خـالـد ئـەحمەد بـادی

زانا و رەوشەنبیر و جیۆلۆجیی و دویڤچوویێن دیرۆكێ‌ ل جیهانێ‌ یێن دویڤچوونا بزاڤا مرۆڤان كری هەر ل دەستپێكا جیهانێ‌ هاتیەدانان و مرۆڤ ل سەر ڤی ئەردی ژیایین خالا سەرەكی یا كۆمڤەبوون و ل گەل ئێك ژیان و لێكگەهشتنا كۆمەلگەه و مرۆڤان، ب تنێ‌ داهاتیێن ئاڤێ‌ بووینە، ژ بەر وێ‌ پێدڤییا فەر یا مرۆڤان ب ئاڤێ‌ ژبۆ پێشەسازی و نێشتەجێكرن چاندن و ڤەخوارن كارپێكرن و بەرهەمێن ئاڤی و…هتد. هەر دیسا دەستپێكا دروستبوونا شارستانیەتێن مرۆڤان ل تەڤایا جیهانێ‌ ئاڤ كەرەستەكێ‌ هەرە كاریگەر بوو ژبۆ دروستبوونا ڤان ئیمپراتوریەت و شارستانیەتێن جیهانێ‌. د قۆناغێن دەستپێكا ژیانێ‌ دا تاكو چەرخێ‌ نۆزدێ‌ رەوشا سەقایێ‌ جیهانێ‌ زۆر یا باش بوو، لێ‌ ژ بەر زێدەبوونا مرۆڤان ل سەر رویێ‌ گۆیا زەمین یێ‌ چەرخێ‌ (20) كو رێژە گەهشتینە (8) هەشت ملیار مرۆڤان و بەر ب زێدەبوونێ‌ ڤەیە, كارتێكرنێن سەقایێ‌ جیهانێ‌ ب گشتی و ب تایبەت ل رۆژهەلاتا ناڤەراست زۆر كرینە سەر رەوشا باران و بەفر و كێمبوون و نەمانا ئاڤێ‌, پشتی سەقا تێكچوویی و سال بۆسالێ‌ ئاڤ كێم دبیت وەلاتێن زلهێز و بالادەست بەرەف وێ‌ ئاراستەیێ‌ چوون كو بەنداڤا دروست بكەن و ئاراستەیا كانی و رویباران بگوهۆڕن و ب تایبەت ئیران و توركیا, ل توركیا زۆر بەنداڤ دروستكرینە ل سەر رویبارێن دجلە ئانكو تێكرا ئانكو پێكڤە و بوش و فورات ئانكو فرە هات، ئانكو یێ‌ بەرفرەهە رویبارێ‌ ناڤبری و یا نەخۆشتر كو دوژمنان ئەڤ رویبارە بۆ خۆ بكارئیناینە و گرتینە و بەنداڤ ل سەر دروستكرینە كو هەردو رویبار یێن كوردانە و ژ ئاخا پیرۆزا كوردان دزێن و دەردكەڤن, پرۆژەیێ‌ گاپ توركیا ل سالا(1988) دەستپێكرییە و (23) بەنداڤ ل سەر دروستكرینە بەنداڤا ئێكێ‌ یا (ئەتاتورك) یا ئێكێ‌ یە ل سەر ئاستێ‌ رۆژهەلاتا ناڤین و یا سیێ‌ یە ل سەر ئاستێ‌ جیهانێ‌ و بەنداڤا ئەلیسۆ هەمی شینوارێن كوردان بەرزەكرن و هەمی ئاڤ توركیا گرت (حەجزكر) ل سەر ئیراق و سووریا و ل وی دەمی توركیا دگۆت دێ‌ فشارێ‌ ل سەر ئیراقێ‌ كەین ب رێكا ڤان بەنداڤان كو لیترا ئاڤێ‌ ب لیترا گازێ‌ بیت, ل ڤی دەمی یا دیار دبیت كو توركیا ئاڤێ‌ دگریت و بەری دو هەیڤان د ئەڤ سالە دا شاندەكێ‌ ئیراقێ‌ ب فەرمی سەرەدانا توركیا كر هەتا كو چەند شەشپالۆیێن ئاڤێ‌ بۆ ئیراقێ‌ بەرداین, ب بۆچوونا مە ل داهاتی دێ‌ شەڕێن مەزن ل دەڤەرێ‌ وجیهانێ‌ و ب تایبەت ل دەڤەرا رۆژهەلاتا ناڤین پەیدابن و دێ‌ ئەڤ شەڕە ئانكو شەڕێ‌ جیهانی یێ‌ سیێ‌ دێ‌ شەڕێ‌ ئاڤێ‌ بیت. نیشانێن كرێت یێن هەیین د پرسا ئاڤێ‌ دا، چونكو رەوشا كەش و هەوایی یا خراب دبیت و سەقایێ‌ جیهانێ‌ یێ‌ بەر ب هشكاتیێ‌ و نەبوونا بەفران و بارانان ڤە دچیت و پێدڤی یا مرۆڤان بۆ ئاڤێ‌ هەر بۆ چاندنێ‌، دیسا بۆ ڤەخوارن و بۆ بكارئینانا رۆژێ‌ یا بەرەف زێدەبوونێ‌ ڤە دچیت و ژبەر ڤان ئەگەران مە گۆت پرسێن مە باس لێكرین مینا بومبێن ئاڤێ‌ یێن تەوقیت كری كو دبیت ل هەردەمەكی ب تەقیت.

