NO IORG
Authors Posts by naci bedel

naci bedel

15011 POSTS 0 COMMENTS

23

ئه‌ڤرۆ،

دهێته‌ چاڤه‌رێكرن ئه‌ڤرۆ په‌رده‌ ل سه‌ر وه‌رزێ‌ نوو یێ‌ خولا ئیراقێ‌ یا ته‌پا پیێ‌ بۆ یانێن پلا نایاب بهێته‌ راكرن ئه‌وا دێ‌ ب پشكداریا 20 یانا ژ وانا سێ‌ یانێن هه‌رێما كوردستانێ‌ ئه‌وژی زاخۆ، هه‌ولێر و نه‌وروز و یاریێن وان دێ‌ ب شێوێ‌ خول دو قۆناغ ژلایێ‌ ئێكه‌تیا ته‌پاپێی یا ئیراقێ‌ هێنه‌ كرن و بڤی ره‌نگی.

ئه‌ڤرۆ ده‌مژمێر سێ‌ و نیڤێ‌ ئێڤاری تیما یانا زاخۆ نوونه‌را پارێزگه‌هێ‌ دێ‌ پێنگاڤا خوه‌ یا ئێكێ‌ هاڤێژیت ده‌مێ‌ مێڤانداریا یانا نه‌وروز یا باژێرێ‌ سلێمانیێ‌ دكه‌ت ئه‌وا دێ‌ ل یاریگه‌ها زاخۆ یا نێڤده‌وله‌تی هێته‌ كرن، كوڕێن خابیری ب شاره‌زاهیا خوه‌ و چه‌كێ‌ جه‌ماوه‌ری پشتی چه‌ندین گوهۆرین دناڤ رێزێن تیما خوه‌ دا كرین به‌رهه‌ڤیێن باش هه‌نه‌ و رژدن ده‌ستپێكه‌كا بهێز و باشتر ژ وه‌رزێ‌ بوری بهێته‌ دناڤ خولێ‌ دا ژبۆ وه‌رگرتنا رێزبه‌ندیێن پێشیێ‌، ژلایێ‌ خوه‌ڤه‌ یانا نه‌وروز ئه‌وا بۆ جارا ئێكێ‌ یه‌ د دیرۆكا خوه‌ دا پشكداری خولا پلا نایابا ئیراقێ‌ دبیت پشتی ل وه‌رزێ‌ بوری رێزا دویێ‌ یا خولا پلا ئێك ب ده‌ستڤه‌ئینایی، ئه‌ركێ‌ وێ‌ د وه‌رزێ‌ ئه‌ڤ ساله‌ دا ب سانه‌هی نابیت گڤاشتنێن دارایی و نه‌بوونا یاریزانێن شاره‌زا و ده‌ست به‌رداری راهێنه‌رێ‌ وان یێ‌ كه‌ریم وه‌لی، لێ‌ تیمه‌كا ب سانه‌هی نابن ودێ‌ بزاڤێ‌ كه‌ن ب خاله‌كێ‌ ژی رازیبن.

ژ یاریێن دی یێن ئه‌ڤرۆ، شورته‌- ته‌له‌به‌، نه‌فت- نه‌فت میسان، كه‌رخ- نه‌فت به‌سرا، نه‌جه‌ف دیوانیه‌، یاریێن سوبه‌هی، مینا- هه‌ولێر، جه‌ویه‌- قاسم، نه‌فت وه‌سه‌ت- سامرا، ئه‌مانه‌ت به‌غدا- كاره‌با، زه‌ورا- سیناعه‌.

13

لانه‌ بامه‌رنی

من ڕێكا ڕۆژئاڤای گرت، شرینا من.

ل ناڤ ده‌ریایێ كوور دچم

به‌رده‌وام ڕادهێلمه‌ ڤیانا ته‌.

ل پێلێن سویر سوار دبم

هه‌تا دگه‌همه‌ به‌راڤێ و پێل

هێدی هێدی دهه‌ڕفن.

ژ كووراتیا بنێ ده‌ریایێ،

ل گه‌ل خوه‌ ڤیانێ دئینم.

بۆته‌ دێ نقووم بم ل هه‌موو ده‌ریایێن دونیایێ

چونكو ئاقلداره‌كی دگۆته‌ من؛

چه‌ند كوور بچی

دێ نێزیكتر لێهێت دیتنا وێ..

18

هه‌لبه‌ستا: ئه‌حمه‌د عبدولموعتی حیجازی*

وه‌رگێڕان : حه‌سه‌ن سلێڤانه‌یی

 

سه‌لكه‌كا له‌یمونان

ل ژێر تیرۆژكێن رۆژا شاریای

ئو كوڕكی ب ده‌نگه‌كێ‌ خه‌مگین قیری یه‌:

“بیست ب قورشه‌كێ‌

ب ئێك قورشی بیست”

***

سه‌لكه‌كا له‌یمونان د ئه‌لندێ‌ دا

گوند ل پشت خوه‌ هێلا

هه‌تا ڤی ده‌مێ‌ مه‌لعین

كه‌سك بوو، خوناڤێ‌ گرتی بوو

ل به‌ر شه‌پۆلێن سیهێ‌ مه‌له‌ڤانی دكر

د خه‌وا خوه‌ یا كه‌سك دا

بووكا بالنده‌ی بوو

وه‌ی!

كێ‌ ترساند؟

كیژ ده‌ست برسی بوو، ل ڤێ‌ ئه‌لندێ‌ چنی؟

ل سه‌رێ‌ ڤێ‌ سبێ‌

بۆ جاددێن تێر خه‌لك و خه‌ندقی هلگرت

– پێ‌ – ڕاناوه‌ستن ، تڕومپێل ب هێزا پانزینێ‌ دبه‌زن

ژارێ‌  له‌یمونێ‌

كه‌س بێهنا ته‌ ژی ناكت و

رۆژ سه‌رده‌رێ‌ ته‌ هشك دكت

له‌یمونێ‌!

ئو كوڕكێ‌ ئه‌سمه‌ر دبه‌زت

ب ترومپێلان ڕا ناگه‌هت

“بیست ب قورشه‌كێ‌

ب ئێك قورشی بیست”

***

سه‌لكه‌كا له‌یمونان                                                                                                               ل ژێر تیرۆژكێن رۆژا شاریای

چاڤێن من ڤێكه‌تن

گوند هات بیرا من

* ئه‌حمه‌د عبدولموعتی حیجازی:                                                                                                   * هه‌لبه‌ستڤان و ره‌خنه‌گره‌كێ‌ مسری یه‌ ، ل سالا 1935 ل منوفیه‌ ژ دایكبوویه‌.

* ژ سه‌ركێشێن هه‌لبه‌ستا ئه‌ره‌بی یا هه‌ڤجه‌رخه‌                                                                              *پشكداری د گه‌له‌ك فیسته‌ڤال و دیدارێن وێژه‌یی ل وه‌لاتێن ئه‌ره‌بی وئوروپی كریه‌.

* ل زانكۆیێن فه‌ره‌نسا وه‌ك ماموستایی هه‌لبه‌ستا ئه‌ره‌بی كاركریه‌.

*ریڤه‌به‌رێ‌ نڤیسینا كۆڤارا (صباح الخیر) بوو.

* ل رۆژناما (الاهرام) كاركریه‌، بۆ ده‌مه‌كێ‌ درێژ سه‌رنڤیسه‌رێ‌ كۆڤارا (إبداع) بوویه‌.

* خودانێ‌ -مالا هه‌لبه‌ستێ‌ یه‌ -مالا ستییا وه‌سیله‌ – ل قاهیرا (ل ته‌موزا 2010) من ب ئاماده‌بوونا وی هه‌لبه‌ست ب كوردی و ئه‌ره‌بی خواندن.

