ژ بیره‌وه‌ریێن شۆڕه‌شێ
“شۆڕش نه تنێ شۆڕه‌ش بوو، لێ جۆره‌كێ ژیانا تایبه‌ت ژی ل پشت وی شه‌ڕی هه‌بوو”
كی بوو نارنجۆك هاڤێتیه د كوَچكێ مه یێ باڵاڤێ دا ؟
پایزا ساڵا 1982 ئه‌ز ل گه‌ل 9 كه‌سێن دی كو ئه‌م هه‌موو دبووینه گرۆپه‌كی 10 پێشمه‌رگه، ژ ئالیێ نه‌مر سه‌ید سالح چه‌مسه‌یدی به‌رپرسێ ل. ن. ئامێدیێ ڤه كو هینگێ باره‌گایێ مه ل گه‌لیێ بازێ ل چیایێ مه‌تینا بوو، ئه‌م هاتینه ڕاسپاردن ب هنده‌ك كارێن ڕێخستنی كو بێینه خوارێ دۆرێن دهۆكێ و هنده‌ك ناڤ ل وان گوندێن رۆژاڤایێ دهۆكێ بۆ مه هاتنه ده‌ستنیشانكرن كو ئه‌م بێین و په‌یوه‌ندیێ ب وان بكه‌ین و بهنده‌ك كارێن ڕێخستنی و شۆڕه‌شگێڕی بسپێرین.
ئه‌م ژ گه‌لیێ بازێ برێكه‌فتین و ل سپنه‌ی ده‌ربازی ده‌ڤه‌را مانگێشكێ بووین و پاشی مه خوه گه‌هانده چیایێ باكوورێ باژێرێ سێمێلێ و ل كه‌ڤنه گوندێ قه‌شه‌فڕێ كو گونده‌كێ كرستیانانه ل وی چیای هنداڤی ده‌شتێ مه خوه هشاردا، و ب شه‌ڤ هنده‌ك هه‌ڤال دمانه ل وێرێ و ئه‌م هنده‌ك ژی دهاتینه خوارێ ل گوندێن مالتا- گه‌ڤه‌ڕكێ- قه‌سارا- دولبێ و بازه‌لانێ تا به‌رێ سپێدێ مه كارێ خوه دكر و جاره‌كادی هێشتا نه‌بوویه رۆناهی مه دیسان خوه دگه‌هانده قه‌شه‌فڕێ. پشتی كارێن مه ب دوماهی هاتین ئه‌م هاتینه خوارێ كو ده‌ربازی ده‌شتا قائیدیا ببین( ده‌ڤه‌را شاریا )، لێ وێ شه‌ڤێ ل نێزیكی گوندێ كێڤڵا (باكوورێ زانكۆیا دهۆك یا نوو) ئه‌م كه‌فتینه ناڤ بۆسه‌یه‌كا دوژمنی و پشتی شه‌ڕه‌كێ توَند ئه‌م بێ زیان ژێ ده‌ركه‌فتین و هاتینه مالتا خوارێ و گه‌ڤه‌ڕكێ و مه خوه ل مالێن خوه به‌ڵاڤكر و ب رۆژ ئه‌م ماینه دمالدا و شه‌ڤا دی ئه‌م ده‌ركه‌فتین و ل ناڤبه‌را هه‌ردوو گوندێن قه‌سارا و ئالۆكا ده‌ربازی ده‌شتا قائیدیا بووین و ل گوندێ ( كه‌له‌به‌درێ ) بووینه مێڤان و پشتی ئه‌نجامدانا هنده‌ك كاران و چاڤپێكه‌فتنان ئێدی هند ده‌مێ مه نه‌ما كو ئه‌م وێ ده‌شتێ خلاسكه‌ین و خوه بگه‌هینینه چیای ل نێزیكی گوندێ بریفكا، له‌وما ژی خه‌لكێ گوندی كونسیخۆڕه‌ك نیشا مه دا ل پشت گوندی و مه وێ ڕۆژێ خوه د وێرێڤه هشاردا و ل تاریبوونێ جاره‌كا دی ئه‌م هاتینه گوندی و مه تروَمبێله‌كا تیۆتا په‌یدا كر كو مه بگه‌هینته رۆژهه‌لاتێ ده‌شتا قائیدیا نێزیكی گۆندێ دۆسته‌كا، هه‌رچه‌نده هنده‌ك ژ وان گوندێن كو دڤیا ئه‌م دناڤرا ده‌رباز بباین هاتبوونه عه‌ره‌بكرن و