خالد ئه‌حمه‌د بادى
ب درێژاهییا دیرۆكێ، كوردستان كه‌فتیه د ناڤ كێلب و په‌نجێن دوژمن و زلهێزو بریاربده‌ستان دا، یارى ب چاره‌نڤیس و ئاییندێ ملله‌تێ كوردێ هه‌ژار و به‌له‌نگاز و داهێنه‌ر كریه و ژ گوپیتكا حوكمرانى و ده‌ستهه‌لات و پێشكه‌فتنێ، ئێكسه‌ر ملله‌تێ كورد كریه د نه‌هاله‌كا كویر و تاڕى و بنده‌ستیێ دا و ماینه دبن كۆنترۆل و حوكمرانیا ل سه‌ر سه‌پاندى و نوكه ملله‌تێ كورد ل بن تایا گران و ژانا مه‌زن و د رۆژێن تاڕى دا دنالن و نقۆمبوونه‌كا كویر بخوه‌ڤه گرتیه. گه‌ر چاڤێن خوه ل جیهانا به‌رفه‌ره‌ه ڤه‌بكه‌ین و سه‌حكه‌ینه وه‌لات و ملله‌تێن جیهانێ، دێ بۆ مه دیار بیت كو یێن ل به‌ر چ به‌حس و بازاران و یێن ل به‌ر چاڤ نه‌كه‌ڤن و یێن نه‌زان و یێن رویس و پێخاس بووینه ده‌وله‌ت و دانپێدانه‌كا ئێڤده‌وله‌تى پێ هاتیه‌دان و ل ناڤه‌ندێن بلندێن جیهانێ بووینه ژماره و هه‌تا راده‌یه‌كى بووینه خودان بریار لێ كوردان هه‌مى شه‌نگسته و بنه‌مایێن ده‌وله‌تبوونێ ل ده‌ف هه‌نه، مینا ئالا و ئه‌رد و زمان و جلكان و شیان و زانین و خورستى و خودان سه‌ربۆر دحوكمرانیێ دا حه‌تا نوكه ده‌وله‌ته‌ك نینه، هه‌مى كوردان كۆم ڤه بكه‌ت ژ پرت و به‌لاڤه‌بوونێ. بۆچى ره‌فتارێن شاش ل گه‌ل كوردان هاتیه‌كرن و دهێته‌كرن ب بۆچوونا من، كوردستان ئاخه‌كا زه‌نگینه ب ماددێن پڕبها و ئاڤه‌كا شرین و مشه لێ هه‌یه، كو دبێژن هه‌مى ئاڤێن شرین یێن جیهانێ هشك دبن ب تنێ ئاڤا كوردستانێ دمینیت و هه‌ر دیسا ئومباریه‌كێ مه‌زن یێ گاز و غاز و كانزایێن مفادار هه‌نه و دیسا یا ژ هه‌میان گرنگتر و زا رۆژێ كو هه‌مى مادده و و زه نامینن ل سالێن داهاتى ب تنێ وزه‌یا شوونگر (الگاقه البدیله) وزه‌یا رۆژێ ل ده‌ڤه‌را كوردستانێ دێ مینیت، له‌وما ئه‌و وه‌لاتێن كونترۆلێ ده‌ڤه‌را رۆژهه‌لاتا ناڤه‌راست، دده‌ست دا ب كه‌یفا خوه و ب گۆره‌یى به‌رژه‌وه‌ندیێن خوه بۆ سالێن داهاتى كار ل سه‌ر دكه‌ن و ب ڤى شێوێ نه دروست و نه دادپه‌وه‌رانه مامه‌لێ ل گه‌ل دۆزا كوردى دكه‌ن و به‌رده‌وام پیلانان دا درێژن ژبۆ كێمكرن و بنبركرنا ملله‌تێ كورد. ل ڤێره خالا گرنگ كو كاكلكا بابه‌تێ مه‌یه، بۆچى مایتێكرن د ملله‌تێ كورد و كوردستانێ دا دهێته‌كرن و ب چ رێك. خۆیایه ملله‌تێ كورد یێ زیره‌ك و خورستى یه وهه‌رده‌م كوردان خوه بۆ یێ به‌رامبه‌ر كریه مه‌تال بۆ نموونه ل هه‌مى میرگه‌ه و میرنشینان، كوردان خوه بۆ هه‌ڤالێ خوه یان یێ پێدڤى كریه قوربان و دیسا بۆ ئایینێ پیرۆزێ ئیسلامێ زۆر قوربانى داینه و ل شه‌ڕێ یۆنان و توركیا كوردان قوربانى داینه و دوژمنێن مه ژ زیره‌كاتى و خورستیاتى