ژ دیوانێن وی:

باژێرێ‌ بێ‌ دل 1959، ئوراس 1959، ژ دانپێدانێ‌ پێڤه‌تر چو ددی نه‌مایه‌ 1965،

به‌هیچنا ژیێ‌ جوان 1972، بونه‌وه‌رێن شاهنشینا شه‌ڤێ‌ 1978،                                                           دارێن چیمه‌نبویێ‌ 1989.

125

ئه‌ڤرۆ، به‌رپه‌رێ‌ ساخله‌میێ‌:

پشتی به‌لاڤبوونا په‌ژیا كۆرۆنایێ‌ و ژ بو په‌یداكرنا به‌رگریێ‌، خه‌لكه‌كێ‌ زوور ده‌ست ب خوارنا ڤیتامین D كر، رێكخراوا ساخله‌میا جیهانی هوشداریێ‌ ب زێده‌خوارنا وی دكه‌ت.

په‌یمانگه‌ها ساخله‌میا نیشتمانی ل نه‌ته‌وێن ئێكگرتی پشتراست دكه‌ت كو زێده‌خوارنا ڤیتامین D زیانێ‌ ل ساخله‌میێ‌ دكه‌ت و هه‌كه‌ رێژا وی د خوینێ‌ دا ژ 150 نانوگراما د ملیگرامان دا ده‌ربازبوو، دێ‌ بیته‌ ئه‌گه‌رێ‌ عێلنجی و دلرابوون و بێهێزیا هه‌ستیان و نه‌مانا حه‌زا خوارنێ‌ و تێهنیبوونه‌كا دژوار و كارتێكرنێ‌ ل كارێ‌ گولچیسكان و نه‌رێكخستنا لێدانێن دلی،  هه‌روه‌سا نه‌دووره‌ ببیته‌ ئه‌گه‌رێ‌ مرنێ‌ د هنده‌ك ده‌مان دا.

رێكخراوا ساخله‌میا جیهانی هوشداریێ‌ دده‌ت كو پێدڤیه‌ نۆشدارێ‌ چاره‌سه‌ركار بڕیارێ‌ ل سه‌ر چاوانیا ب كارئینانا ڤیتامین D بده‌ت و نابیت كه‌س ل ده‌ڤ خوه‌ بخۆت.

ئاژانسا ئۆرۆپی یا ده‌رمانان ژی د ڕاپورته‌كێ‌ دا ل حه‌فتیا بۆری هاتیه‌ به‌لافكرن، دیاردكه‌ت: ل نیڤا دوێ‌ یا سالا بۆری هنده‌ك حاله‌تێن ب مه‌ترسی ل ده‌ڤ هنده‌ك زارۆك و دانعه‌مران هاتنه‌ دیتن كو ژ ئه‌نجامێ‌ زێده‌بوونا ڤیتامین D په‌یداببوون و دبێژیت: ئه‌ڤ ساله‌ ژی ئه‌و حاله‌ت د زێده‌بوونێ‌ دانه‌.

38

ئه‌ڤرۆ، به‌رپه‌رێ‌ ساخله‌میێ‌:

ل هه‌موو جیهانێ‌ خه‌لك هه‌ست ب دودولیێ‌ دكه‌ت ل هه‌مبه‌ر خوه‌گوهۆرێ‌ ده‌لتا، مه‌ هژماره‌كا پێزانینان ژ شاره‌زایان كۆمكرینه‌ داكو به‌ربه‌لافترین پرسیار ل دۆر ده‌لتایێ‌ بهێنه‌ به‌رسڤدان.

٭ خوه‌گوهۆرێ‌ ده‌لتا چیه‌؟

رێكخراوا ساخله‌میا جیهانی خوه‌گوهۆرێ‌ ده‌لتا ب دودلیا زێده‌ یا خه‌لكی وه‌سف دكه‌ت، چونكو شیان هه‌نه‌ زوو به‌لافه‌ببیت.

٭ ئه‌رێ‌ ڤاكسینێن كۆرۆنایێ‌ د كاریگه‌رن دژی خوگوهۆرێ‌ ده‌لتا؟

به‌رسڤ: به‌لێ‌، هێشتا ڤاكسینێن دژی كۆرۆنایێ‌ ئه‌وێن هاتینه‌ باوه‌ریپێكرن ژلایێ‌ رێكخراوا ساخله‌میا جیهانی، كاریگه‌ریا خوه‌ هه‌یه‌ بو خۆپاراستنێ‌ ژ نیشانێن ب مه‌ترسی و مرنێ‌، هه‌تا بو ده‌لتایێ‌ ژی، باشتره‌ تو ب پشتراستی دو ژەمێن ڤاكسینێ‌ وه‌ربگری داكو یێ‌ پاراستی بی.

ڤاكسین پتریا مرۆڤان ژ تووشبوونێ‌ ب كۆرۆنایێ‌ دپارێزن، به‌لێ‌ چ ڤاكسین نینن 100% مرۆڤی ب پارێزن، ره‌نگه‌ هژماره‌كا كێم یا مرۆڤان پشی ڤاكسینێ‌ تووشی كۆرۆنایێ‌ ببن، به‌لێ‌ نیشانێن وان دسڤكن، له‌ورا هه‌كه‌ تو ل ده‌ڤه‌ره‌كێ‌ بژی كۆرۆنا یا لێ‌ به‌لاڤه‌بیت، باشتره‌ پشتی ڤاكسینێ‌ ژی خوه‌ ب پارێزی، هه‌كه‌ ته‌ ڤاكسین وه‌ربگرت بیت و نیشانێن كۆرۆنایێ‌ ل ته‌ دیاربوون، په‌یوه‌ندیێ‌ ب نۆشدارێ‌ خوه‌ بكه‌، كا دێ‌ پشكنینێ‌ ئه‌نجام ده‌ی یان نه‌.

٭ ئه‌رێ‌ دبیت زارۆك تووشی خوگوهۆرێ‌ ده‌لتا ببن؟

به‌رسڤ: خوگوهۆرێ‌ ده‌لتا زارویان ب تنێ‌ ناگریت، هه‌موو ژی یان دگریت، دگه‌ل ڤێ‌ چه‌ندێ‌ خوگۆهۆرێ‌ ده‌لتا پتر ژ یێن دی به‌لاڤه‌دبیت، ئه‌و كه‌سێن گه‌له‌ك تێكه‌لیێن جڤاكی هه‌بن و ڤاكسین وه‌رنه‌گرت بیت پتر تووشی خوگوهۆرێ‌ ده‌لتایێ‌ دبن.

٭ئه‌رێ‌ ئه‌ز دشێم خوه‌ و خێزانا خوه‌ ژ خوگۆرێ‌ ده‌لتا ب پارێزم؟

به‌رسڤ: پشتی به‌رێخودانێ‌ ل نووترین راپۆرتا ل دۆر ئاستێ‌ به‌لاڤبوونا ڤایرۆسێ‌ كۆرۆنایێ‌ ل ده‌ڤه‌را ته‌، بجهئینانا رێكارێن ناڤخۆی، ب شێوه‌یه‌كێ‌ گشتی، چه‌ند پتر به‌لافه‌ببیت، مه‌ترسیا تووشبوونا ته‌ پتره‌ ل جهێن گشتی.

ئه‌ڤه‌ هنده‌ك رێكێن سه‌ره‌كینه‌ بو پاراستنا ته‌ و خۆشتڤیێن ته‌:

– نه‌چه‌ جهێن قه‌ره‌بالغ، پێدڤیه‌ دووراتیێ‌ دناڤبه‌را خوه‌ وكه‌سێن دی بپارێزی.

– پێدڤیه‌ هه‌وایێ‌ باش ل هه‌موو كوژیێن مالێ‌ ب پارێزی.

– ل جهێن گشتی كه‌مامێ‌ ب كاربینه‌ ده‌مێ‌ نه‌خۆشی یا به‌لاڤه‌بیت ل ناڤ جڤاكی، و دووركه‌تنا به‌ده‌نی ژی یا گرنگه‌.

