NO IORG
نووترين نووچه
Authors Posts by خالد ئه‌حمه‌د بادى

خالد ئه‌حمه‌د بادى

خالد ئه‌حمه‌د بادى
133 POSTS 0 COMMENTS

7

خالد ئەحمەد بادی

1 ــــ 2

ل دەمێ‌ لدویڤچوونا ناڤەرۆكا هندەك بابەت و دەنگوباسێن جیهانی، ب تایبەت یێن هەرێمی و رۆژهەلاتا ناڤین كو پتر نێزیكی هەرێما كوردستانێ‌ نە وەكو دەڤەر ژئالیێ‌ جوگرافی ڤە,  د لێگەریانێ‌ دا زۆر زانیاری و پرس و پێزانینێن گرنگ و هەستیار مرۆڤ دبینیت و دبنە جهێ‌ سەرسۆرمانێ‌، بۆ نموونە ل  هندەك لێگەریانێن خۆ دا ل ناڤ پەیچ و پەرتووك و نڤێسین و ژێدەران دا بۆ مە چەند رۆنكرن و دەنگوباسێن سەیر دیاربووینە و دبنە جهێ‌ پرسیارێ‌ بۆ هەر تاكەكی, بۆ میناك پەیدابوون و هەبوونا رژێما ئیرانێ‌ یا ئیسلامی یا شیعی ل سالا (1979)،  دەمێ‌ شۆرەشا ئیرانی یا ب سەرپەرشتی یا خومەینی ڤە، مەزنترین و بناڤودەنگترین بارەگا و كەسایەتیێن وان ل فرەنسا بوون و هەروەسا یێن ئیخوان المسلمین ل بریتانیا بوون. هەروەسا ژێدەردیار دكەن كو ل سالێن هەشتییان كو گەرمگەرما شەڕێ‌ ئیراق و ئیرانێ‌ بوو، پتریا مامەلە و بازگانی و رێككەفتننامە یێن ئابۆری و دارایی ل ناڤبەرا ئیرانێ‌ و وەلاتێن بیانی، هەروەسا ئیسرائیلێ‌ دا هەبوون. ئەڤ پرسێن دهێنە باسكرن و شلۆڤەكرن و شلۆڤەكارێن سیاسی و ئابۆری و لەشكری ب دەمژمێران دئاخڤن هەمی ب تنێ‌ بۆ وێ‌ چەندێ‌  كو ل بن پەردەیان و ژبەر پاراستنا بەرژەوەندیێن گشتی یێن تاك و وەلات و كەسایەتییان دگەهینیت ئارمانجەكا بەرچاڤكری و دیار، كو ئەو ژی یا خەلك دبێژن پرسەك و باسەكن و یا ئەو لایەن و بەرژەوەندی دبێژن پرسەك و ئارمانجەكا دی یە. ئیرانێ‌ ب هێز كار ل سەر وێ‌ چەندێ‌ كریە كو كیانێ‌ خۆ، هەروەسا مەزهەبێ‌ خۆ بسەپینیت، ل سەر هەمی جیهانێ‌ لێ‌ نەشیا بگەهیتە ئارمانجا خۆ ب رێژەكا زۆر كێم ژی و ئەو ژی ب رازەمەندی یا هندەك لایەنان بیت. د پەرتووكا (تشییع العالم) دا دیار كری یە كو ب مەرەما گەهاندن ورازی كرنا خەلكەكی ب شیعەكرنێ‌ رژێما ئیرانێ‌ ب ملیونان دۆلاران دمەزێخیت بۆ وێ‌ چەندێ‌ كو شیعەكرنێ‌ بەربلاڤ بكەن و ئەگەر بچینە راستییا بابەتێ‌ ئیران و شیعەكرنێ‌ زانایەكێ‌ بیانی بۆ مە وەسا دایە خۆیا كرن دەمێ‌ تو لاوازیێ‌ خۆ و دەستهەلاتێ‌ خۆ دا دبینی، دێ‌ سەحكەیە رێكەكا دی كو دەستهەلاتێ‌ خۆ پێ‌ ب هێزبێخی، ئانكو ئەگەر تو بێ‌ هێز مایی و باوەری نەما نەچارییە كو رێكەكا پێگوهۆر بۆ خۆ ببینی دا شەرعیەتێ‌ بدەیە كارێ‌ خۆ, زانا و جڤاكناسێ‌ ناڤدارێ‌ بیانی (ماكس ویبەر) دبێژیت (ئەگەر هەر دەستهەلاتدارەكی نەشیا مەشرۆعیەتا دەستهەلاتێ‌ خۆ بپارێزیت كو ب رێكا سەربۆرا دەستهەلاتێ‌ خۆ، شیانێن خۆ بۆ خەلكی بدەتە قەبیلكرن، یانژی خەلكی باوەری ب دەستهەلات و كەسایەتیا وی نەهێت و نەمابیت ل وی دەمی دێ‌ ناچار بیت كو مللەتێ‌ خۆ ب تشتەكێ‌ دی ڤە مژویل بكەت و تشتەكێ‌ نوی بكەتە د قادا سیاسیا دەڤەرێ‌ دا و خەلكی پێڤە مژویل بكەت و پێڤە گرێدەت و باوەریێ‌ بدەتە دەستهەلاتت خۆ) بۆ نموونە ل وەلاتێ‌ ئیرانێ‌ ل سەردەمێ‌ دەستهەلاتێ‌ (شاه ئیسماعیل سەفەوی) نەشیا حوكمێ‌ خۆ ب خەلكێ‌ خۆ بدەتە قەبیلكرن و باوەری ژ دەست دا، رابوو هزر و پرسێن شیعیاتیێ‌ بەردانە د ناڤ گەلێ‌ خۆ دا و باوەرییا وان ب مەزهەبێ‌ شیعیەتێ‌ ڤە ب هێز كر، هەروەسا دەستهەلاتێ‌ خۆ ژی ب هێز و قاهیم و خورستی كر. نوكە و ل ڤی سەردەمی وەلاتێ‌ ئیرانێ‌ ب كۆمارا ئیسلامیا ئیران دئێتە نیاسین و دەستهەلاتێ‌ وێ‌ ئیسلامی یە، مەزهەب شیعی یە و ژلایێ‌ خودانێن عەماما و مەرجەعێن شیعی ڤە دئێتە برێڤەبرن، مینا ئەسفەهانی، سیستانی، باقری، سەدڕی ڤە و قاسمی و ئیسماعیلی.. هتد.

