ئه‌حمه‌د سادق زاویته‌ی

ئاشكه‌رایه‌ ده‌مه‌كه‌ خوه‌نیشادان ل هنده‌ك پارێزگه‌هێن عیراقێ و ب تایبه‌تی ل به‌غدا و پارێزگه‌هێن باشۆرێ عیراقێ وه‌ك ناسریێ و دیوانیێ و به‌سره‌ و سه‌ماوه‌ و كه‌ربه‌لا و ونه‌جه‌ف و…هتد كو وه‌سا دیاره‌ ژلایه‌كی ڤه‌ ژبه‌ر نه‌بوونا خزمه‌تگوزاریان و هه‌بوونا گه‌نده‌لیێ ئه‌ڤ نه‌ساخیا كۆژه‌ك كو كه‌فتیه‌ د ناڤ هه‌می گه‌هێن داموده‌زگه‌هێن میری دا و هندابوونا دادپه‌روه‌ریێ و نه‌مانا شه‌فافیه‌تێ و هه‌ده‌ركرنا مال و ملكێ گشتی و بێكاریێ و…هتد و ژ لایه‌كێ دیڤه‌ هه‌بوونا ناكۆكی و ئالۆزیێن دبه‌رده‌وام د ناڤبه‌را شیعه‌یان دا بخوه‌ و ده‌ستێوه‌ردانێن ده‌ره‌كی و ب تایبه‌تی رژێما ئیرانێ كو ده‌سته‌كێ بالا هه‌یه‌ درێڤه‌برنا ده‌سهه‌لاتا عیراقێ دا وهه‌ر وه‌سا كو ئه‌ڤ رژێمه‌ بوویه‌ هه‌ره‌شه‌ و مه‌ترسی ل سه‌ر ئاسایشا ته‌ڤایا جیهانێ مه‌ره‌م و ئارمانجێن ڤێ رژێما مه‌لایان په‌یداكرنا دوبه‌ره‌كیێ و هه‌بوونا ده‌رزان د ناڤبه‌را پێككهاتێن عیراقێ دا، چنكو ئه‌ڤه‌ د به‌رژه‌وه‌ندیا وێ دایه‌ كو ڤێ رژێمێ وه‌كریه‌ كو عیراق ببیته‌ مه‌یدانا په‌رزنینا كێشه‌یێن وێ ل گه‌ل هنده‌ك وه‌لاتان و ب تایبه‌تی ئه‌مریكا و عه‌ره‌بستانا سعودی كو باجا ڤێ ئێكێ هه‌میێ خه‌لكێ هه‌ژارێ عیراقێ دده‌ت كو ڤێ رژێمێ بخوه‌ نه‌ئارامی و نه‌سه‌قامگیریا عیراقێ ب ده‌لیڤه‌ دایه‌ زانین كو دشێن بێژین هه‌ر ژده‌ستپێكا كو ده‌سهه‌لاتا عیراقێ كه‌فتیه‌ د ده‌ستێن شیعه‌یان دا ئه‌ڤێ یه‌كێ سه‌رگرتیه‌. بۆ زانین كو ئه‌گه‌ر ئه‌ڤ خوپێشندانه‌ دبه‌رده‌وام بن وئه‌ڤ  ئاگره‌ نه‌هێته‌ ڤه‌مراندن ئه‌ڤ ده‌سهه‌لاتا ڤێ گاڤێ خوه‌ ل سه‌ر پیان ناگریت ونه‌شێت به‌رده‌وامیێ بده‌ته‌ كارێ خوه‌ و دێ هێته‌ هه‌لوه‌شاندن، ب راستی جهێ دلگرانیێ یه‌ چنكو ڤێ گاڤێ په‌یوه‌ندیێن هه‌رێمێ و به‌غدا دنۆرمالن كو دێ كارتێكرنه‌كا نێگه‌تیف و باندۆره‌كا خراب كه‌ته‌ سه‌ر هه‌می عیراقێ وتا هه‌رێما كوردستانێ ژی، چنكو ئه‌م ژی پشكه‌كین ژڤێ عیراقێ كو ژێده‌رێ مه‌یێ سه‌ره‌كی یه‌ ژبۆ دابینكرن و هنارتنا بۆدجێ هه‌رێمێ و ره‌وانه‌كرنا مووچه‌یێن فه‌رمانبه‌ران و هنارتنا ده‌رمانان و پێكهاتێن ئاهێن خوارنێ كو گرێدایه‌ ب په‌ترۆل به‌رامبه‌ر خۆراك ڤه‌ و گه‌له‌ك تشتێن دی یێن ب ژین و ژیارا هه‌ڤوه‌لاتیێن هه‌رێما كوردستانێ ڤه‌ دگرێدای خودێ ئاڤه‌كێ ب ڤی ئاگری داكه‌ت، چنكو دێ زه‌ره‌ر و زیانێن هه‌ره‌ مه‌زن گه‌هینته‌ داموده‌زگه‌ه و سازی و ملك و مالێ گشتی و تێدانا ژێر خانه‌یا ئابووری یا عیراقێ و هه‌ر وه‌سا كو تا نوكه‌ چه‌ند كوشتی و بریندار هه‌نه‌ كو نه‌دووره‌ فرۆكخانا به‌غدا بكه‌ڤیته‌ د ده‌ستێن خوپێشانده‌ران دا و هه‌روه‌سا ده‌روازه‌یێن سنۆری و جهێن به‌رهه‌مئینانا په‌ترۆلێ و…هتد كو برا و بۆچوونێن من كو هه‌ر ئه‌و ده‌ستێن ده‌ره‌كی نه‌ كو خوه‌ دكه‌نه‌ د ناڤ خوونیشانده‌ران دا مه‌ره‌م ژێ كو بكارێن خراب راببن و پتر ئاگری هه‌لكه‌ن و هه‌ر ئه‌ون ژی كو ته‌قێ ل خوه‌نیشانده‌ران دكه‌ن یاخودێ كو سه‌رك ب سه‌ره‌كی بكه‌ڤیت كو د به‌رژه‌وه‌ندیا مه‌ كوردان دابیت.

ئه‌حمه‌د سادق زاویته‌ی

پشتی پێكئینانا كابینه‌یا (9) یا حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ كو باوه‌ری پێ هاتیه‌دان ژلایێ په‌رله‌مانێ كوردستانێ ڤه‌ و ب ده‌ستبكاربوونا به‌رێز مه‌سرۆر بارزانی وه‌ك سه‌رۆكێ وه‌زیران یێ ڤێ حوكمه‌تێ، بۆ زانین كو پێكئینانا ڤێ حوكمه‌تێ گه‌له‌ك ڤه‌كێشا هه‌تا هاتیه‌ پێكئینان. ئه‌شكه‌رایه‌ كو ڤێ حوكمه‌تێ ئه‌ركه‌كێ قورس دێ كه‌فته‌ سه‌ر ملێن وێ ژهه‌می لایان ڤه‌، ژ وان ژی پرۆسا چاكسازیێ یه‌ و ب تایبه‌تی به‌رهنگاربوونا گه‌نده‌لیێ ئه‌ڤ نه‌ساخیا كوژه‌ك كو كه‌فتیه‌ د ناڤ هه‌می گه‌هێن داموده‌زگه‌هێن میری دا كو ئه‌ڤ حوكمه‌تا نووكه‌ یا رژده‌ ل سه‌ر ڤێ ئێكێ، هیڤیدارین كو ئه‌ڤ چه‌نده‌ بكه‌فته‌ د بیاڤێ پراكتیكی دا كو گه‌نده‌ل و گه‌نده‌لكار بهێنه‌ سزادان و دادگه‌هكرن و یاسا رۆلێ خوه‌ وه‌ربگریت، داكو ببیته‌ وانه‌یه‌ك ژبۆ هه‌ر كه‌سه‌كێ بڤێت زه‌ره‌ر و زیانێ بگه‌هینته‌ ڤی ملله‌تێ هه‌ژار، ئه‌وژی كو قانوون سه‌روه‌ر بیت بۆ هه‌ر كه‌سه‌كی و ب تایبه‌تی كو هنده‌ك كه‌سانێن نه‌فسنزم و گه‌نده‌ل خوینا ڤی ملله‌تی دمێژن كو بخوه‌ ناكۆكی و ئالۆزیێن د ناڤبه‌را پارتێن كوردی دا و كێشه‌یێن هه‌لاویستی ل گه‌ل به‌غدا و شه‌رێ داعش و هه‌بوونا  چه‌كدارێن په‌كه‌كێ و زێده‌گاڤیێن رژێمێن توركیا و ئیرانێ ل سه‌ر ئاخا هه‌رێما كوردستانێ بخوه‌ ب ده‌لیڤه‌ دده‌نه‌ زانین كو من دڤێت ئاماژه‌ پێ بده‌م كو ئه‌ڤ یه‌كه‌ ب ساناهی نه‌هاتیه‌ د هه‌بوونێ دا كو هه‌می ڤه‌دگه‌رێت بۆ خووینا هزاران شه‌هیدان و ده‌ربه‌ده‌ری و خۆلی سه‌ری و كیمیاباران و ئه‌نفالكرن وهتد هه‌تا ئه‌ڤ ملله‌ته‌ گه‌هشتیه‌ ڤێ چه‌ندێ كو ئه‌م ڤێ گاڤێ خودان حوكمه‌ت و په‌رله‌مان و هه‌رێمه‌كا سه‌ربخوه‌ و ئازادین كو ئه‌ڤ چه‌نده‌ بوویه‌ جهێ دلگرانی و نه‌دل ره‌حه‌تیا دوژمن و دوژمنكاران و ب تایبه‌تی وه‌لاتێن ده‌ردۆر. ئه‌ڤجا خه‌لكێ مه‌ چاڤه‌رێی هنده‌ك بریارێن دلخۆشكه‌ر و دلڤه‌كه‌ره‌ كو بهێنه‌دان ژلایێ حوكمه‌تێ ڤه‌، چنكو ڤێ حوكمه‌تێ وه‌ك ده‌ستبكاربووی و د هه‌وێن هه‌لبژارتنان دا ئه‌ڤ به‌لێنه‌یه‌ داینه‌ ئه‌وژی كو ژین و ژارا هه‌ڤوه‌لاتیان خۆش بكه‌ن و باشتر لێ بكه‌ن ژلایێ هه‌می خزمه‌تگوزاریان ڤه‌ و ده‌ستپێكرنا  پرۆسه‌یا دامه‌زراندنێ، چنكو ئه‌ڤه‌ (6) شه‌ش ساله‌ زۆربه‌ی ده‌رچوویێن كۆلیژه‌ و په‌یمانگه‌هان بووینه‌ نه‌ساخی و باره‌كێ گران ل سه‌ر ملێن ده‌یك و بابان كو د روونشتینه‌ د مالێ دا، ئه‌ڤجا نه‌چاربووینه‌ كو سنۆر به‌زاندنێ ب هه‌لبژێرن و به‌ر ب چاره‌نڤێسه‌كێ نه‌دیار ڤه‌ بچن و تووشی چه‌ندین كێشه‌یان ببن و هه‌ر وه‌سا ده‌ستپێكرنا پێشینه‌یێن خانوبه‌ران و پێشینه‌یێن پێكئینا خێزانێ كو ژبه‌ر ڤێ چه‌ندێ زۆربه‌ی كچ و كوران د مالبابێ دا قه‌یره‌بووینه‌ كو نه‌شێن خێزانێ پێكبینن، ژبه‌ركو پێنج مه‌لیۆن ژبۆ پێكئینانا خێزانێ ڤێ گاڤێ گه‌له‌ك باشه‌ وه‌كو دبێژن دێ كونه‌كێ گرن كو د ڤی بیاڤی دا حوكمه‌ت گه‌له‌كا خه‌مساره‌. هه‌ر وه‌سا پێشینه‌یێن گشت كالی و پێشه‌سازی و هه‌تا قه‌رزێن بچوویك و خۆشكرنا ژین و ژیارا  فه‌رمانبه‌ر و مامۆستا و خانه‌نشین و خودان پێداویستیێن تایبه‌ت و خێزانێن سه‌ربلندێن شه‌هید و پێشمه‌رگه‌ و ئه‌نفالكریان و چاڤدێریكرنا بازاری و دابه‌شكرنا گازا سپی بێ جوداهی ل سه‌ر هه‌می هه‌ڤوه‌لاتیان و نه‌هێلانا پاشكه‌فتێ مووچه‌یان و دانا ده‌رماله‌یێن مامۆستا و قوتابیان و خه‌رجیێن هاتنوچوونا وان و دانانا راده‌یه‌كی ژبۆ كه‌هره‌با موه‌لیدان و بنبركرنا پرۆسا تاپۆكرنا كورسیكێ ژلایێ هنده‌ك كه‌سان ڤه‌، كو ئه‌ڤه‌ بوویه‌ دیارده‌ و هه‌ر وه‌سا ده‌ستپێكرنا چێكرنا پرۆژێ فرۆكه‌خانا دهۆك كو دێ بیته‌ ئه‌گه‌رێ گه‌شه‌پێدان وه‌رارێ و خورتكرنا لڤینا بازرگانی ل پارێزگه‌ها دهۆكێ. ئه‌م نابێژین كو ڤان هه‌موویان پێكڤه‌ ده‌ست پێ بكه‌ن به‌س هێدی هێدی داكو خه‌لكی باوه‌ری ژ ئه‌ڤرۆ وێڤه‌ ب حوكمه‌تێ هه‌بیت، چنكو د ڤی بیاڤی دا سستیه‌ك یا هه‌ی ئه‌م ب ئۆمێدین و مه‌ باوه‌ری یا هه‌یی كو دێ ئه‌ڤ چه‌ندا مه‌ به‌حس ژێ كری و ئاماژه‌ پێ دای هێدی هێدی دێ كار پێ هێته‌ كرن، چنكو ڤی ملله‌تی د درێژاهیا دیرۆكێ دا تووشی چه‌ندین تراژیدیان بوویه‌ كو دڤێت ئه‌ڤ ئێكه‌ به‌رچاڤ بهێته‌ وه‌رگرتن، چنكو ده‌ردورێن مه‌ هه‌می دوژمن و مارن و هه‌می بزاڤان دكه‌ن كو ڤێ چریسكا هه‌ل ل ڤێ پارچا كوردستانێ ژناڤببه‌ن و ڤه‌مرینن كو دڤێت هه‌می پارتێن كوردی ل هه‌رسێ پارچێن دی یێن كوردستانێ و تایبه‌تی ((په‌كه‌كه‌)) رێزێ ل سه‌روه‌ریا حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ بگرن كو دڤێت هه‌می ب وه‌ریسێ خه‌لكی نه‌چنه‌ كه‌ڤری.

ئه‌حمه‌د سادق زاویته‌ی
گه‌ف و هه‌ره‌شه‌یێن ئه‌ردوگانی و ئه‌كپارتیێ دبه‌رده‌وامن ل سه‌ر رۆژئاڤایێ كوردستانێ ب هه‌ر بهانه‌یه‌كێ، ئه‌و ژی ژبۆ به‌رفره‌هكرنا ئۆپه‌راسیۆنێن چقلێ زه‌یتۆنێ و مه‌تالێ چه‌مێ فوراتێ كو ل دووڤ داخۆیانێن وان دێ ئه‌ڤ ئۆپه‌راسیوونه‌ گه‌له‌كا جودا بیت ژ یێن به‌ری نوكه‌ كو وه‌كو ئه‌و دبێژن ژبۆ برینا ژێده‌رێن تیرۆرێ یه‌ كو دێ هێته‌ نیاسین ژ گرنكترین خالێن ب سیاسه‌تا توركیێ ڤه‌ دگرێدای، مه‌ره‌م ژێ ژبۆ دروستكرنا ده‌ڤه‌ره‌كا ئارامه‌ ل رۆژئاڤایێ كوردستانێ ودووركرنا په‌یه‌دی و هه‌سه‌دێ یه‌ ژ سنۆرێن خوه‌ كو یا رژده‌ ل سه‌ر ڤێ ئۆپه‌راسیۆنێ، ئه‌وژی ب درێژاهیا (30) كم چار گۆشه‌ بیت و ئه‌مریكا دڤێت كو ئه‌ڤ ده‌ڤه‌ره‌ ب درێژاهیا (3ـ7) كم چار گۆشه‌ بیت و هه‌ر ئێكی دڤێت كود بن كۆنترولا وی ڤه‌بیت و ئه‌و سه‌رپه‌رشتیا وێ بكه‌ت و هه‌ر د ڤی بیاڤی دا رژێما سووریێ ژی دڤێت ئه‌و سه‌رپه‌رشتیا ڤێ ده‌ڤه‌را ئارام بكه‌ت و ب مافێ خوه‌ دده‌ته‌ زانین ئه‌وژی ل دووڤ داخۆیانیێن شیره‌تكارا رامیاری یا سه‌رۆكێ سووریێ به‌شار ئه‌لئه‌سه‌د (بوسه‌ینه‌ شه‌عبان). ئاشكه‌رایه‌ كو ئه‌ڤ گه‌ف و هه‌ره‌شه‌یێن ئه‌ردوگان دكه‌ته‌ سه‌ر رۆژئاڤایێ كوردستانێ و جه‌مێ فوراتێ ب ب هانه‌یا پاراستنا ئاسایشا خوه‌ یا نیشتیمانی دده‌ته‌ زانین كو وه‌سا دیاره‌ ئه‌مریكا و توركیا ل سه‌ر ڤێ ئێكێ رێككه‌فتینه‌ كو چێدبیت ئه‌ڤ رێككه‌فتنه‌ بكه‌ڤیته‌ د وارێ (پراكتیكی دا)، ئه‌وژی ل دووڤ داخۆیانیێن وان كو پشتی جه‌ژنا قوربانی. ب راستی وه‌ك دبینین ته‌ڤن زۆرێ ئالۆزه‌ ل سووریێ و ب تایبه‌تی ل رۆژئاڤایێ كوردستانێ كو حه‌تا نوكه‌ سه‌ره‌ك ب سه‌ره‌كی نه‌كه‌فتیه‌ و چ ئه‌نجامێن ئه‌رێنی و دلڤه‌كه‌ر نینن وه‌ك مرۆڤ ته‌ماشه‌دكه‌ت كو مه‌ترسی یا هه‌ی ل سه‌ر هه‌ڤوه‌لاتیان ل ڤێ پارچا كوردستانێ كو هه‌موو ژی ڤه‌دگه‌رێت ژبۆ هه‌بوونا گرژی و ناكۆكی و لاوازبوونا ناڤمالیا كوردی و ب تایبه‌تی ئه‌نه‌كه‌سێ و ته‌ڤده‌مێ و ده‌ست تێوه‌ردانێن ئیرانێ و رۆسیایێ و زێدگاڤیێن رژێما توركیێ ب تایبه‌تی و تا ئیسرائیلێ كو نه‌دوورو هه‌كه‌ ئه‌ڤ ئۆپه‌راسیۆنه‌ هاته‌ ئه‌نجامدان كاره‌ساتێن مرۆڤایه‌تی په‌یدابكه‌ت وه‌سا دیاره‌ كو رژێمێن توركیا و سووریێ ژی ڤێ چه‌ندێ بخوه‌ ب ده‌لیڤه‌ دده‌نه‌ زانین كو هه‌می هه‌ول و بزاڤان دكه‌ن كو پتر ده‌رزان بێخنه‌ د ناڤمالیا كوردی دا چنكو به‌س ئه‌ڤ یه‌كه‌ د به‌رژه‌وه‌ندیا وان دایه‌، ئه‌ڤه‌ ژ لایه‌كی ڤه‌ و ژ لایه‌كێ دی ڤه‌ ئه‌ردوگان ڤان هه‌می هه‌ول و بزاڤان دكه‌ت داكو ل به‌ر خه‌لكێ توركیا و جادا وێ شكه‌ستنێن خوه‌ ڤه‌شێریت و په‌رده‌پۆش بكه‌ت، چنكو یا دیاره‌ كو ئه‌ردۆگان و رژێما وی یا شكه‌ستن ل دووڤ شكه‌ستنان دئینیت و رۆژ بۆ رۆژێ یا ئالۆزدبیت كو وه‌سا دیاره‌ ل ڤان نێزیكان دێ چقه‌كێ دیتر ژ ئه‌كپارتیێ ڤه‌بیت و دێ پارته‌كا نووی هێته‌ د گۆره‌پاتێ دا ئه‌وژی ب سه‌رۆكاتیا عه‌بدولا گویل سه‌رۆك كۆمارێ توركیا یێ به‌رێ و ئه‌حمه‌د داوود ئوغلۆ وه‌زیرێ ژ ده‌رڤه‌ یێ توركیا یێ به‌رێ و عه‌لی بابا جان سه‌رۆكی په‌رله‌مانێ توركیا یێ به‌رێ كو دێ نێزیكی (60) په‌رله‌مانتاران ژ ئه‌كپارتیێ ڤه‌بن و دێ خوه‌ ده‌نه‌ ل گه‌ل ڤێ پارتا نووی. ئه‌ڤجا ل دووڤ راو