نێچیرڤان بارزانی: هه‌بوونا هێزێن ئه‌مریكی و هه‌ڤپه‌یمانان یا گرنگه بۆ هه‌موو عیراقێ
ئه‌ڤرۆ نیوز:
سه‌رۆكێ هه‌رێما كوردستانێ، نێچیرڤان بارزانی د دیدارره‌كا رۆژنامه‌ڤانی دا ل گه‌ل مالپه‌رێ (مونیتۆر) یێ فره‌نسی راگه‌هاند، بریارا په‌رله‌مانێ عیراقێ ل دۆر ده‌ركرنا هێزێن ئه‌مریكی ژ عیراقێ بریاره‌كا د جهێ خوه دا نه‌بوو و ژلایێ شیعان ب تنێ هاتیه ده‌ركرن بێ راوێژ ل گه‌ل پێكهاتێن دی یێن سه‌ره‌كی ل وه‌لاتی.
نێچیرڤان بارزانی ئاماژه كر” یا باش ئه‌وه دانوستاندن د ناڤبه‌را عیراقێ و ئه‌مریكا دا بهێنه كرن ل دۆر شێوێ پاشه‌رۆژێ یێ به‌لاڤكرنا هێزێن ئه‌مریكی ل عیراقێ، ژبه‌ركو هه‌بوونا هێزێن ئه‌مریكی و هه‌ڤپه‌یمانان یا گرنگه بۆ هه‌موو عیراقێ”.
ل دۆر كارتێكرنا كوشتنا قاسم سلێمانی وئه‌بو مه‌هدی موهه‌ندس ل سه‌ر عیراقێ و كوردستانێ، سه‌رۆكێ هه‌رێمێ گۆت” ڤێ روودانێ له‌هیه‌كا هه‌ستان ل عیراقێ و ئه‌مریكا په‌یداكر وه‌كو كارڤه‌دانا په‌رله‌مانێ عیراقێ و سه‌رۆكێ وه‌زیران و به‌رسڤا ئه‌مریكا ژی دای ل دۆر مانا هێزێن وێ ل عیراقێ سه‌ره‌رای بریارا په‌رله‌مانی و حوكمه‌تا عیراقێ، ب دیتنا من دڤێت هه‌ست و كارڤه‌دانا دانینه لایه‌كی، ژ به‌ركو ئه‌م نوكه پێدڤی ب ڤه‌گرتنا هه‌لویستینه، بۆ كونترۆلكرنا وی”.
گۆت ژی” ب دیتنا مه ئه‌و بریارا په‌رله‌مانێ عیراقێ ل دۆر ده‌ركرنا هێزێن ئه‌مریكی ده‌ركری، بریاره‌كا د جهێ خوه دا نه‌بوو و كورد و سوننه‌یان پشكداری د ده‌ركرنا وێ بریارێ دا نه‌كربوو، هه‌روه‌سا ئه‌و بریاره پێشینه‌كا خرابه، چونكه ژلایێ لیستا شیعی ڤه هاتیه ده‌ركرن بێ راوێژكرن ل گه‌ل پێكهاتێن سه‌ره‌كی یێن ڤی وه‌لاتی ئه‌وژی كورد و سوننه‌نه و گاڤه‌كا ئێكلاكه‌ر بوو هاتیه هاڤێتن بێ بزاڤكرن بۆ بده‌ستڤه‌ئینانا تێكراییێ و ئه‌ڤ چه‌نده ژی سه‌رپێچیه ل دستوورێ عیراقێ و ئه‌ڤ بریاره ژی یا باش نینه بۆ عیراقێ چ ل نوكه و چ ل پاشه‌رۆژێ”.
