خالد ئه‌حمه‌د بادى
د گه‌ل گه‌رمه گه‌رما كه‌ش و هه‌وایێ هاڤینێ دا، ل سه‌رانسه‌رى جیهانێ و ب تایبه‌ت ل عیراقا فیدرال كو گه‌هشتیه پلێن گه‌له‌ك گه‌رم وبلند وه‌سا گه‌رمه گه‌رما ره‌وشا سیاسى ل عیراقێ یا به‌ر ب پلێن بلند و گه‌رماتیێ ڤه دچیت و ئه‌ڤ پێلا گه‌رما سیاسى یا ل عیراقێ به‌ر ب گوپیتكێن بلند ڤه دچیت. ب تایبه‌ت پشتى هه‌لبژارتنێن په‌رله‌مانێ عیراقا فیدرال بدووماهیاتین یێن ل (12/5/2018) هاتینه ئه‌نجامدان و ئه‌و پێشبینێن هاتینه‌كرن ژلایێ پارت و لایه‌نێن عیراقى ڤه, هه‌مى ب دیوارى كه‌فتن و پرۆسا هه‌لبژارتنان ل عیراقێ یا نیمچه له‌نگ بوو، چونكو ب راستى رێژا پشكداریێ ل پارێزگه‌هێن عیراقێ ب تایبه‌ت ئه‌و پارێزگه‌هێن یێن وێرانكارى، لێ په‌یدا بووى و بخوه‌ڤه دیتى كو ئه‌و ژی شه‌ڕێ رێكخراوێن تیرۆرستى یێن (قاعده) و (داعش) و رێكخراوێن دى یێن تیرۆرستى و ب تایبه‌ت رێكخراوا تیرۆرستى یا داعش كو زۆربه‌یى ده‌ڤه‌رێن سوننینشین زۆر هاتبوونه گرتن ژلایێ رێكخراوا ناڤبرى ڤه و ده‌ستهه‌لاتێ خوه ل وان ده‌ڤه‌ران گێرایه و حوكمێ خوه برێڤه‌بریه و ده‌ستهه‌لاتێ ڤان پارت و لایه‌نێن خوه بۆ ده‌سهه‌لاتێ ته‌رخانكریه وخوه نوكه دهه‌لاڤێژن ژ وان ستاندبوو. هه‌ر دیسا زێده‌بارى شه‌ڕێ ل عیراقێ هه‌یى یێ ل ناڤبه‌را پارت و لایه‌ن و عه‌شیره‌ت و مه‌زهه‌ب و تائیفان دا هه‌یى كو كارتێكرنه‌كا مه‌زن ل پرۆسا سیاسى و ل بازارێ سیاسى ل عیراقێ دكه‌ت. ل سه‌رتاسه‌رێ عیراقێ پشكداریا پرۆسا هه‌لبژارتنان زۆر یا كێمبوو و ئه‌ڤه وێ چه‌ندێ رادگه‌هینیت كو خه‌لكێ عیراقێ كه‌فتیه د هه‌لویسته‌كێ به‌رته‌نگ و هه‌ستیار دا و ره‌وشا وان یا ئابوورى و ئیدارى وجڤاكى و سیاسى و گشتى زۆر لاوازبوویه و پێگه‌هێ ده‌سهه‌لاتى و سیسته‌م و قانوونى زۆر كێم و پاشڤه‌چوویه و چو خزمه‌تگوزاریێن به‌رچاڤ بۆ خه‌لكێ عیراقێ نه هاتینه‌ئه‌نجامدان و ب تنێ ماینه ب مه‌زهه‌بیه‌ت و پرسێن تایبه‌ت و ناڤچه‌گه‌رى و تائیفى ڤه و پرسێن به‌رته‌نگ ئیناینه پێشڤه و پرسێن گشتى پاشگوه هاڤێتینه و ره‌وشا عیراقێ به‌ر ب ئاقاره‌كێ نه دیار ڤه بریه و به‌ره ب چاره‌نڤێسه‌كێ به‌رزه ڤه دچیت. ره‌فتارێن لایه‌نێن سیاسى و سه‌ركرده و سیاسه‌تمه‌دار و ده‌سهه‌لاتدارێن عیراقێ وه‌كهه‌ڤن و چ جوداهى تێدا نینه ل به‌رامبه‌ر ملله‌تێن عیراقێ و ب تایبه‌ت ملله‌تێ كورد و دێ بێژى هنده‌ك پرۆتوكول هه‌نه و ل سه‌ر دچن، چونكو یێ ل عیراقێ ده‌سهه‌لاتى وه‌ردگریت، دێ ره‌فتارێن شاش ل