NO IORG
Authors Posts by naci bedel

naci bedel

15011 POSTS 0 COMMENTS

31

ئەڤرۆ،

پشتی راوەستیانێ بۆ زێدەتری دو حەفتیان ئێکەتیا تەپاپیێ یا کوردستانێ بڕیاردا دوبارە چالاکیێن خوە ل سەر ئاستێ پلا نایاب و ئێک برێڤەببەت ب دەرکرنا چەند رێنومایێن تۆند دژی ھەر روودانەکا دناڤ یاریگەھان دا پەیدا بیت یان پێگیری ب رێنومایا نە ھێتەکرن.

د داخویانیەکێ دا قاسم سالح ئەندامێ ئێکەتیا تەپاپیێ یا کوردستانێ بۆ رۆژناما ئەڤرۆ گوت: ئەڤرۆ دێ کۆمبوونا تایبەت ھێتە ئەنجامدان و ب فەرمی دێ بڕیارا دوبارە ڤەگەڕاندنا ھەردو خولێن پلا نایاب و ئێک ھێنە راگەھاندن کو  دھێتە پێشبینیکرن دێ ل دووماھیا حەفتیا بھێت دەستپێکەن یا پلا نایاب گەڕا دوێ و یا پلا ئێک قۆناغا دوێ بیت، پشتی ل ماوێ بوری چەندین کۆمبوونێن جودا ل گەل نوونەرێن یانێن پشکدار، رۆژنامەڤان، سەرپەرشتێن یاریا و دادڤان پێخەمەت گەنگەشەکرن لسەر روودانێن دناڤ چەند یاریگەھێن تەپاپیێ دا پەیدابووین و رێکێن چارەسەریێ و وەرگرتنا سۆزناما و دیسان پشتی وەزارەتا دارایی ل حوکمەتا ھەرێما کوردستانێ رازیبووی پارڤەکرنا پارێن دادڤانان بڕیار ھاتیەدان دوبارە دەستپێکرنا خولێن تەپاپیێ بھێتەکرن لێ ب دانانا ھندەک رێنومایێن تۆند دژی ھەر روودانەکا دناڤ یاریگەھێ دا پەیدادبیت.

بۆ زانین لدیڤ رێنومایێن نوو یێن ئێکەتیا تەپاپیێ  بەلاڤکرین کو دڤێت بۆ ھەر یاریەکێ خودانێن ئەردی ٢٠ پۆلیسێن ئێمناھیێ کێمتر نەبن دناڤ یاریگەھێ دا ھەکە نە یاری برێڤەناچیت، دیسان یاریزانێ کارتا سور وەربگریت دەرئەنجامێ تۆندوتیژیێ دێ ب ملیونەکا دیناران ھێتە سزادان و بۆ سێ یاریان دێ ھێتە دوورئێخستن، ھەکە دوبارەبیت دێ ب پێنچ ملیۆنان ھێتە سزادان، ھەروەسا ستاڤێ ھونەری، کارگێری، سەرپەرشتیار، خزمەتگۆزاریێ یێن یانەکێ ب کارتا سۆر بھێتە دوورئێخستن ژبەر تۆندۆتیژیێ یا ھێرشکرنێ دێ ب سێ ملیۆنان ھێتە سزادان و پێنچ یاریا ژ تیما خوە دوورکەڤیت  و لدووماھیێ چو یانا ماف نینە گازندێ لسەر دەستنیشانکرنا ستاڤێ دادڤانا بۆ یاریا وان بکەت.

40

ئەڤرۆ، عەلی حاجی

تیما تەپاپیێ یا یانا زاخۆ نەشیا سەرکەفتنا خوە ل گەل مێڤاندارا خوە یانا کەرخ یا بەغدایی پارێزیت پشتی ب گۆلەکێ وەکھەڤبووین، د یاریا واندا ئەوا دوھی ژ چوارچووڤێ ھەڤڕکیێن گەڕا ئێکێ ژ قۆناغا دوێ یا خولا پلا نایابا عیراقێ یا تەپاپیێ ھاتیە ئەنجامدان کو دبیتە وەکھەڤیا ١٢ێ د خولێ دا و یا سیێ لدیڤ ئێک تۆمارکری.

گۆلا زاخۆ ژلایێ ھێرشبەرێ وێ زیاد ئەحمەد د خولەکا ٢١ێ دا تۆمارکر پشتی مفا ژ تەپەکا ڤەگەڕیایی یا ھەڤالێ خوە ئەحمەد زیرۆ وەربگریت ئەوا ب ئاسنێ گۆلێ کەفتی و شیایی ب سەری تۆماربکەت، گۆلا وەکھەڤیێ یا کەرخێ ژلایێ یاریزانێ وێ حەسەن عەبدولکەریم بوو، سەرباری بزاڤێن یاریزانێن زاخۆ بۆ تۆمارکرنا گۆلا دوێ لێ بیێ ئەنجامبوو و یاریی ب وەکھەڤی ب دووماھی ھات، ژ ئەنجامێن یاریێن دی دوھی، جەویە ١-چنە کارەبا، سەماوە چنە-چنە نەفت وەسەت، سیناعات چنە-چنە نەفت، بڤان ئەنجامان یانا جەویە ب ٤٤ خالان جھێ خوە ل سەرێ لیستێ پاراست ئەوا زەورا و شورتە ب ٣٦ خالا رێزێن دوێ و سیێ لدویڤ ئێک دھێن، زاخۆ ب ٣٠ خالان بەروەخت ل رێزا شەشێ و کەرخ ب ٢٣ خالان رێزا ١١ێ دھێت.

بۆ زانین ئەڤرۆ دەمژمێر ئێکێ پشتی نیڤرۆ یاریگەھا یانا دھۆک دێ مێڤانداریا یانا ھەولێر و ئەمانە بەغدا کەت ژ چارچووڤێ ھەمان گەڕ پشتی لسەر داخوازا یانا ھەولێرێ کو یاریگەھا دھۆکێ ھەلبژارتی بۆ ئەنجامدانا دو یاریێن خوە ژبەرکو یاریگەھا فرانسۆ حەریری ل ھەولێرا پایتەخت لبن نیژەنکرنێ دایە، یانا ھەولێر خودانا ١٩ خالان رێز ١٥ێ دھێت و ئەمانەت بەغدا ب ٢٤ خالان رێزا نەھێ لسەر لیستا خولا عیراقێ دھێت، ھەروەسا ئەڤرۆ شورتە و زەورا کۆپیتکا یاریێن ڤێ گەڕێ دێ ھەمبەری ئێکبن.

