شاره‌زایه‌كێ قانوونی: بریار دادگه‌ها فیدرالی بزاڤه‌كه بۆ بچووككرنا سیسته‌مێ فیدرالی و ناڤه‌ندیبوونا ده‌ستهه‌لاتێ ل ئیراقێ
هه‌ولێر، قائید میرۆ
شاره‌زایێن قانوونی و دستووری ئاماژه ب وێ چه‌ندێ دكه‌ن بڕیارێن ڤێ دوماهیێ یێن دادگه‌ها بلند یا فیدڕالی ده‌ستپێكه‌كا مه‌ترسیداره بۆ پاشه‌ڕۆژا ئیراقێ و دێ پڕۆسا سیاسی ل ئیراقێ به‌ر ب ئالۆزیێن زێده‌تر به‌ت، شاره‌زایه‌كێ قانوونی ژی دبێژیت، بڕیارا دادگه‌ها فیدڕال دژی باده‌كا په‌تڕۆلا هه‌رێما كوردستانێ بریاره‌كا سیاسی یه .
جه‌واد مسته‌فا ستوپه‌یی، شاره‌زایێ قانوونی بۆ رۆژناما (ئه‌ڤرۆ) دیاركر” بریارا دادگه‌ها بلند یا فیدرالی لدور نه‌ده‌ستووریبوونا قانوونا په‌ترۆلێ و غازێ ل هه‌رێما كوردستانێ ده‌ستپێكه‌كا مه‌ترسیداره ژبۆ كووربوونا ئاریشان دناڤبه‌رات هه‌رێمێ و حوكمه‌تا فیدرالی، هه‌روه‌سا ده‌ركرنا ڤێ بریارێ بزاڤه‌كه ژبۆ قالبدان وسنوورداركرنا ده‌ستهه‌لاتا هه‌رێمێ و بچووككرنا سیسته‌مێ فیدرالی و پێگه‌هێ هه‌رێمێ یه و به‌ر ب ناڤه‌ندیبوونا ده‌ستهه‌لاتێ یه ل ئیراقێ، ژبه‌ر ڤان ئه‌گه‌ران پێدڤیه حوكمه‌تا هه‌رێمێ و ئالیێن سیاسی ب ئێكرێزی و ب ژیری روو ب روویێ ڤێ بریارێ ببنه‌ڤه، ژبه‌ركو ئه‌ڤ بریاره بتمامی به‌روڤاژی مادێ ١١٥ و مادێ ١١٢ (خالا دو) ژ د ستوورێ ٢٠٠٥ێ ئیراقێ یه كو ده‌قی وی ب ڤی شێوه‌یه (مادێ ١١٥: هه‌ر بابه‌ته‌ك ل بسپوریا ده‌ستهه‌لاتا ره‌ها یا فیدرالی دا به‌حس نه‌كربیت، دێ بیته بسپوریا هه‌رێمان و ئه‌و پارێزگه‌هێن ناكه‌ڤنه دناڤ هه‌رێمان دا، هه‌روه‌سا ئه‌و ده‌ستهه‌لاتێن هه‌ڤپشك د ناڤبه‌را حوكمه‌تا فیدرالی و هه‌رێمان دا، دڤێت ئه‌وله‌ویه‌ت بو هه‌رێم و وان پارێزگه‌هان بیت ئه‌وێن ناكه‌ڤنه دناڤ هه‌رێمان دا ل ده‌مێ ناكوكی د ناڤبه‌را واندا هه‌بیت).