به‌رامبه‌ر ملله‌تێ كورد و ملله‌تێن عیراقێ كه‌ت. هه‌لبه‌ت پشتى شه‌رێ ئازادیا عیراقێ و نه‌هێلانا دكتاتۆریه‌ت وده‌سهه‌لاتێ تاك سیسته‌مێ برێڤه‌برنا ده‌سهه‌لاتێ ل عیراقێ چ گوهۆرینێن پێشچاڤ بخوه‌ڤه نه‌گرتینه و به‌لكو، ب تنێ دێمێن هاتینه گوهارتن و ئه‌ڤێن پشتى ئازادیا عیراقێ و حه‌تا نوكه ژی ده‌سهه‌لاتى ل عیراقێ دكه‌ن ره‌فتارێن رژێما سه‌دامێ گۆربه‌گۆر و به‌عسى یان و پتر ل عیراقێ دكر، ئه‌و ژى پاوانكرنا كورسیا ده‌سهه‌لاتى و ب سه‌رداگرتنا هه‌مى كێلگه و زه‌ڤیێن گازێ و گه‌نده‌لى و كۆنترولا بازارى و بده‌ستڤه‌ئینانا سه‌رچاڤێن بازرگانى ل عیراقێ و كۆنترلكرنا هه‌مى ده‌زگه‌هێن راگه‌هاندنێ و زولم و سته‌ما ل سه‌ر وه‌لاتیێن سڤیل و بێ گونه‌ه و زیندانكرن و عه‌ره‌بكرن و ئه‌نفال و ئاواره‌یى و ژێستاندنا خاكى و ئوپه‌راسیۆنێن به‌رفره‌هێن له‌شكرى و ئوپه‌راسۆنێن تیرۆرى و هزرى و مه‌زهه‌بى دژى گه‌لێن عیراقى ئه‌نجامددان و حه‌تا نوكه ژی. هه‌روه‌سا ره‌فتارێن نه‌شایسته و نه د قانوونى و نه‌دادپه‌روه‌رانه، ل دژى گه‌لێ خوه دكر و سه‌پاندنا شه‌ره‌كێ مه‌زنێ هه‌شت سالى دژى ئیرانێ و داگیركرنا كوێتێ و زۆرداریا به‌رده‌وام ل گه‌ل وه‌لاتێن هه‌رێمى دكر ئانكو د ژیێ (35) سالیێن ده‌ستهه‌لاتكرنه‌كا دكتاتۆرانه باده‌كا وان یا تژى بۆ ژ روى ره‌شى و شه‌رمزارى یان و شكه‌ستن ل دووڤ شكه‌ستنێ دئینا، چونكو ئه‌و ده‌ستهه‌لات و رژێمێن وى سه‌رده‌مى ب تنێ د به‌رژه‌وه‌ندیا خوه یا تایبه‌ت دا بوون و به‌رژه‌وه‌ندیێن بلندێن وه‌لاتى و وه‌لاتیان هاتبوونه پشتگوه هاڤێتن و به‌روڤاژى وێ چه‌ندێ زولم و سته‌م ل سه‌ر وه‌لاتیێن بێ گونه‌ه دا دكر و هه‌رده‌مێ دووراتی و ژێكڤه‌بوونه‌ك دكه‌فته د ناڤبه‌را هه‌ڤوه‌لاتیان و ده‌ستهه‌لاتێ كو ژ بنكه‌یى دووركه‌فتن و نه لێكنێزیكبوونه‌ك د ناڤبه‌را وانان دا په‌یدا بوو، ئه‌ڤه ل وى ده‌مى دێ ده‌ستهه‌لاتدار باجا ڤێ چه‌ندێ ده‌ن و دێ ئه‌و پرا ل ناڤبه‌را ده‌ستهه‌لات و ملله‌تى دا هێته هه‌ڕفاندن و دێ ئیرادا گه‌لى بسه‌ركه‌ڤیت و دبیت ده‌ستهه‌لات ژى ژده‌ستێن وانان بهێته‌ده‌ر. نوكه ئه‌و هه‌مى قوربانى هاتینه‌دان و خوینا خوه كریه گۆرى وه‌لاتى و سایه‌سه‌رێ وانان ده‌سهه‌لات ژ ده‌ستێ رژێما سه‌دامێ گۆربه‌گۆر هاتیه ده‌رێ و كه‌فتیه د ده‌ستێ ئوپوزسیۆنا وى سه‌رده‌مى دا و كو دگۆت (حتى تشرق شمس الحریه فی عراقنا العزیز)، ئانكو هه‌تا كو رۆژا ئازادیێ ب هه‌لێت ل عیراقا مه یا خوشتڤى, لێ رۆژا ئازادیێ ژی