یۆرۆ ل به‌رامبه‌ر دۆلاری دهێته خوار
یۆرۆ ئه‌و دراڤه یێ كو مل ب ملێ دۆلاری ڤه ل نێڤ بازاڕێن دونیایێ سه‌رده‌ری پێ دهێته كرن، ئه‌و چه‌ندا كو ئه‌ڤ دراڤه ب بها ئێخستی پالپشتیا ئێكه‌تیا ئابووری یا ئه‌ورۆپا بوویه. ئابوورێ ئه‌ورۆپی (European economy) ئێكه ژ وان ئابووران كو رۆله‌كێ بلند گێرایه د ئێكخستنا كۆمه‌كا وه‌لاتێن ئه‌ورۆپی دا پێكڤه د ڕوویێ ئابووری دا و ئێكخستنا دراڤێن وان ب یۆرۆیی، هه‌روه‌سا كۆنتروڵكرنا ڤی دراڤی ل گه‌ل بازاڕێن جیهانێ ل ده‌مێ به‌رزبوون و نزمبوونا بهایێ دراڤێن خوه شییان ب ڕێژا 2% جهگیر بكه‌ن، ئه‌ڤه ژی ب ڕێیا بانكا ناڤه‌ندی یا ئه‌ورۆپا كو كۆنترۆلا وی دراڤی دكه‌ت. ژ ڤی لایی ڤه ئه‌ڤه دبیته مه‌زنترین ده‌سكه‌فتێ ڤێ ئێكه‌تیێ، هه‌روه‌سا ب ڤی دراڤی دهێته ناسین كو خوه‌دی تاكه بازاڕێ ئابووریه بوویه كو شیایه ب ڤێ رێیێ ئه‌ڤ ئێكه‌تیه روو ب رووی دو وه‌لاتێن هه‌ره مه‌زنێن جیهانێ ببیت، ئه‌و ژی ویلایه‌تێن ئێكگرتی یێن ئه‌مه‌ریكا و یابانه، واته یۆرۆ تاكه چه‌كێ ئه‌ورۆپایه بۆ راگرتنا ئابوورێ خوه، ژ به‌ر وێ ئێكێ دۆلار ل ژێر كونترۆلا ئه‌مه‌ریكا یه و هه‌كه دۆلار ببیته دراڤێ ئه‌ورۆپا ئه‌و ئابوورێ وان دێ كه‌ڤێته ل ژێر ركێڤا ئه‌مه‌ریكایێ دا. هه‌ر ئه‌ڤ ئه‌گه‌ره‌یه كو به‌رده‌وام ئه‌ڤ ئێكه‌تیه د بزاڤێن خوه دا بۆ ئێكخستنا وه‌ڵاتێن خوه و به‌رزڕاگرتنا یۆرۆی، ئه‌ڤنه ژ بلی وێ چه‌ندێ كو یۆرۆی به‌هایێ وی به‌رزبوویه له به‌رامبه‌ر دۆلاری، ژ ئه‌نجامێ به‌رزبوونا ده‌سته‌كه‌فتێن قه‌واله‌یێن وه‌لاتێن ئێكه‌تیا ئابوورێ ئه‌ورۆپا ل به‌رامبه‌ر قه‌واله‌یا گه‌نجینه‌یا ئه‌مه‌ریكا، بۆ نموونه ل ده‌مێ ده‌ه سالێن پێشین دا به‌رزبوونه‌كا به‌رچاڤ ب خوه‌ڤه گرتیه، پاش به‌رزبوونا ده‌ستكه‌فتا قه‌والا ئه‌لمانیا كو ب شه‌ش خالان ژ سه‌دان بۆ ئه‌ڤڕۆ كو گه‌هشتیه به‌رزترین ئاست ئه‌و ژی 0. 68%، ئه‌ڤه ژی هۆكاربوو بۆ كێمكرنا جوداهیێ د نێڤبه‌را قه‌والا ئه‌ڵمانی و یا گه‌نجینا ئه‌مه‌ریكی دا بۆ 158 خالان!. گه‌له‌ك جاران بهایێ یۆرۆی ل به‌رامبه‌ر دۆلاری دهێته خوار ژ ئه‌گه‌رێ وێ چه‌ندێ سیسته‌مێ یه‌ده‌كێ فیدرالی یێ ئه‌مه‌ریكا هه‌لده‌ستێت ب لابرنا رێژا قازانجی ل سه‌ر دۆلاری، ئها ل ڤی ده‌می بانكا ناڤه‌ندی یا ئه‌ورۆپی پشتبه‌ستنێ ب زێده‌تر ب برێڤچوون و ئاسانكاریان د سیاسه‌تا نه‌قدی دا دكه‌ت و یۆرۆ ژی ب وی شێوه‌یێ گه‌هشتیێ وه‌نه‌كر كو بكاریت بۆ به‌رهنگاریا ئابوورێ ئه‌مه‌ریكا براوه‌ستێت، هه‌ر ژ به‌ر وێ ئێكێ ل دووڤ بۆچوونا پرانیا شاره‌زایێن ئابووری كو پێشبینیا وێ ئێكێ دكه‌ن كو ل داهاتی بهایێ دۆلاری بگه‌هیته به‌رامبه‌ر بهایێ یۆرۆی یانژی نێزیكی بهایێ وی ببیت. نزمبوونا بهایێ یۆرۆی خۆشحاڵیه بۆ هنارده‌‌كاران و پارێزڤانێن بانكێن ناڤه‌ندی یێن ئه‌ورۆپا، ل هه‌مان ده‌م دا زیانه ژبۆ ئه‌وێن هاورده دكه‌ن بۆ ئه‌وروپا و هه‌روه‌سا گه‌شتیارێن وان وه‌لاتان، چونكو ژ وان نزمبوونا یۆرۆی دبیته سه‌ده‌ما گه‌شه‌كا ئابووری، لێ ل هه‌مان ده‌م دا مه‌ترسی هه‌یه ل سه‌ر ڕوانگه‌یا بهایێ خوه و ئابوورێ وه‌لاتان ب گشتی، لێ شرۆڤه‌كا دیتر هه‌یه كو نزمبوونا بهایێ یۆرۆی كاریگه‌ریه‌كا نه‌رێنی نینه، لێ به‌ررڤای ڤێ چه‌ندێ ل گۆر نێرینا شنایده‌ر ئابووریناس ل بانكا ئه‌لمانی دبێژیت ئه‌ڤه دبیته سه‌ده‌ما وێ چه‌ندێ كو زێده‌تر بكڕێن وێ سه‌رنجا وان بۆ ئه‌ورۆپا رابكێشێت، ژ لایه‌كێ دیتر ڤه كۆمپانیێن ئه‌ورۆپی زێده‌تر دكارن ڕكابه‌ریا كۆمپانیایێن یابانێ بكه‌ن ژ به‌ر وێ چه‌ندێ یابان به‌ری ساله‌كێ هه‌مان پێنگاڤ نه هاڤێتبوو یا كو ل ده‌مێ به‌ی چه‌ند سالێن رابردوو ژ بۆ نزمبوونا بهایێ دراڤێ وه‌لاتێ خوه.
كرمانجیكرن : ئه‌ڤرۆ