گۆت ژی” دڤێت ئه‌ڤ هه‌ردو پرسیاره بهێته كرن: بۆچی هێزێن ئه‌مریكی ل عیراقێ نه؟ یێن ل ڤێرێ ل سه‌ر داخوازا حوكمه‌تا عیراقێ ل سالا 2014 و ب راوێژكرن ل گه‌ل جڤاتا ئاسایشا نێڤده‌وله‌تی ده‌مێ داعش نێزیكی به‌غدا دبوو، و ئایا ره‌وشا نوكه ل عیراقێ دخوازیت هێزێن ئه‌مریكی و هه‌ڤپه‌یمان خوه ڤه‌كێشن كو ئه‌ركێ وان شكاندانا داعشێ بوو؟ ب دیتنا مه ل هه‌رێما كوردستانێ به‌رسڤ ب رۆهنی دێ (نه‌خێر) بیت، چونكی هه‌موو پێزانینێن هه‌والگیری ئاماژێ دكه‌ن كو داعشێ دووباره رێزێن خوه یێن رێكخستین و رۆژانه هێرشان دژی ئارمانجێن عیراقی ئه‌نجام دده‌ت، ل ڤێرێ به‌رژه‌وه‌ندیا هه‌رێما كوردستانێ یا گرنگه بۆ هێزێن ئه‌مریكی وه‌كو چاوان به‌رژوه‌ندیا هه‌موو عیراقێ یا گرنگ”.
سه‌باره‌ت وان فشارێن دهێنه كرن بۆ ده‌ركرنا هێزێن ئه‌مریكی ژ عیراقێ، دبێژیت” د سه‌ره‌دانا ڤێ دووماهیێ سا عه‌بدولمه‌هدی بۆ كوردستانێ، مه ل ده‌ف دیت كو دخوازیت ڤێ پرسێ ب رێیا دانوستاندنێ ل شوونا روو ب رووبوونێ چاره‌كه‌ت، ئه‌وژی گه‌هشتن بۆ شێوه‌كێ نوو بۆ دووباره رێكخستنا هه‌بوونا هێزێن ئه‌مریكی و هه‌ڤپه‌یمانان ل عیراقێ” گۆت ژی” هه‌بوونا هێزێن ئه‌مریكی و هه‌ڤپه‌یمانان پێدڤیه‌كه بۆ هه‌موو عیراقێ”.
ل دۆر هێرشا مووچه‌كی یا ئیرانێ ل سه‌ر ئه‌مریكیان كو ئێك ژ بنگه‌هێن ئه‌مریكی ل هه‌ولێرێ ببوو ئارمانج، نێیرڤان بارزانی گۆت” ئه‌و هێرشه په‌یامه‌كا رۆهن بوو ژلایێ ئیرانێ ڤه بوو هه‌موویان كو وێ ئیراده و شیانێن لێدانێ ل هه‌ر جهه‌كی ل عیراقێ یێن هه‌ین” دیاركر ژی” ئه‌م ناخوازین عیراق ببیته مه‌یدانا شه‌ری د ناڤبه‌را ئیرانێ و ئه‌مریكا دا، د هه‌مان ده‌م دا ئیران جیرانا مه یا كه‌ڤنه، هه‌روه‌سا سه‌رۆك وه‌زیرێن عیراقێ هه‌ر ژ ده‌ست بكاربوونا وی كاركریه كو عیراق نه‌كه‌ڤیته د هه‌ڤركیا وان هه‌ردو وه‌لاتان دا”.
سه‌باره‌ت داخوازناما سه‌رۆكێ ئه‌مریكی دۆنالد ترامب بۆ سه‌رۆكێ هه‌رێما كوردستانێ بۆ كۆمبوونه‌كێ ل كۆچكا سپی كو ژلایێ جێگرێ سه‌رۆكێ ئه‌مریكی مایك بینس ل مه‌ها چریا دوویێ 2019 هاتبوو هاتبوو گه‌هاندن، نێچیرڤان بارزانی گۆت” داخوازنامه‌كا به‌رده‌وام یا هه‌ی به‌لێ هه‌تا نوكه چو ژڤان بۆ كۆمبوونێ نه‌هاتینه دیاركرن، ئه‌و داخوازنامه هاتبوو به‌ری روودانێن ده‌ست ژكاركێشانا عه‌بدولمه‌هدی و كوشتنا قاسم سلێمانی، ئه‌مریكا مه پشكه‌ك ژ عیراقێ دبینیت و ره‌فتارێ ل سه‌ر ڤی بنه‌مای ل گه‌ل مه دكه‌ت”.