ل عیراقێ هه‌لات و ئه‌وێن ل به‌ر دیوارێن زبلدانكێن وه‌لاتێن بیانى و یێن ل ده‌ڤه‌رێن كوردستانێ بوونه ده‌ستهه‌لاتدار، لێ هه‌ر ب وێ عه‌قلیه‌تا شۆفێنى و دكتاتۆرى و تائیفى و مه‌زهه‌بى كاركر, هه‌ر چه‌نده ل جه‌م مه ئۆمێده‌ك گه‌ش په‌یدا ببوو كو ده‌ستهه‌لاته‌كێ دادپه‌روه‌رانه و دوور ژ دكتاتۆریه‌ت و تاكره‌ویێ بهێته‌گێران، لێ به‌روڤاژى یا كو ده‌سهه‌لاتدارێن عیراقێ دكر و تمام نه‌دكر نوكه شوونگرێن وانان كو عه‌بادى و عامرى وسیستانى و مالكى و شه‌هرستانى و نوجه‌یفى وجه‌عفه‌رى و سه‌درى هتد.. و ده‌ستهه‌لاتدارێن نوكه كو شاپه‌ڕێن خوه داناینه سه‌ر هه‌مى وه‌زاره‌ت و ده‌زگه‌هێن گرنگ و ده‌ستێوه‌ردانێ دهه‌مى ده‌سته و رێكخراوێن نه حكومى و كۆمپانى و رێڤه‌به‌ریێن عیراقى دا دكه‌ن و ب تایبه‌ت عه‌بادى و نوورى مالكى كو یێن به‌ر ب ده‌ستهه‌لاته‌كێ تاكره‌و و دكتاتۆر و مه‌زهه‌بى ڤه دچن و هه‌مى بریار و فه‌رمان ب تنێ د ده‌ستێ وانان دانه و چ وه‌زیر وبه‌رپرس و رێڤه‌به‌ران های ژ ڤان بریارا نینه یێن حوكمه‌تا عیراقێ دده‌ت و ب هه‌مى هێزا خوه ده‌ستهه‌لاتدارێن ناڤبرى یێ هاریكارى و پشته‌ڤانیا رژێما سووریێ و ئیرانێ و حزب الله یا لوبنانى و كا چ شیعه ل چ لایێن جیهانێ بن دكه‌ن و داهاتێ عیراقێ كو ب تنێ بۆ عیراقیانه بۆ خه‌لكێ بیانى دبه‌ن. ل عیراقێ رۆژانه ب سه‌دان بێ گونه‌ه تێنه كوشتن وبرسیكرن و ره‌ڤاندن و ده‌ركرن و به‌رزه‌كرن و مادێ (140) ب پشتگوه ڤه دهاڤێژن و ژ برگه و مادێن وى دره‌ڤن و جاران دبێژن دێ جه ب جه كه‌ین و جاران ژى دبێژن یێ ئێكسپایر بووى و جاران ژى دبێژن جه ب جه ناكه‌ین ئانكو یێ ژ سۆز و په‌یمان دره‌ڤن یێن كو داینه كوردان. خاله‌كا دى مه دڤێت ئاماژێ پێ بده‌ین كو ئه‌و ژى كرینا چه‌كێ گران ژ ئه‌مریكا و رۆسیا و چیكێ و زۆر وه‌لاتێن دى كو ئه‌و چه‌ك یێ تایبه‌ت بیت ب ده‌ڤه‌رێن چیایى و ل ڤێره نیازا وان دیاربوو كو ده‌ستهه‌لاتدارێن عیراقێ كارێ شه‌ڕى ل گه‌ل مه دا دكر ئه‌و بوو ل (16) ئوكتوبه‌رێ پتریا ده‌ڤه‌رێن عه‌ردێ كوردان و ده‌ڤه‌رێن ده‌رڤه‌یى ده‌ستهه‌لاتا حوكمه‌تا كوردستانێ ب زه‌برى تۆپز و ب تانكێن ئابرامزێن ئه‌مریكى و فرۆكێن رۆسى و مۆشه‌كێن چیكى گرتن و داگیركرن. پیلان و هه‌ولێن وانان ئه‌وبوون كو حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ و حكومێ كوردى تێكبده‌ن و نه‌هێلن و یا ژ هه‌مى یان ترسناكتر كو هنده‌ك لایه‌نێن سیاسى یێن كوردستانى بووینه جاشێن عه‌ره‌بان.
خاله‌كا
دى یا گرنگ كو من دڤێت ئاماژێ پێ بده‌م ئه‌و ژى ب تنێ كرنا ئانكو عه‌ره‌بكرن و شیعه‌كرنا له‌شكرێ عیراقێ و نێزیككرنا هێزێن له‌شكرى ل ده‌ڤه‌رێن هه‌ستیار و نێزیكى ده‌ڤه‌رێن حوكمه‌تا كوردى ل هه‌ولێر و دهۆك و سلێمانیێ و زێده‌بارى و ڤالاكرنا له‌شكرێ عیراقێ ژ كوردان یێن كو ئه‌و له‌شكر راگرتى و هێلایى و زێده‌بارى داگیركرنا كه‌ركووكێ.
———————-
بازارێ سیاسى ل عیراقا فیدرال
(2ـ 2)
خالد ئه‌حمه‌د بادى
ئه‌ڤ خاله هه‌مى یێن مه ئاماژه پێ داین ل پشكا بۆرى، وێ چه‌ندێ رادگه‌هینن كو چ جوداهى ل ناڤبه‌را سه‌دامى و عه‌بادى و مالكى و سه‌ركردێن نوكه یێن عیراقێ دا نینه، ب تنێ ناڤ و دێم و سه‌روچاڤێن وان هاتینه گوهارتن، لێ هه‌كه هه‌ر ئه‌و سیاسه‌ت دئێته په‌یره‌وكرن یا كو ل پێشده‌م دهاته په‌یره‌وكرن و چ گوهۆینان بخوه‌ڤه نابینیت. نوكه هه‌ر ئه‌ڤ پرس و ئارێشین مه گۆتین و نڤێسین و ب ده‌هان جاران ل هه‌مى ده‌زگه‌هێن راگه‌هاندنێ دبێژین هه‌ر یێ دوباره و سێباره دبن و عه‌قلیه‌تا ڤان هه‌میان هه‌ر ئێكه و ناهێنه گوهۆرین، چونكو ئه‌و سه‌ركرده و ده‌ستهه‌لاتدار و ره‌وشه‌نبیر و پتریا سیاسه‌تمه‌دارێن عیراقێ هاتینه هێڤێنكرن ب نه‌ڤیان و نه‌زانین و دوژمنكارى و هێرشكرنێ و میمۆریێ وان هاتیه داگرتن، ب تنێ ب په‌یڤێن خراب و شاش و فه‌رهه‌نگا وانان ب تنێ ب ڤان په‌یڤان هاتیه پركرن و رێزبه‌ندكرن. نوكه هه‌ر ئه‌ڤ سیناریۆ و فلم یێ دوباره دبیت كا چاوا ل سالێن كه‌ڤن و دێرین و سالێن شۆره‌شێ پێدڤى ب مه‌بوون و مه ژی پێدڤى یا وانان قه‌تاند و كوردستان و ده‌ڤه‌رێن شۆره‌شێ بۆ وانان ببوو په‌ناگه‌هه‌كێ ته‌نا و ئارام وخه‌باتا خوه لێ دكر, قووناغ قووناغ و پاشى پشتى سه‌رهلدانا پیرۆزا سالا(1991) ل كوردستانێ رووداى و كوردستان ژ شین ده‌وسێن پیسێن دوژمنان قورتال و رزگاربووى دوباره هه‌رێما كوردستانێ دیسا بۆ وان ببوو په‌ناگه‌ه و بهه‌شته‌ك، دیسا كار وچالاكى و خه‌باتا خوه ل هه‌رێما كوردستانێ ئه‌نجامددا و په‌یره‌و دكر. هه‌ر وان دگۆت به‌س ده‌ستهه‌لاتێ وه‌رگرین هه‌ر كوردان چ بڤێت دێ پێشكێشى وان كه‌ین ودگۆت، چونكو مافێ وانایه. لێ پشتى خوه ب هێزخستى و پێن خوه ركباندین ل ركێبێن فێرگه‌ها ژیانێ و