بۆچوونێن من كو ژ به‌ر ڤێ یه‌كێ ئه‌ردوگانی حه‌ویان ڤێ ناكه‌ڤن و یێ خره‌كێ ل ڤێره‌ دده‌ت و یا دی ل وێراهه‌، وه‌كی مارێ ئازراندی لێ هاتیه‌ و دڤێت برینێن خوه‌ ب كوردان ده‌رمان بكه‌ت و بكه‌وینیت، ئه‌ڤجا چ په‌كه‌كه‌ بیت یان په‌یه‌ده‌ بییت یان ژی زێده‌گاڤیان ل سه‌ر ئاخا هه‌رێما كوردستانێ ب بهانه‌یا هه‌بوونا چه‌كدارێن په‌كه‌كێ یان دانانا قه‌یۆمان كو ژ لایه‌كێ دیڤه‌ ئه‌مریكا و هه‌ڤپه‌یمانێن وێ یێ په‌یه‌دێ و هه‌سه‌دێ پرچه‌ك دكه‌ن و ژ لایه‌كێ دیڤه‌ یا رێككه‌فتنان دگه‌ل رژێما توركیا مۆردكه‌ت و ژۆرێن ئۆپه‌راسیۆنێن هه‌ڤپشك پێكدئینیت، ب راستی كه‌س د ڤێ سیناریۆیێ ناگه‌هیت، چنكو ئه‌ردوگان نه‌شێت چ زێده‌گاڤیان بكه‌ته‌ سه‌ر رۆژئاڤایێ كوردستانێ هه‌كه‌ ب ره‌زه‌مه‌ندیا ئه‌مریكا نه‌بیت كو د ڤێ پرۆسه‌یێ دا توركیا دێ دو قازانجان كه‌ت ئێكدووركرنا په‌یه‌دێ و هه‌سه‌دێ ژ سنۆرێن توركیا و یا دووێ ڤه‌گه‌راندنا ئه‌و په‌نابه‌رێن سووری ئه‌وێن د ناڤ ئاخا وێ دا ژ توركیا بۆ ڤێ ده‌ڤه‌را ئارام كو مه‌ترسی یاهه‌ی كو گوهۆرنێن دیمۆگرافی ل ده‌ڤه‌رێ په‌یدابنن.

ئه‌حمه‌د سادق زاویته‌ى
وه‌كی دبینین هه‌ر ژده‌ستپێكا پێكئینانا حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ ((كابینه‌یا ئێكێ)) ل رێكه‌فتی 4\7\ 1992، ئه‌وژی پشتی چێكرنا ده‌ڤه‌ره‌كا ئارام ژبۆ كوردان ل كوردستانا باشۆر، ژ لایێ نه‌ته‌وه‌یێن ئێكگرتی ڤه‌ ل رێكه‌فتی 4\6\1991 كو ملله‌تێ كورد ل ڤێ پارچا كوردستانێ بوویه‌ خودان حوكمه‌ت و په‌رله‌مان و هه‌رێمه‌كا ئارام و سه‌قامگیر و سه‌ربخوه‌ و حه‌تا نوكه‌ كو دشێن بێژین ئه‌ڤ پرۆسه‌یه‌ بوویه‌ جهێ نه‌ئارامی و نه‌دلخۆشیا نه‌یار و دوژمنێن كوردان كو وه‌كی هێستریه‌كی لیهاتیه‌ د ناڤ چاڤێن وان دا و نه‌دلره‌حه‌تیه‌ك په‌یداكریه‌ ل جه‌م وان، ئه‌ڤجا ژبه‌ر ڤێ چه‌ندێ هه‌می هه‌ول و بزاڤان دكه‌ن كو ب هه‌ر ره‌نگه‌كی و ب هه‌ر رێكه‌كێ ڤێ چریسكا هه‌ل ل ڤێ پارچا كوردستانێ ژناڤ ببه‌ن و ڤه‌مرینن و ب تایبه‌تی وه‌لاتێن ده‌ردۆر ئیران و توركیا و ده‌ستهه‌لاتێن عیراقێ وه‌ك نموونه‌، ئه‌وژی ب رێیا ده‌ستێوه‌رداتێن وان ب هه‌ر رێیه‌كێ د ئه‌رك و كارێن حوكمه‌تا هه‌رێمێ دا، ئه‌وژی ژبۆ په‌یداكرنا دوبه‌ره‌كیێ د ناڤبه‌را لایه‌نێن كوردی دا و بكارئینانا درووشمێ (فرق تسد) واته‌ ژێكڤه‌كه‌ قازانج بكه‌، كو ڤێ ئێكێ گه‌له‌ك جاران سه‌رگرتیه‌ و بوویه‌ ئه‌گه‌رێ په‌یدابوونا شه‌رێ براكۆژیێ د ناڤبه‌را لایه‌نێن كوردی دا ئه‌وێن پشكدار د ده‌ستهه‌لاتێ دا و هه‌ر د ڤی چارچووڤه‌ی دا ل سالا\2014 ئافراندنا رێكخراوا تیرۆرستی یا داعش كو ئه‌ڤه‌ ژی پیلانه‌ك بوو ژبۆ نه‌هێلانا ڤێ حوكمه‌تێ كو ئه‌فسانه‌یا ڤێ رێكخراوێ هاته‌ شكاندن ژ لایێ پێشمه‌رگه‌ی ڤه‌. هه‌ر وه‌سا كو دڤێت ژبیر نه‌كه‌ین پیلانا (16) ئوكتوبه‌رێ كو یا دارشتی بوو ژ لایێ باله‌كێ لایه‌نه‌كێ سیاسی ڤه‌ وده‌ستهه‌لاتا عیراقێ و حه‌شدا نه‌شه‌عبی و په‌كه‌كێ و هه‌والگیریا وه‌لاتێن ده‌ردور كو بوویه‌ ئه‌گه‌رێ داگیركرنا كه‌ركووكێ ژ لایێ حه‌شدا نه‌شه‌عبی ڤه‌ كو ئه‌ڤ پیلانه‌ هاتبوو دانان ژلایێ ئه‌ندازیارێ پیلانێن ئیرانێ ڤه‌ (قاسم سوله‌یمانی) به‌رپرسێ سۆپایێ قودس یێ ئیرانی و هه‌ر وه‌سا ل ڤێ داویێ داخۆیانیێن هنده‌ك سه‌ركرده‌یێن په‌كه‌كێ كو ب راستی ئه‌م هه‌می دلگران كرینه‌، ئه‌وژی سه‌باره‌ت تێكدانا ره‌وش و ئارامیا هه‌رێما كوردستانێ كو ئه‌ڤه‌ هه‌می ڤه‌دگه‌رێن و نیشانا هندێ یه‌ كو ئه‌م كورد ب وه‌ریسێ خه‌لكی بیانی دچینه‌ كه‌ڤری و جێبه‌جێكه‌رێن بریار و رێنمایێن دوژمن و دوژمنكاراینه‌. ئه‌ڤجا براینۆ مه‌ره‌م و ئارمانجێن ڤان هه‌موویان ئه‌ون كو جاره‌كا دێ شه‌رێ براكوژیێ سه‌رهلده‌ت و په‌یدا ببیت كو ئه‌و ره‌زی هاتیه‌ به‌ری ب خوینا هزاران شه‌هیدان تێكبده‌ن و ژناڤببه‌ن و پیچ و په‌لاچه‌ بكه‌ن و ب تایبه‌تی كو دوژمنێن مه‌ كوردان وه‌سا دبینن و بخوه‌ ب ده‌لیڤه‌ دده‌نه‌ زانین كو ڤێ گاڤێ پارتی و په‌كه‌كه‌ دو هێزێن سه‌ره‌كی نه‌ ل ده‌ڤه‌رێ، ئه‌ڤجا هه‌می هه‌ول و بزاڤان دكه‌ن كو شه‌ره‌كی په‌یدا بكه‌ت د ناڤبه‌را وان دا ئه‌وژی داكو هه‌ردوكان بشكێنن و لاوازبكه‌ن، چنكو ڤێ گاڤێ (یه‌كه‌تی) د ڤی چارچووڤه‌ی دا نه‌مایه‌ و یا پرتی پرتی بووی و به‌ربه‌لاڤ بووی و ناڤمالیا وێ یا ئالۆز بووی, ئه‌ڤجا هیڤیا مه‌ ئه‌وه‌ كو پارتی و په‌كه‌كه‌ ڤێ چه‌ندێ باش بزانن و به‌رچاڤ وه‌ربگرن و ب حه‌كیمانه‌ سه‌ره‌ده‌ریێ ل گه‌ل بارودۆخی بكه‌ن و ب چاڤێ دلۆڤانی و كوردایه‌تیێ ته‌ماشه‌ بكه‌ن، چنكو ئه‌ڤ یه‌كه‌ ب ساناهی نه‌هاتیه‌ د هه‌بوونێ دا باوه‌ر بكه‌ن هه‌لكرنا شه‌رێ براكۆژیێ به‌س د به‌رژه‌وه‌ندیا دوژمنی دایه‌، هه‌كه‌ خودێ نه‌كه‌ت رووبده‌ت و دێ بیته‌ ئه‌گه‌رێ تێكدانا ڤێ چریسكا هه‌ل ل ڤێ پارچا كوردستانێ و دێ زه‌ره‌ر و زیان گه‌هنه‌ هه‌ر چار پارچێن كوردستانێ و ب تایبه‌تی دۆزا كوردی، هیڤیا مه‌ ئه‌وه‌ ئه‌ڤ چه‌نده‌ نه‌كه‌فته‌ د وارێ پراكتیكی دا و ئه‌ڤ راگه‌هاندنا زڤر و بێ بنه‌ما بهێته‌ راوه‌ستاندن و برایێن په‌كه‌كه‌ ژی رێزێ ل سه‌روه‌ریا ڤێ پارچا كوردستانێ بگرن، چنكو ده‌ڤه‌ر ب گشتی یا د قووناغه‌كا نازك و هه‌ستیار دا، وه‌كو دبێژن به‌لكی سه‌ره‌ك ب سه‌ره‌كی بكه‌ڤیت و ب تایبه‌تی كو ڤێ گاڤێ شه‌رێ ده‌روونی و ئابووری و گرژی و ئالۆزی دگه‌رمن د ناڤبه‌را ئه‌مریكا كو مه‌زنترین وه‌لاتێ زلهێزه‌ ل جیهانی و ئیرانێ دا، ئه‌وژی كو ده‌ڤه‌ر چاڤه‌ریی پێشهاتێن نه‌چاڤه‌رێكریه‌ كو نه‌دووره‌ د به‌رژه‌وه‌ندیا كوردان دابن.