6

خالد ئەحمەد بادی

پەیڤا زانست دەمێ‌ دهێتە گۆتن یان نڤێسین دبیتە باسێ‌ سەرەكی یێ‌ هەر ناڤەندەكێ‌ بیت و هەر  وەلاتەك و مللەتەكێ‌ زانست گرتی، بێگومان ژ رەشاتیێ‌ دەركەفتینە و بەر ب سپیاتییێ‌ ڤە چووینە گەهشتینە ناڤەندێن بلندێن جیهانێ، گرێدانا هندەك پەیڤان ب هەڤدو ڤە یا ڤەبڕە چونكو ئێك پەیڤ تمامكەرێ‌ پەیڤا دی یە, ئەگەر ل دیرۆكێ‌ بزڤرین و پێداچوونەكا كویر ل ناڤەرۆكا فەرهەنگا دیرۆكێ‌ بكەین، دێ‌ بۆ هەر تاكەكی دیار بیت كو ل دەمێن بەراهیكێ‌ ل وەلاتێن رۆژئاڤایی ئانكو وەلاتێن ئەورۆپی ب هزارن جەنگ و شەڕ و پرسێن هەستیار و نەخۆشی و كوشتن و برس و تێكدانا ئابۆرێ‌ پتریا وەلاتێن جیهانی و بنبڕكرن و پەیدابوون دو جەنگێن جیهانی، جەنگێ‌ جیهانی یێ‌ ئیكێ‌ و دووێ‌ و ئاوارەیی و نەهامەت و كارەسات ل ئەورۆپا هەبوون ل سەردەمێن كەڤنار، پشتی كو ئەورۆپیان و وەلاتێن ئەورۆپی ب ملیۆنان قوربانی یێن گیانی  داین و ب ملیار و تریلیوونان زیانێن ماددی و دارایی دان و ئابۆرێ‌ وان ئێكجار تێكچوبوو و كارەسات ل ئەورۆپا پەیدا ببوون و رەوشا وان بەرەف كەفتن و بنبڕكرنێ‌ ڤە چوو بوو، لێ‌ شۆرەشەكا دی ل ئەورۆپا پەیدابوو و شۆرەشەكا گشتگیر بوو و هەمی وەلاتێن رۆژئاڤایی ڤەگرتن كو ئەو ژی شۆرەشا زانستی بوو . دەمێ‌ شۆرەشا زانستی دروست بووی ل ئەورۆپا بێگومان ئەوێ‌ شۆرەشێ‌ زانست و زانین و پەروەردە گرتن و ب گرتنا پەروەردێ‌ زانین و زانست ب سەركەفتن و ئێكسەر شۆرەشا ناڤبری پەروەردە و زانستەكێ‌ زۆر باش بەرپا كر و بەلاڤ كرن و ئەورۆپا هەمی هاتە ب چەككرن ب زانست و زانینێ‌، ئانكو ئەو ئەورۆپی یێن چەكێن كلاشینكۆف و چەكێن گران دەلگرت ئێكسەر چەك گوهۆری ب پێنڤیسی، ئانكو (قلم) و دەمێ‌ چەك دبیتە قەلەم ئێكسەر شارستانیەت بەربەلاڤ دبیت و ئێكسەر دێ‌ ئەو مللەت یان تاك دێ‌ بنە رەوشەنبیر و چەكدار ب زانستی, هەر دەمێ‌ زانست بەربەلاڤ بوو، ئێكسەر دێ‌ سیستەم ب خۆ هێتە دانان و دەمێ‌ سیستەم هاتە دانان ئێكسەر دێ‌ دادپەروەری هێتە بەرپاكرن و دەمێ‌ ئەڤ خال و بڕگەیێن ل خوارێ‌ مە باس كرین، بێگومان دێ‌ ئابۆرەكێ‌ بهێز ژی دروست بیت دەما مهاتیر محەمەد سەرۆك وەزیرێ‌ بەری یێ‌ مالیزیا گۆتی (گرنگترین وانە من گرتی د ژیانێ‌ دا ل دەمێ‌ دەستهەلاتێ‌ من ئەوە كو ئارێشەیێن وەلاتان چ دەمان  بدوماهیك ناهێن و بتنێ‌ چارەسەرییا وان  ئاریشەیان ب تنێ‌ زانستە). مەرەما مهاتیر محەمەدی ئەوە كو یێ‌ زانستی بگریت، بێگومان دێ‌ سەركەڤیت. ل ڤان دوماهییان پرسەكا گەلەك گرنگ و هەستیار كەفتیە د بەرۆكا وەلاتێن جیهانێ‌ دا، ئەو ژی پرسا ئابۆری یە و بووینە سەردێر و هەمی كار وكریار و بەرنامە ب پرسێن ئابۆری ڤە هاتینە گرێدان و ب تایبەت كو ئیراق ب هەمی شێوەیان هەمی زولم و ستەم بەرامبەر كوردان كری و كارتێكرنێن مەزن و بەرچاڤ ل كوردان كریە. ئاریشەیێن مەزن یێن جیهانی یێن پەیدا دبن، ژبەر پرسێن ئابۆری ل جیهانێ‌ و بەرژەوەندیێن تایبەتێن وەلات و تاك و گرۆپان و ب تایبەت ل ڤان بەرنامە و بڕیارێن ترامپێ‌ سەرۆكێ‌ ئەمریكا ژبۆ زێدەكرنا باجێ‌ لسەر كەلوپەلێن بازرگانی و كارڤەدانا وی لسەر جیهانێ‌ و زۆر پرسێن دی، ئەڤە هەمی وێ‌ چەندێ‌ دگەهینیت كو ئابۆر و زانست و سیاسەت پێكڤە دگرێداینە و هەرسێ‌ دبنە دەستهەلات و ل هەمی ناڤەندێن جیهانێ‌ دبنە پرسێن سەرەكی.