ده‌ستهه‌لات ب ده‌ستخوه‌ڤه ئینایى هه‌ر وان بخوه شه‌ڕێ كوردان دكر و هه‌ر وان بخوه كورد و هه‌رێما كوردستانێ بێبه‌هركرن و ل شوونا گولێن ره‌نگاوره‌نگ پێشكێشى كوردان بكه‌ن به‌روڤاژى گولێن تۆپ و مۆشه‌ك و به‌رین چه‌كێن خوه یێن گران دانه مه و كوردستان داگیركرن، ئانكو ل وى ده‌مى سه‌دامه‌ك ل عیراقێ هه‌بوو، نوكه ب سه‌دام یێن ژ سه‌دام خرابتر یێن ل عیراقێ هه‌ین. نوكه و پشتى هه‌لبژارتنێن په‌رله‌مانێ عیراقا فیدرال هاتینه ئه‌نجامدان دوباره وسێباره خوه دهاڤێنه به‌ختێ كوردان و بازارێ سیاسى ل عیراقا فیدرال گران كره‌ڤه و رۆژ بۆ رۆژێ بهایێن بازارێ سیاسى ل عیراقێ گران دبیت و هه‌ڤركیێن پتر و مه‌زنتر دهێنه‌كرن و هه‌ر لایه‌نه‌ك بهایێ ل ده‌ف خوه ددانیت و هه‌ول دده‌ت كو حه‌زژێكرنا لایه‌نه‌كێ دى بده‌ستخوه‌ڤه بینیت وهه‌ر دیسا یێ هه‌ولدانان دكه‌ن كو هه‌ڤدو رازى بكه‌ن ل سه‌ر كیستێ ملله‌تى و پاره و داهاتێن عیراقیان بده‌نه لایه‌نێ دى دا كو ب تنێ بهێته دگه‌ل كوما وان دا كو حوكمه‌تێ دابمه‌زرینن و پتر دزیان ژ عیراقیێن بێ فام بكه‌ن, لێ به‌لێ كا چاوا لیرێ توركى ل بازارێن جیهانى دابه‌زى یه وه‌سا بهایێ ڤان سه‌ركرده و لایه‌نێن عیراقى و لایه‌نێن سیاسى و پارتێن عیراقى بهایێ وان د بازارێ سیاسى یێ ناڤخوه‌یى و بیانى و هه‌رێمى و جیهانى دا دابه‌رزى یه و مینا لیرێ توركى و تومه‌نێ ئیرانى، لێ هاتینه كو لیرێ توركى گه‌هشتى یه پتر ژ (600) شه‌ش سه‌د هزاران و تومه‌نێ ئیرانى گه‌هشتیه نێزیكى ملیاره‌كێ ئاها وه‌سا ئه‌و سه‌ركردێن عیراقى یێن گه‌نده‌ل بێبها بووینه، چونكو ئه‌و داهاتێ عیراقێ یێ زه‌به‌لاح و مه‌زن هه‌مى هه‌مى دهێته دابه‌شكرن و مه‌زاختن ل سه‌ر پرسێن كه‌سۆكى و تایبه‌ت و ل ناڤبه‌را پارت و لایه‌نێن عیراقى دا دهێنه به‌رزه‌كرن و ب تایبه‌ت ل ناڤبه‌را (سائرون ـ فتح ـ نصر ـ عه‌تا‌و ـ بیارق الخیر) و ..