خـالد ئەحمەد بـادی

2 ــــ 2

دوژمنان هەمی جۆرێن ئەنفالان ب سەرێ‌ كوردان ئیناینە و د هەمی قۆناغان دا و ئەنفال ب تنێ‌ ئەوە كوشتن و گرتن و رەڤینە، بەلكو ب وێ‌ ئاراستەیێ‌ هەمی جڤاك سەحدكەنە هەوێن ئەنفالان، بەلكو ئەگەر ب هویری و كویر سەحكەینە هەوێن ئەنفالان، بێگومان دێ‌ زۆر ئاراستەیێن دی یان زۆر دیتن و شلۆڤەیێن دی د ئەنفالان دا بینین، ب راستی هەوێن ئەنفالان هەمەجۆر و هەمی رەنگ بوون. باسكرن و شلوڤەكرنا هەوین ئەنفالان كوشتن و بنبڕكرنا كوردان بوو ب رێك و شێوازێن ڤەشارتی و نهێنی و هێدی هێدی كو دەمێ‌ گوندێن كوردان رادكرن و راستدكرن ل گەل ئەردی جۆرەكێ‌ ئەنفالێ‌ بوو, یان دەمێ‌ قوتابخانە نەدهێلا و ل گەل ئەردی راست دكرن ئەڤە ژ ئەنفالەكا دی بوو, یان ژی دەمێ‌ گورزێن كوشندە ل ئابۆرێ‌ كوردان ددا یان ژی دەمی رەز و زەڤی و ئاڤ و چەم هشك دكرن و سۆتن و خراب دكرن دهێلانە تێهنی یان ژی كانیك و رویبار و جۆك ل سەر دگرتن، ئەڤە ئەنفالان مەزنتر بوو, ئەنفالا دی كو دەمێ‌ دارستان و چیا و دۆل و نەهال و زۆزان و مێرگ دسۆتن و نە دهێلان، ئەڤە ژی ئەنفالەكا دی یا مەزنتر و ترسناكتر بوو, یان دەمی دوژمنان هێرش دكرن و دیرۆك و شینوار و كولتوور و شۆنگر نەدهێلان، بەرزە و بن ئەرد دكرن نە دهێلان د هەبوونێ‌ دا, یانژی دەمی كورد ژ داهێنان و زیرەكاتی و خۆرستی و جوانی و مرۆڤایەتیێ‌ بێ‌ بەهردكرن، ل وی دەمی پرس دهاتە گوهۆرین و كەتوار و دۆرهێلەكێ‌ راست و دروست دكەفتە د جێ‌ بەجێكرنێ‌ دا و ل وی دەمی هەر ئەنفالەك دبوو سەدان ئەنفال، هەر چیرۆكەكا ئەنفالێ‌ دبوو راستیەك و دكەفتە د وارێ‌ راست و دروست دا. ئەنفالا كوردان بلا مە كربایە دێكیۆمێنت و كربایە د ناڤا فەرهەنگێن مەزن و ئینسكلۆپیدیایێن بەرفرەه و مەزن دا، كو ب وان پێزانینێن بەرچاڤ دا كو پێزانیێن دروست  و راست بدەن و دیرۆكەك ب گۆرێن ب كۆم بهێتە تۆماركرن و ببنە باشترین و گرنگترین بەلگە و دێكیۆمێنت ژبۆ نیشادانا وان ئانكو وان بەلگەیان بۆ مللەتێن بیانی جڤاكا ناڤدەولەتی بدەن كو بزانن قەبارێ‌ وان كارەسات و نەهامەتان یێن ب سەرێ‌ كوردان ئینانین ل هەوێن ئەنفالان و دروستكرنا وێ‌ جینۆسایدێ‌ ل سەر كوردان. مللەت و وەلاتێن بیانی چ دیرۆك و بەلگەیێن پێدڤی نینن كو دیرۆكا خۆ تۆمار بكەن، لێ‌ بەروڤاژی وێ‌ چەندی ئەو وەلاتێن ناڤئینایی ئانكو وەلاتێن بیانی بۆ خۆ دیرۆكەكا مەزن چێدكەن و شانازیێ‌ پێ‌ دبەن، هەر دیسا مفایێن ماددی و مەعنەوی ئانكو مفایێن دارایی و پارەی، ورەیی، ریكلامی ژی ژێ‌ دكەن. پەیاما مە یاكو ئاراستە دكەین بۆ جهێن شۆلەژێ‌، هەروەسا جهێن بریارێ‌ و هەمی یێن كو حەز ل وەلاتێ‌ خۆ كوردستانێ‌ دكەن ژدل كار ل سەر بكەن، مینا بۆردەكێ‌ بهێز و جۆراوجۆ و ژ پێكهاتێن جڤاكێ‌ و هەمی لایەنێن كوردستانی و كەس و رێكخراو و گرۆپێن پەیوەندیدار دابمەزرینن و ئەو بۆردە یان گرۆپە بهێنە پشتەڤانیكرن ژ لایێ‌ جهێن شۆلەژێ‌ ڤە كو ل سەرتاسەی كوردستانێ‌، هەروەسا ل سەر ئاستێ‌ ژدەرڤە ژی كار بكەن و دۆزا كوردان یا رەوا كو دۆزا ئەنفال و جینۆساید و ئاوارەییا كوردان تۆمار بكەن، دۆزا رەوا یا كوردان بكەنە دۆزەكا نێڤدەولی و ل سەر ئیراقا تاوانبار بسەپینن و كورد ب مافێن خۆ شاد بن، هەروەسا دوژمن و تاوانبار ژی ب مافێن خۆ شاد ببن، بگەهنە بەردەستێ‌ دادوەریێ‌ و بگەهنە سزایا خۆ دا كو ببنە عیبرەت بۆ هەمی رژێمێن دكتاتۆر, لەوما دبێژم ئەنفال برینێن كویرن و دەردێن  بێ‌ دەرمانن.

