زمـانـێ مە بـەر ب كیڤە؟
ئیمان محەمەد زاویتەی
لسەر زمان و كولتۆر و دیرۆكا كورد و كوردینیێ و لسەر زارێ مەیێ كرمانجی، زمان رۆژ بۆ رۆژێ پێشدكەڤیت، بەلێ د نوكەدا و د ڤی سەردەمێ نها دا ئەڤ زاراڤ و پەیڤێن نوی یێن هاتینە د ناڤ زمانی دا. ئەرێ ئەڤ پەیڤە خزمەتا زمانێ مە دكەن، یان شیاینە پێشڤەچوونەكێ بێخنێ؟ نەخێر نە ئەڤ سحبەتە مە گەلەك جاران یا كری، پێش ناكەڤیت! كا پێش دكەڤیت، ئەڤە كەنگی پێشكەفتنە، هەكە تو بهێی بێژی (بژیكار، پێشخەری، رێكخراو، پیرۆزباهی، دەرفەت…هتد) ئەڤ هەمییە ژ كیڤە پێشكەفتنە.
ئەڤە نە پێشكەفتنە، بەلكو خۆ سەردابرنە د كولتۆر و زمانێ كوردی دا، ئەڤە پاشكەفتنەكا رێكە د كوردینیا زمانێ دایكێ دا. بەلێ ئەگەر بهێین دانوستاندنێ لسەر بكەین، نینە،پاشكەفتی یە، زمانێ مە خراب بوو. تو پرسیارا من نەكە، ئەڤێ پرسیارێ ژمن نەكە، تو هەرە د ناڤ خەلكی دا پرسیارێ ژ وان بكە پرسیارێ ژخر بكەن دێ تێگەهن كا زمان بەرەف چ رەوش چوویە، زمانێ مەیێ بەرەف ئاسۆیەكێ نە پێشكەفتیانە دچیت و پتریا كەسان یێ خزمەتا پەیڤێن بیانی ژی دكەن، دڤیا بیت سنوورەك هەبیت و ب هەمی پشت راستیڤە خزمەتا زمانێ خۆ یێ دایكێ بكەین داكو پێشكەفتنا زمان و كولتۆر و رەوشەنبیریا جڤاك و فلك و ئاستێ مەیێ بەكگراوەندی و تێگەهشتنێ بەردەوام دوەراربوونێ دا بیت و هەروەسا داكو ئاخفتن و گۆتنێت مە یێن زمانی كارتێكرنەكا رێك بكەنە سەر وان كەسان یێن پەیڤ و گۆتنێن بیانی تێكەلەی زمانێ مە یێ دایكێ دكەن، بلا بەردەوام زمانێ دایكێ بۆ وان بەرچاڤ بكەین كو زمانێ مە زمانەكێ دێرینە و خودان ناسناڤ و دیرۆكا ڤی مللەتییە .پێدڤی ب چ پەیڤێن زمانێن دی یێن بیانی نینە بەلكو پێدڤی ب كەسێن شارازا یێن زمانێ دایكا خۆ هەیە. زمانێ كوردی ب ٧٣٥،٣٢٠ پەیڤێن سەرەكی هەنە، و هەروەسا رێزا سێیێ دهێت، ئانكو سێیەم زمانە كو ل بەری فینلاندی و كۆری كو گەلەك پەیڤان بخوڤە دگریت و زمانێ كوردی ب هەمی زاراڤ و شێوازێن خۆڤە كو سەرجەمێ گشتی ١،٢٠٠،٠٠٠ ملیون پەیڤ تێدانە، ب هەمی دەربڕین و دەستەواژەیێن خۆ ١،٦٠٠،٠٠٠ پەیڤ دگەلدانە .ئەرێ زمانێ مە پێدڤی ب هندێ یە كو پەیڤێن بیانی د زمانێ خۆ یێ دایك (شیری) دا بكاربینین؟ نەخیر نە پێدڤی ب هندێ نینە بەلكو یا پێدڤی ب كەسان هەیە كو زمانێ خۆیێ نەتەوەی ل دیرۆكێ بنڤیسن و بكەنە پێشكەفتنا گەل و مللەتێ خۆ. زمانێ مە پێدڤی پەیڤێن زمانێن بیانی نینە، چونكی ئەڤە پاشكەفتنا زمانێ مەیە و زالبوونە لسەر زمانێ مە یێ شیری، هەروەسا خیانەتە ئەم ل زمانی خۆ دكەین، بلا ئەڤ خیانەتە یا بەردەوام نەبیت بۆ زمانێ مە، چونكی ئەڤە دبیتە ئەگەرێ پاشكەفتنا مللەتێ مە و خراببوونا كورد و زمان و كوردینیا مللەتێ مە. بلا زمانێ خۆ ل جیهانێ بنرخینین داكو بشێین دروست پێشكەڤین و دورست مللەتێ خۆ ئاڤاكەین.
