پارله‌مان.. پاره نه‌مان!!
په‌رله‌مان مینا برایه‌كێ مه‌زنه ل هه‌مبه‌ر گه‌ل و حوكمه‌تێ و ده‌ستهه‌لاتێن دیتر، به‌لێ جوداهی د ناڤبه‌را حوكمه‌تێ و په‌رله‌مانی دا، ئه‌وه ملله‌تی دلۆڤانیه‌كا نێزیكر هه‌یه بۆ په‌رله‌مانی ژ حوكمه‌تێ، چونكو نوونه‌راتیا وی دكه‌ت ل هه‌مبه‌ر حوكمه‌تێ ده‌ربرینا هه‌ست نه‌ستێن وان دكه‌ت، په‌رله‌مانێ مه‌یێ كوردستانێ ژی نوونه‌رێن وی خۆشتڤیێن مه‌نه و په‌یوه‌ندیێن مه یێن جڤاكی گه‌له‌ك د گه‌رمن، چونكو مه قه‌نجی یێن ل سه‌ر ئێك هه‌ین، جوامێران ئه‌و ژی دخراب نین، به‌لێ په‌رله‌مانێ مه یێ كوردستانێ به‌ری هه‌ر تشته‌كی كارێ وێ ئه‌وه به‌رنامه‌كی بدانیت بۆ جڤینێن خوه یێن ئاسایی، وه‌كو ل گۆره‌یی ئه‌حكامێن بڕگه‌یا (1) ژ مادێ (20) ژ سیسته‌مێ ناڤخوه‌یی یێ په‌رله‌مانێ كوردستانا عیراقێ، یێ راستڤه‌كری ل سالا 1992، ئه‌و ژڤانێ جڤینا خوه بدانن بۆ فلان رۆژی، كه‌یفا مه گه‌له‌ك دهێت ب روونشتنێن وان، ئه‌و ژی هه‌مان پێشنیاز و پرۆژه‌یێن خۆلێن به‌ری ده‌می دخوینن و راستڤه دكه‌ن، هنده‌ك قانوون و بریارێن گرێدایی په‌یره‌وێ وان یێ ناڤخوه‌ینه و هنده‌ك د گشتینه، به‌لێ هنده‌ك پرۆژه گرێدای ساخله‌میێنه، هنده‌ك گرێدای خونیشادانانه و. . هتد. دبیت هنده‌ك ژ نوونه‌ران جوامێران تایبه‌تمه‌ندیا وان نه‌بیت، ژ به‌ر جڤینێن درێژ د حه‌قن خه‌وا وان بهێت وه‌كو گه‌له‌ك ژ مه وێنه‌یێن وان دیتینه ل سه‌ر لاپه‌رێن ئه‌نترنێتی، به‌لێ هه‌ر وه‌كو ئاریشێن ئابووری خواندنا وان خاڤیه‌ك تێدا هه‌یه، ئه‌و ژی دبیت ژ به‌ر نه‌بوونا دراڤی یه و مینا ب كولانكی دبێژن “به‌ریك یا ڤالایه”. یان گرارا رۆن ژ گێم دانی یه. چونكو كارمه‌ندیا هه‌ر په‌رله‌مه‌كی یا دارایی هاتیه دانانان هه‌ر ژ ده‌مێ په‌رله‌مانان ده‌سهه‌لاتا خوه یا دارای وه‌رگرتی پشتی قووناغه‌كا درێژ ل گه‌ل حوكمه‌تێ هه‌ر ژ سه‌ده‌یا نوزدێ، ئه‌ڤ ده‌سهه‌لاتا دارایی یا په‌رله‌مانی د شرۆڤه‌كرنا قه‌بارێ مه‌زاختنێن ده‌وله‌تێ دایه د پرۆژێ بودجێ دا، كو بۆ حوكمه‌تێ پێشكێش دكه‌ت، دا وان شێوازێن گرنگ و فه‌ر و گونجای وه‌ربگرن بۆ مشتكرنا عه‌جزا دارایی د بودجێ ئه‌ڤجا چ ب رێیا باجێ یان ئه‌و رێێن دیترنه‌خاسمه كه‌یفا ملله‌تی ژی هه‌می ژ بیاڤێ ئابووری یه و بریارێن خۆش و قانوونێن خۆش. ئه‌م دزانین نابیت