خالد ئەحمەد بادی

1 ــــ 2

هەوێن ئەنفالان یێن دژی مللەتێ‌ كورد یێ‌ ئارام و بەلەنگاز هاتینە ئەنجامدان كو ژ لایێ‌ رژێمێن ئیراقێ‌ یێن ئێك لدویڤ ئێك ڤە ل سالێن چل و پێنجییان و د هەمی قۆناغان دا ب چ شێوە ناهێنە باسكرن هەروەسا ناهێنە ژبیركرن, ب فەر دبینم بەردەوام ل سەر بۆیەرێن ب ترس و رەشتاری یێن ئەنفالێن سالا (1988) بنڤێسم و بخوینم و بەلاڤ بكەم، چونكو دبیت ئەڤ نفشێ‌ نوكە و یێ‌ بەرێ‌ ژی ب دروستاهی بۆیەرێن ئەنفالان نە بهیستبن و بەلكو گوه لێ‌ نەبیت و گوه لێ‌ نەبوویە, بەلێ‌ زۆر یا گرنگە خودانێن قەلەمان و خودانێن هزر و بیران، بتایبەت یێن د ناڤ بۆیەرێن ئەنفالان دا بەردەوام وان چیرۆك و چیڤانۆك و سەرهاتیێن ئەنفالان، هەر دیسا یێن شۆرشێن كوردان بنڤێسن و هەر بنڤێسن و بەلاڤ بكەن، هەر دیسا دێكیۆمێنت بكەن دا كو ئەڤ دیرۆكە و ئەڤ شۆرشا كو ل هەوێن ئەنفالێن سالا (1988) نە هێنە ژبیركرن و بهێتە تۆماركرن دا كو بەرەبابێن داهاتی و نفشێن كوردان مفایی ژ ڤان تۆمار و دێكیۆمینت و بۆیەران ببینن و مافێ‌ شۆرشڤان و ئاوارەیان نەهێتە بەرزەكرن، هەردەم ئەڤ داستانا مەزن و خۆراگریا خەباتكەر و پێشمەرگێن قەرهرەمان و ئاوارەیێن بێ‌ بەهر ل بەرچاڤ بیت و دا كو بنەمال و زارۆكێن وان ژی ب ڤێ‌ پەروەردەیا جوان و نازك و دلسۆزانە بهێنە پەروەردەكرن. دانانا پلانا ئەنفالان و جینۆسایدا كوردان تایبەت ل كوردستانا باشۆر یا بێ‌ بنەما و پشتەڤان نەبوون، بەلكو پلانا ئەنفالان ب سالان هاتیە دانان و هەر ژ حوكمەتێن بەرێ‌ یێن ئیراقێ‌ هەتا كو بەعسا فاشست و سەدامێ‌ دكتاتۆر جه بجه كری و دیمەنێن ئەنفالان زۆر د جەرگبر و ب سەهم بوون، پشتی پلانا وانان ب داوی هاتی و بتایبەت پشتی راوەستاندنا جەنگ و شەڕان ئیراق و ئیرانێ‌ ئێكسەر رژێما ئیراقا گەنی لەشكرێ‌ خۆ ب چەكێ‌ گران ژ بەرۆكێن شەڕی ڤەكێشان و ئینانە كوردستانێ‌ وكەسێن بێگونەه و سڤێل پێ‌ كوشتن، دەسپێك ژی ل دەڤەرا سەرگەل و بەرگەل یێن دەڤەرا پارێزگەها سلێمانیێ‌ دەستپێكرن و هەتا كو گەهشتیە دەڤەرێن دی و دەڤەرا بەهدینان. بۆچی دبێژنێ‌ هەوا هەشتێ‌ (8) یا ئەنفالان، چونكو هەوا هەشتێ‌ ل دەڤەرا بەهدینان پارێزگەها دهۆكێ‌ بوو و بەری وێ‌، ئانكو (7) حەفت هەوێن دی یێن ل دەڤەرێن دی یێن كوردستانێ‌ هاتینە ئەنجامدان، ل پارێزگەهێن كەركووك، سلێمانیێ‌ و هەڤلێرێ‌ و هەوا هەشتێ‌ ئانكو (خاتیمە) یا هەوێن ئەنفالان ل بەهدینان بوو ب كو هاتبوو بناڤ كرن بۆ ئەنفالا هەشتێ‌ كو حوكمەتا ئیراقا گەنی ل سەر خۆ كریە مال كو هەشت ئەنفال كرینە و ب هزاران بەلگە و دێكیۆمینت و گرۆڤە هەن. ئەگەر سەحكەینە پەرتووكێن ئاسمانی كو رێك ل كوشتن و خوین رێشتنا مرۆڤان گرتیە و ب نە دروست كوشتنا مرۆڤان وخوین رێشتنا مرۆڤان، ب تایبەت كەسێن سڤێل و بێگونەه و وەلاتیێن ئاسایی كو هەمی ئایینان حەرام كریە, وەكی ئایینێ‌ پیرۆزێ‌ ئیسلامێ‌ گۆتی هەر كەسەكێ‌ بێگونەهەكی بكوژیت وەكی وێ‌ چەندێ‌ یە هەر وەكی وی هەمی مرۆڤ كوشتین و هەر كەسەكێ‌ هاریكاریا كەسەكی بكەت و ژمرنێ‌ قورتال كەت، ئەڤجا چ ب رێكا چارەسەریێ‌ بیت یان ئارێشەكا وان چارە كەت یان هەر رێكەكا بیت كو خوین نەهێتە رێتن هەر وەكی وی مرۆڤ هەمی ساخكرینە ڤە..

خـالـد ئـەحمەد بـادی

وەكو د ئاوێنە و خۆدیكان دا دیار، چ تشت یان بیاڤ ل رۆژهەلاتا ناڤەراست یێ‌ بەرقرار نینە و هەر ئەندازەكا دهێتە دانان بۆ چارەكرنا پرسگرێك و ئاریشەیان و هێمنكرنا رەوشا گشتی یان دا كو د بەرژەوەندیا هەمی لایەنان دا بیت، یان كو تشتەك و ئەندازەكا نوی و گشتگیر بیت، دێ‌ ئێكسەر هەڤركیەكا دی یان پرسگرێكەكا دی پەیدا بیت ل رۆژهەلاتا ناڤەراست دێ‌ هەمی دۆز و ئاریشە و هەڤڕكییان بەر ب پاشڤە بەت, هەڤڕكیێن مەزن و پرسگرێكێن گشتی و ناكۆكیێن وەلاتێن رۆژهەلاتا ناڤەراست زۆرن، مینا ناكۆی و دۆزا ئیسرائیل و فەلەستین و دۆزا كوردان ل هەر چار وەلاتێن ئیرانێ‌، ئیراقێ‌ ، سووریا و توركیا ئاریشە و ناكۆكیێن ئیران و هندەك وەلاتێن هەڤسوو و عەرەبی و ئاریشەیا لبنان، سووریا، ئیران، ئیمارات و گزیرتەیێن سومەتڕە، بۆمەترە، ئەبۆ مووسا، توركیا، یۆنان، ئیراق، كویت، یەمەن، سعوودیە و ئاریشەیێن ئیسرائیل و فەلەستین و ژێكنەگرتنێن دەولەتێن عەرەبان و.. هتد . پرۆژەیێن ئایولۆجیێن كو ل رۆژهەلاتا ناڤەراست پەیدا بووین د چەرخێ‌ بۆری دا هەمی ژ راستێ‌ بۆ چەپی و زێدەباری كو هەمی سنوور بەزاندن، ئانكو سنوورێن وەلاتێن رۆژهەلاتا ناڤەراست بەزاندن و كەفتنە د كەتوارێ‌ هەی دا، ئانكو هەمی ئەو رەوش بوونە كەتوار د رۆژهەلاتا ناڤەراست دا, هەر دەمێ‌ نەخشێ‌ ئەندازەیەكا باش بۆ رۆژهەلاتا ناڤەراست بهێتەدانان، هندەك پرسگرێك و نویاتی و خۆسەپاندن پەیدا دبن ژ لایێ‌ هندەك هێزێن ناڤخۆیی ڤە و هندەك هێزێن زلهێز و مەزن یێن دەرەكی، ئەڤە وێ‌ چەندێ‌ بۆ مە دیار دكەت كو خالا هەرە سەرەكی كو خالان دانینە سەر پیتان؛ ئەڤەیە كو بەرژەوەندیخواز دبنە رێگر و پتر ئاگری گەش دكەن و ل شوینا ئاڤێ‌ ب ئاگری دا بكەن بەروڤاژی گازێ‌ ب ئاگری دا دكەن, زۆر ئەگەر هەنە كو ئەڤ نەخشەیێ‌ ئەندازەكری یێ‌ كو بۆ رۆژهەلاتا ناڤەراست دهێتە دانان سەرناگریت، چونكو پرسێن نەزانینێ‌ ل ناڤ رۆژهەلاتا ناڤەراست دزۆرن و پرسێن مەزهەبی و ناڤچەیی و ئایینی و نەتەوەیی د زۆرن، ئەڤ ناكۆكیێن گشتی یێن ل سەری مە باس لێ‌ كرین دێ‌ بنە شەنگستە بۆ ئاخفتنێن مە و ژبەر ڤان نەزانین و نەڤیان و نەتەوەپەرستی و توندرەوییا مەزهەبی ئایینی، نەتەوەیی مافێن كوردان ژی هاتینە خوارن و بن پێكرن و كوردان زۆر خزمەتا پتریا نەتەوە و ئایین و مللەتان كری یە، لێ‌ رەگەزپەرستی كارتێكرنەكا مەزن ل سەر ڤان پرسان كریە و چەندین خالێن مە باس لێ‌ كرین ل رۆژهەلاتا ناڤەراست جێ‌ بەجێ‌ نەبن و مافێن نەتەوە و ملەتان نەدەنێ‌، دێ‌ هەمی نەخشە و بریار شكەستنێ‌ بخۆڤە ئینن, شەڕ د بەرژەوەندیا چ لایەكی دا نینە و هەمی پرسگرێك و ئاریشە دێ‌ ب دانوستاندن و ل سەر مێزا دانوستاندنان هێنە چارەسەركرن و بلا ب تنێ‌ هەمی كار بۆ پرسێن ئێكرێزیا گەلان و مرۆڤایەتیێ‌ بكەن. ل داویێ‌ دێ‌ بێژین ئەگەر بۆ خۆ پرۆسا ئەورۆپا بكەینە رێنشادەر كو ب زانست و زانینێ‌ و پەروەردە گەهشتە بلندترین ناڤەندێن بریاردانان ل جیهانێ‌. دانانا نەخشەیێ‌ ئەندازەیا رۆژهەلاتا ناڤەراست دێ‌ رەوشا رۆژهەلاتا ناڤەراست ئارام و پێشكەتی كەت و دێ‌ خەلك و مللەت و وەلاتێن رۆژهەلاتا ناڤەراست ب ئارامی و پێشكەفتن و ئازادی ژین و دێ‌ كەڤنە د رەوشەكا خوش و شاد دا و دێ‌ هەمی ب مافێن خۆ یێن رەوا شاد بن.

