نڤیسێن بێده‌نگ

نڤیسێن بێده‌نگ

143

زلما 90 سال

ل باكوورێ كوردستان هه‌ر كورده‌ك باش دزانه‌ كو ده‌وله‌ت 90 ساله‌ كوردا تنه‌ هه‌ساب دكه‌ و هه‌ر ده‌م زلم و زۆرده‌ستیا خوه‌ ل سه‌ر گه‌لێ كورد پێك ئانی یه‌. هه‌ر وه‌ها ئه‌ڤ زۆرده‌ستیا ده‌وله‌تێ جارنا گهیشتیه‌ ئاستێن هه‌ری بلند. ده‌ما ده‌وله‌ت هاتیه‌ شه‌رمه‌زاركرن و د بن باندۆرا وه‌لاتێ ئه‌وروپا دا مایه‌ ده‌ست ب ئاخافتنێ براتیێ كریه‌. نزانم ئه‌و چ براتیه‌ كو هه‌ر ده‌م كورد تێن خاپاندن. ل گۆر ئاخافتنێ ده‌وله‌ت، كورد هه‌ر ده‌م نه‌ینووك بوونه‌. یانی تركا كوردا بچووك دتینه‌ و ئاخافتنا گۆشت و نه‌ینووك ژ ده‌ڤێ خوه‌ كێم نه‌كریه‌.
ل هه‌ر باژار و ناچڤه‌یێن كوردا و هه‌ر وه‌ها ل گوندا و سه‌ر زنارا ئه‌و نڤیسا “نه‌ موتلوم تركم دیه‌نه‌” نڤیساندن. ب ڤان نڤیسێ خوه‌ كوردا هه‌ر دایم بچووك خستن و تركیتیێ ژی تشته‌ك بلند نیشاندان. د 90 سال دا گه‌له‌ك كه‌س ژ بۆ نێزێ والی و ده‌وله‌تێ بن كوردیتیا خوه‌ ژ بیر كرن و وان ژی خوه‌ وه‌ك تركا ددیت. به‌لێ راسته‌ ده‌وله‌ت ب زانه‌بوویی وان كه‌سان ده‌وله‌مه‌ند دكر و ئابووریا وان پێشدكه‌ت. یانی كوردێن به‌لانگاز و ستوخوار مخابن ژ دوورڤه‌ هێڤیا ژیانا وان دكرن. شێخ سه‌عید، سه‌ید رزا و گه‌له‌ك شه‌خسیه‌تێن كورد سه‌رێ خوه‌ بلند كرن و هه‌ر جار ژ ئالیێ كوردا ب ئیخانه‌تێ وێران بوون. كوردێن باكوور د ڤێ 90 سالێ دا كوردیتیا خوه‌ ژ بیر نه‌كر و هه‌ر ده‌م موخالیفێ ده‌وله‌تێ مان. ژ به‌ر وێ ژی ده‌وله‌ت ب زانه‌بوویی نه‌هێشت كو گه‌ل و باژارێ كوردا پێشبكه‌ڤه‌.
به‌ریا 25 سال هه‌ر رۆژ كوشتن و قه‌تلیام هه‌بوو ل ئاخا كوردا. ده‌وله‌ت كوشتنا كوردا ژ خوه‌ ره‌ وه‌ك لیستكه‌ك ددیت. ب راستی ژی ب حاله‌كی هۆڤانه‌ ده‌وله‌ت كوردا قه‌تل كر. ئه‌ڤ د راپۆرتێن گه‌له‌ك كۆمه‌له‌یان دا هاتیه‌ ئه‌شكه‌ره‌ كرن. سال 2015 و هێ ژی ده‌وله‌ت ل سه‌ر گه‌لێ كورد هه‌مان تشتا دكه‌. ل ناڤچه‌یێ ئامه‌دێ، جزیرێ، جۆله‌مێرگێ.. . كوشتنا كوردا هێ ژی لیستۆكه‌ ژ بۆ تیمێن تایبه‌ت ئێ ده‌وله‌تا ترك. وسان چاڤێن وان تاری بوویه‌ كو ده‌ما ده‌وله‌ت ئێریشێ گه‌ل دكه‌ ژن و زارۆك و كه‌سێن ئه‌ختیار گۆهدار ناكه‌. ب تانك و تۆپان ده‌وله‌ت ب هه‌موو هێزێن خوه‌ ئێریشێ گه‌ل دكه‌. هه‌ری داوی ل فارقینێ (سلیڤا) ده‌وله‌ت ب تانكێن خوه‌ مالێن كوردا وێران كرن و گه‌له‌ك كه‌سێن سڤیل كوشتن. كوشتن و وێران كرن ل ئالیه‌كێ لێ ئه‌و نڤیسێن كو پۆلێسان ل سه‌ر دیوارا دنڤیساندن گه‌له‌ك بالكێش بوون. ئه‌و دژی مۆرڤاهیێ یه‌ و د ده‌ خویاكرن كو ب كیژان ئارمانجی ئه‌و ئێریشێ گه‌ل دكن. یانی ده‌وله‌ت روویێ خوه‌ یێ ره‌ش جاره‌كه‌دن د ده‌ نیشاندان. 90 ساله‌ كوردێن كو داخوازا مافێن خوه‌ دكن تنه‌ تێن هه‌سباندن و ل به‌ر چاڤه‌ كو ب ڤێ هالێ ژی وێ به‌رده‌وام بكه‌. لێ بلا ده‌وله‌ت باش بزانبه‌ كو ئێدی كورد نه‌ كوردێن به‌رێ نه‌ و 90 ساله‌ ئه‌و كوردێن كو نه‌ترسیا یه‌ وێ ب نڤیسێ دیوارا ژی نه‌ترسه‌.

کۆمێنتا تە