64

دیدار، نیوار محەمەد سەلیم:

سەباح بابیری، سەرۆکێ لژنا چاندن و ژێدەرێن ئاڤێ ل جڤاتا پارێزگەھا دھۆکێ، د دیدارەکێ دا بۆ رۆژناما ئەڤرۆ بەحس ل کارێ وان یێ دووڤچوونا رەوشا ڤاڤارتنا ئەردی ل سنورێ پارێزگەھا دھۆکێ دکەت و ددەتە زانین کو وەکو پێدڤی کار ب دروستی ب رێڤە ناچیت و سستی یا ھەی و ددەتە دیار کرن کو ھەکە ب ڤی رەنگی بیت چەندین سالێن دی ب دووماھی ناھێت و چەندین کێماسیان ددەتە بەرچاڤ و پێشنیاز ژی دکەت کو رێڤەبەریەکا دەمکی بۆ ڤی کاری بھێتە دانان و بوودجەکێ باش ل بەر دەست بیت. دەربارەی کارێ لژنێ ژی دبێژیت: پێدڤیە لژنا وان قانوونیەک د ناڤ دابایە ژ بەر کو بابەتێ ڤاڤارتنێ زێدەتر بابەتەکێ قانوونی یە ژ بابەتەکێ گرێدای چاندنێ.

ئەڤرۆ: ڤاڤارتنا ئەردی ل دھۆکێ د چ قووناغ دا دەرباز دبیت و بۆچوونا ھەوە ل سەر چیە؟

سەباح بابیری: دیارە بابەتێ ڤاڤارتنا ئەردی بابەتەکێ گرنگە و نھا ل کوردستانێ گەلەک کێشە ل سەر ئەردی دروست دبن د بابەتێ فرۆتن و تاپۆکرن و دابەشکرنا میراتی دا. ئەرد ب فەرمی ل سەر ناڤێ کەسان نەھاتیە ڤاڤارتن و ئەڤە دبیتە ئەگەرێ دروستبوونا ھەڤرکیان د مالان ب خوە ژی دا، ژ بەر کو ئەرد ب دروستی نەھاتیە ڤاڤارتن و نەشێن ب دروستی رەفتارێ تێدا بکەن و دچنە ناڤ سنورێ ئێک.

ل دەمێ دەست بکاربوونا حوکمەتا عیراقێ ل سەدێ بوری ئێک ژ کارێن گەلەک گرنگ یێن کرین، بابەتێ ڤاڤارتنا ئەردی بوو، ل سالا ١٩٣٩ێ و ل وی سەردەمی سێ وەزیران سەرپەرشتیا ڤێ پرۆسێ دکر، ھەر ئێک ژ وەزیرێن ناڤخۆ و داد و چاندنێ سەرپەرشتی ل سەر پرۆژەی دکر. ل گەل ھندێ ژی ھندەک لژنێن دژی ھاتنە دانان ١٩٦٢ێ د بەردەوام بوون، بەلێ پشتی شورەشا ئەیلۆنێ دەست پێ کری، ھندەک دەڤەرێن ھەرێما کوردستانێ نەھاتنە تەمامکرن ژ بەر کو ژ بەسرا دەست پێ کربوو.

 

ئەڤرۆ: چەند جورێن ئەردێ ڤاڤارتنێ ل پارێزگەھا دھۆکێ ھەنە؟

سەباح بابیری: ل پارێزگەھا دھۆکێ دو جورێن ئەردان یێن ھەین، ئێک ژ وان ئەون یێن ڤاڤارتنا وان ھاتیە کرن، بەلێ ب بڕیارەکێ ل سالا ١٩٦٩ ب بڕیارا ٦٧ ھاتنە ژناڤبرن کو دووبارە چاڤ خشاندنێ تێدا بکەن و گەلەک دەڤەرێن ھەرێما کوردستانێ و پارێزگەھا دھۆکێ ڤەگەرتن. ل گەل دەڤەران کو ٣٥٩ (مقاتعە) نە ب تایبەت ئەڤێن دوور دەست ڤاڤارتن یا چوویێ، بەلێ ڤاڤارتنا پارچێن ئەردی نەھاتنە کرن، ب تنێ سنورێن گوندی و تشتێ ناڤا گۆندی ھاتیە دیارکرن، پارچێن ئەردی ل سەر ناڤێ خەلکی نەھاتینە نڤیسین. ئەڤێن پێشتر ڤاڤارتن ھاتینە کرن ب ساناھیترە ژ بەر ھەبوونا نەخشەی و دانانا سەر ناڤێن کەسان و ھندەک ئاریشێن کێم یێن ھەین.

کارێ ڤاڤارتنێ ل پارێزگەھا دھۆکێ ھاتیە کرن زێدەتر ل سەر وان جھا کار ھاتیە کرن یێن ھاتینە ژناڤبرن بۆ نمۆنە ژ ١٣٠ (مقاتعا) ٨٢ ھاتینە ڤاڤارتن ٤٨ (مقاتعە) ژ وان یێن ھاتینە دوور ئێخستن ژ بەر کو کێشە تێدا ھەبوون، ئەڤێن دی ب دووماھی ھاتن.

ئەڤ کارێن لژنێن ڤاڤارتنێ ل پارێزگەھا دھۆکێ بۆ وان گوندان کرین یێن کو ڤاڤارتن ب رەنگەکێ تەمام نەھاتیە کرن ب تنێ ل شەش گۆندان ھاتیە کرن.

 

ئەڤرۆ: ھەوە وەکو لژنا چاندن و ژێدەرێن ئاڤێ ل جڤاتا پارێزگەھا دھۆکێ چ کریە؟

سەباح بابیری: مە وەکو لژنا چاندنێ دووڤچوونا بابەتی کریە و چەندین کۆمبوون ل گەل لایەنێن پەیوندیدار ئەنجام داینە و چەندین دیدار ل گە وەلاتیان و موختار و کەسانێن تایبەتمەند کریە. گەھشتینە وێ راستیێ کو ئەو کارێ ھاتیە کرن گەلەک کێمترە ژ وی مەزاختیێ ھاتیە مەزاختن و کارەکێ دژی ئەوە کو ژ بەر نەبوونا شەھرەزایێ و خولێن تایبەت بۆ ئەڤ کەسێن ڤی کاری دکەن و نەبوونا ھەماھەنگیێ ل گەل رێڤەبەریێن پەیوەندیدار وەکو چاندن و تاپۆ و رێڤەبەریێن دی بوویە ئەگەرێ وێ چەندێ کو پتر ژ ٢٥٠ (مقاتعێن) ھاتینە ڤاڤارتن ھاتنە ژناڤبرن ژ بەر کو ئەو پارچێن ئەردی نە گرێدایی بڕیارا ٧٠٢ بوون. ل ١٩٧٣ێ بۆ پەسەندکرنا بیستانان ھاتینە دانان. یێن چووین پشت بەستن یا ل سەر یا سالێن پێنجیان کرین و ل وی سەردەمی ل سەر ناڤێ کەسەکی بوو و ل سالێن حەفتێیان ل سەر ناڤێ کەسەکێ دی و یا بوویە کێشە و نھا گەھشتینە دادگەھێ و ھێشتا نەھاتینە چارەسەرکرن. کار یێ بەردەوامە و بەردەوام دووڤچوونا ڤی بابەتی دکەین و پێکڤە کۆمبووین کا چ بکەین باشە.

