ئه‌ڤرۆ:
بۆ پاشه‌رۆژه‌كا باشتر و وه‌لاته‌كێ ئارام و خوه‌شگوزه‌ران، پارته‌كا ب هێز ب هه‌لبژێره..
په‌یام و به‌رنامێ پارتی دیموكراتی كوردستان بۆ هه‌لبژارتنێن خولا پێنجێ یا جڤاتا نوونه‌رێن ئیراقێ 2021
په‌یاما پارتی دیموكراتی كوردستان بۆ هه‌لبژارتنێن جڤاتا نوونه‌رێن ئیراقێ..
پارتی دیموكراتی كوردستان، ئێكه‌مین پارتا نیشتمانی و دیموكرات ل كوردستانێ، هه‌ر ژ ده‌ستپێكێ، مه ل پیناڤی ئازادیا تاكی و مافێ نه‌ته‌وی و نیشتمانی دا خه‌بات كریه. تاكو ئه‌ڤرۆ، پارتی دیموكراتی كوردستان یا به‌رده‌وامه ل سه‌ر خه‌باتا خوه ل پیناڤی مافێن نیشتمانی یێن كوردان.
ئه‌م ب رێیا ب هێزكرنا ده‌زگه‌هێن مۆدێرن و به‌رپرسیار و دیموكراسی، ل ناڤ ئیراقێ و هه‌رێما كوردستانێ بزاڤا بده‌ستڤه‌ئینانا مافێن نیشتمانی دكه‌ین.
ب رێیا كاركرنێ ل گه‌ل جیران و دۆستێن نێڤده‌وله‌تی، ب پێگیری ب دستوورێ ئیراقێ كاری بۆ مافێن نیشتمانی یێن هه‌موویان دكه‌ین، ئه‌و دستوورێ ئێكه‌تیا ئاره‌زومه‌ندانه یا خه‌لكی، ئاخێ و سه‌روه‌ریێ د پارێزیت.
ئه‌م ئێكه‌مین پارتا نیشتمانی یا دیموكراتین ل كوردستانێ، ئه‌م پارتی دیموكراتی كوردستانین.
په‌یاما پارتی دیموكراتی كوردستان وه‌كو به‌رده‌وام، په‌یامه‌كه كو ب دیتنا وێ دیموكراسی دبیته ئه‌گه‌رێ ئێك ده‌نگكرن و ئێك هه‌لویستكرنا هه‌موویان ل پیناڤی چاره‌سه‌ریا كێشان دا، چاره‌سه‌ریا كێشێن سیاسی كو بووینه رێگر ل به‌رده‌م پێشكه‌فتنا گشتگیر و خوه‌شگوزه‌رانیا ملله‌تی دا ب باوه‌ریه‌كا چه‌سپاندی ب دیموكراسیێ، ئازادیێ و پێكڤه‌ژیانا ئاشتیانه، ئه‌م دێ پشكداریێ د هه‌لبژارتنێن جڤاتا نوونه‌رێن ئیراقێ دا كه‌ین و داخوازێ ژی ژ خه‌لك و دلسۆزێن ئه‌زیز دكه‌ین بچنه بنگه‌هێن ده‌نگدانێ و ده‌نگێن خوه بده‌ن.
داخوازێ ژ ده‌نگده‌ر و دلسۆز و ئه‌زیزێن خوه دكه‌ین ده‌نگ ب پارتی دیموكراتی كوردستان بده‌ن بۆ وێ چه‌ندێ گیانێ شه‌هیدێن مه ئاسووده بیت و دۆزا ره‌وا یا گه‌لێ كوردستانێ هه‌ر د ده‌ستێ ئه‌مین دا بمینیت، هه‌روه‌سا بۆ وێ چه‌ندێ ئاخ، مرۆڤ، ماف و ده‌ستكه‌فتێن شه‌رعی یێن كوردستانێ ب پاراستی بمینن.
جه‌ماوه‌رێ خوه‌شتڤی..
ده‌نگده‌رێن دلسۆز..