2

خالد ئەحمد بادی

دوویڤچوون و پێداچوونا بۆیەران و سەیركرن د ناڤەرۆكا فەرهەنگا سیاسی و گشتی یا رۆژهەلاتا ناڤەراست دا زۆر دەرگەهان ل مە ڤەدكەت و ب وێنە و ب دەنگ و رەنگ بۆیەر و شرۆڤە بۆ مە دیار دبن و دهینە راڤەركرن و زنجیرا بۆیەران هەر ژ كەڤندا بۆ مە یا دیارە و ب شێوەیێ‌ زنجیرەیی و مینا شاشەكێ‌ دهینە بەرچاڤێن مە و دەنگێ‌ شەڕێ‌ ئیسرائیل وفەلەستینێ‌ وشەڕێ‌ ئیراق و ئیرانێ‌ وشەڕێ‌ كوردان و وەلاتێن كورد د ناڤدا و شەڕێ‌ ئیراق و كۆێت و شەڕێ‌ ئیراقێ‌ و عەرەبان، شەڕێ‌ سووریا، ئیسرائیل و لبنان و مینا دهێتە گۆتن و دیاركرن كو تابلۆیێ‌ رۆژهەلاتا ناڤەراست، مینا تەڤنێ‌ تەڤن پیركێ‌ یە و رۆژهەلاتا ناڤەراست د گرارا بەرژەوەندیخوازان دا دكەلیت و ل ڤان داوییان كوشتنا سەرانێن هەوالگێرییا ئیرانی و شەڕێ‌ ئیران و ئیسرائیل پەیدابوو و دەستێ‌ ئیرانێ‌ تێدا بوو، لێ‌ شكەستن ل وی بەرەیی خوار و ئیران ل وێرە ژی خوسارەت بوو, یا ژ هەمییان گرنگتر د پێداچوونا بۆیەرێن سیاسی و ئابۆری و گشتی دا ل دەڤەرێ‌ ئەو ژی روخیانا رژێما سووریێ‌ و نەمانا دەستهەلاتێ‌ شێرێ‌ بێ‌ زەنگل و ئەڤ گوهۆرینە بۆیە ئەگەر كو دوبارە هەیبەت و دەستهەلات و مایتێكرنێن ئیرانێ‌ ل دەڤەرا رۆژهەلاتا ناڤەراست كێم بكەت، بەلكو نەهێلان و مینا دبێژن دەست و پێن ئیرانێ‌ هاتنە برین و هەمی دوستێن وێ‌ بێ‌ هیڤیەك ل جەم پەیدا بوو و ژ ئیرانێ‌ دویركەفتن و ئیرانێ‌ هەلوەستێ‌ خۆ گوهۆری ونەرمییەك كەفتە تێدا, سیاسەت یا گرێدایی بەرژەوەندییانە و بەرژەوەندی گرێدای سیاسەت و ئابوورییە، ئانكو ئابۆر و سیاسەت وەكو پەیڤ ژ ئێكودو ددوورن، لێ‌ د بنەرەت دا هەردو پەیڤ یەك پەیڤن و ب هەڤدو ڤە دگرێدایینە و ل دوماهیێ‌ دێ‌ ئەڤ هەردو پەیڤە لایەنان گەهینن هەڤدو و چاوا مە ل سەری دیاركری یە كو یێن دویر نێزیك بوون و یێن نێزیك دویر بوون و پشتی روخیانا رژێما ئەسەدی و هاتنا ئەحمەدولشەڕع كو ژ ئالیێ‌ مەزهەبی ڤە ژی سونی هاتنە گوهۆرین ب عەلەوییان ڤە وئێكسەر و دوبارە بەرژەوەندان خۆ دانە ئێكوهەردو پەیڤ كو سیاسەت و ئابۆر و مەزهەبیەت بوونە دادوەر و سعوودی ئێكسەر نێزیكی سووریێ‌ بوو، هەروەسا توركیا ژی پەیوەندیێن خۆ یێن ئابۆری و سیاسی و هەڤسۆیاتیێ‌ نێزیكبوون و بەلانس هاتنە گوهۆرین و دەڤەر بەرەف بەرژەوەندیێن وەلاتێن زلهێز ڤە چوون، كو ئەو ژی ئەمریكایە و رۆسیا بێ‌ دەنگ بوو، هەر ژبەر مەسەلە و پرسێن بەرژەوەندیێن تایبەت كو ئەڤ پرسا بووینە ئەگەر كو بەلانس بهێنە گوهۆرین و رەوشا گشتی بەرەف هندەك دەرگەهێن جودا جودا ڤە بچیت و سیناریۆ دوبارە دیار ببن و دەڤەر ب شێوەكێ‌ گشتی بەرەف تاك لایەنیێ‌ ڤە بچیت و ئەڤ هەمی پرسە و شەڕ و نەخۆشی و ئالۆزی یێن دەڤەرا رۆژهەلاتا ناڤەراست ب شێوەكێ‌ كۆتایی چارەسەریێ‌ ب خۆڤە بگریت و خودانێن مافان ب مافێن خۆ شاد بن و خودانێن عەردان عەرد بۆ بزڤرن و هەر ئێك د سنوورێ‌ خۆ دا كەدا خۆ بكەت و هەمی لایەن ل گەل هەڤدو بزڤرن و لسەر ئێك مێزا دانوستاندنان كۆم ڤە ببن و ئارامی و ئازادی و مرۆڤایەتی جه بجه ببیت و مرۆڤایەتی هەناسەیێن ئازادی و ئارامی و سەقامگیریێ‌ بهەلكێشین.

2

خالد ئەحمەد بادی

ناڤودەنگێن مللەتێ‌ كوردێ‌ موسلمان زۆرە و مێرانی و هێرش لسەر مللەتێ‌ كورد و بەرگریكرنا كوردان ژ ئیسلاما پیرۆز ژ دوژمنێن ئیسلامێ‌ و بەرگریكرن و پێشكەفتنێن مللەتێ‌ كورد بۆ ئایینێ‌ پیرۆزێ‌ ئیسلامێ‌ كرین ددیار و بەرچاڤن. مللەتێ‌ كورد ئایینێ‌ ئیسلامێ‌ پاراستی یە, كوردان ب دەهان بەلكو ب سەدان شۆرەش و بەرخودان ئەنجامداینە و ئەم دێ‌ ل ڤێ‌ گۆتارێ‌ باسێ‌ رۆژانێن شۆرەشا گولانا پێشكەفتنخواز كەین كو دەم و جه سالا(1987)ێ‌دەڤەرا بەرواری بالا ل گوندێ‌ كانی مەزنێ‌ و ل گەلیێ‌ بازێ‌ و ناڤێ‌ شكەفتێ‌ شكەفتا بابەكرا بوو شكەفتا ناڤبری دكەڤیتە گەلیێ‌ بازێ‌ ل نێزیك گوندێ‌ كانی مەزن و بێلیزانێ‌ و دكەڤینە دگەلیێ‌ دسەر گوندێ‌ بازێ‌ دا بۆ لایێ‌ باشوری و دكەڤیتە رۆژهەلاتێ‌ گوندێ‌ بێلیزانێ‌ و رۆژئاڤایێ‌ گوندێ‌ بێشیل و كانی مەزنێ‌ و نێزیكی (4 – 5) كلم یا ژ ڤان گوندان دویرە دكەڤیتە دبەرێ‌ كۆپێ‌ چیایێ‌ مەتینی دا. چەند خەلكێ‌ دەڤەرێ‌ ل بیرە هەر ناڤێ‌ ڤێ‌ شكەفتێ‌ شكەفتا بابەكرا یە و ڤێ‌ شكەفتێ‌ زۆر خزمەتا شۆرەشێن كوردی و ب تایبەت شۆرەشێن ئیلۆن و گولانێ‌ و شۆرەشگێران كریە. شكەفتا بابەكرا ئێك ژدێرینترین جهێن شینوارا یە ل دەڤەرێ‌ و زۆر چیرۆك و چیڤانۆكێن خۆش و درێژ لسەر شكەفتا بابەكرا هاتینە گۆتن. رەوشەنبیر و شارەزایێن وێ‌ دەڤەرێ‌ دگۆتن ئەڤ شكەفتە زۆر یا ناڤدارە و زۆر خزمەتا دەڤەرێ‌ و شۆرەشگێران كریە. ل سالا1987 رەوشا دەڤەرێ‌ تێكچوو و شەڕ دروستبوو و هێرشێن حوكمەت و جێش و جاشان هاتنە سەر دەڤەرێ‌، ئەم نەچاربووین و رەڤین چووینە د شكەفتا بابەكرا ڤە كو ئەم (52) سەرۆك خێزان بووین و بۆ ماوەیێ‌ نێزیكی سێ‌ هەیڤان ماینە د ناڤا شكەفتا بابەكرا ڤە و هەیڤا رەمەزانا پیرۆز ب سەر مە دا هات, د ناڤا شكەفتێ‌ دا مە رێورەسمێن خۆ یێن ئایینی دكرن و رەمەزان و رۆژیێن خۆ ژی مە دگرتن و هەمی نڤێژ و خوتبە مە دكرن ل ناڤ وێ‌ رەوشا خراب و نەخۆش دا هەمی رۆژی گرتن و ب شەف دا پاشیڤێ‌ د شكەفتێ‌ ڤە خۆین و ژبەر كو نەشیایین ئاگری ژ دەرڤەیی شكەفتێ‌ هەل بكەین ژبەر دوژمنی دا ئێكسەر مۆشەك و تۆپان هاڤێنە مە، لەوما نەچار دبووین ل ناڤا شكەفتا ناڤبری دا دا ئاگران هەلكەین ژبۆ ئامادەكرنا زادی و شكەفتی و پڕ دبوو ژ دیكێلێ‌ و هەتا پیچەكا خوارنێ‌ هاتبا ئامادەكرن چاڤێن مە هەمیان دبوونە سركا رۆندكان. ب رەخ شكەفتێ‌ ڤە كەڤیێن بەفرێ‌ هەبوون و لبەر دەرێ‌ شكەفتێ‌ كانیەكا بۆش هەبوو كو ئاڤا وێ‌ ژبن كەڤیێن بەفرێ‌ دهات و مە بكاردئینا و ب ڤی شێوەیی شۆرەشگێر و خەباتكەران بەهنگاریا دوژمنی دكر و كاروانێ‌ ژیانێ‌ برێڤەدبر، هەردیسا هەمی فاڕگۆنێن شەمەندەفرا ژیانێ‌ بەرەف ئاراستەیا خۆیا دروست دچوو و كوردان و شۆرەشگێر و خەباتكەران ب ڤی شێوەیی خەباتا خۆ دكر و نەتەوە و كەرامەت و ئایینێ‌ خۆ ژی دپاراست و خەباتا خۆ ژی دكر و پیرۆزیا نەتەوەیی و ئایینی و گشتی پێكڤە و د هەمی قووناغان دا پاراستی یە, ل دوماهیێ‌ دبێژم ودیار دكەم كو مللەتێ‌ كو ئەگەر ل كیڤە بیت و د رەوش دا بیت ئایینێ‌ خو ژبیر ناكەت و ئەڤە ژی وێ‌ چەندێ‌ دگەهینیت یێ‌ حەز ژ نەتەوا خۆ بكەت دێ‌ حەز ژ ئایینێ‌ خۆ ژی كەت و هەمی ئایین ل دەڤ كوردان جهێ‌ رێزگرتنێنە.