ئەم گەھشتینە چەند خالان ژ وان گوندان دەست پێ بکەین یێن ڤاڤارتن بۆ ھاتیە کرن و ھەماھەنگی ھەبیت و نڤیسار بۆ ھەموو رێڤەبەریان بھێنە ھنارتن دا بزانن وان جھان چو کێشە ھەیە یا دژی دەما لژنە دچیت نە ب تنێ ل گەل موختاران ب روونیت، بەلکو ل گەل ھەموو خەلکێ گۆندی ب روونیت و بۆ ئاشکەرا بکەت و بێژیتێ ئەم دێ ڤی کاری کەین ژ بەر کو چەندین جاران کار یێ ل سەر ھندەک جھان ھاتیە کرن و پاشان گۆندی رازی نەبووینە ب ئەو کارێ ھاتیە کرن و شاشی ھەبووینە و ئەو کارە ھەموو ھاتیە ژناڤبرن. ب دیتنا مە ھەکە ئەڤ ھەموو کارە بھێنە کرن، کارێ لژنا ڤاڤارتنێ دێ باشتر ب رێڤە چیتن و ئاریشە دێ کێمتر بن. گەلەک یا گرنگە ئەڤ کارێ ڤاڤارتنێ زوو بھێتە کرن. پێدڤیە ئەڤ کارە زوو بھێتە کرن و گرنگی پێ بھێتە دان و ب ئەڤ شێوازێ نھا ھەی کار ناھێتە کرن، پێدڤیە ل سەر ئاستێ ھەرێما کوردستانێ کار ل سەر ڤی بابەتی بھێتە کرن و بوودجەکا تایبەت و رێڤەبەریەکا دەمکی یا تایبەت بۆ ڤی کاری بھێتە دانان و دووڤچوونەکا باش بۆ کارێ وان بھێتە کرن و نوونەرێن قانوونی ژی د ناڤ دا بیت.

ھەکە بڕیارەک ب دەرکەڤیت ژ جڤاتا وەزیران و بابەتێ ڤاڤارتنێ ڤەگەرینە سەر سالێن پێنجیان دا کارێ گەلەک جھان گەلەک ب ساناھیتر لێ ھێت و ب تنێ دا ناڤێن ھندەک کەسان گوھۆڕن و بابەت دا ب ساناھیتر کەڤیت. ھندەک گۆندان کێشە یێن ھەین، بەلێ ل وی دەمی ب تنێ دا چنە وان گوندان وی کاری کەن.

بابەت یێ دیارە چەند جورێن ئەردی یێن ھەین بۆ نمۆنە ئەردێ وەقفێ یێ ھەیی؛ کو ئەو ژی دبنە دو جۆر، وەقفا دروست و یا خەلەت، وەقفا دروست ئەوە ئەردێ کەسەکی یە یێ ل سەر ناڤێ وی دایە مزگەفتێ و ئێک ژی یا ھەی ئەردێ حوکمەتێ یە و یێ بخۆ کری و پاشان دایە مزگەفتێ یان جھەکێ دی یێ پەرستنێ. دێ مینیت ئەردێن دی ئەو ژی چەند جورن بۆ نمۆنە ئەردێ دەولەتێ یە بەس زێدەتری دەە سالایە کار تێدا دکەن و بەرھەم یێ تێدا ھەی ب گۆرەی ستاندەردێن ھەین ئەو دێ ل سەر ناڤێ وان ھێتە چێکرن. ژ بەر ڤێ چەندێ دبێژین ھەکە ئەرد بزڤریتە بەرێ و ژنوو ڤاڤارتن بھێتە کرن دێ ب ساناھیتر بیت ژ کو بچن و ژ سفرێ دەست پێ بکەن.

 

ئەڤرۆ: بەرچاڤترین ئاریشە چ نە؟

سەباح بابیری: سۆپاسیا رێڤەبەریا چاندنێ دکەین کو کارەکێ باش دکەن، بەلێ ل ڤێرە بەحسا ھندەک کاران دکەین کو دشیان نەکەن ئەو ژی کارەکێ زۆر کری و پاشان خەلەت دەرکەفتی ئەڤە خەمساری و کێم تەرخەمی یە، دشیان پێشتر ل گەل رێڤەبەریا خانوبەران ھەماھەنگی ھەبایە. یا دی پێدڤی بوو ژ وان گوندان دەست پێ نەکربا یێن گەلەک ھەڤرکی ل سەر. ب دیتنا مە ھەکە ئەڤ کارە ھاتبا کرن دا باشتر بیت.

راستاندنا ڤی کاری خرابە و ئەڤ کارێ نھا ژی دھێتە کرن نەیێ باشە و ب دەە سالێن دژی ب ڤی رەنگی ب دووماھی ناھێت. ئەڤە ژ ٢٠٠٩ێ دەستپێکری، نھا ئەم یێ ل ٢٠٢١ێ. د ڤان ١٢ سالان دا ١٣٠ (مقاتعە) یێن ھەین ٣٢ یێن چێکرن و ٤٨ یێ ژ ناڤبرین و ٣٥٩ یێن ماھین ھێشتا ڤاڤارتن بۆ نەھاتیە کرن. ھێشتا شەش گوند ژ وان یێن ھاتینە کرن. ئانکو پێدڤی ب دەمەکێ درێژە، لەورا پێدڤیە بوودجەکا باش و تایبەت بۆ ڤێ مەرەمێ ژ جڤاتا وەزیران بھێتە دابینکرن ژ بەر کو بابەتەکێ گەلەک گرنگە یا دویێ ژی پێداچوون د لژنان دا بھێتە کرن چونکو ئێک ژ کێشێن ھەین نھا ل دووڤ بڕیارێ سەرۆکێ لژنێ دڤێت ئەندازیارێ چاندنێ بیت، یا دروست ئەوە دڤێت قانوونی بیت چونکو ڤاڤارتنە و بابەتەکێ قانوونی یە و ئەندازیارێ چاندنێ ڤێ چەندێ نزانیت. کارمەندێن وان ژی دکێمن ئەڤێن ب ڤی کاری رادبن دشێن ھندەک کەسان بۆ ڤێ رێڤەبەریا دەمکی ڤەگوھێزن دێ کارەکێ باشتر ھێتە کرن ب تایبەت کو گەلەک یا گرنگە رێڤەبەریەکا دەمکی بۆ ڤی کاری بھێتە دانان. ئەڤا نھا پارێزگەە دکەت کو ھەر چەندەکێ پارەی بۆ گۆندەکی د مەزێخن ھوسا کار ناھێتە کرن و ئەڤە بابەتەکێ گرنگە و شەر و کوشتن ل سەر ڤان ئەردان پەیدا دبیت.