ئه‌م هه‌موو ب روناهیا دیموكراسیه‌تێ و باوه‌ری بوون ب ره‌وانگه‌یا سیاسی یا پارتی دیموكراتی كوردستان و هه‌روه‌سا ب گیانێ پێشمه‌رگه‌ی و ب درووشمێ (بۆ پاشه‌رۆژه‌كا باشتر و وه‌لاته‌كێ ئارام و خوه‌شگوزه‌ران.. پارته‌كا ب هێز هه‌لبژێره) پشكداریێ د ڤان هه‌لبژارتنێن چاره‌نڤیسساز دا دكه‌ین پشته‌ڤانیا ب هێز بۆ پارتی دیموكراتی كوردستان، ئێكه‌مین پارتا دیموكرات ل كوردستانێ، دڤان هه‌لبژارتنان دا، وه‌دكه‌ت دیرۆكا مه پتر یا به‌رجه‌ستكری بیت و ده‌مژمێر ژی د به‌رهه‌مدارتر بن و پاشه‌رۆژا مه ژی یا گه‌شتر بیت، ژبه‌ر وێ ئێكێ ل 10 چریا ئێكێ 2021، د كه‌رنه‌ڤاله‌كێ ره‌نگا و ره‌نگێ نیشتمانی دا، داخوازێ ژ هه‌وه دكه‌ین ده‌نگ ب پارتی دیموكراتی كوردستان بده‌ن، پارته‌كا راستگۆ كو پارێزگاریێ ل دۆزا گه‌لێ كورد دكه‌ت، ئه‌م ب جدی كار بۆ هه‌ر ده‌نگه‌كی دكه‌ین ل پیناڤی ب هێزكرنا ده‌ستێ خوه ل به‌غدا بۆ پاراستنا مافێن كوردستانیان.
به‌رنامێ
پارتی دیموكراتی كوردستان
بۆ هه‌لبژارتنێن جڤاتا نوونه‌رێن ئیراقێ 2021
پارتی دیموكراتی كوردستان ئێك ژ حزبێن هه‌ره ره‌سه‌ن یێن ئیراقێ یه و هه‌ر ژ ده‌ستپێكا دامه‌زراندنا خوه، وه‌كو به‌رده‌وام یا رژد بوو ل سه‌ر كێشێن دیموكراسیێ ل ئیراقێ و گرێدانا وێ ب خه‌باتا خوه یا نه‌ته‌وی یا ره‌وا ڤه، هه‌روه‌سا به‌رده‌وام و نوكه ژی كاراكته‌ره‌كێ گرنگه د پرسێن نیشتمانی یێن ئیراقیان دا.
پارتی دیموكراتی كوردستان یا پێداگیربوو ل سه‌ر وێ چه‌ندێ كو په‌ناگه‌هه‌ك بیت بۆ هه‌موو ئازادیخوازێن ئیراقی، ئه‌و ئازادیخوازێن ژ ده‌ستێ سیسته‌مێن دیكتاتۆری دا ره‌ڤین، ب جۆره‌كی كو جهێ گونجای یێ وان بیت و نه‌هێته پێشێلكرن ژ روویێ كارگێری و حوكمرانیا وه‌لاتی و سه‌قامگیریا ئه‌منی و سیاسی و نه‌ته‌وی، ئه‌م د هه‌لبژارتنێن داهاتی دا، ل پیناڤی به‌رفره‌هكرنا تێگه‌هێ ده‌وله‌تا مه‌ده‌نی و دیموكراسی و فیدرالی دێ پشكداریێ كه‌ین ل سه‌ر بنه‌مایێ به‌لاڤكرنه‌كا دادپه‌روه‌رانه یا ده‌ستهه‌لاتێ و سامانی، هه‌روه‌سا ده‌سته‌به‌ركرنا ده‌لیڤان ب یه‌كسانی بۆ هه‌موویان و ئاڤه‌دانكرنا ده‌وله‌تا ده‌زگه‌هان و قانوونێ و پێگیریكرن ب دستووری.
