هزركرنا ل دەرڤەی سندۆقێ
عەبدولرەحمان بامەرنی
مەبەستا من ب سندۆقێ، دەما هزركرنا مە ئەو دنیابینین بیت، یا وەك تەلقینێ بۆ مە هاتیە ڤەگێران و ئەم ل سەر راهاتین و دا بابەتێ نڤیسینا من باشتر بگەهیت، ئەز دێ بابەتێ خوە كورتكەمە سەر هندەك دیاردە و هەلكەفتێن جڤاكی یێن كۆمێ و مفایێ وان. هەر بۆ نموونە گێران و درۆستكرنا هەلكەفتان د خوەبخوەدا گەلەك بابەتان هەلدگریت و رێزبەندیا گرنگیا بابەتی د چ دا بیت، بۆ من بخوە جوداهی نینە، ژ بەركو هەمی ل دۆر بابەتەكێ سەرەكی دزڤرن ئەو ژی مەدەنیبوونە. ئەڤ مەدەنیەتا ئەز ژێ بەحس دكەم،پێكڤە ژیانە دەركەفتنە ژ قەرقوودێ دەروونەكێ بەرتەنگ و هەلكێشانا بابەكێ هینك و دلڤەكەرە و سیهێن مرۆڤی پێ چالاك دبن و دگەل ڤانە، ژیان پەیدا دبیت و حەز بۆ بەردەوامییا ژیانێ خورتتر لێدهێت، بێژنە من چاوا؟ ئەڤە چەند سالە دیاردا سێرانێن گوندان یا پەیدا بووی و بتنێ ئەو نامەیێن بۆ من هاتین وەك نموونە یێن پرسیارا سێرانا گوندێ ئەز لێ ژ داكیبوویم دكەن گەلەكن، هەمیان ژی ب رەنگەكێ وەسا بەحس دكرن، كو دێ رۆژەكێ خۆشیەكا خۆش بەن و ئها من بەحسا ڤێ خۆشیێ یە، دەما ژڤانەكێ خۆش د رێ دا بیت بۆ چەند رۆژێن بهێت یان چەند دەمژمێرێن بهێت یان چەند خۆلەكێن بهێت و یان كو دێ تشتەك رویدەت و مرۆڤ دێ دگەلدا ژیت. هەرە فێستیڤالا شەل و شەبكان، هەڤالەكی گوتە من ئەرێ بۆچی ئەم نەچینە فێستیڤالێ؟ من گوتێ بلا و مە هەڤالەكێ دی ژی یێ هەی و مە گوتە وی ژی، گوت ئەز ناهێم و من خاك نینن و من شەل و شەپك ژی نینن! هەڤالێ من راست دگۆت، وی ژی شەل و شەپك نینن و من ژی نەبوون و هەڤالێ من یێ ئێكێ دەستەكێ خاكی بۆ خوە كەركربوو و زێدەتر دڤییا د ڤێ هەلكەفتێ دا وان خاكان ل بەر بخوە بكەت و لێ ئەڤە دووماهی نینە و راستە كرینا شەل و شەپكان گەلەك پارە بۆ دڤێت، لێ من و هەڤالێ خوە یێ دی یا بۆ خوە دانای تا سالەكا دی هەر ئێك ژمە ببیتە خودانێ دەستەكێ شەل و شەبكان و ب كێمی هەر ئێك ژمە دەستەكێ خاكی هەبیت و ئەڤ پێنگاڤا ب دەستڤەئینانێ بخوە پێنگاڤەكە بەرەڤ مەدەنیبوونێ، ب مەبەستا خوە گونجاندن دگەل هەلكەفت و رۆژێن خۆش و ئەم هەمی پێدڤی رۆژێن خوشین و بۆ سالا بهێت ژی مە ئارمانجەك یا لدەف خوە دروست كری، چەند چاڤێ ئێك ژمە هەردووكان بچیتە سەر كەسەكی و بەژنا خوە ب شەل و شەپكان راپێچیابیت، ئەم ژی دێ هزرێ تێدا كەین و دێ هزركرنا مە چیتە سەر رەنگێ شەل و شەبكی و كا دێ چ جۆری و چ رەنگی بۆ خوە هەلبژێرین.
دا بزڤرمە سەر سێرانێن گوندان، رەنگە هەبن بێژن ئەڤ سێرانێن هەنێ دەڤەرداریێ و عەشیرەتێ خورت دكەت! رەنگە بارەكا مافداریێ دگەل گوتنێن وان بیت، لێ بارا زێدەتر بەروڤاژی ڤێ چەندێ یە. خۆزی نە بتنێ گوندییان، بەلكو زانكۆیێن مە ژی پیتە ب گوندان دابا، بۆ نموونە، بۆ ڤەكۆلینێن دەرچوونێ بەرێ قوتابیێن خوە دابایە دویڤچوونێ و ڤەكۆلینێ ل سەر مێژوو و جوگرافیا گوندان، بلا هەر ئێكی ژ گوندێ خوە دەستپێكربایە، كو ئەم پێدڤی نڤیسینا مێژوو و شوینەوار و كولتوورێ ڤان گونداینە و ئەڤە دێ مێژوویا مە كۆمڤەكەتە سەرئێك، ئەڤ داتایێن ژ ڤان ڤەكۆلینان دروست دبن، دێ مفا بۆ چەند لایەنان ژێ دروست بن، ئێكەم تشت بۆ زانكۆیێ ب خوە و سوبەهی پێدڤی ڤەكۆلینان بن د هەر وارەكی دا و دیسا بۆ گوندێ و خەلكێ گوندی و بۆ دەڤەرێ و یا من دڤێت ژ بابەتێ ب ئەنجام بگەهینم، ساخكرنەڤەیا هەلكەفتان، دروستكرنا هەلكەفتان و پشكداریكرنا خەلكی ب ڤان جۆرە هەلكەفتان، تایبەت ئەز بەحسا یێن گشتی دكەم نە یێن گرێدایی تەخەكا تایبەت، مفایێن خوە یێن هەمە لایەنی هەنە و پێنگاڤەكن بەرەڤ مەدەنیبوونا تاكی كو ئەم پێدڤی هەبوونا مێشكەكێ ئارامین و ب مێشكێن ئارام داهێنان پەیدا دبیت و پێكڤە ژیان دروست دبیت.
