كاره‌ب.. ئه‌و پرسا بێ دووماهی !
ئه‌گه‌ر پرسیارێ ژ كێ بكه‌ی كو ئێك ژ بوهاترین گرنگیێن ژیانێ ل ڤی زه‌مانی دێ چ بیت، بێگومان به‌رسڤ دێ یا ئاشكرا بیت ئه‌وژی روَنكرنا ژیانا مه یه برێكا كاره‌بێ و چ كار ڤی سه‌رده‌مێ له‌زاتی و ته‌كنۆلۆژیایێ بێی وێ چاره‌سه‌ر نابن. به‌ری چه‌ند ساڵه‌كا وه‌كو ژ كه‌سه‌كێ نزیك من گوهلێبووی و به‌حسا كرێكاره‌كێ به‌نگلادیشی كر ل كوردستانێ كار دكر ده‌ما پرسیار ژئه‌وێ كورد كری و گوتی: ئه‌ز تێناگه‌هم ئه‌ڤ قه‌سر و ئاڤاهیێن هند مه‌زن و بوها وه داناین و وه‌كو شكه‌فتا دتاری و بێی گه‌رم و روَناهیا كاره‌بێ تێدا هه‌بیت” به‌رده‌وام گوت” ئه‌ز یێ ژ به‌نگلادشێ ژ برسادا ره‌ڤیم و خانیێن مه به‌هرا پتر سه‌ربانێن وان توتیانه، به‌لێ بیست و چار سه‌عه‌تا مه كاره‌ب یا هه‌ی” ئه‌و خه‌لكێ هه‌ژار ئه‌ڤێن بوَ پاریێ نانی قه‌ستا مه دكه‌ن ئه‌وان ژی ئه‌م یێن نیاسین كا ئه‌م چ متاینه.
ئه‌گه‌ر باش هزرێن خوه بكه‌ین بوَ نێزیكی بیست و پێنج ساڵێن رابووری و هه‌تا ئه‌ڤروَ كا چه‌ند قه‌یرانێن كاره‌بێ هاتینه چاره‌سه‌ر كرن، دێ ئاشكرا بیت كو هه‌تا قه‌یرانه‌ك هاتبیته چاره‌سه‌ر كرن چه‌ندێن دن یێن په‌یدا بووین و هه‌ر مایه پرسا ئێكێ د مه‌ژیێ وه‌ڵاتیێن مه دا و بێ ئومێدیه‌كا مه‌زن ل ده‌ڤ وان شین بوویه كو مه‌حاله كاره‌ب وه‌كو روَژه‌كێ هه‌موو ده‌مان هه‌بیت. بدیتنا من، هه‌ر چه‌نده ئه‌م نه تایبه‌تمه‌ندین د بووارێن ده‌زگایێن كاره‌بێ دا، سێ فاكته‌ر هه‌نه كو ئێك ژ وان دبیت ده‌رڤه‌ی كۆنترۆلا وه‌ڵاتیا و حوكمه‌تێدا بیت، ئه‌وژی زێده‌بوونا ژمارا وه‌لاتیێن هه‌موو پارێزگه‌هێن هه‌رێما كوردستانێ به‌رامبه‌ر هه‌مان ده‌زگا و سه‌خبێریا به‌ری ده‌هان ساڵا كو بارگرانیه‌ك كه‌تیه ل سه‌ر هێڵێن كاره‌بێ. به‌لێ ئه‌ڤه ب چ ئاوایا نه فاكته‌ره‌ك سه‌ره‌كیه، به‌ڵكو فاكته‌ره‌ك ژ وان كه‌مته‌رخه‌میا وه‌ڵاتیێن مه بخویه به‌ری ئه‌م به‌حسا حوكمه‌تێ بكه‌ین و ئه‌گه‌ره‌كن بوَ مانا كزبونا هێزا كاره‌بێ و ئه‌و كێشه‌یێن د هێلێن وان دا دهێنه دیتن. بلا ئه‌م هه‌موو خوه ژ ره‌خنه‌یا نه‌شوَین و بێ گونه‌ه ده‌ربێخین و د هه‌موو پرسگرێیان دا ئه‌م دێ خوه وه‌كو زاروَكه‌كێ ساڤا بینین و حوكمه‌ت بوَتلێ شیری بكه‌ته د ده‌ڤێ مه دا و ژبیر بكه‌ین كو به‌رهه‌مێن حیزب و حوكمه‌تا هه‌ر ئه‌مین. وه‌ڵاتی و دویركه‌فتنا وی ژ هه‌ستا وه‌ڵاتیبوونێ و حه‌ز و ڤیانا ئاخا ملله‌تی و ئه‌و ئاخا ژمێژووه‌كا كه‌ڤن و تا ئه‌ڤروَ ببه‌رهه‌مێن خوه‌ڤه تاڵان بوویه، ل جهێ ئه‌م تێكدا سه‌خبێریێ د كه‌ل و په‌لێ ملله‌تێ خوه دا بكه‌ین، ب ئێكجار دێ ژناڤدا به‌ین. ئه‌گه‌ر وه‌ڵاتی ژسالێن نۆتا و تا نوكه سه‌خبێری و ئابووری دكاره‌بێدا كربایه و گه‌له‌ك هه‌ڤڕكیا ئێكدو نه‌كربا د بلنكرنا قه‌سر و ئاڤاهیێن بلند و هه‌ر ئێك ژكه‌رب و كینا جیرانێ خوه یان هه‌ڤالێ خوه پتر گلۆپ و بلاجیكتوَر رێز نه‌كربان ل هه‌موو ناڤ و كوژی و قه‌نته‌رێن مالێن خوه، مه باوه‌ره دا گه‌له‌ك سه‌روبه‌رێ كاره‌بێ چاكتر بیت.
