غیاس خالد زێباری
ره‌خنه‌گرتن سیمایه‌كه‌ ژ سیمایێن جوانێن جڤاكی و فاكته‌رێ باشتركرن و پێشڤه‌برنێ یه‌، به‌رامبه‌ر ده‌ستهه‌ڵاتێ و كه‌سان، یان ژی دابونه‌ریتێن جڤاكی یێن دگه‌ل سه‌رده‌می نه‌گۆنجن، یان ژی به‌رامبه‌ر به‌رهه‌مێن هۆنه‌ری و تۆڕه‌یی.
ره‌خناه‌ی ئاڤاكه‌ر ده‌ستهه‌ڵاتا گوهداریكه‌ر دۆمدار و پێشڤه‌دبه‌ت، جڤاكا ساخله‌م و ئارام دكه‌ت، به‌رهه‌مێن هونه‌ری و ئه‌ده‌بی سه‌نگدار و نه‌مر دكه‌ت.
ڕه‌خنه‌یا وێرانكه‌ر و بێ به‌ڵگه‌ر، ل ڤی سه‌رده‌می بوویه‌ ڕه‌خنه‌یا خۆناساندنێ و به‌رناسكرنێ ژلایێ ل هنده‌ك سازیێن ڕاگه‌هاندنێ و سۆشیال میدیایێ ڤه‌، رۆژانه‌ ل تۆڕێن جڤاكی هنده‌ك كه‌س هه‌نه‌ بۆ خۆبه‌رناسكرنێ په‌نایێ دبه‌نه‌ به‌ر ڕه‌خنه‌یه‌كا دژوار و بێ به‌ڵگه‌ دژی ده‌ستهه‌ڵاتێ یان ژی لایه‌نه‌كێ سیاسی، هنده‌ك جاران ژی دژی هنده‌ك كه‌سایه‌تیا.
ڕه‌خنه‌یه‌ك دوور ل ڕه‌وشتێ جڤاكێ كورده‌واری و ئایینان و زۆر جاران بوویه‌ ئه‌گه‌رێ په‌یدابوونا ئاریشه‌یێن جڤاكی د ماڵباته‌كێ دا یان د ناڤبه‌را چه‌ند ماڵباتان دا.
ئه‌گه‌ر ئه‌ڤ ڕه‌نگه‌ كه‌سانه‌ ڕه‌خنه‌گر بن و جڤاكێ خوه‌ بڤێت، ب به‌ڵگه‌ و دێۆكیۆمێنت و ب زمانه‌كێ نه‌رمێ كورده‌واری دێ ڕه‌خنه‌ و گازندێن خوه‌ ئاراسته‌ كه‌ن و خوه‌ دووركه‌ن ل زمانێ زڤر و گۆتنێن دویر ژ ڕه‌وشتێ كورده‌وارى. ب ڤی شێوازی هنده‌ك كه‌س ب ناڤێ گه‌هاندنا ره‌خنێ و داخوازا چاكسازیێن جڤاكی دكه‌ن، دبنه‌ رێخۆشكه‌ر بۆ تێكدانا جڤاكی و ده‌ستهه‌ڵات ژی گۆهداریێ لێ ناكه‌ت، چونكی شێوازێ گه‌هاندنێ نه‌ شێوازێ گه‌هاندنا ڕه‌خنێ یه‌ و ب ڕه‌خنه‌یا وێرانكه‌ر دهێته‌ هژماركرن، نه‌ك ئاڤاكه‌ر.
ڕه‌خنه‌یا وێرانكه‌ر و تێكده‌ره‌ چونكێ هنده‌ك ل هه‌ڤپشكێن وان تۆڕێن جڤاكی زارۆنه‌ و د رێیا وانڕا دێ لسه‌ر وێ زمان پیسیێ په‌ڕوه‌رده‌ بن و د ماڵباتێ و كۆڵاناندا دوباره‌ كه‌ن..!
جهێ حێبه‌تیێ ئه‌وه‌ ڤان پۆست و بابه‌ت و مژارێن گه‌نی و تێكده‌ر ژماره‌كا زۆرا بینه‌ر و گوهدار و خوانده‌ڤان ل تۆڕێن جڤاكی هه‌یه‌ ب تایبه‌ت ل فێسبۆك و ئنستیگرامێ و یۆتیۆبێ و تیكتۆكێ، ل گه‌ل بابه‌تێن جڤاكی و په‌ڕوه‌رده‌یی و ڕه‌وشه‌نبیری و زانستی ناهێنه‌ به‌ڕاورد كرن..! زۆر ژ وان كه‌سێن تێگه‌هشتی و پێ گه‌هشتی و خوانده‌ڤانن، بێى كو بزانن ڤان پۆست و بابه‌تان چه‌ند زیان بۆ جڤاكێ وی هه‌نه‌ و چه‌ند خزمه‌تێ دگه‌هینه‌ وان كه‌س و لایه‌نێن ڤان پۆستێن تێكده‌ر به‌ڵاڤ دكه‌ن ..!
ئه‌ڤ بینه‌ریا زۆر هانده‌ره‌كێ مه‌زنه‌ بۆ به‌رده‌وامیا وان لسه‌ر به‌ڵاڤكرنا پۆستێن تێكده‌رێن جڤاكی و زێده‌تر ناساندنا وان د ناڤ جڤاكی دا، كو مه‌ره‌ما وان یا سه‌ره‌كی ئه‌ڤه‌یه‌.
ده‌رباره‌ی شێوازێ وان پۆستێن ب ناڤ ڕه‌خنه‌گرتنێ ل ده‌ستهه‌ڵاتێ، ئانكو ڕه‌خنه‌یا سیاسی، بینه‌ریا وان دبیته‌ ئه‌گه‌رێ به‌ڵاڤكرنا هه‌وه‌كا به‌رفره‌هــ یا لاوازیا هه‌ستا نه‌ته‌وه‌یی و نشتیمانی ل ده‌ف تاكێ جڤاكی.
لاوازیا هه‌ستا نه‌ته‌وه‌یی و نشتیمانی د ناڤ جڤاكی دا مه‌ترسیه‌كا مه‌زنه‌، بتایبه‌ت ژ لایێ ئاسایشا نه‌ته‌وی و جڤاكی، چونكی دێ بیته‌ هانده‌ر كو خه‌لكه‌كی، نه‌خاسمه‌ ته‌خا لاوان و خه‌لكه‌كێ سنێله‌ كار و ڕه‌فتارێن دژی قانوونێ بكه‌ن و ژیانا وان بكه‌ڤیته‌ د مه‌ترسیێ دا و بكه‌ڤنه‌ د ناڤبه‌را دیوارێن زیندانا و د ناڤ چاكسازیان دا.
جڤاكێن مینا جڤاكێ كوردستانێ كو هێشتا د قۆناغا خۆڕزگاركرنێ دایه‌، پێدڤی ب هه‌وێن به‌رفره‌ه و به‌رده‌وامێن په‌روه‌رده‌یا نه‌ته‌وی و نشتیمانی نه‌ بتایبه‌ت نفشێ نهۆ، داكو پشته‌ڤانیا بزاڤێن رزگاریا گه‌ل و وه‌ڵاتی و ده‌ستهه‌ڵاتداریا خوه‌ بكه‌ت و بسه‌ر وان پیلان و ئاسته‌نگان زاڵ ببن ئه‌وێن ژلایێ دوژمن و نه‌یاران بۆ دهێنه‌ دارشتن، هه‌ر وه‌كی رۆژانه‌ ئه‌م دبینین هه‌رێما كوردستانێ و ده‌ستهه‌ڵاتداریا وێ روو برووی چه‌ندین پیلانێن سیاسی و كارگێری و ئابووری دبیت لسه‌ر ئاستێ ناڤخوه‌یی و هه‌رێمی.
نابێژین بلا ڕه‌خنه‌ ل ده‌ستهه‌ڵاتێ نه‌هێته‌گرن، لێ بلا ڕه‌خنه‌ یا ئاڤاكه‌ر بیت و د چارچۆڤه‌كێ قانوونی دا بیت و شێوازێ گه‌هاندنا وێ ژی بلا د رێیێن خوه‌ یێن سرۆشتی را بیت.
پێدڤیه‌ ده‌ستهه‌ڵات ژی گوهداریا ڕه‌خنه‌یێن ئاڤاكه‌ر بكه‌ت و ب سینگه‌كێ به‌رفره‌ه وه‌ربگریت و هه‌وڵێن چاره‌سه‌ریا وان بده‌ت و ئه‌نجامان ژی ب زه‌لالی بگه‌هینه‌ خه‌لكی، چونكی خه‌لك و ده‌ستهه‌لات تمامكه‌رێن ئێكن، ده‌ستهه‌لات ب خه‌لكێ خوه‌ ده‌ستهه‌ڵاته‌ و خه‌لك ژی ب سه‌رهه‌ڵاتا خوه‌ یا دادوه‌ر و خزمه‌تكار یێ به‌خته‌وه‌ره‌ و سه‌رفیرازه‌.

غیاس خالد زێباری
هه‌لبژارتنێن ئازاد پشكه‌كا سیسته‌مێ دیمۆكراسیێ یه‌، لێ دیمۆكراسیه‌تا ئیراقا عه‌ره‌بی تنێ هه‌لبژارتنن. به‌شێن دیتر یێن دیمۆكراسیه‌تێ ل ئیراقا عه‌ره‌بی هاتیه‌ فه‌ڕامۆشكرن و هنده‌ك جاران باوه‌ری ژی پێ نینه‌ و هنده‌ك جاران ژی دژبه‌ری لێ دهێته‌كرن.
باوه‌ریبوون ب ئه‌نجامێن هه‌لبژارتنان و گۆڕانكاریێن ژ ئه‌نجامێ هه‌لبژارتنان دهێنه‌كرن كو بریارا نه‌ڕاسته‌وخوه‌ یا خه‌لكی یه‌، چونكی ئه‌و نوونه‌رێن باوه‌ریا خه‌لكی بده‌ستڤه‌دئینن و دبنه‌ په‌رله‌مه‌نتار یان ئه‌ندامێن جڤاتا نوونه‌ران، نوونه‌رێن خه‌لكینه‌، لێ د ئیراقا خودان سیسته‌م و ده‌ستوورێ دیمۆكراسی لایه‌نێ دۆڕاندی د هه‌لبژارتنان دا یان ئه‌وێن ژ ئه‌نجامێ هه‌لبژارتنان یێ نه‌ڕازی، پێش په‌سه‌ندكرن و ڕاگه‌هاندنا ئه‌نجامێن دوماهیێ یێن هه‌لبژارتنا هه‌وڵێن لڤینا جادێ دكه‌ن و گه‌فێن بكارئینانا میلیشیایێن خوه‌ یێن چه‌كدار بۆ تێكدانا ڕه‌وشا وه‌ڵاتی و داخوازا هه‌ڵوه‌شاندنا ئه‌نجامێن هه‌لبژارتنان دكه‌ن.