 

ئەڤرۆ: چەندین گوند ل سنورێ پارێزگەھا دھۆکێ نھا جھێ ھەڤرکیا شەرێن پەکەکێ و حوکمەتا تورکیا نە، ئەڤ چەندە کارتێکرنێ ل کارێ ڤاڤارتنێ ناکەت؟

سەباح بابیری: چو پێ نەڤێت وەسایە، بەلێ گەلەک گوند ژی یێن ھەین دشیان دایە بھێتە کرن و نەھاتینە کرن ب تایبەت ل دەڤەرا باتیفا ھەتا کانی ماسێ و ژ سیلاڤێ ھەتا شێلادزی و ژ گەڤەرکێ ھەتا دەڤەرێن بەرواریا، پەکەکە ئاستەنگە بەلێ ھێشتا یێن پەکەکە لێ نە ژی نەھاتینە ڤاڤارتن.

شاشی چەند خالن ئێک بابەتێ رێکخستنا لژنێن ڤاڤارتنێ کو قانوونی تێدا نینن و شاشی یێن ھاتینە کرن کو پێدڤی بوو ھندەک جە نەھاتبانە ڤاڤارتن و ڤاڤارتن کریە و نەشیاینە بکەن و باشتر بوو ڤاڤارتن ل وان جھان ھاتبا کرن یێن پێشتر ڤاڤارتن لێ ھاتیە کرن دا کار ب ساناھیتر لێ ھێت و ھەکە حوکمەت ژی ئامیرێن ڤاڤارتنێ یێن پێشکەفتیتر دابین کەن بۆ ڤی کاری.

106

ھەولێر، قائید میرۆ

لھەرێما کوردستانێ ٣٠ زانکۆیێن ئەھلی و سەر ب حوکمەتێ ڤە ھەنە و بەردەوام گازندە ل ئاستێ ھندەک زانکۆیان دھێتەکرن جێگرێ سەرۆکێ لیژنا خواندنا بلند و ڤەکۆلینێن زانستی ژی ئاشکراکر، کو ئاستێ ھندەک زانکۆیان لاوازە و پێدڤیە کار بۆ بلندکرنا ئاستێ وان بھێتەکرن ھەروەسا دبێژیت، نابی تچو بڕیار بھێنەدان لدۆر چارەنڤیسێ خواندنا بلن دبێی بەرچاف گرتنا رەوشا خواندنێ و چارەنڤیسێ قوتابیێن زانکۆ پەیمانگەھان.

مسلم عەبدولا، جێگرێ سەرۆکێ لیژنا پەروەردە و خواندنا بلند لپەرلەمانێ کوردستانێ بۆ رۆژنانا ئەڤرۆ گۆت” لھەرێما کوردستانێ ٣٠ زانکۆیێن تایبەت و حوکمەتێ ھەنە و ھەمووژی گورەی قانوونێ کار دکەن و ل وەزارەتێ ئێک بڕیار و رێنمایێ بسەردا تێتە بجە ئینان، بەلێ مخابن ئاستێ ھندەک زانکۆیێن ھەرێما کوردستانێ وەکە پێدڤی نینە، ھژمارەک زانکۆیان سەربخۆیەک ھەیە و ژلایێ وەزارەتا خواندنا بلندڤە دەستھەلات ب ئەڤان زانکۆیان ھاتیەدان، مخابن سالا بۆری چەند بڕیارەک ھاتنە دەکرن بۆ ئەرزانکرنا کریا خواندنێ و ھژمارەک زانکۆیێن ئەھلی بەرھەڤنەبوون پێگیریێ ب بڕیارا حوکمەتا ھەرێما کوردستانێ بۆ دەوام و ئاستێ زانستی و مەعریفی ژی ھەمان بابەتە و زانکۆ ھەنە ئاستێ وان زۆرێ نزمە، بەلێ ئەڤە تشتەکێ ئاسایە، چونکە ل ھەموو جیھانێ وەسایە ئاستێ ھەموو زانکۆیان وەکی ئێک نینە، پەرلەمانێ کوردستانێ بەردەوام چاڤدێریا زانکۆیان دکەت و دوفچوون بۆ ئاریشەیێن زانکۆیان ھەنە، ھەروەسا مە ھەماھەنگیەکا باش دگەل ھەردو وەزارەتێن پەروەردە و خواندنا بلند ھەنە لدۆر پڕۆسا خواندنێ، بتایبەتی لسەردەمێ نوکەدا کۆرۆنا ھێشتا مەترسیە لسەر قوتابی و مامۆستا.

مسلم عەبدولا گۆتژی” بۆچوونا لیژنا خواندنا بلند ئەڤە پڕۆسا خواندنێ یا بەردەوامبیت ل زانکۆ پەیمانگەھان ھەتا وی دەمێ ئەم بزانین کۆرۆنا زێدەتر بوویە مەترسی، ل ھەموو زانکۆ پەیمانگەھان دەوام ب ھەردوو شێوەی ناڤا ھۆلێن خواندنێ و رێکێن ئەلکترۆنی یا بەردەوامە، رێنمایێن خۆپارێزیێ دھێنە بجە ئینان و قوتابی ھاتینە ئاگەھدارکرن، کو پێگیریێ ب خواندنێ بکەن بمەرجەکی رێنمایێن خۆپارێزیێ ژبیر نەکەن، راستە ڤایرۆسا کۆرۆنا یا گۆھۆڕی بەلاف بوویە و گەھشتیە ھەرێما کوردستانێ، بەلێ ئەم دگەل راگرتنا دەواما زانکۆ و پەروەردێ نینە و ھەر بڕیارەکا بھێتەدانژی پێدڤیە رەوشا خواندنا بەرچاف بھێتە وەرگرتن، داتایێن لدۆر رێز بەندیا زانکۆیان تێنە بەلافکرن ئەگەر ژلایێ وەزارەتا خواندنا بلندڤە نەھێتە سەرپەرشتی کرن ئەڤە چو راستی بونینە، نابیت ئاستێ زانستیێ زانکۆیان ژ لایێ تۆڕێن کۆمەلایەتی بھێتە ھەلسەنگاندن، راستە رێزبەندی بۆ ئاستێ زانکۆیان تێتەکرن، بەلێ ھەموو ھەلسەنگاندن فەرمیی نینە، چونکە پێدڤی ب ھندەک پیڤەران ھەیە بۆ زانینا ئاستێ مەعریفی و زانستیێ زانکۆیان، نابیت ھەرکەس و دەزگەھەک ب حەزا رابیت بڤی کاری، بێگومان زانکۆیێن باش مە ھەنە ل ھەرێما کوردستانێ و یێن خراپژی ھەنە، بەلێ تنێ خواندنا بلند ماف ھەیە رێزبەندیێ بۆ ئاستێ زانکۆیان بکەت.

65

ئەڤرۆ، ھەرھین محەمەد:

جیگرا رێڤەبەری سەرپەرشتی پەروەردێ دیارکرکو باخچە ل پارێزگەھا دھۆکێ و قەزایێن وێ دکێمن، لەورا وەزارەتێ پتر گرنگی دا یە  ئاڤاکرنا قوتابخانا و نوکە ل سەرانسەری دھۆکێ  حەفتێ و چار باخچێن حکومی و ئەھی ھەنە و یا گرنگە ل ھەر گەرەکەکێ باخچەک ھەبیت و دئەڤ سالە ژی دا دو کومەلگەھێن نەحکومی ھاتینە سزادان ژ ئەگەرێ نە پێگری کرن ب رێنمایێن پەروەردێ .