2

خـالـد ئـەحمەد بـادی

رامان و مانەیا پەیڤا باژار د هەمی فەرهەنگێن جیهانێ‌ دا، ئانكو ئەو جهە یێ‌ كو خەلك لێ‌ كۆمڤە دبن و مالێن خۆ دداننێ‌، ئانكو بۆ پەیڤا باژار مانایەكا دی فەرهەنگ ددەنە مە كو باژێر گوندەكێ‌ مەزنە و یێ‌ پڕە ژ مرۆڤان, هەر دیسا پەیڤا باژێر ئانكو جهەك یان دەڤەرەكە كو پتر مرۆڤ یان ئاكنجی و خانی پتر لێ‌ بن ژ گوندان یان باژێرك و باژێرۆكان, هەر دیسا فەرهەنگ رامانەكا دی ددەنە مە بۆ پەیڤا (city) ئانكو باژێر رامانەكا دی ددەت كو پەیڤا باژێر بۆ وی جهی دهاتە گۆتن و بكارئینان بۆ جهی دادپەروەری لێ‌ و ئاماژێ‌ ددەتە پەیڤا داد (justice)، ئەڤە دیاردكەت كو باژێر ئەو جهە یێ‌ ئیمناهی و ئارامی و دادپەروەری لێ‌ هەی، چونكو باژێر بارەگایێ‌ دەستهەلاتێ‌ یە و پتر باژێر یێ‌ پێشچاڤە. بێگومان هەمی مللەت و وەلات و حوكمەت زۆر پویتەیی ددەنە باژێر و باژێرۆكێن خۆ و هەر جهەك و لایەنەك پتر هەولان ددەت كو باژێرێ‌ خۆ پاقژ و جوان و خۆش بكەت، هەر دیسا بكەتە نموونە و ببیتە باژێرەكێ‌ گەشتیاری هەر دیسان باژێرەكی بازرگانی و دێ‌ ب چ رێك و شێوە باژێرێ‌ خۆ كەیە براند یان ژی كەیە پایتەختێ‌ هەر وارەكێ‌ بیت, مەرەما سەرەكی ژ ڤان پرس و بابەتان ئەوە كو دەمێ‌ مرۆڤ كارەكی دكەت ب دلسۆزی و وەفاداری بكەت و پاراستنا ژینگەه و جوانی وپاقژیا جهێ‌ خۆ نیشانا وەفاداری و دلسۆزیا تەیە بۆ وەلاتی. باژێر و باژێریبوون لسەر هندەك بنەمایێن گشتی دهێنە نیاسین وهەلسەنگاندن. ل زۆر وەلاتێن بیانی باژێرێن خۆ ب داروباران و كەسكاتی و باخچەیان و هەمی جۆرێن داران و جۆرێن گول و گولزاران دخەملینن و ئەڤ داروبارە و كەسكاتی دبیتە ئەگەرێ‌ ساخلەمی و جوانی و سەرەنج راكێشانا خەلكێن بیانی و خۆیی و هەروەسا دەڤەرێن چاندنێ‌ نابیت دەستكاری تێدا بهێتەكرن، هەروەسا ئەو دەڤەرێن چاندنێ‌ هێلا سۆرە ل دەف حوكمەتێن بیانی, لێ‌ جهێ‌ داخێ‌ یە كو ل پتریا وەلاتێن رۆژهەلاتا ناڤین و وەلاتێ‌ مە زۆر پویتەیی ب كەسكاتی و داروباران و گول و گیایی نادەن و ب تنێ‌ پویتەیی ب ئاڤاهییان و ئاڤاكرنێ‌ ددەن و ب تنێ‌ باژێرێن خۆ دكەنە باژێرێن بەران و سەببەیان و باژێر ل شوینا هینكاتی و تەزیێ‌ گەرم و دشاریێت و دبیتە ئەگەر كو پلێن گەرمایێ‌ زێدە ببن و ل زڤستانان ژی زۆر سار دبیت. ئەڤە پرسەكا ترسناكە و چارەسەری كو ب جدی و دلسۆزی و بەپرسیارانە لسەر ڤێ‌ پرسا گرنگ راوەستن وپارك و باخچە و جهێن زێدەتر ل ناڤ باژێران دا تەرخان بكەن و بلا باژێرێن مە ژی دجوان و ساخلەم و كەسك بن و داكو ژ باژێرێن بەر و كەڤران قورتال ببن.