ئه‌حمه‌د سادق زاویته‌ی
ئاشكه‌رایه‌ كو ژڤانه‌ ل رێكه‌فتی ٢٣\ ٦\٢٠١٩ دوباره‌ هه‌لبژارتنێن باژێرڤانیا ئسته‌نبۆلێ بهێنه‌ ئه‌نجامدان، ئه‌وژی پشتی ئه‌نجامێن هه‌لبژارتنێن باژێرڤانیان هاتینه‌ راگه‌هاندن ئه‌وێن ل رێكه‌فتی ٣١\٣\٢٠١٩ هاتنه‌كرن كو ئه‌ڤه‌ دێ بیته‌ (پێنچ) هه‌یڤ پشتی ڤان هه‌لبژارتنان، ئه‌وژی پشتی چه‌ندین تانان كو هاتینه‌دان ژ لایێ پارتا ده‌ستهه‌لاتدار ڤه‌ ئاكپارتی كو ئاراسته‌ی كۆموسیۆنا بالا یا هه‌لبژارتنان ل توركیا كرین، ئه‌وژی پشتی چه‌ندین شكه‌ستن ئیناین ل توركیا و ب تایبه‌تی ل پارێزگه‌هێن مه‌زن وه‌ك ئه‌نقه‌رێ و سته‌نبۆلێ و ئه‌زمه‌رێ و ئامه‌دێ كو پشتی هه‌ول و بزاڤ و ئه‌و تانێن هاتینه‌دان ژلایێ ئاكه‌پێ ڤه‌ دژی ئه‌نجامێن باژێرڤانیا سته‌نبۆلێ كو ڤێ ئێكێ ژی سه‌رگرتی، ئه‌ڤجا كۆموسیۆنا بالا یا هه‌لبژارتنان نه‌چاربوو، ژ به‌ر فشارێن پارتا ده‌ستهه‌لاتدار ئاكه‌پێ كو دوباره‌ هه‌لبژارتنێن باژێرڤانیا سته‌نبۆلێ جاره‌كا دی بهێنه‌كرن ئه‌و ژی ب بهانه‌یا كو سه‌خته‌كاری هاتینه‌كرن ل سته‌نبۆلێ ژلایێ جه‌هه‌پێ ڤه‌، بۆ زانین كو به‌ربژارێ جه‌هه‌پێ ئه‌كره‌م ئیمام ئوغلو سه‌ركه‌فتن ب ده‌ستخوه‌ڤه‌ ئینابوو، ل سه‌ر ركابه‌رێ خوه‌ بینالی یه‌لدرم به‌ربژاێ پارتا ده‌ستهه‌لاتدار ئاكه‌پێ و هه‌ڤپه‌یمانا وێ مه‌هه‌پێ پارتا نه‌ته‌وه‌په‌رست كو به‌ربژارێ جه‌هه‌پێ ئه‌كره‌م ئیمام ئۆغلۆ نێزیكی دو هه‌یڤان ژی ده‌ستبكاربوو وه‌ك سه‌رۆكێ باژێرڤانیا ئیسته‌نبۆلێ، لێ ژبه‌ر بریارا كومۆسیۆنا بالا یا هه‌لبژارتنان ل توركیا كو دوباره‌ هه‌لبژارتنێن باژێرێ سئیته‌نبۆلێ بهێنه‌ ئه‌نجامدان و ئه‌كره‌م ئیمام ئۆغلۆ ژ پۆستێ وی هاته‌لادان حه‌تا ئه‌نجامێن دوباره‌ هه‌لبژارتنان دهێنه‌ راگه‌هاندن كو ژبۆ ڤان هه‌لبژارتنان (١٩) كه‌سان خوه‌ به‌ربژاركریه‌ ژبۆ ڤی پۆستی كو دێ ركابه‌ری ل سه‌ر پۆستێ باژێرڤانیا ئیسته‌نبۆلێ كه‌ن كو د ڤان هه‌لبژارتنان دا، دێ پارتا دیمۆكراتیكا گه‌لان هه‌ده‌په‌ و ل گه‌ل دا هه‌ڤپه‌یمانێن وی پارتێن كوردی ل توركیا دێ پشته‌ڤانیا به‌ربژارێ جه‌هه‌پێ ئه‌كره‌م ئیمام ئۆغلۆ كه‌ن، ئه‌وژی ژبه‌ر سیاسه‌تا شاش ئه‌وا ڤێ گاڤێ ئه‌ردوگان بكاردئینیت دژی كوردان و ب تایبه‌تی كو ل ڤێ داویێ ئه‌ردوگانی هه‌ده‌په‌ ب تیرۆرست دایه‌ نیاسین وه‌سا دیاره‌ كو دێ ركابه‌ریه‌كا ب هێز هه‌بیت د ناڤبه‌را ڤان هه‌ردو به‌ربَژیران دا و دێ خه‌لك ب گه‌رم و گۆری قه‌ستا سه‌ر سندۆقێن ده‌نگدانێ كه‌ت كو دێ هه‌ڤركیه‌كا باش هه‌بیت د ناڤبه‌را لایه‌نگرێن ڤان هه‌ر پارتان دا. كو ب دیتن و نه‌رینا من دێ هه‌ر به‌ربژێرێ جه‌هه‌پێ ئه‌كره‌م ئیمام ئۆغلۆ پرانیا ده‌نگان ب ده‌ست خوه‌ڤه‌ئینیت ئه‌گه‌ر سه‌خته‌كاری نه‌هێنه‌كرن ژ لایێ ئه‌كپارتیێ پارتا ده‌ستهه‌لات دار ڤه‌. به‌س ئه‌گه‌ر رژێما ده‌ستهه‌لاتدار ل توركیا ل دووڤ عه‌قلیه‌تا خوه‌ یا به‌ری نوكه‌ بچیت چ گوهۆرین ب سه‌ر شه‌قامێ توركیا ڤه‌ ناهێن و ب تایبه‌تی سه‌باره‌ت كوردێن باكۆر و گرۆپێ فه‌تحو للا گۆیلن و گرتن و بنچاڤكرنا سیاسه‌تمه‌دارێن كورد و پێشێلكرنا مافێ مرۆڤ و سیاسه‌تا وێ یا ژ درڤه‌ و په‌یره‌وكرنا سیاسه‌تا قه‌یۆمان واته‌ كو به‌س هه‌لبژارتن ژبۆ پرۆپاگندانه‌، داكو بێژن توركیا وه‌لاته‌كێ دیمۆكراسی یه‌ و به‌ر ب دیمۆكراسیێ ڤه‌ دچیت وه‌لاته‌كێ خودان ده‌زگه‌هه‌ و گرنگیێ دده‌ته‌ ماڤێ مرۆڤ و یه‌كسانیێ و گرنگیێ دده‌ته‌ پرۆسه‌یا هه‌لبژارتنان و به‌ر ب گوهۆرینان ڤه‌ دچیت یان ژی ژبۆ ب ده‌ستڤه‌ئینانا هه‌ر ئارمانجه‌كێ كو ئه‌ڤ چه‌نده‌ هه‌می بووینه‌ ئه‌گه‌رێ نزمبوونا بهایێ ل یره‌یێ توركی و بلندبوونا باهیێ كه‌لوپه‌لان ل بازاری كو ل چ سه‌رده‌مان نه‌گه‌هشتیه‌ ڤێ رادێ.

