ئەو ژنێن شۆرشێن كوردی هەلگرتین
لەیلا ئەسكەندەر
دەمێ كو ئەم هزر ل شۆڕشێن كوردی دكەین، ئێكسەر وێنەیێ پێشمەرگە دئێتە بەر چاڤێن مە، خەبات، چەكداری، ئیرادە و..هتد. بەلێ ل پشت هەر فیشەكەكا دهاتە هاڤێتن و هەر شەڕڤانەكێ هاتیە چاسەركرن و هەر نامەیەكا كو دەربازی چیای بووی و هاتیە هنارتن، ژنێن بوێرێن كورد ل پشت د راوەستابوون. ئەوان ژنان تەنێ بینەرێن مێژووێ نەبوون، بەلكو ئەو دروستكەرێن بێدەنگ یێن مێژوویێ بوون. ل سەردەمێن شۆڕشێن بەرێ و پاشی شۆرشا ئیلۆنێ و ل دویڤداتر ل یا گولانێ، ب هزاران ژنان گیانێ خۆ و بنەمالێن خۆ ئێخستنە د مەترسیێ دا ژ بۆ پشتەڤانیكرنا خەباتا كوردی ژ پێخەمەت ئازادیێ. چیرۆكێن وان د ناڤ جەرگێ بەرخۆدانا كورد دا هاتینە ڤەهاندن. ئەڤجا ژن بڕبڕەیا پشتا شۆڕشێ بوون،
ل گوندێن بەربەلاڤ ل سەرانسەری كوردستانێ ل سەرێن كۆمتێن چیایی مەتین و قەندیل و گارەی هەتا دۆلێن ئامێدیێ و بالیسان و یێن دیتر ـ ژنان ڕۆلەكێ چارەنڤیسساز تێدا هەبوو. بۆ هەمی رێكخستن و یەكەیێن پێشمەرگەی؛ خوارن بۆ بەرهەڤ دكرن، چەكدار ل ناڤ مالێن خۆ دا دڤەشارتن و بێخاس ل سەر چەل و چیایان برێڤەدچوون داكو پێداویستییان بگەهیننێ.
نە تەنێ ئەڤێ خەباتێ كەدا وان ل ناڤا چیایان ب خۆڤە دگرت؛ لێ نێزیكی هەر گوندەكی هەكە چ نەبا مالەك هەبوو جهێ باوەریێ بوو. گەلەك جاران ئەڤ مالە ب زارەكی دهاتە نیاسین و ب گۆرەی وێ ئێكی چەكدارێن پێشمەرگەی ل نیڤا شەڤێ ب هێمنی دگەهشتنێ كو پاریەكێ خوارنێ بۆ خۆ دابین بكەن و جهێ سەرشویشتنەكێ بۆ خۆ ڤەببینن، بۆ چەند دەمژمێریەكان و ب سەلامەتی ڤەدگەڕیانە سەنگەرێن خۆ. ژنا وێ مالێ دبوو زێرەڤانا شۆڕشێ؛ فیشەك كۆمكرن، چەك ل ژێر تشتەكی یان ل پشت دیواران ڤەدشارتن و هەمی بزاڤێن خۆ دكرن كو هاریكاریا شەڕڤانان بكەن.
