به‌لێ مرۆڤ
ئحسان ئامێدی
ده‌مێ كورد و كوردستانی داخوازا مافێن خوه یێن نه‌ته‌وه‌یی دكه‌ن، ئه‌وێ داخوازا مافێن خوه یێن مرۆڤی دكه‌ن كو دڤێن وه‌كو هه‌می مرۆڤان ل جیهانی وه‌كهه‌ڤ بن و ب دادپه‌روه‌ری سه‌ره‌ده‌ری دگه‌لدا بهێته‌كرن، ئه‌ڤ پێكهاتێ جڤاكیی مرۆڤی دخوازیت وه‌كهه‌ڤی ل مافان و دادپه‌روه‌ری د سه‌ره‌دریكرنێ دا بۆ هه‌می پیكهاتێن مرۆڤان ل هه‌ر جهه‌كی بن هه‌بیت.
نه پتریا مرۆڤێن پێكهاته‌كێ و نه‌به‌رفره‌هیا رووبه‌ران و نه ده‌وله‌مه‌ندیا وه‌لاتان و نه خۆشیا واران و نه حه‌زێن سه‌ركرده‌یان نه‌بینه بالا ده‌ستبوونا پێكهاته‌كێ ل سه‌ر ئێكا دی!.
ئه‌ڤه دنیایه، جیهانه، یا مرۆڤان و گیانه‌وه‌رانه، مرۆڤ یێ بالا ده‌ست ل سه‌رئه‌رد و ژینگه و گیانه‌وه‌ران، چ هونه‌ر وی تێدایه ژینگه‌ها وی خۆشتر و ده‌وله‌مه‌نتر بیت و خێروبێرێن وی بۆ وی بتنێ بن!، جڤاكێ مرۆڤی ته‌مامكه‌رێ هه‌ڤه، و ل ڤێ جیهانێ هه‌ر جهه‌كی تایبه‌تمه‌ندیێن خوه هه‌نه، ل جهێ كو ب شه‌ڕی و توندوتیژیێ خوه ب سه‌پینی و ده‌ستكه‌فتیان ب ده‌ستڤه‌بینی مرۆڤایه‌تیێ بكه لێكگهۆرینا هه‌بوونا بكه و به‌رژه‌وه‌ندیێن هه‌میان به‌رئێكڤه‌بینه.
ئه‌ڤه چ حه‌سویدی و ته‌ماعی و به‌خیلى یه؟! هنده‌ك نه‌زانن ل كیش كۆچكا خوه‌ڤه بنڤن و چ جۆره خوارن بخون و ل كیش مۆدیلا ترومبێلێ سیاربن و چ ره‌نگێ جلك و پێلاڤان ل به‌رخوه بكه‌ن!، هندی هه‌بیت ژی هه‌ر بێژن هێشتا، وه‌كو مارا یێن لێهاتین هندی وێڤه‌تره مه‌زنتر و بۆشتر لێ دهێن پاریێن مه‌زنتر و پتر دڤێن!، هنده‌كا دانێ خوارنێ و گیته‌كێ نهانیێ و ده‌سته‌كێ جلكێن نوی و كریا تاكسیێ لێ هزره‌ت بیت!؟ ئه‌گه‌ر وژدان و دادپه‌روه‌ری هه‌بیت دێ هه‌می دخوشگوزه‌رانیێدا ژین
قه‌وارێ جڤاكی و ده‌وله‌ت بۆ هندێ یه داكو ئه‌و مرۆڤێن تێدا بهێن پاراستن و ب ئاسایش و سه‌رفرازی بژین، خودێ مه‌زن گۆتیه، دا خودانێ ڤێ مالێ په‌رێسین ئه‌وێ ژبرسێ خوارن دایێ و ژ ترسێ پاراستین!، ئه‌ڤه ستونێن ده‌وله‌تێ و قه‌وارێ جڤاكینه ل كیرێ بیت و كه‌نگی بیت، خوارن و ئاسایش پێدڤیا وێ هه‌بوونێ یه.
و ئه‌ركێ قه‌واره‌ی و ده‌وله‌تێ ژی ئه‌ڤه‌یه بۆ هه‌می پێكهاتێن جڤاكی ب جوداهیێن خوه‌یێن ئه‌تنی و ئایینی ڤه وان پیدڤیان دابین كه‌ت ب وی ره‌نگی هه‌ر تاكه‌ك هه‌ست ب هه‌بوونا خوه یا سه‌رفراز بكه‌ت.