عه‌رب ژی چه‌كدارێن ڕژێما به‌عس بوون، لێ باش بوو ئه‌م شیایین بێ لێكدان د ناڤ وان گوندا را ده‌ربازببین و پشتی ئه‌م ل نێزیكی گوندێ دۆسته‌كا په‌یا بووین و ترۆمبێل زڤریه‌ڤه ئیدی ب پیا مه به‌رێ خوه دا چیا و هاتینه گوندێ چه‌مان و نیزیكی بریفكا ده‌رباز بووین به‌ره‌ڤ باكوور پاشی بۆ بێنارینكێ و خوَرپنیێ و سپیندارێ و سیارێ و ل گه‌لیێ ئاڤۆكێ ل گاره‌ی ب سه‌ركه‌فتین و گه‌هه‌شتینه گوندێ گاره‌یا ل به‌رێ گاره‌ی، ل ویرێ ئه‌م ڕاستی ڕێكخراوا شه‌هید ئه‌نوه‌ر مایی هاتین یا سه‌ر ب ل. ن. ئامێدیێ ڤه كو شه‌هیدێ قاره‌مان شه‌عبان غه‌فار به‌رپرسێ وێ بوو. شه‌هید شه‌عبان داخواز كر كو ئه‌م پێكڤه گه‌ڕیانه‌كێ ل ده‌ڤه‌رێ بكه‌ین، پشتی ئه‌و هه‌ڤالێ مه یێ نه‌خوه‌ش كه‌فتی مه دوو پێشمه‌رگه داینه ل گه‌ل و ڤرێكریه باره‌گایێ ل. ن. ئامێدیێ ل گه‌لیێ بازێ ئیدی مه گه‌ریانا خوه ده‌ستپێكر ل ده‌ڤه‌را به‌رێ گاره‌ی به‌ره‌ڤ ئالیێ رۆژهه‌لاتی ڤه تا كو ئه‌م ل دوماهیا گاره‌ی زڤرینه ده‌ڤه‌را زێبارێ گوندێ كافیا و پاشی ژی سیان و هه‌رگنا. وی ده‌می سه‌رۆك بارزانی كاك هشیار زێباری ڕاسپاردبوو كو بهێته وێ ده‌ڤه‌رێ و ل. ن. ئاكرێ دامه‌زرینیت وی ژی هه‌ردوو نه‌مر لیوا عابد ئێتووتی و عه‌بدولا قادۆ ل گه‌ل هێزه‌كا پێشمه‌رگه‌ی ل گه‌ل خوه ئینابوون، شه‌ڤه‌كێ ژی ل ده‌ف وان ماین و پاشی به‌ره‌ڤ رۆژاڤاڤه هاتین به‌ره‌ڤ سێده‌را و ئاتۆشێ و چه‌مانكێ و پاشی رۆژه‌كێ هشارا مه كه‌فته ناڤ بیساتنێن چه‌لۆكێ ل ناڤبه‌را هه‌ردوو گوندێن سیار و سپیندارێ ل ده‌ڤه‌را چه‌مانكێ. ده‌مێ ئه‌م ژ باره‌گایێ ل. ن. ئامێدیێ ده‌ركه‌فتین ل گه‌لیێ بازێ مه‌ها چریا پێشی ( مه‌ها 10 ) بوو ئو ئه‌ڤه نوكه مه‌ها كانونا ئێكێ ( مه‌ها 12 ) یه و هێشتا مه باڵاڤێن خوه نه‌كرینه، له‌وما ژی وێ رۆژێ مه چه‌ند هه‌ڤاله‌كا بڕیاردا كو ئه‌م ل سه‌ر ڤێ ئاڤێ باڵاڤا خوه بكه‌ین، پشتی ئه‌م ل وان ده‌را گه‌ڕاین د كۆلكه‌كیڤه ل ناڤ بیستانه‌كی ته‌نه‌كه‌یه‌كی ڤالا دیت، مه كوَچكه‌كێ ئاگری چێكر ته‌نه‌كه تژی ئاڤ كر و دانا سه‌ر و ئاگرێ خوه ل بن هه‌لكر و هه‌ر ئێكی ژ مه فه‌رشه‌كێ به‌ری ئینا دا كو شوونا ته‌شتێ باڵاڤا خوه ل سه‌ر بكه‌ین. ئاگرێ كوَچكێ مه یێ خوه‌شه و هه‌رئێكی ژ مه هنده‌ك جلكێن خوه یێن شووشتین و هه‌ر ل نێزیكی كوَچكی یێن ڕائێخستین و دمژوولین جلكێن ماین ئه‌مێ دشۆین و