– ده‌ستێن خوه‌ باش ب ئاڤێ‌ وسابوونێ‌ بشوو، یان ب كه‌رسته‌كێ‌ كحولیت پاقژ بكه‌.

– ده‌مێ‌ ژڤانێ‌ ته‌ یێ‌ ڤاكسینێ‌ دهێت، ئه‌وێن هاتینه‌ رێپێدان ژلایێ‌ رێكخراوا ساخله‌میا جیهانی، وه‌ربگره‌، چونكو د ئێمن و كاریگه‌رن.

٭ خوگۆهۆرێ‌ ده‌لتا په‌لاس چیه‌؟

خوگوهۆرێ‌ ده‌لتا په‌لاس ژ په‌ركێن نوو یێن پروتینێ‌ كو ڤایرۆس ب كاردئینیت دا بچیته‌ دناڤ له‌شێ‌ مرۆڤی دا پێك دهێت، ژبه‌ركو هه‌ڤبه‌ندیه‌كا راسته‌وخۆ ب ده‌لتایێ‌ هه‌یه‌، له‌ورا ناڤێ‌ وی كره‌ ( ده‌لتا په‌لاس)، چ تیپێن دی ب كارنه‌ئینان، هه‌تا  نوكه‌ ده‌لتا په‌لاس ب هژمارێن كێم هاتیه‌ توماركرن.

ژ په‌یچێ‌ ( الیونسیف بالعربیه‌) یێ‌ رێكخراوا یونسێف هاتیه‌ وه‌رگرتن

9

د.ایڤان حاجی ره‌شاڤه‌ی

هه‌كه‌ ددان یێ‌ شیری بوو، دێ‌ ده‌ستێ‌ خوه‌ دانیه‌ ل سه‌ر جهێ‌ برینێ‌، دا ئێشان كێم ببیت و فه‌ره‌ نیشا نۆشداره‌كێ‌ ددانا بده‌ی ژ بوو پشكنینێ‌.

هه‌كه‌ هات و ژیێ‌ زاروكی لسه‌ر ٦ شه‌ش سالیێ‌ دا بوو و ددان یێ‌ به‌رده‌وام بیت، دێ‌ ل دووڤ ڤان خالان كاركه‌ی:

١-دێ‌ ددانی راكه‌ی و نابیت ده‌ستێ‌ خوه‌ بكه‌یه‌ ره‌ها وی.

٢ – ددان دڤێت بهێته‌ پاراستن ژ هشكبوونێ‌، ددانی بكه‌ دناڤ (مغزی) یان شیری دا ( دڤێت نه‌ یێ‌ گه‌رم بیت، به‌لكو یێ‌ سروشتی بیت).

٣- باشترین رێك ئه‌وه‌ بكه‌یه‌ دناڤ تفا نه‌خۆشی دا ل بن ئه‌زمانی بهێته‌ دانان، به‌لێ‌ نه‌كو زارۆك ددانی ب داعویریت، له‌ورا باشتره‌ تفكه‌ته‌ دناڤ كۆپه‌كی دا و ددان دناڤدا بهێته‌ دانان.

– دێ‌ قه‌ستا نێزیكترین نۆشدار كه‌ی دا بو بزڤرینیته‌ جهێ‌ وی ڤه‌ و ل جهێ‌ دروست دانیت.

باشتره‌ ژی ئه‌ڤ كریاره‌ ژ نیڤ ده‌مژمێرێ‌ ده‌ربازنه‌بیت، ژبه‌ركو چه‌ند زووتر بچیه‌ لایێ‌ نۆشداری، دێ‌ رێژا سه‌ركه‌فتنا وی ددانێ‌ دا پتربیت.

تێبینی:

ئه‌ڤ رێكه‌ ب تنێ‌ بو وان ددانایه‌ یێن ب ره‌هڤه‌ دكه‌ڤن.

ئه‌ڤرۆ:

هیڤیدارم د هه‌وا هه‌لبژارتنان دا ل شوینا هه‌ڤدوو شكاندنێ، بزاڤ بهێته‌ كرن هه‌ر ئێك به‌رنامێ خوه‌ پێشكێشی خه‌لكێ كوردستانێ بكه‌ت، كا چاوان دێ شێت باشتر خزمه‌تێ كه‌ت

سه‌رۆكێ حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ، مه‌سرور بارزانی، دوهی سێشه‌مبی 14/9/2021 ل رێوره‌سمێن راگه‌هاندنا ئیدارا سه‌ربخوه‌ ل سۆران راگه‌هاند، ل ده‌ڤه‌را سۆران قۆناغه‌كا نوو دێ ده‌ستپێكه‌ت و پاشه‌رۆژه‌كا گه‌شتر چاڤه‌رێی خه‌لكێ ده‌ڤه‌رێ دكه‌ت.

ده‌قێ گۆتارا مه‌سرور بارزانی..

 

خوه‌شحالم ل ڤێرێ ل گه‌ل هه‌وه‌ یێ به‌رهه‌ڤم، بۆ راگه‌هاندنا ئیدارا سه‌ربخوه‌ ل سۆران، كو ژ هه‌ر چار قه‌زایێن سۆران، رواندز، چۆمان و مێرگه‌سۆر پێك دهێت، خه‌لكێ ده‌ڤه‌رێن سۆران و باله‌كایه‌تی و برادۆست و بارزان، كو ئاكنجیێن ڤێ ده‌ڤه‌را خه‌باتكه‌رن، سه‌ره‌رای وان هه‌موو قوربانی و زه‌حمه‌ت و ئازارێن دیتین، ئه‌ڤرۆ دبینن كو مه‌ وه‌كو وه‌فاداریه‌ك بۆ خه‌بات و تێكوشانا وان یێن هاتینه‌ خزمه‌تا وان بۆ راگه‌هاندنا ئیدارا سه‌ربخوه‌ ل ڤێ ده‌ڤه‌رێ.

ئه‌ڤرۆ، رۆژه‌كا دیرۆكی یه‌ ، رۆژا بجهئینانا سۆزا سه‌رۆك بارزانی یه‌ بۆ ڤێ ده‌ڤه‌رێ، رۆژا وه‌فاداریێ یه‌ به‌رامبه‌ر خوینا شه‌هیدێن مه‌ و قوربانیێن پێشمه‌رگێن مه‌ یێن قه‌هره‌مان، رۆژا نیشادانا سۆز و وه‌فا و پێزانین و رێزلێنانێ یه‌ ل خه‌بات و تێكوشانا خه‌لكێ ڤێ ده‌ڤه‌رێ، جاره‌كادی پیرۆزباهیێ ل هه‌وه‌ دكه‌م و ل هه‌وه‌ پیرۆز بیت.

ل جهێ خوه‌یه‌ سه‌رێ رێز و نه‌وازشێ بۆ مالباتێن سه‌ربلندێن شه‌هیدان نوو بكه‌ین  پێزانێنا خوه‌ بۆ پێشمه‌رگێن قه‌هره‌مان پێشكێش بكه‌ین.

ئه‌ڤرۆ ب راگه‌هاندنا ئیدارا سه‌ربخوه‌ یا سۆران و ده‌ستبكاربوونا سه‌رپه‌رشتیارێ ڤێ ده‌ڤه‌رێ قۆناغه‌كا نوو ده‌ستپێدكه‌ت، ئه‌ڤ ده‌ڤره‌ هه‌ر ژ ده‌ستپێكا بزاڤا رزگاریخوازا گه‌لێ مه‌ و هه‌تا نوكه‌، بنكه‌ و پشته‌ڤانا هه‌موو شۆره‌شێن ئێك ل دووڤ ئێكێن نیشتمان و گه‌لێ مه‌ بوو، قۆناغه‌كا نوو ده‌ستپێدكه‌ت و پاشه‌رۆژه‌كا گه‌شتر چاڤه‌رێی هه‌وه‌ دكه‌ت. ئه‌ڤ ده‌ڤه‌ره‌ یا زه‌نگینه‌ ب سروشته‌كێ دلگیر و سه‌رنجراكێش، ب خه‌لكه‌كێ قه‌هره‌مان و خه‌باتكه‌ر، ب خه‌باته‌كا دوور و درێژ ودیرۆكی.

