ژ به‌رێ موخل و بێژینگێن هه‌لبژارتنان
موسه‌ده‌ق تۆڤى
هه‌لبژارتن و په‌رله‌مان یه‌ك ژ سیمایێن شارستانی و جیهانا دیمۆكراسیا هه‌ڤچه‌رخن، ب سه‌دان سالان ئه‌ڤ كریاره هاتیه موخل و بێژینگكرن هه‌تا گه‌هشتیه وى ئاستى هه‌ژى په‌سنا یه‌ك ژ سیمایێن شارستانى و جیهانا دیمۆكراسی وه‌رگریت، به‌لێ هه‌تا نهاژى ئه‌ڤ په‌سنه ژ هه‌موو هه‌لبژارتن و په‌رله‌مانان ناگریت، ب یه‌كجارى ژ هه‌لبژارتن و په‌رله‌مانێن وه‌لاتێن رۆژهه‌لاتێ ناڤین ناگریت، ئه‌گه‌ر هه‌ریه‌ك ژ مه لێ بگه‌ریت داكو په‌رله‌مانه‌كى یان هه‌لبژارتنه‌كێ ل وه‌لاتێن ئاماژه‌پێكرى وه‌ك یا جیهانا پێشكه‌تى ببینیت، دێ ب ده‌ستێن ڤالا ژ گه‌ریانا خوه زڤریته‌ڤه و چ ده‌ستڤه‌نائینیت.
ل باشوورێ كوردستانێ خوه‌دى نیمچه‌ده‌سته‌لاته‌كێ كوردستانینه، گه‌له‌ك جاران مه شانازى ب ئه‌زموونا خوه‌ڤه دبر و مه وه‌سان دیاردكر ئه‌زموونه‌كا نموونه‌ینه، د گزیرته‌كا دیمۆكراسی دا د ناڤ ده‌ریایه‌كێ پاشكه‌فتیدا دژین، پێدڤیه خه‌لكه‌ك بێته گزیرتا مه و ڤێ ئه‌زموونێ ڤه‌گوهێزیته وه‌لاتێن خوه، به‌لێ یا راست ئه‌و بوو هه‌ر ژ یه‌كه‌م خولا په‌رله‌مانى و هه‌تا دوا خول به‌روڤاژى بۆ ل گه‌ل بۆچوونا مه نه ئۆپۆزسیۆنا مه ئۆپۆزسیۆن بوو و نه ژى ده‌سته‌لاتداریا مه ده‌سته‌لاتدارییه‌كا نیڤنموونه‌یى بوو و د ئه‌نجامدا ژى 27 ساله نه‌خۆشترین كاره‌سات یێن ب سه‌رێ مه‌هاتین و ئه‌مێن د دژوارتین ژیاندا ژیاین.
ناچمه سه‌ر مژارا په‌رله‌مانى و چاوانیا برێڤه‌چوونا كارێن وى، به‌لكى دێ ژ ده‌سپێكێ ژ قووناغا ده‌سنیشانكرنا به‌ربژاران و هه‌لبژارتنان ده‌سپێكه‌م، ئه‌و قووناغا كه‌سان بۆ په‌رله‌مانى موخل و بێژینگ دكه‌ت، ره‌ش و سپیان ژ هه‌ڤجودا دكه‌ت و سه‌نگا هه‌رئالیه‌كى دیاردكه‌ت، به‌لێ د موخل و بێژینگێن مه‌دا سه‌یرترین و كرێتترین نموونه به‌رچاڤدبن، تنێ بیر و باوه‌ر به‌رچاڤ نابن، یا فه‌ره ئاماژه ب چه‌ند نموونه‌كان بكه‌ین، وه‌ك دبێژن مسته‌ك نموونا بێده‌ره‌كێیه:
ـ د رۆژێن به‌راهیێ قووناغا ده‌سنیشانكرنا به‌ربژاران دا كۆچكا ئاغاى و دیوانا مه‌زنێ عه‌شیره‌تێ یا گه‌رمه، ئه‌ڤ حزبا ده‌ردكه‌ڤیت یا دى یا ب ژووردكه‌ڤیت، بازارێ گه‌رمه كوڕێ ئاغاى برازایێ وى پسمامێ وى ل سه‌ر لیستا خوه به‌ربژاركه‌ن، به‌رێز یێ چاوانه و چه‌ندێ دلسۆژه و چ ژێ دهێت بكه‌ت نه ئاریشه‌یه گرنگ ژ مالا ئاغاى بیت.
