گه‌‌له‌‌ك كه‌‌س كه‌‌فتینه‌‌ خه‌‌فكا داتایێن كۆچكا سپى و وه‌‌زاره‌‌تا ده‌‌رڤه‌‌ یا ئه‌‌مریكا ل دۆر رێفراندۆما سه‌‌رخوه‌‌بوونا كوردستانێ، دبیت حه‌‌یده‌‌ر عه‌‌بادى، سه‌‌رۆك وه‌‌زیرێن ئیراقێ ژى ئێك ژ دیارترین وان لایه‌‌نان بیت.
پشتى ئاگاهییێن ئه‌‌مریكى یێن ره‌‌تكرنا رێفراندۆما سه‌‌رخوه‌‌بوونا كوردستانێ، وه‌‌زاره‌‌تا ده‌‌رڤه‌‌ یا ئه‌‌مریكا بێ هیڤیبوونا خوه‌‌ ژ به‌‌ر رێفراندۆمێ دیار و دوپات كر بوو كو رێفراندۆما سه‌‌رخوه‌‌بوونا كوردستانێ دێ بیته‌‌ ئه‌‌گه‌‌ر پتر ئاسته‌‌نگان دروست كه‌‌ت و سه‌‌قامگیریێ ل هه‌‌رێمێ تێكده‌‌ت. ئه‌‌ڤجا راستیا هه‌‌لویستێ ئه‌‌مریكا ل دۆر رێفراندۆما سه‌‌رخوه‌‌بوونا كوردستانێ چیه‌‌، بۆچى پشته‌‌ڤانییه‌‌كا سیاسى ل سه‌‌رۆكوه‌‌زیرێن ئیراقێ كر یێ ب تۆندى دژى رێفراندۆمێ راوه‌‌ستیای؟
هه‌‌كه‌‌ ب شێوه‌‌یه‌‌كێ گشتى خواندنه‌‌كێ بۆ هه‌‌لویستێ ئه‌مریكا همبه‌‌رى كوردان بكه‌‌ین و ب شێوه‌‌یه‌‌كێ تایبه‌‌ت ل دۆر رێفراندۆما سه‌‌رخوه‌‌بوونا كوردستانێ، دێ گه‌‌له‌‌ك هه‌‌لویست بۆ مه‌‌ دیار بن كو دوپات بیت واشنتۆن هه‌‌ر ژ رۆژا ئێكێ و هه‌‌تا داویێ ل ژێر مێزێ پشته‌‌ڤانا رێفراندۆمێ كرییه‌‌، لێ ژبه‌‌ر هنده‌‌ك ئه‌‌گه‌‌ران پشته‌‌ڤانى ل حكومه‌‌تا ئیراقێ كرییه‌‌ و دێ د ڤى بابه‌‌تى دا ئاشكرا كه‌‌ین.
گه‌‌له‌‌ك هه‌‌لویستێن ئه‌‌مریكا هه‌‌نه‌‌ بۆ راستیا هه‌‌لویستێ وێ د گه‌‌ل رێفراندۆمێ دیار دكه‌‌ن، ده‌‌مێ جۆن بۆلتن، بالیۆزێ به‌‌رێ یێ ئه‌‌مریكا ل نه‌‌ته‌‌وه‌‌یێن ئێكگرتى پشته‌‌ڤانى ل رێفراندۆما كوردستانێ كرى، وى ده‌‌مى پیته‌‌ر هۆس، سه‌‌رۆكێ بنگه‌هێ جیوستراتیژى یێ ئه‌‌مریكا بۆ ڤه‌‌كۆلینان ئاشكرا كر؛ راگه‌‌هاندنا ده‌‌وله‌‌تا كوردستانێ دێ د به‌‌رژه‌‌وه‌‌ندا ئه‌‌مریكا دا بیت، ژبه‌‌ركو دێ بیته‌‌ رێگر همبه‌‌رى به‌‌رفره‌‌هبوونا ئیرانێ ل ده‌‌ڤه‌‌رێ، ترسا كۆنترۆلكرنا ئیراقێ ژى ژ ئالییێ ئیرانێ ڤه‌‌ دێ كێم كه‌‌ت.
دبیت هنده‌‌ك كه‌‌س باوه‌‌ریێ ب ڤان بۆچوونان نه‌‌ئینن و ژ كه‌‌سێن كێم كارتێكرن ل سه‌‌ر بریارێن ئه‌‌مریكا ل دۆر رۆژه‌ه‌‌لاتا ناڤین ده‌‌ركه‌‌فت بن، لێ هه‌‌كو خواندنه‌‌كا هوور ل نێزیكبوونا ئه‌‌مریكا بۆ هه‌‌رێما كوردستانێ بكه‌‌ین، دێ كۆمه‌‌كا راستیان دیار بیت و دێ ب ڤان خالان ئاماژێ پێ كه‌‌ین:
ئێك: ئیدارا سه‌‌رۆكێ به‌‌رێ یێ ئه‌‌مریكا جۆرج بۆشێ كوڕ به‌‌رپرسه‌‌ ژ چاندنا تۆڤێ پارچه‌‌بوونا ئیراقێ كو ئه‌‌ڤرۆ ب رێفراندۆما سه‌‌رخوه‌‌بوونا كوردستانێ ل مه‌‌یدانێ دیار بووى، ژبه‌‌ركو ده‌‌مێ ئیراق داگیر كرى‌ و ده‌‌ستوورێ سالا 2005 دارێشتى ل سه‌‌ر ده‌‌مێ حوكمێ پۆل برێمه‌‌رى، سه‌‌رخوه‌‌بوونه‌كا نه‌‌ فه‌‌رمى دا هه‌‌رێما كوردستانێ، ب رێیا سه‌‌روه‌‌ریه‌‌كا سنۆردار كرى و ژ وێ یه‌‌كێ داخوازیێن جودابوونا هه‌‌رێمێ ژ ئیراقێ ده‌‌ست پێ كرن.
دو: رێفراندۆما سه‌‌رخوه‌‌بوونا كوردستانێ هه‌‌لویستێ واشنتۆن ل ده‌‌ڤه‌‌رێ ب هێز كریه‌‌، بتایبه‌‌ت كو ژبلى كوردان چو رۆلێن مه‌‌زن د سووریێ و ئیراقێ دا نه‌‌ماین و كوردان وه‌كو هه‌‌ڤپه‌‌یمان بۆ بجه‌ئینانا پرۆژه‌‌یێن خوه‌‌ دبینیت.
هه‌‌روه‌‌سا ئه‌‌مریكا بزاڤ كرن ب رێیا فیتنا مه‌‌زهه‌‌بى ترسا به‌‌رهنگاربوونێ ژ به‌‌ر داگیركرنا ئیراقێ ژ خوه‌‌ دوور بكه‌‌ت و هێزێن وێ ژ روو ب رووبوونێ دوور كه‌‌فتن، دوباره‌‌ ب رێیا داعشێ هاته‌‌ ناڤا ئیراقێ ڤه‌‌.
ئه‌‌ڤرۆ ژى كوردان بۆ ب هێزكرنا رۆلێ بكاردئینیت و وه‌‌لاتێن ده‌ردۆر مژوولى روو ب رووبوونه‌‌كا نه‌‌ته‌‌وه‌‌یى كرینه‌‌. پشتى ئیراقى شیاین كۆنترۆلا فیتنا مه‌‌زهه‌‌بى بكه‌‌ن و پاشى یا ته‌‌كفیرى، وه‌‌سا دیاره‌‌ نها ل همبه‌‌رى شه‌‌ره‌‌كێ نه‌‌ته‌‌وه‌‌یى نه‌‌ دژى كوردان ژ ئلایه‌‌كێ ڤه‌‌ و دژى عه‌‌ره‌‌ب و توركمانان ژ لایه‌‌كێ دى ڤه‌‌، به‌‌لكو واشنتۆن بشێت جاره‌‌كا ده‌‌ستێ خوه‌‌ دانیته‌‌ سه‌‌ر ئیراقێ، ئه‌‌مریكا ناخوازیت ژى ئه‌‌و شه‌‌ر ل ناڤا ئیراقێ بمینیت، به‌‌لكو دخوازیت بگه‌‌هینیته‌‌ وه‌‌لاتێن جیران وه‌‌كو توركیا و ئیران و سووریێ.
سێ: مرۆڤ دشێت د هه‌‌لویستێ ئه‌‌مریكا بگه‌‌هیت ب رێیا گۆتاره‌‌كا جێمس جیفرى، نڤیسه‌‌رێ ئه‌‌مریكى یێ دێرین ل په‌‌یمانگه‌‌ها واشنتۆن یا سیاسه‌‌تێن رۆژهه‌‌لاتا دوور، كو كه‌‌سه‌‌كێ زانایه‌‌ د هووركاریێن سیاسه‌‌تا ئه‌‌مریكا دا همبه‌‌رى رۆژهه‌‌لاتا ناڤین، بتایبه‌‌ت كو بالیۆزێ ئه‌‌مریكا بوو ل توركیا ل سالێن 2008 – 2010 و ل ئیراقێ ژى ل سالێن 2010 – 2012، كو ئه‌‌و قۆناغا ڤه‌‌كێشانا هێزێن ئه‌‌مریكى بوو ژ ئیراقێ.