مه‌ دیت كو ب سه‌دان و هزاران شه‌هید ل ڤێ ده‌ڤه‌رێ بۆ ئازادیا كوردستانێ و پاراستنا ئه‌زموونا كوردستانێ خوه‌ كر قوربانی، هه‌ر چ یا بهێته‌ كرن بۆ ڤێ ده‌ڤه‌رێ یا كێمه‌، ئه‌وا د شیانێن مه‌ دا بیت ل حوكمه‌تێ دێ به‌رده‌وام بین د پشته‌ڤانیكرنا وێ ئیدارا سه‌ربخوه‌ كو بشێت خزمه‌ته‌كا زێده‌تر پێشكێشی وه‌لاتیان بكه‌ت، روتینێ كێم بكه‌ت، هاتنوچوونێ د ناڤبه‌را ده‌ڤه‌ران دا كێم بكه‌ت و پتریا كاران هه‌ر ل ڤێ ده‌ڤه‌رێ بهێنه‌ ب رێڤه‌برن، فشاره‌كا زۆر ژی ل سه‌ر هه‌ولێرێ كێم بكه‌ت، پێكڤه‌ دشێین وه‌لاته‌كێ ئاڤه‌دانتر و سه‌قامگیرتر ئاڤا بكه‌ین.

ئه‌م دزانین كو گه‌له‌ك ژ وان ده‌ڤه‌رێن كو د دلگیر و سه‌رنجراكێشن، ب تایبه‌تی ژی ل ده‌ڤه‌رێن سنووری، هێشتا دبن كارتێكرنا بابه‌تێن ئه‌منی و سه‌قامگیریێ دانه‌، به‌لێ ل حوكمه‌تێ دێ هه‌موو بزاڤان كه‌ین بۆ وێ چه‌ندێ جاره‌كادی ئارامی و سه‌قامگیری بۆ ڤه‌گه‌ریت و بێخینه‌ د خزمه‌تا خه‌لكێ ڤێ ده‌ڤه‌رێ و هه‌موو كوردستانێ دا، چونكه‌ یێ پشت راستم ئه‌ڤ ده‌ڤه‌ره‌ د بێ وێنه‌نه‌ و ژ روویێ گه‌شتیاری دشێن هاریكارێن ئێكجار زۆر یێ خه‌لكێ ڤێ ده‌ڤه‌رێ و هه‌موو كوردستانێ بن، ئه‌م ده‌ڤه‌ره‌ یا زه‌نگینه‌ ب كانزایێن سروشتی، ئه‌م دشێین هاریكار و پشته‌ڤان بین ژ بۆ پێشخستنا كه‌رتێ پیشه‌سازی و كه‌رتێ چاندنێ و كه‌رتێ گه‌شتوگوزارێ ل ڤێ ده‌ڤه‌رێ.

ئه‌ڤرۆ كو ئه‌م د هه‌یڤا ئیلۆنێ داینه‌، ئه‌و هه‌یڤه‌یه‌ كو مه‌زنترین شۆره‌شا ئازادیخوازا گه‌لێ مه‌ تێدا ده‌ستبكاربووی، ئه‌ڤرۆ دێ رۆژه‌كا دیرۆكی بیت و ده‌ستپێكه‌كا دیرۆكی بیت، بۆ وێ چه‌ندێ ژ روویێ ئیداری ژی ڤه‌ ئه‌ڤ ده‌ڤه‌ره‌ پێشكه‌فتنا به‌رچاڤ ب خوه‌ڤه‌ بگریت، هیڤیدارم ل پاشه‌رۆژێ دا رێڤه‌به‌رێن ڤێ ده‌ڤه‌رێ ل هه‌ر چار قه‌زایان، بشێن خزمه‌ته‌كا زێده‌تر یا وه‌لاتیان بكه‌ن، قانوونێ بجهبینن، پرۆسا چاكسازیێ وه‌كو د كابینا حوكمه‌تێ دا هاتی وه‌كو خوه‌ بجهبینن، روو ب روویێ هه‌موو وان سه‌رپێچیان ببن كو ل ڤێ ده‌ڤه‌رێ ژی دبیت وه‌كو هه‌موو ده‌ڤه‌رێن دی هاتبنه‌ ئه‌نجامدان، د پشت راست بن ئه‌م ل كابینا حوكمه‌تێ ب هه‌موو شێوه‌كی دێ پشته‌ڤانێن هه‌وه‌ بین بۆ بجهئینانا قانوونا چاكسازیێ، بۆ ده‌سته‌به‌ركرنا پاشه‌رۆژه‌كا گه‌شتر بۆ هه‌وه‌ و بۆ نه‌ڤیێن داهاتی.

ئارمانجا مه‌ گه‌له‌ك ژ وێ چه‌ندێ زێده‌تره‌ تنێ بشێین ئیدارا خوه‌ بكه‌ین، ئه‌و ده‌ڤه‌را دلگیر و خوه‌ش یا هوون دبینن، دشیان دایه‌ ببیته‌ ده‌ڤه‌ره‌كا گه‌شتیاری نه‌ تنێ بۆ هه‌رێما كوردستانێ و ئیراقێ، به‌لكو بۆ هه‌موو ده‌ڤه‌رێ و ژ جیهانێ ژی خه‌لك بشێن سه‌ره‌دانا ڤێرێ بكه‌ن، ئه‌م دخوازین ژ هه‌موو روویه‌كی ڤه‌ خوه‌ پێبگه‌هینین، ژ روویێ په‌روه‌رده‌یی ڤه‌ كاره‌كێ وه‌سا بكه‌ین كو نه‌ڤیێ داهاتی یێ مه‌ خوه‌ زه‌نگین بكه‌ت ب زانستی، ب په‌روه‌رده‌كا باش، بۆ وێ چه‌ندێ بشێین پاشه‌رۆژه‌كا گه‌شتر و ئاڤه‌دانیه‌كا زێده‌تر پێشكێشی وه‌لاتیان بكه‌ین، قۆناغا سوباهی ژ ئه‌ڤرۆ ده‌ستپێدكه‌ت، پێدڤیه‌ ئه‌م هه‌موو بزاڤه‌كێ بكه‌ین ده‌ستێ خوه‌ بكه‌ینه‌ دناڤ ده‌ستدا بۆ وێ چه‌ندێ خزمه‌تا خه‌لك و وه‌لاتێ خوه‌ بكه‌ین.

مه‌ سۆزا وێ چه‌ندێ دایه‌ كو ده‌ستهه‌لاتێ شۆر بكه‌ین بۆ ئیدارێن سه‌ربخوه‌ و پارێزگه‌هان، ژ ئه‌ڤرۆ ژی كو دبینین مه‌ ئه‌و گاڤه‌ یێن ده‌ستپێكرین و یێن كه‌فتینه‌ كار، هیڤیدارین كو به‌رپرسێن به‌رێز ژی ل وی ئاستی بشێن زێده‌تر خزمه‌تا وه‌لاتیان بكه‌ن و ئه‌وا هه‌ژی وه‌لاتیانه‌ بجهبینن.