ناھیدا رەشید دۆسکی، جیگرا رێڤەبەری سەرپەرشتێ پەروەردێ بۆ بەرپەرێ پەروەردە و زانکۆ گۆت: نە ڤەکرنا باخچان دێ کارتێکرنا خوە یا نەرێنی ھەبیت، چونکو ئەڤ قوناغە دھێتە نیاسین قوناغەکا گەشەکرنێ و فێربوون و دورست بوون و پیکھات و تایبەتمەندی و کەسایەتی و پاشەرۆژا زارۆی و باخچە زارۆی بەرھەڤ دکەت بۆ قوناغا بنەرەتی  ب رێیا دەستڤە ئینانا شارەزایێن بیرکاری و زانستی و کومەلایەتی و ھونەری و ئینگلیزی و دبنە ئەگەرێ گەشەکرنا لایەنێ ھزری و ھەستی و کومەلایەتی ل دەڤ زارۆیی، چونکو ئێک ژبنەمایێن فێرکرن و فێربوونا زارۆیی ل باخچەی و راستەوخو پشت بەستنێ ل سەر ھزرێن و رێکێن سەرەدەری کرنا زارۆی دکەت ل گەل مادە و دەوروبەران بۆ فێرکرنێ و پشت بەستێ دکەت ب رێیا لیڤینێ و دەربرینا زمانی ھەروەسا زارۆ فێری ژینگەھا پەروەردەیی یا رێکخستی دبیت و فێری قانونێ دبیت و دەم بۆ دھێتە دانان و پتر حەزا وی بۆ یاریان بھێتە تێرکرن وەرگرتنا پەیڤێن نوی و دەولەمەندیا زمانی و فێکرنا رەوشتێن باش وەکو سلاف کرن و گیانێ ھاریکرنێ و لێبورینێ و لدووڤ ڤان کاودانێن ھەرێما کوردستانێ تێدا دەرباس دبن پاراستنا گیانێ زارۆیان ژ ھەرتشتەکێ دی گرنگترە.

ناڤھاتیێ گۆتژی: گومان تێدانینە ھەر ھەڤرکیەکا ئاڤەکەربیت  ھەبیت دجڤاکی دا دبیتە ئەگەرێ پێشکەفتنا جڤاکی و ئەڤ جوداھیە ھەڤرکیە ژی پشکەکە ژ ھەڤرکیا ئاڤاکەر و دێ پتر خزمەتا زارۆیی ھێتە کرن و دھندەک تشتان ژی جوداھی ھەیە دناڤبەرا باخچێن تایبەت و یێن حکومی بۆ نمونە ئاڤاھێن باخچێن حکومی ل سەر ھندەک پیڤەرو مەرجان دھێنە ئاڤاکرن و ھەموو لایەنا بخوە ڤە دگریت، چونکو بودجەیەکێ پەروەدەیی و فێرکرنێ دھێتە ئاڤاکرن و قوناغەکا ھەستیارە و ب رێکا یاری و پرۆگرامێن وان دھێنە گۆتن ژورێن وان ل سەر ھولانە و لدوڤ ستاندەرێن جیھانی نە و ل بەرچاڤ وەرگرتنا تیشکا رۆژێ بۆ ژورو لێناگەھێن وان و جھێن بھیژَن ڤەدانێ و ھەکە تەماشەی باخچێن ئەھلی بکەین پتریا وان دخانیا ڤە نە، چونکۆ وان چو رێکێن دی نین ژبلی کرێکرنا خانیا  و ئەو خانی ژی ژبۆ ئاکنجی بوونێ ھاتینە ئاڤاکرن .

زێدەتر گۆت: پارێزگەھا دھۆکێ ب ھەر نەە قەزا یێن خوە ڤە مە حەفتێ و چار باخچە ھەنە ، بەلێ دکێمن و ئەڤ ئەگەرە ژی بۆ وێ چەندێ دزڤریت کو خەلکێ مە کو چو گرنگی نە دا باخچێن زارۆیان و حکومەتا مە ژی نە یا نەچارە جھەکی ئاڤاکەت و ئەو جھەیێ ڤالا بیت، لەورا وەزارەتێ گرنگی ب قوناغێن دی یێن خاندنێ دا، بەلێ پتشی جڤاکێ مە ھشیار بووی ل سەر گرنگیا باخچان نوکە پتریا دایک و بابان زارۆیێ خوە فرێدکەنە باخچان و وەل حکومەتێ کریە پتر ھزرا خوە دئاڤاکرنا باخچان دا بکەن و ھەکە ئەڤ کاودانە نەبان دبیت حکومەتێ گەلەک باخچە ئاڤاکربان، چونکو ل ڤی دەمی پتریا زارۆیان حەزا چوونا باخچەی یا ھەی و یا پێدڤیە ل ھەر گەرەکەکێ باخچەک ھەبا ئاڤا کرن وەکو قوتابخانێن بنەرەتی گۆت: دئەڤ سالە دا دو کومەلگەە ھاتینە سزادان ئەو ژی قوناغا باخچەی و بنەرەت و ناڤنجی و ئامادەیی تێدا بون ب کوژمێ دەە ملیوون دیناران ھاتنە سزادان ژ ئەگەرێ نە پێگێری کرنا رێنمایێن پەروەردێ.

56

ئەڤرۆ، سالار محەمەد دۆسکی:

جێگرێ سەرۆکێ ئێکەتیا مامۆستایێن کوردستانێ دیارکر کو جارا دووێ یە کێر بەرامبەر مامۆستا دھێـتە بکارئینان، بۆ رێگرتن ل ئەڤان بوویەرێن نەخوش پرۆژە قانوونا پارێزبەندی یا مامۆستا ل پەرلەمانی یە و خواندنا ئێکێ بۆ ھاتیەکرن.

عەبدواحد حاجی جێگرێ سەرۆکێ ئێکەتیا مامۆستایێن کوردستانێ بۆ بەرپەرێ پەروەردە و زانکۆ ل رۆژناما ئەڤرۆ ئاشکراکر کو مامۆستایێ کێر ڤێ کەفتی ھاریکارێ ئامادەیا (زوزان) یا کوران بوو، موبایلا ژ قوتابی ھاتیە وەرگرتن کو نابیت ئەف ئامیرە ل قوتابخانێ بھێتە بکارئینان وەک سازیەکا پەروەردێ، مامۆستای گۆتیە قوتابی بابێ خوە بینە دا ئەف کارە دووبارە نەبیت و مامۆستایی چ توند و تیژی بەرامبەر قوتابی نەکریە و گەلەک ب رێکەکا جوان ل گەل قوتابی رەفتار کریە، ئینانا (موبایل، بوکس، کێرا) رەفتارێن نەقانوونی نە، قوتابی ل جھێ لێبورینێ ژ مامۆستای کێر بکارئینایە  و مامۆستا بریندار کریە و ئەو روودانا بەرامبەر مامۆستایێ ھەولێرێ ھاتیەکرن تاوانەکا مەزن و نەبتنێ بەرامبەر مامۆستایەکی بەلکو بەرامبەر ھەموو مامۆستایێن کوردستانێ، ب توندی ئەو کارێ ھاتیە شەرمزارکرن و ھەمان دەم راگەھاندنەک ھاتیە بەلاڤەکرن و دیڤچوونەکا ھویر ھاتیەکرن و دڤێت ئەو کەس ب توند بھێتە سزادان و پشتەڤانێن داخازیێن وی مامۆستاینە دچارچووڤێ قانوونێ دا.

