چ بۆ کێمکرنا نەخۆشیا شەکرێ بهێتەکرن؟
د. بلند بەیار خەلیل، نۆشدارێ تایبه‌تمه‌ندێ نه‌خوشێن شه‌كرێ، دیارکرهه‌رسال ل 14/11ل هه‌می جیهانێ روژا جیهانیا نەخۆشیا شەکرێ دهێته ساخكرن ژبو پتر هشیاركرنا ژڤێ نه‌خوشیێ و گۆت: ئەڤ ڕۆژە هاتیە دەستنیشانکرن ژ به‌ر رۆژبوونا ئه‌و زانایێ ئه‌نسولین دستنیشانكرى و چێكرى و ب كارئینای ل سه‌ر نه‌خۆشا.
دیارکر کو نه‌خوشیا شه‌كرێ، نه‌خوشیه‌كا دومدرێژه لگه‌ل نه‌خوشی دمینیت، ژئه‌گه‌رێ ژكاركه‌فتنا پنكریاسی، هورمونێ ئه‌نسولین كارێ خوه ب دروستاهی ناكه‌ت.
هەروەسا گۆت: سێ جورێن نەخۆشیا شەکرێ هەنە:
– جورێ ئێكێ ل ده‌ڤ زاروكان په‌یدادبیت.
– جورێ دوێ ل ده‌ڤ مه‌زنان په‌یدادبیت.
– جورێ سیێ ل ده‌ڤ ژنێن دوگیان په‌یدادبیت.
ل دۆر ئه‌گه‌رێن نه‌خوشیا شه‌كرێ، د. بلند بەیار دیارکر (زكماكى قه‌له‌وی، خارنا نه‌ساخله‌م، نه‌رێڤه‌چوون، ده‌رمانێ دكسون و هنده‌ك ئه‌گه‌رێن دی)
دەربارەی نیشانێن نه‌خوشیا شه‌كرێ ژی گۆت: 50% هلگرێن ڤێ نه‌خوشیێ بێ نیشانن، له‌ورا پشتی 35-40 سالیێ دڤێت مروڤ پشكنینان بو خوه بكه‌ت.
هشكبوونا ده‌ڤی وچوونا ده‌ستئاڤێ ب زێده‌هى و هاتنه خوارا كێشا له‌شی و پێتیبوون و گه‌زینكا پێ یا و چاڤ شێلیبوون، ژ نیشانێن نه‌خوشیا شه‌كرێ نه.
هەروەسا دیارکر نوکە ل پارێزگه‌ها دهۆكێ پێشبینی دهێته‌كرن 12% ئاكنجیێن وێ تووشبوویێن نه‌خۆشیا شه‌كرێ بن.
پتر ژ 120 هزار نه‌خوشان ل دهوكێ هه‌نه و ب تنێ نیزیكێ 30 هزار نه‌خوشان خوه توماركرینه و نه‌خوشێن دی خوه تومار نه‌كرینه.
– چ بهێته ئه‌نجامدان بو نه‌خۆشێ شه‌كرێ؟
دابینكرنا پشكنینا و ده‌رمانا و رێژا ده‌رمانێن كێم پێدڤیه پتر بهێنه دابینكرن و خوپاراستن باشتره ژ چاره‌سه‌ریێ و نه‌خوش باشتره هه‌ر 3 هه‌یڤا دیووڤچوونا ره‌وشا خوه بكه‌ت و رێنمایێن نوشدارێ خوه ب جهبینیت و ئه‌نجامدانا وه‌رزشێ و خوارنا ساخله‌م د ده‌مێ خوه دا ب رێژه‌یه‌كا گونجای یاگرنگه.
– پێدڤیه نه‌خوشێن شه‌كرێ ڤاكسینێ كۆرۆنایێ وه‌ربگرن، چونكو دێ وان پارێزیت ژ كۆرۆنایێ.
ل دووماهیێ نه‌خۆشیا شه‌كرێ ئێكه ژئه‌گه‌رێن سه‌ره‌كیێن مرنێ ل جیهانێ و ل ده‌ڤ نه‌خوشێن گه‌نج و هه‌روه‌سا ئه‌گه‌رێ سه‌ره‌كی یێ نه‌خوشیین دلی و چاڤا و گولچیسكانه.