ئه‌ڤه‌ و چه‌ندین ڕه‌فتارێن سیاسیێ ئیراقێ ژ وان ژى باوه‌رینه‌بوون ب مافێن پێكهاتێن نه‌ته‌وی و مافێ بریاردانا خه‌لكی نیشانێ نه‌باوه‌ریبوونا وه‌نه‌ ب سیسته‌مێ دیمۆكراسی.
ئه‌گه‌ر مافێن خه‌لكێ هه‌رێما كوردستانێ چ وه‌ك خه‌لك ب گشتی یان نه‌ته‌وا كورد هه‌رده‌م بووینه‌ قوربانی یاسا و بڕیارێن ده‌سهه‌ڵاتداریا سه‌پێنه‌را عه‌ره‌بی ل ئیراقا بناڤ دیمۆكراسی و فیدڕالی و ده‌ستووری.
دژبه‌ریا بریارا خه‌لكێ كوردستانێ بۆ سه‌رخوه‌بوونا كوردستانێ د ڕاپرسیه‌كا ئازاد و دیمۆكراسی دا و دژایه‌تیا بجهئینانا مادێن ده‌ستووری یێن د به‌رژه‌وه‌ندیا خه‌لكێ كوردستانێ دا ژ وان مادێ 140 و ب سیاسیكرنا پرسا بۆدجه‌ و مووچێ كوردستانێ و…هتد. هه‌می به‌ڵگه‌نه‌ لسه‌ر باوه‌ری نه‌بوونا ده‌سهه‌ڵاتدارێن ئیراقا نوو ب دیمۆكراسیێ و ئازادیێ.

بابه‌تێ زۆرینه‌یا په‌رله‌مانی ژی ب رێكاره‌كا دیمۆكراسی دزانن، خوه‌ ئه‌گه‌ر دژی خال و به‌ندێن ده‌ستووری و مافێ مرۆڤی و پێكهاته‌كا سه‌ره‌كیا جڤاكی بن.
ئه‌ڤ ڕه‌فتار و سه‌ره‌ده‌ریێن سیاسیێن عه‌ره‌بێن ئیراقێ مه‌ترسیه‌كا دژوارن لسه‌ر سیسته‌مێ دیمۆكراسی و فیدرالیێ ئیراقێ و جڤاكێ ئیراقێ ب گشتی.
به‌رده‌وامیا ڤێ چه‌ندێ ئیراقا عه‌ره‌بی دێ به‌ر ب دوه‌ره‌كیێ و تۆنێله‌كا تاری به‌ت و دۆر نینه‌ ببیته‌ شه‌ڕه‌كێ شیعی ــ شیعی ل ناڤه‌ڕاست و باشوورێ ئیراقێ.
ئه‌گه‌ر رۆلێ لێڤه‌گه‌رێن شیعی و ئیرانێ نه‌با دبیت به‌ری چه‌ند ساڵا ئه‌ڤ چه‌نده‌ روودابا.
نه‌خاسمه‌ پشتی ده‌ڕكه‌فتنا ئه‌نجامێن هه‌لبژارتنێن (10) ئكتۆبه‌را 2021 كو د به‌رژه‌وه‌ندیا وان ئالی و قه‌واران نه‌بوو ئه‌وێن ل ساڵێن ده‌ربازبوویی ب هێزا چه‌ك و میلیشیایان فه‌رمان و بریارێن خوه‌ لسه‌ر كۆپیتكا ده‌ستهه‌ڵاتێن ده‌وڵه‌تێ دسه‌پاند و گه‌هشته‌ وی ئاستی گه‌فێن بڕینا گۆهێن سه‌رۆك وه‌زیران بكه‌ن.
دوور نینه‌ پشتی په‌سه‌ندكرنا ئه‌نجامێن هه‌لبژارتنان ژلایێ دادگه‌ها فیدڕالی ئه‌ڤ شه‌ڕێ ناڤخۆیی ل ناڤه‌ڕاست و باشوورێ ئیراقێ سه‌رهه‌ل بده‌ت و ببیته‌ ئاگرێ گۆڕانكاریێن بنه‌ڕه‌تی د ئیراقێ دا، یان دابه‌شبوون یان ژی رژێمه‌كا دیتر یا دكتاتۆری یا مینا رژێما به‌عس.
پێدڤیه‌ هه‌رێما كوردستانێ به‌رامبه‌ر ڤان ئه‌گه‌را ئاماده‌كاریێن باش بكه‌ت و به‌ری هه‌ر تشته‌كێ دروستكرنا كوتله‌كا كوردستانیا ئێكگرتی ل به‌غدا و ل هه‌رێما كوردستانێ ژی ئێك بریار و گۆتارا سیاسی هه‌بیت و به‌رامبه‌ر هه‌ر پێشهاته‌كا ب ڤی ڕه‌نگی بێ لایه‌ن بیت.
دبیت ناكۆكیێن داهاتی یێن ناڤماڵا شیعی یێن ئیراقێ ب ئیرانێ و لێڤه‌گه‌رێن شیعی چاره‌نه‌بن و ئه‌مركا و جڤاكێ نیڤده‌وله‌تی ژی زوو مایتێكرنێ تێدا نه‌كه‌ت داكو ڕۆلێ ئیرانێ و لایه‌نێن سیاسی و چه‌كداریێن بن فه‌رمان و رێنمایی یێن ئیرانێ لاواز و پارچه‌ پارچه‌ ببن.
ره‌دكرنا ئه‌نجامێن هه‌لبژارتنان ژلایێ لایه‌ن و گرۆپێن خودان میلیشیا و ده‌سپێكرنا خوه‌نیشاندانان ل هنده‌ك باژارێن ئیراقێ دبیت ببنه‌ خوه‌نیشاندانێن سه‌رتاسه‌ری ل ئیراقا عه‌ره‌بی و نه‌مانا سه‌قامگیریا ئێمناهی و سیاسی و ئیداری و ئه‌گه‌رێ نه‌رێككه‌فتنا لایه‌نێن سیاسی بۆ پێكئینانا حوكمه‌ته‌كا نوو.
چونكی پڕانیا لایه‌نێن سیاسی یێن ئیراقا عه‌ره‌بی ل وی ده‌می باوه‌ری ب دیمۆكراسیێ و هه‌لبژارتنان هه‌یه‌، ئه‌گه‌ر ئه‌نجام د به‌رژه‌وه‌ندیا واندا بن، ژبووی مانه‌ڤا خوه‌ ل ده‌ستهه‌ڵاتێ و پاراستنا به‌رژه‌وه‌ندیێن خوه‌ یێن تایبه‌ت و حزبی دبه‌رهه‌ڤن مه‌ترسیێ لسه‌ر ئاسایشا جڤاكی و وه‌ڵاتی دروست بكه‌ن،
ئه‌ز باوه‌رم ئه‌گه‌ر كورد ب ئێكگرتی و ئێك گۆتاری به‌رامبه‌ر پێشهاتێن ب ڤی ڕه‌نگی ل ئیراقێ یان ژی ئه‌گه‌رێ پێكهاتنا لایه‌نێن شیعی لسه‌ر پێكئینانا حوكمه‌ته‌كا نوو چ ب چاڤدێریا ئه‌مریكا بیت یان ئیرانێ، دێ شێن زێده‌تر ماف و به‌رژه‌وه‌ندیێن قانوونی و ده‌ستووری یێن خه‌لكێ كوردستانێ پارێزن و دابین كه‌ن.

غیاس خالد زێباری
هه‌ر چه‌نده‌ ئه‌نجامێن به‌راهیێ یێن هه‌لبژارتنێن جڤاتا نوونه‌رێن ئیراقێ بۆ پارتی دیمۆكراتی كوردستان زۆر دلخۆشكه‌رن ب سه‌ركه‌فتنا (32) كاندیدێن پارتی.
ئه‌ڤ ئه‌نجامه‌ سه‌ركه‌فتنه‌كا مه‌زنه‌ بۆ پارتی دیمۆكراتی كوردستان كو شیایه‌ ل سه‌رتاسه‌رێ هه‌رێما كوردستانێ كاندیدێن وێ بسه‌ركه‌ڤن و جارا ئێكێ یه‌ كه‌ركووك و سلێمانیێ ب ڤی ڕه‌نگی و ب ڤێ گه‌رم و گۆڕیێ رێژه‌یه‌كا زێده‌ر خه‌لك ده‌نگی بده‌ته‌ پارتی.
ل هه‌ولێر و دهۆك و مووسل ژی پارتی ئێكه‌ما بێ كابه‌ره‌ و مه‌زنترین پارتیێن هه‌ڤڕكێن وێ تووشی شكه‌ستنه‌كا مه‌زنا جه‌ماوه‌ری بوونه‌ و باوه‌ریپێدانا خه‌لكێ كوردستانێ ب سه‌رۆك بارزانی و سه‌ركردایه‌تی و سیاسه‌تا پارتی، لێ ژ لایه‌كێ دیتر ڤه‌ كێمیا رێژا پشكداریا خه‌لكی د ڤان هه‌لبژارتنان دا و زۆربوونا ده‌نگێن پۆچه‌ل و سپی و چوونا ژماره‌كا زۆرا ده‌نگان بۆ لایه‌نه‌كێ نه‌په‌ن كو ئه‌ز ب ده‌نگێن (كارڤه‌دان و كه‌ربوكینێ) دبینم ئاماژه‌یه‌كا مه‌ترسیداره‌ بۆ پارتی.
كه‌ربوكین و كارڤه‌دان به‌رامبه‌رن نه‌دادوه‌ریا ڕه‌فتارێن هنده‌ك پله‌دارێن پارتی و ره‌وشا ئابۆری و وێ نه‌دادوه‌ریا دهێته‌كرن ب نه‌ڕێنی لسه‌ر پارتی ڕاوه‌ستا ب تایبه‌ت ژلایێ كێمیا رێژا پشكداریا وه‌لاتیان ل هه‌لبژارتنان و پێگیرنه‌بوونا هنده‌ك كادرێن پارتی ب ڕێنما و به‌رنامێ پارتی بۆ شێوازێ ده‌نگدانا ئه‌ندام و جه‌ماوه‌رێ وێ.