ئه‌حمه‌د سادق زاویته‌ی
یا خۆیایه‌ كو رۆژی ستوونه‌كه‌ ژ ستوونێن ئایینێ مه‌ یێ ئیسلامێ و ئه‌ركه‌كه‌ ژ وان ئه‌ركێن خودێ كرینه‌ ئه‌رك ل سه‌ر مرۆڤێ موسلمان كو د ڤی بیاڤی دا راسته‌ مرۆڤ د ڤێ هه‌یڤێ دا ماندی دبیت و بێزار دبیت و ب تایبه‌تی كو ئه‌گه‌ر ئه‌ڤ هه‌یڤه‌ بكه‌ڤیته‌ د گه‌رماتیێ دا، ئانكو پله‌یێن گه‌رماتیێ به‌ر ب بلندبوونێ ڤه‌ بچن كو مرۆڤێ رۆژیگر گه‌له‌ك هه‌ست ب تێهناتیێ دكه‌ت، ئه‌وژی كو كه‌هره‌ب نه‌ د ئاستێ پێدڤی دایه‌ ـ مه‌به‌ستا مه‌ كه‌هره‌با گشتی یه‌ ـ هه‌ر وه‌سا كو هیچ مفا ژ كه‌هره‌با موه‌لیدان ناهیته‌ وه‌رگرتن ته‌نها ژبۆ رۆناهیێ یه‌ سه‌ره‌رای ڤێ یه‌كێ كو ملله‌تێ مه‌یێ كورد هه‌رده‌م یێ پابه‌ند و پپێگیره‌ ب ڤی ئه‌ركێ پیرۆز ڤه‌ و هه‌ر وه‌سا كو مه‌ها ره‌مه‌زانێ مه‌ها عیباده‌ت و تاعه‌ت و خێر و خێرات و گیانێ لێبۆرینێ یه‌ و درێژكرنا ده‌ستێ هاریكاریێ یه‌ ژ بۆ كه‌سان خێزانێن ده‌ستكورت و كێم ده‌رامه‌ت و هه‌ژار، ئه‌وژی ژلایێ وان كه‌سانێن ده‌وله‌مه‌ند و پێَچێبووی ڤه‌، ئه‌وژی كو ده‌رفه‌ته‌كا زێرینه‌ ژبۆ ڤان ده‌وله‌مه‌ندان كو د ڤێ هه‌یڤێ دا مال و سامانێ خوه‌ بپارێزن ئه‌وژی ب رێیا دانا زكاتێ كو ئه‌ڤ خێزانێن هه‌ژار و ده‌ستكورت چاڤه‌رێنه‌ د ڤێ هه‌یڤێ دا و هه‌ر د ڤی كڤانی دا گرتنا رۆژیان مرۆڤێ رۆژیگر وه‌لێ دكه‌ت كو هه‌ست ب وان كه‌سان بكه‌ت یێن كو ب ده‌ستڤه‌ئینا پاریێ نانی ل جه‌م وان رۆژانه‌ گه‌له‌كێ ب زه‌حمه‌ت بیت وه‌هه‌ر وه‌سا ده‌رفه‌ته‌كا باشه‌ كو مرۆڤێ قه‌له‌و ب ڤێ ئێكێ سه‌نگا خوه‌ بینته‌ خوارێ وه‌هه‌ر وه‌سا ژبه‌ركرنا گه‌له‌ك عیباده‌تی د ڤێ هه‌یڤا پیرۆز دا، ئه‌وژی كو نڤێژ وسوننه‌ت و ته‌راویحن، ئه‌ڤه‌ ژی دبیته‌ وه‌رزشه‌ك باش و ب مفا بۆ مرۆڤێ رۆژیگر، هه‌ر وه‌سا مرۆڤێ رۆژیگر هه‌ست ب دلۆڤانیێ و ره‌حه‌تیێ و بێهنفره‌هیێ دكه‌ت وهه‌ر وه‌سا مه‌ردینیه‌ك و دلفره‌هیه‌ك ل جه‌م په‌یدا دبیت و خوه‌ ژ شاشی و نه‌باشیێ دده‌ته‌ باش و په‌یوه‌ندیێن جڤاكی و خێزانی و جیرانیێ بهێزتر لێ دهێن و لڤینه‌ك دكه‌فته‌ د بازاری دا و مرۆڤێ رۆژیگر خوه‌ ژ كارێن نه‌شرین و شاش دده‌ته‌ پاش و خوه‌ تووشى چ شاشیان ناكه‌ت كو دشێن بێژین یێ ل به‌ر خوه‌ راوه‌ستیایه‌. هه‌ر د ڤی چارچووڤه‌ی دا و یا ژ هه‌موویان گرنگتر كو ئاشكێ مرۆڤی ـ گه‌دى ـ ده‌مه‌كێ باش بێهنا خوه‌ ڤه‌دده‌ت كو ئه‌ڤ ئاشكه‌ (١١) هه‌یڤان بێ بهێنڤه‌دان كاردكه‌ت، ئه‌و ژی پێدڤی ب بهێنڤه‌دانێ هه‌یه‌ و هه‌ر وه‌سا گرتنا رۆژیان مفایێن خوه‌ هه‌نه‌، ئه‌وژی ژبۆ چاره‌سه‌ركرنا چه‌ندین نه‌خۆشیان. راسته‌ وه‌كو دبێژن مرۆڤ گه‌له‌ك مه‌زاحتنێ دكه‌ت د ڤێ هه‌یڤێ دا دكه‌ت، به‌س ئه‌ڤه‌ ژی ب خێر دهێته‌ نڤێسین ژبۆ سه‌رۆك خێزانی وخێزانێ، چنكو هه‌ر پێدڤیه‌كا دشیان دابیت، دێ دابینكه‌ت ژبۆ فتارا خێزانا خوه‌ كو كه‌یف و دلخۆشیه‌كێ ژبۆ خێزانا خوه‌ په‌یدا دكه‌ت، هه‌ر وه‌سا دڤێت ژبیر نه‌كه‌ین كو رابوونا رۆژیگری ل ده‌مێ پاشیڤێ خێر و به‌ره‌كه‌ته‌ و نیشانا هندێ یه‌ كو مرۆڤێ پایه‌نده‌ ب ڤی ئه‌ركێ پیرۆز. و هه‌ر د ڤی كڤانی دا لێكگۆهارتنا هه‌می جۆرێن خوارنان د ناڤبه‌را جیرانان دا به‌ری بانگێ فتارێ خۆشیه‌كا دی و ره‌وشه‌كا دی دده‌ته‌ ڤێ هه‌یڤا پیرۆز. ئومێده‌وارین كو خودێ ڤێ هه‌یڤا پیرۆز ب رزقێ مه‌ هه‌موویان بكه‌ت وب سه‌لامه‌تی د سه‌ر مه‌دا ببۆریت و مه‌ هه‌مویان ژ خێرا وێ بێبه‌هر نه‌كه‌ت و تاعه‌ت و عیباده‌تێ مه‌ قه‌بوول بكه‌ت و ئه‌ڤی ملله‌تی ژ هه‌ر نه‌خۆشیه‌كێ و ژپیلانێن دوژمن و دوژمنكاران دووربێخیت و بپارێزیت.