خالد ئەحمد بادی

دكەتوارێ‌ ژیانا گشتی دا سیستەمەك هەیە و ژیان ل دویڤ بڕگە و خالێن وی سیستەمی برێڤە دچیت، هەروەسا یاسایەك هەیە و ل گۆر بڕگە و ماددەیێن وی یاسایی كاروبار و كریار و كاروانێ‌ ژیانێ‌ بریڤە دچیت, لێ‌ هەردەم سوپرایز و كارێن ژ نشكەكی ڤە دروست دبن و ل مەیدان و قادا ژیانێ‌ خۆ ب كاریكتەر و قارەمان دیار دكەن و شیان و چالاكی یێن خۆ بەرچاڤی خەلكەكی دكەن و بۆ هەمییان دیار دكەن ئەم خودان شیانین و دێ‌ پەیڤا مە بسەر هەمییان كەڤیت و دێ‌ هەفسارێ‌ كاران د دەستێ‌ مە دا بیت و دێ‌ شەمەندەفرا خۆ بەرەف وی ئاراستەیی بەین یا مە بڤێت. ل ڤێرە بۆ مە چەندین راستی و ئاراستە دیار دبن كو چ ئالیەتە ڤان ئاراستەیان چێدكەت ئەو ژی سێ‌ جەمكان دئینیتە بیرا مە سیاسەت و ئابۆر و بەرژەوەندی كو ل ناڤبەرا هەمی تاك و گرۆپ و مللەت و وەلات و جڤاكان دا هەنە و ژیانێ‌ بەرەف گوهۆرینێ‌ دبەت و سۆزان بن ئاخ دكەت و رێكەفتنامەیا كانسل دكەت و پەیڤان دادعویریت و راستییان بەرزە دكەت. مانشێتێ‌ مە ل (13خزیرانا سالا 2025) چ رویدایە, ڤێ‌ دیرۆكێ‌ ل سپێدەهییا رۆژا ئەیینی یا سێزدەیی هەیڤا شەش ئیسرائیلێ‌ هێرشەكا زۆر ب هێز و مەزن و بەرفرەه ب مۆشەك و بومبە و درۆن و فرۆكەیان كرە سەر ئیرانێ‌ و باژێرێن تەهران و زۆر باژێرێن دی و هێرشا ئیسرائیلێ‌ چەندین دامودەزگەهێن لەشكری و بنگەهێن ئەتۆمی و كارگەهێن دروستكرنا مۆشەكێن بالیستی یێن ئیرانێ‌، هەروەسا چەندین سەركردە و زانایێن ئەتۆمی یێن ئیرانێ‌ كرنە ئارمانج و كوشتن و هەر ل لێدانا ئێكێ‌ نێزیكی (30) زانا و پلەدار و فەرماندێن ئیرانی كوشتن, هەروەسا هەر ل وێ‌ رۆژێ‌ و بەرامبەر ڤان هێرشان ئیرانێ‌ هێرشەكا بەرفرەه و مەزن كرە سەر ئیسرائیلێ‌ و تەلئەڤیڤ حەیفا و زۆر باژارێن دی و د ڤان هێرشێن ئیرانێ‌ دا بۆ سەر ئیسرائیلێ‌ دا چەندین خانی و ئاڤاهی و جهێن گشتی خراب كرن و هەڕفاندن و شەڕ بەردەوام بوو كو ب شەڕێ‌ هەوایی ئانكو شەڕێ‌ مۆشەكی و هێرشێن ئیران و ئیسرایلێ‌ بەردەوام بوون, هەمی لایان داخۆیانی دان و ئەمریكا ما وەكو بەرێخودەرێ‌ شەڕێ‌ دولایەنی لێ‌ ل پشت ڤی شەڕی ئەمریكا و رۆسیا و بریتانیا دەست ل پشت هەنە و هەڤڕكیێن ڤان وەلاتێن مە ناڤ لێئینایی د بەردەوامن و ل پشت پەردان و ل ژۆرێن تاری و ل پشت دیواران كار بۆ دهێتەكرن، ئەڤە ژی ب تنێ‌ بۆ وان پرسێن مە ل سەری باسكرین كو بەرژەوەندیێن تایبەت, پاشە ئەمریكا ب سیناریۆیا خۆ یا كو ل بنگەهێن ئەتۆمی یێن فوردۆ و ناتانز و ئەسفهەهان دایی شەڕ ب داوی ئینا و هەردو لایەنان یێ‌ ئیسرائیل و ئیرانێ‌ داخوازا دانوستاندنان كرن. ب راستی شەڕ د بەرژەوەندیا چ لایەكی دا نینە و هەمی پرسگرێك و ئاریشە دێ‌ ب دانوستاندن و ل سەر مێزا دانوستاندنان هێنە چارەسەركرن و بلا ب تنێ‌ هەمی كار بۆ پرسێن ئێكرێزیا گەلان و مرۆڤایەتیێ‌ بكەن .