چونكو دایكا من ژی ئێك ژ وان ژنان بوو، ب درێژاهیا شەڤێ خوارن بۆ پێشمەرگەی بەرهەڤ دكر، جلكێن وان ب دەستی دشویشتن، گەلەك جاران چەك و تەقەمەنی ل بن ئەردی ڤەدشارتن، داكو ل دەمێ پێدڤیان پێشمەرگە بڤەگەریێتێ، چەندی هاتبانە مالا مە وەكو كەسێن پیرۆز دایكا مە رێزەكا مەزن لێ دگرت و پێشوازیكرنەكا شاهانە لێ دكر و ئێكسەر كاروبارێن وان رەوانە دكرن. ئەوان ژی وەكو مالا خۆ دادنان و د كەیفخۆش بوون و بابەتێن رێكخستنێ و نەتەوەبوونێ و خەباتا چەكداری دكرن و دزانین كو ئەڤ مالە ئارامگەها وانە، هەروەسا چونكو بابێ من ژی پێشمەرگە بوو، دایكوبابێن من جهێ باوەریا وان بوون، بیرا من وەكو خەونەكێ دهێت؛ دەمێ كو سەرەرای وەستیانا وان سوحبەتێن خۆش دكرن و كەیفا خۆ ب پێشمەرگەی دئینان و هەتا سپێدێ د خزمەت و مێڤانداریێ دا بوون، دنڤستن و چەك ل بن سەرێ وان وەكو بالیفكێ بوو، ئەز دایكا خۆ دبینم ئەو قارەمان و شێرەژن بوو یا كو خەو ب چاڤێن خۆ نە ددیت.
گەلەك جاران دلێ وێ ب دویڤ گەنجان ڤەبوو یێن ب چەل و چیاڤە وەكو كۆڕێن خۆ هەست پێ دكرن و بۆ وان دگریا نەكو تووشی مەترسیان ببن. ئەوێ باش هەست ب ئازارێن وان دكر، چونكو ئەوێ ژی كۆڕەكێ خۆ ژ شەڕی دا ژدەست دابوو.
هەلبەتە دایكا من یا ب تەنێ نەبوو، ب هزاران ژنێن كورد هەمان كاردكر كو ئەوێ كو ئەوێ كری. هەمی شیانێن خۆ بۆ كوردستانەكا ئازاد تەرخانكر بوون. ئەوان نەبەس تفەنگ هەلگرتبوون، بەلكو سەختیا شۆڕشێ ل سەر پشتا خۆ دانابوون، د دل و جانێ خۆ د ناڤ رۆندكێن خۆ دا دا حەباندبوون. ئەو ژنێن كو چەكێ خەباتێ راكرین نەتنێ ل بەر سیبەرێ بوون، بەلكو مل ب ملێ برایێن خۆ یێ زەلام ڤە چەك ب دەستێ خۆ راكر بوون و تەڤلی ناڤا رێزێن پێشمەرگەی دبوون و ئەو دابونەریتێن جڤاكی یێن دژوار ل پشتگوه ڤە دهاڤێتن، چونكو راكرنا چەكی ژی شەرەفەكا مەزنە، ب سەدان ژن سەربازێن وەن بووینە، گەلەك ژ وان هەتا نها نەهاتینە ناسین، هاتینە ژبیركرن؛ بەلێ قوربانیدانا وان ب هەمان قەبارەیێ سیمبۆلێن بەرخۆدانێ بوون، زیرەكیا وان ئەفسانە د ناڤ دیرۆكێ دا تۆماركرینە، مینا: مارگرێت جۆرج شلۆ، فاتیمە قادر، شلێر ڕەئووف، هەجەر جاف، زەینەب جەلال، نازەنین ئاسۆ و پەروین ڕەسوول …هتد.
هەروەسا هەر شەڕڤانەكی دایكەك هەبوو چاڤەڕێ وان دبوون، ئەو دایكێن شۆڕشێ بوون، لاڤا بۆ دكرن نڤێژ بۆ دكرن و پڕانیا جاران خەمباردبوون. بەلێ ئەڤان دایكان تەنێ بۆ كۆرێن خۆ نەدگریان. بەلكو ب شێوازێن خۆ بەرهنگاری دكرن و چو جاران ژی خیانەت ل عەیالێن خۆ نەدكرن، ل ژێر ئازاران دا بێدەنگ دبوون و تنێ پەیوەندی ب هێلێن نەپەنی دكرن. ئەوا بڕبڕەیا پشتێ یا سۆزداریێ و گیانێ بەرخۆدانێ بوون. هەروەسا ژنان ب ڕێیا سترانان و چیرۆك و پەروەردەوە شۆڕش هەلگرتبوو.