ژ لایه‌كێ دیتر ڤه‌ شێوازێ گه‌ریانێن هنده‌ك كاندیدێن پارتی ل ناڤ جه‌ماوه‌ری ئه‌وێن د رێیا په‌یوه‌ندیێن تایبه‌ت و د رێیا كه‌سایه‌تیا بێ ئاگاداریا ئۆڕگانێن پارتی یێن نه‌رێخستی بوون و دژی ڕێنمایێن سه‌ركردایه‌تیا پارتی بوون، ئه‌ڤێ چه‌ندێ ژی كاریگه‌ریێن نه‌ڕێنی هه‌بوون و بوویه‌ ئه‌گه‌رێ به‌ڵاڤبوونا ده‌نگێن ده‌نگده‌رێن پارتی و مفاگه‌هانده‌ كاندیدێن لایه‌نێن دیتر و ماندیكرن و مژویلكرن و بێزاركرنا كادرێن ئۆرگانێن خوارێ یێن پارتی.
ئه‌ڤ تێبینیه‌ و چه‌ندین تیبینیێن دیتر وه‌كو رێژا پشكداریێ كێم ببیت و ده‌نگێن پارتی پارچه‌پارچه‌ ببن و ئه‌ڤ سه‌ركه‌فتنا مه‌زنا پارتی بێ مفا كر.
زۆربوونا ده‌نگێ پۆچه‌ل و سپی ژی دیسا ژ ئه‌نجامێ وێ نه‌پێگیریا هنده‌ك كادرێن پارتی بوو ب رێنمایان، چ كادرێن ئۆرگانێن پارتی بن یان یێن له‌شكری و جه‌ماوه‌ری.
تێكه‌لنه‌بوونا ئه‌ندامێن سه‌ركردایه‌تیا پارتی ل گه‌ل جه‌ماوه‌ری و ئۆرگانێن خوارێ یێن پارتی خاله‌كا دیتر لاوازیێ بوو، چونكی ئه‌و ئه‌ندامێن سه‌ركردایه‌تیێ ئه‌وێن ل هه‌وا بانگه‌شا هه‌لبژارتنان سه‌ره‌دانا ده‌ڤه‌ران دكر، چوونه‌ ماڵێن كه‌سوكارێن شه‌هید و كادر و پێشمه‌رگێن دێرین و ئۆرگانێن خوارێ یێن پارتی، یان كه‌سایه‌تیێن جڤاكی و …هتد.
راسته‌ سه‌ره‌دانا وان كه‌سایه‌تیا یا گرنگه‌ لێ ئه‌وێن مه‌ دیاركری گرنگترن، چونكی كاریگه‌ریا وان كه‌سایه‌تیا لسه‌ر خه‌لكی و ده‌ور و به‌رێ خوه‌ مینا جاران نه‌مایه‌,
ئه‌گه‌ر پارتی د بانگه‌شا هه‌لبژارتنان دا زێده‌تر گرنكی دابا ئۆڕگانێن خوه‌ یێن خوارێ و گڤاشتن لسه‌ر كاندید و كادرێن خوه‌ د هه‌می سازیاندا كربان بۆ بجهــ ئینانا رێنمایێن شێوازێ ده‌نگدانا ئه‌ندام و جه‌ماوه‌رێ وێ دا سه‌ركه‌فتنا پارتی مه‌زنتر بیت و پڕ به‌رهه‌متر بیت.
ئه‌ڤ سه‌ركه‌فتنه‌ زێده‌تر پاداشتێ خه‌لكێ كوردستانێ بوو به‌رامبه‌ر هه‌ڵویست و سیاسه‌تا نشتیمانی و نه‌ته‌وی یا سه‌رۆك مسعود بارزانی به‌رامبه‌ر پیلانێن دوژمن و نه‌یاریێن كوردستانێ.

غیاس خالد زێباری
پشتی چه‌ند رۆژه‌كێن دی ئانكو ل (10/10/2021) خه‌لكێ ئیراقێ دێ به‌ر ب هه‌لبژارتنێن گشتی ڤه‌ چیت بۆ جڤاتا نوونه‌ران، ئه‌و هه‌لبژارتنێن پێشوه‌خت یێن ب گڤاشتنێن خه‌لكێ ئیراقا عه‌ره‌بی و جه‌ماوه‌رێ خوه‌نیشانده‌ر و نه‌ڕازی ل شێوازێ ئیداره‌دان و ده‌سهه‌ڵاتداریا وه‌ڵاتی كو ب (ته‌شرینی) هاتینه‌ ناسین بریار لسه‌ر هاتیه‌دان.
چونكێ گه‌نده‌ڵی و نه‌دادوه‌ری و نه‌سه‌قامگیری د ناڤ ئیراقا عه‌ره‌بی دا گه‌هشته‌ گۆپیتكێ، له‌وما ژماره‌كا زۆرا خه‌لكێ ئیراقێ نه‌خاسمه‌ لاو و چالاكڤانان سینگێ خوه‌ كره‌ مه‌تاڵ به‌رامبه‌ر فیشه‌كێن چه‌كێن هێزێن میلیشیایان و ترسێنه‌رێن ده‌نگێن نه‌ڕازی، سه‌ره‌ڕای گه‌فێن دژوار و كۆشتن و گرتن و بێ سه‌ر و شوونكرنا ژماره‌كا زۆر به‌رده‌وامی دا نیشاندانان.
ڕه‌نگه‌ ئێك ژ مه‌به‌ستێن ده‌ركرنا قانوونا فڕه‌بازنه‌یی بۆ ڤان هه‌لبژارتنان په‌ڕه‌كرنا ده‌نگێن خه‌لكێ نه‌ڕازیبوویی بیت ل ئیراقێ، له‌وما ئه‌ڤرۆ ئه‌و جه‌ماوه‌رێ نه‌ڕازیی یێن ته‌شرینی داخوازا هه‌لبژارتنێن پێشوه‌خت دكر، ئه‌ڤرۆ زۆربه‌ی وان داخوازا باكۆتكرنێ دكه‌ن.
ده‌باره‌ی كوردستانێ ژی ڕه‌نگه‌ هێزێن شۆفینیا عه‌ره‌بی وه‌كی پیلانه‌ك دژی هه‌رێما كوردستانێ ب تایبه‌ت ده‌ڤه‌رێن كوردستانی یێن ده‌رڤه‌ی ئیدارا هه‌رێما كوردستانێ بكارئینابیت بۆ په‌ڕه‌كرنا ده‌نگێن كوردستانیان و نه‌هێلانا مۆركا كوردستانێ و نه‌ته‌وایه‌تی بتایبه‌ت دژی پارتی دیمۆكراتی كوردستان، چونكی خه‌بات و هه‌ڵویست و قوربانیێن پارتی یێن نشتیمانی و نه‌ته‌وایه‌تی و به‌ڕه‌ڤانیكرنێ ل پاراستن و پێشڤه‌برنا قه‌وارێ هه‌رێما كوردستانێ جهێ دلگرانیا دوژمن و نه‌یارا بوونه‌ و پارتی ب جوداخواز و پێشڕه‌وا پرۆژێ نه‌ته‌وی و نشتیمانیێ كوردستانێ دزانن، له‌وما هه‌رده‌م پیلانێن وان دژی پارتی بوونه‌.
ژبه‌ركو پارتی ب هێزا جه‌ماوه‌رێ كوردستانێ و سیاسه‌تا دۆربین و لێزانینا سه‌رۆك مه‌سعود بارزانی ب سه‌ر هه‌می پیلانێن وان سیاسی و ئابووری و له‌شكری زاڵبوویه‌، په‌نا بره‌ به‌ر پیلانا قانوونان هه‌لبژارتنان و هه‌وڵێن كێمكرنا سه‌نگا پارتی ل ئیراقێ ب كێمكرنا كورسیێن پارتی ل جڤاتا نوونه‌ران.
لێ ئیڕاده‌ و هه‌ست و هشیاریا خه‌لكێ كوردستانێ ڕاستیا ڤان پیلان و پێدڤیبوونا بهێزتركرنا پێگه‌هێ پارتی ل ئیراقێ و ده‌ڤه‌رێ باش دزانیت.
خه‌لكێ كوردستانێ دزانیت كو هه‌بوونا پارتی هه‌بوونا ئازادیێ و كوردایه‌تیێ و ئارامیێ و ده‌سكه‌فتێن نه‌ته‌وی و نشتیمانی یه‌، پارتی و سه‌رۆك بارزانی تاكه‌ ژێده‌رێن وه‌رگرتنا هه‌ڵویستانه‌ ل كوردستانێ ل به‌رامبه‌ر داگیركار و تێكده‌رێن قه‌وارێ هه‌رێما كوردستانێ و شیرازێ جڤاكی ل كوردستانێ و ئیراقێ.
له‌وما پشتێ هه‌ر پیلانه‌كا دژی كوردستانێ و پارتی، خه‌لكێ كوردستانێ ب پشته‌ڤانیه‌كا زێده‌تر ل پارتی به‌رسڤا نه‌یار و نه‌حه‌زا دایه‌.
ئه‌ز باوه‌رم بۆ هه‌لبژارتنێن ڤێ جارێ دا خه‌لكێ كوردستانێ بریار دایه‌ زێده‌تر ل جاران كاندیدێن پارتی ڕه‌وانه‌ جڤاتا نوونه‌رێن ئیراقێ بكه‌ت، چونكی یێ پشتڕاسته‌ كو پارتی و نوونه‌رێن وێ دێ د ناڤ ده‌وله‌تا ئیراقێ دا تاكه‌ فاكته‌رێن دابینكرن و پاراستنا ماف و ئارمانجێن وان و به‌خته‌وه‌ری و ئارامیا جڤاكێ كوردستانێ تنێ د ب پارتی گڕه‌نتی دبیت، پارتی تاكه‌ هێزا كوردستانی یه‌ یا هه‌لگرا ستراتیژیه‌تا بهێزتركرنا كوردستانێ ژلایێ سیاسی و دبلۆماسی و ئابووری و ئێمناهی و جڤاكی.