هه‌ڤالێن مه یێن دژی ل ناڤ وان بیستانا دبه‌ڵاڤن هه‌ر دوو سێ پێكڤه ل جهه‌كی یان دنڤستینه یان ژی دروونشتینه و دوو زێره‌ڤان هه‌ر ئێك ل ڕه‌خه‌كی مه ل سه‌رێ گركه‌كی دناڤ ته‌ڕاشه‌كێ ڕا چاڤدێریا لڤینان ل وێ ده‌ڤه‌رێ و هاتنا هه‌لیكۆپته‌رێن دوژمنی دكه‌ن. مه هند دیت ده‌نگێ په‌قینه‌كا مه‌زن ژ نیڤا مه هات و هه‌روه‌كی تۆپه‌ك ب نیڤا كوَچكێ مه یێ ئاگری كه‌فتی، مه هند دیت ته‌نه‌كێ مه یێ ئاڤا گه‌رم یێ ژ هه‌وا تێته خوارێ كو بنلد ببوو هنداڤی سه‌رێ مه، په‌لێن كوَچكی و به‌رێن گه‌رم وه‌سا بژاڵه بوون كو چ پارچه جلكێن مه نه‌مان په‌له‌ك یان به‌ره‌كێ شاریایێ وه‌كی په‌لی نه‌كه‌تبیته سه‌ر. ژ به‌ر كو هه‌ر ئێك ژ مه ژی ته‌نێ ئه‌و ده‌ستێ جلكا یێ هه‌یی، له‌وما ئێدی گوهێ مه نه‌ما ل هندێ كانێ ئه‌ڤه چ په‌قین بوو د ناڤ مه دا ڕوودایی، كانێ گه‌لۆ گولله‌تۆپ بوو، نارنجۆكا ده‌ستی بوو كه‌سه‌كی هاڤێته د ناڤ مه دا، مه هیچ های ژ هندێ نه‌ما، لێ ل شوونا وێ هه‌ر ئێك ژ مه به‌زیه جلكێن خوه و په‌ل و به‌رێن شاریای ژ سه‌ر پاڤێت و ژ سۆتنێ رزگار بكه‌ت، كو هه‌می كونكون ببوون. ئه‌مێ ب رزگاركرنا جلكاڤه دمژوولین ژ سۆتنێ و هه‌ڤالێن مه هنده‌ك د سه‌ر مه دا بوون، مه هند دیت هه‌ڤالێ مه عابد تروانشی تڤه‌نگا وی یا د ده‌ستی دا وتبلا وی یا ل سه‌ر جه‌له‌بكی وه‌كی كه‌له‌كێ كووڤی خوه د وان لاتا دا دهاڤێت و هاته خوارێ هنداڤ سه‌رێ مه و هه‌رێ گازی دكه‌ت: كانێ كیڤه چوون ژ كیژ ڕه‌خی هاڤێته وه ؟ لێ مه ل كوَچكی ته‌ماشه‌كر چ جهێ گولله و یان نارنجۆكا لێ نه‌بوو، و پشتی مه باش لێ ته‌ماشه‌كری مه دیت به‌رێت مه یێت كوچكێ ئاگری جۆره‌كێ به‌رینه كو دبێژنێ (به‌ره‌زیڤ) ئو ئه‌ڤ جۆرێ به‌ری ب گه‌رمێ دپه‌قیت و مه دیت كو ئێك ژ وان به‌رێن مه‌زنێن كوَچكی یێ په‌قی و ئه‌ڤ چامه یا ب سه‌رێ مه و جلكێن مه ئینای. لێ عابد ب هندێ قایل نه دبوو كو ئه‌ڤه نه‌په‌قینا چه‌كه‌كی بوو، چونكی وی دگۆت ده‌نگه‌كێ دژوار بوو، ئه‌ڤه نه هنێرا به‌ری بوو. ئێدی د سه‌ر هندێ ڕا كو خه‌مگینیا خوه ڕا بۆ جلكێن خوه یێن كونكون مه ده‌ست هاڤێته حه‌نه‌كا ل گه‌ل عابدی و مه گۆتێ: ته ڤێ جارێ دوژمنێ خوه نه‌هنگافت و فه‌رموو بزڤڕه‌ڤه بنگه‌هێ خوه بسلامه‌تی و هۆسا مه جلكێن خوه یێن نیڤ شووشتی و نیڤ و كونكون بووین جاره‌كا دی كرنه‌ڤه به‌رخوه بێی كو باڵاڤا خوه ته‌مام بكه‌ین.