هتد. خه‌لكێ عیراقێ هێش یێ خه‌ونێن حێشتران دبینن و ب تنێ یێ دنڤن و دخۆن لێ پشتى په‌یدابوونا خوه‌نیشاندانێن ڤێ داویێ ل عیراقا فیدرال رووداین و سۆتنا باره‌گایێن پارت و لایه‌نێن سیاسى ل عیراقێ و گه‌فكرن بۆ سه‌ر حوكمه‌تا عیراقى و داخوازیێن خه‌لكێ بێگونه‌ه كو ب تنێ خزمه‌تگوزارینه وخزمه‌تكرنا وه‌لاتى یه و گڤاشتنێن مه‌زن كه‌فتینه سه‌ر حوكمه‌تێ و ده‌ستهه‌لاتدار و سه‌ركردێن عیراقى، ژلایێ جه‌ماوه‌ر و خه‌لكێ عیراقا فیدرال ڤه. هه‌كه عیراق ژ پرسێن هه‌رێمى و ده‌ولى ڤه ببیت و ب راست و رۆناهى كار بكه‌ن و مافێن هه‌مى نه‌ته‌وه ئاینان بده‌تێ ئه‌ز ل وێ باوه‌رێ مه دێ عیراق زڤریته سه‌ر هێزا خوه‌یا به‌رێ و هێژ باشتر، ل ڤێره من دڤێت په‌یامه‌كێ بۆ سه‌ركردایه‌تیا كوردى فرێكه‌م كو ده‌مه‌ك زێرینه بۆ مه و ب زۆرى بازارێ سیاسى ل عیراقا فیدرال زۆر گران و ب بها كه‌فتیه و بێگومان دێ لایه‌نێ ئێكێ پتر هه‌ولان ده‌ت كو حوكمه‌تێ پێكبینیت و دێ هه‌ولان ده‌ت ب هه‌ر شێوه‌كى بیت وى لایه‌ینى رازى بكه‌ت و بێى كوردان چ لایه‌ن نه‌شێن حوكمه‌تێ پێكبینن و ل ڤێره بێگومان كو حوكمه‌تا عیراقێ دێ هه‌ولێن مه‌زن ده‌ت كو ب زووترین ده‌م كابینا حوكمه‌تێ پێكبینن، چونكو گڤاشتنێن نێڤده‌وله‌تى و ناڤخوه‌یى ژی ل سه‌ر ده‌ستهه‌لاتێ عیراقێ هه‌نه دا كو ئارێشێن پتر و مه‌زنتر دروستنه‌بن و روونه‌ده‌ن. ژبه‌ر گرانبوونا بهایێ بازارێ سیاسى ل عیراقێ و گه‌هشتیه كۆمتێن دووماهیێ و یێن بلند فه‌ره كورد و سه‌ركردایه‌تیا سیاسى ل كوردستانێ ب رژدى و هه‌ستیارى و نهێنى ل سه‌ر پرسا ناڤبرى راوه‌ستن و ژێكنه گرتنێن خوه بده‌نه لایه‌كى و ب تنێ هه‌مى پارت و لایه‌نێن كوردى ب تنێ ل سه‌ر چوونا به‌غدا د ئێكگرتى بن و ئه‌گه‌ر هه‌ڤدو نه‌گرن و ب هه‌ڤرا و ب ئێك لیست و ئێك هه‌لویست نه‌چنه به‌غدا، ئه‌ڤه دێ وێ چه‌ندێ خوه‌یا كه‌ت كو ئه‌وێن نه‌چن بۆ به‌رژه‌وه‌ندیا خوه یا تایبه‌ت كار دكه‌ن وچو جوداهى د ناڤبه‌را وان پارت و لایه‌نین عیراقى و كوردى نینه. یا فه‌ر و گرنگ هه‌مى ب هه‌ڤرا بچن بۆ به‌غدا و بلا ژێكنه‌گرتنێن خوه بهێلنه ل هه‌رێمێ و ده‌مێ دچنه به‌غدا ب ئێك هێز بچن و ده‌مێ ب داوى دهێن دشێن وان ژێكنه‌گرتنان ل هه‌ولێرێ چاره‌سه‌ركه‌ن بلا جاره‌كێ بۆ ملله‌تى بیت به‌لێ بلا هزار جاران بۆ وان لایه‌نان بیت. زۆر فه‌ره كورد خوه بكه‌ن ئێك لیست و ئێك هزر و ئێك به‌رنامه و مه‌رج بهێنه دانان بۆ كاندید و پله‌دارێن مه ل حوكمه‌تا هه‌رێمى و حوكمه‌تا مه كو ئه‌م پێكڤه كاربكه‌ین ژبۆ بده‌ستڤه‌ئینانا مافێن