ئەزمـوونـا ڕاستگۆیيێ د سیاسەتێ دا
فـازل میرانـی
ڕاستگۆیی، هەكەر چی ناڤەك دیار و ناساندیە، كارە، ژ وژدانێ دەست پێ دكەت، لێ كاملان نابت تاكو خودانی ب ئاگەهداریەكێ ژ جهەكی ژ جهێن بێدەنگیا بەرگومان ئان هەڤدژیا گۆتنێ ل گەل كاری، نەبتە جهەكێ دیار و خوەش، جهەكێ مفادار.
د سیاسەتێ دا پتر ژ مەنتقەكێ هەیە، و باشترین ئەوە ل سەر راستی بت، ڕاستی نە بەس جانێ سیاسەتێ یە، لێ لەشە ژی، لێ چونكی ئەو ژ هزرا مرۆڤانە، ئەوا ژ هزرێ دگرت ژ هەبوون و نەبوونێ ژ وێ ژی دگرت، و ڕێژەییە كو هەر گوهەڕین و وەرگوهزین ژێ دگرت، لێ هەكەر خوە ژ درەوێ نەپارێزت، خەتەریەكا مەزنە، بلا هەمی ڕەوش خزمەتا وێ بكەن.
باس ل سیاسەتا گشتی دكەم، ئەڤ بیاڤێ بەرفرەه و كویر و درێژ و بەرز و گرێدای یێ ب سەر هەبوونا پەیوەندی و بەرژەوەندییان دا دگریت. ڤیجا میناكا وێ ژیانا ئاسایی پۆلێنێن هەمەچشەنن یان هەڤپشك ژ هزركرن و كریارێ و بێتاوانیێ و تاوانێ، درەوێ و ڕاستیێ ب خۆ ڤە دگریت.
هەروەسا كانێ كێ ل ناڤ وان بەرنامەیان دا پەسنینا وان كریە و تێدا سەركەفتیە و چاوا؟ یان سەرلێشێو بوویە یان شكست خواریە و بۆچی؟
د كارێ سیاسی یێ گشتی دا پرسیارێن زیندی سەرهەلددەن. هندەك پرسیارن تەنانەت گەر جەماوەر بیر لێ نەكەت، لێ فەرە ل سەر وان كو فێر بكەن، بۆ هندێ كو پشتراست ببن كو پەیوەندی د گەل واقیعی دا نەهێتە بڕێن. هەروەسا كاركرن ل سەر ئەولەویاتان و كاركرن ب زیرەكی و د چارچووڤەیێ شیانان دا، ژ بۆ لێكۆلینا بنەمایێن حوكمڕانیێ و ئەو شیاشیێن كو ژێ ڕویداین كو بهێنە چارەسەركرن و پشتراست ببن كو دوبارە نەبنەڤە، ب گۆرەی قانوونێن بسەرڤەچووی، نەك یێن هەلبژارتی یان پڕۆپاگندەیێن ناڤخۆیی. هەروەسا و بەرییا هندێ ئاراستە بهێتە زانین، و پشتراستبوون ژ هندێ كو ب سەلامەتی بگەهنێ، ئەوە كو شەنگستەیێ وی شیانێن ئابووری و پلانا دروستن. سیاسەت ژی وەك بیروباوەریانە، تەحمولێ ناكەت كو ل سەر وەهمێ بهێتە ئاڤاكرن، یانژی ل سەر هزرا پێگیر، یانژی دەستپێشخەریا ل سەر خاپاندنێ یان ژی یان بانگەشەكرن ب تشتەكی كو یێ هەی ئەو ب خۆ چ هەبوونا خۆ نینە، سیاسەتێ پێدڤی ب فرەجۆرییا بیركرنەڤێ هەیە، بەلێ ئەو ب خۆ وەكر برێڤەچوونێ یە ل گەل پێدڤیێن پێنگاڤان دگونجیت، پێنگاڤەك یان گەلەك پێنگاڤان ل سەر ڕێیەكێ كو دڤێت هەر ل سەری بچی.
ئەو بەرنامەیێن حوكمەت رادگەهینن ئەو تاقیكرنا باوەریێ یە، باوەری ژی بەرپا دبیت و دهێتە ئاڤاكرن، رەنگە ژی نەخۆشیێ پەیدا بكەت، ئەڤە ژی یا سەختە، و یا سەختتر ئەوە كو باوەری بمریت، یانژی لایەنەك بزاڤێ بكەت ژ گۆڕا وێ بینتە دەر و ساخ بكەت، پاشی تێكۆشانا وی ب هەروە بچیت
كە ڕاستگۆیە ل دروستكردنێ دا بۆ مەبەستەكا ناشەرەفمەندانە.
گرنگترین كەس، كو هزربكەت كو سیاسەت تەنانەت، ئەگەر هەلومەرج ژی وە لێ بكەت ببیتە ئاسانترین ڕێك بۆ بدەستڤەئینانا ناڕەوا ل سەر حسابا كەسێن ب زۆری، كو ئەو دێ بەردەوام بیت هەر دێ مینیت. ئەڤە سەرپێچی مەنتقێ دروستە.
ئەڤە ژی پێچەوانی لۆژیكا هەبوونێ یە، چونكو هەر سەرپێچیەك ل هەنبەر قانوونەكا خۆزای ئەوێ واتایێ نادەت كو بكەرێ وێ یێ دروستە، چونكو ئەو پیشەسازیێن كو قانوونێن هێزا ڤەكێشانێ پێشێلكرین یان وەخت و تێكۆشان كورت كرین و پال ب نەخۆشیان دابن كو فێلكرنێ بكەن ل پێدڤیبوونا مرۆڤی بۆ دادپەروەریێ و وەرگرتنا مافان ناهێتە پیڤان.
ئەڤە ژی تاقیكرنە بۆ ڕاستگۆییا ئەوان كەسان، یێن كو سیاسی و حزبی بزاڤان دكەن و د دەستهەلاتێ دا بەر ب بڕیارا ئێكێ ڤە دچن، ئەو گرنگترین تاقیكرنە، ئەڤجا ئەو كەسێ كو ل ئاستێ ئارمانجێن خۆ نەبیت، بلا بۆ كەسەكێ دیتر ب جێ بهیلیت.
بەرپرسێ دەستەكا كارگێری یا بیرۆیا سیاسی یا پارتیا دەمۆكراتا كوردستانێ
