نوشداره‌ك به‌حسێ باشترين چاره‌سه‌رى بۆ شه‌كرێ و رێيێن خوه‌پاراستنێ دكه‌ت
ئه‌ڤرۆنيوز:
نوشداره‌كێ پشكا نەخوه‌شیا شەکرێ ل ئاکرێ دیارکر کو ب شێوەکێ گشتی نەخوه‌شیا شەکرێ بۆ چه‌ندين ئه‌گه‌ران دزڤريت كو ژ وان ئەگەران ژی قەلەوی یە، ھندەک کەس ژی یێن ھەین پشتی دەرمانان کاریگەری لێ دھێتەکرن تووشی نەخوه‌شیا شەکرێ دبن، ھەروەسا ترس و خەمباری، یان ژی روودانەکا نەچاڤەرێکری دبیت ب ڤان ئەگەران تووشی نەخوه‌شیا شەکرێ دبن.
حەردان ئەحمەد، نوشدار ل پشكا نەخوه‌شیا شەکرێ ل ئاکرێ بۆ نوش نيوز دياركر كو چه‌ندين جۆرێن نه‌خوه‌شيا شه‌كرێ يێن هه‌ين ئه‌وژى:
- جۆرێ ئێکێ: ل دەف زارۆيان پەیدا دبیت و ھەر ژ دەستپێکێ پێدڤی ئەنسولینێ دبن، نەخوه‌ش ل دووڤ پێدڤیا خوه دێ ئەنسولینێ وەرگریت، هه‌كه ئەنسولینێ ل زکێ خۆ بدەت باشترە ژ جھێن دی، ل گەل گوھۆڕینا جھی دەمێ ددانيت.
- جۆرێ دويێ: ل دەف مەزنان پەیدا دبیت کو زێدەتر ژ ژیێ 25 ـ 45 سالیێ یە کو پێدڤی ب دەرمانایە، حەب ل دەستپێکێ یە، بەلێ پشتی بۆرینا ده‌مه‌كى، نەخوه‌ش ھەر دێ پێدڤی ب ئەنسولینێ بیت.
- جورێ سيێ: ل دەف ژنێن دوگیان دیار دبیت، چارەسەری ب حەبکايه، ھەکە شەکر ب رێژەکا کێم بلند بیت، باشترین چارەسەری ب ئەنسولینێ یە 3 بۆ 5 جاران.
ئاماژه دا كو جۆرێ ئێکێ ژ ھەموویان مەترسيدارتر و خرابترە كو ئەڤ جۆرێ نه‌خوه‌شيا شه‌كرێ زارۆيان ڤەدگریت، چونکى ھەتا رۆژەك ژ ژیێ وی مایە، دێ ئەنسولینێ ب کارئینیت، کو ل ژیێ ئێك رۆژیێ ڤەدگریت ھەتا 25 ساليێ، پشتی ژیێ 20 سالیێ هه‌كه تووشی نەخوه‌شیا شەکرێ بوو، ئەو دبیتە جورەکێ دی. ھەروەسا جۆرێ دويێ چارەسەری حەبن و هه‌كه پێدڤی ئەنسولینێ بوو، وی دەمی دێ بو هێته دانان.
ل دۆر نيشانێن نه‌خوه‌شيا شه‌كرێ، نوشدار حه‌ردانى گۆت” گه‌له‌ك هاتنا ده‌ستئاڤێ د هه‌موو ژيانا وى كه‌سێ تووشى نه‌خوه‌شيێ بووى، زێده‌بارى هشكبوونا ده‌ڤى”.
سه‌باره‌ت كارتێكرنا خوارنێن شرین ل سەر ڤێ نەخوه‌شیێ، گۆت” ئەو کەسێ نەخوه‌شیا شەکرێ ھەبیت، نابیت شریناھیا بخوه‌ت، چونکى دێ کاریگەری ل سەر ھەبیت، لێ ئەو کەسێ نەخوه‌شیا شەکرێ نەبیت و یێ ئاسايی بیت، ھندی خوارنێن شریناھیان بخوه‌ت نابیتە ئەگەر کو نەخوه‌شیا شەکرێ بۆ پەیدا بیت، ئەوێ شەکر نەبیت ب پله‌يا 86 ھەتا 110ێ ئەڤە یێ ئاسايی یە، د هنده‌ك ره‌وشان دا دبیت بلندتر ببیت، لێ يا ده‌مكي يه، ناھێلیت بلند بیت، به‌لێ ئەو کەسێ شەکر ھەبیت، نابیت ب چ شێوەکێ وان تشتان بخوه‌ت کو شەکر تێدا بیت”.
دياركر ژى كو چارەسەریا ڤێ نەخوه‌شیێ ئەنسولین و حەبن، لێ چارەسەریا سەرەکى پارێزه ولڤينێن زێده ووه‌رزشكرن وخوه دووركرن ژ خورانێن بلندكرنا شه‌كرێ.
ل دۆر جۆرێن دى يێن چاره‌سه‌ريا نه‌خوه‌شيا شه‌كرى، ئاماژه ب ڤان جۆران كرن:
- كێش: کێمکرنا کێشێ ئه‌گه‌ره‌كێ سەرەکی و گرنگە د چارەسەرکرنێ دا ب کونترۆلکرنا فشارا خوینێ و شەکرێ و سەنگا له‌شی.
- رەوشتێن خوارنێ: خوارنا ساخلەم و گونجای ھوکارەکێ گرنگە د کونترۆلکرنا زێدەبوونا فشارا خوینێ و نەخوه‌شیا شەکرێ دا.
- کێمکرنا خوێ یا خوارنێ: پێدڤیە د ھشیار بین و گەلەك د خوارنێ دا بکار نەئینین، ژ بەر کو برەکا مەزن یا ئاڤێ د پەنگینیت و ب ڤێ چەندێ قەبارێ خوینێ مەزن دبیت و دێ فشارا وی د لولەکێن خوینێ دا زێدە کەت.
- جگارە نەکێشان :جگارە کێشان زیانێ دگەھینيتە ساخلەمیا مرۆڤی، ئێکسەر کارتێکرنێ ل ھەردو سیھان و دلی دکەت و فشارێ بلند دکەت و بەرگریا له‌شی لاواز دکەت.
