ئـالایێ كـوردستانـێ سیمبۆلا هـەبـوون، ناسنامە و سەرفەرازیا نەتەوەیەكێ یە
ئارام حاجی عەلی
ل ناڤ دیرۆكا هەر نەتەوەیەكێ دا، هندەك ڕۆژ و هێما هەنە كو نە بتنێ ژمارەنە د ناڤ ڕۆژژمێرێ دا، بەلكو ئەو ڕۆژ دبنە وەرچەرخان و ناسنامە بۆ وێ نەتەوەیێ. ١٧ی كانوونا ئێكێ، كو ب ڕۆژا ئالایێ كوردستانێ هاتیە دیاركرن، ئێك ژ وان ڕۆژێن پیرۆز و پڕ مەزناهی یە د دیرۆكا گەلێ كورد دا. ئەڤ ڕۆژە، ڕۆژا نویكرنا پەیمانێ یە ل گەل ئاخ، نیشتیمان و ئەو خوینا ب هێزا كو ژ پێخەمەت پاراستنا ڤێ ئالایێ هاتیە ڕێشتن. ئالایێ كوردستانێ تەنها پارچە قوماشەكێ ڕەنگاورەنگ نینە، بەلكۆ چیرۆكا سەد سالێن خەبات، قوربانیدان، هیڤی و ئازارێن گەلەكێ یە كو ب درێژاهیا مێژوویێ هەول دایە ناسنامەیا خۆ بپارێزیت.
ڕەه و ڕیشالێن دیرۆكی یێن ئالایێ پیرۆز
دەمێ ئەم بەحسێ ئالایێ كوردستانێ دكەین، ئەم ڤەدگەڕین بۆ قۆناغێن گرنگ یێن بزاڤا ڕزگاریخوازی یا كوردی. هەرچەندە دێروكڤان ئاماژێ ب وێ چەندێ دكەن كو ڕەنگ و شێوازێ ڤێ ئالایێ بۆ سەردەمێ «كۆمەڵەیا خۆیبون» ل ساڵێن ١٩٢٧ێ ڤەدگەڕیت ل شۆڕەشا ئاراراتێ، لێ بوویەرا هەرە كاریگەر و دیرۆكی كو ب ئاڤێ زێڕی د هزرا هەر كوردەكێ دا هاتیە نڤیسین، ئەو ساتە وەختە بوو ل كۆمارا كوردستان ل مەهابادێ ل سالا ١٩٤٦ێ. ل وێرێ، پێشەوا قازی محەمەد، د دیمەنەكێ دیرۆكی و پڕ سۆز دا، ئالایێ كوردستانێ ڕادەستی سەركردەیێ دیرۆكی مەلا مستەفا بارزانی كر. ئەڤ ڕادەستكرنە تەنها ئالوگۆڕكرنا ئالایەكێ نەبوو، بەلكۆ ڕادەستكرنا ئەمانەتەكێ نەتەوەیی و بارگرانیەكا دیرۆكی بوو ژ نفشەكێ بۆ نفشەكێ دی، ژ پارچەیەكێ بۆ پارچەیەكا دی. ئەو ئالا بوو هەڤالێ ڕێكا بارزانی و هەڤالێن وی د ڕێڕەوا دیرۆكی یا ئاراس دا و هەتا ئەڤڕۆ ژی ئەو ئالا ل هەرێما كوردستانێ دلڤیت. پەڕلەمانێ كوردستانێ ژی ل ساڵا ٢٠٠٩ ب بڕیارەكا فەرمی ڕۆژا ١٧ی ١٢ وەكو ڕۆژا ئالایێ كوردستانێ دیار كر، داكو نفشێن نوو گرنگیا وێ بزانن.
واتە و ڕامانێن ڕەنگان؛ تابلۆیا سروشت و خەباتێ هەر ڕەنگەك و هێمایەك د ناڤ ئالایێ كوردستانێ دا، هەڵگرێ پەیامەكا تایبەتە كو فەلسەفەیا ژیانا كوردان بەرچاڤ دكەت:
* ڕەنگێ سۆر: هێمایە بۆ شۆڕەش و خوینا شەهیدان. ئەڤ ڕەنگە بیرا مە دئینیتەوە كو ئازادی ب ساناهی نەهاتیە بدەستڤەئینان، بەلكو بەرهەمێ خوینا هزاران ڕۆڵەیێن قاڕەمانێن ڤی وەڵاتی یە كو گیانێ خۆ كریە قوربانی.
* ڕەنگێ سپی: نیشانا ئاشتی، ئارامی و دلپاكیا گەلێ كوردە. كوردان هەردەم دەستێ ئاشتیێ بۆ جیهانێ و جیرانێن خۆ درێژ كریە و ئەڤ ڕەنگە وێ پەیامێ دگەهینیت كو ئەم گەلەكێ ئاشتیخوازین.
* ڕەنگێ كەسك: هێمایە بۆ سروشتێ جوان و دڵڕفێنی یا كوردستانێ، بۆ بەرهەمداری و ژیانێ. ئەڤ ڕەنگە هیڤیێ ددەته مە كو وەڵاتێ مە هێشتا یێ زیندی یە.