خـالد ئەحمد بـادی

مانشێتێ‌ گۆتارا مە؛ دبیت یێ‌ سەرسام و عەجێب بیت، لێ‌ د ناڤەرۆكا مانشیتی دا وێ‌ چەندێ‌ دیار دكەت جەنگ و شەڕێ‌ سێ‌ ئەلیفا ئانكو شەر ل ناڤبەرا سێ‌ وەلاتان كو وەلاتێ‌ (ئەمریكا، ئیسرائیل و ئیران), پشتی ئیسرائیلی یا دەولەتەك دامەزراندی ل سالا (1948) و تا نوكە ل ناڤبەرا هەردو هێز و جەمسەران دا هەڤڕكیێن بهێز هەنە و ئەڤ هەڤڕكییە یێن مەزهەبی و ئایینی و سیاسی و ناڤچەیینە، هەروەسا بەرژەوەندخوازینە، هەر دەولەتەك یان پارتەك یان دەزگەهەك یان دەستهەلاتەك دروست ببیت، بێ‌ گومان ژ ڤالاهیەكێ‌ یە یان ژ كێماسیەكێ‌ یە و دروستبوونا ئیرانێ‌ و گوهۆرینا دەستهەلاتێ‌ ژ شاهاتی بۆ دەستهەلاتێ‌ خودانێن عەماما دبیت ئەو ژی ژ ڤالاتیەكێ‌ و پێدڤییەكێ‌ هاتبیت، دبیت هەبوونا دەستهەلاتێ‌ رژێما عەماما ژ پێدڤیی و لاوازبوونا ئیسلامێ‌ بیت ل وی سەردەمی و ل دەمێ‌ هەولدان دهێنەكرن بۆ وەرگرتنا دەستهەلاتی یان ژی دروستكرنا دامودەزگەهەكی یان پارتەكێ‌ دێ‌ هەمی هەولان دەیی كو شۆنگرەكی یان هاریكاری و پشتەڤانیەكا موكم و بهێز كۆمڤە بكەیی و خودانێن عەماما ژی پشتبەستنا خو كرە سەر هندەك لایەینێن زلهیز ژبۆ بدەستڤەئینانا دەستهەلاتەكا نوی یا ئیسلامی ل دەڤەرا رۆژهەلاتا ناڤەراست و جیهانێ‌ و ل هەر دەمەكی پشتەڤانی ل تە بهیتەكرن، بێگومان دێ‌ یێ‌ بێ‌ بڕیار بیت بەرانبەر لایەنێ‌ دی، لدویڤ ژێدەران ئیران ژ وان رێكەفتنان دەركەفت و بەرەف ئاراستایەكا دی چوو و ل ڤی دەمی زۆر بهانە دیار بوون و ئیرانێ‌ زۆر مایتێكرن ل هەمی دەڤەر وجهان دا كر و ژ بەر ڤان خالێن مە ب شێوەكێ‌ ئاشكەرا باس لێ‌ كری، بۆ مە دبنە بەلگە كو سیناریۆیێن گرنگ و هەستیار ل پشت شەڕ و جەنگێ‌ هەر سێ‌ ئەلیفا، هەیە ئانكو هەرسێ‌ وەلاتان دا هەیە ژبەر كو چونكو ئیران بەرەف ئاراستایەكا ترسناك و ب هێز و هەستیار ڤەچوو و مایتێكرن د هەمی جه و دەڤەر و دەولەتان دا كرن و ئیسرائیل و ئەمریكا ب شێوەكی هشیاركرنێ‌ دربێن لەشكری ئاراستەیی ئیرانێ‌ كرن. ل (13خزیرانا سالا 2025) ئانكو ل (13, 6, 2025) ل ڤێ‌ دیرۆكێ‌ ل سپێدەهییا رۆژا ئەیینی یا سێزدەیی هەیڤا شەش ئیسرائیلێ‌ هێرشەكا زۆر ب هێز و مەزن و بەرفرەه ب مووشەك و بومبە و درۆن و فرۆكەیان كرە سەر ئیرانێ‌ و باژێرێن تەهران و زۆر باژێرێن دی، هێرشا ئیسرائیلێ‌ چەندین دامودەزگەهێن لەشكری و بنگەهێن ئەتۆمی و كارگەهێن دروستكرنا مۆشەكێن بالیستی یێن ئیرانێ‌، هەروەسا چەندین سەركردە و زانایێن ئەتۆمی یێن ئیرانێ‌ كرنە ئارمانج و كوشتن، هەر ل لێدانا ئێكێ‌ نێزیكی (30) زانا و پلەدار و فەرماندەیێن ئیرانی كوشتن، هەروەسا هەر ل وێ‌ رۆژێ‌ و بەرامبەر ڤان هێرشان ئیرانێ‌ هێرشەكا بەرفرەه و مەزن كرە سەر ئیسرائیلێ‌ و تەلئەڤیڤ و حەیفا و زۆر باژارێن دی، د ڤان هێرشێن ئیرانێ‌ بۆ سەر ئیسرائیلێ‌ دا چەندین خانی و ئاڤاهی و جهێن گشتی خراب كرن و هەڕفاندن و شەڕ بەردەوام بوو كو ب شەڕێ‌ هەوایی ئانكو شەڕێ‌ مۆشەكی و هێرشێن ئیران و ئیسرایلێ‌ بەردەوام بوون, هەمی لایان داخۆیانی دان، ئەمریكا ما وەكو بەرێخودەرێ‌ شەڕێ‌ دولایەنی لێ‌ ل پشت ڤی شەڕی وەلاتێن ئەورۆپی و ئەمریكا، هەروەسا رۆسیا و بریتانیا دەست ل پشت ڤی شەڕی هەنە و ژ نێزیك هایداری دەڤەێ‌ ب گشتی و ب تایبەت شەڕێ‌ ئیسرائیل و ئیرانێ‌ دكەن، هەڤڕكیێن ڤان وەلاتێن مە ناڤ لێئینایی د بەردەوامن و ل پشت پەردەیان و ل ژۆرێن تاری و ل پشت دیواران كار بۆ دهێتەكرن، ئەڤە ژی ب تنێ‌ بۆ وان پرسێن مە ل سەری باس لی كرین كو بەرژەوەندیێن تایبەت، پاشان ئەمریكا ب سیناریۆیا خۆ یا كو ل بنگەهێن ئەتۆمی یێن فۆردو و ناتانز و ئەسفەهان دایی شەڕ ب داوی ئینا و هەردو لایەنان یێ‌ ئیسرائیل و ئیرانێ‌ داخوازا دانوستاندنان كرن و ل دوماهیێ‌ ب تنێ‌ مێزا بازنەیی دێ‌ هەر ئارێشەكێ‌ چارەسەر كەت.