ره‌وا یێن ملله‌تێ كورد و ب زۆرى بها و بازارێ سیاسى گرانبووى دا، ئه‌م ژی ژڤێ بازاركرنێ نه‌هێینه بێ به‌هركرن و ملله‌تێ مه ژی دا ژڤان نه‌خۆشى و نه‌هامه‌ت و خرابیا دوور بكه‌ڤیت و رزگاربیت. زۆر نموونه ل وه‌لاتێن جیهانى مه دیتینه ل ده‌مێ شه‌رێ دوژمنان دكر دئێكگرتى بوون و ل ده‌مێ سه‌ركه‌فتن ئیناى ل سه‌ر دوژمنان دوباره ژێكنه‌گرتنێن وانان دروستبوونه ڤه. بۆ نموونه ل ده‌مێ رۆسیا هێرش كریه سه‌ر ئه‌فغانستانێ و زۆر عه‌ردێ ئه‌فغانستانێ داگیركر هه‌مى لایه‌ن و پارت و كه‌سایه‌تى یێن هه‌ڤركیێن مه‌زن ل گه‌ل هه‌ڤدو هه‌یى كۆمبوون و خوه كرنه ئێك وب ئێك ده‌ست و هزر وبه‌رنامه شه‌رێ رۆسیا كرن و ئه‌و هێزا مه‌زن یا ل سه‌ر ئاسێ جیهانێ كو رۆسیایه و ل رێزبه‌ندێن ئیكێ نه ئه‌فغانستانى شیان وێ هێزێ یا زه‌به‌لاح و مه‌زن ژ وه‌لاتێ خوه ده‌ر بكه‌ن و تنێ ئه‌فغانستان بۆ ئه‌فغانى یا ما و پاشى ل سه‌ر مێزه‌كا دانوستاندنا روونشتن و ژێكنه‌گرتنێن خوه ل گه‌ل هه‌ڤدو ب داویئینان و هه‌كه مابیت ژی زۆر دكێم بوون و ئاها به‌رژه‌وه‌ندیا ملله‌تى ب ڤى شێوه‌یى دێ پارێزى. بلا ئه‌م كورد ژی خوه بكه‌ینه ئێك و ده‌ستێن خوه بكه‌ینه د ناڤ ده‌ستێن هه‌ڤ دا و ژێنه‌گرتنێن خوه ل پشت خوه بهێلین و ب تنێ به‌رژه‌وه‌ندیا هه‌رێما كوردستانێ بپارێزین و به‌رژه‌وه‌ندیێن خوه یێن تایبه‌ت بده‌ینه لایه‌كى و ئه‌گه‌ر ئه‌م ڤى كارى نه‌ه‌ین پشتراستم چ ب ده‌ستێ مه ڤه ناهێت ل به‌غدا و كورد نه‌شێن چ كارتێكرنێ ل بریارێن به‌غدا بكه‌ت، لێ ئه‌گه‌ر ئه‌م ب هه‌ڤرا ین بێ گومان دێ شیێن ده‌ستكه‌فتێن مه‌زن بۆ ملله‌تێ كورد ل كوردستانێ ب ده‌ستڤه‌ئینین و بلا ل بیرا مه هه‌میان بیت كورد ب خوینا خوه ژی دگه‌ل وان بن هه‌ر ئه‌و دێ وان كوردێن دگه‌ل وانان دا ب خائین و نه‌زان و نوكه‌ر زانیت و هه‌رده‌م وان عیراقیان گۆتیه چ جوداهى د ناڤبه‌را یێ ره‌ش و سپى دا نینه، ئانكو وان ل به‌رێ ژی دا چ جوداهى د ناڤبه‌را جاش و پێشمه‌رگه‌یى دا نه‌كریه و هه‌ر ل دووماهیێ دگۆت كورده و بلا ئه‌م وان هه‌لویست و رابردویى ژبیرا خوه نه‌به‌ین. ئاڤه‌دان بیت كوردستان بلندبیت ئالایێ پیرۆز و ئارام ببیت كوردستان و پاراستى بیت پێشمه‌رگێ قه‌هره‌مان.
نيشاندان