ل دۆر پێشبینیا هه‌ڤدیتنا وی و ترامپی ل كۆپیتكا دافۆس ل سویسرا گۆت” یا دیار نینه ترامپ دێ ل دافۆس به‌رهه‌ڤ بیت یان نه، به‌لێ دێ ل گه‌ل جێگرێ وی بینس ل دافۆس كۆم بم”.
سه‌باره‌ت په‌یوه‌ندیێن ئه‌مریكا و هه‌رێما كوردستانێ پشتی كوشتنا قاسم سلێمانی، گۆت” هه‌رێما كوردستانێ ب چارچۆڤێ خوه یێ قانوونی و دستووری گرنگیه‌كا تایبه‌ت دناڤ هه‌ڤكێشا عیراقی و سیاسه‌تا ئه‌مریكا به‌رامبه‌ر عیراقێ یا هه‌ی، ئانكو سیاسه‌ته‌كا عیراقی یا ئێكگرتی”.
ل دۆر بۆچوونا سه‌رۆكێ هه‌رێمێ ل سه‌ر ئه‌نجامدانا رێككه‌فتنه‌كێ د ناڤبه‌را كوردێن سووریێ و حوكمه‌تا سووری، گۆت” ب دیتنا مه پرسا كوردی دڤێت دناڤ سنوورێ سووریێ دا بهێته چاره‌كرن و پێدڤیه حوكمه‌تا سووری پتر یا به‌رهه‌ڤ بیت بۆ ڤێ چه‌ندێ، كورد ل سووریێ پشكه‌كن ژ وی وه‌لاتی، دبیت رووسیا بشێت كاره‌كی بكه‌ت، ده‌مێ ل گه‌ل وه‌زیرێ ده‌رڤه‌یێ رووسیا كۆمبوویم، من داخواز ژێ كر هاریكاریێ بكه‌ت د پێشكێشكرنا رێككه‌فتنه‌كێ د ناڤبه‌را كوردان و رژێما سووریێ دا، ب دیتنا من پێدڤیه ل سه‌ر سه‌رۆكێ رووسی پۆتینی پتر بزاڤان د ڤی بیاڤی دا بكه‌ت” زێده‌تر گۆت” شیره‌تا مه ل ده‌مێن بۆری و نوكه و ل پاشه‌رۆژێ ئه‌وه كوردێن سووریێ رێیه‌كێ بۆ گه‌هشتنێ ب رێككه‌فتنه‌كێ ل گه‌ل رژێما سووریێ ببینن، هه‌روه‌سا من چه‌ندین جاران داخواز ژ وان كریه په‌یوه‌ندیێن خوه ل گه‌ل پارتیا كاركه‌رێن كوردستانێ (په‌كه‌كێ) ل قندیلی قوت بكه‌ن”.
نێچیرڤان بارزانی ل دۆر په‌یوه‌ندیێن هه‌رێمێ و توركیا گۆت” په‌یوه‌ندیێن مه ل گه‌ل توركیا به‌رده‌وام د گرنگ و باشن، سه‌رۆك وه‌زیرێن هه‌رێما كوردستانێ، مه‌سرور بارزانی، كۆمبوونه‌كا باش ل گه‌ل سه‌رۆكێ توركی ئه‌ردۆگان ئه‌نجامدایه، و ئه‌م دێ د به‌رده‌وام بین ل سه‌ر وێ ریێ” گۆت ژی” نابیت رێ بده‌ین كوردستانا عیراقێ ببیته بنگه‌هه‌ك بۆ هێرشكرنێ ل سه‌ر چو وه‌لاتێن جیران و پێدڤیه ئه‌ڤ كێشه ل توركیا ب ریێن ئاشتیانه بهێته چاره‌كرن و چ ده‌مێ من هه‌ڤدیتن ل گه‌ل به‌رپرسێن توركی ئه‌نجامداین، بیرا وان ب ڤێ چه‌ندێ دئینم، ئه‌ڤ كێشه پێدڤیه ب دانوستاندنێ بهێته چاره‌كرن نه كو ب رێیا له‌شكری، ژ به‌ركو ئه‌و چه‌نده د به‌رژه‌وه‌ندیا هه‌ردو لایه‌نان دا نینه”.