3

خالد ئەحمەد بادی

ئەگەر پێداچوونەكێ‌ د بۆیەرێن ل ڤان داوییان دا بكەین یێن كو ل دەڤەرا رۆژهەلاتا ناڤەراست و وەلاتێن هەرێمی و یێن كەنداڤی و عەرەبی و ناڤدەولەتی پەیدا بووین، دێ‌ ئاماژەیێن وەسا دیاربن كو رەوشا گشتی هاتە گوهۆرین و لێكنێزیك بوون هاتنە دویركرن و لێكدویربوون هاتنە نێزیككرن. ئەگەر ب دووربینا سیاسی لێنێرینان لێ‌ بكەن، بێگومان دێ‌ وێنە و شێوەیێن سیاسی و گشتی پێڤە دیار بن و ئەگەر ئەم ب دۆربینا ئابووری لێ‌ بكەین و لێ‌ بنێرین دیسا دێ‌ پتر مەسەلێن ئابووری و دارایی و بەرژەوەندیێن تایبەت د چاڤكێن دۆربینێ‌ دا دیاربن و دێ‌ وان دیمەنێن دویر بۆ تە نێزیك كەت و دێ‌ ئاراستە هێنە دیاركرن. هەر ژ كەڤندا و بەردەوام مە گوهداریا رادیۆیێن (مۆنتی كارلۆ، بی بی سی، دەنگێ‌ ئەمریكا، ئێزگەهێ‌ دەنگێ‌ كوردستانێ‌، رادیۆیا ئیسرائیل.. هتد) و زۆر رادیۆیێن دی مە گوه لێ دبوون دبوون دەمێ‌ باسێ‌ شەر و جەنگ، هێرشێن ئیران، ئیسرائیل، فەلەستین، سووریا، لبنانێ‌، توركیا، ئیراق، ئەمریكا و كوێت، رۆسیا، باسێ‌ (شەرێ‌ ئیراق و ئیران، توركیا و ئیراق, سووریا و ئیراق .. مزارع شبعە، هەزبەت ئەلجۆلان, مخیم جنین, مخیم بیت حانوون, مخیم جبالیا و باژێرین ئۆرشلیم، قودس، غزە و بەیرۆت و حزبوللا و حماس و حركە ئەمەل, یاسر عەرەفات، حافز ئەلئەسەد, خومەینی, رەفیق ئەلحەریری سەدام حسین، تركۆت ئوزال، عسمەت ئینۆنۆ.. هتد) كو رۆژانە ئەڤ ناڤە و سەدان ناڤێن جه و كەسان د گوهێن مە دا بوون ل رادیۆیێن ل سەری مە باس كرین و ب تنێ‌ ئەڤ چیرۆك و دەنگوباس و سوحبەتە مانشێتێن سەرەكی بوون د هەمی درێژیێن دەنگوباسان دا و هەتا نوكە هەمی سیناریۆ و هەڤكێشە و ژێكنەگرتن و لێكنێزیك بوون و ژێكدویربوون و پاراستنا بەرژەوەندیێن تایبەت و گشتی هەر وەكی خۆ یێن ل دۆر هەڤدو زڤرن و جاران بەلانس بۆ لایەكی دكەڤیت و جاران ژی بۆ لایێ‌ دی دچیت و هەڤكێشە دهێتە گوهۆرین و رەهەندێن سیاسی، جڤاكی و ئابووری و دارایی بدوڤ خۆڤە دهێلیت. باسێ‌ مە ل ڤێرە ل دۆر وان بۆیەرانە یێن ل ڤێ‌ داویێ‌ پەیدا بووین ل رۆژهەلاتا ناڤەراست و ب دەستنیشانكرن ڤە ژی بۆیەرێن شەڕێ‌ ئیران و ئیسرائیلێ‌ دروست بوون، هەردیسا لڤینێن ئەمریكا جودا ویێن رۆسیا ژی جودا ل دەڤەرێ‌ و ب ڤەشارتی ڤە لڤینێن بریتانیا و پەیدابوونا شەری، بێگومان د بەرژەوەندیا لایەكی دا، دێ‌ بەلانسێ‌ بۆ دروست كەت و دێ‌ د بەرژەوەندیێ‌ دا بیت، هەروەسا دێ‌ بەلانس بۆ لایەكێ‌ دی ب خوسارەتی و بێ‌ مفا بیت و د بەرژەوەندیا لایەكێ‌ دی دا نابیت, لڤینێن ئیرانێ‌ و مایتێكرنێن ئیرانێ‌ د هەمی دەڤەرێ‌ دا زێدەبوون و ئیرانێ‌ یەمەن و بەحرین، لبنان و ل زۆر وەلاتێن دی رەوش تێكدا و مایتێكرن و رەوشا وان تێكدا ئیرانێ‌ ڤیایە كو هیلالا خۆ دروست بكەن و هەیمەنا خۆ لسەر هەمی وەلاتان دانن و بنەمایێن مەزن بۆ ئیمپراتوریەتا فارسی ئیرانی دانان، ژبەر ڤان زێدەگاڤیان ئەمریكا سنوورەك بۆ ئیرانێ‌ دانا، ئەوژی بۆیەرێن كوشتنا قاسم سولەیمانی بۆیەرێن دی ب دویڤدا هاتن، ئەو ژی كوشتنا حەسەن نەسروللا و زۆر سەركردەیین وان و ئەڤان كریارێن لەشكری پۆتێ‌ ئیرانێ‌ شكاند و ل سنۆرێ‌ وان راوەستاندن، ل دوماهیێ‌ پەیاما مە ئەوە كو پێداچوونێن سیاسی و گشتی بەردەوام هەبن، بلا ئاگەهداری بۆ هەر كارەكی هەبیت، ئومێدەوارین كو رەوشا دەڤەرێ‌ ئارامیێ‌ ب خۆڤە بگریت و كورد ژی هەناسەیێن بهێن ئازادی، فرەهیێ‌ بهەلكێشن دا كو ب مافێن خۆ شاد ببن.

11

خالد ئەحمەد بادی

هەردەم مللەتێ‌ كورد نە ب حەز و ڤیانێن خۆ كەفتیە ل بن كۆنترۆل و دەستهەلاتا لایەنەكی كو دوژمنێ‌ وی ب خۆیە و ل دژی مللەتێ‌ كورد كاردكەت و كارەسات و نەهامەت ب سەرێ‌ مللەتێ‌ كورد ئیناینە، د هەمی قۆناغێن ژیانێ‌ دا, لێ‌ ژ بەر كو مللەتێ‌ كورد مللەتەكێ‌ زیرەك و جوامێر و خۆرستی و دلسۆزە، لەوما هەردەم كەفتیە دبن دەستهەلاتا لایەنەكی ڤە كو ب راستی ئەو لایەن دوژمنێ‌ سەرەكی یێ‌ مللەتی یە, كوردستان و كوردستانییان هەردەم خەون و حەزێن هەمییان ب تنێ‌ ئاڤاكرن و دانانا دەولەتا ئێكگرتی یا كوردی یە، لێ‌ دوژمنان ژبەر ڤان چار پەیڤ و خالێن لسەری دیار كو جوامێری و زیرەكی و خورستی و دلسۆزییا كوردایە كورد گەهاندینە ڤان قۆناغان, بێگومان پتریا پەرتووك و ئینسكلۆپیدیا و نڤیسەر و رەوشنبیر و سیاسەتمەدارێن خۆیی و یێن جیهانی و یێن هەرێمی دبێژن كورد لسەر راستیێنە و مافێ‌ كوردایە دەولەتا خۆ هەبیت، چونكو هەمی مەرج و ماف ژێ‌ دگرن لێ‌ یێن بریار بدەست وە نابێژن یێن بڕیار بدەست دبێژن كورد وەلاتیێن سووری و ئیراقی و توركی و ئیرانی نە و هەردەم ب ئاگر و ئاسنی ل گەل كوردان دئاخڤن. بۆیەرێن ڤێ‌ داویێ‌ ل رۆژهەلاتا ناڤەراست دروست بووین و ب تایبەت سووریێ‌ و كەفتنا رژێما ئەسەدی زۆر راستی بۆ مە دیاركرن و سیناریۆیێن بەرچاڤ دیاربوون، هەروەسا دیار بوویە كو مینا كۆنترۆلی و ژ دویرڤەیی قادا خەباتێ‌ دەستكاری و كونترۆل یێ‌ ب ڤێ‌ یاریێ‌ دهێتەكرن و ژ نەبوونێ‌ هندەك ئینانە د هەبوونێ‌ دا، ئەڤە وێ‌ چەندێ‌ دیار دكەت كو یاری گەلەك یا مەزنە و یێن مەزن یێن یاریێ‌ دكەن. سەربارەت كوردان د ناڤا گۆرەپانا سووریێ‌ دا بەری دەمەكی سەرۆكێ‌ حوكمەتا هەرێما كوردستانێ‌ (مسرۆر بارزانی) سەرەدانا توركیا كر و رەجەب تەیب ئەردوگان دیت و گفتوگۆیا چەندین پرسان كر, و بەری ڤێ‌ سەرەدانی جەنابێ‌ سەرۆك (مسعود بارزانی) پێشوازی ل سەركردێ‌ قەسەدێ‌ (مەزلۆم عەبدی) ل هەڤلێرێ‌ كر پاشی ل داڤۆس سەرۆكێ‌ حوكمەتا هەرێما كوردستانی وەزیرێ‌ دەرڤەیێ‌ سووریایێ‌ (ئەسعەد ئەلشەیبانی) ل داڤۆس دیت و گفتوگۆ كرن و لسەر چەندین پرسێن گرێدایی رەوشا سووریا و كوردێن سووری كرن، هەروەسا سەردانا مەنسۆر بارزانی بۆ توركیا و دیتنا وەزیرێ‌ بەرگریێ‌ یەشار گۆیلەر دا و ئەڤە ژی ژبەر وێ‌ چەندێ‌ بوو كو لەشكرێ‌ رۆژ ب سەرفەرماندەییا وی ڤە یە وئەڤە وێ‌ چەندێ‌ دیار دكەت كو رێككەفتنامەكا ڤەشارتی یا هەیی لناڤبەرا كوردان ل هەرێما كوردستانێ‌ و توركیا و سووریایێ‌ سەبارەت رەوشا دەڤەرێ‌ و ب تایبەت بدەستڤەئینانا مافێن كوردان ل سووریێ‌ و ئارامكرنا رەوشا دەڤەرێ‌ ب گشتی. ژ بۆیەران وەسا دیارە خوارنەكا سیاسی و لەشكری یا ل سەر ئاگرەكێ‌ كێم و ئارام دهێتە كەلاندن و ئۆمێدەوارین كوردان ژی بەهر د ڤێ‌ خوارنا سیاسی یا ل سەر ئاگرێ‌ كێم و ئارام هەبیت و كورد نەمینن بێ‌ بەهر وەكو سال و چەرخێن بۆری.

