كانتۆن ل سهردهمێ دهولهتێ
(شاشیه د ههلسهنگاندنێ دا یان خهلله د ستراتیژیێ دا)؟
ئهڤرۆ گهنگهشهكا گهرم ل دۆر وێ چهندێ یه یا دبێژنێ كانتۆنا (شنگالێ) یا پارتا كرێكارێن كوردستانێ راگههاندی (PKK) ژ ئێك لایهن ڤه، لهورا چهندین رهنگڤهدان كهفتنه گۆرێ، كو مالا كوردستانی یا ژ بهلایا وێ دوور بوو، ل دهمێ كو نهچار نیننم لایهنهكێ سیاسی خاین ل قهلهم بدهم و پهسنا ئێكێ دی بكهم، نهمازه كار ناكهم ل گۆر ڤی پهیرهوی دچارچووڤهكێ كوردستانی یێ گشتی دا، لێ ههر وهكو هندهك ئاریشێن سیاسی و قانوونی و دستووری ههنه، كو یا فهر بوو ل سهر برایان د ناڤا (PKK) د اكو ل بهر چاڤ وهرگرتبت. چونكو ژ لایهكی ڤه ئهم ل كوردستانێ هێشتا ماینه ل بهرامبهر مهترسیهكا ل گۆرێ كو سڤكاتی پێ نائێته كرن، ئهڤێ چهندێ ژی ههڤگرتنا ههمی ئالیان پێدڤێت و نههێلانا ناكۆكی و ڤالاهیان د ناڤبهرا حزبێن كوردستانی دا، ژ پێخهمهته بهرژهوهندیا بلندا گهلێ كوردستانێ، ل دهمهكی ئهڤ پێنگاڤه هاته ههژمارتن ب ئێكلایهنی، لێ رهنگه یا سڤكاتیكرنی ژی ل ههمان دهمی چونكو هندهك لایهنێن كارا و كاریگهر د دیمهنێ كوردستانی دا دوورخستن، ئهڤنه ههمی ههكه ئهم چارچووڤێ كوردستانی یێ ڤهكری دا پهیڤین و مه سنۆرێن نێڤدهولی كانسلكرن، باشه پا دێ چاوا بیت ههكه ئهم زڤرینه ژیواری و مه سهرهدهری ل گهل كر وهكو بۆیهران بخوه، چونكو تاكه لایهنێ راگههاندنا كانتۆنێ كری ل شنگالێ دهێته ههژمارتن ل گۆر قانوونا دهولی وهكو لایهنهكێ بیانی، ئهڤه ژی ب رهنگهكێ دهولی دهێته زانین وهكو مایتێكرنهكا (سافر) د كاروبارێن دهلهتهكا خودان سهروهری دا، چونكو شنگال ههر وهكو كوردستانێ هێشتا پشكهكه ژ دهولهتا عیراقێ، لێ ژ لایێ دستوورێ عیراقی ڤه ناڤێ وێ (كانتۆن) ـه، لێ ئهڤ دابهشكرنه ناگونجیت ل گهل رێخستنا سیاسی و ئیداری یا ل ناڤ دهولهتا عیراقی دا، پرۆژێ دستوورێ ههرێما كوردستانێ ژی نابیت ههرێم بهێنه پێكئینان د ناڤ ههرێما كوردستانێ دا، ئهڤه ههكه ئهم بدانین ب دیالۆگ كو مادێ 140 ژ دستوورێ عیراقی هاتیه بجهئینان و شنگال ڤهگهریایه ب رهنگهكێ ئیداری و سیاسی و قانوونی بۆ ههمبێزا ههرێمێ. واته كو كێ ماف دایه خوه ب راگههاندنا ڤی ناڤی(كانتۆنا شنگالێ)، ب ڤی رهنگی ئهوی دهربرینا نهزانینهكا جێبهجێكری د قانوونێن دهولی و سیستهمێن سیاسی دا كریه، ههر وهسا ژی د بیاڤێ دستووری و قانوونێ ژی دا، ب نهچاریڤه