پارتی، ب ل به‌رچاڤ وه‌رگرتنا پاشه‌رۆژا ئیراقێ و پاراستنا بریارا خوه یا سه‌ربخوه یا نیشتمانی، بزاڤێ دكه‌ت بۆ پشته‌ڤانیكرنا بجهئینانا به‌رنامێ چاكسازیا به‌رهه‌مدار، بۆ بده‌ستڤه‌ئینانا حه‌ز و خواستێن گه‌لێ ئیراقێ د به‌رهنگاریا گه‌نده‌لیێ و پێشكێشكرنا خزمه‌تگوزاریێن پێدڤی و بنه‌ره‌تی. هه‌روه‌سا فره‌جۆركرنا ئابووریا وێ و دابینكرنا ده‌لیڤێن كاری و باشتكرنا بواری كارگێری و ب هێزكرنا داموده‌زگه‌هێن ده‌وله‌تێ. ژبلی وێ چه‌ندێ داخواز دكه‌ت ئاواره ب كه‌رامه‌ت ڤه بزڤرنه ده‌ڤه‌رێن خوه یێن ره‌سه‌ن.
بۆ ل به‌رچاڤ وه‌رگرتنا پرۆسا هه‌لبژارتنان ئه‌م داخواز دكه‌ین ئه‌و پرۆسا گرنگ یا دادپه‌روه‌رانه و زه‌لال بیت و ل ژێر چاڤدێریا رێكخراوا نه‌ته‌وێن ئێكگرتی دا بیت.
لیستا پارتی دیموكراتی كوردستان
كو لیستا كه‌ڤنترین و ب ئه‌زموونترین پارتا كوردستانی و ئیراقی یه،
خودانا پترین ده‌ستكه‌فت و شانازیه،
خه‌باتێ دكه‌ت ل پیناڤی:
پێگه‌هێ كوردستانێ د ئیراقێ دا
– بجهئینانا دستووری هه‌موو ماده و برگێن خوه‌ڤه، كو تاكه زامنێ به‌رده‌وامیا ئێكه‌تیا ئاره‌زوومه‌ندانه‌یا ئاخ و گه‌ل و سه‌روه‌ریا ئیراقێ یه و پێگیریكرن ب هه‌موو ده‌قێن وی دستووری كو ل سه‌ر پرنسیبێن هه‌ڤپشكیێ و هه‌ڤسه‌نگیێ و سازانێ هاتیه دارێشتن.
– پاراستنا قه‌وارێ سیاسیێ هه‌رێما كوردستانێ ب گیانێ ئێكرێزیا كوردستانی، تاكو بشێین گرفتێن چاره‌سه‌ر نه‌بوویێن د ناڤبه‌را هه‌رێما كوردستانێ و به‌غدا ژی چاره‌سه‌ر بكه‌ین.
– ب رێیا میكانیزمێن دستووری، خه‌باتێ دكه‌ین ل پیناڤی زڤراندنا ده‌ڤه‌رێن كوردستانی یێن كێشه ل سه‌ر، ئه‌وژی ب جهئینانا مادێ (140) ژ دستوورێ ئیراقێ و میكانیزمێن وێ (ئاساییكرن، سه‌رژمێری، راپرسی) و ب دووماهیئینانا ره‌وشا ناله‌بار یا وان ده‌ڤه‌ران و قه‌ره‌بووكرنا خه‌لكێ وان یێ خوه‌شتڤی.
– دووماهیئینان ب ره‌وشا شێواندی یا باژێرێ كه‌ركووكێ و هه‌موو ده‌ڤه‌رێن ناكۆكی ل سه‌ر و رێزگرتن ل ئیرادا خه‌لكێ وان یێن دلسۆز و قه‌ره‌بووكرنا وان.
– بزاڤكرن بۆ ڤه‌گه‌راندنا روفاتێن ئه‌نفالكریان و قه‌ره‌بووكرنا كه‌سوكارێن وان ب باشترین شێوه و ئاڤه‌دانكرنا هه‌ڤچه‌رخانه یا ده‌ڤه‌رێن وان.
