كی مفاداره ژ ڤهشارتنا راستیان؟!
ئهو كهسێن راستیان ل ناڤ ههر جڤاكهكی دزانن گهلهكن، لێ ئهوێن دوێرن باخڤن دكێمن، لێ یێن مفادار ژی ژ ڤهشارتنا راستیان ههما هێشتا ب ئێكجاری خرابترن، دهمێ نكاری بێدهنگ ببی ل سهر وێ راستیا تو دزانی، فهره تو باش بزانی ب شێوازێ خوه یێ تایبهت بێژی دا كو تشتهك ژ گرنگیا وێ بگههیته ته، لێ گۆتنا راستیان ب شێوازهكێ نهئارام نه ئهو شیوازێ چاكه بۆ گههاندنا وی بۆ گوهێن خهلكی دا كو چو تێكدان و نهرێنیێن ڤێ راستیا سهخت ل جادا گشتی پهیدا نهكهت.
رهوشهنبیریا سهرڤهسهرڤه چو پسیارێن گرنگ پێَشكێش ناكهت، لێ لێكۆلینا رهنگڤهدانین ساناهی و ب لهز دكهت، لهورا نڤیسهر و تۆرهڤان و رهخنهگرێ هزر بكهت كو زمان ههما كۆمهكا پهیڤانه هاتینه ڤهگێران دنێڤبهرا یێن پێشین دا و بووینه ناڤدار، واته فهره ل سهر مه كو شێوازێ وان دوپات بكهین دا ئهوا وان بهرههمدای ئهم ژی ببهرئینین، ل ڤێره ئهم ل بهرامبهر تێگههشتهنهكا سهرڤهسهرڤهینه بۆ ههمان زمانی، واته خهلكهكێ سهرڤهسهرڤه ههنه ب وان پهیڤان دلهیزن یێن ژ بزاڤێن لهیزاندنێ ب راستیان دهردكهڤن و بهایێن زانینێ و مرۆڤاتیێ، لێ گهلهك ژ وان ههست ناكهن كو ئێكهمین ڤان قوربانیان ههر پهیڤ بخوهنه و د ناڤ راستیا وی لایهنێ یه یان ئهوێ گۆتی. زمان نه ب تنێ كۆمهكا پهیڤان یان زاراڤانه، چونكو زمانێ رهوشهنبیری یێ بهر ب گیانهكێ دیمۆكراتیا دروستی دچیت، بازنهكێ رهوشهنبیری یه ئهو ژی ئهدهب و رهوشهنبیری بخوهیه، چونكو پهیڤ د ناڤ سیتهمێ زمانێ دا رامانهكا مهزن ددهت باندۆرهك ههیه تهڤلی ئهزموونهكا مرۆڤاتی یا لڤۆك دبیت، ب رهنگهكی ئاشكرا بۆ بهایێن دهستنیشانكری وێ ئهزموونێ ب ڤان ههلویستان ل ڤێره وێراههنێ بهرزدكهن، چونكو رهوشهنبیری ب داهێنانێ دهێته نووكرن ب بهرههڤبوونا ههلگرێ پهیڤان ب هندهك ههلویستان ل دۆر وی تشتی دزڤرن یێ وی كهسی یان لایهنی دڤێت، چونكو یاریكرن ب پهیڤان یاریكرنه ب بهرێن گیانی و ههمی راستیێن ژیانێ، چونكو ل ڤیره ب تنێ دكارین چریسكێن زمانی ببینین دا كو ئهڤ پهیڤه ڤێك نهكهڤن، بۆ هندهك مهرهمان كو چو خزمهتا هندێ نهكهت یا گهلێ مه بڤێت و چاڤهرێنه ژ سیاسهتڤانان ژ رهوشهنبیریا ریالیست بۆ خزمهتكرنا سازیێن دهولهتێ ب رهنگهكێ گشتی. ههر رهوشهنبیرهك دزانیت كو زمانێ رهوشهنبیری ههر پهیڤهكه یان ههر پهیڤهكێ دیرۆكهك و برینهك و رامانهك ههیه و نیشانهكه ل نیڤا ڤێ دیرۆكێ یا ئهم تێدا دژین كو ئهڤرۆ ئهو دیرۆكا ژیان و ههلویستێن ئهدیبی بخوه نه و رامانا خوه و دهلالهتا خوه و برینا خوه ههنه (رامبۆ یان ماركیز یان دیستۆفسكی) چونكو د ڤی