دبێژم، لێ ئهڤه راستیهكا ئاشكرایه و بێی ڤێ چهندێ چو سالۆخێن دیتر نینن و گهلهك ب مخابنیڤه ژی. شنگالێ تێرا خوه دهردهسهری دیتن، ئهڤرۆ ژی پێدڤی یه پتر ژ ههر دهمهكێ دیتر یێ بووری ب ههڤگرتنا ههمی تێكۆشینان ژ پێخهمهت رزگاركرنا وێ ژ ستهمێن خۆڤاتیا چهرخێن ناڤهندی یێن (داعش) ل گهل خوه ئیناین، نهكو ببیته گۆرهپانهك بۆ ڤاڤارتنا حساباتێن سیاسی د ناڤبهرا حزبێن كوردستانی دا، ئهڤ ب خوه ژی شهرمه ل ههمبهر شنگالێ و خهلكێ وێ و دیرۆكا وێ و هێماتیا وێ كو چو هێمایهتی تهمهتی وێ نینن. ئهڤه ژی دێ وێ چهندێ سهپینیت ل سهر ههمی ئالیان كو ههڤركیێ بكهن ل سهر خزمهتكرنا شنگالێ و بدهستخستنا خوشهویستیا خهلكێ وێ نهك بهرێخودانا وێ وهكو دهستكهفت و غهنیمهكا سیاسی یان یا دهنگدانێ بۆ پشتی هینگی. ل ههمان دهمێ كو دهڤهر گوهۆرینێن مهزن ب خوه ڤهدگریت، رهنگه دیمهنێن سیستهمێن دهسهلاتداریێ دسهردا بچن و بگههنه نووژهنكرنا دهڤهرێ بۆ جارهكا دی، كوردستانی و ( تایبهت ل ههرێما كوردستانێ) چاڤهرێنه كو ب تێكوشانێن خوه و سالاها سالێن خهباتا خوه قهستا دهولهتهكا سهربهخوه بكهن، ئهوا هنده خهون پێڤه دیتین، لێ د ژیوار دا هندهك لایهنێن ههرێماتیك ههنه ڤێ چهندێ دبنینن وهكو ههرشهك بۆ سهر ئاسایشا نهتهوی یا خوه، نهیا سهیره كو ئهوێن ههنێ ئاستهنگان بداننه ههمبهر ڤێ رێكێ ب رێیا ئهجندهیێن ههڤدوژ ل ههمبهر پرۆژێ دهولهتا خهون. ئهڤه ئاریشا وانه لێ لایهنێن كوردستانی ( ل ههر چار پشكان) ئاریشا وان ئهوه كو فتنێ بكهن د ڤان جۆره پرۆژان و ئهجنیدان دا،دیرۆك ژی دلۆڤانیێ نابهت ب وی لایهنێ دژی بهرژهوهندیا كوردستانێ كاربكهت. سهرهرای ڤێ ههمیێ ژی، فهره روودانا (كانتۆن) ههلكهفتهكا سرنجراكێش بیت بۆ شكاندنا سیاسی و خاینكرنا لایهنێ دی یێ كوردستانی و گومانلێكرنا وهلاتیبوونا وێ و ژیبوونا وی بۆ نشتیمان،لهورا دهم نهیێ گونجای یه بۆ ڤان جۆره پیلانگێریان ب هخر رهنگهكی خزمهتا شنگالێ و دۆزا كوردی ههمیێ ناكهن، ئهز ژی یێ ب قهناعهتم و پشتراستم كو ههمی لایهن بزاڤێ دكهن بۆ خزمهتا شنگالێ لێ ب رێیا كهنالێن ژێكجودا و شێوازێن نهوهكو ئێك، خوه ههكه ئێك هندهكا شاش ل قهلهم بدهت د ههلسهنگاندنێ دا یان سهرنهكهڤیت دستراتیژیا ڤێ چهندێ دا، لێ ئهڤه وی ژ ئێكرێزا نشیتمانی نا دهرئێخیت و ههروهسا وی نا هاڤێته د ناڤ چهپهرێ دژی كوردستانێ ژی دا.
مامۆستایێ زانكۆیێ
و: ئهڤرۆ