راگه‌هاندنا جیهانی:ئه‌مریكا و ئورۆپا دخوازن شه‌رێ نها ل ئوكرانیا گه‌له‌ك ڤه‌كێشیت
ئه‌ڤرۆ:
ده‌زگه‌هێن راگه‌هاندنا جیهانی دیار دكه‌ن كو ئه‌مریكا و وه‌لاتێن ناتۆ به‌رده‌وام چه‌كی دده‌نه ئوكرانیا و وان دڤێت شه‌رێ نها ل ئوكرانیا به‌رده‌وام بیت، چونكو درێژبوونا وی شه‌ری دێ بیته ئه‌گه‌رێ لاوازبوونا رۆسیا و ئه‌و یه‌ك د به‌رژه‌وه‌ندیا ناتۆ و ئه‌مریكا دایه.
به‌رپرسه‌كێ وه‌زاره‌تا به‌رگریێ یا ئه‌مریكا بۆ رۆژناما ئیندێپێندێنت دیار كریه كو رۆسیا به‌رهه‌ڤیێن خوه كربوون كو دێ شێت د ماوه‌یێ چه‌ند رۆژان دا ئوكرانیا ب ته‌مامی كۆنترۆل بكه‌ت، لێ هه‌تا نها ئه‌و یه‌ك روو نه‌دایه، چونكو پۆتین و كه‌سێن نێزیكی وی باوه‌ر نه‌دكرن كو دێ خه‌لكێ ئوكرانیا وه‌سا هه‌موو ل دژی رۆسیا چه‌كی راكه‌ن و پۆتین چاڤه‌رێ هندێ بوو كو سه‌رۆكێ ئوكرانیا بڕه‌ڤیت و وی ده‌می ئه‌و دا شێن ب ساناهی حوكمه‌ته‌كا نێزیكی خوه ل ئوكرانیا بینه سه‌ر كاری لێ ئه‌و یه‌ك روو نه‌دا.
هه‌مان به‌رپرسی ئه‌و یه‌ك ژی دیار كریه كو ئه‌مریكا، هۆله‌ندا، ئه‌لمانیا و گه‌له‌ك وه‌لاتێن دی چه‌كان دده‌نه ئوكرانیا، ئه‌و یه‌ك ژی دێ وه‌سا كه‌ت كو خه‌لكێ ئوكرانیا ل گه‌ل له‌شكرێ وی وه‌لاتی ب مه‌هان بشێن ل دژی رۆسیا شه‌ری بكه‌ن، بێگومان هه‌كه شه‌رێ نها بۆ ده‌مێ مه‌هه‌كێ یان ژی زێده‌تر ڤه‌كێشت ئه‌و یه‌ك دێ بیته ئه‌گه‌رێ شكه‌ستنه‌كا مه‌زن بۆ رۆسیا، چونكو ئه‌مریكا و وه‌لاتێن ئورۆپا ده‌ست ب سزادانا رۆسیا كرینه و هه‌كه شه‌ر بۆ ده‌مه‌كێ درێژ به‌رده‌وام بیت دێ رۆسیا د بیاڤێ ئابووری دا تووشی شكه‌ستنه‌كا مه‌زن بیت و ره‌نگه گه‌له‌ك گوهۆرینێن مه‌زن د ناڤ رۆسیا دا روو بده‌ن و وی ده‌می دێ سه‌رده‌مێ پۆتینی ب دووماهی هێت.
ل ئالیێ دی وه‌زیرێ ده‌رڤه یێ رۆسیا دوهی راگه‌هاند كو شانده‌كێ وان نها ل بیلارۆسیا نه و ئه‌و چاڤه‌رێ نه كو ئوكرانیا ژی شانده‌كێ ره‌وانه‌ی بیلارۆسیا بكه‌ت دا ده‌ست ب دانوستاندنان بكه‌ن، لێ ڤۆلۆدیمیر زێلێنسكی سه‌رۆكێ ئوكرانیا راگه‌هاند كو ئه‌و ب چو ره‌نگه‌كێ ناچنه بیلارۆسیا و ل وی وه‌لاتی ل گه‌ل رۆسیا ده‌ست ب دانوستاندنان ناكه‌ن، لێ ئه‌و بۆ دانوستاندنان به‌رهه‌ڤن و دڤێت رۆسیا ژی ب جهێ بیلارۆسیا جهه‌كێ دی دیار بكه‌ت.