به‌لێ چ گومان تێدا نینه، فاكته‌رێ ژهه‌مووا كاریگه‌ر تر ل سه‌ر ره‌وشا هێزا كاره‌بێ، حوكمه‌تا مه‌یه و دیسا كه‌مته‌ر خه‌میا په‌رله‌مانێ مه‌یه، كو ئه‌وژی كه‌تینه د ناڤا كه‌ڤلوَژانكێ هه‌ڤڕكی و ململانیێا سیاسیا حزبایه‌تی و حه‌زا ده‌سهه‌لاتێ و كورسیێ و گه‌نده‌لیێ و دزییان دا. له‌وا خه‌لك ژی ژ نیعمه‌ت و روَناهیا كاره‌بێ بێ به‌هر كریه. هنده ساڵێن درێژه د سه‌ر پێشكه‌فتنا هه‌رێما كوردستانێ را، ئه‌ڤ قه‌یرانه وه‌كو خوه ب ده‌ست و پێ ل جهه‌كی راوه‌ستیایه، چنكو ب سه‌دان پروَژه‌یێن بكوَژمێن خه‌یالی پاره لێ هاتینه مه‌زاختن كو پرانیا وه‌لاتیا ته‌مه‌ت شخاته‌كا زلكا ژی دبیت مفا ژ وان پروَژا نه‌كربیت و ئه‌ڤه‌ژی بوویه هۆكاره‌ك بوَ ساڵێن درێژ سه‌خبێری د ده‌زگایێن كاره‌بێ دا نه‌هاتبیته كرنێ و هه‌ر ده‌زگایێن كه‌ڤن ل جهێن خوه مابن، كو پێدڤی بوو ژكه‌ڤندا ئه‌و دراڤێن هند مه‌زن په‌روه چووین هزر دسه‌خبێریا كاره‌با مه دا هاتبا كرن. له‌وا بدیتنا من ژ نوكه و وێڤه ئه‌گه‌ر جهێن به‌رپرس ژ كاره‌بێ ل چاره‌سه‌ریا بگه‌ریێن ژی و ژماره‌یه‌كا وێستگه‌هێن نوی ژی دانن، چه‌ند سالێن داهاتی ژی كاره‌با مه بئێك جار مه‌حاله چاره‌سه‌ر ببیت. نه‌خاسمه پشتی ساڵ بوَ سالێ ژمارا نیشته‌جێبوویان زێده‌بووی و ب شێوه‌كێ تایبه‌ت هاتنا پتر ژ ملیونه‌كا ئاوارا و په‌نابه‌را بوَ ناڤ هه‌رێما كوردستانێ.
ئه‌ڤه هه‌موو ژی به‌رمایكێن ساڵ و روَژێن رابوورینه ده‌ما هه‌ر ئێك ژ مه تنێ هه‌ستا به‌ریكێ ل جهێ هه‌ستا وه‌ڵاتپه‌روه‌ریێ گرتی، ئه‌ڤجا به‌ریكا خوه هه‌ر تژی بكه و عه‌قلێ خوه ژی ژ هه‌ستا مروَڤینیێ و وه‌ڵاتپه‌روه‌ریێ ڤاڵا بكه. ئه‌م دزانین ئه‌گه‌ر د مه‌زاختنا كاره‌بێ دا به‌راووردیا خوه دگه‌ل هنده‌ك وه‌ڵاتێن بیانی بكه‌ین، دێ بوَ مه دیار بیت كو تنێ ل مالا وه‌لاتیه‌كێ مه یێ حالخوه‌ش چ وه‌كو بازرگانه‌ك یان به‌رپرسه‌ك قه‌ده‌ر تاخه‌كێ باژێره‌كێ ئه‌وروپی ئه‌مپێرا دمه‌زێخیت. سه‌روَك وه‌زیره‌كێ وان تنێ وێ ژوورێ روَهن دكه‌ت ئه‌وا ئه‌و لێ دروینینت، و یێد مه‌ژی بلاجكتوَرا برێز دكه‌ن.