جیفرى د گۆتارا خوه‌‌ دا ل رۆژنامه‌‌یا وول ستریت جۆرنال یا ئه‌‌مریكى دا به‌‌رى پێنج هه‌‌یڤان، ستراتیژیا نوویا ئه‌‌مریكا ل ئیراقی ئاشكرا كر بوو، كو ئه‌‌ڤرۆ گاڤێن بجهئینانا وێ ستراتیژیێ ل سه‌‌ر ئه‌‌ردى دهێنه‌‌ دیتن، جیفرى گۆت بوو؛ دوور نینه‌‌ ئه‌‌مریكا كارتا جودابوونا كوردستانێ نیشا ئیراقێ بده‌‌ت گه‌‌ر هه‌‌بوونا هێزا سه‌‌ربازى و ئابۆرى یا ئه‌‌مریكا پشتى نه‌‌مانا داعشێ ره‌‌ت بكه‌‌ت. ئه‌‌و یه‌‌ك ژى ژ ترسا ره‌‌تكرنا ئیراقێ ل نك وانشتۆنێ دیار بوویه‌‌، وێ یه‌‌كێ ژى وه‌‌كریه‌‌ ئه‌‌مریكا یاریا بن مێزێ بكه‌‌ت، بۆچى؟ به‌‌رسڤ د گۆتنا جیفرى دایه‌‌ كو ئیراقێ دو سێكێن یه‌‌ده‌‌كا سعوودیێ ژ په‌‌ترۆل و غازان هه‌‌نه‌‌ و ئاڤه‌‌كا مه‌‌زن ژى لێ هه‌‌یه‌‌، ئانكو واشنتۆن دخوازیت هه‌‌لویستێ خوه‌‌ ل ئیراقێ دابین بكه‌‌ت هه‌‌كه‌‌ كارڤه‌‌دانه‌‌كا سێقۆلى ژ ئالیێ ئیراق، ئیران و توركیا چێبوو و بوو ئه‌‌گه‌‌ر كارتێكرنا رێفراندۆمێ نه‌‌مینیت، ئه‌‌و ژى ب رێیا هه‌‌لویستێن راگه‌‌هندى بۆ پشته‌‌ڤانیكرنا حكومه‌‌تا عه‌‌بادى، به‌‌لكو پتر ژ وێ یه‌‌كێ، هه‌‌كه‌‌ رێفراندۆم گه‌‌هشته‌‌ وێ یا واشنتۆن دخوازیت، ئه‌‌مریكا دڤێت هه‌‌بوونه‌‌كا سه‌‌ربازى و ئابۆرى ب هه‌‌مان شێوه‌‌ى ل كوردستانێ ژى هه‌‌بیت.
چار: په‌‌یمانگه‌‌ها واشنتۆن یا سیاسه‌‌تێن رۆژهه‌‌لاتا دوور، كو بنگه‌‌هه‌‌كێ كارایه‌‌ د بریارا ئه‌‌مریكى دا همبه‌‌رى رۆژهه‌‌لاتا ناڤین و ب تایبه‌‌ت ل سه‌‌ر ده‌‌مێ سه‌‌رۆك ئۆباماى، مه‌‌ها چریا دووێ یا سالا 2015 سه‌‌ره‌‌دانا ئیراقێ كر بوو، به‌رى ده‌مه‌كى راگه‌‌هاند بوو؛ هه‌‌كه‌‌ واشنتۆنێ ب راستى رێفراندۆم نه‌‌ڤیا بیت بۆچى به‌‌حسا سزایان ل سه‌‌ر كوردستانێ ناكه‌‌ت، یان بۆچى دانا چه‌‌كى بۆ پێشمه‌‌رگه‌‌ى ناره‌‌وستینیت؟
وه‌سا دیاره‌‌ ئه‌‌مریكا دخوازیت دارى د نیڤه‌‌كێ را بگریت د ناڤبه‌‌را حكومه‌‌تا به‌‌غدا و هه‌‌رێما كوردستانێ دا، د وى ده‌‌مى دا داخویانیێن ئه‌‌مریكا و هه‌‌لویستێ وێ یێ راگه‌‌هاندى د گه‌‌ل ئێكپارچه‌‌یى و سه‌‌رخوه‌‌بوونا ئیراقێ دانه‌‌، لێ هه‌‌لویستێن وێ یێن سه‌‌ربازى به‌‌رۆڤاژى وێ دده‌‌نه‌‌ دیار كرن، ژ وانا گرێدانا گرێبه‌‌ستێن سه‌‌ربازى ب ملیۆنێن دۆلاران د گه‌‌ل پێشمه‌‌رگه‌‌یێن كوردستانێ.
د گه‌‌ل وێ هه‌‌موویێ بۆچى ئه‌‌مریكا هنده‌‌ گرنگیێ دده‌‌ته‌‌ دۆسه‌‌یا ئیراقێ؟ به‌‌رسڤا وێ ل سه‌‌ر زمانێ ئێك ژ سیاسه‌‌تمه‌‌دارێن ئه‌‌مریكا دیار دبیت، كو سه‌‌قامگیریا ده‌‌ڤه‌‌رێ هه‌‌موویێ ل سه‌‌ر وێ یه‌‌كێ یه‌‌ ئیراق بریارا دروست بده‌‌ت كو واشنتۆن ناخوازیت ئیراق ڤه‌‌گه‌‌ریته‌‌ رۆلێ خوه‌‌یێ عه‌‌ره‌‌بى و هه‌‌رێمى وه‌‌كو وه‌لاته‌كێ پیشه‌نگ.
ب كورتى، هه‌‌لویستێ ئه‌‌مریكا ژ سه‌‌متا واشنتۆن یا دبلۆماسى ده‌‌رناكه‌‌ڤیت، كو ل سه‌‌ر هه‌‌موو وه‌‌رسیان دله‌‌یزیت دا زیانێن خوه‌‌ كێم بكه‌‌ت و ئاستێ ده‌‌ستكه‌‌فتێن خوه‌‌ زێده‌‌ بكه‌‌ت، بێى ئه‌‌نجامان ل به‌‌رچاڤ وه‌‌رگریت.

وه‌كو یا ئاشكرا ئه‌ڤه‌ دو سال و هه‌یڤه‌ك د سه‌ر په‌یرانا دارایی یا كوردستانێ را بۆرین و هه‌می ته‌خێن جڤاكێ كوردستانێ ژ به‌ر د نالن ب تنێ ته‌خا ده‌ستهه‌لاتدار نه‌بیت و ئه‌گه‌ر ژی ددیارن من نه‌ڤێت بچمه‌ ناڤ وی بابه‌تی.
ئه‌ڤ قه‌یرانه‌ گه‌هشته‌ وی راده‌ی كو هنده‌ك جاران چار هه‌یڤ ده‌رباز دبن و مووچێن پێشمه‌رگه‌ و فه‌رمانبه‌رێن حوكمه‌تێ ناهێنه‌ بارڤه‌كرن، یان ژی هه‌تا وی راده‌ی حوكمه‌ت نه‌چار بوو راگه‌هینیت كو دێ نیڤ مووچه‌ی ده‌نه‌ ماموستایێن وه‌زاره‌تا په‌روه‌ردێ، ئه‌گه‌رێن ڤێ قه‌یرانێ ژی گه‌له‌كن، هنده‌ك ئه‌گه‌رێن ڤێ قه‌یرانێ بۆ چه‌ندێ دزڤرینن كو حوكمه‌تا عیراقێ بودجه‌ ژ هه‌رێما كوردستانێ بڕیه‌ له‌ورا ئه‌م كه‌تینه‌ ڤێ قه‌یرانێ، دبت ئه‌و ژی ئێك ژ ئه‌گه‌ران بیت لێ نه‌ ئه‌گه‌رێ سه‌ره‌كیه‌.
هه‌ر چه‌نده‌ ئه‌ز نه‌ كه‌سه‌كێ ئابوورناسم و دبیت من چ شاره‌زایی ژی د بابه‌تی دا نه‌بیت (به‌لێ پا ئه‌ز نه‌چاربووم چونكو ب سه‌دان مه‌ باوه‌رنامێن ماسته‌رێ و دكتورایێ د بیاڤێ ئابووری دا ل كوردستانێ یێن هه‌ین و كه‌سێ های ژ بابه‌تی نینه‌ و كه‌س چ نابێژیت، چونكو باوه‌رنامه‌ ب تنێ بۆ زێده‌كرنا ده‌رماله‌ و پۆستێن خوه‌ یا وه‌رگرتی)، به‌لێ ب حوكمێ وێ چه‌ندێ كو چه‌ندین ساله‌ د بیاڤێ رۆژنامه‌ڤانیێ دا كاردكه‌م دبیت ئه‌ز بشێم هنده‌ك رێكه‌ چاره‌سه‌ریان ببینم كو كوردستان ژ ڤێ گرفتاریێ ده‌رباز ببیت ئه‌و ژی هه‌كه‌ ئه‌و كه‌سێن ل سه‌ر ده‌ستهه‌لاتێ دیتنا ل به‌ر چاڤ وه‌رگرن، هه‌ر چه‌نده‌ ئه‌و ژ من باشتر ڤێ رێ دزانن لێ ئه‌ز ژی یێ حێبه‌تی مه‌ بۆچی هه‌تا نوكه‌ چ پێنگاڤێن ژ ڤی ره‌نگی نه‌هاڤێتینه‌.
دێ چمه‌ د ناڤ بابه‌تی دا و دێ بێژم (هه‌كه‌ نه‌زانی چاڤ بده‌ جیرانی)، جیران ئانكو وه‌لاتێ توركیا، زێده‌باری ڤی وه‌لاتێ جیران گه‌له‌ك و دبیت پرانیا وان چ داهاتێن سروشتی وه‌كو پترۆل و غازا سروشتی نینن به‌لێ ئابووره‌كێ باش یێ هه‌ی و یێ هنده‌كان یێ بهێزه‌ ژی.
به‌لێ بۆ نموونه‌ ئه‌م دێ وه‌لاتێ توركیا وه‌رگرین كو ئێك ژ وان وه‌لاتانه‌ كو تێا فانوس و له‌مپان ژی گاز لێ نینه‌ و ل سالا 2015 بودجا وی وه‌لاتی نێزیكی 230 ملیار لیرێن توركی بوو ئانكو نێزیكی 100 ملیار دۆلاران، ئه‌ڤ چه‌نده‌ هه‌می ب سیسته‌مه‌كی دهێته‌ خرڤه‌كرن كو ده‌وله‌ت دشێت هه‌می كاروبارێن خوه‌ پێ برێڤه‌ ببه‌ت و بۆ زانین هژمارا ئاكنجیێن هه‌رێما كوردستانێ هندی هژمارا ئێك تاخێ باژێرێ سته‌مبولێ ب تنێ یه‌ كو ئه‌و ژی تاخێ (به‌ی ئۆغلو) یه‌ ل نیڤا سته‌مبولێ.