12

خـالـد ئـەحمەد بـادی

2 ــــ 2

بۆ نموونە ل پارسال من گوه ل بهایێن ڤان تشتان بوون و دیتن كو بهایێ‌ سیسی یێ‌ ب (12,000) دوازدە هزار دیناران بوو ل چیایی و ل بازاڕی ب پتر ژ(30,000) سیه هزار دیناران بوو و نموونەكا دی بهایێ‌ كیلویا مازی یا تەر یا چیایێن سەربەرزێن كوردستانێ‌  ب بهایێ‌ ( 3,500) سێ‌ هزار و پێنچ سەد دیناران بوون و یێ‌ رۆژەكێ‌ ب تنێ‌ بچیتە مازییان دێ‌ پتر ژ 10 كیلۆیان كەت و تشتێ‌ سەرەنجراكێش لسەر ڤێ‌ چەندێ‌ كو هەر رۆژەكێ‌ دێ‌ چەند (كغم) مفاكەیی، ئانكو دێ‌ داهاتەكێ‌ باش بۆ تەهێت، بێ‌ هەمی خەرجیات و زەحمەت, ل ڤێرە ئەگەر ئەم هزركەین كو ئەڤ بەرهەمە هەمی ژ كوردستانێ‌ بەرهەم دهێن، بێگومان د ڤان سالێن دوماهیێ‌ دا و ب تایبەت د ئەڤ سالە دا رێژەیا باران بارینێ‌ نێزیكی سفڕێ‌ یە و ئەگەر ئەڤ بارانە نەبارن بێگومان دێ‌ رەوشا هەمی تشتەكی تێكچیت و زیانێن مەزن و خراب دێ‌ ب كوردستانێ‌ و كوردستانیان كەڤن. ل (22\3\2021) د راپۆرتەك و بەرنامەكێ‌ كەنالێ‌ (كوردستان 24) و (رووداوو) دا دیاركر، د ئەڤ سالە دا مەترسیەكا مەزن لسەر جیهانێ‌ و ئیراقێ‌ و هەرێما كوردستانێ‌ هەیە، ژ ئالیێ‌ كێم بارینا بەفر و بارانان ڤە كو ببیتە هشكە سالی و رەوش زۆر یا دیار و ئاشكەرایە كو سال بۆ سالێ‌ رێژەیا بارانبارینێ‌ كێمتر، لێ‌ دهێن و رێژا بەرفرەهبوونا ئاڤاكرن و چاندن و پێشەسازی و پێدڤییا جڤاكێن مرۆڤان لسەر ئاستێ‌ جیهانێ‌ ب ژێدەرێ‌ ئاڤێ‌ زێدەتر لێ‌ دهیت، چونكو رێژەیا مرۆڤان ل جیهانێ‌ ب گشتی زێدە دبیت و ئەڤ دیاردە یا زێدەبوونا مرۆڤان دێ‌ زۆر كارتێكرنێ‌ لسەر رەوشا جڤاكان كەت. زۆر ژێدەرێن جیهانی مینا رێكخراو یۆنسكۆ و (فاو) دبێژن ل سالا (2030) دێ‌ سالێن سەخت و دژوار و زۆر یا گران و نەخۆش بیت لسەر مرۆڤان، چونكو دێ‌ رێژەیا ئاڤێ‌ ل سەرتاسەرێ‌ جیهانێ‌ (40%) كێم بیت، ئانكو ل ڤی سەردەمی هندەك وەلاتێن جیهانێ‌؛ مینا وەلاتێن باشۆرێ‌ ئەڤریقییا و زۆر وەلاتان هشكەسالی یە، ئەگەر تو هزر و شلۆڤەكێ‌ بكەیی ل سالا (2030) ژ ڤی قەبارێ‌ هەی  (40%) كێم ببیت، دێ‌ رەوشا جیهانی و وان وەلاتان چ لێ‌ هێت. نوكە هەمی جیهان مژویلی بدەستڤەئینانا ژێدەرێن ئاڤێ‌ یە و ب دەهان پلانان دادنن و ب سەدان ڤەكۆلینان دكەن و ب ملیاران دۆلاران دمەزیخن ژبۆ پاراستنا ئاساییشا خۆ یا نەتەوەیی و خۆراكی و ئاڤێ‌, لەوما پەیاما من بۆ حوكمەتا هەرێمێ‌ ل سەر ڤێ‌ پرسا ترسناك رابوەستن و ئەو ژێدەرێن ئاڤێ‌ یێن مە هەیین بلا وەبەرهێنان بكەن بۆ كوردستانێ‌ و بەنداڤێن بچویك و مەزن چێكەن و كانی و رویباران بگرن و بكەن گۆم و پتر گرنگیێ‌ بدەنە دارچاندنێ‌ و دارستانان و كەرتێ‌ چاندنێ‌ كاڕا بكەن و بیرێن ئاڤێ‌ و كانی و رویبار و جۆكێن ئاڤێ‌ بۆ تاكان و كەسانێن خودان مەزرعە دچن لێ بگرن و ئاڤەكا كێم بدەنە وان و ئاڤا دی یا زێدە بۆ حوكمەتێ‌ وەبەرهێنان بكەن, ئەو ژێدەرێن ئاڤێ‌ یێن ژبەر دچن مینا رویباران بگرن یان ئاراستەیا وی بۆ ناڤ خاكا كوردستانێ‌ بزڤرینن, پیڤەرێن زیرەك بۆ ئاڤێ‌ دابنن چ بۆ مزرعەیێن تایبەت یان بۆ مال و كۆمپانی و جهێن ئۆتێل و هەمی جهان، داكو بتنێ‌ بەهرا خۆ یا بۆ پێدڤیێن وی بگەهیتێ‌ و بلا حوكمەتا مە هەمی رێكارێن یاسایی و كارگێری بگرنە بەر ژبۆ مفاوەرگرتن ژ ڤان ژێدەرێن مە ل كوردستانێ‌ هەیین و داكو ئەم ژی ئاساییشا خۆ یا نەتەوەیی و ئابۆری و خوراكی و ئاڤێ‌ و ئەمنی بپارێزین، هەر دیسا پێشنیار دكەم كو بادەكا ئاڤێ‌ دابنن ل سەر هەمی بادەكان ڤە و گرنگیەكا ئێكجار مەزن ب (ملف الما‌و) بدەن داكو تووشی وان گرفت و ئاریشەیان نەبین یێن كو مللەتێن جیهانی تووشبووین كو ئاڤا ڤەخوارنێ‌ نینە و ل زۆر وەلاتان خەلك ژ پیساتی و تێهنا دا گیانێ‌ خۆ ژدەستددەن، ل داویێ‌ دبێژم كوردستان ئاڤەدان بیت وپێشمەرگێ‌ مە پاراستی بیت وئالایێ‌ پیروزێ‌ كوردستانێ‌ هەر یێ‌ بەرز و بالا بیت.