سه‌رۆكێ ئوكرانیا هه‌روه‌سا راگه‌هاند كو ئه‌و ب چو ره‌نگه‌كێ خوه راده‌ستی رۆسیا ناكه‌ن و دێ ب هه‌موو ره‌نگه‌كێ به‌رگریێ ل وه‌لاتێ خوه كه‌ن و داخواز ژ خه‌لكێ ئوكرانیا ژی كر كو خوه‌دان ژ بهایێن خوه ده‌ركه‌ڤن و نه‌هێلن داگیركه‌رێن رۆسی وه‌لاتێ وان داگیر بكه‌ت.
ده‌زگه‌هێن راگه‌هاندنا ئورۆپا ژی دیار دكه‌ن كو ب هزاران كه‌سێن ناڤدار یێن ئوكرانیا چه‌ك هه‌لگرتینه و ب ره‌نگه‌كێ خوه‌به‌خش ل دژی له‌شكرێ رۆسیا شه‌ری دكه‌ن، ژ به‌ر هندێ ژی خه‌لكێ ئوكرانیا نها خوه به‌رهه‌ڤ كرینه كو ل كێیڤ و باژێرێن دی ل دژی له‌شكرێ رۆسیا شه‌ری بكه‌ن، ژ به‌ر هندێ ژی دهێته چاڤه‌رێكرن كو شه‌رێ نها ل ئوكرانیا گه‌له‌ك ڤه‌كێشیت و بێگومان وه‌لاتێن وه‌كو فره‌نسا و ئه‌لمانیا ژی دخوازن كو شه‌رێ نها به‌رده‌وام بیت چونكو ئه‌و به‌رهه‌ڤن ب هه‌موو ره‌نگه‌كێ چه‌كان بده‌نه ئوكرانیا و درێژبوونا وی شه‌ری دێ بیته ئه‌گه‌رێ لاوازیا رۆسیا و دێ گه‌له‌ك گوهۆرینێن مه‌زن ژی روو ده‌ن.
ئاژانسا سپۆتینگ یا رۆسی ژی دوهی د راپۆرته‌كێ دا راگه‌هاند كو له‌شكرێ رۆسیا هه‌تا نها شیاینه چه‌ندین باژێرێن مه‌زن و ستراتیژی كۆنترۆل بكه‌ن و نها شه‌ر گه‌هشتیه پایته‌ختی و شه‌ر ب دژواری به‌رده‌وام دكه‌ت و له‌شكرێ رۆسیا د شیان دایه د ماوه‌یه‌كێ كورت دا هه‌موو ئوكرانیا كۆنترۆل بكه‌ت.
لێ وه‌زاره‌تا به‌رگریێ یا ئوكرانیا ژی دوهی راگه‌هاند كو هه‌تا نها پتر ژ چار هزار سه‌ربازێن رۆسیا هاتینه كوشتن و بریندار بووینه و داخواز ژ خاچا سۆر یا نێڤده‌وله‌تی ژی كر كو ته‌رمێن سه‌ربازێن رۆسیا بۆ وی وه‌لاتی ڤه‌گوهێزن.
سه‌باره‌ت ب شه‌رێ نها تیمۆتی فری بسپۆرێ سیاسه‌تا ده‌رڤه یا رۆسیا ل زانكۆیا كۆلۆمبیا و نڤیسه‌رێ په‌رتووكا نهێنیێن هێزا پوتینی، د داخۆیانیه‌كێ دا بۆ ده‌زگه‌هێن راگه‌هاندنا ئه‌مریكا دیار كر كو پۆتین ب درووشما دروستكرنا ئارامیێ و بهێزكرنا ئابووریا رۆسیا هاته سه‌ر ده‌ستهه‌لاتێ و د قۆناغا یه‌كه‌م و دویه‌م یا ده‌ستهه‌لاتا خوه دا شیا ره‌وشا ناڤخوه‌یی یا رۆسیا ئارام بكه‌ت و ئابووریا رۆسیا ژی گه‌له‌ك بهێز بوو و د قۆناغا سێیه‌م دا پۆتینی به‌رێ خوه دا سیاسه‌تا ئێمناهیێ و بۆ ڤێ چه‌ندێ ده‌زگه‌هێ هه‌والگیریێ گه‌له‌ك بهێز كر و ئه‌و یه‌ك ژی بۆ ئه‌گه‌رێ هندێ كو د وارێن ئازادیا راده‌ربرینێ و بنپێكرنا مافێن مرۆڤی دا هنده‌ك پێنگاڤان بهاڤێژیت و ئه‌و پێنگاڤێن وی نه ب ئاشكرا بیت ژی نه‌رازیبوونه‌كا به‌رچاڤ د ناڤ جڤاكێ رۆسیا دا دروست كر و ل هه‌مبه‌ر پۆتینی ده‌لیڤا ئۆپۆزسیۆنه‌كا بهێز دروست بوو.