له‌ورا یا باشه‌ ئه‌م چاڤ ل وان بكه‌ین كا چه‌وا حوكمه‌ت ب سیسته‌مێ خویكێ و باجا ده‌رامه‌تی هه‌می پێدڤیێن خوه‌یێن دارایی دابین دكه‌ت، یا پێدڤیه‌ حوكمه‌تا كوردستانێ ژی (هه‌كه‌ ده‌ستهه‌لاتداران بڤێت) سیسته‌مێ خویكێ و باجا ده‌رامه‌تی په‌یره‌و بكه‌ت و داهاتێ خوه‌ ژ ناڤخوه‌ده‌ربێخیت و نه‌مینیته‌ ل هیڤیا چار به‌رمیلێن نه‌فتێ یان هه‌تا غازا سروشتی ده‌ردكه‌ڤیت چونكو وی ده‌می دێ نان ل مه‌ چیته‌ سه‌ر پشتا شێری.
ل چ وه‌لاتێن جیهانێ (یێن پترۆل و غاز هه‌بن یان نه‌بن) نینه‌ ته‌ جهه‌كێ بازرگانی وه‌كو ئۆتێل و خوارنگه‌ه و ماركێت و. .. .. .. . هتد هه‌بیت و داهاتێ وێ هه‌می بۆ خودانێ بیت، چونكو حوكمه‌ت یا هه‌می پێدڤیێن وی ژ ئاڤێ و كاره‌بێ و جاده‌ بۆ دابین دكه‌ت و زێده‌باری رێخوشكرنێ ل به‌ر خه‌لكێ بیانی و گه‌شتیاران بۆ هاتنا ناڤ هه‌رێمێ كو ب هه‌می ره‌نگ و شێوان بازرگان مفای ژێ دبینن.
بلا ڤێ جارێ ب تنێ حوكمه‌ت یا رژد بیت و بلا به‌رپرس ب تنێ ڤێ چارێ پیچه‌ك به‌رژه‌وه‌ندێن خوه‌یێن كه‌سوكی بده‌نه‌ لایه‌كی و پێدڤیه‌ باجا ده‌رامه‌تی ژ جهێن بازرگانی و كۆمپانیان و كارگه‌هان و ترۆمبێلێن كاری و. .. .. .. هتد بهێته‌ وه‌رگرتن و بتنێ نوكه‌ ئه‌ڤ رێیه‌ یا ل به‌ر ده‌سته‌ بۆ چاره‌كرنا قه‌یرانێ و مرۆڤ مرۆڤكانا ئه‌ڤرۆ ل وان جهێن ڤی كاری دكه‌ن نه‌مینیت و هه‌ر ئێك ل دووڤ یاسایێ باج و خویكێن خوه‌ بده‌ت دا جاره‌كا دی ئابوورێ ڤی وه‌لاتی ڤه‌ژیت و هه‌تا به‌رمیلا نه‌فتێ دچیته‌ 100 دۆلاران و زێده‌تر خودێ كه‌

هزار شوكر و حه‌مد بۆ خودایێ مه‌زن كو پشتی 24 سالێن حوكمرانیێ، حكوومه‌تا هه‌رێما باشوورێ كوردستانێ بیر ل په‌یڤا چاكسازیان كر، و بریار دا ل سالا 25 ژ حوكمرانیا خوه‌ پرۆژه‌كێ چاكسازیان بجهبینیت ئانكو ل سالا 2016. ئه‌ڤه‌ خه‌ون و حه‌زا هه‌ر تاكه‌ كه‌سێ كورده‌ (هه‌لبه‌ت یێن هه‌ژار و بێ ده‌ستهه‌لات) كو ڤێ چه‌ندێ ببینیت و ئه‌ڤ پرۆژه‌ بجه بهێت و چاكسازی جهێ خوه‌ بگرن و گه‌نده‌ل و گه‌نده‌لچی د ناڤ ده‌ستهه‌لاتێ و جڤاكی دا نه‌مینن. به‌لێ هه‌ر ل ده‌ستپێكا راگه‌هاندنا پرۆژه‌ی به‌رێزه‌كێ په‌رله‌مانتار بۆ رۆژناما ئه‌ڤرۆ ئاخفت و هێشتا ده‌ست ب چاكسازیان نه‌كری ئه‌م بێ هیڤی كرین و گۆت: “گه‌نده‌لی دێ هه‌ر مینیت”، ئانكو ئه‌ز وه‌سا تێدگه‌هم كو ئه‌و پرۆژێ وان به‌رهه‌ڤكری چ به‌حسێ گه‌نده‌لیێ تێدا نینه‌، چنكو هه‌كه‌ گه‌نده‌لان چاكساز بكه‌ن دڤێت ب ئێك جاری حكومه‌ت و ئه‌و كه‌سێن د ناڤ حكومه‌تێ دا كار دكه‌ن بهێنه‌ گوهۆڕین، چنكو ل دووڤ تێگه‌هشتنا من كێم كه‌سان د ڤێ حكومه‌تێ دا گه‌نده‌لی نه‌كرینه‌. دڤێت ئه‌م وه‌كو جڤاكێ كوردستانێ (حوكمه‌ت و جه‌ماوه‌ر) بزانینن كو گه‌نده‌لیه‌ ئه‌گه‌رێ هه‌موو پاشكه‌فتنێن مه‌، بۆ نموونه‌ هه‌كه‌ گه‌نده‌لی نه‌با و د ڤان 24 سالێن بۆری دا هه‌ر ساله‌كێ مه‌ ئێك سه‌عه‌تا كاره‌بێ چێكربا نوكه‌ دا مه‌ 24 سه‌عه‌تان كاره‌ب هه‌بیت و گه‌له‌ك نموونێن دی ژی یێن هه‌ین و من نه‌ڤێت گه‌له‌ك د ناڤ دا بچم. هه‌موو ده‌مان سیاسه‌تمه‌دار و ده‌ستهه‌لاتدار ڤێ گۆتنێ دده‌نه‌ به‌ر سینگێ خوه‌ و دبێژن (گه‌نده‌لی ب رۆژه‌كێ و دوویان چاره‌ نابیت)، ئه‌ز دبێژم راسته‌ چنكو ئه‌وێن بریارا چاكسازیێن دده‌ن بخوه‌ ژ گه‌نده‌لیێ د بی به‌هر نینن، یان ژی هه‌كه‌ ئه‌م بێژین راسته‌ ب رۆژه‌كێ و دوویان گه‌نده‌لی چاره‌ نابیت، پا ئه‌ڤه‌ هنده‌ سال و زه‌مانه‌ بۆچی ده‌ست ب چاكسازیان نه‌ دهاته‌ كرن دا نوكه‌ ب تنێ دو رۆژ مینن بۆ بنبڕكرنا ڤێ دیاردا كوژه‌ك. له‌ورا پێدڤیه‌ ب رژدی كار ل سه‌ر ڤی پرۆژه‌ی بهێته‌ كرن و بزاڤێن جدی بۆ نه‌هێلان یان كێمكرنا ڤێ دیاردێ بهێنه‌ كرن، و هه‌كه‌ مه‌ بڤێت ڤێ دیاردێ نه‌هێلین پێدڤیه‌ وه‌كو ده‌ره‌جكێن مالێ ژ سه‌ری ده‌ستپێبكه‌ین و پاقژ بكه‌ین، یان هه‌كه‌ دێ ژ ده‌ره‌جكا بنی ده‌ستپێكه‌ن بلا تێكڤه‌نه‌ده‌ن باشتره‌ چنكو پاقژ نابیت. یان ژی هه‌كه‌ پرۆژێ حوكمه‌تێ بۆ چاكسازیان ب تنێ بڕینا هنده‌ك مووچه‌ و بوَدجێن تایبه‌ت بیت دا چه‌ند ملیار دیناران بۆ گه‌نجینێ بزڤرینن، ئه‌ڤه‌ چ خزمه‌تا وه‌لاتی ناكه‌ت و ب تنێ وه‌كو هه‌ر جار دێ بیته‌ بریاره‌ك د به‌رژه‌وه‌ندا هنده‌ك كه‌سان دا و نه‌ زێده‌تر. یان ب تنێ دێ بۆ وێ چه‌ندێ بیت هه‌ر لایه‌نه‌ك یێ دی رازی بكه‌ت دیسان ئه‌و بخوه‌ ژی دێ بیته‌ گه‌نده‌لیه‌كا دی یا موَدێرن و هه‌ر چ خزمه‌تا گشتی تێدا نابیت. هه‌كه‌ راسته‌ لایه‌نێن شوله‌ژێ د رژدن ل سه‌ر پرۆژێ چاكسازیان پێدڤیه‌ بۆ خه‌لكێ كوردستانێ دیار بكه‌ن كا ناڤه‌رۆكا پرۆژه‌ی چیه‌ و چاكسازی دێ كیرێ و كێ ڤه‌گرن؟ وه‌كو من گۆتی هه‌كه‌ دێ ژ بنێ ده‌ره‌جكێ ده‌ستپێكه‌ن ئه‌ز دبێژم بلا نه‌هێته‌ كرن باشتره‌ یان ژی پێدڤیه‌ ژ سه‌ری ده‌ستپێكه‌ن، چنكو هندی كانیا ئاڤێ یا شێلی بیت جۆك زه‌لال نابیت. ل دووماهیێ ب تنێ ئێك داخوازی ژ لایه‌نێن دێ چاكسازیان ئه‌نجام ده‌ن، دێ كه‌م؛ ئه‌و ژی پێدڤیه‌ ئه‌و پرۆژێ خوه‌ ب رۆژ ئه‌نجام بده‌ن چنكو ب شه‌ڤێ دێ تووشی ئاسته‌نگان بن ژ به‌ر نه‌بوونا كاره‌بێ.

وه‌لاتێ مه‌ ئه‌وێ دبێژنێ كوردستان ب درێژاهیا دیرۆكا خوه‌ دوژمنان به‌لا خوه‌ ژێ ڤه‌نه‌كریه‌ و هه‌موو ده‌مان بزاڤا كری داگیر بكه‌ن و خێر و به‌ركه‌تا وێ بۆ خوه‌ ببه‌ن و ملله‌تێ مه‌ ژێ بێبار بكه‌ن.
