پرۆتوكولێ‌ چاره‌سه‌ریا تووشبوویێن ئایدزێ‌ هاتیه‌ گهورین

پرۆتوكولێ‌ چاره‌سه‌ریا تووشبوویێن ئایدزێ‌ هاتیه‌ گهورین

15

دهۆك، له‌زگین جوقی:

ئه‌ڤرۆ 1/12/2021ێ‌ رۆژا جیهانیا یا نه‌خۆشیا ئایدزێ‌ ل دهۆكێ‌ دێ‌ هێـته‌ ساخكرن، تایبه‌تمه‌نده‌كێ‌ نه‌خۆشیێن ڤه‌گر دبێژیت: نوكه‌ 10 نه‌خۆشێن ئایدزێ‌ ل دهۆكێ‌ هه‌نه‌ و پرۆتوكولێ‌ چاره‌سه‌ریا نه‌خۆشیێن ئایدزێ‌ هاتیه‌ گهورین و نوكه‌ ل دهۆكێ‌ سیسته‌مێ‌ ئیتالیا دهێته‌ ب كارئینان بۆ چاره‌سه‌ریا تووشبوویێن ئایدزێ‌.

د. موئه‌یه‌د ئه‌غالی میرزا، تایبه‌تمه‌ندێ‌ نه‌خۆشیێن ڤه‌گر دیاركركو:” نه‌خۆشیا ئایدزێ‌ ب رێیا كریارێن سێكسی ب تایبه‌تی ژی هه‌كه‌ نه‌ دچارچوڤێ‌ رێكارێن ساخله‌میێ‌ دا بیت كو كۆندوم ب كارنه‌ئینیت، هه‌روه‌سا ب رێیا خوینێ‌ دهێته‌ ڤه‌گوهاستن و گۆت: ئایدز نه‌خۆشیه‌كا دومدرێژ و ڤه‌گره‌ ئه‌ڤ نه‌خۆشیه‌ كارتێكرنێ‌ ل به‌رگرریا مرۆڤی دكه‌ت، ده‌مێ‌ ڤایرۆس كه‌ڤته‌ ناڤ له‌شێ‌ كه‌سه‌كی دا، ده‌م پێدڤیه‌ ژ دو سالان هه‌تا 10 سالان هه‌تا نیشان دیاردبن و ئه‌ڤ نه‌خۆشیه‌ كارتێكرنێ‌ دكه‌ت و پێدڤیه‌ خه‌لك بهێته‌ هوشیاركرن و به‌رهنگاریا ڤی ڤایرۆسی بهێـته‌ كرن و د كه‌ڤندا گه‌له‌ك كه‌سێن تووشی ئایدزێ‌ بووین گیانی خوه‌ ژ ده‌ست ددان به‌لێ‌ نوكه‌ كێم خه‌لك ژبه‌ر ئایدزێ‌ گیانێ‌ خوه‌ ژده‌ست دده‌ن.

د. موئه‌یه‌د ئه‌غالی، گۆتژی: ل پارێزگه‌ها دهۆكێ‌ كونترول ل سه‌ر نه‌خۆشیا ئایدزێ‌ هاتیه‌ كرن كو هه‌ر نشته‌رگه‌ریه‌كا بهێته‌ كرن یان هه‌ر كه‌سه‌كێ‌ خوینێ‌ وه‌ربگریت پشكنینێن ئایدزێ‌ بو دهێنه‌ كرن، هه‌كه‌ د پاقژ بن پاشی خوینێ‌ دده‌ت یان نشته‌رگه‌ریێ‌ دكه‌ت لێ‌ یا گرنگ ئه‌وه‌ هه‌كه‌ كه‌سه‌ك تووشی ئایدزێ‌ بیت و زوو پێ‌ بزانیت دێ‌ شێت ب باشی كونترولێ‌ ل سه‌ر كه‌ت و هه‌لبه‌ت هه‌كه‌ كه‌سه‌ك زوو چاره‌سه‌ریێ‌ وه‌ربگریت هه‌تا 80% پێ‌ چێدبیت، به‌لێ‌ ئه‌ڤه‌ یا كێمه‌ هه‌تا ده‌وله‌تێن گه‌له‌ك پێشكه‌ڤتی ژی زوو ناهێته‌ ده‌ستنیشانكرن ژلایێ‌ تووشبووی ڤه‌ و به‌ری چار هه‌تا پێنج سالان ژی زوو چاره‌سه‌ری نه‌دهاته‌ دان، هه‌تا نێزیكی ئایدزێ‌ دبوو ژنوو چاره‌سه‌ری پێ‌ هاته‌ دان، به‌لێ‌ نوكه‌ پرۆتوكول هاتیه‌ گوهۆرین و ل دهۆكێ‌ ژی ده‌ست پێ‌ هاتیه‌كرن و ل دووڤ سیسته‌مێ‌ ئیتالیا ئه‌م دچین هه‌كه‌ مه‌ زانی ڤایرۆسێ‌ ئایدزێ‌ چوویه‌ دناڤ له‌شێ‌ كه‌سه‌كی دا زوو چاره‌سه‌ری پێ‌ دهێته‌ دان، به‌لێ‌ چاره‌سه‌ریا ئایدز زور یا ب بهایه‌ و ل دهۆكێ‌ چاره‌سه‌ریا باش هه‌یه‌”.

ناڤهاتی ئه‌وژی خۆیا كركو:” ده‌مێ‌ چاره‌سه‌ری ب دروستاهی دهێته‌ دان و نه‌خۆشی دهێته‌ كونترولكرن تووشبوویی دشێت وه‌كو مرۆڤه‌كێ‌ نورمال بژیت و ئاریشا مه‌زن ئه‌وه‌ خه‌لك ب شه‌رم ل قه‌له‌م دده‌ن هه‌تا 10 نه‌خۆشێن ئایدزێ‌ ل دهۆكێ‌ هه‌نه‌ و ئه‌ز دبینم وان نه‌خۆشان گه‌له‌ك ئێش ونال هه‌نه‌ و هه‌ر جار بینی ب تنێ‌ نه‌ هه‌تا بێزاربووینه‌ ئه‌ڤه‌ تشته‌كێ‌ نه‌ دروسته‌ پێدڤیه‌ نه‌خۆشیا ئایدزی ژی وه‌كو هه‌ر نه‌خۆشیه‌كا دی نورمال بهێته‌ وه‌رگرتن ئه‌و كه‌سێ‌ دگه‌ل ڤایرۆسی دژیت پێدڤیه‌ هه‌ڤكاریا وان بهێـته‌ كرن داكو نورمال بژین”.

کۆمێنتا تە