وه‌لاته‌ك بۆ هه‌موویان
– ب ده‌ستڤه‌ئینانا مافێن نه‌ته‌وی و نیشتمانی یێن گه‌لێ كوردستانێ.
– ئیراق وه‌لاته‌كێ فره نه‌ته‌وه و ئایینه، پێدڤیه ب كریار رێز ل نه‌ته‌وه، ئایین، ئایینزا و هزرێن جودا بگریت و پانتاییا كار و ئازادیان بهێته دابینكرن و قانوون ب پارێزیت، له‌وما دڤی پیناڤی دا كار بۆ دكه‌ین و هه‌تا ب ده‌ستڤه‌ئینانا وان ناراوه‌ستین.
– داكۆكیرن ژ مافێن سیاسی و كارگێری و كلتووری یێن توركمان، كلدان، سریان، ئاشووری، ئه‌رمه‌ن و سابیئێن مه‌ندائی.
– شنگال، خه‌لك و ئاخا وێ د ئه‌زیزن، كار دكه‌ین ل پیناڤی ب دووماهیئینان ب ره‌وشا ناله‌بار ژیانا وان و قه‌ره‌بووكرنا وان ب باشترین شێوه.
– گرنگیدان ب كوردێن ئێزدی، زه‌ره‌ده‌شتی، شه‌به‌ك، فه‌یلی و كاكه‌یی و رێزگرتن ل كلتوور و تێگه‌هشتنێن وان یێن هزری و دابینكرنا مافێن وان یێن دستووری.
– گرنگیدان ب پێكڤه‌ژیانا ئایینی یا هه‌ڤچه‌رخ و رێزگرتن و ب دووماهیئینان ب هه‌موو توندره‌ویێن ئایینی و مه‌زه‌بی، كو دبنه گه‌ف بۆ سه‌ر ژیان و ئازادیا وه‌لاتیان.
– كار دكه‌ین ل پیناڤی ب رێڤه‌چوونا سه‌رژمێریا گشتی ل ئیراقێ.
ئابووریه‌كێ خوه‌شگوزه‌ران
– خه‌باتێ دكه‌ین ل پیناڤی دابینكرنا ماف، بودجه، مووچه و شایستێن دارایی یێن هه‌رێما كوردستانێ، هه‌ر ل ڤێره رێزێ ل خۆراگری و بێهنفره‌هیا وه‌لاتی و فه‌رمانبه‌رێن هه‌رێما كوردستانێ دگرین و ب پێزانین ڤه سوپاسیا وان دكه‌ین.
– كاركرن ل پیناڤێ ده‌ركرنا قانوونێن گرنگ، كود بنه ئه‌گه‌رێ ب هێزكرنا بنه‌مایێن ده‌وله‌تێ وه‌كو قانوونا دامه‌زراندنا ده‌سته‌یا بلند یا مافێن هه‌رێم و پارێزگه‌هان، قانوونا ده‌سته‌یا گشتی یا چاڤدێریا داهاتان و قانوونا په‌ترۆل و غازێ.
– پتر گرنگیدان ب بوارێن ساخله‌میێ و ده‌زگه‌هێن ساخله‌می، ب تایبه‌ت نه‌خوه‌شخانێن كورۆنایێ و پێدانا فاكسینی، تاكو گیانێ وه‌لاتیان یێ پاراستی بیت.
– پتر گرنگیدان ب خزمه‌تگوزاریێن دبوارێن ئاڤ، كاره‌با و پاقژراگرتنا باژێر و باژێركان.
– گرنگیدان ب ره‌خساندنا ده‌لیڤێن كاری ب تایبه‌تی بۆ لاوان، بۆ ڤێ مه‌به‌ستێ ژی به‌رنامێ قه‌ركرن بۆ كاری و پرۆژان بهێته رێكخستن.