به‌رێزان.. هه‌روه‌كو هوون دزانن ئه‌م نوكه‌ یێن د هه‌وا هه‌لبژارتنان دا، كو هه‌لبژارتنێن جڤاتا نوونه‌رێن ئیراقێ یه‌، ئه‌ڤ هه‌وه‌ پێدڤیه‌ بۆ وێ ئێكێ بیت بشێین باشترین نوونه‌ر كو داكۆكیێ ژ مافێن خه‌لكێ كوردستانێ بكه‌ت ره‌وانه‌ی به‌غدا بكه‌ین، بۆ وێ چه‌ندێ ل وێرێ پشته‌ڤان بیت بۆ ده‌سته‌به‌ركرنا هه‌موو مافێن خه‌لكێ مه‌، ئه‌و نوونه‌رێن كو دهێنه‌ ده‌ستنیشانكرن، پێدڤیه‌ بێ جوداهی نوونه‌رایه‌تیا هه‌موو خه‌لكێ كوردستانێ بكه‌ن، هیڤیدارم د هه‌وا هه‌لبژارتنان دا ل شوینا په‌لاماردانا هه‌ڤدوو، ل شوینا هه‌ڤدوو شكاندنێ، بزاڤ بهێته‌ كرن هه‌ر ئێك به‌رنامێ خوه‌ پێشكێشی خه‌لكێ كوردستانێ بكه‌ت، كا چاوان دێ شێت باشتر خزمه‌تا خه‌لكێ كوردستانێ كه‌ت، ئه‌وێ هیچ پێ چێنه‌بیت پێشكێش بكه‌ت، ب په‌لاماردانا لایه‌نێن دی نه‌شێت خزمه‌تێ بكه‌ت، شیانێن بجهئینانا وان سۆزا ژی نابیت كو ئه‌و ب خوه‌ به‌رنامێ چاكسازیێ و پێشخستنێ و خزمه‌تكرنا وه‌لاتیان پێشكێش نه‌كه‌ت.

ل هه‌موو قۆناغان مه‌ بزاڤ كریه‌ وان سۆزا ب خه‌لكی بده‌ین كو بشێین بجهبینین، داخوازێ ژ هه‌موو لایه‌نێن سیاسی و به‌ربژاران دكه‌م بزاڤێ بكه‌ن هه‌ڤركیێ ل سه‌ر چاوانیا خزمه‌تكرنا وه‌لاتی و خه‌لكێ وی بكه‌ن.

16

ئه‌ڤرۆ:

نڤیسه‌ر و ڤه‌كۆله‌ره‌كێ ناڤدارێ توركیا راگه‌هاند كو په‌یوه‌ندیێن توركیا و رۆسیا ئالۆز بووینه‌ و ده‌مه‌كه‌ ب فه‌رمانا ئه‌ردۆگانی چه‌ندین به‌رپرسێن توركیا كار ل سه‌ر هندێ دكه‌ن كو جاره‌كا دی په‌یوه‌ندیێن توركیا و ئه‌مریكا باش ببن و هه‌تا نها ژی هه‌لوه‌ستێ ئه‌مریكا دیار نینه‌.

موراد یێتكین نڤیسه‌ر و ڤه‌كۆله‌رێ ناڤدارێ توركیا راگه‌هاند كو نها په‌یوه‌ندیێن توركیا و رۆسیا باش نینن و ده‌مه‌كه‌ فرۆكێن رۆسیا ل سووریێ ئێرشی هێزێن توركیا دكه‌ن و به‌ری نها ژی چه‌ندین جاران به‌رپرسێن رۆسیا به‌حسێ هندێ كرینه‌ كو توركیا خیانه‌ت ل رۆسیا كریه‌ و توركیا پشته‌ڤانیێ ل تیرۆرستان ل سووریێ دكه‌ت، ئانكۆ رۆسیا ب هه‌موو ره‌نگه‌كێ كار دكه‌ت كو توركیا هێزێن خوه‌ ژ ئاخا سووریێ ڤه‌كێشیت و گۆت: (د راستی دا نها رۆسیا گه‌هشتیه‌ ڤێ‌ باوه‌ریێ‌ كو توركیا بۆ وێ‌ بوویه‌ مه‌ترسی و دڤێت سنۆره‌كێ بۆ توركیا دانێت، ژ به‌ر هندێ ژی توركیا هه‌ست ب پیلانێن رۆسیا كریه‌ و ئه‌ردۆگانی دڤێت جاره‌كا دی به‌رێ خوه‌ بده‌ته‌ ئه‌مریكا، به‌ری نها ره‌جه‌ب ته‌یب ئه‌ردۆگان به‌حسێ هندێ كر كو توركیا دڤێت ببیته‌ هه‌ڤپه‌یمانا بهێز یا ئه‌مریكا ل رۆژهه‌لاتا ناڤین و پێدڤیا ئه‌مریكا ژی ب توركیا هه‌یه‌).

ناڤهاتی ئه‌و یه‌ك ژی دیار كر كو پشتی داخۆیانیا ئه‌ردۆگانی وه‌زیرێ ده‌رڤه‌ و وه‌زیرێ به‌رگیریێ یێن توركیا ژی د دو داخۆیانیێن جودا جودا دا دیار كرن كو توركیا وه‌لاته‌ك بهێزه‌ و پێدڤیا ئه‌مریكا ل رۆژهه‌لاتا ناڤین ب توركیا هه‌یه‌، لێ دڤێت ئه‌مریكا وه‌كو هه‌ڤپه‌یمانه‌كا بهێز سه‌ره‌ده‌ریێ ل گه‌ل توركیا بكه‌ت، ب كورتی نها ئه‌ردۆگان و به‌رپرسێن دی یێن توركیا ل رێیه‌كێ دگه‌رن دا جاره‌كا دی خوه‌ نێزیكی ئه‌مریكا بكه‌ن و په‌یوه‌ندیێن خوه‌ ل گه‌ل ئه‌مریكا باشتر لێ بكه‌ن، لێ ژ به‌ر هه‌لوه‌ستێ خراب یێ توركیا ل سووریێ و لیبیا و ئه‌و ئاریشێن كو به‌ری نها توركیا بۆ به‌رژه‌وه‌ندیێن ئه‌مریكا ل رۆژهه‌لاتا ناڤین دروست كرینه‌ وه‌سا كریه‌ هه‌تا نها ئه‌مریكا ل هه‌مبه‌ر داخوازیێن توركیا چو هه‌لوه‌سته‌ك نیشا نه‌دایه‌ و ئه‌و یه‌ك ژی بۆ توركیا بوویه‌ جهێ پرسیارێ و گۆت: (د راستی دا توركیا د سیاسه‌تا خوه‌ یا ده‌رڤه‌ دا تووشی قه‌یرانه‌كا مه‌زن هاتیه‌، گه‌له‌ك ده‌رگه‌ه بۆ توركیا هاتینه‌ داخستن و نها ئه‌ردۆگانی دڤێت ب رێیێن جودا جودا وان ده‌رگه‌هان ڤه‌كه‌ت كو بێگومان ده‌رگه‌هێ هه‌ری گرنگ ژی ئه‌مریكا یه‌، لێ دیاره‌ ئه‌مریكا ژی گه‌له‌ك داخوازی ژ توركیا هه‌نه‌، به‌ری نها د كۆمبوونا ئه‌ردۆگانی ل گه‌ل بایدنی دا سه‌رۆكێ ئه‌مریكا داخواز ژ ئه‌ردۆگانی كربوو كو ده‌ست ب گوهۆرینێن دیموكراتی بكه‌ن و وی ده‌می ئه‌مریكا دێ پشته‌ڤانیێ ل توركیا كه‌ت، لێ هه‌تا نها ئه‌ردۆگانی ده‌ست ب چو گوهۆرینێن دلخوه‌شكه‌ر د ناڤ توركیا دا نه‌كریه‌).

