عیراق ب ئه‌ڤێ عه‌قلیه‌تێ نه‌شێت چ كێشان چاره‌سه‌ربكه‌ت
ئه‌ڤرۆنیۆز، سالار دۆسكی:
چاڤدێره‌كێ سیاسی دیاركر كو شاشی یه سامانێ كوردستانێ بهێته راده‌ستكرن بۆ حوكمه‌تا به‌غدا چنكو ئه‌و سامان به‌رامبه‌ر پێشمه‌رگه‌ی یه بۆ كوردستانێ و ره‌نگه سوبه بریارا ته ژی ژته بهێته ستاندن.
ئیحسان ئامێدی، چاڤدێرێ سیاسی، ل دوور نووترین پێشهاتێن سیاسی ل عیراقێ دیداره‌كا تایبه‌ت دا بۆ ئه‌ڤرۆ نیۆز گۆت: عراق وه‌لاته‌كێ دورستكریه و جڤاكه‌كێ نه‌هه‌ڤ گونجای هه‌یه و پێكهاتێن نه‌ته‌وه‌ی و ئاینی گه‌له‌ك ژێك دوورن، شوفینیا عه‌ره‌بی و توندره‌ویا ئیسلامی تێدا یا زاله و لایه‌نێن سیاسی ل به‌غدا ه‌ز دكه‌ن حوكمه‌ته‌كا ناوه‌ندی یا بهێز ل به‌غدا هه‌بیت، كێشه نه یا نوكه یه كه‌لتورێ ده‌ست هه‌لاتێ ل رۆژهه‌تا ناڤین و ل عیراقێ هه‌رده‌م كه‌لتوره‌كێ توند ره‌وی و ئێك ساید بوویه و هه‌رده‌م پشته‌ڤانیا توندره‌وی بوویه له‌وما گه‌له‌ك یا بزحمه‌ته پشتی رۆخاندنا رژێما سه‌دامی ژی پێكهاتێن عه‌ره‌بی ل عیراقێ بشێن حوكمرانیه‌كا مه‌ده‌نی په‌یرو بكه‌ن، له‌وما ئه‌و عراقا هاتیه دروستكرن ل سه‌ر بنگه‌هێ فیدرالی و ده‌ستوری بهێته دروستكرن، نه فیدرالیه‌ت و نه دیموكراتیت ل عیراقێ دورست بوویه و نه ده‌ستور ژی دهێته بجهئینان له‌وما حوكمه‌تێن پشتی 2003 نه‌شیاینه ده‌ستوری بجهبینن و باوه‌ری هه‌ر نه‌بوویه چنكو هه‌ر ده‌ما ده‌ستور هاته بجهئینان دێ عیراق ل سه‌ر بنگه‌هه‌كێ ده‌ستوری و فیدرالی هێته دروستكرن.
هه‌مان چاڤدێرێ سیاسی ئه‌و ژی دیاركر كو عیراق ب ئه‌ڤێ عه‌قلیه‌تێ نه‌شێت چ كێشان چاره‌سه‌ربكه‌ت و نه‌شێت كێشا ل گه‌ل هه‌رێمێ و مادێ 140 چاره‌سه‌ر بكه‌ت و نه‌شێت بۆدجه‌كێ ل سه‌ر بنیاته‌كێ هه‌ڤسه‌نگیێ دورست بكه تكو دبه‌رژوه‌ندا هه‌موو خه‌لكێ عیراقێ دا بیت دروست بكه‌ت و هه‌موو بیاڤا دێ كێشا ل گه‌ل عیراقێ هه‌بن چنكو عیراق لسه‌ر بنیاته‌كێ نه دروست هاتیه دروستكرن، عیراق بهێزێ هاتیه دروستكرن و بهێزێ هاتیه پاراستن ل سه‌ر ڤێ عه‌قلیه‌تێ هاتیه دروستكرن.