ـ ڤێ دیارۆكێ دیارۆكه‌ك دیتر ب دووڤ خوه‌ڤه ئینایه دڤێت كه‌سه‌ك ژ مالباتا ئاغاى د لیستێدا هه‌بیت، ڤێ جارێ هه‌وه نه‌كره تێدا جارا بێت ئه‌م ژ مافێ خوه خوش نابین، هه‌كه هه‌وه نه‌كر لیستا دیتر هیڤیا دكه‌ت، ب كورتى هه‌ڤركیا نه‌ره‌وا ره‌وشه‌نبیریه‌ك ل جه‌م مالباتێ دروستكریه: مافێ وانه هه‌رگه‌ره‌كا په‌رله‌مانى كه‌سه‌كێ وان تێدا بیت، ئه‌ڤ چه‌نده بیرا مه ژ سه‌رده‌مێ مه‌لكیێ عیراقێ دئینیت، ده‌مێ ئه‌ندامێ جڤاتا نوونه‌ران (په‌رله‌مانێ وى چاخى) دمر دڤیا كوڕێ وى یان برایێ وى جهێ وى گرتبا.
ـ ڤێ دیارۆكه‌ك خرابتر دووڤ خوه‌ڤه ئینایه د ماله‌كێدا دو بران هه‌ردویان دڤێت بچنه د په‌رله‌مانیدا، ئانكو ژ 100 كورسییێن په‌رله‌مانى دڤێت دوور كورسى بۆ وێ مالێ بن، دێ چاوا چاره‌سه‌ر كه‌ن، هه‌رئێك دێ ل سه‌ر لیستا حزبه‌كێ خوه به‌ربژاركه‌ت، نه ڤى براى باوه‌ر ب ڤێ حزبێ هه‌یه و نه برایێ دى، هه‌ردو حزبان ژى باوه‌رى ب هه‌ردو بران نینه، لێ هنده‌ك ده‌نگ ژێ دڤێن.
ـ ژ سه‌یر و سه‌مه‌ره‌یێن دى یێن هه‌ڤركیا نه‌ره‌وا بۆ خوه به‌ربژاركرنێ دێ بینى هێژ هه‌لبژارتنێن ڤێ خولێ ب داوى نه‌هاتینه، سه‌یدایه‌ك یێ كارێ خوه به‌ربژاركرنێ دكه‌ت، د ئاهه‌نگ و شه‌هیان و هه‌لكه‌فتێن حزبێدا یێ ل پێشیێ و سه‌رچه‌مكێ داوه‌تێ یێ گرتى، مایك ژ ده‌ستان ناده‌ركه‌ڤیت هندى ب به‌ژنا حزبێ و هێمایێن وێ دبێژیت، هندێ دكه‌ته هه‌وار خه‌لكه‌كێ ژ ده‌نگێ وى بێزار بووى و مایكێ ژبه‌ر وى دره‌ڤیت، ب ده‌نگێ خوه‌یا گره‌نتى كرى 100% به‌ربژاره، هنده هه‌تا دبینیت ناڤێ وى د لیستا حزبێدا نینه، د گاڤێدا به‌زى باره‌گایێ حزبا دى و ته هند دیت ناڤێ وى د لیستا حزبا دیدا ده‌ركه‌ت بێى كو حزب بێژیته خوه ئه‌ڤه كى یه و هه‌تا دوهى بۆ كێ دكره هه‌وار و ب به‌ژنا كێ دگۆت…!!