گۆت ژی” ب گۆره‌ی مادێ ١١٢ ێ حوكمه‌تا فیدرالی و حوكمه‌تێن هه‌رێمان و پارێزگه‌هێن به‌رهه‌مئینه‌ر پێكڤه، ب هه‌ڤپشكی سیاسه‌ت و ستراتیژیه‌تا پێدڤی بو پێشخستنا په‌ترۆلێ وغازێ رێك دئێخن ب شێوه‌یه‌كی پترین مفا بۆ گه‌لێ ئیراقێ هه‌بیت ب پشتبه‌ستن ب نووترین ته‌كنیك و ل سه‌ر بنه‌مایێ ب بازاركرن و هاندان و به‌رهه‌مئینانێ، گرنگترین خال كو هه‌ژی به‌حس كرنێ یه ئه‌ركێ دادگه‌ها بلند یا فیدرالی شروڤه‌كرنا مادێن ده‌ستووری یه نه‌كو راستڤه‌كرنا دستووری، شروڤه‌كرنا وان مادان كو زێده‌تر ژ رامانه‌كێ هه‌ڵدگرن یان رامانا وان دیار نه‌بیت كو لدوماهیا خالا دویێ ژ بریارا دادگه‌ها فیدرالی دا هنده‌ك ژ وان ده‌ستهه‌لاتێن حوكمه‌تا هه‌رێمێ ئه‌وا ل مادێ ١١٢ و ١١٥دا دیاركری یا دایه وه‌زاره‌تا په‌ترۆلا ئیراقێ، هه‌روه‌كی د مادێ ١١٢دا دبێژیت ده‌ستهه‌لاتا هه‌ردو حوكمه‌تێن فیدرالی و هه‌رێمان یا هه‌ڤپشكه د دارشتنا سیاسه‌ت و ستراتیژیه‌تا په‌ترۆلێ و غازێ. هه‌روه‌سا د مادێ ١١٥دا دبێژیت ئه‌و بابه‌ت و كێشێن د دستووری دا نه‌هاتینه به‌حسكرن د ده‌ستهه‌لاتا هه‌رێما دایه. ئانكو ئه‌ڤه دێ بیته راستڤه‌كرنا دستووری نه‌كو شروڤه‌كرن. ژبه‌ر ڤی ئه‌گه‌ری بریارا دادگه‌ها بلند فیدرالی به‌روڤاژی بنه‌مایێن ده‌ستووری یه، چونكی دادگه‌ها فیدرالی نه‌شێت دستووری راستڤه‌كه‌ت، به‌لێ د هه‌مان ده‌مدا ژبه‌ر كو بریارێن دادگه‌ها فیدرالی د ڤه‌برن و تانه ناهێته لێدان، ئه‌ڤ بریاره دێ بیته چه‌كه‌ك دده‌ستی دوژمنان دا و به‌رده‌وام دێ ل دژی هه‌رێمێ هێته بكارئینان و گڤاشتنان ئێخنه سه‌ر هه‌رێمێ”.
خویاكر” دادگه‌ها بلند یا فیدرالی ژ ٩ ئه‌ندامان پێكدهێت كو پێنج شیعه و دو كورد و دو سوننه و سێ یه‌ده‌ك كو هه‌رسێ ئه‌ره‌بن، د كومبونێن ڤێ دادگه‌هێ دا دڤێت هه‌ر 9 ئه‌ندام ئاماده‌بن و بریارێن ڤێ دادگه‌هێ ب رازیبوونا دو ل سه‌ر سێ ئه‌ندامایه ئانكو بۆ هه‌ر بریاره‌كێ پێدڤیه شه‌ش ئه‌ندام رازیبن، هه‌كه ئێك ژ ئه‌ندامێن كورد ئاماده نه‌بوو دێ جهێ وی ب ئه‌ندامه‌كی یه‌ده‌گێ ئه‌ره‌ب پركه‌نه‌ڤه. ئانكو د ڤێ دادگه‌هێ دا هیچ گه‌ره‌نتیه‌ك ژبۆ مافێن چاره‌نڤیسسازێن هه‌رێمێ نینه. ژبه‌ر ڤێ ئه‌گه‌رێ كو ئه‌و زورینه‌نه و گه‌له‌ك ب زه‌حمه‌ته هه‌ردو ئه‌ندامێن كورد بشێن بریارێن دادگه‌هێ د به‌رژه‌وندیا هه‌رێمێ دا بگوهۆرن”.
