گەنج ژ پەرلەمانی دخوازن ژیێ خانەنشینیێ کێمتر لێ بھێت
ئەڤرۆ:
ھژمارەکا گەنجان ل ھەرێما کوردستانێ ژ پەرلەمانێ کوردستانێ خواستیە ژیێ خانەنشینیێ ل ھەرێما کوردستانێ بھێتە کێمکرن، بۆ ھندێ دەلیڤە بۆ گەنجان بھێتە خواستن بچنە جھێ وان. رێڤەبەرێ خانەنشینا دھۆکێ دیار کر، ھەر فەرمانبەرەکی بگەھیتە ژیێ ٦٣ سالیێ دێ ھێتە خانەنشینکرن، یان ژی ھەکە خزمەتا وی بوونە ١٥ سال، وی ماف ھەیە داخوازا خانەنشینیێ بکەت. ئەندامەکێ پەرلەمانێ کوردستانێ ژی دیار کر کو ئەڤ داخوازیە ب پرۆژە یاسا ژ پەرلەمانی کریە.
ھژمارەکا مەزن یا دەرچوویێن زانکۆ و پەیمانگەھێن ھەرێما کوردستانێ داخواز ژ پەرلەمانی و حوکمەتا ھەرێما کوردستانێ دکەن ژیێ خانەنشینیا فەرمانبەرێن ھەرێما کوردستانێ کێمتر لێ بھێت. د راگەھاندنەکێ دا کو ب ناڤێ شەش ھزار دەرچوویان گەھشتیە پەرلەمانێ کوردستانێ ئەڤ داخوازیە تێدا ھاتیە کرن کو یاسایەک بۆ ڤێ چەندێ بھێتە دەرکرن و فەرمانبەرێن ژ دایکبوویا وان کێمتر ژ ١٩٦٠ ھەموو بھێنە خانەنشینکرن و ل شوونا وان گەنج بھێنە دامەزراندن.
وان گەنجان دیار کریە کو ھندەک گەنج ھەنە پێنچ سالە دەرچووین و نەھاتینە دامەزراندن و ب دیتنا وان گەنج دێ ب شێوەکێ جوانتر کاری بۆ حوکمەتێ کەن و ب دەرخستنا یاسایەکی چو تشت ناھێنە گوھۆرین، ب تنێ ئەڤە مافێ دەرچوویێن زانکۆیی بھێتە کرن و ئەو گەنجێن نوو بھێنە دامەزراندن دێ ب نیڤا مووچێ فەرمانبەرێن دانعەمر کارکەن.
د وێ راگەھاندنێ دا گەنجان بەحسێ باردوخێ خوە یێ دەروونی و ئابووری کریە کو نەدامەزراندنا وان بوویە ئەگەرێ زێدەبوونا کێشێن جڤاکی و تاوانان و کارێ خازوکیێ ژی زێدەبوویە.
بەیار دوسکی، ئەندامێ پەرلەمانێ کوردستانێ بۆ ئەڤرۆ دیار کر، ل ڤێ دووماھیێ پرۆژەیاسایەک ژ لایێ ھندەک ئەندام پەرلەمانان ڤە ھاتبوو پێشکێشکرن، بۆ ھندێ ژیێ خانەنشینیێ ل دەڤ فەرمانبەرێن ھەرێمێ کێمتر لێ بھێت و گۆت: من ب خوە ئاگەە ژ ڤی بابەتی نینە کا گەھشتیە کیڤە.
ئەندامێ پەرلەمانێ کوردستانێ زێدەتر گۆت: ل گۆرەی دیتنا من پێدڤیە تەمەنێ ھوسا بۆ خانەنشینیێ بھێتە نیشانکرن کو ژ ھەموو ئالیێن جڤاکی و شیاین و ئابووری بۆ فەرمانبەران یێ گونجای بیت.
ئاراز محەمەد مەمدوح رێڤەبەرێ خانەنشینا دھۆکێ بۆ ئەڤرۆ دیار کر، نھا دۆرێن ٢٢ ھزار خانەنشینێن فەرمانبەر ل گشت پارێزگەھا دھۆکێ ھەنە و گۆت ژی: رێژەیا خانەنشینێ سالانە ل دووڤ ژیێ قانوونی یێ فەرمانبەرانە و نە مەرجە سالانە ھژمارەکا نیشانکری بھێنە خانەنشینکرن، چونکو ل سالا ٢٠١٠ێ پتر ژ ٢٥٠٠ فەرمانبەران ھاتبوونە خانەنشینکرن، بەلێ ل سالا ٢٠٠٩ێ ب تنێ ٤٠٠ فەرمانبەربوون و گۆت: (ھەر فەرمانبەرەکی بگەھیتە ژیێ ٦٣ سالیێ دێ ھێتە خانەنشینکرن، یان ژی ھەکە خزمەتا وی بوونە ١٥ سال، وی ماف ھەیە داخوازا خانەنشینیێ بکەت).