عەبدوالواحد حاجی زێدەتر ژی گۆت: بەری دو سالان پروژە قانوونەک بناڤێ ( پارێزبەندی یا مامۆستان) بۆ پەرلەمانێ کوردستانێ وەک ئێکەتیا مامۆستایێن کوردستانێ بەرھەفکربوو کو ژ (٩) مادا پێک دھات وی دەمی مە پێشکێشی سەرۆکاتیا پەرلەمانێ کوردستانێ کر و خواندنا ئێکێ بۆ ھاتەکرن، بەلێ پشتی گوھورین ل پەرلەمانی ھاتینەکرن کار ل سەر وی پرۆژەی ھاتە راوستاندن، گرنگە کار ل سەر وی پرۆژە قانوونی بھێتەکرن، ئارمانجا ڤێ پرۆژە قانوونێ ئەو بوویە پرۆسێسا پەروەردێ ب شێوەکێ باش برێڤەبچیت و بەردەاومیێ بدەنە کارێ خوە، دیسا مافێ قوتابیان ژی بھێتە بەردەستکرن و نەبتنێ مافێ مامۆستا بوو بەلکو بۆ قوتابیان ژی بوویە، لێ مخابنی ڤە خولا پەرلەمانی ئەو پرۆژە قانوون نەئێخستە بەرنامێ کاری، رۆژێن بوری ژی مە دیفچوون ل سەر بابەتی کریە.

جێگرێ سەرۆکێ ئێکەتیا مامۆستایێن کوردستانێ زێدەتر ژی گۆت:  چنکو پرۆسێسا خواندنێ ل کوردستانێ ژ بەر ڤایرۆسێ کورونایێ ھاتبوو راوستاندن، توند و تیژی بەرامبەر مامۆستا یا کێم بوویە، ئەف حالەتێ ل ھەڤلێرێ ھاتیە روودان یا ب مەترسی بوو و دڤێت ئەم ھەمی کار بکەین کو رێک ل ئەڤان جورە روودانا بھێتەکرن.

ناڤبری گۆتژی: ب ھەموو جوران توند و تیژی بەرامبەر مامۆستا ھاتیەکرن چ ئاخفتنێن نەخوش یان لێدان بوویە و گەلەک جاران کەس و کارێن قوتابیان ھێرش کرینە مامۆستا و دیسا بکارئینانا کێرێ سالێن بوری ژی بەرامبەر مامۆستا ھاتبوو بکارئینان و ئەف سالە ژ نەڤەکرنا دەرگەھێن قوتابخانا ژ بەر پەژیکا کورونایێ توند و تیژی گەلەک یا کێم بوو و داخاز دکەین ھەر نەبیت و مامۆستا و قوتابی ب ھەڤرا وەک تەمامکەرێن ئێک ھەفکاربن بۆ بەردەوامی یا  پرۆسێسا خواندنێ.

ناڤبری گۆتژی: ھەموو وەلاتێن جیھانێ ب پرۆسێسا پەروەردێ پێش دکەڤن و پەروەردە ب مامۆستایەکێ خەمخور  و خودان ھزر و کەسایەتی برێڤە دچیت و دڤێت ھەموو ئالی ھەفکاربن چ پەروەردە یان وەزارەتا پەروەردێ و خواندنا بلند و رێکخراوێن مەدەنی ھەموو کار بکەن بۆ پاراستنا کەسایەتی یا مامۆستان و دیسا توند و تیژی بەرامبەر مامۆستا نەھێتەکرن .

عەبدوالواحد حاجی زێدەتر گۆت: ل سەر پرۆژە قانوونێ پێشتر ھاتیە بەرھەفکرن رۆژێن بوری مە جێگرێ سەرۆکێ پەرلەمانی دیتی یە و دووپاتی ل سەر وی پرۆژە قانوونێ ھاتیەکرن کو ئەف خولا پەرلەمانی کار بکەت ئەو پرۆژە قانوون بھێتە پەسەندکرن و مامۆستا ب سەرڤەرازی و دو دلی ئەرکێن خوە بجە بینن.

52

ئەڤرۆ:

ئانتۆنی بلینکن وەزیرێ دەرڤە یێ ئەمریکا راگەھاند کو سزایێن بەری نھا ل سەر ئیرانێ ھاتینە سەپاندن دێ وەکو خوە بەردەوام بن و ئەمریکا ب چو رەنگەکێ سزایێن ل سەر ئیرانێ سڤک ناکەت و دێ ب رێیا ھەڤپەیمانێن خوە ل ئورۆپا و رۆژھەلاتا ناڤین فشارێن دبلۆماسی ل سەر ئیرانێ زێدەتر لێ کەت و گۆت: (دڤێت ئیران ب ھەموو رەنگەکێ پیتاندنا یۆرانیۆمێ بدەتە راگرتن و ھەموو خالێن رێککەفتنا ئەتۆمی ژی بجە بینیت، نابیت ل ژێر ناڤێ رێککەفتنا ئەتۆمی ئیران دەستێوەردانێ د کاروبارێن وەلاتێن رۆژھەلاتا ناڤین دا بکەت و ھەروەسا ھاریکاریا گرۆپێن تیرۆرستی بکەت ئەو یەک ب چو رەنگەکێ ناھێتە قەبوولکرن).

وەزیرێ دەرڤە یێ ئەمریکا ئەو یەک ژی دیار کر کو سیاسەتا فشارێ یا ئیدارا ترامپی ل ھەمبەر ئیرانێ یا سەرکەفتی نەبوویە و ئیدارا نوو یا ئەمریکا دڤێت ل گەل ھەڤپەیمانێن خوە ب رێیێن دبلۆماسی فشارێن ل سەر ئیرانێ زێدەتر لێ بکەت دا تەھران نەچار بیت دەستان ژ سیاسەتا خوە یا بۆ دروستکرنا چەکێن ئەتۆمی بەردەت و گۆت: (ئەمریکا ب چو رەنگەکێ رێ نادەت ئیران ببیتە خوەدان چەکێن ئەتۆمی، ژ بەر ھندێ ژی سزایێن کو بەری نھا ل سەر ئیرانێ ھاتینە سەپاندن دێ وەکو خوە مینن و ناھێنە راکرن).