خالد ئەحمەد بادی

ل دێرین زەمان ب شێوەكی فەرمی و ئاشكەرا كرین و فرۆتنا مرۆڤان دهاتەكرن و رەواجەكا مەزن ل سەر بوو و خەلكی بازرگانیەكا مەزن و دویر ژ بنەمایێن مرۆڤی و مرۆڤایەتیێ‌ ئەنجام ددا، ب ڤێ‌ كریارا كەشەفرێت. وەكو كولە ئانكو بەند (عەبد) دهاتە هژمارتن و هەروەسا كرین و فرۆتن, ب مخابنی ڤە مرۆڤان چ بوها و قیمەت نەبوون و خودایێ‌ مەزن د پەرتووكێن پیرۆز و ئاسمانی دا یا دیاركری كو مرۆڤان بوهایەكێ‌ مەزن یێ‌ هەیی و قورئانا پیرۆز دا خودایێ‌ مەزن یا گۆتی مە مرۆڤ ب باشترین شێوە وشكل یێ‌ دروستكری و ئافراندی, د چیرۆك و خەلەكا یوسڤێ‌ پەیامبەر دا كو دەمێ‌ برایێن وی ب چەند دەرهەمەكێن كێم فرۆت بوو, ئەڤ دیاردەیا كرێت و دویر ژ هەمی یاسا و رێسایا ئەڤ دیاردە ل سەر تاك و جڤاك و گرۆپ و مرۆڤان ل جیهانێ‌ هاتبوو بژاندن, ل گەل بۆرینا هەمی قووناغ و چەرخان و پێشكەفتنا مرۆڤایەتیێ‌ و جیهان كەفتیە د چەرخێ‌ جیهانگێری و تكنولۆجیا و زانستێن نوی یێن جیهانی دا و د هەمی واران دا جیهان و جڤاكێن مرۆڤان پێشكەفتن ب خۆڤە دیت و هێدی هێدی ئەو دیاردە كێم بوو، پاشی ب شێوەكی گشتی ئەو شێواز و كریارە هاتە بنبركرن. ئەو دەمێ‌ نەزانین بۆرین و نەماین, دەمێن نەخۆش و كێماسی و هەر تشتەكی كو ل ڤی چەرخی دا و نەبوونا ئالاڤ و هێز و دەزگەه و ئامیر و شیانان هەمی هاتن و بۆرین و ب چ شێوە و چ تێگەهشتن بۆرین و ئەو دەم و سال و چەرخێن سەخت و دژوار ل سەر جڤاكێن جیهانێ‌ دا بۆرین و نەمان, جهێ‌ داخێ‌ یە نوكە و ل ڤی سەردەمی ب شیوازەك دا و ب كریارەكا بەربەلاڤ ئەڤ جۆرە كار و كریار دیاردە یا ساخ بوویە ڤە و ب رێژەكا زۆر بەربەلاڤ و زێدە ل زۆر وەلاتان وب تایبەت ل وەلاتێ‌ مە, ب هزاران نموونە هەنە دا كو بەرژەوەندیێن خۆ یێن تایبەت بپارێزیت، دێ‌ خۆ فرۆشێت ب بهایەكێ‌ كێم یان ب چەند دینار و دەرهەمان, یان دێ‌ بیتە لەگلەگی یان دێ‌ بیتە ئیزگێ‌ وی ژبۆ ڤەگوهاستنا دەنگوباس و بێ‌ بەختی یا یان ژی دێ‌ بیتە گەندەل و دزیكەر بۆ وی كابرایی دا كو ژێ‌ رازی بیت, یان ژی دێ‌ بیتە پالێ‌ وی بۆ هەر كار و كریارەك و فەرمانەكێ‌ بیت دا كو ئەوی كەسێ‌ ئەو كری ژێ‌ رازی بیت. مخابن و سەد جاران مخابن كو ئەو دیاردەیا كرین و فرۆتن و خۆمالیكرنا مرۆڤان دوبارە دیاربوویە ڤە و دەركەفتی یە د ناڤ جڤاكێن زۆر وەلاتان دا، هەر دیسا ل وەلاتێ‌ مە ئەو دیاردەیا خراب دەركەفتی یە و بوویە بازارەكێ‌ مەزن یێ‌ كرین و فرۆتن و خۆمالیكرنا مرۆڤان, و ئەگەر تو نەكەی، دێ‌ یێ‌ بێ‌ بەهر بی ژ هەر تشتەكی و دێ‌ خەلكەك هەبن بێژن یان یێ‌ نەزان و نەفامایا یان ژی یێ‌ خشیم و ترسنۆكە یان ژی دێ‌ بێژنی نزانیت ئیدارەیا خۆ بكەت, ئۆمێدەوارین بازارێ‌ فرۆتن و كرین و خۆمالیكرنا مرۆڤان ل چ دەڤەر و جهان نەمینیت.

خالد ئەحمەد بادی

ل دێرین زەمان ب شێوەكی فەرمی و ئاشكەرا كرین و فرۆتنا مرۆڤان دهاتەكرن و رەواجەكا مەزن ل سەر بوو و خەلكی بازرگانیەكا مەزن و دویر ژ بنەمایێن مرۆڤی و مرۆڤایەتیێ‌ ئەنجام ددا، ب ڤێ‌ كریارا كەشەفرێت. وەكو كولە ئانكو بەند (عەبد) دهاتە هژمارتن و هەروەسا كرین و فرۆتن, ب مخابنی ڤە مرۆڤان چ بوها و قیمەت نەبوون و خودایێ‌ مەزن د پەرتووكێن پیرۆز و ئاسمانی دا یا دیاركری كو مرۆڤان بوهایەكێ‌ مەزن یێ‌ هەیی و قورئانا پیرۆز دا خودایێ‌ مەزن یا گوتی مە مرۆڤ ب باشترین شێوە وشكل یێ‌ دروستكری و ئافراندی, د چیرۆك و خەلەكا یوسڤێ‌ پەیامبەر دا كو دەمێ‌ برایێن وی ب چەند دەرهەمەكێن كێم فرۆت بوو, ئەڤ دیاردەیا كرێت و دویر ژ هەمی یاسا و رێسایا ئەڤ دیاردە ل سەر تاك و جڤاك و گرۆپ و مرۆڤان ل جیهانێ‌ هاتبوو بژاندن, ل گەل بۆرینا هەمی قووناغ و چەرخان و پێشكەفتنا مرۆڤایەتیێ‌ و جیهان كەفتیە د چەرخێ‌ جیهانگێری و تكنولۆجیا و زانستێن نوی یێن جیهانی دا و د هەمی واران دا جیهان و جڤاكێن مرۆڤان پێشكەفتن ب خۆڤە دیت و هێدی هێدی ئەو دیاردە كێم بوو، پاشی ب شێوەكی گشتی ئەو شێواز و كریارە هاتە بنبركرن. ئەو دەمێ‌ نەزانین بۆرین و نەماین, دەمێن نەخۆش و كێماسی و هەر تشتەكی كو ل ڤی چەرخی دا و نەبوونا ئالاڤ و هێز و دەزگەه و ئامیر و شیانان هەمی هاتن و بۆرین و ب چ شێوە و چ تێگەهشتن بۆرین و ئەو دەم و سال و چەرخێن سەخت و دژوار ل سەر جڤاكێن جیهانێ‌ دا بۆرین و نەمان, جهێ‌ داخێ‌ یە نوكە و ل ڤی سەردەمی ب شیوازەك دا و ب كریارەكا بەربەلاڤ ئەڤ جۆرە كار و كریار دیاردە یا ساخ بوویە ڤە و ب رێژەكا زۆر بەربەلاڤ و زێدە ل زۆر وەلاتان وب تایبەت ل وەلاتێ‌ مە, ب هزاران نموونە هەنە دا كو بەرژەوەندیێن خۆ یێن تایبەت بپارێزیت، دێ‌ خۆ فرۆشێت ب بهایەكێ‌ كێم یان ب چەند دینار و دەرهەمان, یان دێ‌ بیتە لەگلەگی یان دێ‌ بیتە ئیزگێ‌ وی ژبۆ ڤەگوهاستنا دەنگوباس و بێ‌ بەختی یا یان ژی دێ‌ بیتە گەندەل و دزیكەر بۆ وی كابرایی دا كو ژێ‌ رازی بیت, یان ژی دێ‌ بیتە پالێ‌ وی بۆ هەر كار و كریارەك و فەرمانەكێ‌ بیت دا كو ئەوی كەسێ‌ ئەو كری ژێ‌ رازی بیت. مخابن و سەد جاران مخابن كو ئەو دیاردەیا كرین و فرۆتن و خۆمالیكرنا مرۆڤان دوبارە دیاربوویە ڤە و دەركەفتی یە د ناڤ جڤاكێن زۆر وەلاتان دا، هەر دیسا ل وەلاتێ‌ مە ئەو دیاردەیا خراب دەركەفتی یە و بوویە بازارەكێ‌ مەزن یێ‌ كرین و فرۆتن و خۆمالیكرنا مرۆڤان, و ئەگەر تو نەكەی، دێ‌ یێ‌ بێ‌ بەهر بی ژ هەر تشتەكی و دێ‌ خەلكەك هەبن بێژن یان یێ‌ نەزان و نەفامایا یان ژی یێ‌ خشیم و ترسنۆكە یان ژی دێ‌ بێژنی نزانیت ئیدارەیا خۆ بكەت, ئۆمێدەوارین بازارێ‌ فرۆتن و كرین و خۆمالیكرنا مرۆڤان ل چ دەڤەر و جهان نەمینیت.