د چ ده‌مان دا وه‌كو ڤان 24 سالێن بۆری بۆ مه‌ ده‌لیڤه‌ چێنه‌بوویه‌، كو ئه‌م ده‌ست ب ئاڤاكرنا وه‌لاتێ خوه‌ بكه‌ین، 12 سالێن پشتی سه‌رهلدانێ و 12 سالێن پشتی كه‌فتنا رژێما سه‌دامی و قوَناغه‌كا پری ده‌لیڤه‌ و ده‌ستكه‌فت، قوَناغه‌كا پری دوبه‌ره‌كی و گه‌نده‌لی، قوَناغه‌كا پری پاره‌ و بێ پلانی، كو ب تنێ ئه‌م شیان د ڤێ قوَناغێ دا بلوَكان بدانینه‌ سه‌رئێك، بلوَكێن ئاڤاهیان و بلوَكێن دۆلاری، و ئه‌م نه‌شیاین خوه‌ ب قه‌باره‌كێ گه‌له‌ك بچووك ژی مرۆڤان تێدا ئاڤا بكه‌ین، مه‌ ئاڤاهی بێ پلان بلند كرن و مرۆڤ به‌رامبه‌ری وان ئاڤاهیان گه‌له‌ك بچووك بوون، ئابووره‌كێ ل سه‌ر دیوارێ به‌فرێ مه‌ ئاڤا كر و مه‌ ژ بیر كر كو هه‌موو ده‌مان دوژمنان دڤێت مه‌ بهه‌ڕفینن و مه‌ برسی بكه‌ن، یا ژ مه‌ ڤه‌ هه‌تا هه‌تایێ دێ پاره‌ د جوَكا دا چن و هنده‌ك دێ ڤێده‌ن و هنده‌ك دێ به‌رمایكێن وان پاقژ كه‌ن.
وه‌لات چاوا ئاڤا دبن؟ وه‌لات ب ره‌وشه‌نبیریا ئاڤاكرنا ئه‌ردی “ئه‌رد و مرۆڤ” ئاڤا دبن، وه‌لات ب كار و بزاڤ و وه‌ستیان و وه‌فاداری و نیازێن پاك و ب زانین و زانستی ئاڤا دبن.
رێڤه‌برنا وه‌لاتان ب عاقلێ گوندان دێ گوندێن مه‌زن ژێ چێبن. مه‌زنبوونا ڤالاتیێ د ناڤبه‌را خه‌لكی و ده‌ستهه‌لاتێ دا، ئاڤاكرنا سیاسه‌تا ئه‌ز دێ قازانجێ كه‌م و تو دێ خوساره‌ت بی، یان ئه‌ز خوساره‌ت بووم بلا تو ژی خوساره‌ت بی و ل سه‌ر بنه‌مایێ پشك و به‌هران و لێكڤه‌كرنێ، دێ وه‌لاته‌كێ وه‌كو باشوورێ كوردستانێ “هه‌رێما كوردستانا عێراقێ” په‌یدا بیت.
وه‌لات ل سه‌ر بنیاتێ راستگۆیێ و باوه‌ری دهێنه‌ ئاڤاكرن، یێ باشیێ بكه‌ت سه‌حه‌تخوه‌شیێ لێبكه‌ن و یێ شاشیان بكه‌ن بێژنێ ته‌ شاشی كر، نه‌ ئێك تاوانه‌كێ بكه‌ت و نه‌هێته‌ سزادان چنكو فلان كه‌سه‌، یان ئێك بهێته‌ سزادان چنكو فلان كه‌سه‌. شه‌نگستێ ئاڤه‌دانكرنێ ئه‌وه‌ كه‌سێ ژ هه‌ژی ل جهێ هه‌ژی بیت و نه‌ ب مرۆڤ مرۆڤكانێ و عه‌شیره‌تیێ و ل سه‌ر بنه‌مایێ پلێن حزبی بیت، تو حزبیه‌كێ باش بی رامانێ ئه‌و نینه‌ تو رێڤه‌به‌ره‌كێ باشی، تو پێشمه‌رگه‌كێ زیره‌ك و چه‌له‌نگ بی، رامانا وێ ئه‌و نینه‌ تو وه‌زیره‌كێ باشی، یان بابێ ته‌ پێشمه‌رگه‌ بیت دڤێت تو رێڤه‌به‌رێ گشتی بی، یان بابێ ته‌ ئاغا بیت دڤێت تو ببیه‌ ئه‌ندامێ په‌رله‌مانی.
وه‌لات ب بنه‌مایێ په‌ژراندنا ئێك و دو دهێته‌ ئاڤاكرن، جوداهیا بۆچوونان دۆزێ پێشڤه‌ دبه‌ت، لێ نه‌ ئه‌و جوداهی ببنه‌ ئه‌گه‌رێ لێككه‌فتنێ ل سه‌ر كورسیك و پۆستان و ملله‌ت پشتگوه بهێته‌ هاڤێتن.
پێدڤیه‌ ئه‌گه‌رێن دوبه‌ره‌كیێ نه‌مینن و هه‌ر تشتێ دبیته‌ ئه‌گه‌رێ نه‌ڤیانێ و دژاتیكرنا یێ دی و گۆتار و راگه‌هاندنا ل دژی ئێكدو نه‌مینیت دا وه‌لات ئاڤا بیت و ده‌ستكه‌فت ژ ده‌ست نه‌چن. ئاڤاكرنا وه‌لاتان پلان و ده‌ستنیشانكرنا ئارمانجان دڤێت، نه‌ كارگێریا بیروكراتی و رێڤه‌به‌رنا ب ته‌له‌فۆنان، پێدڤیه‌ هه‌موو شیانێن فه‌رمی و نه‌ فه‌رمی و رێكخراو و سه‌نته‌ر و سازیێن دی و خه‌لك و حكومه‌ت ببنه‌ ئێك بۆ ئاڤاكرنا وه‌لاتی، نه‌ وه‌كو مه‌ ل باشوورێ كوردستان خه‌لك حكومه‌تێ وه‌كو به‌ڤلێ خوه‌ بزانیت، یان هه‌كه‌ ته‌ جاره‌كێ داخوازا مافه‌كێ خوه‌ كر و رێپیڤانه‌كا ئاشتیانه‌ كر ته‌ وه‌كو به‌ڤلێ حكومه‌تێ بزانن.
به‌رپرساتیا ئاڤاكرنا وه‌لاتی نه‌ ل سه‌ر ملێن حكومه‌تێ ب تنێ یه‌، به‌لێ وه‌لاتی ژی وه‌كو تاكه‌ كه‌س دڤێت هه‌موو شیانێن خوه‌ بێخیته‌ د خزمه‌تا ئاڤاكرنێ دا، به‌لێ نه‌ ب هزاران نامێن دكتورایێ و ماسته‌رێ هه‌بن و هێشتا ئه‌م نه‌شیابین بیستانه‌كێ باجانسۆركان دروست بكه‌ین.
ئه‌ڤ ره‌وشا ئه‌م كه‌تینه‌ تێدا و وه‌لاتێ مه‌ بوویه‌ مه‌یدانا ڤاڤارتنا حساباتان، و هه‌ر لایه‌نه‌ك بزاڤێ دكه‌ت رێ بۆ مایتێكرنێن ده‌ره‌كیێن نه‌شه‌ریف خوه‌ش بكه‌ت، زێده‌باری مه‌زنترین شه‌رێ ئه‌م كه‌تینێ ل گه‌ل داعش “كو د دوو چه‌رخان دا و به‌لكو ب درێژاهیا دیرۆكێ شه‌ره‌كێ وه‌سا مه‌ نه‌كریه‌”، ئه‌گه‌رێ وێ یێ ئێكێ ئه‌وه‌ كو به‌رپرسێن ڤی وه‌لاتی د بێ باوه‌رن و ژ نیعمه‌تێن ترسا خودێ و راستگۆیێ دووركه‌فتینه‌، و چ تێگه‌هێن نیشتمانی و رێزگرتن ل خوه‌ و ل یێ دی ل نك نه‌ماینه‌.
به‌رده‌وامیا ڤێ سیاسه‌تێ خزمه‌تا وه‌لاتی ناكه‌ت، چنكو وه‌لات ل سه‌ر بنیاتێ نه‌ڤیانێ و دوبه‌ره‌كیا نه‌شه‌ریف و دروشمێن هه‌لبژارتنان و داخویانیێن رۆژنامه‌ڤانی ناهێته‌ ئاڤاكرن، به‌لێ ل سه‌ر بنیاتێ ڤیانێ و ئێكدو قه‌بوولكرنێ و سینگفره‌هیێ و ئاشتیێ دهێته‌ ئاڤاكرن.
ئه‌ڤجا ده‌ستێن خوه‌ ژ به‌ریكێن خوه‌ بیننه‌ ده‌ر و ده‌ستێن خوه‌ بكه‌نه‌ د ده‌ستێن هه‌ڤدوو دا، چنكو هه‌كه‌ سوبه‌هی خودێ نه‌كه‌ت وه‌كو جاران دوژمنێن مه‌ ل سه‌ر مه‌ رێككه‌فتن، نه‌ هه‌وه‌ به‌ریك دمینیت و نه‌ كورسیك، و مه‌ ژی وه‌لات نامینیت.