* ڕۆژا زەر و ٢١ تیشك: ئەڤە گرنگترین بەشێ ئالایێ مە یە. ڕۆژ ل دەف كوردان ژ كەڤندا پیرۆز بوویە (وەكو د ئایینێ زەردەشتی و میترایی دا). ٢١ تیشك ژی ئاماژەیە بۆ ڕۆژا ٢١ی ئادارێ (نەورۆز)، كو سەرسالا كوردی و ڕۆژا ڕزگاربوونێ یە ژ زۆرداریێ. ڕۆژ هێمایە بۆ ڕووناهیێ، زانستێ و نەهێلانا تاریێ.
ئالا؛ چەترەك بۆ هەموو پێكهاتەیان
ئالایێ كوردستانێ
ل هەرێما كوردستانێ بوویە چەترەكا مەزن كو هەموو ئایین، نەتەوە و بیروباوەڕێن جودا ل بن كۆمكرینە. ل بن سێبەرا ڤێ ئالایێ، موسڵمان، مەسیحی، ئێزدی، توركمان، كلدان و ئاشووری ب ئازادی و برایەتی پێكڤە دژین. ئەڤ ئالایە نە بتنێ مولكێ پارتەكا سیاسی یان دەڤەرەكا دیاركری یە، بەلكۆ ناسنامەیا هەموو تاكەكێ یە كو ل سەر ڤێ ئاخێ دژیت. د جیهانا نێڤدەوڵەتی دا، دەمێ كوردەك سەركەفتنەكێ ب دەست ڤە دئینیت، یان دەمێ دیپلۆماتكارێن مە پێشوازیێ ل میڤانێن بیانی دكەن، ئەڤ ئالایە تاكە نیشانە یە كو مە ژ گەلێن دی جودا دكەت و دانپێدانێ ب هەبوونا مە دكەت. بێی ئالا، نەتەوە وەك كەسەكێ بێ ناسنامەیە ل ناڤ قەرەبالغیەكا مەزن دا.
ئەركێ مە بەرامبەر ئالای
پیرۆزكرنا ڕۆژا ئالایێ كوردستانێ نە تەنها ب بلندكرنا وێ و گۆتنا سروودا «ئەی ڕەقیب» ب داوی دهێت. ڕێزگرتن ل ئالایێ كوردستانێ د باوەری و ڕەفتارێ دا دەردكەڤیت. ڕێزگرتن ل ئالای یانی:
1- پاراستنا نیشتیمانی: وەك چەوا پێشمەرگەیێن قاڕەمان ل سەنگەران سنگێ خۆ دكەنە قەلغان بۆ پاراستنا وێ، دڤێت هەر تاكەكێ ڤێ جڤاكێ ب پێنڤیس، ب كار، و ب دلسۆزی بەرەڤانیێ ژێ بكەت.
2- خزمەتكرن: مەزنترین ڕێزگرتن بۆ ئالایێ كوردستانێ ئەوە كو ئەم وەڵاتێ خۆ ئاڤەدان بكەین، گەندەڵیێ نەهێلین و دادپەروەریێ بچەسپینین، داكو ئەڤ ئالایە ل سەر وەلاتەكێ پێشكەڤتی بشەكێت نە ل سەر وێرانەیان.
3- ئێكڕێزی: ئالا سیمبۆلا ئێكگرتنێ یە. دڤێت ل ڕۆژا ئالای دا، هێزە سیاسیێن كوردستانێ ناكۆكیێن خۆ بدەینە ئالیەكی و ل ژێر ڤێ ئالایێ دا بۆ بەرژەوەندیێن باڵا یێن نەتەوەیی كار بكەن.
دەرەنجام
ل دوماهیێ، دڤێت ئەم بزانین كو ئالایێ كوردستانێ ئەمانەتەكێ گرانە ل سەر ملێن مە. هەر بهۆستەكا ئاخا كو ئەڤ ئالایە ل سەر هاتی چەقاندن، ب خوینا شەهیدان هاتی ئاڤدان. ل ڕۆژا ئالایێ كوردستانێ، ئەم سەری بۆ هەموو شەهیدێن ڕێكا ڕزگاریێ دچەمینین و پەیمانێ ددەین كو دێ پارێزەرێن ڕاستەقینە یێن ڤێ ئالایێ بین. بلا ئەڤ ڕۆژە ببیتە هاندەرەك بۆ پتر كاركرن، پتر ئاڤەدانكرن و پتر خۆشڤیستنا نیشتیمانی. باوەری و ئیرادەیا مە دێ وە كەت كو ڕۆژەكێ ئەڤ ئالایە ل ڕێزێن پێشیێ یێن ئالایێن دەوڵەتێن جیهانێ ل نەتەوەیێن ئێگرتی (UN) ب سەرفەرازی بهێتە هەلدان.
هەر بەرز و بلند بیت ئالایێ پیرۆزێ كوردستانێ. نەمری بۆ شەهیدان.