هه‌روه‌سا گۆت” هه‌رێما كوردستانێ چارچۆڤێ خوه یێ قانوونی و دستووری د ناڤ عیراقێ دا یێ هه‌ی، ئه‌ڤه راستیه‌كه و یا دانپێدان كریه ل عیراقێ و جڤاكێ نێڤده‌وله‌تی، و ب ده‌لیڤه دبینم ده‌ستخوه‌شیێ ل خوشك و برایێن رۆژئاڤا بكه‌م ل سه‌ر قوربانیدان و خوراگریا وان یا مه‌زن د شه‌رێ دژی داعشێ دا و ئه‌و قوربانیێن وان داین نه ب تنێ به‌رگری ژ خوه و سووریێ بوو، به‌لكو به‌رگری ژ مرۆڤایه‌تیێ بوو و ئه‌م قه‌رادارێن وانین و پێدڤیه مافێن وان ب شێوه‌كێ دستووری د چارچۆڤێ سووریا ئێكگرتی دا بهێنه پاراستن”.
ل دۆر رێككه‌فتنێ ل گه‌ل به‌غدا ل سه‌ر بودجه‌ی و په‌ترۆلێ، گۆت” ل دووماهیا هه‌یڤا ئه‌یلوولا بۆری ئه‌م یێن گه‌هشتینه رێككه‌فتنێ، پێدڤیه ئه‌م پتر ژ 25 هزار به‌رمیلێن په‌ترۆلێ راده‌ستی كۆمپانیا په‌ترۆلێ یا نیشتمانی (سۆمۆ) بكه‌ین ل ویستگه‌هێن هنارتنێ ل به‌نده‌رێ جه‌یهان یێ توركی كو ب رێیا (سۆمۆ) بهێته هنارتن و داهاتیێ وان ژی بۆ گه‌نجینا عیراقێ بچیت و به‌هرا حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ بهێته دان”.
دیاركر ژی” هه‌ر ژ ئادارا سالا بۆری پشكه‌ك ژ مووچێن فه‌رمانبه‌رێن هه‌رێمێ ژ لایێ حوكمه‌تا ناڤه‌ندی ل به‌غدا ب شێوه‌كێ رێكخستی دهێنه دان كو دبیته 55%، ئه‌م به‌حسێ 380 ملیۆن دۆلاران هه‌یڤانه دكه‌ین كو به‌هرا هه‌موو مووچان ناكه‌ت، سه‌رجه‌مێ مه‌زاختیێن مه بۆ مووچێن فه‌رمانبه‌ران و دابینكرنا جڤاكی هه‌یڤانه 700 ملیۆن دۆلارن و ملیۆنه‌ك و 200 هزار كه‌س مووچان ژ حوكمه‌تێ وه‌ردگرن ژوان 700 هزار فه‌مانبه‌ر ب شێوه‌كێ ئێكسه‌ر ل ده‌ف حوكمه‌تێ كاردكه‌ن زێده‌باری پێشمه‌رگه و فه‌رمانبه‌رێن خزمه‌تا مه‌ده‌نی”.
ل دۆر هه‌لسه‌نگاندنا وی بۆ كارێ سه‌رۆكێ حوكمه‌تا هه‌رێمێ، گۆت” د حوكمه‌تا به‌رێ دا پتر ئه‌م د ره‌وشا ب رێڤه‌برنا كێشان دا بووین زێده‌باری هه‌بوونا ناكۆكیا بودجێ ل گه‌ل به‌غدا و پاشی هاتنا داعشێ، ل 10 سالێن بۆری دا گه‌له‌ك تشت یێ هاتیه بده‌ستڤه‌ئینان، به‌لێ شاشی ژی هاتینه ئه‌نجدان، حوكمه‌تا نوو ده‌ست ب په‌یوه‌ندیێن باشتر ل گه‌ل به‌غدا كریه وب هێز ژی ده‌ست ب پرۆسا چاكسازیێ كریه و ب دیتنا من سه‌رۆك وه‌زیرێن كوردستانێ یێ كاره‌كێ باش ئه‌نجام دده‌ت و هه‌ڤسه‌نگیه‌كا باش ل جڤاتا وه‌زیران په‌یداكریه، ئه‌و یێ كاره‌كێ باش دكه‌ت”.