ل كه‌نالێن راگه‌هاندنێ ل باشوورێ كوردستانێ هه‌ر چار وه‌رزێن سالێ زڤستانه‌، بارانا نووچان یا به‌رده‌وامه‌ و هنده‌ك جاران به‌فر ژی ل گه‌ل دباریت و مرۆڤی سار دكه‌ن و پێدڤی ب هنده‌ك دره‌وێن به‌روڤاژی وان دره‌وان دبین یێن ئه‌و دكه‌ن دا خوه‌ پێ گه‌رم بكه‌ین. هه‌ر روودانه‌كا روودده‌ت دێ ب پێنج جۆران پێزانین گه‌هنه‌ مه‌، هه‌ر ئێك وه‌كو خوه‌ و ل دووڤ به‌رژه‌وه‌ندا خوه‌ شرۆڤه‌ دكه‌ت، ئه‌ڤه‌ ژ بلی كو كه‌نالێن هنده‌ك حزبان دبنه‌ “بووووق” بۆ هنده‌ك حزبێن دی، بۆ نموونه‌ ده‌مێ شنگال ژ لایێ داعشێ ڤه‌ هاتیه‌ داگیركرن هه‌موو حزبێن كوردستانێ ل وێرێ بوون و هه‌موو ره‌ڤین و هه‌میان حزبه‌كا كوردستانێ تومه‌ت باركر، و ده‌مێ ئه‌و حزبا كوردستانێ ب سه‌رۆكێ خوه‌ڤه‌ چووینه‌ شنگالێ و د دو رۆژان دا رزگاركری هه‌میان خوه‌ ل مه‌یدانێ هلاڤێت و سه‌ركه‌فتن بۆ خوه‌ ل قه‌له‌م دا، و هنده‌ك ده‌زگه‌هێن راگه‌هاندنێ یێن هنده‌ك حزبان ب زۆری ده‌ستكه‌فت بۆ هنده‌ك حزبێن دی ئینا هژمارێ، ئانكو وه‌سا دا دیار كرن كو ئێك پێشمه‌رگه‌ی ب تنێ ژی پشكداری د ئوپه‌راسیۆنا رزگاركرنا شنگالێ دا نه‌كریه‌، ئه‌ڤه‌ ژ بلی كو حوكمه‌تا عیراقی سه‌ركه‌فتن بۆ هێزێن خوه‌ ل قه‌له‌م دا و گۆت دڤێت ئالایێ عیراقێ ل وێرێ بهێته‌ هلدان. د كه‌نالێن مه‌یێن راگه‌هاندنێ دا ل باشوورێ كوردستانێ وه‌كو په‌رمیچكێن به‌فرێ و تاڤیێن بارانان نوچه‌ و وێنه‌ به‌لاڤ دبن و مێشكێن بینه‌ر و خوینه‌ران دوه‌رپێچن، نه‌ نوچه‌كێ خێرێ به‌لاڤ دكه‌ن و نه‌ ژی دلێ خه‌لكێ ته‌نا دكه‌ن، هه‌موو نوچه‌ د بێ سانسورن و ژ هه‌موو پیڤه‌رێن رۆژنامه‌ڤانیێ ددوورن، هه‌میان ژی سه‌نگا وی گینیكێ ئاخێ نینه‌ یێ سینگێ پێشمه‌رگه‌ی ژ فیشه‌كێن دوژمنێ دپارێزیت. رۆژنامه‌ ژی ل به‌ر ده‌رگێن كوشك و دوكانان و ل سه‌ر ده‌ستێ زارۆیان ل سووكا ماستی ب مانشێتێن خوه‌یێن بریسقه‌دار ڤه‌، كه‌س ژ فه‌رمانبه‌رێن خانه‌نشین پێڤه‌تر ناكڕیت، یان ژی ئه‌و گه‌نجێن خوه‌ وه‌كو ره‌وشه‌نبیر دده‌نه‌ دیار كرن و ل سه‌ر ته‌ختكێن چایخانێن ل سه‌ر شوسته‌یان گه‌شته‌كا بله‌ز د ناڤ به‌رپه‌رێن وێ دا دكه‌ن دا خه‌لك بێژیت یێ ره‌وشه‌نبیره‌ یێ رۆژنامێ دخوینیت. ئه‌ڤه‌ هه‌موو هێشتا نوچه‌ بوون، خودێ نه‌كه‌ت ببیته‌ ده‌مێ شرۆڤه‌كرنا بویه‌ره‌كێ، بێژه‌ر دێ خوه‌ خیسینیت و مێڤان دێ زه‌ڤله‌كێن خوه‌ دیار كه‌ت دێ بێژی ملاكمه‌یه‌، بینه‌ر ژی دێ ب هه‌ر ده‌ه تلان بۆ مۆر دكه‌ت و دێ بێژیت (والله ته‌ په‌قاند) و ل كولانان بێژنه‌ ئێك و دو ته‌ دیت فلان كه‌سی ل سه‌ر شاشا ته‌له‌ڤزیۆنێ چ ب سه‌رێ فلان حزبێ یان فلان كه‌سی ئینا؟ راسته‌ په‌یڤا (ته‌ په‌قاند) ژ ڤالاتیێ ناهێت، به‌لكو ئه‌و تشتێ وی گۆتی بینه‌ر ژی دڤیا بێژیت چنكو یا ل وێ تێلێ دای یا دلێ وی پێ رحه‌ت دبیت، به‌لێ ئه‌و په‌قاندنا بێ سنوور و بێ سانسۆر و بێ به‌لگه‌ بۆچی وه‌سا ب ئاشكرایی ل سه‌ر كه‌نالێن راگه‌هاندنێ دهێته‌ گۆتن، مانه‌ هه‌ر تشتی سانسۆر و قانوون و داب و نه‌ریتێن خوه‌ یێن هه‌ین. ل گه‌ل ڤێ چه‌ندێ ژی هه‌ر هه‌یامه‌كێ كه‌ناله‌كێ نوویێ ته‌له‌ڤزیۆنێ و ده‌زگه‌هه‌كێ نوویێ راگه‌هاندنێ ل كوردستانێ ڤه‌دبیت، و كۆمه‌كا گه‌نجێن نوو وه‌كو بێژه‌ر و په‌یامنێر لێ كار دكه‌ن و گه‌له‌ك ژ وان چو باگراوه‌ندێن رۆژنامه‌ڤانی و ره‌وشه‌نبیری نینن، له‌ورا نه‌شێن په‌یاما خوه‌ ب دروستی بگه‌هینن، بۆ نموونه‌ دیسا دێ به‌حسێ ئوپه‌راسیۆنا رزگاركرنا شنگالێ كه‌م، ئێك ژ كه‌نالێن راگه‌هاندنێ هند به‌حسێ گرنگیا رزگاركرنا شنگالێ و قاره‌مانه‌تیا پێشمه‌رگه‌ی نه‌دكر هندی مه‌تحێن ستافێ خوه‌ و په‌یامنێر و وێنه‌گرێن كه‌نالێ خوه‌ كرین. یا ژ هه‌میێ كمباختر، نوكه‌ سه‌رده‌مه‌كێ نوو ب سه‌ر مه‌ دا هاتیه‌ كو بوویه‌ ژێده‌ره‌كێ ب ترس بۆ نوچێن بێ بنه‌ما و شه‌رێ حزبان و لایه‌نگرێن وان و هه‌ر ئێك ب كه‌یفا خوه‌ شرۆڤان دده‌ته‌ روودانان و ب كه‌یفا خوه‌ لایه‌نێ دی تومه‌تبار دكه‌ت. ئه‌و ژی سه‌رده‌مێ فه‌یسبووكێ و كورێ خاله‌تا وێ تویته‌ر و هه‌ڤال و هوگرێن وی یوتیووب و سایتێن دی نه‌. ئه‌و ژی یا بوویه‌ گارانگولكانێ، هه‌ر لایه‌نه‌كی چه‌ند په‌یچ ب ناڤێن وه‌همی چێكرینه‌ دا دژاتیا لایه‌نی دی پێ بكه‌ن و ناڤێ وی شێلی بكه‌ن، یان هه‌ر كه‌سه‌ك بۆ خوه‌ شرینكرنێ ل به‌رچاڤێن لایه‌نێ خوه‌یێ سیاسی دێ ته‌ڤڕ و بێرێن خوه‌ راكه‌ت و ب سه‌رێ لایه‌نه‌كێ دا داده‌ت دا به‌رپرسێ وی سحه‌تخۆشیێ لێبكه‌ت. ئه‌ڤه‌ ژبلی هه‌كه‌ ئێكی ڤیا (.. .. .. .. .. . كانیا گوندی) دێ په‌یچه‌كی چێكه‌ت ب ناڤێ (لایه‌نگر و پشته‌ڤانێن فلان كوڕێ فلانی) دا وه‌كو وه‌رزشڤانێن له‌شجوانیێ خوه‌ بته‌یسینیت و بێژیته‌ خه‌لكی ئه‌ز یێ هه‌یم. بلا ئه‌م باش بزانین (و ئه‌ز دبێژم ئه‌م باش دزانین) كو كوردستان ب ڤێ چه‌ندێ سه‌رناكه‌ڤیت و ناگه‌هیته‌ شه‌مه‌نده‌فرا وه‌لاتێن جیهانێ، دژایه‌تیكرنا ئێك و دو دێ وه‌لاتێ مه‌ پاشڤه‌ هێلیت و نه‌ سیاسه‌تا مه‌ و نه‌ ژی ئابوور و نه‌ ژی ره‌وشه‌نبیری و جڤاكێ مه‌ ئاڤا ناكه‌ت. راگه‌هاندن ل وه‌لاتێن پێشكه‌فتی (یێن دیموكراسی) ئه‌و ئالاڤه‌ یێ وه‌لات پێ ئاڤا دبیت و ناهێلیت كه‌س ل دژی به‌رژه‌وه‌ندا وی وه‌لاتی كار بكه‌ت، سه‌رێن مه‌زن دئینیته‌ خوار و كه‌سێن خه‌مخور بلند دكه‌ت, بلا ئه‌م ژی راگه‌هاندنا خوه‌ بێخینه‌ د خزمه‌تا گشتی دا و ل گه‌ل ئێك و دو د راستگۆ بین، نه‌ حزبا مه‌ چ بكه‌ت ئه‌م هه‌ر پشتا وێ بگرین، به‌لكو پێدڤیه‌ ره‌خنه‌كا ئاڤاكه‌ر د ڤان ده‌زگه‌هان دا بهێته‌ كرن دا تشتێن خراب باش بكه‌ین و باشیان باشتر لێبكه‌ین.