و مێرانیا كوردان ترسیانه و گۆتیه، گه‌ر كورد ده‌وله‌ت نه‌بن و ب ڤێ هێزێ ئه‌گه‌ر سوباهى ببنه ده‌وله‌ت، ئه‌م نه‌شیێن كونترۆلێ ل سه‌ر بكه‌ین و هه‌ر دیسا چاڤته‌نگیا خاكێ كوردستانێ یا زێرین و ب مفا كریه و لده‌ڤ وان ب كوردستانا باكیزه دهێته نیاسین كو هه‌تا نوكه ئه‌و كانزا ل بن ئه‌ردینه و كه‌سێ نه‌ده‌رێخستینه ژ شوونوار و كانزایێن پڕبها و ئاڤا شرین و مشه و وزه‌یا رۆژێ و ده‌ستێ كرێكاریێ و سه‌قایێ خۆش و چاندنه‌كا مشه و جودا و به‌رهه‌مێن چیایى و یێن ئاڤى و جۆرێن گیانه‌وه‌رێن كوردستانى یێن چیایى، مینا یه‌ك بالندێ باز یان ئه‌لۆ یان شاهین كو ب هزاران دۆلاران دهێنه فرۆتن و ژبلى جۆرێن مارێن ژه‌هراوى، بۆ نموونه ل ئیرانێ به‌رى ماوه‌یه‌كى حوكمه‌تا ئیرانێ رابوویه ب گرتنا بیرێن گازێ و دروستكرنا پرۆژێن مه‌زن یێن خودانكرنا مارێن ژه‌هراوى ژبۆ فرۆتنا ژه‌هرا وان، كو ل دووڤ ئامار و داتایێن ئیرانى یا ژه‌هرا هه‌ر ماره‌كى ب بهایێ (30) برمیلێن گازێ دهێته ته‌خمینكرن و هه‌ر بیرێن گازێ ژى مال و سامان و مولكێ وانه و ئومباركریه و هه‌ر بۆ وانان دزڤریته‌ڤه پشتى چه‌ندین سالان و نموونه دمشه‌نه.
كورد كه‌فتینه داڤێن دوژمنان و ب تایبه‌ت، یێن زلهێز و بریار بده‌ست و ده‌وله‌تێن هه‌رێمى كو ب هزاران پیلان داناینه، دا كوردان په‌رت و به‌لاڤه و بێ هێز بكه‌ن و پێنگاڤا هه‌ره باش كو دوژمنان مفایێن مه‌زن ژێ دیتین كو ب ده‌هان ڤه‌كۆلین و كۆمبوون وهزر ل سه‌ر كرى ئه‌و بۆ ژێكڤه‌كرنا كوردان بوویه ل قووناغا ئێكێ كورد ژ ئێكپارچه‌یێ كرنه دو پارچه ل شه‌ڕێ چالدیران كو ل ناڤبه‌را ئوسمانى و سه‌فه‌وییان دا بوو و ل دووڤ ژێده‌رێن دیرۆكێ هه‌ردو جه‌مسه‌رێن بهێز كوردستان بۆ جارا ئێكێ پارچه‌كریه، ئه‌وژى ل (23/8/1514) ل ده‌شتا چالدێران د شه‌ره‌كێ گران و خویناوى دا ل ناڤبه‌را ئوسمانلى و سه‌فه‌وى یا دا كو ئه‌ڤ شه‌ڕه یێ ب ناڤوده‌نگ بوویه د فه‌رهه‌نگا شه‌ڕێن خویناوى و مه‌زنێن جیهانى دا و د ڤى شه‌ڕى دا بۆ جارا ئێكێ كوردستانا مه‌زن بوویه دو پارچه، كو ژێده‌ر وه‌سا دده‌نه خۆیاكرن كو به‌رى شه‌ڕێ ناڤبرى كوردستان، ئێك پارچه بوو و ل سه‌ر ده‌ستێ ڤان هه‌ردو هێزێن به‌رژه‌وه‌ندیخواز ژ سه‌فه‌وى و ئۆسمانیان ده‌رزه‌كا مه‌زن خسته كوردستانێ كو ئه‌و ده‌رزا مه‌زن هێشتا ده‌رز و تیكێن دى بخوه‌ڤه گرتن, هه‌ردو هێزێن ئوسمانلى و سه‌فه‌وى شیاینه باوه‌ریه‌كا موكوم بۆ ملله‌تێ خوه دروست بكه‌ن ل سه‌ر بنه‌مایێن مه‌زهه‌مى و نه‌ته‌وه‌یى و ئیسلامى و كاركریه هه‌تاكو باوه‌ریه‌كێ بۆ وه‌لاتیێن خوه یێن ساده په‌یدا بكه‌ن و بێخیته د ناخى دا، كو