ناڤھاتی ئەو یەک ژی دیار کر کو ھەر رێککەفتنەکا نوو ل گەل ئیرانێ بھێتە کرن دێ بۆ بەرژەوەندیێن ئەمریکا و ھەڤپەیمانێن وێ بیت و ھەموو بزاڤێن ئەمریکا ژی بۆ ھندێ نە دا پێگەھێ ئیرانێ ل رۆژھەلاتێ ناڤین لاواز بکەین و رێ نەدەین ئیران پتر دەستێوەردانێ د کاروبارێن وەلاتێن رۆژھەلاتا ناڤین دا بکەت و گۆت: (ھێزێن سەر ب ئیرانێ ل عیراقێ و دەڤەرێن دی ھێرشی ھێزێن ئەمریکا و ھەڤپەیمانێن وێ کرینە، ھەکە ئیران ل سەر ھەلویستێ خوە یێ توند بەردەوام بیت ئەمریکا دێ ب توندی بەرسڤا ھەموو ھێرشێن ئیرانێ و ھێزێن سەر ب وێ ڤە دەت، چونکو پاراستنا ھێزێن ئەمریکا و ھەڤپەیمانێن وێ بۆ مە ھێلا سورە).

37

ئەڤرۆ:

وەزیرێن دەرڤە یێن وەلاتێن ئەندامێن ئێکەتیا ئورۆپا کۆمبوون و پشتی کۆمبوونێ راگەھاندن کو دڤێت روسیا رێزێ ل دیموکراسیێ و نێرینێن جودا بگریت، دەستەسەرکرنا سەرکردێ ئۆپۆزسیۆنێ و سزادانا وی ب چو رەنگەکێ ژ ئالیێ ئورۆپا ڤە ناھێتە قەبوولکرن و ژ بەر ھندێ ژی وەلاتێن ئێکەتیا ئورۆپا بریار داینە کو دەست ب سزادانا روسیا بکەن و بەرپرسێن روسیا نەشێن سەرەدانا ئورۆپا بکەن و ھەروەسا دێ حسابێن بەنکی یێن گەلەک بەرپرسێن روسیا ل وەلاتێن ئورۆپا ژی ھێنە داخستن.

پشتی ھەلویستی وەزیرێن دەرڤە یێن ئێکەتیا ئورۆپا، سیرگێی لاڤرۆڤ وەزیرێ دەرڤە یێ روسیا راگەھاند کو بریارا دەستەسەرکرنا ناڤالنی ژ ئالیێ دادگەھێ ڤە ھاتیە دان و وەکو حوکمەت وان دەستێوەردان د بریارا دادگەھێ دا نەکرینە، لێ وەلاتێن ئورۆپا دخوازن بابەتێ ناڤالنی ل دژی روسیا بکار بینن و گۆت: (ئەمریکا و وەلاتێن ئورۆپا ب رەنگەکێ ئاشکرا داخواز ژ وەلاتیێن روسیا کرن کو ل دژی حوکمەتا خوە دەست ب خوەنیشادانان بکەن ئەو یەک بۆ ئەگەرێ ھندێ کو رەوشا ناڤخوەیی یا وەلاتێ مە ئالۆز بیت، بەری نھا ژی مە ھۆشداری دابوو ئەمریکا و وەلاتێن ئێکەتیا ئورۆپا کو وان چو ماف نینن دەستێوەردانێ د کاروبارێن ناڤخوەیی یێن روسیا دا بکەن).

وەزیرێ دەرڤە یێ روسیا ئەو یەک ژی دیار کر کو ھەکە وەلاتێن ئورۆپا دەست ب سزادانا روسیا بکەن وی دەمی روسیا ژی دشێت ھەموو پەیوەندیێن خوە ل گەل ئورۆپا بدەتە راگرتن، چونکو مافێ چو وەلاتەکێ نینە دەستێوەردانێ د کاروبارێن ناڤخوەیی یێ روسیا دا بکەت و دڤێت ھەموو وەلات رێزێ ل سەروەریا روسیا بگرن، مخابن ھندەک وەلاتێن ئورۆپا بۆ بەرژەوەندیێن خوە بابەتێ ناڤالنی ل دژی روسیا بکار دئینن.

ب، سەرجان مەحمود:

سەرۆک کۆمارێ تورکیا راگەھاند کو دەمێ داعشێ ب ھەموو رەنگەکێ ھێرشی کۆبانێ کری وی دەمی رەوش گەلەک ئالۆز بوو، سەرۆکێ وی دەمی یێ ئەمریکا باراک ئۆباما داخواز ژ من کر کو ھاریکاریا کوردێن سووریێ بکەین، لێ من ئەو یەک رەت کر و پاشی ژی شەر دژوارتر لێ ھات و ب ھزاران وەلاتیێن کۆبانێ دەربازی تورکیا بوون و نھا ژی ل تورکیا دژین.

رەجەب تەیب ئەردۆگان سەرۆک کۆمارێ تورکیا ل زانکۆیا نەھێ ئیلۆنێ ل باژێرێ ئیزمیرێ د کۆنفرانسەکێ دا ل دۆر رەوشا پەنابەران ئاخڤتنەک پێشکێش کر و راگەھاند کو نھا ل تورکیا زێدەتر ژ چار ملیۆن  پەنابەرێن سووریێ ھەنە و گۆت: (ل جیھانێ چو دەولەتەکێ وەکو تورکیا خوەدان ل پەنابەران دەرنەکەڤتیە و ئەم زێدەتر ژ چار ملیۆن  پەنابەران ل وەلاتێ خوە خوەدان دکەین و وەک وەلاتیێن خوە خزمەتا وان دکەین لێ نە ئورۆپا و نە ژی وەلاتێن جیران دەریێن خوە بۆ پەنابەران ڤەنەکرن و ھەموو بارێ پەنابەران ئاڤێتنە سەر مە،‌ لێ مە شیا ب سەرکەڤتی ھاریکاریا وان بکەین و برینێن وان سارێژ بکەین).

سەرۆک کۆمارێ تورکیا ھەروەسا د ئاخڤتنا خوە دا سەرنج راکێشا سەر ئاخڤتنا د ناڤبەرا خوە و باراک ئۆبامای دا کو د وی دەمی دا سەرۆکێ ئەمریکا بوو و دیار کر داعشێ ژ ھەموو ئالیان ڤە ھێرشی کۆبانێ دکر و شەرەکی دژوار ل وێرێ ھەبوو و گۆت: (د رەوشەکا وەسا دا بەرێز ئۆباما تەلەفۆنا من کر و ژ من خوا‌ست کو ھاریکاریا کوردان ل کۆبانێ بکەم لێ من ژی گۆتە وی ل کۆبانێ شەرەکی دژوار ھەیە و ئەم نەشێین دەستێوەردانێ بکەین و ھاریکاریێ بدەینە کوردان و من داخوازا ئۆباما رەت کر و د ئەنجام دا گەلەک کەس ھاتنە کوشتن و ب دەە ھزاران کەس ژی سنور دەرباز کرن و ھاتنە وەلاتێ مە و دەمێ ھاتن ژی ب ئەرێنی پێشوازی ل وان ھاتە کرن و ھەتا نھا ژی ب ھزاران کوردێن کۆبانێ ل وەلاتێ مە دژین).