ئیحسان ئامێدی ئه‌و ژی خۆیاكر كو هه‌ر هه‌لبژارتنه‌كا ل عیراقێ بهێـته‌كرن و كه‌سه‌ك بگه‌هیته كورسیكێ ئه‌و كه‌س هه‌ر حه‌ز دكه‌ت ئه‌و ده‌ست هه‌لات بیت و ل دووف عه‌قلیه‌تا خوه و كاودان رۆژ بۆ رۆژێ به‌ر ب نه‌باشیێ ڤه دچن و ل رۆژهه‌لاتا ناڤین بگشتی دیموكراتیه‌ك نینه.
هه‌مان چاڤدێر ئه‌و ژی دیاركر كو چار نموونێن حوكمرانیێ ل رۆژهه‌لاتا ناڤین هه‌نه و ئه‌م كورد دناڤ دا دژین، گۆت:حوكمرانیا شاها وه‌ك وه‌لاتێن سعودی و ئوردن، سسته‌مێ كوماری وه‌ك سوریا، لیبیا بناڤ كوماری نه و سه‌روبن هه‌موو دكتاتوری نه، سیسته‌مێ تائئیف گه‌ری وه‌ك ئیرانێ، سیسته‌مێ دیموكراتیه‌تا شوفینی وه‌ك وه‌لاتێن ئسرائیل و توركی اكو دیموكراتی بتنێ بۆ نفشه‌كی یه، له‌وما دناڤا هه‌موو وه‌لاتانێن بناڤ دیموكراتی مرۆڤ هزر ناكه‌ت رۆژه‌كێ عیراق به‌ر ب دیموكراتیه‌تا دروست بچیت و كاودان ب وی ره‌نگی بچن خه‌لك ئێك و دو قه‌بوول بكه‌ن.
هه‌مان چاڤدێر، به‌حسێ چاره‌سه‌ریا خه‌لكێ عیراقێ كر دیاركر كو دڤێت ژێك جودابن و ببنه كیانه‌ك ل عیراقێ و دڤێت بۆ كوردان ئه‌و باوه‌ری دروست بیت كو به‌ر ب كونفیدرایه‌تێ بچین گه‌ل نه‌بینه وه‌لاته‌كێ سه‌ربه‌خۆ ببینه كیانه‌كێ سه‌ر به‌خۆ ل گه‌ل عیراقێ و باشتر خزمه‌تا خه‌لكێ خوه بكه‌ین. ل دور وێ بۆچوونێ كو هه‌رێما كوردستانێ داهاتێ خوه هه‌موو راده‌ستی حوكمه‌تا به‌غدا بكه‌ت، ئیحسان ئامێدی گۆت: هه‌رێمه‌كین ئه‌م بخوه رێڤه‌به‌رنا خوه بكه‌ین و هه‌تا ده‌ستهه‌لاتێ ژی دا مه پشكداری نه‌بیت و هه‌موو داهات و سامانێ وه‌لاتێ خوه رێڤه‌برنا وێ بكه‌ین ل خزمه‌تا خه‌لكێ خوه دا وی ده‌می دێ زانین مه چ هه‌یه و دێ چه‌وا سه‌رده‌ریێ كه‌ین، هه‌كه هه‌موو تشتا بكه‌یه ده‌ستێ عیراقێ دا عه‌قلیه‌تا شوفینی ناهێلیت ل عیراقێ دا تو وه‌لاتیه‌كێ سه‌ر فه‌راز بی و مافێ خوه وه‌ربگری، له‌وما دڤێت تو خودان ئابوور و بریارا خوه یا سیاسی و سه‌ربه‌خۆ بی و راده‌ستكرنا هه‌موو سامانێ ملله‌تی بۆ عیراقێ سوبه دێ بریارا ته یا سیاسی ژی كه‌ڤیته ده‌ستێن عیراقێ و ئێدی دێ بێ ده‌ست هه‌لات بی و چه‌وا دبێژین دڤێت مه پێشمه‌رگه هه‌بیت دڤێت مه ئابوورێ خوه یێ سه‌ربه‌خۆ ژی ل كوردستانێ هه‌بیت.
