ئه‌ڤرۆ:

مه‌كته‌با سیاسی یا پارتی دیمۆكراتی كوردستان، به‌یاننامه‌ك ب هه‌لكه‌فتا 75 سالیا دامه‌زراندنا پارتی به‌لاڤكر و تێدا دوپاتی ل بزاڤێن پارتی بۆ پاراستن و پێشڤه‌برنا ئه‌زموونا سیاسی یا هه‌رێما كوردستانێ‌ كر.

د به‌یاننامێ‌ دا هاتیه‌: دامه‌زراندنا پارتی دیمۆكراتی كوردستان، ب مفا وه‌رگرتن ژ هزرا رۆهنا رابه‌رێ‌ نه‌ته‌وه‌یی ” مسته‌فا بارزانیێ‌ نه‌مر” و ده‌سته‌یه‌كێ‌ ژ دلسۆزێن گه‌لێ‌ مه‌، هیڤی ل ده‌ڤه‌ خه‌لكێ‌ كوردستانێ‌ په‌یدا كر و چرایێ‌ ئومێدێ‌ د دلێ‌ خه‌لكێ‌ كوردستانێ‌ دا هه‌لكر و بوو مینبه‌را كۆمكرنا هه‌موو هێز و شیانێن جڤاكی و كلتووری.

هه‌روه‌سا تێدا هاتیه‌” ب ئیلهام وه‌رگرتنێ‌ ژ فه‌لسه‌فا دامه‌رزاندنێ‌، پارتی هه‌موو بزاڤ كرن بۆ ئێكرێزی و ته‌بایی و پێكڤه‌ژیانا نه‌ته‌وه‌یی و ئاینی و سیاسی و ئێكگرتنا ناڤمالا كوردستانێ‌ هه‌تا هه‌موو پێكڤه‌ ڤی قه‌وارێ‌ سیاسی برێڤه‌ ببه‌ن و بپارێزن و داكواكی ل جوداهی و ئازادیێن خه‌لكێ‌ كوردستانێ‌ و مافێن ره‌وا و دستووری یێن گه‌لێ‌ كوردستانێ‌ ب هه‌موو پێكهاتێن نه‌ته‌وه‌یی و ئاینی و كورد و توركمان و كلدان و سریان و ئاشووری و ب موسلمان و مه‌سیحی و ئێزدیان ڤه‌ بكه‌ین.

هه‌روه‌سا د به‌یانناما مه‌كته‌با سیاسی یا پارتی دیمۆكراتی كوردستان دا هاتیه‌: ستراتیژیه‌تا سه‌رۆك مه‌سعود بارزانی و سه‌ركردایه‌تیا پارتی دیمۆكراتی كوردستان بۆ سه‌ره‌ده‌ریكرنێ‌ ل گه‌ل ڤێ‌ ره‌وشێ‌ ل سه‌ر وی شه‌نگسته‌ی هاتیه‌ دارێتن، كو به‌رژه‌وه‌ندیێن بلندێن گه‌لێ‌ كوردستانێ‌ ژ هه‌ر تشته‌كی گرنگترن، بزاڤێن سه‌ره‌كی یێن پارتی بۆ وێ‌ چه‌ندێ‌ نه‌، كو هه‌موو شیانێن خه‌لكێ‌ كوردستانێ‌ بكه‌نه‌ ئێك ژ پێخه‌مه‌ت پاراستنا سه‌روه‌ری و به‌رژه‌وه‌ندیێن بلندێن گه‌لێ‌ كوردستانێ‌ و پاراستنا قه‌وارێ‌ سیاسی یێ‌ هه‌رێما كوردستانی، د ڤی واری ژی دا، پارتی دیمۆكراتی كوردستان وه‌كو هه‌رده‌م چو ده‌ستبه‌رداری ژ كه‌ركووك و ده‌ڤه‌رێن كوردستانی یێن دی یێن ده‌رڤه‌ی هه‌رێمێ‌ و چو مافێن گه‌لێ‌ كوردستانێ‌ ناكه‌ت و بۆ بده‌ستڤه‌ئینانا ڤێ‌ ئارمانجێ‌ ژی هه‌موو بزاڤان دكه‌ت بۆ وێ‌ چه‌ندێ‌ د چارچوڤێ‌ ماددێ‌ 140 دستوورێ‌ عیراقێ‌ دا كێشێن د ناڤبه‌را هه‌رێما كوردستانێ‌ و حوكمه‌تا فیدرال دا بهێنه‌ چاره‌سه‌ر كرن.

ل دۆر په‌یوه‌ندیێن ده‌رڤه‌ر، د به‌یانناما پارتی دا هاتیه‌: هه‌ر ژ ده‌ستپێكا دامه‌رزاندنا په‌رله‌مان و حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ‌ و هه‌تا نوكه‌ ژی بزاڤێن ب وی ئاراسته‌ی بوون، كو سه‌ر بنه‌مایێ‌ هه‌ڤسۆیه‌كا باش و به‌رژه‌وه‌ندیێن هه‌پشك مه‌ په‌یوه‌ندیێن دروست هه‌بن و بۆ ڤێ‌ ژی مه‌ هه‌موو رێیێن بكارئیناین، سه‌ره‌رای هه‌ڤسۆزیا مه‌ ژی بۆ چاره‌سه‌ریا دیمۆكراسیانه‌ و ئاشتیانه‌ یا چاره‌كرنا كێشان ب رێیا دیالۆگێ‌، مه‌ داخواز ژی یا ژ هه‌موو ئالیێن سیاسی یێن پارچێن دی یێن كوردستانێ‌ كری، كو رێزێ‌ ل سه‌روه‌ریا هه‌رێما كوردستانێ‌ و پێگیریێن نێڤده‌وله‌تی و قانوونان بگرن و به‌هانا نه‌ده‌نه‌ چو ده‌وله‌ته‌كێ‌ سنوورێن هه‌رێما كوردستانا عیراقێ‌ ببه‌زینیت و زیانێ‌ بگه‌هیننه‌ قه‌وارێ‌ سیاسی یێ‌ هه‌رێما كوردستانێ‌ و خه‌لكێ‌ وێ‌.

