قه‌ركرن. .. مه‌ترسیدارترین قه‌یرانا كوردستانێ یه‌

قه‌ركرن. .. مه‌ترسیدارترین قه‌یرانا كوردستانێ یه‌

100

ل ناڤه‌راستا ئه‌ڤ ساله‌ (2015) حكومه‌تا هه‌رێما كزردستانێ بزاڤ كرن 5 ملیار دولان قه‌ر بكه‌ت، بۆ چاره‌كرنا ئارێشا دارایێ یا هه‌رێما كوردستانێ تێدا دبووریت، به‌لێ بزاڤێن جكومه‌تێ سه‌رنه‌گرتن ، چنكو د ره‌وشه‌كێ دا بوو هیچ بانكه‌ك یان لایه‌نه‌ك ل جیهانێ ئاماده ‌نه‌بوو قه‌ران بده‌تێ، ل دوماهیێ دیاربوو حكومه‌ت نه‌ بتنێ دا وی قه‌ری كه‌ت، به‌لكو ئه‌ڤ بریاره‌ هات بوو دان، پشتی حكومه‌ت مایه‌ ده‌ست ڤالا و تانوكه‌ 18 ملیار دولارا یێن قه‌ركرین ، وه‌خته‌ دبن قه‌ران ڤه‌ به‌رزه‌بییت و ب خه‌ند‌قیت .
هه‌رده‌مێ باس ل قه‌ران دئێـته‌ كرن خه‌لكێ كوردستانێ هه‌ست ب ‌ترسێ و نه‌ئارامیێ دكه‌ن ژ پاشه‌رۆژێ ، ئه‌ڤ ترسه‌ یا ره‌وایه‌ ، چنكو قه‌ركرن بیێ هه‌بوونا ئیستراتیژیه‌ته‌كا روون بۆ چه‌وانیا خه‌رجكرنێ مه‌ترسیه‌ ل سه‌ر ئابوورێ كوردستانێ ، ئه‌و ترسا ئه‌ڤروَ هه‌ی ل كوردستانێ نه‌ ترسه‌ ژ قه‌ری وه‌كی ترس‌‌ ژ چه‌وانیا برێڤه‌برن و خه‌رجكرنا قه‌ری، ل ڤێره‌ كاره‌ساتا ئابووری یا نێزیك دبیت، چنكو حكومه‌تێ شكه‌ستن ئینا و نه‌شیا مفایی ژ قه‌ران وه‌ربگریت و نه‌ژی بزڤرینیت، و یا بزاڤێ دكه‌ت هنده‌ك قه‌رێن نوو بكه‌ت، بۆ هندێ قه‌ری ب قه‌ری بده‌ت و قه‌یرانێ ب قه‌یرانێ چاره‌ كه‌ت ، و هوسا وه‌ڵات یێ د كه‌ڤیته‌ بن كارتێكرنا خودانێن قه‌ران دا، هه‌روه‌سا لاوازیا حكومه‌تێ پشتی كه‌یسا (كومپانیا دانه‌ گاز )، دیاربوو نه‌شێت كونتروَلا ڤێ ره‌وشێ بكه‌ت، و ئابوورێ هه‌رێمێ ئێخستیه‌ د مه‌ترسیه‌كا مه‌زن دا و قه‌یران به‌ره‌ف خرابتره‌.
ل هه‌رێمێ شه‌نگسته‌ و ژێرخانا ئابووری دلاوازن‌ و ئابوور نه‌ ل وی ئاستییه‌ قه‌ران وه‌ربگریت، تانوكه‌ هه‌رێما كوردستانێ به‌نكا ناوه‌ندی و بازارێن كاغه‌زێن دارایی نینه‌، دا كاربكه‌ن بۆ دانانا سیاسه‌ته‌كا نه‌ختینه‌یی یا سه‌ربه‌خوه‌ بۆ كوردستانێ، كو كاودانێن ناڤخوه‌یی و ده‌رڤه‌ كارتێكرنێ لێ نه‌كه‌ن، د ماوێ بووری دا سیاسه‌تا وه‌زاره‌تا دارایی یا سه‌ركه‌فتی نه‌بوویه‌، بۆ برێڤه‌برنا ڤی كه‌رتی بتنێ شیایه‌ له‌شكه‌ره‌كێ موَچه‌ خوَران دروست كه‌ت، دگه‌ل دابینكرنا بوَدجێن پارتێن سیاسی و راگه‌هاندنا وان و رێكخراوێن وان یێن بناڤێ جڤاكێ مه‌ده‌نی، قه‌ر دئێته‌كرن ژ ئه‌گه‌رێ وان شاشیێن د سیاسه‌تێن ئابووری دا هه‌ین، د ناڤبه‌را سالێن 2004 – 2013 به‌هرا هه‌رێما كوردستانێ ژ به‌غدا پتر ژ 70 ملیار دولاران گه‌هشتینه‌ هه‌رێمێ، و حكومه‌ت نه‌شیا مفایی ژێ ببینیت بو ئاڤاكرنا ژێرخانا ئابووری، و وه‌به‌رهێنانه‌كا كو هه‌موو خه‌لكێ كوردستانێ مفای ژێ ببینیت، به‌لێ پتریا وێ بۆ مه‌ره‌مێن حزبایه‌تی هاتیه‌ بكارئینان ، شه‌رێ داعش و بڕینا بوَدجێ بتنێ به‌هانه‌یه‌ بو ڤه‌شارتنا شكه‌ستنا خوه‌.
یا باشتر ئه‌وه‌ حكومه‌تا هه‌رێما كوردستانێ ، ل دووڤ ڤه‌كوَلین و پلانێن زانستی كار ل سه‌ر چاكسازیه‌كا ئابووری یا به‌رفره‌ه بكه‌ت‌، هه‌موو سێكته‌رێن ئابووری بڤه‌گریت، هه‌ر ژ كێمكرنا خه‌رجیان و بڕینا یێن نه‌ گرنگ و پاشخستنا هنده‌ك خه‌رجیان، تا دگه‌هیته‌ ئاستێ ڤه‌ژاندنا كه‌رتێن ئابوورێ نیشتمانی برێكا به‌رهه‌مێ ناڤخوه‌یی، ژبه‌ركو تانوكه‌ وه‌لاتێن پاشكه‌فتی ( ژوانا ژی هه‌رێما كوردستانێ )، د سه‌ر‌كه‌فتی نه‌ بوینه‌ د قه‌ركرنێ دا ژبه‌ر خراب بكارئینانا قه‌ری، ژ ئه‌گه‌رێ لاوازیا ئابووری، نه‌بوونا ژێرخانه‌ ئابووری یا بهێز، نه‌بوونا به‌رهه‌مێ ناڤخوه‌یی، كو جاره‌كا دی ئه‌ڤ پاره‌ دچیته‌ ژ ده‌رڤه‌ بۆ كرینا كه‌ل و په‌لان ، جاره‌كا ئه‌و وه‌ڵات دمینیت ده‌ست ڤاڵا ، تادگه‌هنه‌ ئاسته‌كی هیچ به‌نكه‌ك و سازیه‌ك قه‌را نه‌ده‌تێ ، ئه‌ڤه‌ دێ كارتێكرنێ ل وه‌به‌رهێنه‌رێن ناڤخوه‌یی و بیانی كه‌ت، و ل بازارێن جیهانێ ده‌نگ ڤه‌ده‌ت، و دێ وه‌به‌هێنه‌رێن بیانی خوه‌ ژ بازاری ڤه‌كێشن، حكومه‌ت دێ راستی قه‌یرانه‌ك مه‌زنتر بیت، و بیته‌ پاوانه‌ك بوَ خودانێن قه‌ران و بدلێ خوه‌ سامانێ وه‌ڵاتی بۆ به‌رژه‌وه‌ندیا خوه‌ بكارئینن.

کۆمێنتا تە