غیاس خالد زێباری
به‌ری هه‌ر هه‌لبژارتنه‌كێ ده‌نگێن گازنده‌ و ڕه‌خنا د ناڤ كوردستانێ دا بلند دبن، زۆر ژ ڤان كه‌سێن گازندا دكه‌ن و ڕه‌خنه‌ دگرن، كه‌سێن چالاكڤان و راگه‌هاندكار و كه‌سێن نێزیكی هنده‌ك لایه‌نێن سیاسی نه‌، ڕه‌نگه‌ پڕانیا وان گازنده‌ و ڕه‌خنه‌یێن وان د ئه‌رێنی و جهێ خوه‌دا بن، ئه‌م دزانین زۆر ل داخوازیێن خه‌لكێ كوردستانێ نه‌هاتینه‌ بجهئینان، نه‌خاسمه‌ د وارێ گه‌هاندنا پرۆژێن خزمه‌تگۆزاری و دامه‌زراندنێ و هه‌بوونه‌ گه‌نده‌ڵیێ و نه‌دادوه‌ریێ دا، له‌وما مافێ خه‌لكی یه‌ گازندان بكه‌ت و ڕه‌خنه‌یان بگریت.
لێ نابیت ئه‌ڤ كێماسیێن ده‌ستهه‌ڵاتا هه‌رێما كوردستانێ ببنه‌ فاكته‌رێ دۆركه‌تنا خه‌لكی ژ هه‌لبژارتنان و لاوازكرنا هه‌ستا نه‌ته‌وی و نشتیمانی، ب تایبه‌ت هه‌لبژارتنێن جڤاتا نوونه‌رێن ئیراقێ، چونكی پرسا مه‌ دگه‌ل ئیراقێ پرسه‌كا نشتیمانی و نه‌ته‌وی و قانوونی و ده‌ستووری یه‌، نه‌ك پرسا دامه‌زراندنێ و پرۆژان، ئه‌ركێ نوونه‌رێن مه‌ ل به‌غدا به‌ڕه‌ڤانیكرن و پاراستنه‌ ل ڤان مافێن خه‌لكێ كوردستانێ.
له‌وما ئه‌ركێ هه‌ر تاكه‌كێ كورده‌ د ڤێ قۆناغێ دا وازێ ل گله‌ و گازنده‌ و ڕه‌خنان بینیت و د هانا خه‌لكی بده‌ت ب مه‌زنترین رێژه‌ پشكداری د ڤان .هه‌لبژارتنان بكه‌ن و نوونه‌رێن وێ پارتیێ هه‌لبژێرن ئه‌وێن مینا پێشمه‌رگه‌هێن د سه‌نگه‌ران دا ل به‌غدا به‌ڕه‌ڤانی ل مافێن قانوونی و ده‌ستووری یێن خه‌لكێ كوردستانێ كری و به‌ڕه‌ڤانیا وان بوویه‌ ئه‌گه‌رێ مانه‌ڤه‌ و پاراستنا قه‌وارێ هه‌رێما كوردستانێ و زاڵبوون بسه‌ر وان قه‌یرانێن ده‌ستكرن یێن ئیراقێ بۆ هه‌رێما كوردستانێ درۆست كری.
بۆ خه‌لكێ كوردستانێ و ئیراقێ یا ئاشكرایه‌ كو نوونه‌رێن پارتی دیمۆكراتی كوردستان چ ل جڤاتا نوونه‌رێن ئیراقێ، یان د سازیێن دیتر یێن ده‌وله‌تا ئیراقێ دا ئه‌و نوونه‌ر بوونه‌ یێن شه‌ر لسه‌ر مافێن خه‌لكێ كوردستانێ كری و بووینه‌ فاكته‌رێ رێگریكرنێ ل ده‌ركرنا یاسا و بریارێن دژی هه‌رێما كوردستانێ ل به‌غدا.
به‌رامبه‌ر ڤێ چه‌ندێ نوونه‌رێن هنده‌ك حزب و لایه‌نێن كوردستانی ل به‌غدا، ژبووی به‌رژه‌وه‌ندیێن تایبه‌ت و دژایه‌تیا پارتی بووینه‌ پشكه‌ك ژ دروستكرن و سه‌پاندنا قه‌یرانێن سیاسی و ئابۆری و دارایی لسه‌ر كوردستانێ، له‌وما پێدڤی یه‌ خه‌لكێ كوردستانێ د ڤان هه‌لبژارتنان دا هه‌ڵویستێن نشتیمان په‌روه‌ری یێن نوونه‌رێن پارتی دگه‌ل هه‌ڵویستێن وان پارتیێن كوردستانی یێن دژی ماف و ئارمانج و داخوازیێن خه‌لكێ كوردستانێ كرینه‌ پلان و به‌رنامێن خوه‌، ژبیرنه‌ك و هه‌ڵویسی وه‌ربگرن و ده‌نگی بده‌نه‌ به‌ربژێن پارتی داكو ل داهاتی زێده‌تر به‌ڕه‌ڤانیێ ل ماف و ئارمانجێن خه‌لكێ كوردستانێ و پیلانێن شۆفینیان یێن دژی قه‌وارێ هه‌رێما كوردستانێ بهه‌ڵوه‌شینن و په‌رێزه‌ریێ ل قه‌وارێ هه‌رێما كوردستانێ و سه‌قامیگریا سیاسی و ئابۆری و جڤاكی ل كوردستانێ و ئیراقێ دابین ببیت.
ژ لایه‌كێ دیتر دوژمن و نه‌یاریێن كوردستانێ پارتی ب نوونه‌را راسته‌قینه‌یا كوردایه‌تیێ و هه‌لگرا پرۆژێن نه‌ته‌وی دبینیت، له‌وما هه‌رده‌م نیشان و ئارمانجا وانه‌ و پیلانێن مه‌زن دژی وێ دادرێژن، ئه‌ڤه‌ ژی دیتنه‌كا ڕاسته‌ به‌رامبه‌ر پارتی، بۆ نموونه‌ پشتێ خیانه‌تا 16ئكتۆبه‌رێ هه‌تا نهۆ ئه‌و حزبێن كوردستانی یێن ل كه‌ركووكێ مای نه‌ تنێ وێره‌كیا بلندكرنا ئاڵایێ كوردستانێ نه‌بوو،به‌لكی ل پێش چاڤێن وان بێ رێزی به‌رامبه‌ر ڤی هێمایێ پیرۆزێ خه‌لكێ كوردستانێ دكر و مت و بێده‌نگ دمان..! لێ پشتێ نڤیسینگه‌هێن هه‌وار راگه‌هاندنا به‌ربژێرێن پارتی ل كه‌ركووكێ هاتینه‌ ڤه‌كر، ئاڵایێ پیرۆزێ كوردستانێ ژلایێ پارتی و جه‌ماوه‌رێ وێ ل كه‌ركووكێ هاته‌ڤ بلندكرن و هه‌ستا نه‌ته‌وه‌یی یا خه‌لكێ كه‌ركووكێ مینا رۆژێن سه‌رهه‌لدانا پیرۆزا سالا 1991 لێكر و چاڤێن وێ ب پیرۆزیا ئاڵایێ كوردستانێ گه‌ش بوونه‌ڤه‌.
دڤێره‌دا دیار دبیت كۆ پارتی پارێزه‌را پیرۆزیێن كوردستانێ و كانگه‌ها نه‌ته‌وایه‌تیێ و نشتیمان په‌روه‌ریێ یه‌. ده‌رباره‌ی حوكمه‌تا هه‌رێما ژی ب زاڵبوونا لسه‌ر ئاسته‌نگ و قه‌یرانێن سیاسی و ئابۆری و گاڤێن ئه‌رێنی یێن چاكسازیا. بۆ خه‌لكی و ده‌ڤه‌رێ دیاربوو كو پارتی هێزا پۆلایی یا خۆڕاگریێ یه‌ و هه‌لگرا پرۆژێن ستراتیژی یێن سیاسی و نه‌ته‌وی و جڤاكی و كارگێری و چاكسازی یه‌.
ئه‌ڤ پرۆژه‌ و ستراتیژیه‌ت و سیاسه‌تا پارتی ب رێنمایی یێن سه‌رۆك مسعود بارزانی خه‌لك ناچار كریه‌ كۆ ده‌نگی ب پارتی و كاندیدێن وێ بده‌ت و خه‌لك گره‌نتیا پاشه‌رۆژا خوه‌ یا گه‌ش و به‌خته‌وه‌ر بهێزبوونا پارتی ڤه‌ گرێدده‌ت، له‌وما هه‌رده‌م پارتی پێشه‌نگه‌ ل پشته‌ڤانیا هێزا جه‌ماوه‌ریا كوردستانێ.

غیاس خالد زێبارى

پشتى گۆهۆرینێن نه‌چاڤه‌رێكرى یێن سیاسى و له‌شكرى ل وه‌ڵاتێ ئه‌ڤغانستانێ و زڤراندنا بزاڤا تالیبان بۆ سه‌ر ده‌ستهه‌ڵاتێ بێ شه‌ڕ، باشتره‌ بێژین ب رێكه‌فتنه‌كا سیاسى د ناڤبه‌را وێ بزاڤێ و وه‌ڵاتێن ئێكگرتى یێن ئه‌مریكا.
ئه‌و بزاڤا چه‌كداریا ئۆَلى ئه‌وا به‌رى بیست ساڵا ژلایێ ئه‌مریكا ب هێزا چه‌كى ل ده‌ستهه‌ڵاتێ لاداى و ب رێخستنه‌كا تیرۆرستى دناساند.
هه‌رچه‌نده‌ ئه‌مریكا و هه‌ڤپه‌یمانێن وێ د ڤان بیست ساڵێن بوورى دا هه‌مى رێك بكارئینان بۆ ئاڤاكرنا ده‌وله‌ته‌كا نوى یا بێ تالیبان ل ئه‌ڤغانستان ل سه‌ر بنه‌مایێ دیمۆكراستى و مه‌زاختنا ب سه‌دان مه‌لیار دۆلارا ل ئاڤاكرنا وه‌ڵاتى و له‌شكره‌كێ بهێز و ئیداره‌كا ساخله‌م و دادوه‌ر و چاكساز، لێ ڤان هه‌مى رێیان سه‌رنه‌گرتن.
ل دوماهیێ ب رێكه‌فتنه‌كا سیاسى و ل ده‌مه‌كێ كورت دا ئه‌و وه‌ڵات پشتى ڤه‌كێشانا له‌شكرێ، ئه‌مریكا و هه‌ڤپه‌یمانێن وێ كه‌فته‌ د ده‌ستێ وێ بزاڤێ ئه‌وا ئه‌مریكا ب هزاران له‌شكرێن خوه‌ ژ پێخه‌مه‌ت ژناڤبرنا وێ ب كوشتن داى…!
هه‌ر ل لده‌سپێكا ڤێ بریار و رێكه‌فتنا ئه‌مریكا به‌رامبه‌ر ئه‌ڤغانسان، هنده‌ك نڤیسه‌ر و چاڤدێرێن سیاسى و سازیێن مه‌دیایى ب كۆپیكرنا سیناریۆیا ل ئه‌ڤغانستانێ ل ئیراقێ پشتى ڤكێشانا هێزێن ئه‌مریكا ل ئیراقێ گۆتار و په‌یام به‌ڵاڤكرن دا دیاركرن كۆ مه‌ترسى ل سه‌ر هه‌رێما كوردستانێ هه‌یه‌ و ئه‌وا ب سه‌ر خه‌لكێ ئه‌ڤغانستانێ هاتى دێ بسه‌ر خه‌لكێ كوردستانێ ژى هێت.
ڤان په‌یام و گۆتاران هه‌تا راده‌یه‌كى ترس ئێخسته‌ د ناڤ خه‌لكێ كوردستانێ بێ كو جوداهیێن جڤاكى و سیاسى و ئه‌تنى یێن كوردستانێ و ئیراقێ دگه‌ل ئه‌ڤغانستانێ بۆ خه‌لكێ كوردستانێ دیار بكه‌ن.
ب دیتنا من ئه‌وێن پشتى ڤه‌كێشانا هێزێن ئه‌مریكا و هه‌ڤپه‌یمانا ئیراقێ مینا ئه‌ڤغانستانێ دبینن و كوردستانێ دكه‌نه‌ قوربانیا ڤێ ڤه‌كێشانێ، كه‌فتینه‌ دبن دیتنه‌ك و به‌رێكڤه‌دانه‌كا چه‌وت دا، چونكى هه‌رێما كوردستانێ قه‌واره‌یه‌كێ ده‌ستوورى یه‌ و چه‌ندین رێكه‌فتن لگه‌ل ئیراقێ هه‌نه‌ و په‌یوه‌ندیێن گرنگ و ستراتیژى لگه‌ل هژماره‌كا وه‌ڵاتێن زلهێز و سازیێن نیڤده‌وله‌تى هه‌نه‌، هه‌ر وه‌سا به‌رژه‌وه‌ندیێن سیاسى و ئابوورى یێن زۆر وه‌ڵاتان دگه‌ل قه‌وارێ هه‌رێما كوردستانێ نه‌، له‌وما ب ساناهى نینه‌ ده‌ستا ژڤان به‌رژه‌وه‌ندیان به‌رده‌ن.
ئه‌گه‌ر مه‌ترسیه‌ك ل سه‌ر هه‌رێما كوردستانێ هه‌بیت پشتى ڤه‌كێشانا ئه‌مریكا، دێ حه‌شدا شه‌عبى بیت، ئه‌ڤ چه‌نده‌ ژى جهێ مه‌ترسیێ نینه‌ چونكى حه‌شدا شه‌عبى ب پڕاكتیك ده‌سهه‌لاتدارا ئیراقێ یه‌ و پڕ چه‌كدارترین هێزا له‌شكرى یا ده‌وله‌تا ئیراقێ یه‌، ئه‌ڤه‌ ژى یا جودایه‌ ل گه‌ل ئه‌ڤغانستانێ كۆ هێزه‌كا له‌شكرى و ئایدیلۆژیه‌كا جودا هاتنه‌ سه‌ر ده‌ستهه‌لاتێ.
پێشمه‌رگه‌هێن كوردستانێ ژى وه‌كى هێزه‌كا باوه‌رپێكه‌ر ل سه‌ر ئاستێ نیڤده‌وله‌تى و خودان ئه‌زمۆنه‌كا چه‌ندین سالى و ووڕه‌ هه‌ست بلند لایێ نه‌ته‌وى و نشتیمانى، نه‌یا ب ساناهى یى به‌رامبه‌ر حه‌شدا شه‌عبى بشكێت، هه‌ر وه‌كى ل پیلانا خیانه‌تكاریا 16 ێ ئكتۆبه‌را سالا 2017 داستانێن مه‌زن به‌رامبه‌ر وان و له‌شكرێ ئیراقێ و میلیشیانێن وه‌ڵاتێن هه‌رێمى تۆماركرن.
خه‌لكێ كوردستانێ ژى ئه‌و خه‌لكه‌ ئه‌وێ باوه‌رى ب دۆزا خوه‌ یا سیاسى و قه‌وارێ هه‌رێما كوردستانێ هه‌ى و یێ به‌رهه‌ڤه‌ د دژوارترین كاودان دا به‌ره‌ڤانیێ ژ ڤان ده‌سكه‌فتان بكه‌ت كو جیهانێ نه‌چار بكه‌ت ل سه‌ر بهێنه‌ ده‌نگ.
راسته‌ ل سه‌ر ئاستێ كارگێرى، ژ به‌ر گه‌نده‌لیێ و نه‌دادوه‌ریێ گله‌ و گازنده‌ و تیبینى هه‌نه‌، لێ دگه‌ل ئیدارا ده‌سهه‌ڵاتى به‌رى یا ئه‌ڤغانستانێ ناهێته‌ به‌راوردكرن و ل ڤێره‌ ب دیده‌ڤانیا سازیێن نیڤده‌وله‌تى و هه‌ڤپه‌یمانا ڤێ كابینا حوكمه‌تێ گاڤێن باش بۆ به‌هنگاریا گه‌نده‌لیێ و سه‌روه‌ریا قانوونێ و دادوه‌ریێ هاڤێتینه‌ و كه‌فتینه‌ د وارێ پڕاكتیزه‌كرنێ دا.
یا ژ ڤێ هه‌میێ گرنگتر هه‌رێما كوردستانێ سه‌ركردایه‌تیه‌كا وێره‌ك و باوه‌رپێكه‌ر هه‌یه‌ كو هه‌رده‌م ل پێشیا سه‌نگه‌رانه‌ بۆ به‌ڕه‌ڤانیكرنێ ل وه‌لات و ده‌سكه‌فت و ماف و ئارمانجێن گه‌لێ خوه‌ ب رێبه‌رى و پلان و ڕێنمایى یێن سه‌رۆك مه‌سعود بارزانى.
جوداهیه‌كا دیتر یا كوردستان دگه‌ل ئه‌ڤغانستانێ ئه‌وه‌ كوردستان خودان پرسه‌كا نه‌ته‌وى و نشتیمانى و جۆوگرافى و دیرۆك و كلتووره‌كێ تایبه‌ته‌، ئه‌وا ئه‌ڤغانستانێ تنێ گۆڕینا سیسته‌مێ ده‌سهه‌لاتداریێ یه‌.
له‌وما خه‌لكێ كوردستانێ پشتراست دكه‌ین كو بڤه‌كێشانا ئه‌مریكا و هه‌ڤپه‌یمانا مه‌ترسى ل سه‌ر كوردستانێ چێنابیت و دبیت ببیته‌ ئه‌گه‌رێ بهێزتربوونا كوردستانێ، چونكى پێشبینى دهێته‌كرن له‌شكرێ ئه‌مریكا و هه‌ڤپه‌یمانان پشتى ڤه‌كێشانێ ل ئیراقێ ل هه‌رێما كوردستانێ بنگه‌هێن مه‌زنتر دابنن و دویكێلا ئاگرێ شه‌رێ ئه‌ڤغانستانێ ناگه‌هیته‌ كوردستانێ، نه‌ك كۆپیبوونا ئه‌زمۆنا وان ل ڤێره‌. لێ مه‌رجێ سه‌ره‌كى بۆ پاراستن و بهێزبوونا قه‌وارێ هه‌رێما كوردستانێ، ئێكرێزیا هێز و ئالیێن سیاسى یێن كوردستانى و ئه‌نجامدانا چاكسازیێن بنه‌ڕه‌تى و سه‌روه‌ریكرنا یاسایێ و به‌رپاكرنا دادوه‌ریێ یه‌, ئه‌ڤه‌ ژى دهێته‌ چاڤه‌رێكرن.

غیاس خالد زێباری
ل شه‌ڤا ١٥ – ١٦/ ٢/٢٠٢١ هێرشه‌كا مۆشه‌كی ل سه‌ر هه‌ولێرا پایته‌ختێ هه‌رێما كوردستانێ هاته‌كر، به‌حسێ زیان و زه‌ره‌ێن وێ ناكه‌ین، ره‌نگه‌ ل قه‌بارێ هێرشكرنێ زۆر بچووكتر بن، لێ رامان و په‌یامه‌كا مه‌زن و دژواره‌، نه‌ تنێ هه‌وله‌كا تیرۆرستی یه‌ بۆ تێكدانا ره‌وشا ئارامیا ئارامترین باژارێن عیراقێ و وه‌لاتێن ده‌وروبه‌ر، به‌لكی ئاشكراكرنا پیلانه‌كا هه‌رێمی یه‌ دژی قه‌وارێ هه‌رێما كوردستانێ، ئه‌و قه‌وارێ بوویه‌ ئێمناهیترین و پێشكه‌فتیترین ده‌ڤه‌ر ل سه‌ر ئاستێ عیراقێ و خودان بریارا خوه‌ یا سه‌ربه‌خوه‌، جودا ل عیراقێ كو سه‌نگ و بریارا خوه‌ یا سه‌ربه‌خوه‌ ژده‌ستدایه‌ و ب ته‌مامی كه‌فتیه‌ بن بریار و رێنمایی و ئه‌جنده‌یێن وه‌لاته‌كێ هه‌رێمی یێ دیاركری و هه‌وسارێ وێ كه‌فتیه‌ د ده‌ستێ وی وه‌لاتی دا، كیڤه‌ دڤێت دێ به‌رێ وێ ده‌ته‌ وێ كو ئیرانێ.
ئه‌ڤ هێرشێن مۆشه‌كی بۆ سه‌ر هه‌ولێرا پایته‌خت زه‌نگه‌كا مه‌ترسیدارن دژی قه‌وارێ هه‌رێما كوردستانێ و پرۆسا ئازادی و دیموكراسی و ئارامیا ده‌ڤه‌رێ و به‌رژه‌وه‌ندیێن وان وه‌ڵاتێن كونسلخانه‌ و نوونه‌رایه‌تی ل هه‌رێما كوردستانێ هه‌ی و به‌رژه‌وه‌ندیێن وان یێن سیاسی و ئابووری گه‌ل یێن هه‌رێما كوردستانێ تێكه‌ل بووی.