هه‌می بناسا بێخینه ستوویێ په‌رله‌مان و په‌رله‌مانتاران، دزانین ژی دانانا قانوونان و چاڤدێریكرن ل سه‌ر حوكمه‌تێ ئه‌ركێ په‌رله‌مانی یه و نوونه‌راتیكرن و ده‌ربرینا ملله‌تی ل همبه‌ر حوكمه‌تێ، وه‌كو كارێ وانژی پارڤه‌دبیته سه‌ر چه‌ندین تایبه‌تمه‌ندیان، به‌لێ قه‌یرانا دارایی نها گرنكتره ژ هه‌ر ئێكا دیتر، هه‌كه په‌رله‌مانێ كوردستانێ نها خوه ژ ڤێ ئالۆزیێ رانه‌گریت، گه‌له‌كا ب زه‌حمه‌ته كارێ خوه بكه‌ت، نه وه‌كو هه‌ر په‌رله‌مانه‌كێ جیهانێ یه، چونكو ملكه‌چی گه‌له‌ك ئه‌ركانه، هه‌می ئالیان ژی ئاریشه ئاگرن، هه‌ر ل ده‌سپێكێ ل سه‌ر شاشیێ برێڤه‌دچوو، چونكو ئۆپۆزسیۆن ئالیه‌ك بوو د ناڤ دا، وه‌كو ڤایرۆسه‌كێ تێكدانێ بوو د ناڤ هۆلا په‌رله‌مانی دا، ب ناڤێن سازانێ و حوكه‌مه‌ته‌كا هه‌ڤپشك و به‌هانه‌یێن زۆر كارێ خوه دكرن، ئه‌ڤه ب سه‌رێ خوه ئاریشه‌كه، ژ لایێ دیتر ڤه په‌یوه‌ندی و هه‌ماهه‌نگی ل گه‌ل ناڤه‌ندا عیراقێ و جڤاتا نوونه‌رێن وێ و ئه‌و ئاسته‌نگێن زۆر، شه‌رێ داعشێ و دلۆپێن حه‌شدا شه‌عبی. ژ لایه‌كێ دیتر ئه‌ڤه سه‌رێ سالێ هات و به‌لانسا 2016 یا كو هاتیه دارێتن، هێشتا بۆدجه‌یێن 2015 دنیڤه‌رۆ، هاتنا په‌رنابه‌ران و باندۆرا وێ ل سه‌ر بارێ ئابووری، له‌ورا یا باش ئه‌وه نها په‌رله‌مانێ كوردستانێ سه‌رێ خوه هه‌لبده‌ت و هه‌می قه‌یرانان بكه‌ته د به‌ریكا خوه یا دڕیایی دا، ب تنێ خه‌ما بكه‌ته بزاڤێن به‌لانسكرنه‌كا گونجای بۆ قه‌یرانا دارایی یا نه‌بوونا پاره‌یی، چو قانوون بهێنه دانان، چو بهێته كرن، ئه‌وا به‌ری ده‌مه‌كی نوونه‌ره‌كێ په‌رله‌مانێ كوردستانێ راگه‌هاندی كو هه‌كه عیراق ب ناڤێ بۆدجێ و پترۆلێ و سه‌رده‌ریكرنا مه وه‌كو وه‌لاتیێن پله‌یا دویێ، ئه‌م نه‌چارین سه‌ربه‌خوه‌بوونا خوه یا ئابووری راگه‌هینین و ئێدی ئه‌و كونترۆلێ ب هێزا مه یا ئابووری بكه‌ن، یانژی له‌زكرن د وان قانوونان دا یێن به‌ری ده‌می هاتینه دانان، د كه‌رتێن كه‌هربێ و چاندنێ و پترۆلێ و به‌هرا ئازۆقه‌ی دا، ڤه‌دیتنا چاره‌یان وه‌كو دابینكرنا قه‌ران ژ ئالیێن نێڤده‌ولی وه‌كو سندۆقا نه‌قدا نێڤده‌ولی، نها هه‌ر چاوا بیت مه هیڤیی یه په‌رله‌مان ده‌ربرینا مه بكه‌ت ل همبه‌ر حوكمه‌تێ و چاره‌سه‌ریه‌كا گونجایی ڤه‌ببنیت بۆ مه هه‌ردو ئالیان وه‌كو دینامۆیه‌كا دارایی.