ـ وه‌ك مه‌زنان گۆتى هندى بمینى دێ عه‌جێبیا بینى، هندى خوله‌كا هه‌لبژارتنان بێته‌پێش ئه‌م دێ عه‌جێبیێن سه‌یرتر بینین، د ڤان چه‌ند هه‌لبژارتنێن داویێدا دیارۆكا سه‌نگه‌ر گۆهۆرینا به‌ربژاران د رۆژێن داویێ یێن هه‌لبژارتنان یا پتر به‌ربه‌لاڤدبیت، د رۆژێن داویێدا ته هند دیت سه‌یدایێ به‌ربژار خوه ژ لیستێ ڤه‌كێشا و خوه دا دگه‌ل لایه‌نه‌كێ دیتر، بێى كو هزره‌كێ بۆ وى خه‌لكى بكه‌ت یێن سه‌رێ چه‌ند رۆژه‌كانه خوه بۆ وى و لیستا وێ دهه‌لاڤێژن، ئه‌گه‌ر ب كورتى هه‌لسه‌نگاندنه‌كێ بۆ ڤێ دیارۆكێ بكه‌م هنده دبێژم سه‌یدایێ به‌ربژار كه‌سه‌كێ بێ باوه‌ره، نه باوه‌رى ب خودانێن لیستێ هه‌یه و نه باوه‌رى ب لایه‌نێ دیتر هه‌یه و بازارێ وى ل كیرى بهێت ئه‌و یێ ل وێرێ.
نموونه د ڤى بیاڤیدا گه‌له‌كن، لێ پێدڤیه ئاڤریه‌كێ ل كه‌سێن دلسۆژ و وه‌فادار ژى ڤه‌ده‌ین ژ هه‌ر حزب و رێكخستنه‌كێ بن، نموونه‌یێن ڤان كه‌سان گه‌له‌كن، ژ دل بۆ حزبا خوه كاردكه‌ن، دلسۆژانه ئه‌ركێ خوه ئه‌نجامدده‌ن و به‌رگریى ژ ئارمانجێن حزبێ و سه‌ركردایه‌تیا وێ دكه‌ن، دچارچۆڤه‌كێ وه‌لاتینى و نه‌ته‌وه‌یى و به‌رژه‌وه‌ندیا ته‌باییدا د خه‌بتن، به‌لێ ژبه‌ركو نه سه‌ر ب عه‌شیره‌تێ و مالباته‌كا خودان پشتن، و د هۆنه‌رێ (مه‌لاقى) و خوه‌شرینكرن و خوه‌برنه پێشدا دلاوازن، نه دبێژنه كه‌سێ ئه‌زبه‌نى و په‌یڤا قۆربان ژى ژ ده‌ڤى نا ده‌ركه‌ڤیت، نه تنێ ناڤێ ڤانا د چ لیست و قورنه‌ت و قولاچكان دا نینه، به‌لكى دێ بینى كه‌سه‌ك پشتیێ ڤانا ب فلسه‌كێ ناكریت ئه‌گه‌ر جاره‌كێ سلاڤه‌كێ، لێ بكه‌ن دێ هنده بێژنێ تو یێ مه‌ى، و په‌یڤێن (تو یێ مه‌ى) ل چ سویك و بازاران ناهێنه مه‌زاختن.
ئه‌ڤه هنده‌ك بوون ژ به‌رێ موخل و بێژینگێن هه‌لبژارتنان، د ئه‌نجامدا هه‌رهه‌مى دێ بێژین چ نه‌كر و چ ناكه‌ن و ما چ بۆ مه كریه و د خوله‌كا دى یا هه‌لبژارتناندا دێ عه‌جیبیێن عه‌جیبتر بینین.