خالد ئەحمەد بادی

پشكا (2-3)
ل دەمێ‌ تۆفانا نۆح پەیامبەری و كورد كارتێكەر بوون ب پرسێن مرۆڤایەتیێ‌، هەردەم كوردان ڤیایە مرۆڤایەتی و جیهان بەرەف ئارامی و ئاراستەیێن جوان و مرۆڤ دۆست و داهێنان و كاركرن ڤە بچیت ، ژیانەكا بەختەورە بۆ تەڤایا مرۆڤایەتیێ‌, كوردبوون جیهان رزگاركری ژ نەزانینیێ‌ كورد بوون كو شەڕ بۆ مرۆڤاتیێ‌ دكر و سەلاحەدینێ‌ ئەیۆبی بوو مللەتێن گەنی یان رزگاركرین هەرێما كوردستانێ‌ و پارچەیێن دی یێن كوردستانێ‌ د بەرۆكێن پێشڤەچوون و پێشداچوو هەر كوردبوون شەڕ بوو مرۆڤایەتی و ئارامی و ژیانەكا بەختەورە دكر, بێگومان پتریا مللەتان ئایین و پیرۆزیێن خۆ بۆ خۆ كرینە پێ‌ رهەك و ل سەر وێ‌ پر و پێرهێ‌ ڕا گەهشتنە مەرەمێن خۆیێن تەتەوەیی، بۆ خۆ دەولەت و حوكمەت پێ‌ دروست كرن، كوردان دەولەت و حوكمەت و دەستهەلات و حوكمرانیەت، ئیمپراتۆریەت، میرگەه هەبوون، لێ‌ ب گۆرەیی ئایین و مللەت و مرۆڤایەتیێ‌، هەردیسا گۆری مرۆڤدۆستی و هەڤالینیێ‌ كر و ل دوماهیێ‌ كورد مانە دبێ‌ هەر تشتەك و تا نوكە ل ڤان قووناغان ژی كوردان چ بدەستڤەنە ئیناینە و شەمەندەفرا جیهانی، ئانكو شەمەندەفر و كاروانێ‌ ژیانێ‌ كورد هێلانە د دویكێلا خۆ یا رەشتاری دا و دوبارە وان هۆڤ و دەڤبخوین و بەرژەوەندیخوازان خیانەت و ل كوردان كر و ئەو ل سەر عەرشێن زێر و زیڤ و بڕونزان روینشتن وجلكێن حەریر و بەلسەمان ل بەر خۆ كرن، عەقل و هەست و رەحم هەر د فەرهەنگا وانان دا نەماینە. نوكە و ل ڤی سەردەمی رەوشا گشتی یا دهێتە گوهۆرین و ئاراستەیێن نوی و جودا یێن دیاربن و رەوشا گشتی كەتیە د خانەیا بەرژەوەندیێن تایبەت دا، هەر چەندە هەردەم و د هەمی قووناغ و دەمان دا بەرژەوەندیا گشتی یا د هەبوونێ‌ دا و ب رێژەیێن بەرچاڤ لێ‌ نوكە و د ڤێ‌ قووناغێ‌ دا، پرسا بەرژەوەندیان ب رێژەیێن زۆر زێدە بەلانس بلند بوویە و ل بەری دەمی هەر هەبوو، لێ‌ ب رێژەیێن كێمتر بوون و ب تایبەت پشتی دۆنالد ترامب هاتی و دەستهەلات ل ئەمریكا وەرگرتی وەكو سەرۆكێ‌ نوی یێ‌ ئەمریكا پرسێن بەرژەوەندی و بازرگانی و حەزژێكرنا خۆ ب خۆ كەفتیە د وارێ‌ جێبەجێ‌ كرنێ‌ دا, نوكە و د ڤان دەم و قووناغێن نوكە دا شەرمەندەفرا كوردان یا هەول ددەت بەرەڤ كاروانێ‌ جیهانی ڤە بچیت ول وان مافان بگەریێت و ببینیت یێن كو دوژمنان ژ كوردان ستاندین. ل ڤان هەیامان بزاڤێن زێدە و مشە یێ‌ روی ددەن و دهێنە پێش كو ئەو ژی پێشوازی و روینشتنێن سەرۆك (مسعود بارزانی) ل گەل مەزنە بەرپرس و سەركردە و سەرۆك و وەزیر و كونسل و كەسایەتیێن جودا جودا یێن بیانی و ناڤخۆیی دیار دبن.