نڤیسه‌ر و بسپۆرێ ناڤهاتی هه‌روه‌سا راگه‌هاند ژی كو ڤیلاده‌میر پۆتین د ماوه‌یێ بیست سالێن بۆری دا شیا جاره‌كا دی رۆسیا بهێز بكه‌ت و نها مرۆڤ دبینیت كو رۆسیا گه‌له‌ك بهێز كه‌فتیه و گوه ناده‌ته ئه‌مریكا و وه‌لاتێن ناتۆ و ئێرشی ئوكرانیا كر، لێ ژ به‌ر هه‌لوه‌ستێ توند یێ پۆتینی ل دژی ئازادیان و توندبوونا ده‌ستهه‌لاتێ وه‌سا كر كو ئۆپۆزسیۆنا ل رۆسیا رۆژ ب رۆژێ بهێزتر ببیت، هه‌كه پۆتین د شه‌رێ نها ل ئوكرانیا دا سه‌ركه‌فتی نه‌بیت ئه‌و یه‌ك دێ بیته ئه‌گه‌رێ بهێزبوونا زێده یا ئۆپۆزسیۆنا رۆسیا و ره‌نگه گه‌له‌ك گوهۆرینێن نه‌چاڤه‌رێ كری ژی ل رۆسیا روو بده‌ن.
تیمۆتی فری ئه‌و یه‌ك ژی نه‌ڤه‌شارت كو د ره‌وشا نها دا ئانكۆ شه‌رێ داگیركرنا ئوكرانیا ژ ئالیێ پۆتینی ڤه ئۆپۆزسیۆنا ناڤخوه بهێزتر دبیت، چونكو پڕانیا وه‌لاتیێن رۆسیا داگیركرنا ئوكرانیا راست نابینن و ده‌ست ب خوه‌نیشادانان ل دژی پۆتینی ژی كرن، ژ به‌ر هندێ ژی ئه‌نجامێ شه‌رێ ل ئوكرانیا دێ قه‌ده‌را پۆتینی ژی دیار كه‌ت.
چاڤدێرێن سیاسی ژی دیار دكه‌ن كو ئه‌مریكا و ئورۆپا دخوازن ئوكرانیا ببیته ناڤه‌نده‌كا نوو یا شه‌رێ ل دژی رۆسیا، چونكو رۆسیا بوویه مه‌ترسیه‌كا گه‌له‌ك مه‌زن بۆ ئه‌مریكا و ناتۆ، هه‌كه رۆسیا ب ساناهی ئوكرانیا كۆنترۆل بكه‌ت دێ ئه‌و یه‌ك بیته مه‌ترسیه‌كا گه‌له‌ك مه‌زن بۆ ئورۆپا، ژ به‌ر هندێ ژی نها پرانیا وه‌لاتێن ناتۆ ل گه‌ل ئه‌مریكا چه‌كێن پێشكه‌فتی دده‌نه ئوكرانیا دا ل دژی رۆسیا شه‌ری بكه‌ن، بێگومان هه‌لوه‌ستێ سه‌رۆكێ وی وه‌لاتی كو دیار كر ئه‌و ب چو ره‌نگه‌كێ ژ وه‌لاتێ خوه ده‌رناكه‌ڤیت و دێ ل دژی رۆسیا شه‌ری كه‌ت ژی وه‌سا كر كو پڕانیا خه‌لكێ ئوكرانیا رێیا به‌رخوه‌دانێ و شه‌ری هه‌لبژێرن و ئه‌و یه‌ك ژی ب دلێ وه‌لاتێن ئورۆپایه، چونكو ب سالانه ئه‌و كار دكه‌ن دا رۆسیا تووشی شه‌ره‌كێ وه‌سا مالوێران بكه‌ن دا ئابوورێ رۆسیا ب ته‌مامی ژناڤ بچیت.