ئه‌ڤ تێكه‌لبوونا به‌رژه‌وه‌ندێن هه‌رێمێ دگه‌ل یێن وان وه‌ڵاتان د به‌رژه‌وه‌ندیا گرۆپ و میلیشیایێن چه‌كدارێن عیراقی، ب تایبه‌ت یێن شیعی نینه‌ ئه‌وێن رێنما و بریارا ل ئیرانێ وه‌ردگرن، له‌وما هه‌می هه‌وڵا دده‌ن ره‌وشا كوردستانێ مینا ده‌ڤه‌رێن دی یێن عیراقێ لێبكه‌ن داكۆ بشێن پرۆژێ شیعه‌گه‌ریا ئیرانێ ل سه‌رانسه‌رێ عیراقێ ب كوردستان ژی ڤه‌ بجهبینن، ئه‌و پرۆژێ كو هه‌ولێر بوویه‌ مه‌زنترین ئاسته‌نگ به‌رامبه‌ر وان. چونكی هه‌می هه‌وڵێن وان یێن به‌ری نهو وه‌كی بڕینا بۆدجه‌ و مووچێ هه‌رێما كوردستانێ و سه‌پاندنا گه‌ماروویێن ئابووری و سیاسی و پاشان هێرشێن چه‌كدارێن میلیشیایێن حه‌شدا شیعی و هنده‌ك وه‌ڵاتێن هه‌رێمی پشتی خیانه‌تا ١٦ ئكتۆبه‌را سالا ٢٠١٧ سه‌رنه‌گرتی و تووشی شكه‌ستنێن مه‌زن بوون ل سه‌ر ده‌ستێ پێشمه‌رگه‌هێن كوردستانێ و سیاسه‌ت و لێزانین و حیكمه‌تا سه‌رۆك بارزانی و سه‌رۆك نێچیرڤان بارزانی و هێزێن پاراستنا ئێمناهیا كوردستانێ.
پێدڤی یه‌ خه‌لكێ هه‌رێما كوردستانێ پشتی ڤان هێرشان ده‌ستان ژ به‌رژه‌وه‌ندیێن به‌رته‌نگێن حزبایه‌تی به‌رده‌ن و ژبۆی به‌رژه‌وه‌ندیێن گشتی و پاراستنا قه‌وارێ هه‌رێما كوردستانێ گڤاشتنا ل سه‌ر حزبێن كوردستانی بكه‌ن، ب تایبه‌ت پارتی و ئێكه‌تیێ بۆ سازان و ئاشته‌وایا سیاسی داكو پێكڤه‌ ببنه‌ هێزه‌كا پۆلایی بۆ خۆڕاگرتن و زاڵبوون ل سه‌ر ڤان پیلانێن ده‌وله‌ته‌كا هه‌رێمی و گرۆپ و میلیشیایێن چه‌كدارێن عیراقێ، ئێكگرتن و ئێكرێزی و ئێك هه‌ڵویستیا وان تاكه‌ رێكه‌ بۆ هه‌لوه‌شاندنا ڤان پیلانا، هه‌ر لایه‌نه‌كێ كوردستانی ئه‌گه‌ر دگه‌ل ئێكرێزیێ نه‌بیت و ببیته‌ پشكه‌ك یان هه‌ڤپه‌یمان ل گه‌ل وان لایه‌نێن پیلانگێرێن عیراقی دژی كوردستانێ پێدڤی یه‌ ژلایێ خه‌لكێ كوردستانێ بهێنه‌ شه‌رمزاركرن.
چونكی ب سه‌رگرتنا ڤێ پیلانا وان، ژده‌ستدانا ده‌ستكه‌فتێن نه‌ته‌وی و نشتیمانی یێن كوردستانێ نه‌ و زیانێن وێ بۆ ته‌ڤایا خه‌لكێ كوردستانێ بێ جوداهیێن بیر و باوه‌رێن حزبایه‌تی و ڤه‌گرانده‌نه‌ بۆ سه‌رده‌مێ داگیركاریێ و بعه‌ره‌بكرنێ و دكتاتۆریه‌تێ.
جهێ دلخۆشیێ یه‌ پڕانیا سازیێن نیڤده‌وله‌تی و وه‌لاتێن جیهانێ و هه‌ڤپه‌یمانیان ب سه‌رۆكاتیا ئه‌مریكا ئه‌ڤ هه‌وڵه‌ مانده‌ل كرینه‌، ئه‌ڤه‌ ژی جهێ دلخۆشیا خه‌لكێ كوردستانێ یه‌ و نیشانێ هندێ یه‌ كو كوردستان یا پاراستی یه‌ و پشكه‌كا كاریگه‌ره‌ ل وێ هه‌ڤپه‌یمانیێ، دیسا به‌ڵگه‌یه‌ ل سه‌ر سه‌ركه‌فتنا سیاسه‌ت و دبلۆماسیه‌تا كوردستانێ ل گه‌ل وه‌لاتێن مه‌زن و هه‌ڤپه‌یمان.
هیڤیه‌ ئه‌ڤ پیلانه‌ ببیته‌ ده‌رفه‌ته‌ك بۆ ده‌سپێشخه‌ریكا ئاشته‌وایا سیاسی د ناڤبه‌را هه‌می ئالیێن سیاسی یێن كوردستانی ل سه‌ر ده‌ستێ سه‌رۆك مه‌سعود بارزانی و سه‌رۆك نێچیرڤان بارزانی سه‌رۆكێ هه‌رێما كوردستانێ داكو هه‌می ببنه‌ ئێك هێز و ئێك بریار بۆ پاراستن و بهێزكرنا قه‌وارێ هه‌رێما كوردستانێ و هه‌لوه‌شاندنا پیلانێن داهاتی یێن دوژمن و نه‌یارێن كوردستانێ.

غیاس خالد زێباری
مانشیت (پارتی دزانیت سیناریۆ بداوی نه‌هاتینه‌ و وێستگه‌ها نهۆ داخوازا نه‌هێلانا ڤی قه‌واره‌ی و تێكدانا ره‌وش و شیرازێ جڤاكى یه‌)
هه‌ر درامایه‌كێ چیرۆك و سیناریۆیا خوه‌ هه‌یه‌، لده‌مێ داڕشتنێ زنجیرا داویێ دهێته‌ ده‌ست نیشان و تێدا ئه‌نجام دیار دبن، هه‌ر وه‌سا دڕاما ل سه‌ر چه‌ند زنجیره‌یا دهێنه‌ دابه‌شكرن و هه‌ر زنجیره‌كێ داوی یا خوه‌ هه‌یه‌. بزاڤا رزگاریخوازیا كوردستانی ژی مینا دڕامایه‌كێ یه‌ و لچه‌ند وێستگه‌ها، ئانكۆ زنجیرایا پێك هاتیه‌ و هه‌تا نهۆ یا به‌رداوامه‌. زنجیرا داویێ ل ده‌سپێكێ هاتیه‌ ده‌ست نیشانكرن، كۆ ئازادی و رزگاری و سه‌رخوه‌بوونا كوردستانێ یه‌. ڕاسته‌ به‌ڕامبه‌ر به‌رده‌وامیا ڤێ دڕامایێ و گه‌هشتن ب زنجیرا داویێ بسه‌ركه‌فتیانه‌ و بده‌ستڤه‌ئینانا ئارمانجێ، ب پیلان سیناریۆیێن دژبه‌ر هه‌بوونه‌ بۆ هه‌لوه‌شاندنا وێ و ل به‌ر ئێكبرنا ئه‌كته‌رێن دڕامایێ، لێ ژبه‌ر شیانداریا ده‌رهێنه‌ری و باوه‌ری بخوه‌ بوونا ئه‌كته‌ر و قاره‌مانێن سه‌ره‌كی دڕامایێ قووناغێن مه‌زن و گران بڕینه‌ و د قووناغا نهۆ دا، مه‌به‌ست (ڕاگرتن و بهێزكرنا قه‌وارێ هه‌رێما كردستانێ یه‌) به‌رهه‌ڤیێن باش و خورت دهێنه‌كرن بۆ ده‌ربازبوونێ بۆ وێستگه‌ها داویێ. له‌وما دژبه‌رێن وێ پشتی سه‌رنه‌گرتن و هه‌ڵوه‌شاندنا چه‌ندین پیلانێن وان یێن دژی قه‌وارێ هه‌رێما كوردستانێ و بزاڤا رزگاریخوازیا كوردستانی، ب ڕه‌نگه‌كێ بهێزتر و دارێژه‌رتر پیلانا بۆ دادرێژن و ده‌ستێ وان گه‌هشتیه‌ دناڤ ئه‌كته‌ران دا و هنده‌ك ئه‌كترێن سه‌ره‌كی ژی بووینه‌ پشكه‌ك ل پیلانێن نه‌یارا و دژایه‌تیا ده‌رهێنه‌ری و سیناریۆرستی دكه‌ن داكۆ ئه‌ڤ دڕامایه‌ لڤێ ویستگه‌هێ بێ ئه‌نجام و گه‌هشتن ب داویێ، داویێ پێ بینن و بینه‌رێن وێ ژی نه‌فرینا لێ بكه‌ن و په‌شێمانیێ ل بینه‌ریكرنا هه‌تا بخوازن..! ئه‌ڤه‌ ئه‌و كه‌س و لایه‌نن ئه‌وێن نهۆ داخوازا هه‌ڵوه‌شاندنا قه‌وارێ هه‌رێما كوردستانێ دكه‌ن و ل گه‌ل عیراقێ و هنده‌ك وه‌ڵاتێن هه‌رێمی پیلانێن سیاسی و ئابووری و له‌شكری و ئێمناهی دادرێژن، بێ لبه‌رچاڤكرتنا چاوانیا ئاڤاكرن و پاراستنا ڤێ قه‌واره‌ی. لێ نزانن ئه‌ڤ یاریا وان مینا وێ تیما ته‌پا پێ یه‌، كۆ كۆمه‌كا یاریزانێن سه‌ره‌كی ژبووی شكه‌ستنا تیمێ و بده‌ست نه‌ئینا جاما خولێ رێزێن تیمێ بهێلن، لێ ڕاهێنه‌رێ وێ ب لێزانین و پلانا خوه‌ یا درێژخایه‌ن و ل به‌رچاڤگرتنا هه‌می ئه‌گه‌ران، ب یاریزانێن یه‌ده‌ك درێژیێ ب یاریێن خوه‌ دده‌ت و سه‌ركه‌فتنێ بده‌ست دئینن و جاما خولێ بلند دكه‌ن. پارتی دیمۆكراتی كوردستان مینا وی ڕاهێنه‌ری یه‌، ئه‌وێ هه‌رده‌م یاریزانێن یه‌ده‌كێن زیره‌ك یێن به‌رهه‌ڤكری هه‌ی بۆ یاریكرنێ به‌رامبه‌ر بهێزترین تیم و سه‌ركه‌فتنێ ژی بده‌ست دئینن. تیما حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ ئه‌و تیمه‌ ئه‌وا پارتی سه‌رپه‌رشتیێ لێ دكه‌ت و دزانین به‌رامبه‌ر هه‌ر یاریه‌كێ چ پلان بكار بینیت و خالێن لاواز و بهێزێن تیما به‌رامبه‌ر باش د وینیت. بزاڤا رزگاریخوازیا كوردستانی ژی ب سه‌رپه‌رشتیا پارتی مینا درامایه‌كا چه‌ندین زنجیره‌یی و ل دووڤ سیناریۆیا بۆ هاتیه‌ دارشتن دێ به‌رده‌وام بیت تا خه‌له‌كا ویێ، ئه‌ڤ قووناغا گه‌هشتیه‌ ئاستێ قه‌وارێ هه‌رێما و پاراستنا وێ ویستگه‌هه‌ك ل وێ زنجیره‌ دڕامایێ، نه‌ك خه‌له‌كا داویێ یه‌، هه‌ر وه‌كی خائین و پیلانگێر و دیڤه‌لانكێن داگیركارا وێ هزرێ بۆ دكه‌ن. ژلایه‌كێ دیتر پارتی دزانیت سیناریۆیا زنجیره‌ درامیا دژبه‌رێن هه‌رێما كوردستانێ و كوردایه‌تیێ ژی بداوی نه‌هاتینه‌ و وێستگه‌ها وان یا نهۆ داخوازا نه‌هێلانا ڤی قه‌واره‌ی و تێكدانا ره‌وش و شیرازێ جڤاكێ كوردستانێ یه‌، لێ به‌رامبه‌ر سیناریۆیه‌كا وان پارتی و حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ ب سه‌رۆكاتیا سه‌رۆكێ هه‌رێمێ و سه‌رۆكێ حوكمه‌تێ سیناریۆ و پلانێن بهێز هه‌نه‌ بۆ ژناڤبرنا پیلانێن نهۆ و داهاتی و بینه‌ر و جه‌ماوه‌رێ ڤێ درامایێ ژی پشته‌ڤان و هاریكارن تاكۆ تاما خوه‌ شیێ و به‌خته‌وه‌ریێ ل زنجیرا داویێ ببینن، ئه‌و ژی ئازادی و رزگاریا ئێكجاری یه‌.