خالد ئەحمەد بادی

2 ــــ 2

دەستهەلاتدار و سەركردەیێن ئیرانی هزرەكا ب هێز بۆ گەلێ‌ ئیرانێ‌ پەیداكریە، كو بتنێ‌ ئیسلامەتی یا راستەقینە یا ل ئیرانێ‌ هەی و دئێتە برێڤەبرن و ل چ جهێن دی یێن دونیایێ‌ نینە و هەمی نەتەوە و مەزهەبێن دی ل بەر خەلكی رەشكرینە، خەلكێ‌ ئیرانی نەچار كریە كو سەرەدەریەكا خراب و شاش ل گەل وەلاتێن دی و هەروەسا مللەت و نەتەوەیێن دی بكەن یێن كو د ناڤ وانان دا دژین، هەروەسا وەلات و مللەتێن دی یێن جیهانی و هەرێمی و رۆژهەلاتا ناڤین, بەردەوام ئیرانێ‌ مایتێكرن ل سووریا، یەمەن، بەحرەین، سعوودیە، ئەففغانستان، كوێت و پتریا وەلاتێن كەنداڤی و هەرێمی، لبنان و پتریا وەلاتان. ل وەلاتێ‌ ئیرانێ‌ زۆر كەمەنەتەوە هەنە مینا كورد و عەرەبێن ئەهواز و عەجەمی، ئانكو توركمان و مەسیحی و كەلیمی ئیران زۆر زولمێ‌ ل وان ژی دكەت, رەفتار و سیاسەتا ئیرانێ‌ یا هشك و بێ‌ باوەر بەرامبەر مللەتێ‌ خۆ و مللەت و وەلاتێن جیهانێ‌ نەیا رەوایە و نەیا سیاسی و نەمرۆڤایەتی تێدا دیار دبیت و بەردەوام ئیران د شەڕ و گەنگەشەكا بێ‌ بنەما دایە ل گەل وەلاتێن رۆژئاڤا و مامەلەكا ڤەشارتی و پەیوەندیێن دگەلدا هەیین, پشتی هاتنا ترامپی بۆ سەرێ‌ گوپیتكا دەستهەلاتێ‌ ئەمریكا گەفێن مەزن ل زۆر وەلاتان كرن و ژ وان ئیران ئێك ژ وان وەلاتان كرن و پاشی دەنگوباسێن جیهانی وەسا دا خۆیا كرن كو ترامپی رێك نەدا ئیسرائیل كو گۆرزەكێ‌ لەشكری داوەشینتە ئیرانێ‌ و ترامپی داخواز كر كو دانوستاندنێن راست و راست دگەل ئیرانێ‌ دا بكەت, ئەوبوو ل رێككەفتی (9\4\2025) ئاخفتنكەرا كوشكا سپی یا ئەمریكی (كارۆلین لیفیت) داخۆیانی یەك دا بناڤی ئەمریكا و دێ‌ ل رۆژا شەمبی یا بهێت دانوستاندن دێ‌ ل گەل ئیرانێ‌ هێنە ئەنجامدان و دێ‌ د راستەوخۆ بن, ئەوبوو ل (12-4-2025) ئیران و ئەمریكا ل گەل هەڤدو كۆمبوون و ل گەل هەڤدو روینشتن و ل سەلتەنا عومان دەست پێ‌ كرن, هەر دو لایان داخۆیانی دان كو داخۆیانیێن وان د (ایجابی) بوون كو ئەڤ دانوستاندن و روینشتنە زۆر د ئەرێنی بوون و هەردو لایەن د ئارام و د دل رەحەت بوون. پاشی گەر هەولا دووێ‌ یا دانوستاندنان هاتنە ئەنجامدان ل (19 – 4 – 2025) ل وەلاتێ‌ ئیتالیا ل پایتەخێ‌ وی وەلاتی (رۆما) د ڤێ‌ روینشتنا دووێ‌ دا هەلوەستێن ئیرانێ‌ نە وەكو جارێن دی بوون و ب ئاشكەرایی ئیرانێ‌ دیاركر ب رێكا ئاخفتنكەرێ‌ خۆ كو دێ‌ بەردەوام پویتدانا یۆرانیۆمێ‌ (تخصیب الیورانیوم) كەین ئانكو ل دەمێ‌ هەلوەستێ‌ ئیرانێ‌ لاواز و سست دبیت ئێكسەر دابەزینان دكەت و دەمێ‌ ب رێژەكێ‌ رەوش باش دبیت ئێكسەر هەلوەستێن خۆ دگوهۆریت و جۆرەكێ‌ بێ‌ منەتیێ‌ ل دەڤ ئیرانێ‌ پەیدا دبیت. ب تایبەت پشتی حسن نەسروللا و (بشار الاسد) و حەماس و حزبوللا ود ویڤەلانكێن وان ژ هەمی ژمێریاریان دەركەفتین و نەماینە د هەبوونێ‌ دا و بەلانسێ‌ وانان هاتیە خوار و ئیران زۆر بێزار و لاواز بوو پاشی وەكو سیناریۆیەك داخوازا دانوستاندنان ل گەل هەمی لایەنان كر ب تایبەت لایەنێ‌ ئەمریكی, پاشی ئیرانێ‌ ڤیایە سیناریۆیەكا دی دروست بكەت و داخۆیانی دا و گۆت ئەم دێ‌ هەر ل سەر پویتاندنا یۆرانیۆمی بەردەوام بین و چ هێز نەشێن مە براوەستینن و مافەكێ‌ رەوایێ‌ مەیە و بەرامبەر ڤان داخۆیانییان ئەمریكا ژی دبێژیت ئێكەم خالا كو ئیران جه بجه بكەت راوەستاندنا بەرنامەیێ‌ چەكێ‌ ناڤۆكی یە. ل ڤێرە چ دیار دبیت یا مە ل سەری ل مانشێتێ‌ گۆتارا خۆ دیاركری كو ب راستی سیناریۆیێن ئیران و ئەمریكا و گفتوگو و دانوستاندنێن وان ب تنێ‌ سیناریۆ و فلمن، ئیران دێ‌ دابەزینێ‌ بۆ هەر بەرژەوەندەكا كو ب دەستخۆڤە بینیت كەت، نموونە كو ل نیڤا ئیرانی خالد مشعل سەرۆكێ‌ حەماسێ‌ بهێتە كوشتن، مەسجەكا ئاشكەرایە و بێ‌ دەنگبوونا ئیرانێ‌ ل سەر تیرۆركرنا حەسەن نەسروللا و بێ‌ هەلوەستییا ئیرانێ‌ ل سەر روخاندنا بەشار و رژێما ئەسەدی ئەڤە هەمی مەسجێن دیار و ئاشكەرانە كو ئیران یا بێ‌ دەنگە و ب تنێ‌ ژبۆ بەرژەوەندیا خۆیا تایبەت كار دكەت و ئیران یا بەرهەڤە بۆ هەر كارەك رەفتارەكێ‌ كو ب تنێ‌ رەوشا وێ‌ بمینیت وەكو نوكە و ب ناڤێ‌ مەزهەبیەتێ‌ پتر خۆ بگونجینیت و ل سەر دەستهەلاتی بمینیت و یاریان ب مللەت و خەلكێ‌ خۆ بكەت.