11

خـالـد ئـەحمەد بـادی

1 ــــ 2

ئەگەر دوێربینا خۆ هەلبگرین و سەحكەینە بۆیەر و روودانێن بۆری یێن د ناڤبەرا چەرخ و قۆناغان دا ل كوردستانێ‌ پەیدابووین و ل ناڤەرۆكا وان رستە و پەیڤ و نڤێسینان دا بچینە خوارێ‌، دێ‌ زۆر راستی و دیرۆك و مێژوو تشتێن سەیر دێ‌ دیار بن یێن كو ژ ئالیێن جوداجودا یێن سروشتی و نەسروشتی ڤە, ئەگەر ل پاش خۆ بزڤرین و لێنێرینەكێ‌ ل دیرۆكا كوردستانێ‌ بكەین و سەحكەینە ژین و ژیارا كوردستانیان، دێ‌ بینین كو ل سەردەمێن بۆری كوردستان مینا سەبەتەكا خوارنێ‌ بوو یا پڕبوو ژ هەمی جۆرێن فێقی و دان و دكاكی و گل وگیایێن جۆراوجۆر و هەمی بەرهەمێن خومالی و یێن باش و ساخلەم و ب مفا كو گەلێ‌ كورد وكوردستانی مللەتەكێ‌ بەرهەمهێنەر و شارەزا و زیرەك و خۆڕستی بوون و سالانە ب هزاران هەمی جررێن گیایێن دێم و یێن ئاڤی و ب سەدان جۆرێن فێقی و زەرزەواتی و ب سەدان جۆرێن دانویلە و دان و دكاك و جۆرێن وێ‌ دهاتنە بەرهەمئینان و فرۆتن, كو ئەو بەرهەمێن خومالی تێرا تاكێ‌ كورد و خێزانا وی ژی دكر، هەروەسا بەشەك ژ ڤان بەرهەمێن خومالی دهاتە فرۆتن و مفایێن مەزن یێن داڕایی ژێ‌ دهاتنەكرن, ئانكو وەكی مە ئاماژە پێ‌ دای كو كوردستان مینا (ســـــــــــــــلة غذائية) بوو ئانكو سەبەتەكا خوارنێ‌ بوو. ل هندەك جاران بۆیەرێن نەچاڤەرێكری بەرەف مللەت و وەلات و حوكمەتان ڤە دهێن؛ كو ژبەر زرر ئەگەران چ یێن سروشتی بن یان نەسروشتی یان ژی ئەگەرێن پەیدابوونا شەڕ و جەنگ و ئاوارەیێ‌ یان ژی ئەگەرێن لافاو و بیڤەرلەز و باهۆز و بارۆڤەیێن هەوایی و بابەلیسكێن بهێز یان ژی ڤۆلكان و هشكەسالی و زۆر پرس و ئەگەرێن دی. ل ڤێرە دێ‌ باسێ‌ مە ل دۆر هشكەسالیێ‌ بیت و كێمبوون و نەهاتنا بەفر و بارانان ل سەر ئاستێ‌ جیهانی و هەروەسا هەرێمی و پرسا مە یا ل دۆر ئەوێ‌ چەندێ‌ بیت كو پشتبەستیا هەرێما كوردستانێ‌ لسەر چاندنێ‌ و ژێدەرێن ئاڤێ‌ و پێدڤی و كەلوپەلێن ناڤخۆیی و خوەزایی و مفای ژێ‌ وەرگرتن و وەلاتێ‌ مە كوردستان یا زەنگینە ب هەمی جۆرێن دار و گیا و گول و بەرهەم و دارێن بەرهەمهێنەر و دارێن دی مینا (دار بەڕی، دارا كەڤۆت، مازی، دیندار، كەزان، بێمك، گوهیشك، هەلهەلۆك، چنار، كوروسك، هژیر، باهیڤ، زەیتوون و یێن ئاڤی خۆخ و مشمش و ب دەهان جۆرێن سێڤا و دەهان جۆرێن تری، حلیك، گێلاس، گویز، هرمیك، هژیر، ئالو بالو، فستەق و ب دەهان جۆرێن دی و ..هتد. هەروەسا زۆر جۆرێن گل وگیایێن دی ژی هەنە ل كوردستانێ‌ مینا (سیسی، توفك، تولك، سێ‌ بسك، پیڤاز، لیش، شیركتك، قوراد، سیر، كەنگر، كیزرك، كێلیك، كەڤلەپیر، ترشۆك، قیڤار، پیڤۆك، شەپرزە، پیز، پێ‌ گورگ، كیزماز، پینگ، پێ‌ مریشك، پتاتۆشك، دومبەلان، سۆڕیاز، رێڤاس، پێرپوینە، سبت، كاری، كەلەندور، جاترك، خەندەلك، گیازاڤاك، گێژنك، پێرپینە، كەڤلەپیر،باییك، هەلز، سپنگ، گیا عەرەبك، باییك، بێزا، بیتانۆك، بەلالیسك یان بابەلیسك، بیك، كەلەندۆر، سەركولافك یان كفارك، پیشۆك، ب دەهان جۆرێن دی و هتد. ئەگەر ئەم بنڤێسین دێ‌ دەهان لاپەڕ تژی بن ژ ئاڤ و شێوە و رەنگێ‌ ڤان جۆرە گیایێن ناڤخۆی ئانكو خۆ ب خۆیی و كوردستانی. ئەگەر ئەم نڤێسینەكێ‌ یان ڤەكۆلینەكێ‌ دورست بكەین لسەر وان داهاتیێن ژ بەرهەمێن خوەزایێن كوردستانێ‌ بەرهەمدهیێن دێ‌ بینین ئەگەر ئەڤ بەرهەمێن پەروە و بێ‌ زەحمەت دێ‌ بنە ب بهایێ‌ ملیارێن دۆلاران, هەر ژ كەڤن دا مللەتێ‌ كورد بتنێ‌ ژین و ژیارا وانان لسەر ڤان بەرهەمان بوون.