به‌لێ مرۆڤ ئه‌و ژیندارێ خودان پێكهایه‌كێ به‌ركه‌تی و جوانیه‌كا سه‌رسۆرهێنه‌ر و هۆشه‌كێ ته‌مام و كاره‌كێ به‌رهه‌مدار یێ هه‌ژی هندێ یه ب سه‌رفراژی بژیت و نه‌هێته كوشتن یان ئێشاندن یان ته‌په‌سه‌ركرن ب خاترا هنده‌كێن دی داكو باشتر بژین!، دبیت هه‌بن بێژن هه‌ر ژكه‌ڤندا ئه‌ڤ جوداهیێن چینایه‌تی هه‌بوونه، هنده‌ك سه‌یدانه و هنده‌ك به‌نی!، و ئه‌ڤه تا نوكه ژی یامای و دێ مینیت، ئه‌ز دبێژم و لدویڤ ڤه‌كۆلینێن زانستی ل به‌راهیا هه‌بوونا ژینداریێدا نێر و مێ هه‌بوون و ب سروشتێ ئه‌ركێن ئه‌ندامێن له‌شی كار ل ناڤبه‌را هه‌ردو توخمێن پێكهێنه‌رێن یه‌كه‌مین بنگه‌هێ جڤاكی كو خێزان بوو هاتنه دابه‌شكرن ب شێوه‌كێ ته‌مامكه‌ری، چ سروشتێ چه‌وساندنێ و ئێشاندنێ د ناڤبه‌را وان بخوه‌دا نه‌بوو تنێ به‌رهنگاری و رویبری سروشتی و ژینگه‌هێ و پیدڤیێن ژیانێ و خوه‌پاراستنێ دبوون. كه واته ئه‌ڤه ژ كیڤه هات، ئه‌ڤه سه‌یدایه و ئه‌ڤه به‌نییه!؟ و سه‌یدا یێ بالا ده‌ستبیت و هه‌می تشتێن وی بڤێن بۆ وی بن و یێ به‌نی ژی یێ بێ به‌هربیت تنێ هندێ بده‌نی كو بژیت داكو بشێت به‌نیاتیێ و خزمه‌تێ بكه‌ت!.
كه‌نگی یا دروست و ره‌وایه كوشتنا مرۆڤی بهێته‌كرن سه‌را ژێیاتیا ئه‌تنی و بیروباوه‌ریان و نه‌رازیبوونێ ژ ده‌ستهه‌لاتێ، و كێ ئه‌ڤ مافه دایه كوشتنێ ل سه‌ر ڤان پرسا حه‌لال كه‌ن، بێی كو تاوانه‌ك یان شاشیه‌كا مه‌زن دژی مرۆڤان و ژینگه‌ها وی كربیت!.
لێ بنێرن و بپرسن بۆچی ئیران و ئیراق و توركیا و سووریا ل كوردستانێ شه‌ڕه و كوشتنه و دگه‌ل هه‌ڤركێن خوه ژی د ناڤخوه‌دا ژی شه‌ڕه و كوشتنه ئه‌ڤه هه‌می مرۆڤن ئێك توخمن، ئێك بیروباوه‌ن مسلمانن، تنێ جوداهی د زمانی دا و حه‌زا خوه‌سه‌پاندنێ و خوه به‌رفره‌هكرنێ دا هه‌یه!؟، هه‌روه‌سا ل فلستین و ئسرائیلێ شه‌ڕه سه‌ره‌رای جوداهیێن ئایینی؛ لێ شه‌رێ به‌رفره‌هبوون و ده‌ستهه‌لاتێیه، و ل رۆسیا و ئۆكراینا، و ل ئه‌فغانستانێ و لیبیا پرسێن ده‌ستهه‌لاتێنه ب بهانه‌یێن بیروباوران!، ئه‌ڤ شه‌ڕ و كوشتنه سه‌را چ دهێته‌كرن!؟ دیمه‌نێن كوشتنا زارۆك و پیر و ژنان وژدانا وان ناهێژینن، هه‌می ل بن هه‌ر ناڤه‌كی بیت بۆ ژناڤبرنا یێ دی و سه‌پاندنا ده‌ستهه‌لاتێ یه!.
مرۆڤ ئه‌و ژیندارێ مه‌زن و ب هۆش كه‌فته بن كاودانێ جوداهیێن ئه‌تنی و ئاینی و بیروباوه‌ران و خواستێن ده‌ستهه‌لاتداریێ و ده‌ستكه‌فتیان و به‌ترانیی و دفنبلندیێ، و كه‌رب و كین و نه‌ڤیان چاندن، و بخو ژیر و كار و خزمه‌ت و به‌رهه‌م ژێ دهێت خواستن.
مخابن ل ناڤ ڤان گرۆپ رژێمان مرۆڤی چ بهایێ خوه نینه، دشێن سه‌را گیانه‌وه‌ركێ بێ هۆش یان بوسته‌كا ئه‌ردی یان گوتنه‌كێ یان هه‌لوه‌سته‌كی كۆمێن مرۆڤان به‌نه نه‌یێ، دڤێت ئێدی مرۆڤ و مرۆڤایه‌تی رێبازا ژیانێ بیت، به‌س بیت كوشتنا مرۆڤان، و ئه‌وێن مرۆڤان دكۆژن بهێنه تاوانباركرن و دادگه‌هكرن و سزادان، دا ئێدی مرۆڤ ب ئاسایش و خوشگوزه‌ران و سه‌رفراز بژیت.