رێڤەبەرێ خانەنشینا دھۆکێ ئاماژە دا وێ چەندێ کو ل پارێزگەھا دھۆکێ فەرمانبەر گەلەک کێم دبن ژیێ قانوونی دا داخوازا خانەنشینیێ دکەن و ھەتا نەگەھنە ٦٣ سالیێ خوە خانەنشین ناکەن.
مەمدوح دیار کر کو ل جیھانێ ھەموویێ ھەتا فەرمانبەر نەگەھیتە ژیێ ٦٣ سالیێ نابیت بھێتە خانەنشینکرن، بەلێ ل کوردستانێ ئەڤە بوویە تشتەکێ نورمال و ئەو ب خوە چێنابیت و گۆت: (ل گشت وەلاتێن جیھانێ ھەکە کەسەک دبن ژیێ قانوونی دا داخوازا خانەنشینیێ بکەت، دێ کەڤیتە بەر ڤەکۆلینان و رەنگە نەھێتە قەبوولکرن ژی).
بەیار باڤی، ڤەکۆلەرێ جڤاکی خویا کر، ژیێ نیشانکری بۆ خانەنشینکرنێ د ھەر جڤاکەکی دا جودایە ژ جڤاکێ دی، لێ د پتریا جڤاکان دا ل ناڤبەرا ژیێ (٦٠ ھەتا ٦٣) سالیێ یە و د ڤێ قوناغا ژیێ مرۆڤی دا ھندەک گوھۆرین ژ ئالیێ جەستەیی و دەروونی و جڤاکی ل دەڤ کەسی پەیدا دبن جودا ژ قوناغێن پێشین و دڤێت ب شێوەیەک ژیر و حەکیمانە خوە د گەل ڤێ قوناغێ ب گونجینیت.
زێدەتر گۆت: سەبارەت جڤاکێ مە، پتریا ئەگەرێن ترس ژ ڤێ قوناغێ (خانەنشین کرنێ) و ھەول دان بۆ مانا ل جھێ خوە و نەھاتن خوار ژ کورسیکێ ڤەدگەریت بۆ کومەکا ئەگەرێن ژێک جودا، ژ وان، ژ ئالیێ دەروونی ڤە ؛ئەڤ کەسە ھەست ب شکەستنەکێ دکەت کو ئێدی ئەو شیانێن کار و بەرھەمھینانێ ل دەف نەمان و ل ڤێرێ ھەست ب کێم بھا بوونێ دکەت. و ئەڤە ژی ھزر کرنەکا شاشە، یا دروست ئەوە بێژیت: ھندی من شیا من کارکر و ئەرکێ ل سەر ملێن خۆ ئەدا کر، ئەڤرۆ قوناغا بێھنڤەدانێ یە و ھندەک دێ بھێن جھێ من بگرن و رۆلێ خۆ ببینن. ژ ئالیێ جەستەیی ڤە ؛دەما مرۆڤ ھەمی رۆژێن گەنجاتیا خوە ب ھەر کارەکی ڤە ببورینت (٣٠ ھەتا ٣٥ سالان کار بکەت) ھەلبەت دەم بۆ دەمی دێ کێرفێ ڤێ حەماس و ھێز و شیانا کەسی دابەزیت و ژ لایێ جەستەیی ڤە وەک جاران نامینیت.
ھەروەسا ژ ئالیێ ئابووری ڤە ؛ھەلبەت فاکتەرێ سەرەکی ل جڤاکێ مە، بۆ بەرگریکرنا خانەنشینکرنێ ئەو کوژمێ کێمە یێ کو فەرمانبەر وەردگریت دەما دھێتە خانەنشینکرن، گەلەک جاران تێرا پێدڤیێن کەسەکی ناکەت. ئەڤە بەروڤاژی سیستەمێ گەلەک وەڵاتێن جیھانێ یە کو کەسێ خانەنشینکری دڤیا ل ڤان سالان دا موچەیەک ھەبیت سەربلند و سەرفەراز پێ بژیت.