ب تنێ ئیران و توركیا و حوكمه‌تێن وان و مه‌رجه‌عیه‌ت و مه‌زهه‌بێن وان بۆ ئیسلامێ كار دكه‌ن و خزمه‌تا ئایینى دكه‌ن و كورد دووڤه‌لانكێن جوهى و مه‌سیحیانه و د فه‌رهه‌نگا ئوسمانلى و سه‌فه‌وییان دا، كورد ب دوژمنێن ئایینێ ئیسلامێ دهێته هژمارتن و بلا ئه‌و بزانن كورد قورتالكه‌رێن ئایینێ ئیسلامێ و هه‌ردو ئیمپراتوریه‌تان بوون. ئه‌ڤ دیاردا ترسناك ب تنێ ل ناڤ ئێك پارت و لایه‌نان دا نینه، به‌لكو به‌ربه‌لاڤ بوویه ل ناڤ هه‌مى پارت ولایه‌نان و بوویه په‌ژیه‌ك و یا ترسناكتر، ئه‌و پارت و لایه‌ن یێن كو خزمه‌ته‌كا دوور و درێژ و پڕ سه‌روه‌رى هه‌یى و هه‌ر ئه‌و پارت و لایه‌ن داخوازێ ژ بنه‌ماله‌كێ یان عه‌شیره‌ته‌كێ و ئاغایه‌كى بكه‌ن، ببیته به‌ربژار و گه‌ر نه دێ لایه‌نه‌كێ دى پتر داخوازیان ژێ كه‌ت هه‌تا رازى بكه‌ت. ل ڤێره پرسیار جهێ خوه دكه‌ن، ئه‌رێ ئه‌وا ل چه‌ندین سالان بۆ خه‌لكێ مه دهاته گۆتن و ڤه‌گێران كو ئاغا و ده‌ره‌به‌گ خائینن و د مێشكێ مه دا هاتبوو نژنین، ئه‌و دوژمنێن مه‌نه و گه‌ر ئه‌م بسه‌ركه‌فتین، دێ ئێكسه‌ر وان ده‌ینه دادگه‌هان و دێ مال و مولكێ وان یێ ب گومێن خوینا گه‌نجێن كوردان كۆمڤه‌كرى ژێ ستینین و ل سه‌ر هه‌ژارێن كوردان دابه‌ش كه‌ین. له‌وما من ل سه‌رى دیاركر ئه‌و په‌یڤ و گۆتن بوونه خه‌ون بۆ ملله‌تێ كورد و بوونه رابردو و به‌روڤاژى ڤێ چه‌ندێ هه‌ر ئه‌و ئاغا و باله‌ده‌ست و به‌گ و جاش و مسته‌شار بوونه یێن جهێ بریارێ و خودان پله و پایه و باوه‌رنامه و ده‌ستهه‌لات و ره‌سید و كۆمپانى وهتد. و ل سه‌ر ڤێ چه‌ندێ دا ژى پارێن كۆچكێن وان ژى دده‌نێ و یێن خه‌باتكه‌ر و شۆره‌شگێر و ئاواره هاتنه د سه‌ردابرن، بوونه قوربانى، بتنێ ساخكرنا دیاردا ترسناكا ئاغایه‌تى و بنه‌مالیێ پیلانێن دوژمنانه ژبۆ تێكدانا ره‌وشا ملله‌تێ كورد و په‌یداكرنا دوبه‌ره‌كى و ته‌خایه‌تى و ناڤچه‌گه‌رى یه. ل وى ده‌مى ئه‌م دێ پێشكه‌ڤین و ئازاد بین ده‌مێ ئه‌م یێن ماندیبوویى و قوربانیدایی و یێن دلسۆز و یێن چاره‌نڤێسێ خوه ب كوردایه‌تی و شۆره‌شێ ڤه گرێدایى ژبیر نه‌كه‌ین و مافێن وان پێ ببه‌خشن و بلا ئه‌م هه‌مى بزانین دوژمنان گۆتیه چو جوداهى ل ناڤبه‌را ره‌ش و سپى دا نینه و بلا ملله‌تێ كورد وان ژبه‌رێ و رابردویى وره‌بگریت و بتنێ بۆ كوردستانێ و ئالایێ پیرۆز خه‌باتێ بكه‌ین و بلا هه‌ر تاكه‌كێ كورد خوه دوور بكه‌ت ژ جاش و مسته‌شار و خۆفرشان، چونكو كارتێكرنه‌كا نه‌رێنى ل سه‌ر كوردان كریه و هه‌رده‌م وان خائین و جاشان، ملله‌تێ كورد بۆ ده‌هان سالان باشڤه‌بریه و ل دووماهیێ پاشكه‌فتن بوویه به‌هرا كوردان.
نيشاندان