غیاس خالد زێباری

ڕه‌نگێ كه‌سك هێمایێ ژیانه‌كا پاڤژ و بوونه‌، ژیانه‌كه‌ پاقژ بۆ مرۆڤ و گیا و گیانداران. له‌وما ژبووی پاراستنا ژینگه‌هێ ل زۆر وه‌ڵاتێن جیهانێ پارت و رێكخراوێن تایبه‌ت یێن پاراستنا ژینگه‌هێ هاتینه‌ دامه‌زراندن و ل سه‌ر ئاستێ نێڤده‌وله‌تی ژی پشته‌ڤانیا ژینگه‌هپارێزان دهێته‌كرن و به‌رده‌وام كۆنفرانس ژبۆی پاراستنا ژینگه‌هێ دهێنه‌ به‌ستن.
چونكی پیسبوونا ژینگه‌هێ بوویه‌ مه‌ترسی ل سه‌ر گه‌ردوونی ب گشتی.
ل هه‌رێما كوردستانێ ژی پارت و رێكخراوێن تایبه‌ت یێن پاراستنا ژینگه‌هێ .ده‌ڤه‌را ل ده‌مێ دو ئیداره‌یا هه‌رێما كوردستانێ ژێر دستهه‌ڵاتا ئێكه‌تیا نشتیمانی ب ده‌ڤه‌را كه‌سك دهێته‌ نیاسین و هه‌تا نهۆ ژی ئه‌و پارت ده‌ستهه‌ڵاتێ ئێكێ یا وێ ده‌ڤه‌رێ یه‌، ئه‌و پارتیا هێمایا كه‌سك هه‌لگرتی،
ئانكۆ خه‌باتێ دكه‌ت و قوربانیان دده‌ت ژپێخه‌مه‌ت ژیانه‌كا خۆش و به‌خته‌وه‌ر بۆ كورد و كوردستانیان، لێ د ڕه‌فتار دا پشكه‌كا كاریگه‌را دستهه‌ڵاتێ وێ پارتێ دژی ژینگه‌ها كوردستانێ نه‌، مه‌به‌ستا من ژینگه‌ها جڤاكێ و ئێمناهیێ یه‌ ، چونكی ئه‌گه‌ر ئه‌ڤ ژینگه‌هه‌ ل هه‌ر وڵاته‌كێ بهێنه‌ به‌رجه‌سته‌كرن ژینگه‌ها دیتر ژی دێ هێته‌ پاراستن . پتایبه‌ت پشتی وه‌غه‌را داویێ یاسكرتێرێ گشتی وێ حزبی ( مام جه‌لا تاله‌بانی ) ، ئه‌و ده‌ڤه‌را ژبن ده‌سهه‌ڵاتا حزبا هه‌لگرا ئارمێ كه‌سك و ب ده‌ڤه‌را كه‌سك دهێته‌ نیاسین پێدڤی یه‌ نمۆنێن پاراستنا ژینگه‌هێ بن . ژینگه‌ها سیاسی ، ئێمناهی و ژینگه‌ها گشتی ، نه‌خاسمه‌ كۆ سه‌نته‌رێ وێ پایته‌ختێ ڕه‌وشه‌نبیری یه‌ .
لێ مخابن ل جهێ ئه‌و ده‌سهه‌ڵاتێن وێ حزبێ درووشم و بنه‌مایێن حزبا خوه‌ پراكتیك بن، بووینه‌ چه‌ته‌ و رێگر و تێكده‌رێن ژینگه‌ها خه‌لكی، له‌شكرێن راگه‌هاندنێ و سۆشیال میدیایێ و چه‌كدای و ئێمناهیێ پێكئینانه‌، نه‌ ژبووی پاراستنا به‌رژه‌وندیێن گشتی یێن خه‌لكێ كوردستانێ و ژینگه‌ها وان، به‌لكی ژبووی سه‌پاندنا هێزا خوه‌ ل سه‌ر قانوون و ده‌ستهه‌ڵاتێ و پاراستنا به‌رژه‌وه‌ندیێن خوه‌ و كۆمپانێن ژێر ده‌ستهه‌لاتا وی.
ڕێگریكرن ل گه‌هاندنا گازا شل بۆ پارێزگه‌هێن هه‌رێما كوردستانێ، نه‌خاسمه‌ هه‌ولێر و دهۆك ژلایێ، تنێ ژبووی مه‌ره‌ما تێكدانا ژینگه‌ها جڤاكی و سیاسی یا كوردستانێ و قورخكرنا كۆمپانیێن كوردستانێ و دابینكرنا به‌رژه‌وه‌ندێن خوه‌ یێن ئابووری و دارایی گرۆپێ میلیشیایێن سه‌ر ب وان چه‌تان ب ڤێ ڕه‌فتارێ رابوون.
بێ گوهدان ل قانوون و ڕێنمایێن وێ ده‌ستهه‌ڵاتا حزبا وان پشكه‌كا كاریگه‌ر ل ده‌سهه‌ڵاتا هه‌رێمێ ب حكومه‌تێ و سه‌رۆكایه‌تی ڤه‌.!
ئه‌ڤه‌ژی هه‌ولێن زڤراندنێ نه‌ بۆ سه‌رده‌مه‌كێ پاشكه‌فتی یێ دوئیداره‌یێ و عه‌سكه‌رتاریه‌تێ، ل ده‌مه‌كی كو سه‌ركردێن حزبان و خه‌لكێ پایته‌ختێ ره‌وشه‌نبیری و ته‌ڤایا كوردستانێ داخوازا سه‌روه‌ریا قانوونێ و سازیكرنا حوكمه‌تێ و نه‌هێلانا قورخكرنێ دكه‌ن.
دیاره‌ ڤان چه‌ته‌ و ڕێگران دڤێت راستیا ل پێشچاڤێن خه‌لكی ڤه‌شێرن و نزانن ئه‌ڤ كابینا حوكمه‌تا هه‌رێمێ كابینا سه‌روه‌ریا قانوونێ و دادوه‌ریێ و وه‌كهه‌ڤیێ و پاراستنا ئێمناهیێ یه‌ ل كوردستانێ، ئه‌و سه‌رده‌م ب سه‌ر چوویه‌ ئه‌ڤ گرۆپه‌ و یێن ژ وان مه‌زنتر بشێن دژبه‌ریا حوكمه‌تێ بكه‌ت و خوه‌ ل قانوون و ڕێنمایا مه‌زنتر ببینن، كو ئه‌ڤه‌ هیڤیا خه‌لكێ كوردستانێ یه‌، له‌وما پشته‌ڤانیێ لێ دكه‌ت.
پشته‌ڤانیا خه‌لكێ كوردستانێ بۆ گاڤ و پرۆژێن چاكسازی و خزمه‌تگۆزاری و دادوه‌ریێ یێن ڤێ كابینا حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ ب سه‌رۆكاتیا مه‌سروور بارزانی، دز و چه‌ته‌ و ڕێگر و گه‌نده‌ڵكار دته‌نگ و نه‌رحه‌ت كرنه‌، له‌وما هه‌می شیانێن خوه‌ د مه‌زێخن بۆ دروستكرنا ئاسته‌نگان ل هه‌مبه‌ر حوكمه‌تێ، دوونێ حوكمه‌تێ گونه‌هبار دكر ب پاشگوهـ هاڤێتنا ده‌ڤه‌ران بن ده‌ستهه‌ڵاتا وان ژلایێ ئه‌نجامدانا پرۆژێن خزمتگۆزاری، ل ده‌مكی كو ده‌سهه‌ڵاتداێن وێ ده‌ڤه‌رێ كو ل سه‌ر حزبان ڤان رێگر و جه‌رده‌چیانه‌ پارێ پرۆژان بێ سه‌روشوون كریه‌.!
