11 ئـادارێ رێكەفتننامەیا یـاسـایـی و مێژوویـی
مەسعوود عەبدولا حەبیب
رژێما وی دەمی یا حوكمەتا ئیراقێ ل ژێر دەستێ حزبا بەعس ڤە دهاتە برێڤەبرن، رێكەفتننامەیەك ل گەل سەركردایەتیا شۆرەشا ئەیلوولێ ب رێبەرایەتیا بارزانیێ نەمر هاتە واژۆكرن كو تێدا بۆ جارا ئێكەمێ ئیراق دان ب مافێن گەلێ كورد بكەن و دوماهیێ ب شەڕ و ئالۆزیێن دناف بەرا گەلێ كورد و سۆپایێ حوكمەتا ئیراقێ بینن قۆناغەك بۆ ئاشتی و ئارامیێ و دەرفەتەك بۆ كوردستانێ دروستكر كو گەلێ مە شییا ب بێنڤەدانەكێ وەربگریت و ئارام ببن.
هیڤیێن هەرە گرنگ یێن ئەڤێ رێكەفتننامێ ئەوبوون كو دوماهی ب شەڕەكێ مالۆێرانكەرێ ناڤخۆی د ناڤ بەرا شۆرەشێ و لایەنەكی دا بینیت و ئەو لایەن كو ژلایێ حوكمەتێ ڤە ب چەك و تەقەمەنیان پشتەڤانی لێدكر.
11 ی ئادار بۆ مێژوویا سیاسی و بزاڤا رزگاری خوازا كوردی و بۆ وەلاتێن دەڤەرێ ل رۆژهەلاتا ناڤەراست دا دیتنەكا گرنگا مەزنا هەی، ئەگەر ب هویربینی خواندنەكێ بۆ رەهەندێن ناڤخۆ و دەرەكی بۆ بكەین كو حوكمەتا شۆفینیا عەرەبی یا ئیراقی وەكو حوكمەتا حزبا بەعس نەچاركر وێ رێكەفتنناما یاسای بكەت و بیر ل وان ئەگەران بكەین كا ئارمانج و مەبەستا رێبەرێ كوردان مستەفا بارزانی چاوا و چ بوون د رازیبوونێ دا بۆ ماوەیێ چار سالان ڤەكێشا، هەتا ئەو مەرج و بەندێن رێكەفتننامێ ژلایێ حوكمەتا ئیراقێ ڤە هاتینە جێبەجێكرن. ل وی دەمی دا مستەفا بارزانیێ نەمر ئەقلیەتا حزبا بەعس و سەدام حوسێنی باش تێدگەهشت و مەرەم و تەكتیك و پیلانا رێكەفتننامێ ژی تێدگەهشت، ل دەف بارزانیێ نەمر ستراتیژی یا شۆرەش و بەرژەوەندیا خەلكێ گوند و باژێرێن كوردستانێ ب گشتی گرنگتربوون ژ هەمی مانۆرە و پیلانێن بەغدا، باشترین بەلگە بۆ خواندنا هزروبیرێن بارزانیێ نەمر د بابەتێ ناڤبری دا دەستبەرنەدانا بارزانیێ نەمر بوو لسەر پرسا كەركووكێ و ئەو ناڤچەیێن ناكۆكی لسەر و ئەو جهێن هاتینە عەرەبكرن ل سالا 1968 وەك قووناغا دووێ یا عەرەبكرن و ڤەگوهاستنا گوند و باژێرێن كوردستانێ لسەردەمێ حوكمرانیا بەعس دا دەستپێكربوو. رێكەفتننامەیا مێژووی یا 11 ئادارێ پێدڤییە كویرتر لسەر رابوەستین ل كۆنگرەیێن بەرفرەه دا كۆنفراسێن سیاسی و ئەكادیمی دا بهێنە شلۆڤەكرن.
هەر چەند دەم و قووناغێن پشتی رێكەفتننامەیا مێژووی یا یاسایی ئەوا ل 11 ئاداری هاتیە ئیمزاكرن دەرباز دبیت راگرتنا شەڕی ژ لایێ حوكمەتا بەغدا ڤە و هێرشكرنا سەر كوردستانێ پشتی رازیبوونا بەغدا ب چەندین هەول و هیڤییان، كارتەكا مەزن بوو ژبۆ شاهێ ئیرانێ، هەتا رێكەفتنناما خیانەتكارا جەزائیر ل 6 ئادارا 1975 ل جەزائیر د ناڤبەرا شاهێ ئیرانێ و سەدام حوسێنی سەرگرت و خەلەتیێن ئیراقێ هێدی هێدی دەركەفتن و نەپێگریكرنا حوكمەتا وی دەمی یا ئیراقێ ب بەندێن رێكەفتنناما 11 ئادارێ كو ب 15 بەندان پێكهاتبوو و ساربۆنەك د ناڤدا دروستبوو ب مەبەستا كوشتن و غافلكرنا سەركردایەتیا سیاسی یا شۆرەشا ئەیلوولێ و ژلایەكێ دی بەرهەڤییێن پڕچەككرن و خۆبەرهەڤكرن بۆ شەڕی
ئەڤە وانەیەكا مێژووی بوو كو ئێكگرتن و تەڤایێ دەستكەفتێن مەزن پەیدا دكەن زڤراتی و دژایەتیكرن و لایەنگریا نەیاران مالوێرانیێ دئافرینیت، ئەو ئەزموون و وانەیا بارزانیێ نەمر پێدڤیە هەر دەم وەك ئەركەكێ نیشتیمانی یێ پیرۆز پەیرەو بكەین. ب مخابنیڤە پێشبینی هاتبووكرن ماوەیێ رێكەفتننامێ 4 سال بۆ دانابوون و نەهاتە جێبەجێكرن و حوكمەت و رژێما بەعس روویێ خۆ یێ راستەقینە دا دیاركرن و جارەكا دی شەڕ و وێرانی ب سەر گەلێ مەدا سەپاند.