ههلویستی دا ئهم پهیڤێن وان ددزین بێی كو ئهم بزانین یان ههست ب ئازارێن وان بكهین و ئهو ههلویستێن ئهو تێدا بۆرین ل دهمێ ژیانا وان. ههكه بێژین كو ئهدیب تهڤلی كاری سیاسی ببیت، واته ئهو دێ سیاسهتێ و ئهدهبی ژی بههڤرا ژدهستدهت، چونكو ئهڤه گۆتنهك دروسته، پرانیا جاران ئهڤه یا داخوازكریه، واته نهیا پێدڤیه ژ ئهدیبی كو ببیته حزبی یان ئهدهبهكی ب زمانێ سیاسهتێ بنڤیسیت، لێ یا پێدڤی ئهوه كو رهوشهنبیر راستیان شێلی نهكهت یان خوه ل سهر بێدهنگ بكهت یان ب بێدهنگیێ گێلهشۆیێ بكهت، واته خوه نه ئێخیته د ناڤبهرا ڤهدهربوونا دهستكرد و گێلهشۆیا سیاسی دا، چونكو چو جوداهیێن گهوههری نینن دنێڤبهرا هندێ دا كو رهوشهنبیرێ ب گرێبهست كاربكهت ل گهل وهزارهتا بهرگریا عیراقێ بۆ دهولهتهكێ كو تانك و زریپۆشێن وێ باژارهكهك داگیركریه ل ههمبهری گۆژمهكی كو یا سهرهردهریا راست ژدهست بدهت و نهزڤریته ڤه ناڤبهرا هاتوباتا دۆلاران و رهههندێن گهلهك بابهتان دا، یانژی بهرتیلان وهردگریت یان پاداشتێن وهرزانه ژ ڤێ حزبێ یان یا دیتر یان ڤی لایهنی و یێ دیتر، ل ههمبهری كارهكێ كێم ب رۆلهكێ نهباش، ههر وهسا پهسنا رۆلێ موههرجێ سیاسی دئینیت ل دژی داگیركرنێ ژی بۆ رازهمهندیا هندهك دهسههلات و لایهنێن تایبهت، ل دهمێ كهسهك دبێژیت كو ئهو ئهدیب و رهوشهنبیره و بهرتیلێ وهردگریت ب دزیڤه یان ب ئاشكهرایی ڤه، ل سهر كیستێ وهلات و مللهتێ خوه، ژ پێخهمهت ڤان دۆلاران و تو یی خهندقی ههتا حهفكێ چونكو د بیاڤێ سیاسهتێ دا كاردكهی و ل هندهك ئاراستهیان كو خاپاندنا هندهك رهوشهنبیران دكهن كو ئهو ژی وهكو ته د خاپینۆكن كو رادهكی بۆ ته نادانن، واته چو مفا دوێ ئێكێ دا ههیه بۆ ڤهشارتنا ڤان راستیان ل وان خاپینۆكان كو رهوشهنبیری و ئهدهبی گهندهل دكهن بۆ خاترا چهند دۆلارهكێن كێم كون تشتهكێ ژێ بهێت یان نه، نهخاسمه زهنگینی زهنگینیا دلی و رهوشتی و ڤیانا وهلاتی یه و مه گهلهك دوژمن ههنه ، ئهڤجا پا چاوا ئهم ل ههرێمێ دژین و مه چهندین دژومن ههنه خرابیێ بۆ مه و ههرێمیً و گهلێ وێ دخوازن، ئهم ل ڤێره گازندان ناكهین ژ هندكان كو قهنجی بۆ مه نهڤێت و ئهو نهك كوڕێن ههرێمێنه، لێ ئهم مخابنیێ ب وان نڤیسهر و رهوشههنبیران دبهین كوڕێن ڤێ ههرێمێنه و ئهڤ شهرمزاریه ل سهر خوه قهبوولكریه ل سهر كیستێ وهلاتی، ئهڤرۆ ئهم ل گهل دیاركرنا راستیانه بۆ مللهتێ دا ب گیانێ داهێنان و پێشكهفتنێ بژین و چو گرنگیێ نهدهینه ئهو گهندهلێن پهرتیلان ددهن چهندی پلهیا وان یا حكومی و حزبی یا گرنگ بیت، چونكو بهرژهوهندیا ههرێمێ ل ءسهر ههر تشتهكی دایه.
و: ئهڤرۆ