14

خالد ئه‌حمه‌د بادى
د ده‌مێ هزرێ د ئاڤاكرنا وه‌لاته‌كى دا بكه‌ی یان هزر د سه‌ره‌ده‌رى و سیسته‌م و سیاسه‌تا وى ده‌ستهه‌لات و ده‌ستهه‌لاتدارى دا بكه‌یى، دێ زۆر رسته‌ و په‌یڤ و مانه‌ و ڕاڤه‌ دیاربن, كه‌سایه‌تیا هه‌ر ده‌ستهه‌لاتداره‌كى دێ دیاربیت كو ب چ شێواز و رێك سه‌رده‌رى كرى یه‌ و ب بۆرینا چه‌ندین سالان كو كورسیكا خۆ پاوانكرییه‌ د ماوه‌یێ پاوانكرنا كورسیكا خۆ دا هه‌مى هه‌ولدان كرینه‌ كو خه‌لكێ خۆ وه‌كى خۆلێ بكه‌ت, ئانكو د كریاره‌كا فه‌لسه‌فى و هزرى دا، ئه‌و سیاسه‌تا د ده‌ستهه‌لاتداریا خۆ دا ئه‌نجامدایى بێگومان دێ ل سه‌ر ملله‌تێ خۆ ژى په‌یروه‌ كه‌ت, د ماوه‌یێ پتر ژ پێنجى و چار سالێن ده‌ستهه‌لاتداری یا بنه‌مالا ئه‌سه‌دێ دكتاتۆر دا شیاینه‌ مێشكێ تاكێ سوورى پڕ بكه‌ت ژ هزروبیرێن خۆ یێن ڤایرۆسى و توندره‌و و شیان كارتێكرنێ لسه‌ر وه‌لاتیێ سوورى بكه‌ت كو مینا كونترۆله‌كى د ده‌ستێن ده‌ستهه‌لاتێ دا بن، ئانكو د ده‌ستێن بنه‌مالا ئه‌سه‌دى دا بن و ل ڤێره‌ مه‌ره‌ما مه‌ ئه‌ڤه‌یه‌ ل ئیراق و سووریێ و هه‌مى وه‌لاتێن ده‌ستهه‌لاتێ وان دكتاتۆرى سوپایه‌ك دروستكربوون ژ جاش و كرێگرتى، شه‌بیحه‌، هه‌والگه‌رى، ئاساییش، حرس جمهۆرى، ساڤاك، میت و زۆر ناڤێن دى كو مینا گورگێن ده‌ڤ بخۆین هۆڤ زولم و سته‌م ل ملله‌تێن خۆ و خه‌لكه‌كێ سڤیل و بێگونه‌ه دكرن. نه‌هامه‌تێن گه‌لێ سوورى هه‌ر ژ كه‌ڤن دا ژ بنه‌مالا ئه‌سه‌دى دیتین و ل ده‌مێ هاتیه‌ سه‌ر ده‌ستهه‌لاتى ل سالا (1970) ژ لایێ حافز ئه‌سه‌دى ڤه‌ كو پشتى كۆده‌تایه‌كا له‌شكرى ئه‌نجامدایى ل دژى هه‌ڤالێن خۆ یێن نێزیك و هه‌تا نوكه‌ زۆرن و ب هه‌مى ره‌نگان ئه‌سه‌دى ملله‌تێ خۆ دهێلانه‌ برسى و زیندان دكرن و كورد بێ به‌هركربوون ژ ناسنامێ و مینا وه‌لاتیێن پله‌ (10) ژى نه‌دهژمارتن. ل (30) نۆڤه‌مبه‌رێ، ئانكو هه‌یڤا چریا ئێكێ یا سالا (2024) هێزێن ئۆپوزسیۆنا سوورى ب سه‌ركێشییا ده‌سته‌یا ئازادكرنا شامێ و خه‌لك و ملله‌تێن سوورى لڤینێن باش بله‌زكرن و ئه‌ندام دا و به‌ره‌ف (حماه‌) ڤه‌ و پاشى هه‌مى ده‌ڤه‌رێن سووریێ ئازادكرن و زۆر تشتێن حێبه‌تى و د هه‌تا كو هزركرن د خه‌یالا دا نه‌ دهاته‌كرن ئه‌و زیندانێن كو ب هزاران خه‌لكێ بێگونه‌ه د ژۆر ڤه‌ كو هنده‌ك ژ وانان نه‌ دزانى كو ده‌ستهه‌لات یێ هاتیه‌ گوهۆرین و حافز ئه‌سه‌د یێ مرى, ب هزاران زیندانێن مه‌زن و گرتیخانێن نهێنى ل سووریێ هه‌بووینه‌ د ده‌مێ ده‌ستهه‌لاتێ، بنه‌مالا ئه‌سه‌دى دا كو ژ وان زیندانا سیدنایا و زیندانا عه‌درا ل گونده‌وارێ دیمه‌شقێ و زیندانا ئه‌دلب و هه‌ر باژێره‌كى زیندانا خۆ یا تایبه‌ت هه‌بوو و راپۆرتێن (un) دیاركریه‌ كو یێن د زیندانێن سووریێ دا یێن د به‌رزه‌ پترن ژ (130) هزار زیندانى. دكتاتۆر كه‌فت و رژێما شێرێ بێ زه‌نگل ره‌ڤى و شێر بۆ رویڤى و لڤێره‌ دێ بۆ مه‌ دیاربیت كو پرسێن مه‌زهه‌بى و نه‌ته‌وه‌یى و به‌رژه‌وه‌ندیێن وه‌لاتێن زلهێز و یێن هه‌رێمى و ئوپوزسیۆنا سوورى و لایه‌نێن كورد دێ چ ئاراسته‌ و سیاسه‌ت و سیناریۆ هه‌بن, ب بۆچوونا من ئه‌و ته‌قن پتر بیته‌ ته‌قنه‌كا چڕتر و دێ ره‌وش مینا ئیراق و لیبیا و وه‌لاتێن دى خراپتر لێ هێت و ئارێشه‌ نه‌دوێره‌ دایه‌ كو دكتاتۆره‌ك چوو ئاریشه‌ ئه‌ڤه‌ یێن هاتین و ده‌ستهه‌لات وه‌رگرتى ل سووریێ زۆر خرابترن و هه‌ر ئه‌و بوون یێن لبه‌ر په‌روه‌رده‌یا بشار و حاڤز و سه‌دام و حه‌سه‌ن نه‌سروللا و خومه‌ینى و ره‌فسه‌نجانى و قائانى و قاسم سلێمانى و نه‌جاتى و سیستانى و ئه‌ردۆغانى و مه‌حمه‌د جۆلانى و.. هتد. كو ب راستى ئه‌ڤه‌ هه‌ر ئه‌ون یێن ئه‌ڤه‌ مامۆستایێن وان و دێ بیته‌ مه‌ترسى ل سه‌ر هه‌مى ده‌ڤه‌رێ. بلا هه‌مى ل سه‌ر مێزه‌كا بازنه‌یى روینن و بلا به‌رژه‌وه‌ندیا وه‌لاتێ خۆ ل به‌ر چاڤ وه‌رگرن و بلا هه‌مى دكتاتۆرێن رۆخیایین ببنه‌ عیبره‌ت بۆ وانان و بلا هه‌ڤالینى و براینى و ئێكگرتنێ په‌یروه‌ بكه‌ن دا سه‌ربكه‌ڤن.

website security
WP Facebook Auto Publish Powered By : XYZScripts.com