تایبه‌تمه‌نده‌كێ نه‌خوشیێن چاڤان:نه‌خوشێن شه‌كرێ گولجیسكێن وان لاواز پتر شه‌به‌كا چاڤێ وان خراب دبیت
دهۆك، ره‌ڤین سالح:
نه‌خۆشیا شه‌كرێ كارتێكرنێ ل شه‌به‌كا چاڤی دكه‌ت و دبیته ئه‌گه‌ر ده‌مارێن خوینێ ل چاڤی دا شوین بن، ده‌مارێن نووی نه د نورمالن و چپك چپك خوین ژێ دهێت هه‌تا چاڤێ وان تژی خوین دبیت، لێزه‌ر بو دهێته‌كرن هنده‌ك پشتی لێزه‌رێ چاڤێن وان باشتر لێ دهێن، ئه‌وێن دباش نه‌بن ئه‌ون یێن نه‌خۆشیا شه‌كرێ هه‌ین.
د. هه‌ڤال جه‌میل یوسفی، تایبه‌تمه‌ندێ نه‌خوشیێن چاڤان ل نه‌خوشخانا دهوك یا یا چاڤان دیاركر نه‌خۆشیا شه‌كرێ پشتی چه‌ند ساله‌كا كارتێكرنێ ل شه‌به‌كا چاڤی و گولجیسكان دكه‌ت، وگۆت: ده‌مێ نه‌خوش قه‌ستا مه دكه‌ن، تیشكێ بو شه‌به‌كا چاڤێ وی دگرین و ئه‌م ته‌ماشه دكه‌ینێ كا چه‌ند كارتێكرن ل شه‌به‌كا چاڤێ وی بوویه، هندی نه‌خۆش زوو بهێت بو چاره‌سه‌ریا وێ بساناهیتره و ئه‌نجامه‌ك ژی دێ هه‌بیت كو شه‌به‌كا چاڤێ وی دێ باشتر بیت، لێ ئه‌ڤێن دره‌نگ دهێن كارتێكرن ل ده‌مارێن خوینێ دبن و ده‌مارێن وان تێدا شوین دبن، هه‌روه‌سان ده‌مارێن خوینێ یێن نوو نه دنورمالن، هه‌روه‌كو دیوارێن وان د رزینه و چپك چپك خوین ژبه‌ر دهێت هه‌تا چاڤێ وان تژی خوین دبیت، ل ڤێره ب رێكا لێزه‌رێ ئه‌م ڤان ده‌ماران دكه‌وینین، رۆژ بو رۆژێ دچرمسیت و دووماهیێ نامینیت، یا گرنگ ل ڤێره ئه‌وه هه‌كه 100 نه‌خوش بهێن و لێزه‌رێ بو وان چێكه‌ین، 70% ژوان پشتی لێزه‌رێ وه‌كی خوه دمینین و چاڤێن وان خراپتر لێ ناهێن.
تایبه‌تمه‌ندێ نه‌خوشیێن چاڤان خویاكر 15% ئه‌وێن چاڤێن وان دهێنه لێزه‌ركرن هێش باشتر لێ دهێن، دیسان 15% ژ نه‌خوشان لێزه‌ر فایدێ وان ناكه‌ت و رۆژ بو رۆژێ چاڤێن وان خرابتر لێ دهێن، وگۆت: چونكو ئه‌ڤێ كولێسترول و په‌ستانا له‌شێ وان و شه‌كرا وان یا كونترولكری بیت یان دێ مینن وه‌ك خوه یان باشتر لێ دهێن، به‌لێ یا دی ئێكی دێ كولێسترول و شه‌كرا وان و په‌ستانا وان دێ بلند بیت و گولچیسكێن وان لاواز بووینه، پتریا وان ئه‌ون یێن دره‌نگ قه‌ستا مه دكه‌ن، نه‌خوشێن شه‌كرێ دچنه ل ده‌ڤ نۆشدارێ تایبه‌تمه‌ند ب شه‌كرێ و پشكنینا دكه‌ن، لێ قه‌ستا نۆشدارێن چاڤان ناكه‌ن، هه‌تا رۆژه‌كێ دبینیت چاڤێن وی تاری بووینه، ده‌ما قه‌ستا مه دكه‌ت و ته‌ماشه دكه‌ینێ كو چاڤێن وی تژی خوین بووینه، ل ڤێره ژ قوناغا لێزه‌رێ دبوریت و پێدڤییه بچیته ده‌ف نۆشداره‌كێ شه‌به‌كێ و نشته‌رگه‌ریا شه‌به‌كێ بو بكه‌ت، چونكو یێ گه‌هشتیه قوناغا دووماهیێ، ئه‌ڤان نشته‌رگه‌ریا بو دكه‌ن تنێ دا نه‌بیته ئاڤا ره‌ش.
د. هه‌ڤال جه‌میل دازانین رۆژانه هه‌كه 10 نه‌خۆش بهێن و نه‌خوشیا شه‌كرێ هه‌بیت، پێنج ژ وان پێدڤی ب لێزه‌رێ دبن، وگۆت: چونكو پتریا نه‌خوشێن شه‌كرێ دره‌نگ قه‌ستا مه دكه‌ن، چه‌ند نه‌خوشێن شه‌كرێ قه‌ستا نۆشدارێ تایبه‌تمه‌ندێ شه‌كرێ بكه و پشكنینێن شه‌كرێ دكه‌ن، پێدڤی یه بهێن پشكنینا چاڤێن خوه ژی بكه‌ن، سێ روونشتنێن لێزه‌رێ بو نه‌خۆشی دكه‌ین، پشتی روونشتنا ئێكێ دهێته‌كرن یا لێزه‌رێ یا دوێ پشتی هه‌یڤ و نیڤایه و یا سیێ پشتی هه‌یڤ و نیڤێن دی یه، پاشان دێ چاڤدێریا نه‌خوشی كه‌ین هه‌تا شه‌ش هه‌یڤان، رۆژێ دو هه‌تا سێیان لێزه‌رێ بو نه‌خۆشی دكه‌ین، قه‌تران د ده‌ینێ و مقه‌وی بو شه‌به‌كا چاڤی، ئه‌م دبێژینێ پێدڤییه چاڤێ هه‌وه ل كولسترول و په‌ستان و شه‌كرا ته‌بیت، نه‌خوشێن شه‌كرێ یێن گولچیسكێن وان لاواز پتر شه‌به‌كا چاڤێ وان خراب دبیت، ئه‌ڤ نه‌خوشیه پترده‌ڤ دانعه‌مران هه‌یه و ئه‌وێن پتر ژ 10 سالان نه‌خۆشیا شه‌كرێ هه‌ی.