نڤیسه‌ر و ڤه‌كۆله‌رێ ناڤدارێ توركیا د دووماهیا ئاخڤتنا خوه‌ دا ئه‌و یه‌ك ژی دیار كر كو ئێك ژ ئاریشێن سه‌ره‌كی یێن كو وه‌سا كریه‌ ئه‌مریكا ب ره‌نگه‌كێ سار نێزیكی توركیا ببیت بابه‌تێ مۆشه‌كێن رۆسیا یه‌، چونكو به‌ری نها چه‌ندین جاران به‌رپرسێن ئه‌مریكا دیار كرینه‌ كو دڤێت توركیا ده‌ستان ژ كڕینا سیسته‌مێ مۆشه‌كی یێ روسیا به‌رده‌ت، لێ هه‌موو جاران به‌رپرسێن توركیا دیار كرینه‌ كو ئه‌و دێ هه‌ر سیسته‌مێ مۆشه‌كی ژ رۆسیا كرن و هه‌لوه‌ستێ وان نه‌هاتیه‌ گوهۆرین، ئه‌و یه‌ك ژی بوویه‌ ئه‌گه‌رێ دلگرانیا ئه‌مریكا و ره‌نگه‌ نها ژی ئێك ژ خالێن هه‌ری سه‌ره‌كی بیت كو وه‌سا كریه‌ ئه‌مریكا ل هه‌مبه‌ر داخوازیێن ڤێ دووماهیێ یێن توركیا بێده‌نگ بیت.

 

27

ئه‌ڤرۆ:

هایكۆ ماس وه‌زیرێ ده‌رڤه‌ یێ ئه‌لمانیا راگه‌هاند كو ب پشكداریا چل وه‌لاتێن جیهانێ كۆنفرانسه‌ك بۆ هاریكاریا ئه‌فغانستانێ برێڤه‌ چوو كو ئه‌و كۆنفرانس ژ ئالیێ نه‌ته‌وه‌یێن ئێكگرتی ڤه‌ هاته‌ برێڤه‌برن و گۆت: (دیاره‌ بابه‌تێ سه‌ره‌كی یێ كۆنفرانسێ بۆ هندێ بوو دا هاریكاریا ئه‌فغانستانێ بهێته‌ كرن، چونكو نها ره‌وشا ئه‌فغانستانێ گه‌له‌ك خرابه‌ و بێگومان پێدڤیا خه‌لكێ ئه‌فغانستانێ ب هاریكاریێن مرۆڤی هه‌یه‌).

وه‌زیرێ ده‌رڤه‌ یێ ئه‌لمانیا ئه‌و یه‌ك ژی دیار كر كو وه‌لاتی وی ب چو ره‌نگه‌كێ ل گه‌ل تالیبانێ دانوستاندنان ناكه‌ت، لێ ئه‌لمانیا به‌رهه‌ڤه‌ د چارچۆڤێ هاریكاریێن مرۆڤی هاریكاریا ئه‌فغانستانێ بكه‌ت، چونكو جارێ گه‌له‌ك تشت سه‌باره‌ت ب تالیبانێ هه‌نه‌ كو دڤێت د پاشه‌رۆژێ دا پتر ئاشكرا بن و وی ده‌می ئه‌لمانیا دێ هه‌لوه‌سته‌كێ جودا نیشا دده‌ت.

وه‌زیرێ ده‌رڤه‌ یێ ئه‌لمانیا ئه‌و یه‌ك ژی دیار كر كو دڤێت رێكخستنا تالیبانێ رێزێ ل مافێن مرۆڤی بگریت و زۆرداریێ ل ژنان و خه‌لكێ دی نه‌كه‌ت، چونكو تشتێ نها ل ئه‌فغانستانێ روو دده‌ت جهێ داخێ یه‌ و ژ ئالیێ جڤاكێ نێڤده‌وله‌تی ڤه‌ ناهێته‌ قه‌بوول كرن، ژ به‌ر هندێ ژی هه‌تا تالیبان هنده‌ك گوهۆرینان د هه‌لوه‌ستێ خوه‌ دا نه‌كه‌ت جڤاكێ نێڤده‌وله‌تی ژی دانپێدانێ ب حوكمه‌تا تالیبانێ ناكه‌ت.

29

ئه‌ڤرۆ، به‌رپه‌رێ‌ په‌روه‌رده‌ و زانكۆ:

وه‌زیرێ‌ په‌روه‌ردێ‌ ل حكومه‌تا هه‌رێما كوردستانێ‌، دنووترین چافپێكه‌فتنا خوه‌ دا ئاشكراكر كو حكومه‌تا هه‌رێما كوردستانێ‌ بریاردایه‌ سێ‌ ملیار دیناران وه‌ك پێشینه‌ بۆ قوتابخانا بهێنه‌ ته‌رخانكرن، دیاركر كو نوكه‌ پێداچوون ل پرۆگرامێن خواندنێ‌ ژ روویێ‌ زمانی و زانستی ڤه‌ دهێته‌كرن و زێده‌تر كار ل سه‌ر سیسته‌مێ‌ په‌روه‌رده‌ دهێته‌كرن كو هه‌ر هه‌موو داتایێن مامۆستا و قوتابیان و ژینگه‌ها قوتابخانان تێدا هاتینه‌ تۆماكرن.

د. ئالان حه‌مه‌ وه‌زیرێ‌ په‌روه‌ردێ‌ گۆت: 14/9/2021 ده‌رگه‌هێن خواندنێ‌ ل هه‌مو سزایێن په‌روه‌ردێ‌ هاته‌ڤه‌كرن و ئه‌ڤێ‌ رۆژێ‌ دا قوناغێن دوێ‌ هه‌تا پێنج و هه‌شت و نه‌ه بنه‌ره‌تی و یازدێ‌ ئاماده‌یی سێ‌ حه‌فتی بۆ هاتینه‌دانان كو ئه‌ف قوناغه‌ پێدا چوونێن ل بابه‌تێن سالا بوری دا بكه‌ن و بابه‌ت بۆ هاتینه‌ ده‌ست نیشانكرن، چونكو ئه‌ڤان بابه‌تان په‌ێوه‌ندی ب ئێك دو ڤه‌ هه‌یه‌ دێ‌ بزاڤا كه‌ین قوتابی ب شێوه‌كێ‌ باشتر تێ‌ بگه‌هیت و ئه‌ڤه‌ ژی خاله‌كا گرنگه‌ كو بشێن پشته‌ڤانیا قوتابیان بكه‌ین، سه‌میانێن قوتابیان ئاگه‌هدار دكه‌ین كو توره‌نه‌بن ژ سیسته‌مێ‌ خواندنێ‌ كو ژ به‌ر په‌ژیكا كورونایێ‌ قوتابی هاتبیته‌ بێ به‌هه‌ركرن ژ خواندنێ‌ چونكو مه‌ به‌رنامه‌ هه‌یه‌ بۆ قه‌ره‌بووكرنێ‌ یه‌، قوتابیێن پولێن ئێكێ‌ بنه‌ره‌ت چونكو سالا بوری ل قوتابخانێ‌ نه‌بوویه‌ و قوناغا حه‌فتێ‌ و ده‌گه‌هێ‌ و دوازدێ‌ ئاماده‌یی چونكو قوناغه‌ك ده‌ربازكرینه‌ ئه‌و دێ‌ ده‌ست ب خواندنێ‌ ل قوناغا نووی كه‌ن و خواندن ژ ئه‌ڤان ناگریت، به‌لكو مامۆستایێن ئه‌ڤان قوناغا ده‌مێ‌ بابه‌تان دخوینن و ئه‌و بابه‌تێن سالا بوری نه‌هاتینه‌ شرۆڤه‌كرن دێ‌ شرۆڤه‌كه‌ن وه‌ك بیرهاتنه‌ك بۆ قوتابیان ب شێوه‌كێ‌ گشتی به‌رنامه‌كێ‌ باش هاتیه‌دانان.