ئه‌حمه‌د سادق زاویته‌ى
ئه‌گه‌ر مرۆڤ پێناسه‌كێ بده‌ته‌ رامانا ئه‌ڤینێ، دێ بۆ مرۆڤى دیار و ئه‌شكه‌رابیت كو ئه‌ڤینى گه‌له‌ك رامانا بخوه‌ڤه‌ دگریت ودهێنه‌ لقه‌له‌مدان كو نه‌به‌س ئه‌ڤینى ئه‌وه‌ كو د ناڤبه‌را دو كه‌سان یان دو دلان دابیت یان ژى د ناڤبه‌را دو كچ و كوران دابیت ئه‌ڤینا و ه‌لاتى هه‌یه‌ و ئه‌ڤینا هه‌ر كاره‌كى مرۆڤ بكه‌ت د ژیانێ دا هه‌یه‌ وهه‌ر وه‌سا ئه‌ڤینیا هه‌ڤالینیێ و جیرانیێ هه‌یه‌ و..هتد. به‌س یا ژهه‌موویان گرنگتر ئه‌ڤینا دایكێ یه‌ ژبۆ زارۆیێن خوه‌ كو د ڤى بیاڤى دا به‌س دایكه‌ ب دروستى رامانا ئه‌ڤینێ دزانیت، ئه‌وژى هه‌ر ژده‌سپێكا خودێ زارۆیان ب رزقى دكه‌ت و حه‌تا دگه‌هیته‌ قووناغا سنێله‌یێ و پشتى سنێله‌یێ، ئه‌وژى كانێ ئه‌ڤ دایكه‌ د ڤى چارچووڤه‌ى دا چه‌ندا پێگیر و پابه‌ند و دلۆڤانه‌ سه‌باره‌ت زارۆیێ خوه‌ و یا رژده‌ ل سه‌ر ڤیانا زارۆیێ خوه‌، چونكو ل ده‌ڤ دایكێ زارۆیێن وێ دلێ وێنه‌ و ژیانا وێنه‌ و پاشه‌رۆژا وێنه‌ ژبه‌ر هندێ ژهه‌ر تشته‌كى خۆشه‌ویستیا وان ل ده‌ڤ وێ خوشتره‌ و ب هێزتره‌ و ب قه‌درتره‌ و ب تامتره‌. ژبۆ نموونه‌ ئه‌رێ كانێ ئه‌ڤ دایكه‌ د شه‌ڤ و رۆژان دا چه‌ند جاران زارۆیێ خوه‌ هه‌مبێز دكه‌ت و هه‌ر وه‌سا كانێ چه‌ند جاران ل ڤان شه‌ڤێن درێژ و سه‌قایێ سه‌خت و دژوار ئه‌ڤ دایكه‌ رادبیته‌ سه‌ر پیان و ل سه‌ر دارێ لاندكێ و شیرى دده‌ته‌ ڤى زارۆیى وڤه‌دكێشته‌ به‌رسینگێ خوه‌، ئه‌وژى دا كو زارۆیێ خوه‌ هاویش بكه‌ت كو دخه‌و بچیت كو خه‌و ل ڤێ ده‌یكێ دبیته‌ هزره‌ت ئه‌ڤه‌ هه‌موو ڤه‌دگه‌رێت ژبۆ خوه‌شه‌ویستى و ڤیانا ڤێ دایكێ ژبۆ زارۆیێ خوه‌ كو وه‌ك مه‌ ئاماژه‌ پێ داى ب مه‌زنترین ئه‌ڤینى و خوشه‌ویستى دهێته‌ ل قه‌له‌مدان كو دێ ڤێ چه‌ندێ بینى وه‌ك دایكه‌ك زارۆیه‌كێ خوه‌ی یان كوره‌كێ خوه‌ یان كچه‌كا خوه‌ ژ ده‌ستدده‌ت كانێ ئه‌ڤ دایكه‌ به‌ر ب چه‌ند كارتێكرنان ڤه‌ دچیت و رۆژ بۆ رۆژێ به‌ر ب ئالۆزیان ڤه‌ دچیت سه‌ره‌راى كارتێكرنا جه‌سته‌ى و تووشبوون ب نه‌ساخیێن ده‌روونى و نه‌مانا خۆشى و بشكورینێ ل سه‌ر سیمایێ وێ و تێكچوونا ره‌وشا وێ كو كارتێكرنه‌كا نێگه‌تیف و باندۆره‌كا خراب دكه‌ته‌ سه‌ر دایكێ ژ هه‌ر كه‌سانه‌كێ دیتر یێ خێزانێ وه‌كو دبێژن په‌یڤا ئه‌ڤینێ به‌س ژده‌یكا خوه‌ باوه‌ر بكه‌ كو گۆتنه‌كا د جهێ خوه‌ دایه‌ واته‌یا خوه‌ هه‌یه‌. خودێ سه‌بر و هه‌دارێ بده‌ته‌ هه‌ر دایكه‌كا كه‌سه‌كێ خوه‌ ژده‌ست داى كو د ڤى بیاڤى دا دڤێت ئه‌م هه‌موو دایكێن خوه‌ به‌رزو و بلند راگرین و ب چاڤێ دلۆڤانیێ ته‌ماشه‌ بكه‌ینێ و رێزه‌كا تایبه‌ت لێ بگرین چنكو دایك هه‌ر تشته‌كه‌ د ژیانێ دا بێى دایكێ مرۆڤ یێ په‌ریشانه‌ و كه‌سه‌ك نینه‌ كو دلۆڤانیێ ب مرۆڤى ببه‌ت، چنكو دایك ژیانه‌ و كه‌سه‌ك نه‌شێت كو جهێ وێ بگریت و نه‌شێت بگریت و هه‌ر د ڤى كڤانى دا هه‌ر ئه‌و دایك بوو كو ل سه‌ر ده‌مێن هه‌ر دو شۆره‌شێن كوردى دا، ئه‌وژى كو ئه‌یلۆن و گولانن ئه‌وژى كو دهاریكار و دپشته‌ڤان بوون ژبۆ پێشمه‌رگه‌ى ئه‌ڤه‌ ژى نیشانا ڤیان وه‌فاداریا ڤان دایكان بوو ژبۆ وه‌لاتێ خوه‌ ژبۆ نموونه‌ كو پركرنا چانتكێن پێشمه‌رگه‌ى ژلایێ ڤان دایكان ڤه‌ ل دووڤ شیانێن وان ژ حه‌زو و ئاره‌زو و ڤیانا دایكان بوو ژبۆ وه‌لاتى كو ئه‌ڤ بابه‌ته‌ ڤێ خالێ ژى بخوه‌ڤه‌ دگریت.

ئه‌حمه‌د سادق زاویته‌ى
ل رێكه‌فتى7\3\1970 رێككه‌فتناما (11) ئادارێ یا دیرۆكى ل به‌غدا پایته‌ختێ عیراقێ هاته‌ مۆركرن و هه‌بوونێ و هاته‌ راگه‌هاندن كو ئه‌ڤ رێككه‌فتنه‌ ژلایێ حوكمه‌تا عیراقێ و سه‌ركردایه‌تیا كوردستانێ ڤه‌ هاتبوو گرێدان، ب راستى رێككه‌فتنه‌كا دیرۆكى بوو د خه‌بات و تێكۆشینا ملله‌تێ كورد دا. كو هه‌مووو ملله‌تێن عیراقێ دشادبوون ب ڤێ رێككه‌فتننامێ، گومان تێدا نینه‌ ئه‌وژى كو پشتى رژێما ده‌ستهه‌لاتدارا عیراقێ نه‌چار بووى و چ د ده‌ستان دا نه‌ماى ژ هه‌موو لایان ڤه‌ لاواز بووى و چه‌ندین شكه‌ستن دیتین ل سه‌ر ده‌ستێ پێشمه‌رگێ شۆره‌شا ئه‌یلۆنێ و چه‌ندین داستان هاتینه‌ تۆماركرن كو ڤێ رژێمێ شیانێن به‌رده‌وامیا شه‌رێ ل گه‌ل شۆره‌شا ئیلۆنێ نه‌مابوون. ئه‌ڤجا نه‌چاربوو ژبۆ گرێدانا دانوستاندنان ل گه‌ل لایه‌نێ كوردى ئه‌وژى دانپێدان ب مافێ ملله‌تێ كورد بهێته‌كرن و حوكمێ زاتى( ئوتونومى) بهێته‌دان، ئه‌و ژى كو سێ پارێزگه‌ه دچارچووڤه‌یێ ڤێ رێككه‌فتنێ دا بن، ئه‌وژى هه‌ولێر و سلێمانیێ و دهۆك وه‌ك ده‌سپێك هه‌ر وه‌سا چاره‌نڤێسێ باژێرێ كه‌ركووكێ ئێك ژ وان خالێن سه‌ره‌كى و گرنك بوون د ڤان دانوستاندنان دا. شاندێ كوردى د ڤان دانوستاندنان دا پێك هاتبوون ژ برێزان ئدریس بارزانى، مه‌سعود برزانى، سامى مه‌حموود عه‌بدولره‌حمان، دارا ته‌وفیق و د. مه‌حموود عوسمان ئه‌وژى كو په‌یڤا لایه‌نێ كوردى ژلایێ جه‌نابێ ویڤه‌ هاته‌ خاندن و شاندێ حوكمه‌تا عیراقێ پێكهاتبوو ژ سه‌رۆك كۆمارێ عیراقێ ئه‌حمه‌د حه‌سه‌ن ئه‌لبه‌كر و جێگرێ وى سه‌دام حوسێن و عزه‌ت ئیبراهیم ئه‌لدۆرى ئه‌ندامێ سه‌ركردایه‌تیا شۆره‌شێ، حه‌ردان عه‌بدولغه‌فار ئه‌لتكریتى وه‌زیرێ به‌ره‌ڤانیا عیراقێ. مه‌ره‌م ژڤێ رێككه‌فتنێ ئه‌و بوو وه‌ك مه‌ ئاماژه‌ پێ داى كو دانپێدان كو دانپێدان بهێته‌كرن ب مافێَ كوردان و دانا حوكمێ زاتی (ئوتونومی) كو ئه‌ڤ به‌یاننامه‌ هاته‌ خواندن ژلایێ سه‌رۆك كۆمارى ڤه‌ ئه‌حمه‌د حه‌سن ئه‌لبه‌كر. به‌لێ جهێ داخێیه‌ حوكمه‌تا عیراقێ پێگیرى ب به‌ند و خال و رێنه‌مایێن ڤێ رێكه‌فتنێ نه‌كرن كو پشتى ماوه‌یه‌كى نه‌كێشا جاره‌كا دی ڤێ رژێمێ خوه‌ ل سه‌ر پێیان گرت و به‌رده‌وامى دا شه‌رى ل گه‌ل سه‌ركردایه‌تیا شۆره‌شا ئه‌یلۆنێ ئه‌و بوو هێزێن خوه‌ هنارتنه‌ به‌رۆكێن شه‌رى كو د پشتگه‌رم بوون ب تانك و زریپۆش و فرۆكه‌ و جاشان ڤێ چه‌ندێ جاره‌كا دی ملله‌تێن عیراقێ ب گشتى خستنه‌ ژێر ژیانه‌كا سه‌خت و دژوار و بێ ئومێدیه‌ك په‌یداكر ل