پشتی د حه‌فتیا بۆری دا هه‌می ئاریشێن باشورێ كوردستانێ چاره‌ بووین و وه‌لاتیان چو ئاریشه‌ و گریز نه‌ماین، پشتی مه‌ داعش بنبڕكرین و حزبێن مه‌ وه‌كو برا د په‌رله‌مانی و باره‌گایێن حزبی دا وه‌كو برایێن ده‌یبابی دروونن، ئه‌ڤه‌ سێ ساله‌ كاره‌ب ئێك چركه‌ ژی قوت نه‌بوویه‌ و ئاڤ 24 سه‌عه‌تان یا هه‌ی و حكوومه‌تا كوردستانێ ب هه‌ڤكاریا په‌رله‌مانی بریار دا مووچێ سالا 2016 پێشوه‌خت بده‌ته‌ فه‌رمانبه‌ران و لترا پانزینێ كریه‌ 150 دینار، پشتی گه‌نده‌لكار و دزێن مالێ گشتی هه‌می داینه‌ دادگه‌هێ و سزاداین، په‌رله‌مانێ كوردستانێ بریار دا هنده‌ك گه‌شت و سه‌یرانان بۆ په‌رله‌مانتاران دروست بكه‌ت چونكو گه‌له‌ك یێن وه‌ستیان هه‌تا هه‌می ئاریشه‌ چاره‌كرین.
په‌رله‌مانێ كوردستانێ بریار دا لیژنا په‌یوه‌ندییان و كاروبارێن ره‌ڤه‌ندا كورد سه‌ره‌دانا وه‌لاتێ نه‌مسا بكه‌ت بۆ دووڤچوونا ره‌وشا په‌نابه‌رێن كورد و دێ ل گه‌ل به‌رپرسێن ئه‌منی یێن وه‌لاتی كومبن دا ئه‌گه‌رێ گیان ژ ده‌ستدانا وان وه‌لاتیان بزانن یێن د كامیۆنێ دا خه‌ندقین.
باشه‌ برایێ عه‌زیز په‌رله‌مانێ خۆشتڤی ما ده‌مێ چێكرن و هنارتنا شاندانه‌ بۆ ئورۆپا، و یا دی ئه‌و شاند دێ چیته‌ چ؟ دێ چیت ڤه‌كۆلینێ ل سه‌ر چ كه‌ت؟ 71 كه‌س یێن خه‌ندقین و ژ وان 29 كوردن و ته‌رمێ 24 ژ وان یێ گه‌هشتیه‌ كوردستانێ و بابه‌ت یێ ب دووماهی هاتی، یا دی ڤه‌كۆلینا كاره‌كێ وه‌سا كارێ لایه‌نێن ئه‌منیه‌ و ئه‌ز دبێژم نه‌ كارێ په‌رله‌منتارانه‌، هه‌روه‌سا وی وه‌لاتی لایه‌نێن خوه‌یێن شوله‌ژێ د ڤی بیاڤی دا یێن هه‌ین و حوكمه‌تا هه‌رێمێ ژی نوونه‌رێ خوه‌یێ ل وێرێ هه‌ی و ئه‌و دشێت ڤی كاری ب ساناهیتر ئه‌نجامبده‌ت، ژ لایه‌كێ دی ڤه‌ ئاریشا په‌نابه‌ران یا بووه‌ ئاریشه‌كا جیهانێ و هه‌می وه‌لاتێن دونیایێ پێڤه‌ دمژوولن و یێ بزاڤان دكه‌ن چاره‌یه‌كێ بۆ ببینن و نه‌ ئه‌و 71 كه‌س ب تنێ ب ڤێ رێ ڤه‌ مرینه‌ به‌لكو ب سه‌دان و ب هزاران خه‌لك د كامیون و ده‌ریایان دا خه‌ندقینه‌ و گه‌له‌ك ژ وان د بێ سه‌روشوونن. یا دی هوون دێ چن ڤه‌كۆلینێ ل سه‌ر ره‌وشا كێ كه‌ن، یا دروست ئه‌وه‌ هوون ل كوردستانێ ڤه‌كۆلینێ بكه‌ن كا ئه‌و گه‌نج و ئه‌و خێزان ژ به‌ر چ چووینه‌ و كه‌تینه‌ ڤێ رێیا مرن و مانێ؟
برایێ عه‌زیز و په‌رله‌مانێ خۆشتڤی: نوكه‌ نه‌ ده‌مێ هنارتنا شاندانه‌ چونكو ره‌وشا ئابووری یا كوردستانێ د بێ سه‌روبه‌رترین ره‌وش دایه‌ و فه‌رمانبه‌ران مووچێن خوه‌یێن چار هه‌یڤان نه‌ وه‌رگرتینه‌ و هنده‌ك ژ به‌ر قه‌ران نه‌شێن بچنه‌ مالێن خوه‌، هوون دێ بۆچی رابن كۆژمه‌كێ پاره‌ی ل تشته‌كێ بێ ئارمانج مه‌زێخن، ب وان پاران 10 بریندارێن پێشمه‌رگه‌ی ببه‌نه‌ ده‌رڤه‌ و چاره‌سه‌ر بكه‌ن دێ گه‌له‌ك ژ ئه‌نجامێ ڤه‌كۆلینا هه‌وه‌ باشتر بیت، یان ژی ئه‌ڤه‌ ده‌مه‌كێ ژ به‌ر ئاریشێن سیاسی و ئابووریێن كوردستانێ هوون نه‌شیاینه‌ بچنه‌ گه‌شت و سه‌یرانان دێ ب هێجه‌تا شاندی و ڤه‌كۆلینێ ل سه‌ر بابه‌ته‌كێ ب دووماهی هاتی دێ گه‌شت و سه‌یران و گه‌ریانان كه‌ن، رووننه‌ مالا خوه‌ و بلا چاڤێ هه‌وه‌ ل ئاریشێن وه‌لاتیان بیت باشتره‌ هوون ب پارێن ڤی ملله‌تی بچنه‌ گه‌ریانان.

كوردستان وه‌لاته‌كێ سه‌یره‌، هندی ئه‌ز پتر حه‌ز ژێ دكه‌م ئه‌و پتر من دئێشینیت، ئه‌ز یێ بوویمه‌ به‌نده‌وارێ ئه‌ڤینا وێ و د عشقا وێ دا دین و هار بوویم، ئه‌ز خه‌ریبێ زارۆینیا خوه‌ مه‌ یا من د هه‌مبێزا كوردستانێ دا بۆراندی، به‌لێ ئه‌ز حه‌ز ژ ره‌فتارێن ته‌ ناكه‌م كوردستان، مه‌زناهیا ته‌ ل سه‌ر سه‌رێ من و كێم پووته‌دانا ته‌ ب من، من بێ ئومێد دكه‌ت، هه‌می ده‌مان ل به‌ر سینگێ ته‌ دگرنژم و زوو دچم و ب بێده‌نگی دكه‌مه‌ گری، ئه‌ز هه‌می رۆژان خوه‌ به‌رهه‌ڤ دكه‌م دا بهێمه‌ دیدارا ته‌ و گوه ل ده‌نگێ ته‌ببم، لێ عاشقێن ته‌یێن دره‌وین یاریا ب دلێ من و ته‌ دكه‌ن، به‌لێ چ بكه‌م نه‌ تو د خه‌یالێ دا ژ من ڤه‌دبی و نه‌ ژی د كه‌تواری دا دبیه‌ وه‌لاتی من.
تو وه‌لاته‌كێ سه‌یری كوردستان، هندی گه‌نج خوینێ بۆ ته‌ درێژن تو وه‌كو دوزه‌خێی و هه‌ر دبێژی “هل من مزید؟”، عویرێ ته‌ گه‌له‌كێ مه‌زنه‌ و هندی دكه‌نێ تژی نابیت، هندی ژ عویرێ ته‌ دكێشنه‌ ده‌رێ ژی به‌ریكا تژی ناكه‌ت.
تو وه‌لاته‌كێ سه‌یری كوردستان، نۆشدارێن ته‌ بازرگانیێ ب ساخله‌میا مه‌ دكه‌ن و ئه‌ندازیارێن ته‌ نزانن جاده‌كێ ژی چێكه‌ن، بازرگانێن ته‌ نه‌هنگن یان ژی پێشینه‌ خوینا مرۆڤان دمێژن، كه‌سێن پاك و بژین د بێ خودانن و دز ل سه‌رێن كوچكا فیتكا ل ره‌شه‌كان ڤه‌دده‌ن، به‌حسێ قاره‌مانێن ته‌ ل به‌ر كوچكێن بالاڤیان ژی نینه‌ و ترسنۆك ل پشت مێزان به‌ژن و بالا بادده‌ن. تو وه‌لاته‌كێ سه‌یری كوردستان ل هه‌می دونیایێ شه‌هید دساخن و نامرن و ب تنێ د هه‌مبێزا ته‌دا شه‌هید دمرن و زوو ژبیر دچن، ل هه‌می دونیایێ خێزانێن شه‌هیدان د سه‌ر بلندن و ل كوردستانێ هه‌ڤژینێن شه‌هیدان ل رۆژا وه‌رگرتنا مووچه‌ی شه‌رم ژ زارۆیێن خوه‌ دكه‌ن. تو وه‌لاته‌كێ وه‌كو خۆی كوردستان، ل هه‌می جهێن دونیایێ دزیكه‌ر یێن د زیندانان ڤه‌ و ل كوردستانێ دزیكه‌ر یێن د جوانترین خانیان ڤه‌ و ل باشترین ترۆمبێلان سووار دبن، ل هه‌می دونیایێ دزیكه‌ر یێ بێ بها و شكه‌ستیه‌، به‌لێ ل كوردستانێ ل سه‌رێن دیوانان دروونن و گه‌له‌ك ده‌ستێ خوه‌ بۆ وان دده‌ته‌ سینگێ خوه‌ و ده‌نگێ ئه‌زبه‌نیان دفریته‌ ئه‌سمانی.