ژ لایه‌كێ دیتر ڤه‌ ئه‌و پرۆژێن مه‌زنێن ل سنوورێ هه‌ولێرا پایته‌خت هاتینه‌ ئه‌نجامدان چاڤێن خه‌لكی ڤه‌كرتر كرینه‌ ل سه‌رانسه‌رێ كوردستانێ ب سلێمانی ڤه‌ كو ئه‌و ده‌ڤه‌رێن پارتی ده‌سهه‌ڵاتا ئێكێ ئێمناهیترن و به‌رده‌وام د پێشكه‌فتنێ دانه‌، ئانكو ئیدارا خزمه‌تكرنا خه‌لكی یه‌، به‌رۆڤاژی وان ده‌ڤه‌رێن چه‌ند كه‌سه‌كێن پارێزه‌رێن به‌رژه‌وه‌ندیێن خوه‌ فه‌رمانێن خوه‌ ل سه‌ر دسه‌پینن.!
پێدڤی یه‌ سه‌ركردایه‌تیا ئێكه‌تیا نشتیمانی به‌رێ خه‌لكێ كوردستانێ و حوكمه‌تا هه‌رێمێ ل سه‌ر ڤان ره‌فتاران بهێته‌ ده‌نگ و رێگریێ ل سه‌رپێچیكارێن قانوونێ ئه‌وێن سه‌ر ب حزبا وان بگریت و كونترۆلێ ل سه‌ر كادر و لایه‌نگرێن خوه‌ بكه‌ت و بریار د ده‌ستێ كه‌سێن وه‌ڵات پارێز دا بیت ل چارچووڤێ پاراستنا به‌رژه‌وه‌ندیێن گشتی یێن كوردستانێ و رێزگرتن ل قانوون و رێنمایێن حوكمه‌تێ، هه‌كه‌ نه‌ مه‌زنترین زیان دێ ب حزبا وان كه‌ڤیت و خه‌لك دێ باجه‌كا گڕان لێ ستینیت.
بلا سیاسه‌ت و ره‌فتارێن حزبان هه‌لگرا ئارمێ كه‌سك و ده‌ستهه‌ڵاتا ئێكێ یا ده‌ڤه‌را كه‌سكین، ب ڕامان و پراكتیك بۆ پاراستنا كه‌سكاتیێ و ژینگه‌هێ بن.
داكۆ ژینگه‌ها هه‌رێما كوردسانێ ب گشتی ژینگه‌هه‌كا پاڤژ و بژوین بیت، ژ لایێ سیاسی و كارگێری و جڤاكێ و ئێماناهی و رووه‌كی و گیانداری، نه‌ك ببنه‌ پیسترین ڤایرۆس بۆ كوشتنا ژینگه‌ها كوردستانێ بۆ پاراستنا به‌رژه‌وه‌ندیێن سیاسی و ئابووری یێن چه‌ند كه‌سه‌كان.!

غیاس خالد زێباری

ره‌نگه‌ تانكه‌را نه‌فتێ و كامیره‌ دو تشتێن ژێكجودا بن، لێ ل هه‌رێما كوردستانێ دووراتی د ناڤبه‌را وان دا نه‌هێلایه‌ و هاتینه‌ پێكڤه‌ گرێدان.
ل ڤی سه‌رده‌می چافكێ كامیرێ باشترین هێزا چاڤدێریێ و پارێزڤانیێ یه‌ و بوویه‌ پێدڤیه‌كا سه‌رده‌مانه‌.
ل ده‌مێ دابه‌شكرنا (گازا سپی) من دیت كو كامیره‌یا ب پیڤه‌را یا هاتیه‌ گرێدان و ئه‌ڤه‌ ئێكه‌مین جاره‌ ڤێ دیاردێ ل هه‌رێما كوردستانێ دبینم و كار و بریاره‌كا هه‌ره‌ باشه‌، لێ ژ لایێ جڤاكی گرێدانا كامیرا چاڤدێریێ ب پیڤه‌را تانكه‌را نه‌فتێ نیشانێ نه‌ساخله‌میا جڤاكێ كورستانێ و نه‌بوونا باوه‌ریێ یه‌ د ناڤبه‌را (كۆمپانیێن بازرگانی و خه‌لكی) و (حوكمه‌تێ و كۆمپانیان) و (خه‌لكی و حوكمه‌تێ).
ب ڕامانه‌كا دیتر دزی و گه‌نده‌لی گه‌هشتیه‌ ئاستێن خوارێ، ئانكو باوه‌ری ب ده‌سهه‌ڵاتدارێن هه‌ره‌ كێم ژی نه‌هێت مینا شۆفێرێ تانكه‌را نه‌فتێ یان نوونه‌رێ كۆمپانیایێ كو چ پله‌یێن به‌رپرسیاریێ نینه‌.
دێ شێین بێژین نه‌باوه‌ری و گه‌نده‌لی بوویه‌ دیارده‌كا جڤاكی ل هه‌رێما كوردستانێ، پچووك مه‌زن، پله‌دار و بێ پله‌ كه‌فتینه‌ د ناڤ ڤێ گۆمێ دا.
ژلایه‌كێ دیتر ئه‌ڤه‌ نیشانێ هندێ یه‌ حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ هه‌ست ب ڤێ چه‌ندێ كریه‌، له‌وما ئه‌ڤ كابینا حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ به‌رهنگاربوون و راوه‌ستاندنا وێ كریه‌ به‌رنامه‌ و كارناما خوه‌ و گاڤێن پڕاكتیكی به‌رامبه‌ر هاڤێتینه‌.
لێ ده‌مێ من كامیرا چاڤدێریێ ب تانكه‌ران نه‌فتێڤه‌ دیتی، من هه‌ست ب شه‌رمزاریێ كر، چونكی مخابنه‌ جڤاكێ ساخله‌م و دادوه‌ر و ڕاستگۆیێ كوردستانێ بگه‌هیته‌ ڤی ئاستی.!
ئه‌ڤه‌ژی نه‌ گونه‌ها خه‌لكی و جڤاكی یه‌، به‌لكی گونه‌ها ده‌سهه‌ڵاتێ و حوكمه‌تێ و به‌رپرس و حزبێن كوردستانێ یه‌، كو ڕه‌وش گه‌هاندیه‌ ڤی ئاستی و زوو رێگری ل دز و گه‌نده‌ل و گه‌نده‌لیێ نه‌گرت، به‌لكی ئه‌و بوونه‌ پشكه‌كا سه‌ره‌كی ل به‌رده‌وامیدان و ته‌شه‌نه‌كرنا ڤێ ڤایرۆسا كۆژه‌ك. هه‌تا گه‌هشتیه‌ ئاستێ دروستبوونا نه‌باوه‌ریه‌كا مه‌زن د ناڤبه‌را ده‌ستهه‌ڵاتێ و جه‌ماوه‌ری و خه‌لكی به‌رپرسان . ده‌سهه‌ڵاتا دادوه‌ریێ ژی نه‌خاسمه‌ داواكاریا گشتی پشكه‌كا گونه‌ها وێ هه‌لدگریت، چونكی هه‌تا نهو نه‌شیایه‌ ب دروستی ب ئه‌ركێ خوه‌ ڕاببیت و به‌ڕه‌ڤانیێ ل مافێن گشتی بكه‌ت، ژ وان به‌رهنگاربوونا گه‌نده‌ل و گه‌نده‌لكاران، كو سه‌روه‌ت و سامانێ گشتی و نشتیمانی ب هه‌ده‌ر دایه‌، یان بۆ به‌رژه‌وه‌ندیێن تایبه‌ت بكارئینانه‌. ئه‌گه‌ر هنده‌ك گاڤ ژی هاڤێتبن د ڤه‌شارتی بوونه‌ و جهێ ڕه‌زامه‌ندیا خه‌لكی نینه‌.
رێگری و چاره‌سه‌ریا وێ ژی، ده‌مه‌كێ درێژ و ووڕ و وێره‌كیه‌كا نشتیمایانه‌ پیدڤێت.
نه‌ك چاره‌سه‌ریێن ده‌مكی و ئێش شكێن به‌لكێ چاره‌سه‌ریێن بنه‌ڕه‌تی یێن نه‌هێلانا ڤێ ئێشێ ب ڕهوریشال ڤه‌.
ئه‌ز باوه‌رم پڕانیا خه‌لكێ دلسۆز و نشتیمانپه‌ڕوه‌رێ كوردستانێ باوه‌ریه‌كا موكوم ب سه‌رۆك وه‌زیرێ نهۆ (مه‌سرۆر بارزانی) هه‌یه‌ ب ڕاگرتن و به‌هنگاربوونا گه‌نده‌ل و گه‌نده‌لكاران، موعجیزه‌كا مه‌زن ئه‌نجامبده‌ت و بێ ئۆمێدیا خه‌لكێ كوردستانێ به‌رامبه‌ر ڤێ دیاردێ بكه‌ته‌ ئۆمێده‌كا گه‌ش و باوه‌ریا خه‌لكێ كوردستانێ ب ده‌سهه‌لاتێ بزڤرینته‌ڤه‌ و گاڤێن جه‌نابێ وی یێن به‌رهنگاروونا گه‌نده‌لیێ و سه‌روه‌ریكرنا قانوونێ و دادوه‌ریا جڤاكی ل سه‌ر ئاستێ جیهانێ ده‌نگ ڤه‌بده‌ن. چونكی ل سه‌ر ئاستێ جه‌ماوه‌ری پشته‌ڤانی و پشتگیریه‌كا زۆر هه‌یه‌، هه‌ر وه‌سا ل سه‌ر ئاستێ سیاسی و حزبی ژی دیسا مه‌زنترین پشته‌ڤان لێ دهێته‌ كرن، ئه‌و ژی پارتی دیمۆكراتی كوردستانه‌. ل سه‌ر ئاستی كه‌سایه‌تی ژی پێگه‌هه‌كێ مه‌زن و تایبه‌ت هه‌یه‌.
ئه‌ڤه‌ هه‌می فاكته‌رن كۆ سه‌رۆكێ حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ (مه‌سرۆر بارزانی) بشێت بریار و كارناما خوه‌ بجه بینیت و چ كه‌س و لایه‌ن نه‌شێن هه‌ڤدژیێ لێ بكه‌ن و بریار و ڕاسپاردێن جه‌نابێ وی دێ بنه‌ كامیرێن چاڤدێریێ و هه‌می خه‌لك به‌رپرس و نه‌به‌رپرس، بازرگان و جۆتیار، فه‌رمانبه‌ر و كاسبكار، دێ خوه‌ ژێ پارێزن.