ل ڤان روَژا وه‌كو خه‌لكێ مه دیتی ژبه‌ر زێده‌كرنا كوَژمێن ئه‌مپێرێن مووه‌للیدا بریار هاته‌دان ل ده‌مێن دنێڤبه‌را ٢ی پشتی نیڤشه‌ڤ و تا ٧ی سپێدێ، دیسا دنێڤبه‌را ١٠ ی سپێدێ و تا ئێكی نیڤروَ كاره‌با مووه‌للیدا قوت بكه‌ن ئانكو گه‌ر ته‌كاره‌با گشتی نه‌بیت ، بمینه بێ كاره‌ب. نزا چاوا ئه‌ف بریاره هاته په‌سه‌ند كرن؟ باشه كه‌سێ ئاسایی ل وی ده‌مێ شه‌ڤێ یێ نڤستیه، گه‌له‌ك وه‌لاتی ژی ل وی ده‌مێ سپێدێ ل ده‌وام و كارێن خوه نه، ئه‌رێ باشه ما ئه‌و جهێن به‌رپرسیار وێ هزرێ ناكه‌ن ماله‌كێ نه‌خوه‌شه‌كێ هه‌ی یان دانعه‌مره‌كێ ل به‌ر مرنێ و تا سپێدێ دڤێت هنده‌ك ل هنداڤ سه‌ری بن و پێدڤی روَناهیێ و گه‌رماتیێنه، یان ماله‌كێ زاروَكێ نه فاما و یێ بشیر هه‌نه و هوسا، ئه‌و نابێژن چه‌وا ئه‌ڤ مالێن وه‌سا سه‌ره‌ده‌ریێ دگه‌ل ڤی كاودانێ بێ كاره‌بیێ بكه‌ن؟ ئه‌رێ باشه ل جهێ ڤێ بریارێ، بۆچی پارێزگه‌ها دهوكێ یان هه‌ر جهه‌كێ دیێ به‌رپرس ئه‌لترنتیڤه‌كا دی نه‌دیت وه‌كو هه‌ر چنه بیت چارێكه‌ك وه‌كو ٢٥% ل سه‌ر حسابا خوه، حوكمه‌تێ، ل پێش خه‌لكه‌كیڤه گه‌هاندبایه، یانژی دراڤ نینه؟! بوَچی بوَ گه‌له‌ك كارێن دی دراڤ دێ هه‌بیت و كارێن دی و بوَ خزمه‌تێن گشتی نابیت؟! نه‌خێر كاره‌ب ژی به‌ره‌ڤ گورستانێ كه‌فت وه‌كو گه‌له‌ك خزمه‌تێن دی و هه‌موو بونه شه‌هیدێن شاشیێن روژانه د هه‌ڤركیێن حزبانێ و موزایه‌دێن سیاسی دا ئه‌م دبینین و ئه‌ڤه دێ چه‌ند نفشه‌كێن دیژی ل پاشمه شه‌ربه‌تا ڤێ قه‌یرانا بێ كاره‌بیێ ڤه‌خۆن. سوپاس بوَ هه‌موو پێشمه‌رگه‌هێن مه، ئاخ و شه‌ره‌فا مه ژ تیڕۆرێ پاراستی كو گه‌له‌ك زاروَكێن وان و نه‌خاسمه ئه‌ڤێن شه‌هید ژی بووین ل به‌ر روَناهیا فانوَسكێ ده‌رامه‌تێ كاره‌با گشتی و مووه‌للیدا دده‌نه خوَدانا. ئافه‌رین بوَ وان به‌رێزا ئه‌ڤێن ئه‌ڤ چاره‌سه‌ریه پشتی بیست و پێنج ساڵا دیتی، روَژانه د ڤێ زڤستانێ دا حه‌فت ده‌مژمێرا به‌لكو ته نه كاره‌با گشتی هه‌بیت و نه‌ژی یا موووه‌للیدا و بازارێ فانوَسك و لوَكسا ژی نه‌ما.