تو وه‌لاته‌كێ سه‌یری كوردستان، خه‌لكێ ته‌ ب تنێ ل ده‌وات و شه‌هیانان ده‌ستێن ئێك و دو دگرن، دوژمن ل سه‌ر ته‌ رێكدكه‌ڤن و كوڕێن ته‌ ل سه‌ر ته‌ لێكدكه‌ڤن، ل هه‌می دونیایێ هه‌لبژارتنان دكه‌ن دا ئێك وه‌لاتێ وان برێڤه‌ ببه‌ت، ئه‌م هه‌لبژارتنان دكه‌ین دا سه‌را كورسیكێ لێككه‌ڤین، سیاسه‌تا مه‌ یا بوویه‌ گرارا ب پێنج كابانیان و دوژمن ل به‌ر ڤه‌نیٍساندینه‌ دا ل خوه‌ لێكڤه‌كه‌ن، به‌لێ بێهنا وێ گرارێ یا دهێته‌ مه‌ و ئه‌م دزانین دێ رێژنه‌ كولانێ و پشیك و سه‌ دێ خۆن.
ئه‌م ژ روونشتنێ و به‌رێخوه‌دانا شاشێن ته‌له‌ڤزیۆنان و گوهداریا نووچان بێزار بووین، ئه‌م ژ هه‌لویست و گۆتنان بێزار بووین، ئه‌م ژ سۆز و ژ ڤان و هۆشداری و گه‌ف و دره‌وان بێزار بووین، ئه‌م ژ مینبه‌ر و حڕحڕا قاره‌مانێن میحوه‌رێن مال بێزار بووین، ئه‌م ژ هاتن و چوونا كاره‌بێ و ئاڤێ و پانزینێ و نه‌هاتنا مووچان بێزار بووین. ئه‌م ژ قومارا پێنج قولی و كه‌نیا به‌رپرسان بێزار بووین و ل هیڤیا هێكا دیكلینه‌ كو یا بوویه‌ كابووسه‌ك و ئه‌م یێن فه‌تساندین و كرینه‌ به‌نده‌وارێن خه‌ونان، ئه‌م یێ وه‌لاتێ خوه‌ دكوژین كو د بنیات دا هێشتا ژ دایك نه‌بووی بێی ئه‌م تاوانباران دادگه‌ه بكه‌ین، هه‌تا وی راده‌ی كو ئه‌م د فه‌رهه‌نگا شه‌ره‌ف و ره‌وشتان دا كه‌تین و به‌رزه‌بووین، مه‌ بنیاتێ ئه‌ده‌ب و توره‌یێن جڤاكی و ره‌وشتێن شارستانی د ناڤ حه‌فحه‌فا “كورسیكا سه‌رۆكاتیێ” دا كوشتن، مه‌ پیڤه‌رێ وه‌لاتپارێزیێ شكاند و ب پیڤه‌رێ حزباتیێ گوهارت، مه‌ مه‌زناهیا خوه‌ یا پۆخ و سه‌رنه‌كه‌فتنا خوه‌ د ئه‌ڤینا وه‌لاتی دا ل سه‌ر شاشێن ته‌له‌ڤزیۆنان كرنه‌ مه‌تحه‌ و په‌سنه‌ و كێلكرنا سینگان، سه‌ركه‌فتا حزبه‌كێ ل سه‌ر یا دی یا هاتیه‌ به‌رامبه‌ر راگه‌هاندنا ده‌وله‌تێ. د دارستانێ دا شێر دنڕیت هه‌می بێده‌نگ دبن و فه‌رمانان بجهدئینن، د عه‌شیره‌تێ دا ئاغا د ئاخڤیت و هه‌می بچووك و مه‌زن دبن، د ده‌وله‌تێ دا قانوون د سه‌ر هه‌میان را یه‌، ئه‌م ژ ڤێ چه‌ندێ ل كیڤیه‌ینه‌؟ ئه‌م یێن بووینه‌ سرۆدا كه‌سێن كه‌ڕ و ئاوازا لالان و وێنێ نابینان و مه‌یدانا په‌ككه‌فتیان، ئه‌م ب ره‌نگكرنا دره‌وان ڤه‌ حولی بووین دا بكه‌ینه‌ راستی چونكو ئه‌م گه‌له‌ك باوه‌ر ژ دره‌وان دكه‌ین، خوزی كوردستان دره‌وه‌ك با دا شیاباین ب ساناهی باوه‌ر ژێ بكه‌ین.
هه‌وه‌ چ دڤێت؟ ل هه‌ولێرێ و ل دهۆكێ و ل سلێمانیێ و ل هه‌له‌بجه‌، هه‌وه‌ چ ژ ڤی وه‌لاتی دڤێت گه‌لی حزبان؟
شه‌رێ داعش؟ كه‌ره‌مكه‌ن ئه‌و مه‌یدانا شه‌ڕی.
به‌رسینگگرتنا حوكمه‌تا عیراقێ؟ نوكه‌ باشترین ده‌مه‌ بۆ بده‌ستڤه‌ئینانا مافێن مه‌ ل به‌غدا چونكو یا نه‌باشترین ره‌وش دا دژیت.
هه‌وه‌ دڤێت شه‌ڕێ ئێك و دو بكه‌ن؟ كه‌ره‌مكه‌ن، هوین ئه‌ڤرۆ د باشترین ره‌وشا پارچه‌بوونێ و بێرێزیێ دانه‌ به‌رامبه‌ر كوردستانێ.
هه‌وه‌ دڤێت كوردستانێ ئاڤاكه‌ن؟ كه‌ره‌مكه‌ن نوكه‌ كوردستان ژ هه‌می ده‌مان پتر پێدڤی ب وه‌فاداریێ و كه‌سێن نه‌ كرێگرتی هه‌یه‌.

كا مرۆڤاتی د كیش قونجالكێ دا مایه‌؟ كا ئه‌و دلێن دلۆڤان كیڤه‌ به‌رزه‌بوون، چاوا دل د سینگان دا بوونه‌ به‌رێن ره‌ق، مزگه‌فت ل رۆژێن ئه‌ینی ژ نڤێژكه‌ران د داگرتینه‌ و دل ژ دلۆڤانیێ د ڤالانه‌، مانه‌ دلێن بێ دلۆڤانی و نڤێژ ل جهه‌كێ كۆم نابن وه‌كو مه‌لا و دیندار دبێژن؟ ئه‌م ژ مرۆڤاتیێ هاتینه‌ شویشتن و چاڤێ مه‌ یێ ل “كافران” دلۆڤانیێ ب مه‌ ببه‌ن، ئه‌و ژی نه‌ ژ به‌ر چاڤێن مه‌ یێن ره‌ش و به‌له‌ك، به‌لكو ژ به‌ر به‌رژه‌وه‌ندێن دونیایێ، چاوا وه‌سا زوی مرۆڤاتی و دلۆڤانی ژ ده‌ردۆرێن مه‌ ره‌ڤین؟ ئه‌م هه‌ر سال سالڤه‌گه‌را شۆره‌شان ساخ دكه‌ین یێن مه‌ ژ بۆ مرۆڤاتیێ كرین، مه‌ چه‌ند مرۆڤاتی ژ وان شۆره‌شان وه‌رگرت؟ چاوا وه‌سا زوو ژ بیرا مه‌ چوو كو كه‌له‌خێن مه‌ ببوونه‌ خوارنا دڕندنان و كێز و مشك و ماران، هه‌تا ئه‌ڤرۆ د ده‌ریایێن دونیایێ ژی دا ئه‌م بووینه‌ شیڤا ماسیان! هه‌می ده‌مان ده‌ستێن مه‌ به‌ر ب ئاسمانی دبلندن و نه‌وازشان بۆ خودێ دبه‌ین كو دلۆڤانیێ ب مه‌ ببه‌ت، مانه‌ خودێ گۆتیه‌ ئه‌ز چو ملله‌تان ناگوهۆرم هه‌تا ئه‌و ب خوه‌ خوه‌ دگوهۆرن؟ ما هیڤیه‌ك د ملله‌ته‌كێ چڤێل دا هه‌یه‌ كو خوه‌ ل سه‌ر مافێ خوه‌ بێده‌نگ بكه‌ت؟ ملله‌ته‌كێ به‌تران بووی كو نوكه‌ ببیته‌ دووڤه‌لانكێ حزبا ئیبلیسی، ئێك ب ناڤێ پێشكه‌فتنێ و سه‌رده‌میێ عاقلی بفرۆشته‌ مه‌ و هنده‌ك ب ناڤێ خودێ و پێغه‌مبه‌ران خوه‌ ل به‌ر دلێن مه‌ شرین بكه‌ن و ئێك ب ناڤێ وه‌لاتپارێزیێ ل سه‌ر به‌رژه‌وه‌ندێن خوه‌ یێ رژد بیت. سیاسیێن فاشل دبنه‌ ئه‌گه‌رێ مرنا دلۆڤانیێ، هوین چه‌ند نێزیكی ره‌وشا خه‌لكینه‌ و ژ رۆندكێن دایكان و هه‌ڤژینان ل كیڤه‌ نه‌ یێن لاو و هه‌ڤژینێن خوه‌ كرینه‌ قوربانی ڤێ ئاخێ؟ هوین چه‌ند هزرا وان زارۆیان دكه‌ن یێن ل سنۆرێن وه‌لاتێن كافران بێ نان و ئاڤ ماین؟ و چه‌ند به‌حسێ وان كه‌سان دكه‌ن یێن ل به‌ر گه‌رما هاڤینێ دنڤن؟ بكه‌نه‌ كه‌نی ئه‌زبه‌نی ژ دل بكه‌نه‌ كه‌نی، هه‌وه‌ به‌فر ل به‌ر مه‌ یا كریه‌ ته‌نی، مافێ ته‌یه‌ چونكو مه‌ ب خوه‌ د ده‌ستێن هه‌وه‌ دا خوه‌ كریه‌ كووله‌ و ئه‌م د رازینه‌! مرۆڤاتی كیڤه‌ چوو؟ دلۆڤانی كیڤه‌ چوو یا خودایێ مه‌زن دایه‌ مری و زیندیان، دا هنده‌ك مرۆڤێن ژ هه‌ستا مرۆڤان دڤالا ده‌ستهه‌لاتێ ل به‌ندێن خودێ بكه‌ن؟ ما چ جوداهی د ناڤبه‌را هه‌وه‌ و وی دا هه‌یه‌ یێ ب ناڤێ خودێ سه‌ران دبڕیت، كه‌نگی ریهێن درێژ بووینه‌ پاسپۆرت بۆ چوونا به‌هشتێ؟ كه‌نگی شڤانیا په‌زی بوویه‌ پیڤه‌رێ وه‌لاتپارێزیێ؟ چاوا پاره‌ بوویه‌ پیڤه‌رێ ماقوولیێ و تێگه‌هشتنێ و یێ هه‌ژار ژی بیت گۆتنێن وی ب پیڤازه‌كێ نه‌چن، ئانكو وه‌كو مه‌زنان گۆتی “هه‌یی به‌ كوڕێ كه‌ری به‌” به‌س فه‌ره‌ بێژین “هه‌یی به‌ كه‌ر كوڕێ كه‌ری به‌”. كا دلۆڤانی و كا مرۆڤاتی؟ ل بیرا منه‌ ده‌مێ مه‌ بۆ هه‌له‌بجه‌ و ئه‌نفالان رۆندك د باراندن و هنده‌كان بۆ جیهادا ئه‌ڤغانستانێ دكره‌ هاوار، د ناڤ وێ بێده‌نگیا جڤاكێ نیڤده‌وله‌تی دا ل سه‌ر سته‌ما ل مه‌ دهاته‌ كرن ب تنێ مرۆڤاتیێ ئه‌م د لڤلڤاندین و ئه‌م د گه‌هاندینه‌ ئێك بێی كارتێكرنا هزر و بۆچوونێن به‌رته‌نگێن حزبایه‌تیێ و ره‌نگ و نفش و جوداهیێن ئایینی. ل بیرا مه‌ هه‌میانه‌ ده‌مێ هه‌ولێرا قه‌لا و مناره‌ ب هه‌می شیانێن خوه‌ و ل سه‌ر دفنا ستمه‌كاران و بێی جوداهی برایه‌تیا مه‌ سه‌لماندی، بێی حزباتی و بێی هژمارا كورسیكێن په‌رله‌مانی هه‌می ئێك خه‌م و ئێك كۆڤان بوون، چونكو نوكه‌ ژی ده‌مێ مه‌ دكوژن پرسیارا حزبا و هژمارا كورسیكێن په‌رله‌مانی ژ مه‌ ناكه‌ن. ل وی ده‌مێ هه‌می ملله‌ت ل بن سیبه‌را ئالایێ مرۆڤاتیێ كۆمڤه‌ دبوو و بۆچوونیێن حزبایه‌تی نه‌بوون، به‌لێ سته‌ما ل مه‌ د هاته‌ كرن بۆ پالده‌ره‌كێ ب هێز كو ب هێزتر شۆره‌شا خوه‌ ده‌ستپێبكه‌ینه‌ ڤه‌ و مه‌ خوه‌ ئازاد كر. به‌لێ نوكه‌ جاره‌كا دی دیمه‌نێن ترسێ و برسێ و دیتنا خوینێ ل هه‌می جهان دهێنه‌ دیتن و بووینه‌ دیمه‌نێن رۆژانه‌ و ئه‌م هیبووینێ، یا ژ هه‌میان ب ترستر نه‌ ئه‌وه‌ كو هنده‌ك خوه‌ ل سه‌ر زۆرداریان بێده‌نگ دكه‌ن و هنده‌ك پیرۆزباهیان لێدكه‌ن، به‌لێ ترسا مه‌زنتر ئه‌وه‌ ئه‌م د ناڤخوه‌دا بووینه‌ پارچه‌ پارچه‌ و هه‌ر ئێك یێ ل به‌رژه‌وه‌ندێن خوه‌ ل سه‌ر حسابا خوینا شه‌هیدان و نانێ ملله‌تێ دپارێزیت. ئاڤروویێن مه‌ د ژیانێ هاتنه‌ گوهارتن، هه‌ڤبه‌ندیا مه‌ ل گه‌ل ده‌وروبه‌رێن مه‌ یا بوویه‌ كومه‌كا زاراڤێن چێكری، مرۆڤاتیا یا ل بیابانا ئه‌زئه‌زیێ به‌رزه‌بووی و هه‌می رووبه‌رێن نه‌خشێ ژیانا مه‌ یێ داپوشی. كا مرۆڤاتی و دلۆڤانی؟ هه‌می د هه‌ڤڕكیێ دا بۆ بده‌ستڤه‌ئینانا كه‌ره‌ستان دمژوولن، هه‌می حه‌ز دكه‌ن ب له‌زتر بگه‌هنه‌ پێشیێ، ل وی ده‌می كو مه‌ هزر دكر ئه‌م خودان ده‌ستكه‌فتین و مه‌ جهێن پێشیێ ل رێزێن ژیانێ بده‌ستڤه‌ئیناینه‌، مه‌ گرنگترین تشت د ژیانێ دا ژ ده‌ست دا، ژ نشكه‌كێ ڤه‌ گه‌له‌ك تشت د ناخێ مه‌دا وه‌كو خوه‌ نه‌مان، ئه‌و رامانێن جوانێن مه‌ د سینگێ خوه‌ دا هلگرتین ئاڤروویێن خوه‌ به‌رزه‌كرن، مه‌ شیانێن ڤه‌ژاندنا ژیانێ ژ ده‌ستدان، مه‌ شیانێن هزركرنێ و هیڤی و داهێنانان ونداكرن. ل ڤی وه‌لاتێ هندی هژمارا مرۆڤێن ده‌وله‌ته‌كێ شه‌هید داین، نوكه‌ هنده‌ك كه‌س تێدا دژین و هه‌ناسان دهلكێشن و زارۆیان دئینن وه‌كو هه‌می ئافراندیێن دی، به‌لێ وان ناخێن خوه‌ ژ گه‌له‌ك رامانان ڤالا كرینه‌، ل ڤی وه‌لاتێ لاندكا ژیانێ، هنده‌ك تێدا دژین كو د ژیانێ ناگه‌هن، ژیان ل نك وان ب تنێ كومه‌كا به‌رژه‌وه‌ند و ماددانه‌، رۆژێن وان ژ هه‌می هه‌ستێن راست و دروست د ڤالانه‌. هه‌سته‌كا گه‌له‌ك كرێته‌ مرۆڤ د ژیانێ دا یێ مری بیت و سینگێ وی ژ مرۆڤاتیێ و دلۆڤانیێ یێ ڤالا بیت، ژیان نه‌ ئه‌وه‌ تو هه‌ناسان بهلكێشی، به‌لكو ژیان هه‌ستكرنه‌ ب وژدانێ، ل ڤی وه‌لاتێ بهوسته‌ك ژ ئاخا وی نه‌مای خوینا گه‌نجه‌كێ ل نه‌هاتبیته‌ رێتن، هنده‌ك تێدا دژین چو هه‌ڤبه‌ندیا وان ب هه‌ستان نه‌مایه‌، ب تنێ یێن بووینه‌ هژماره‌ك وه‌كو هه‌می هژمارێن دی یێن د ژیانێ دا هه‌ین، ئه‌ڤ هژماره‌ ب تنێ ب به‌رژه‌وندێن كه‌سوكیێن ڤالا ژ هه‌ستان دلڤن، ب تنێ هنده‌ك جه‌سته‌ نه‌ ژ مرۆڤاتیێ و ژ ژیانێ د ڤالا نه‌. تشته‌كێ سه‌یره‌ كه‌سه‌ك قه‌ستا مالا خودێ بكه‌ت و رۆژیان بگریت و نڤێژان بكه‌ت و بالیفكا وی یا تژی هویرده‌ بیت و جیرانێ وی خوارنا شه‌ڤێ نه‌بیت بده‌ته‌ زارۆیێن خوه‌، تشته‌كێ سه‌یره‌ كه‌سه‌ك كومه‌كا ده‌فته‌رێن دۆلاری بده‌ته‌ ب تابلۆیه‌كا ترۆمبێلێ بۆ مه‌تحه‌ و په‌سنا و نیڤه‌كا ملله‌تێ وی د چاڤ زل بن ل هیڤیا مووچه‌ی. هه‌كه‌ ئه‌م وێ مرۆڤاتیا مایه‌ د ناخێ مه‌دا نه‌ ڤه‌گه‌رینین، بازنێ گرفتاریا ئه‌م تێدا دێ فره‌هتر لێهێت، نه‌بوونا دادوه‌ریێ و په‌راوێزخستنا به‌رژه‌وه‌ندێن خه‌لكێ هه‌ژار و بێ ده‌ستهه‌لات و نه‌بوونا چاكسازیان دێ دیمه‌نی ئالۆزتر لێكه‌ت. پێدڤیه‌ ئه‌م وژدان و مرۆڤاتیا خوه‌ ڤه‌گه‌رینین و زرۆیێ ل سه‌ر كه‌سێ قه‌بوول نه‌كه‌ین، پێدڤیه‌ خوه‌ ژ دوبه‌ره‌كیێن حزبایه‌تی و ئایینی و ده‌ڤه‌رگه‌ریێ دوور بكه‌ین ئه‌وا هێدی هێدی ملله‌تی دكوژیت. ئه‌ی سه‌ركرده‌، ئه‌ی حزب، ئه‌ی په‌رله‌مانتار، ئه‌ی وه‌زیر، ئه‌ی ئه‌وێن مه‌ هوین ل سه‌ر خوه‌ سه‌پاندین، كا پیچه‌ك د ناخێ خوه‌دا بگه‌رن به‌لكو هوین مرۆڤاتیا خوه‌ ببینن، ل وێنێ خوه‌ یێ راست بگه‌رن یێ هوین ل سه‌ر هاتینه‌ ئافراندن، ل رامانا هه‌بوونا خوه‌ بگه‌رن، ل وێ په‌یڤێ بگه‌رن یا هه‌وه‌ ژ دلێ خوه‌ ده‌رێخستی و هه‌وه‌ ب ره‌فتارێن خوه‌ رامانا وێ كوشتی، تو چه‌ندێ كرێتی مرۆڤ ده‌مێ تو مرۆڤاتیێ ژ دلێ خوه‌ رادكه‌ی و هۆڤاتیێ ل جهێ وێ بدانی.