گۆتژی: ملیونه‌ك و 700 و 25 هزار قوتابی مه‌ هه‌نه‌ ل هه‌موو قوناغێن خواندنێ‌ و ل كه‌رتێ‌ حكومی و ل كه‌رتێ‌ تایبه‌ت زێده‌تر ژ 90 هزار قوتابیان دخوینن، ئانكو ب گشتی زێده‌تر ژ ملیونه‌ك و 800 هزار قوتابیان ده‌ست ب خواندنێ‌ كرینه‌، یا گرنگ ئه‌وه‌ هه‌موو رێكارێن خوه‌ پارێزیێ‌ بهێنه‌ جێبه‌جێكرن و پێش وه‌خه‌ت رێكرێن خوه‌ پارێزیێ‌ ب نڤیسار و چاوانیا سه‌رده‌ریكرنا مامۆستا ل گه‌ل قوتابیان و كاراكرنا لژنێن تایبه‌تمه‌ند ل قوتابخانێ‌ ب وێ‌ بهانایێ‌ هه‌فكاری دناڤبه‌را لژنێن ساخله‌میێ‌ و په‌روه‌ردێ‌ دا بهێته‌كرن، یا گرنگه‌ مامۆستا ژی ڤاكسینێ‌ وه‌ربگرن دا دپاراستی بن و ئه‌ڤه‌ ژ مه‌ترسیێ‌ قورتال دكه‌ت و ئه‌ڤه‌ لایه‌نێ‌ پزیشكی دبێژیت و وه‌زاره‌تا ساخله‌میێ‌ كاره‌كێ‌ باش ئه‌نجامدایه‌ و ل هه‌رسێ‌ پارێزگه‌هێن هه‌ولێرێ‌ و سلێمانیێ‌ و دهۆك بنگه‌هێن ڤاكسینێ‌ بۆ مامۆستا ته‌رخانكرینه‌ و مامۆستا دشێن ڤاكسینێ‌ وه‌ربگرن، چونكو نوكه‌ ڤاكسین هه‌یه‌ وه‌رگرتنا ڤاكسینێ‌ كاره‌كێ‌ گه‌له‌ك پێدڤی یه‌ بۆ پاراستنا ژین و ژیارا مامۆستان، هه‌مان ده‌م بكارئینانا ماسكێ‌ دڤێت بهێته‌كرن و گرنگه‌ بهێته‌ بجهئینان وه‌ك وه‌زاره‌تا په‌روه‌ردێ‌ دو ملیون و 500 هزار ماسك و 50 هزار پێدڤیێن پاقژیێ‌ بۆ قوتابخانا هاتینه‌ دابینكرن كو ل رۆژێن بهێت دێ‌ ل قوتابخانا هێنه‌ به‌لاڤه‌كرن و گرنگه‌ سه‌میانێن زارۆكان ژی ئاگه‌هداربن كو خواندن ل سه‌ر ده‌مێ‌ كورۆنایێ‌ ده‌ست پێكر و مه‌ترسی هێشتا هه‌یه‌ و ئه‌ركه‌ قوتابی بهێنه‌ ئاگه‌هداركرن كو رێنمایێن ساخله‌میێ‌ جێبه‌جێ بكه‌ن، تایبه‌ت ل قوناغا بنه‌ره‌ت و بازنێ‌ ئێكێ‌ زێده‌تر بێته‌ ئاگه‌هداركرن كو ماسك نابیت بهێته‌ گوهورین یان بكه‌ڤیته‌ ئه‌ردی و و پیس بیت و بهێته‌ بكارئینان، مه‌ باوه‌ری هه‌یه‌ پرۆسه‌كا باش و فێركرنێ‌ ده‌ست پێ‌ بكه‌ین، داخازێ‌ ژ مامۆستا و ستافێن قوتابخانا دكه‌ین رێنمایێن خوه‌ پارێزیێ‌ جێبه‌جێ بكه‌ن و ئه‌و پێشه‌نگێن قوتابخانێ‌ نه‌ و قوتابی چاڤ ل ئه‌وان دكه‌ن و هه‌ر ده‌مێ‌ دبینن زارۆك دبینت مامۆستایێ‌ وی ماسكا دكه‌تێ‌ ئه‌و ژی دكه‌تێ‌ و زێده‌تر ژینگه‌ها قوتابخانێ‌ دهێته‌ پاراستن.

د.ئالان وه‌زیرێ‌ په‌روه‌ردێ‌ ئه‌و ژی گۆت:  هه‌رێما كوردستانێ‌ زێده‌تر پێدڤی ب ئاڤاكرن و نوژه‌نكرنا قوتابخانا هه‌یه‌ و ل كابینا نوویا حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ‌ هه‌تا نوكه‌ 600 قوتابخانه‌ هاتینه‌ نووژه‌نكرن و 50 قوتابخانه‌ هاتینه‌ ئاڤاكرن و ئه‌ڤه‌ 25 هزار قوتابیان دێ‌ وه‌رگرن، به‌لێ‌ هێشتا هه‌رێما كوردستانێ‌ پێدڤی ب قوتابخانا هه‌نه‌ و تایبه‌ت ئه‌و ئاڤاهیێن كاودانێن نه‌باش دابن و گرنگه‌ بهێنه‌ نووژه‌نكرن.