– گرنگیدانا پتر ب جۆره‌ییا وان ئاهێن خوارنێ ئه‌وێن دهێنه به‌لاڤكرن ژ روویێ كوالێتی و فره‌جۆره‌ییێ و گرنگیدانا تایبه‌ت ب خۆراكیا زارۆیان.
– گرنگیدان ب ئاڤاكرنا ژێرخانا ئابووری، هه‌روه‌سا كاره‌بێ و چاندنێ.
ده‌وله‌ته‌كا هه‌ڤچه‌رخ
– كار دكه‌ین پیناڤی چاكسازیێ ل هه‌موو بوار و سیكته‌ران دا، ب تایبه‌ت د بوارێن ساخله‌میێ و په‌روه‌ردێ و كلتووری دا.
– كاركرن ل پیناڤی چاكسازیا میدیایی دا، ب تایبه‌ت دابینكرنا پانتایه‌كێ ئازادیا بیرورا و دگه‌لدا رێگرتن ل ناڤزراندنێ و سڤكاتیكرنێ ب مرۆڤی و تایبه‌تمه‌ندیێن كه‌سایه‌تی.
– خه‌باتێ دكه‌ین ل پیناڤی نه‌هێلانا گه‌نده‌لیێ و ب سزا گه‌هاندنا گه‌نده‌لكاران.
– رێزگرتن ل سه‌روه‌ریا ئیراقێ و رێگرتن ل ده‌ستێوه‌ردانێن ده‌ره‌كی د كاروبارێن ناڤخوه‌یی یێن ئیراقێ دا، ئه‌و ده‌ستێوه‌ردانێن كون اسناما سیاسی یا ئیراقێ دئێخنه ژێر پرسیارێ.
– پشته‌ڤانیكرنا جڤاتا نوونه‌رێن ئیراقێ و حوكمه‌تا فیدرال یا ئیراقێ، تاكو باشترین په‌یوه‌ندیێن دبلۆماسی ل گه‌ل وه‌لاتێن جیهانێ بهێنه گرێدان.
– كار دكه‌ین ل پیناڤی بێلایه‌نكرنا له‌شكرێ ئیراقێ و رێگرتن ل میلیتاریزه‌كرنا جڤاكێ ئیراقی و دووماهیئینان ب هه‌موو وان میلیشیێن كو ژ ده‌رڤه‌ی ده‌زگه‌هێن فه‌رمی نه و بووینه گه‌ف بۆ سه‌ر ژیانا وه‌لاتیان.
– دابینكرنا هه‌موو ماف و شایستێن پێشمه‌رگێ كوردستانێ و رێزگرتن ل پێشمه‌رگه‌ی وه‌كو سۆمبۆلا ئازادیێ.
ل پیناڤی ڤان ئارمانجان دا و ب هه‌ماهه‌نگی ل گه‌ل هه‌موویان، كار دكه‌ین تاكو ئیراق ببیته ئیراقا هه‌موویان، له‌وما داخوازێ ژ ده‌نگده‌رێن خوه‌شتڤی دكه‌ین، بچنه سه‌ر سندووقێن ده‌نگدانێ و ب وژدان ب سه‌حكرن ل وێ دیرۆكا كو یا پره ژ شانازیێ، ب دیتنا ئه‌ڤرۆ كو یا پره ژ جه‌ساره‌تێ و رژدیێ، ب پاشه‌رۆژ بینین، كو یا پره ژ خه‌ونێن مه‌زن یێن نه‌ته‌وی و نیشتمانی، ده‌نگ ب به‌ربژارێن پارتی دیموكراتی كوردستان بده‌ن بۆ پاشه‌رۆژه‌كا گه‌ش و پر ژ دلنیایێ و ئارامیێ و دوور ژ هه‌ر جۆره دله‌راوكی و ترسه‌كێ.
به‌لێ
رۆژ رۆژا سه‌ركه‌فتنێ یه و
ده‌نگ ب به‌ربژارێن پارتی دیموكراتی كوردستان بده‌ن
نيشاندان