د دووماھیا ئاخڤتنا خوە دا ژی ئەردۆگانێ سەرۆک کۆمارێ تورکیا راگەھاند کو سیاسەتا ئەمریکا ل ھەمبەر تورکیا نە زەلالە و ب ئاشکرا ھاریکاریا پەکەکێ و یەپەگێ دکەن و گۆت: (جەنەرالەکێ ئەمریکا دبێژیت ئەم ھاریکاریا یەپەگێ دکەین، ھەکە ئەمریکا ل گەل یەپەگێ کار بکەت ئەم دێ چاوا بینە ھەڤپەیمانێ وێ و پێکڤە ل گەل ئەمریکا کار کەین، نھا ل ھەموو جھەکێ شەرێ مە ل دژی دژی پەکەکێ و یەپەگێ بەردەوام دکەت و ئەم دەستان ژ تێکۆشینا ل دژی وان بەرنادەین، دیارە ئەمریکا ئارمانجێن جودا ھەنە، ھەکە ئەمریکا بڤێت پەیوەندیێن خوە ل گەل مە باش بکەت ئەم بەرھەڤین، ھەکە وان دڤێت بزانن کا ھەتا نھا مە ل باکورێ سووریێ چ کریە بێگومان یا مە کری دیارە و ژ ئەڤرۆ پێڤە ژی دێ خەباتا مە و شەرێ مە ل دژی تیرۆرستان ل باکورێ سووریێ بەردەوام بیت).

ل ئالیێ دی حەسەن جەمال نڤیسەر و رۆژنامەڤانێ ناڤدار یێ تورکیا ژی راگەھاند کو ھەکە وی دەمی تورکیا ھاریکاریا کوردێن سووریێ کربا دا نھا پەیوەندیێن تورکیا ل گەل کوردێن سووریێ گەلەک باش بیت، تورکیا شاشیەکا گەلەک مەزن کر ب جھێ کو ھاریکاریا کوردان بکەت ھاریکاریا گرۆپێن توندرەو کر و ژ بەر ھندێ ژی پەیوەندیێن تورکیا ل گەل ئەمریکا، ئورۆپا و گەلەک وەلاتێن دی یێن جیھانێ تێک چوون.

137

ئەڤرۆ:

سیاسەتەمەدارەکێ عیراقی راگەھاند، ھەرێما کوردستانێ خودان ئیرادە و ئیدارەکا سەرکەفتی بوو، لەوما حوکمەتا عیراقێ یا ژ حوکمەتا ھەرێما کوردستانێ فێری ئیدارەکرن و سیاسەتێ بووی.

سەبارەت رەوشا عیراقێ و پەیوەندیێن ھەرێما کوردستانێ ل گەل بەغدا، کازم ئەلجحێشی، سیاسەتمەدارێ عیراقی گۆت” حوکمەتا عیراقی یا فیدرال د ھەموو رێککەفتنێن خوە ل گەل ھەرێما کوردستانێ ژ ٢٠٠٣ وھەتا نوکە و ل دەمێ دستوور ھاتیە نڤێسین ھەتا ئەڤرۆ، ھەموو سەرکردە و سیاسەتمەدار ژی ل ھەولێرێ و کوردستانێ روو ل کوردان دکەن ب تایبەتی ژی ل دەمێ ھەلبژارتنان نێزیکی وان دبن”.

کازم ئەلجحێشی زێدەتر گۆت” ھندەک لایەن دەمێ دبنە خودان پلە و پایە، ھەموو رێککەفتنان پشت گوە دھاڤێژن، گەلەک بەلگە ل سەر ڤێ چەندێ یێن ھەین، بۆ نموونە ھەلویستێ پێشمەرگەی ژ دستوورێ و قانوونێ و مووچێن وان، ھەروەسا مووچێن فەرمانبەران و ھەموو ئیمتیازاتێن تایبەت ب ھەرێما کوردستانێ ل بەغدا کو پاشی دبینین حوکمەتا فیدرال رێگریان بۆ وان ھەموو رێککەفتنان دروست دکەت”.

دیارکر ژی” کورد و نەتەوا کوردی خودان ئیرادەکا ب ھێزن، د سیاسەتکرن و ئیدارەکرنێ دا ژی نموونا دیار یا ھەموو عیراقێ نە، ھەڤدەم عیراقی ژی ئەگەر خوە ژ وێ راستیێ نەدزن، باش وێ چەندێ دزانن”.

ئەلجحێشی ئاماژە کر” ژلایەکێ دی ڤە دبینین برایێن کورد ب زمانێ دستووری و ھژماران و قانوونێ دگەل حوکمەتا فیدرالی د ئاخڤن، بەلێ وەکو من دیارکری حوکمەتا فیدرال ل وێ رەوشا خوە ئەوا پەیرەو دکەت ل گەل سیاسەتمەدارێن کورد یا راھاتی، بەھانەیان بۆ کۆمەک تشتێن دی دئینن، وەکو رادەستکرنا ھەموو داھاتێ دەروازێن سنووری ل ھەرێما کوردستانێ و پەترۆلێ ھەرێمێ، ئەوا گونجای ژی بیت ھەرێما کوردستانێ یێ دایێ، بەلێ بەغدا ھەر جارەکێ بەربەستەکێ دئینیتە پێش، ئەڤە ژ بلی وێ چەندێ کو پشکەک ژ لایەنێن عیراقی ب شیعە و سوننە ڤە د بنڤە خودانێن ھزرا پەیداکرنا وان گرفتانە”.

د پشکەکا دی یا ئاخڤتنێن خوەدا، ئەو سیاسەتمەدارە لێکدانەکا دیار بۆ سەرەدانا (عەمار ئەلحەکیم) بۆ ھەرێما کوردستانێ دکەت و دبێژیت” سەبارەت سەرەدانا (عەمار ئەلحەکیم) بۆ ھەرێما کوردستانێ، وەکو بۆچوونا خوە دبێژم ئەو چەندە بۆ نێزیکبوونا ھەرێما کوردستانێ و بەغدا بوو، ب دیتنا من ئەو ھنارتیێ ئاشتیێ بوو ژ لایێ سیاسەتمەدارێن بەغدا ڤە، چونکە ئەو ھەست ب شەرمزاریێ دکەن بەرامبەر گەل و جادا عیراقی ب تایبەتی ژی ھەلبژارتن یێن نێزیک بووین، لەوما دبینین نوکە (عەمار ئەلحەکیم) یێ بوویە پەیاما ئاشتیێ د ناڤبەرا بەغدا و ھەرێما کوردستانێ دا”.

website security
WP Facebook Auto Publish Powered By : XYZScripts.com