مووسلا عه‌ره‌بان یان یا داعشان؟
ژێده‌رێن دیرۆكى دیار دكه‌ن كو ل ده‌ڤه‌را مووسل كورد هه‌بووینه و د سه‌ر ده‌مێن كه‌ڤن دا ته‌عریب هاتیه كرن، باژێرێ مووسل دكه‌ڤیته رۆژئاڤایێ رووبارێ دیجله و به‌رى فه‌تحا ئیسلامى ل سالا (16)م (637)ز مووسل باژێروكه‌كێ بچووك بوو و كێم خه‌لك و ئاڤاهى لێ هه‌بوون و ب تنێ دو تاخ لێ هه‌بوون تاخێ ئێكێ جهى و كورد بوون و یێ دى مه‌سیحى بوون و چ سیما و شینوارێن عه‌ره‌بان لێ نه‌بوون وه‌كو ژێده‌رێن مێژوویێ دبێژن یه‌كه‌م جار ته‌عریب لێ هاتیه كرن و كریه به‌رنامه‌كێ دارێتى بۆ ئینانا عه‌ره‌بان و مووسل كریه باژێره‌كێ عه‌ره‌بى والى (هه‌رسمه كورێ عه‌رفجه بارقى) بۆ یه‌كه‌م جار و ل سه‌ر ده‌مێ خیلافه‌تا خه‌لیفێ موسلمانان (عومه‌رێ كورێ خه‌تابى) بوو ل سالا (641)ز، پشتى دیتى كو جهه‌كێ خۆش و به‌رفره‌ه و باقژه وانا هوز و بنه‌مالێن عه‌ره‌بان ئینانه مووسل و ئاكنجى كرن، چونكى به‌رفره‌هى و حالخۆشى و چه‌روانه‌كێ باش و ئاڤه‌كا بۆش ل ده‌ڤه‌را ناڤبرى هه‌بوو.
پشتى مووسل بوویه باژێره‌كێ مه‌زن و بنگه‌هێن ب هێز لێ په‌یدا بووین مشه‌ختبوونا هوزێن عه‌ره‌بان ژى زێده بوون و بوویه جهێ پویته‌دانا والى و شاهێن ده‌ڤه‌رێ و ب تایبه‌ت ئه‌مه‌وییان و ل ده‌ستهه‌لاتا وان ل سالا (661-750)زایینى پتر هوز و بنه‌مالێن عه‌ره‌بان قه‌ستا ده‌ڤه‌را كوردان كر و رێژا وان پتر لێ هات و ته‌عریب هه‌ر یا به‌رده‌وام بوو. دیسا ل ده‌مێ جه‌نه‌رالێ بریتانى (ساندرس) ب هه‌لكه‌فتا ڤه‌كرنا پرا مووسل په‌یڤا خوه پێشكێش كرى، گۆت (ناهێته ڤه‌شارتن كو ب ڤه‌كرنا ڤێ پرێ یا كو بوویه خه‌له‌كه‌كا گرنگ ژ خه‌له‌كێن پێكڤه گرێدان و ڤێكرا گه‌هه‌شتنێ یا كو وه‌لاتێ كوردستانێ دگه‌ل وه‌لاتێ عیراقێ گرێ دده‌ت). ئه‌ڤ په‌یڤه هاتیه به‌لاڤكرن ل رۆژناما مووسل یا ژماره (351)ل (22/3/1921). ئه‌ڤا ل سه‌رى مه باس كرى ب تنێ دلوپه‌ك بوو ژ راستى یا كوردستانیبوونا مووسلێ و تا نوكه ژى گه‌له‌ك لایه‌ن و پارت و نه‌ته‌وان خوه ل مووسل كریه خودان و ب مووسلا عروبه ددانن یا كو هه‌ر وانا مووسل ب بهایه‌كێ كێم فرۆتی و كریه د بازارى و سه‌رئێك زێده‌كرنێ دا و پاشان بۆ داعشوكان كه‌فت. زۆر نهێنى و سه‌یر و سه‌مه‌ر دكه‌تنا مووسل و هه‌ر وه‌سا نه‌رزگاركرنا وێ دا هه‌نه ئه‌و ژى ژبه‌ر كوردان كو نه‌ڤێت كورد ل وێ ده‌ڤه‌رێ باله ده‌ست بن، هه‌ر دیسا ده‌ستهه‌لاتا وێ بكه‌ڤیته ده‌ستێ كوردان یان ژى دا كورد ل بن كونترۆلا دوژمنى بن و به‌رده‌وام تیرۆرست و دوژمن گه‌ف بن ل سه‌ر كوردان داكو دۆزا كوردى به‌ر ب باشڤه ببه‌ن و داخوازى یێن كوردان و ریفراندوم و ده‌وله‌تبوون د به‌رنامێ كوردان دا نه‌مینن و ل سه‌ر ڤێ پرسا هه‌ستیار پتریا لایه‌نێن ئه‌قلیمى و هنده‌ك ژ پارتێن ناڤخۆیى ژى به‌شداربوون و جاشاتى په‌یره‌و كریه و خالا دویێ مه‌زهه‌بێ هه‌یى كو سونى نه و هه‌مى ژى پالدانێن ئیرانێ نه كو سستیه‌كێ بیخیته د ناڤ سونا دا و به‌رامبه‌رى ڤان شیعا ب هێز بێخیت، دزڤریته ڤێ چه‌ندێ ئه‌گه‌ر رزگاركرنا مووسل فه‌ر بوو پێش هه‌مى جهان هاتبا رزگاركرن.
سیناریویا رزگاركرنا مووسل بوویه فلم و ب دووماهیك هاتیه و ب تنێ ل ژڤانێ پێشكێشكرنێ نه و ژبه‌ر ڤان ئه‌گه‌ران ئه‌ڤ فلمه گیرو بوویه یێن مه ل سه‌رى باس كرین، ژلایه‌كێ دى ڤه ئه‌كته‌ر دزۆرن یێن دڤێن به‌شداریێ د ڤى فلمى دا بكه‌ن و ب تایبه‌ت یێن دڤێن رۆلێ پاله‌وانیێ ببینن و ئه‌گه‌ر ژى ژبه‌ر ستراتیژیه‌تا ده‌ڤه‌رێ یه. یا من دڤێت بێژم رزگاركرنا مووسل نێزیك بوویه و رێكه‌فتن هاتینه كرن كا كى دێ به‌شدار بیت و كى نه؟ و یا دبیته جهێ مه‌ترسیێ كو شه‌رێن خویناوى په‌یدا ببن و كورد ببنه قوربانی، چونكی خوینا هه‌ر لاوه‌كێ كورد ب مووسل و هه‌مى عیراقا گه‌نى ناده‌ین. یا ئه‌ز پێشبینى دكه‌م كو ب رزگاركرنا مووسل دێ ره‌وش به‌ره‌ف ئالۆزیێن مه‌زنتر ڤه چیت و ب تایبه‌ت بۆ كوردان، چونكی حه‌شدا شه‌عبى و یا سونى و په‌كه‌كه و سووریا و ئیران و شیعه و سونه و توركیا و پێشمه‌رگه و هه‌مى دێ د شه‌رى دا هه‌بن. ترسا وێ یه‌كێ هه‌یه كو شه‌رێن مه‌زنتر په‌یدا ببن و ره‌وش به‌ره‌ف ئالۆزتر ڤه لێ بهێت، ئومێده‌وارین كو ئه‌ڤه روو نه‌ده‌ت. له‌وما ل دووماهیكێ دبێژم مووسل یا كوردان بوو و پاشان بۆ عه‌ره‌بان ما و پاشان بۆ داعشا مایه و پاشان كا دێ بۆ كێ مینیت؟!.