جه‌م خه‌لكێ عیراقێ و شه‌قامێ وێ كو ئه‌ڤێ رژێمێ گوژمه‌كێ زور یێ پاره‌ى ته‌رخانكر ژبۆ ڤێ مه‌ره‌مێ وه‌ك كرینا چه‌ك و ته‌قه‌مه‌نى و تۆماركرنا چه‌ندین فه‌وجێن (یه‌كه‌یێن) به‌ره‌ڤانیا نیشتیمانى (افواج الدفاع الوگنی) و گرێدانا چه‌ندین رێككه‌فتنێن له‌شكرى و به‌ره‌ڤانیێ و هه‌والگیریێ دگه‌ل گه‌له‌ك وه‌لاتان مینا رۆسیا و چینێ و وه‌لاتێن ده‌ردور و جاره‌كا دى ئاگرێ شه‌رى هه‌لبوو ڤه‌ و بۆ ئه‌گه‌رێ كوشتنا ژماره‌كا زۆر ژ هه‌ردولایان و كاڤلكرن و سۆتنا چه‌ندین گوندێن كوردستانێ و ئاواره‌كرنا ب هزاران خێزانان كو ته‌ر و هشك پێكڤه‌ هاتنه‌ سۆتن كو د ڤى شه‌رى دا زه‌ره‌ر و زیانێن مه‌زن گه‌هشتنه‌ هه‌موو خه‌لكێ عیراقێ كو ل وى سه‌رده‌مى رژێما ده‌ستهه‌لاتدار ب چه‌ند كریارێن دژى مرۆڤایه‌تیێ رابوون دژى ملله‌تێ مه‌ یێ كورد ژ وان ژى نه‌پێگیركرن ب مافێ مرۆڤ و گرتنا سیاسه‌تمه‌دارێن كورد و په‌یداكرنا دوبه‌ره‌كیێ د ناڤبه‌را كورد و عه‌ره‌بان دا و جێبه‌جێكرنا درووشمێ سیاسه‌تا ئه‌ردێ سۆتى و بكارئینانا نه‌دادپه‌روه‌ریا جڤاكى د ناڤ جڤاكى دا و بلندبوونا ئاستێ بێكاریێ و نه‌مانا ئازادیێ و هندابوونا هه‌ستا وژدانێ و نه‌مانا شفافیه‌تێ، هه‌روه‌سا زیانه‌كا مه‌زن گه‌هانده‌ پێكڤه‌ژیانێ. هه‌ر د ڤى چارچووڤه‌ى دا باژێرێ كه‌ركووكێ ئێك ژ وان خالێن هه‌ره‌ مه‌زن و ناكۆكداربوویه‌ كو بوویه‌ ئه‌گه‌رێ هه‌لوه‌شاندنا ڤێ رێككه‌فتنێ، هه‌ر هه‌مان كێشه‌یه‌ كو ڤێ گاڤێ ژى رێگره‌ كو تا نووكه‌ بوویه‌ ئه‌گه‌رێ نه‌جێ به‌جێكرنا مادێ (140). خۆیایه‌ شۆره‌شا ئه‌یلۆنێ به‌رده‌وامى دا خه‌باتا خوه‌ یا چه‌كدارى هه‌تا رێككه‌فتنامه‌یا جه‌زائر یا خیانه‌ت كارى ل 6\3\1975مه‌ره‌م ژڤێ رێككه‌فتنێ ڤه‌مراندنا چریسكا شۆره‌شا ئه‌یلونێ بوو كو ڤێ چه‌ندێ سه‌رگرت و پشتى كێمتر ژ دو سالان ل سه‌ر خه‌تیرا چریسكا شۆره‌شا گولانا پێشكه‌فتنخواز هه‌لبوو و هاته‌ د گۆره‌پانێ دا و ده‌ست ب خه‌باتا خوه‌ یا چه‌كدارى كر ئه‌وژى ل رێكه‌فتى26\5\ 1976 و یا به‌رده‌وام بوو تا سه‌رهلدانا بهارا سالا\1991 و رزگاركرنا كوردستانێ ژ لایێ پێشمه‌رگه‌ى و جه‌ماوه‌رێ دلسۆزێ كوردستانێ ڤه‌ و ب پشته‌ڤانیا هه‌ڤپه‌یمانان و چێكرنا ده‌ڤه‌ره‌كا ئارام ژبۆ كوردستانێ، ئه‌وژى كو ب بریاره‌كا نه‌ته‌وه‌یێن ئێكگرتى بوو كو ڤێ گاڤێ ئه‌م خودان په‌رله‌مان و حوكمه‌ت و هه‌رێمه‌كا سه‌ربخوه‌ و ئازادین كو ئه‌ڤه‌ هه‌موو ڤه‌دگه‌رێت ژبۆ خه‌بات و تێكۆشین و ماندیبوون و ئه‌و كاره‌سات و تراژیدیێن ب سه‌ر ملله‌تێ مه‌یێ كورد داهاتین و خوینا شه‌هیدێن ڤان هه‌ردو شۆره‌شان.

ئه‌حمه‌د سادق زاویته‌ى
ئه‌گه‌ر مرۆڤ ته‌ماشه‌ی ژیانێ و برێڤه‌برنا وێ بكه‌ت دێ بۆ مرۆڤی دیاربیت كو هه‌ر كه‌سه‌ك دێ تامكه‌ته‌ خۆشی و نه‌خۆشیێن وێ، ئه‌وژی كو كه‌سه‌ك یێ ژێ بێ به‌هر نینه‌ به‌س وه‌كو دبێژن هه‌ر ئێك ل گۆره‌ی ئه‌و ژیانا تێدا و ئه‌و رزقێ خودێ دایێ و ل دووڤ قه‌ده‌را وی. به‌س یا باش ئه‌وه‌ كو د ڤی چارچووڤه‌ی دا مرۆڤ ب وی تشتی یێ كه‌یفخۆش و دلخۆش بیت و یێ پێ رازی بیت یێ كو خودێ ب رزقێ وی كری ودایه‌ وی. چنكو د ڤێ ژیانێ دا كه‌سه‌كێ نه‌خۆشی نه‌ڤێن و هه‌ر كه‌سه‌كی دڤێت د ژیانه‌كا خۆش و به‌خته‌وه‌ر دا بیت ژبۆ نموونه‌ هه‌كه‌ هه‌موو دونیا و مالێ دونیایێ یێ مرۆڤی بیت و دلێ مرۆڤی یێ پێ نه‌خۆشبیت ما بۆچیه‌ گۆرستانه‌، چنكو ژیان وه‌سا دخوازیت ویا وه‌سایه‌. هه‌ر د ڤی بیاڤی دا ئه‌گه‌ر مرۆڤ د ژیانا خودا خودان مال و مالات یان خودان قه‌سر و قوسیر و ڤله‌ و ته‌لار بیت یان ژی خودان پله‌ و پایه‌یێن بلند بیت ما بۆچیه‌ چ ناهینیت ئه‌گه‌ر دلێ مرۆڤی یێ پێ نه‌خۆشبیت. هه‌ر د ڤی كڤانی دا بلا مرۆڤ د ژیانه‌كا نۆرمال یان یا هه‌ژاریێ دا بیت یان هه‌تا ب ده‌ستڤه‌ئینانا پاریێ نانی یێ رۆژانه‌ گه‌له‌كێ ب زه‌حمه‌ت بیت، به‌س دلێ مرۆڤی یێ پێ خۆشبیت ئه‌ڤه‌ باشترین و خۆشترین به‌خته‌وه‌ریه‌ ئه‌وژی كو هه‌رده‌م مرۆڤێ دلخۆشه‌ و دكه‌یف خۆشه‌ و دل ئارامه‌ ب هه‌ر تشته‌كێ د ده‌ستان دا و خودێ دایێ و ب رزقێ وی كری و هه‌ر وه‌سا ب وی كارێ یێ دكه‌ت یان ئه‌و ده‌زگه‌هێ میری یێ لێ كاردكه‌ت به‌روڤاژی وان كه‌سان یێن مه‌ ئاماژه‌ پێ دای كو هه‌ر ده‌م د هزران دا دژین و نه‌دل ئارام و ره‌حه‌تن و ژیانا وان دۆزه‌خه‌ كو و نه‌ شه‌ڤا وان شه‌ڤه‌ و نه‌ رۆژا وان رۆژه‌ كو ئه‌ڤ بابه‌ته‌ گرێدایه‌ ب جڤاكێ مه‌ یێ كورده‌واری ڤه‌ و ئه‌و دابونه‌ریتێن بخوه‌ڤه‌ دگریت كو ئێك ژ وان پرۆسه‌یا هه‌ڤژینیێ یه‌، ئانكو پێكئینا خێزانێ یه‌، ئه‌وژی ئه‌گه‌ر كچ و كورێن دچنه‌ دهێلینا زێرین دا ب دل و كه‌یف و را و بۆچوونێن ئێكدو نه‌بن، ئه‌وژی كو بووك و زاڤانه‌ د ئه‌نجامدا دێ ژیانا وان نه‌ یا شاد و به‌خته‌وه‌ر بیت و دێ كارتێكرنه‌كا نێگه‌تیف و باندۆره‌كا خراب كه‌ته‌ سه‌ر پاشه‌رۆژا وان. هه‌ر وه‌سا سه‌باره‌ت خوارن و ڤه‌خوارن و جلك و هه‌ر تشته‌كێ گرێدای ژیانێ ڤه‌ كو ئه‌ڤه‌ ژی ژ خالێن گرنگن. كو د ڤی چارچووڤه‌ی دا یا باش ئه‌وه‌ كو هه‌ر ده‌م چاڤێ مرۆڤی ل یێ ژ مرۆڤی كێمتر و نزمتر و هه‌ژارتر بیت، نه‌ك ل وان كه‌سان یێن كو ژ مرۆڤی بلندتر و ده‌وله‌مه‌ند تر وخودان پله‌ و پایه‌یێن بلند، چنكو ئه‌ڤه‌ شولا خودێ یه‌ و هه‌ر ئه‌وه‌ دشێت د ناڤبه‌را شه‌ڤ و رۆژان دا مرۆڤی زه‌نگین بكه‌ت و هه‌ژار بكه‌ت. هیڤیدارین كو خودێ مه‌ ژ ڤان جۆره‌ مرۆڤان ب هه‌ژمێریت یێن كو ب رزقێ خوه‌ و كارێ خوه‌ و هه‌ر تشته‌كێ خودێ دایێ د رازی، چنكو خودێ دده‌ت و خودێ دبه‌ت و هه‌ر ئه‌وه‌ گو دشێت ژیانا هه‌ر كه‌سه‌كی خۆش و به‌خته‌وه‌ر بكه‌ت كو ئه‌و نیعمه‌تا خودێ دایێ یێ پێ رازی بیت و بشكۆرین بكه‌فته‌ سه‌ر لێڤێن هه‌ر كه‌سه‌كی و یێ شاد دبیت د ژیانا خوه‌دا، چنكو گرنژین و بشكۆرین كلیلا ژیانێ یه‌ و ئه‌ڤین ده‌رگه‌هێ وێ یه‌ و كه‌یفخۆشی باغچێ وێ یه‌ و ئارامی په‌ژانێ وێ یه‌.

