چه‌ندى هزر بكه‌م كو ئه‌و ئێشا ژده‌ستدانا بیردانكێ (فقدان الژاكره) ئه‌وا ئه‌م گه‌له‌ك د فلمێن ئاكشن و یێن درامایان دا دبینین، یان د رۆمانان دا دخوینین، هه‌ما ده‌روه‌كه و تشته‌كێ ده‌ستكرده، یانژى راستیه هنده مه‌زن دكه‌ن هه‌تا دبیته تشته‌كێ وه‌سا كو خه‌لك باوه‌ر ژێ بكه‌ن، جاره‌كێ من به‌یانه‌ك و كه‌نیه‌ك و ژبیركرنا میلان كۆندێرا خواند كو “به‌خته‌وه‌رترین ملله‌ت ئه‌ون یێن بێ بیردانك و بێ دیرۆك” من ژى سه‌حركه ئه‌مریكا! ئه‌رێ عیراقا 1941 دشیا ل به‌رامبه‌ر ئمبراتۆیا بریتانیا یا مه‌زن براوه‌ستێت كو ده‌سهه‌لاتى ل چارێكا ئاكنجیبووێن ئه‌ردى كرى و 33 ملیۆن كیلۆمه‌ترێن چار گۆشه گرتین، چارێكا جوگرافیا ئه‌ردى؟ فه‌ریق حسێن فه‌وزى سه‌رسالارێ له‌شكرى و په‌سه‌نده‌ك و سیردانه‌كا چارگۆشا زێرین، هه‌ر چار عه‌قیدان: سه‌لاحه‌دین ئه‌لسه‌باغ، فه‌همى سه‌عید، كامل شه‌بیب و مه‌حموود سه‌لمان. پلان بۆ شۆره‌شێ دنابوون د شه‌رگه‌ها شه‌رێ جیهانێ یێ دویێ دا، دیسا كه‌س چالاكتر نینه ژ موخابه‌راتێن ئه‌نگلیزى كو ده‌ستێن خوه یێن درێژ كو دگه‌هنه هه‌مى تشتێن ڤه‌شارتى، بایۆزێ بریتانى دنڤیست كو شۆره‌ش یا گه‌ه‌هشتیه به‌رده‌رێ مالێ، له‌ندن ژى به‌رسڤ ناده‌ت، بالیۆزێ بریتانى كورنۆالیس گۆت:
ـ شۆره‌شا مایس ئه‌ز ڤه‌جنقاندم هه‌تا راده‌یێ هندێ ئه‌ز گوهشیم و گێژكرم، به‌لێ چرچل ب هه‌دراى یێ چاڤه‌رێ بوو دا كو داگیركرنا عیراقێ بزڤرینته‌ڤه، شۆره‌ش بوو پشتا له‌شكرێ عیراقێ شكاند، خوه تشته‌ك بۆ نه‌هێلا و چه‌ك و فرۆكه و ئه‌فسه‌ر و سه‌رباز نه‌هاتنه قه‌ربۆكرن ب چو ره‌نگه‌كى، له‌شكرێ عیراقێ پتر ژ هه‌شتێ ژ سه‌دێ ژ هێزا خوه یا ئه‌سمانى ژ ده‌ستدا و پتر ژ فره‌قه‌كا پیاده یا ته‌مام. چرچل ئه‌ڤ سه‌ربۆره بۆ خوه گرتبوو، ژ كێ ژ بسمارك ئه‌وێ سڤكاتى ب نابلیۆنێ سیێ یێ ده‌خه‌س كرى، دا كو ده‌لیڤێ بده‌تێ و بێگونه‌ه بكه‌ت كو بۆ داگیركرنا فره‌نسا هه‌میێ یێ چاڤه‌رێ بوویێ. بسماركى پێهنه‌ك ل پاشیا نابلیۆنێ سیێ دا به‌ر ب رۆما ب نه‌فكریه‌كێ ره‌زیل، برۆسیا و كۆماریا فایمار و ئه‌و ویلایه‌تێن دیتر بوونه ئێك دا كو ئه‌لمانیا یا ئێكگرتێ دیار ببیت، وه‌كو ستریه‌ك د ناڤ ته‌نگا ئه‌ورۆپا هه‌میێ را!!. ئه‌رێ عیراقا پشتى 2003 دكاریت ل به‌رامبه‌ر ویلایه‌تێن ئێكگرتى یێن ئه‌مریكى براوه‌ستێت؟ بیرهاتنا پێنجه‌مێن یا داگیركرنا ئه‌مریكى ل پایزا 2010 ل سه‌ر مه‌را ده‌رباز دبیت، كه‌س ژى داخۆیانیێن سه‌یدایێ راج به‌حس ژێ ناكه‌ت: له‌شكرێ عیراقى نه‌كاریت سنۆرێن خوه یێن ناڤخوه یى نه‌ك یێن ده‌رڤه بپارێزیت! هه‌ر وه‌سا داخۆیانیێن گه‌له‌كان كو خوه‌ڤه‌كێشانا ئه‌مریكى دره‌وه‌كه، مانۆره‌یه‌ك بۆ هندێ كو وانه‌یه‌كێ بده‌ته سیاسه‌تمه‌دارێن عیراقێ و جیهانێ، وانه‌یه‌كا نوو د براگماتیێ دا، دا كو په‌یڤا دووماهیان یا وان بیت: ئه‌رێ مه نه‌گۆتبوو هه‌وه؟ هوون بۆچى جارا ئێكێ گۆهێ خوه ناده‌نه كه‌سێ؟ ئه‌رێ پێدڤیه كاره‌سات بهێته روودا ندا ژنوو تێبگه‌هن كا چ دهێته روودان؟ ئه‌رێ هوون بۆچى هه‌مى ئێكێن شاش هه‌میان دجه‌ربینن، به‌رى كو بهێنه رێكا راست و هنگ د جه‌رباندى؟ هه‌ر وه‌سا ژى داعشێ ژى وه‌كر ده‌مێ حوه‌كمه‌تا عیراقێ گوهشاندى حه‌تا گێژ كرى، ئابوورێ وێ تێكدا و نیڤا له‌شكرێ وێ ژى پووچ و په‌لاچه‌كر، كه‌لوپه‌ل و چه‌ك ناڤوده‌نگى و مۆرالا وى، زێده‌بارى وێرانكرنا سێ پارێزگه‌هێن وێ ب هه‌مى قه‌صه‌به‌یێن وێ ڤه، باژارێن وێ ژێرخانێن وێ هه‌میان، ئه‌ڤ ڤه‌جنقینا حوكمه‌تا عیراقێ، هینگى كۆچكا سپى یا بچووك ل ده‌ڤه‌را كه‌سك، ب هه‌دارى چاڤه‌رێ دكر ـ جوداهیه‌كا مه‌زن هه‌بووو د ناڤبه‌را چاڤه‌رێكرنێ و تكبیرێ دا، ئه‌ڤجا درووشمێ وان ئه‌وه خشیمیا مه جهێ كه‌یسگرتنا وانه، نه‌ك مه‌رجه ژى كو كه‌سێ عه‌ره‌ب سیخۆره‌ك بیى یان ده‌ستكه‌ك بیت یان خاین بیت، ئه‌و به‌سى وانه كو یێ نه‌زان و خشیم بیت، هه‌ر ده‌م وى تشتى دكه‌ت یێ كو هه‌رده‌م دوژمن ل هیڤیا وى تشتى. هینگى یێ نه‌زان دێ زیانێ گه‌هینته خوه پتر ژ دوژمنێ خوه! پشتى دووماهیا داعش بالیۆز دێ ده‌سهه‌لات خوه جاره‌كا ل سه‌ر عیراقێ رائێخیت، ب هه‌مى سازیێن خوه‌ڤه چو دبچووك بن یان مه‌زن، ژ په‌یره‌وێن خواندنا بنه‌ره‌ت بگره هه‌تا سیسته‌مێ ناڤخوه یێ جڤاتا نوونه‌ران و یا دادگه‌ها ئێكگرتى، زێده‌بارى بنگه‌هێن ئه‌سمانى و یێن پیاده یێن نوو، ئه‌وێن كو ره‌نگه بنگه‌هێ ئه‌نجۆلیك كریه بنگه‌هه‌كێ ناڤه‌ندى!.
و/ ئه‌ڤرۆ
نيشاندان
