ڤه‌كۆلينه‌كا نوو:تووشبوويێن په‌نجه‌شێرا مه‌مكى پێدڤى ب چاره‌سه‌ريا كيميايى نينن
ئه‌ڤرۆنيوز:
ل ئه‌مريكا مه‌زنترين ڤه‌كۆلينا نوشدارى ل سه‌ر نه‌خوه‌شيا په‌نجه‌شێرا مه‌مكى هاته ئه‌نجامدان، ل دووڤ ئه‌نجامێن وێ ڤه‌كۆلينێ كو ل 3 /6/2018 هاتيه به‌لاڤكرن، پتريا ژنێن توشبوويێن په‌نجه‌شێرێ پێدڤى ب وه‌رگرتنا چاره‌سه‌ريا كيميايى نينن، به‌لكو ئه‌و نه‌خوه‌شيه ب رێيا چاره‌سه‌ريا جيناتا وب هيزكرنا سيسته‌مێ به‌رگريا له‌شى ورێكخستنا هورمۆنان دهێته چاره‌سه‌ركرن وئه‌نجامێڤه‌كۆلينێ ڤه‌كرنا ده‌رگه‌هه‌كێ نوويه ل به‌رده‌م چاره‌سه‌ريا په‌نجه‌شێرا مه‌مكى.
ب گۆره‌ى وێ ڤه‌كۆلينا نوشدارى كو ل سه‌ر په‌نجه‌شێرا مه‌مكى هاتيه ئه‌نجامدان، پتريا ژنێن تووشبوويێن وێ نه‌خوه‌شيێ دشێن چاره‌سه‌ريا كيميايى وه‌رنه‌گرن بێ كو ده‌ليڤا چاره‌سه‌ركرنا نه‌خوه‌شيێ ژده‌ست بده‌ن.
ڤه‌كۆلينا ناڤبرى ژلايێ ده‌زگه‌هێ نيشتمانى يێ په‌نجه‌شێرێ ل ئه‌مريكا ب هه‌ڤكارى ل گه‌ل چه‌ند ده‌زگه‌هێن دى هاته ئه‌نجامدان ول رۆژناما زانستێ نوشدارى نيوئينگلاند ل ئه‌مريكا هاته به‌لاڤكرن.
وێ ڤه‌كۆلينا نوشدارى ئاماژه دا كو چاره‌سه‌ريا كيميايى رێيه‌كا كه‌ڤنه وكاريگه‌ريه‌كا گه‌له‌ك خراب دێ ل سه‌ر نه‌خوه‌شى هه‌بيت. ونوكه ب رێيا چاره‌سه‌ريا جيناتا وب هێزكرنا سيسته‌مێ به‌رگريا له‌شى ولادانا وان رێگريێن كو رێ ل هورمۆنان دگرن، ئه‌و نه‌خوه‌شى دهێته چاره‌سه‌ركرن.
هارولد بێرسته‌ين، نوشدار ل ده‌زگه‌هێ دانا فاربه‌ر بۆ په‌نجه‌شێرێ دبێژيت” ده‌مێ ژنه‌ك هه‌موو ده‌مان چاره‌سه‌ريا كيميايى وه‌ردگريت، كاريگه‌رى ل سه‌ر شێوازێ ژيان وكار وێ دكه‌ت ول سه‌ر به‌رپرسياره‌تيا وێ دناڤ خێزانێ ژى دا دكه‌ت، به‌لێ هه‌بوونا ئازايه‌تيێ كو بێژيه نه‌خوه‌شى ته چ پێدڤى ب چاره‌سه‌ريا كيمايى نينه، ئه‌ڤه برياره‌كا گه‌له‌ك باشه وباوه‌رى ب خوه‌بوونێ ژى دێ ل ده‌ف نه‌خوه‌شى دروست بيت، بۆ وێ چه‌ندێ بشێت ب ساناهى برياره‌كا دى بده‌ت.
هزار و273 نه‌خوه‌شان پشكدارى دوێ ڤه‌كۆلينا نوشدارى دا كرونموونه‌ك ژ خانێن مه‌مكێن وان هاته وه‌رگرتن، بۆ پيڤانا چالاكيا جيناتێن وان كو دبنه ئه‌گه‌رێ گه‌شه‌كرنا خانان وچاره‌سه‌ريا هورمۆنان بۆ وێ چه‌ندێ رێژا خانێن په‌نجه‌شێرێ دياربكه‌ن كو ئه‌گه‌رێ وێ چه‌ندێ هه‌يه چالاك ببن ڤه.
پشكه‌كا وان نه‌خوه‌شێن چاره‌ه‌سريا كيميايى وه‌رگرتى وپشكه‌كێ ژى وه‌رنه‌گريته، پشتى زێده‌تر ژ 9 سالان، نوكه 94% ژوان ژنان دژيانێ دا يێن ماين، 84% ژى ژوان چو نيشانێن نه‌خوه‌شيا په‌نجه‌شێرێ تێدا ناهێنه ديتن، ئانكو ئه‌وێن چاره‌سه‌ريا كيمايى وه‌رگرتى وئه‌وێن نه‌وه‌رگرتى چو جوداهى دناڤبه‌را وان دا نه‌بوو.
پێشبينى دهێته كرن ئه‌و ڤه‌كۆلينه تنێ ل ئه‌مريكا 70 هزار كه‌سێن ئه‌و نه‌خوه‌شيه ل ده‌ف هه‌ى ژ وه‌رگرتنا چاره‌سه‌ريا كيميايى رزگار بكه‌ت وبۆ سالێن داهاتى ژى ئه‌نجامێ وێ ڤه‌كۆلينێ دێ كاريگه‌ريه‌كا باش ل سه‌ر چاره‌سه‌ريا په‌نجه‌شێرا مه‌مكى هه‌بيت.