ئه‌حمه‌د زاویته‌ى
ئه‌شكه‌رایه‌ كو ئه‌ڤه‌ دێ بیته‌ چار هه‌یڤ هه‌لبژارتنێن په‌رله‌مانێ كوردستانێ هاتینه‌ ئه‌نجامدان ل رێكه‌فتى 30\9\ 2018 ئه‌و ژى كو حوكمه‌تا نوو یا هه‌رێمێ بهێته‌ پێكئینان به‌س حه‌تا نوكه‌ د جه دامایه‌ و مایه‌ هه‌لاویستى و بوویه‌ مژارا سه‌ره‌كى و په‌یڤا رۆژانه‌ ل هه‌ر جهه‌كى و ل سه‌ر زارێ هه‌ر كه‌سه‌كى وه‌سا دیاره‌ كو ئه‌ڤ چه‌نده‌ هندێ دسه‌لمینیت كو دێ پێكئینانا حوكمه‌تا نوو یا هه‌رێمێ ڤه‌كێشیت، چونكو حه‌تا نوكه‌ پارت و ئالیێن سیاسى یێن كوردستانێ د گه‌نگه‌شه‌ و گفتوگۆیان دانه‌ سه‌باره‌ت پێكئینانا ڤێ حوكمه‌تێ، ئه‌وژى كو حه‌تا نوكه‌ دبێ ئه‌نجامن، ژ به‌ر ناكۆكى و كێشه‌یێن د ناڤبه‌را وان دا یا دیاره‌ كو هه‌ر ده‌م ئه‌ڤ پرۆسه‌ دهێته‌ د رۆژه‌ڤێ دا پشتى هه‌لبژارتنان و هه‌ر وه‌سا ناكۆكیێن د ناڤبه‌را ناڤخوه‌یا پارتان بخوه‌ دا ژبۆ نموونه‌ ئێكه‌تى نیشتیمانى كوردستان ئه‌و ژى كو پشتى وه‌غه‌ركرنا خودێ ژێ رازى مام جه‌لال ئێكه‌تى ل سه‌ر چه‌ند باله‌كان دابه‌ش بوویه‌ و ناڤ مالیا وێ نه‌ رێكخستى مایه‌ و دشێن بێژین مایه‌ بێ مه‌رجه‌ع كو هه‌ر باله‌كى مه‌رجه‌عێ خوه‌ هه‌یه‌ واته‌ كو نه‌خودان ئێك بریارن، له‌ورا وه‌ك مه‌ ئاماژه‌ پێ داى دێ ژدایكبوونا ڤێ حوكمه‌تا نوو گه‌له‌كا ب زه‌حمه‌ت بیت ئه‌ڤجا، ژبه‌ر ڤێ ئێكێ ئیكه‌تى یا رژده‌ كو هه‌موو مه‌رج و داخوازیێن وێ ب ئێك پاكێچ بن، ئه‌و ژى كو پۆستێ پارێزگه‌هێ كه‌ركووكێ یه‌ و پۆستێ جڤاتا كه‌ركووكێ یه‌ و بابه‌تێ پۆستێ سه‌رۆك كۆمارێ عیراقێ یه‌ و پۆستێ وه‌زاره‌تا دادا عیراقێ كو دبێژن ئه‌و ژى مافێ مه‌یه‌، هه‌ر وه‌سا مۆركرنا رێككه‌فتنه‌كا دى یا ستراتیژى یا نوو بۆ ماوێ (3) سالێن دى ل گه‌ل پارتى و هه‌ر وه‌سا وه‌رگرتنا پۆستێن سه‌رۆكێ په‌رله‌مانێ كوردستانێ و پۆستێ جێگرێ سه‌رۆكێ وه‌زیران و پۆستێ جێگرێ سه‌رۆكێ هه‌رێمێ، ئه‌و ژى كو ڤێ چه‌ندێ په‌یوه‌ندێ ب پێكئینانا حوكمه‌تا هه‌رێمێ ڤه‌ نینه‌، چنكو زۆربه‌ى وان دگرێداینه‌ د ناڤبه‌را حوكمه‌تا عیراقێ و یا هه‌رێمێ دا نابیت بهێنه‌ گرێداى پێئینانا حوكمه‌تا هه‌رێمێ ڤه‌، ئه‌و ژى كو پارتى ڤێ ئێكێ قه‌بوول ناكه‌ت و رازى نابیت. هه‌ر د ڤى بیاڤى دا سه‌باره‌ت بزاڤا گۆڕان كو وێژى مه‌رج و داخوازیێن خوه‌ هه‌نه‌ سه‌بارت پشكداریكرن د ڤێ حوكمه‌تێ دا گۆت حه‌تا نوكه‌ خوه‌ ئێكلانه‌كریه‌ كو داخوازیێن وێژى ئه‌ڤه‌نه‌ چاكسازى و ب داویئینانا دو ئیداره‌یێ و رێكخستنا هێزێن پێشمه‌رگه‌ى و ب تایبه‌تى یه‌كه‌یێن (70) و (80) و به‌رهنگاربوونا گه‌نده‌لیێ و پۆستێ جێگرێ سه‌رۆك وه‌زیران و.. هتد. هه‌ر د ڤى كڤانى دا كو ده‌ستێوه‌ردانێن ده‌ره‌كى كارتێكرنه‌كا نه‌رێنى و باندۆره‌كا خراب هه‌یه‌ ل سه‌ر گیرۆبوونا پێكئینانا ڤێ حوكمه‌تێ و ب تایبه‌تى رژێما ئیرانێ. هه‌ر د ڤى چارچووڤه‌ى دا نه‌بوونا باوه‌ریێ د ناڤبه‌را ئالیێن سیاسى دا كو ئه‌ڤه‌ ژخالێن سه‌ره‌كى یه‌ دبیته‌ ئه‌گه‌رێ ئاڤراندن و په‌یداكرنا كێشه‌ و ئالۆزى و هه‌بوونا ده‌رزان د ناڤمالیا كوردى دا ئه‌شكه‌رایه‌ كو پارتى دیمۆكراتى كوردستان یا هه‌موو بزاڤان دكه‌ت د ماوێ ڤان هه‌ر چار هه‌یڤان دا كو لایه‌نێن سیاسى ئه‌وێن دڤێت پشكداریێ د ڤێ حوكمه‌تێ دا بكه‌ن رازى بكه‌ت كو یا به‌رده‌وامه‌ ل سه‌ر ڤان هه‌ول و بزاڤان به‌س حه‌تا نوكه‌ نه‌گه‌هشتینه‌ چ ئه‌نجامێن دلڤه‌كه‌ر و دلخۆشكه‌ر و ب تایبه‌تى ل گه‌ل ئێكه‌تى نیشتیمانى كوردستان ژ ئه‌گه‌رێ وه‌ك مه‌ ئاماژه‌ پێ داى سه‌ره‌راى كو حه‌تا نوكه‌ كۆمه‌لا ئیسلامى بریار نه‌دایه‌ و هه‌لویستێ خوه‌ دیار نه‌كریه‌ كو پارتى ب نیازه‌ سه‌ره‌دانا وێ ژى بكه‌ت. هه‌ر وه‌سا ئێكگرتویا ئیسلامى و جولانه‌وه‌ى نه‌وه‌ى نووێ و پارتا شیوعى یا كوردستانێ كو ل ده‌سپێكێ ئه‌ڤان بریار دایه‌ كو پشكدار نه‌بن دحوكمه‌تا نوو یا هه‌رێمێ دا ئۆمێده‌وارین كو پێكئینانا ڤێ حوكمه‌تێ ب نێزیكترین ده‌م بهێته‌ پێكئینان كو نه‌ وه‌سابیت وه‌ك شلۆڤه‌كار و سیاسه‌تمه‌دار دبێژن كو دێ ئه‌ڤ یه‌كه‌ تا هه‌یڤا (3) و (4) ڤه‌كێشیت، چنكو نه‌ د به‌رژه‌وه‌ندیا ملله‌تى دایه‌ و دێ گه‌له‌ك پرۆژه‌ و ب تایبه‌تى یێن مه‌زن وه‌به‌رهێنانێ مینه‌ هه‌لاویستى و هه‌ر وه‌سا دێ كارتێكرنێ د پرۆسا دابه‌شكرنا مووچه‌یان و خزمه‌تگۆزاریان و پرۆسا دامه‌زراندنێ و د هه‌موو بیاڤان دا كه‌ت كو دڤێت ئه‌ڤ لایه‌نه‌ به‌رژه‌وه‌ندیێن خوه‌ یێن كه‌سایه‌تى و پارتایه‌تى و به‌رته‌نك بده‌نه‌ لایه‌كى و به‌رژه‌وندیێن ملله‌تى به‌رچاڤ وه‌ربگرن. كو خه‌لكێ كوردستانێ یێ گه‌شبینه‌، ئه‌وژى پشتى ئاسایبوونا په‌یوه‌ندیێن هه‌رێمێ و به‌غدا ب ئومێدن كو دێ به‌ره‌ف ژیانه‌كا باشتر و به‌خته‌وه‌رتر ڤه‌چن د هه‌موو بیاڤان دا.