ناڤبری گۆت: وه‌ك وه‌زاره‌تا په‌روه‌ردێ‌ نوكه‌ خودانێن نووترین و پێشكه‌فتی ترین سیسته‌مین ئه‌و ژی سیسته‌مێ‌ ئی په‌روه‌رده‌ یه‌ و ئه‌ڤ سیسته‌مه‌  ل شه‌ش پشكێن سه‌ره‌كی پێك دهێت و هه‌موو پێزانین و هژمارێن قوتابیان تێدا هاتینه‌ پاراستن و به‌شێ‌ مامۆستا و فه‌رمانبه‌ر 162 هزار مامۆستا و فه‌رمانبه‌ر و 10 هزار مامۆستایێن كه‌رتێ‌ تایبه‌ت و 21 هزار وانه‌بێژ و به‌شێ‌ سیێ‌ پشكا قوتابخانان و هه‌ر چ ل قوتابخانێ‌ هه‌بیت هه‌موو هاتینه‌ تۆماركرن و هه‌ر تشته‌كێ‌ ل قوتابخانێ‌ هه‌بیت و ل گه‌ل مێژوویا قوتابخانێ‌، پشكا چارێ‌ گرێدایه‌ ب هنارتن وه‌رگرتنا نڤیساران دناڤبه‌را قوتابخانان و په‌روه‌ردێ‌ دا و نوكه‌ ده‌ست ب ئه‌ڤی كاری ژی هاتیه‌كرن، پشكه‌كا دی ژی ئه‌وه‌ ل هنده‌ك په‌روه‌ردا كار ل سه‌ر هاتیه‌كرن و دێ‌ ل هه‌موو په‌روه‌ردا كار پێ‌ هێته‌كرن كو مووچه‌ بیته‌ ئه‌لكترونی، پشكه‌كا دی كوگه‌هێن په‌روه‌ردا هه‌ر هه‌موو دێ‌ بنه‌ ئه‌لكترونی، ئه‌ڤ سیسته‌مێ‌ گه‌له‌كێ‌ پێشكه‌فتی یه‌ و نه‌بتنێ‌ تۆماركرنا نمرا و هژمارا یه‌، به‌لكو رۆژانه‌ دهێته‌ ئابدێدكرن نێزیكی 10 هزار كه‌سان ل سه‌ر ئاستێ‌ قوتابخانا هه‌تا دگه‌هیته‌ وه‌زاره‌تێ‌ ڤی سیسته‌می بكارتینن و ئه‌ڤ سیسته‌مه‌ گه‌له‌ك یێ‌ گرنگه‌ و هه‌موو قوتابخانێن كوردستانێ‌ بووینه‌ ئه‌لكترونی و 6700 قوتابخانه‌ مه‌ ل كوردستانێ‌ هه‌نه‌ زێده‌تر 450 ناڤه‌ندێن نه‌ حكومی ل كوردستانێ‌ هه‌نه‌ باغچه‌ و كومه‌لگه‌ه و په‌یمانگه‌هان بخوه‌ ڤه‌ دگریت و ئه‌ڤه‌ ژی هه‌موو دچارچووڤێ‌ ڤی سیسته‌می دا هاتینه‌ كومكرن و هه‌ر هه‌موو ب وه‌زاره‌تا په‌روه‌ردێ‌ ڤه‌ هاتینه‌ گرێدان و ئه‌ڤه‌ ئێك ژ كارێن هه‌ره‌ گرنگ كو شه‌فافیه‌ت و دادپه‌روه‌ری و ژینگه‌ه پارێزی ل به‌رده‌ست و خاله‌كا دی كارۆبارێن قوتابخانێ‌ زێده‌تر ب ساناهی دكه‌ڤن و رۆتین دهێته‌ كێمكرن  و خاله‌كا گرنگ ئه‌وه‌ قوتابخانه‌ دشێت ب كلیكه‌كێ‌ هه‌ر راپورته‌كا بڤێت ئاماده‌ بكه‌ت نه‌بتنێ‌ ل سه‌ر ئاستێ‌ قوتابخانێ‌، به‌لكو ل سه‌ر ئاستێ‌ رێڤه‌به‌ریێن په‌روه‌ردان و وه‌زاره‌تێ‌ ژی هه‌ر هه‌موو تشته‌ك یێ‌ به‌رده‌سته‌ و گه‌له‌ك كاره‌كێ‌ گرنگ هاتیه‌كرن  و ئه‌ڤه‌ به‌رێ‌ بنیاته‌كێ‌ موكمه‌ بۆ داهاتی ل كه‌رتێ‌ په‌وره‌دێ‌ و پێشتر بۆ كه‌رتێ‌ په‌روه‌ردێ‌ گه‌له‌ك یا ب زحمه‌ت بوو چونكه‌ وه‌زاره‌تا په‌روه‌ردێ‌ گه‌له‌ك یا مه‌زنه‌ 162 هزار مامۆستا و فه‌رمانبه‌ر بتنێ‌ دامه‌زراندی هه‌نه‌ ملیونه‌ك و 800 هزار قوتابی ل هه‌ر دو كه‌رتێن تایبه‌ت و حكومی هه‌نه‌ و وانه‌بێژ هه‌نه‌  و پێڤانێن زێده‌تر ژ دو ملیۆن مرۆڤان دڤی سیسته‌می دا هاتینه‌ بكارئینان و هه‌ر تشته‌كێ‌ پێدڤیه‌كێ‌ مه‌ هه‌بیت مه‌ پشست به‌ستن ل سه‌ر ئه‌ڤی سیسته‌می كریه‌  و ئه‌ڤه‌ ئێكه‌ ژ كارێن هه‌ره‌ گرنگ و باشێن بۆ كه‌رتێ‌ په‌روه‌ردێ‌ ل كابینا نوو هاتینه‌كرن هاتیه‌ ئه‌نجامدان ل رێكه‌فتی 25/8/2019 ب شێوه‌كێ‌ پراكتیكی مه‌ ده‌ست پێكریه‌  و هه‌تا نوكه‌ هه‌می قوتابخانه‌ هاتینه‌ ئه‌لكترونیكرن، هه‌ر ده‌مێ‌ بریار بۆ ده‌مه‌كێ‌ ده‌ست نیشانكری ل سه‌ر دانانا نمران دهێته‌ دیاركرن هه‌ر هه‌می قوتابخانه‌ نمران تۆماردكه‌ن و دووڤ دا نمره‌ ژ ده‌ستێن قوتابخانا دهێنه‌ده‌ر و دكه‌ڤیته‌ ده‌ستێ‌ وه‌زاره‌تا په‌روه‌ردێ‌ دا و كه‌سه‌ك نه‌شێت ده‌ست كاریێ‌ تێدا بكه‌ت و زێده‌تر زه‌لالی دهێته‌ په‌یروكرن و ڤه‌گوهاستنا قوتابیان ب هه‌مان سیسته‌م و هه‌تا ئه‌نجامێن قوتابیان ل هه‌موو قوتابخانا وه‌ك ئێكه‌ و كارێ مه‌ گه‌له‌ك ب ساناهی هاتیه‌كرن، ده‌مێ‌ تاقیكرنێن ئاماده‌یی هه‌موو محاویلێن كاره‌بێ‌ ل قوتابخانا هاتینه‌ تۆماركرن و ده‌مێ‌ تاقیكرنا ئه‌و قوتابخانێن تاقیكرن تێدا هاتینه‌ ئه‌نجامدان  محاویلێن وان بۆ وه‌زاره‌تا په‌روه‌ردێ‌ هاتینه‌ دیاركرن و هه‌ر ئێكسه‌ر كاره‌با گشتی بۆ هاتیه‌ دابینكرن و گه‌له‌ك سوپاس بۆ وه‌زاره‌تا كاره‌بێ‌ ل حكومه‌تا هه‌رێما كوردستانێ‌ كو رۆله‌كێ‌ گرنگ گێرا و شیان هه‌ر دو خولێن تاقیكرنا ده‌ربازبكه‌ن.

د. ئالان وه‌زیرێ‌ په‌روه‌ردێ‌ ئه‌و ژی گۆت: خاله‌كا دی یا كارناما وه‌زاره‌تا په‌روه‌ردێ‌ ل كابینا نوودا پێداچوونه‌ ل پرۆگرامێن خواندنێ‌ و ئه‌ڤ پێداچوونه‌ یا زمانی و زانستی یه‌ و به‌رنامه‌كێ‌ باش بۆ هاتیه‌دانان و قوناغا ئێكێ‌ هاتیه‌برین و هه‌ر دو پێداچوون هاتینه‌كرن ل گه‌له‌ك پرۆگرامێن خواندنێ‌ و ئه‌ڤ كاره‌ هاتیه‌كرن و هه‌ر كێماسیه‌ك هه‌بیت ل په‌رتووكێن خواندنێ‌ دا كار بۆ هاتیه‌كرن و ئه‌ڤه‌ ژی ژ كارێن گرنگ بوو و هه‌تا دووماهی یا كارێن كابینێ‌ دێ‌ زێده‌تر ئه‌ڤ كاره‌ هێته‌كرن، گرنگی دانا مه‌ ب كه‌رتێ‌ په‌روه‌ردێ‌ ئه‌م دشێن ئومێده‌كێ‌ دورست بكه‌ین  كورۆنا كاریگه‌ری ل سه‌ر پرۆسێسا په‌روه‌ردێ‌ هه‌بوویه‌، به‌لێ‌ ئه‌ڤه‌ دیارده‌كا جیهانی بوو و بتنێ‌ ل كوردستانێ‌ نه‌بوو نوكه‌ هه‌موو ملله‌تان یێ‌ كاری دكه‌ن چه‌وا پێداچوونێ‌ بكه‌ن و بێ‌ گومان مه‌ دڤێت ب رێكا په‌روه‌ردێ‌ خزمه‌تا ملله‌تێ‌ خوه‌ بكه‌ین و دشێن پرۆسێسا په‌روه‌ردێ‌ ب شێوه‌كێ‌ گرنگ و باش برێڤه‌به‌ین و سالا بوری سێ‌ مللیار دینار وه‌ك پێشینه‌ك بۆ قوتابخانا هاتبوونه‌ ته‌رخانكرن و هه‌ر ئه‌ف ساله‌ ژی سه‌رۆكێ‌ حكومه‌تا هه‌رێما كوردستانێ‌ سێ‌ ملیار دینار ته‌رخانكرینه‌ بۆ پێشینه‌یێن قوتابخانان وب ڤی پاره‌ی باشتر كارێن قوتابخانا ل گه‌ل داهاتێ‌ قوتابخانان وه‌ك حانوت خوه‌ برێڤه‌به‌ن ژ روویێ‌ دارایی ڤه‌ جوره‌ سه‌ربه‌خویه‌ك بۆ قوتابخانێ‌ تێدایه‌ و ئه‌ڤ پشته‌ڤانی یا راسته‌وخوویه‌ بۆ قوتابخانان.

website security
WP Facebook Auto Publish Powered By : XYZScripts.com