ئه‌ڤرۆ:

سه‌رۆك بارزانی د دیداره‌كێ دا ل گه‌ل (فالح فه‌یاز) سه‌رۆكێ ده‌سته‌یا حه‌شدا شه‌عبی ره‌وشا ئیراقێ و ده‌ڤه‌رێ و دووماهی پێشهاتێن ئه‌منی هاتنه‌ به‌حسكرن.

هه‌ر د وێ دیدارێ دا دانوستاندن ل سه‌ر ره‌وشا سیاسی یا ئیراقێ و ده‌ڤه‌رێ و دووماهی پێشهاتێن ئه‌منی و هه‌روه‌سا گه‌ف و لڤینێن تیرۆرستێن داعشێ ژی هاتنه‌ كرن.

د دیدارا سه‌رۆك بارزانی و سه‌رۆكێ ده‌سته‌یا حه‌شدا شه‌عبی و ل پێناڤی پاراستنا ته‌ناهیێ و سه‌قامگیریێ، دووپاتی ل هه‌ماهه‌نگیێ د ناڤبه‌را هێزێن پێشمه‌رگێ كوردستانێ و هێزێن ئیراقێ هاته‌ كرن.

ئه‌ڤرۆ:

چه‌ندین ساله‌ ماده‌كێ دستووری د ناڤ دستوورێ ئیراقێ دا بۆ ده‌ڤه‌رێن كوردستانی یێن ده‌رڤه‌ی ئیدارا هه‌رێما كوردستانێ بۆ هاتیه‌ جهگیركرن ئه‌وژی مادێ 140 ب مه‌ره‌ما ئێكلاكرنا هه‌موو كێشێن وان ده‌ڤه‌رانه‌، به‌لێ هه‌تا نوكه‌ حوكمه‌تێن ئیراقێ، كار بۆ بجهئینانا وێ مادێ نه‌كریه‌ و پشتگوه خستیه‌، ژلایێ خوه‌ڤه‌ شیره‌تكارێ مه‌كته‌با سیاسی یا پارتی به‌حسێ بزاڤێن چاره‌سه‌ركرنا ره‌وشا وان ده‌ڤه‌رێن كوردستانی یێن داگیركری دكه‌ت.

عارف رشدی، شیره‌تكارێ مه‌كته‌با سیاسی یا پارتی دیموكراتی كوردستان دبێژیت” بزاڤه‌ك یا هه‌ی بۆ ئاساییكرنا ره‌وشا وان ده‌ڤه‌رێن كو داعش رۆژانه‌ هێرشان ل سه‌ر دكه‌ت، ب تایبه‌ت ده‌ڤه‌رێن سنوورێ مادێ 140، ئه‌ڤه‌ ژی بۆ وێ چه‌ندێ هه‌ماهه‌نگیه‌ك د ناڤبه‌را هێزا پێشمه‌رگه‌ی و له‌شكرێ ئیراقێ دا بهێته‌ دروستكرن بۆ پركرنا ڤالاهیان و بزاڤێ كه‌ن روو ب روویێ هێرشێن داعشێ ببن و هه‌موو ئه‌و ده‌ڤه‌رێن ل سنوورێ مادێ 140، به‌ری هه‌لبژارتنان بهێنه‌ ئارامكرن، ل دۆر وێ چه‌ندێ ژی به‌رده‌وام ل گه‌ل به‌غدا ل سه‌ر هێلین”.

گۆت ژی” ئه‌مریكا و ئیراق و ئاكنجیێن وان ده‌ڤه‌ران ژی، پشت راست بوون ژ وێ چه‌ندێ كو بێ هێزا پێشمه‌رگه‌ی ئه‌و ده‌ڤه‌ره‌ ناهێنه‌ ئارامكرن و دیاربوویه‌ ژی كو پێشمه‌رگه‌ سه‌نگێ خوه‌ یێ هه‌ی بۆ ئارامیا وان ده‌ڤه‌ران”.

ل دۆر كار و ئارمانجا پارتی پشتی هه‌لبژارتنان ل به‌غدا، شیره‌تكارێ مه‌كته‌با سیاسی یا پارتی گۆت” بۆ دانانا سه‌نگه‌رێ كوردایه‌تیێ ل به‌غدا و بۆ وێ چه‌ندێ ده‌ستدرێژی ل سه‌ر مافێن گه‌لێ كوردستانێ نه‌هێنه‌ كرن، وه‌كو پارتی د به‌رهه‌ڤین بۆ دانوستاندنێ ل گه‌ل لایه‌نێن سیاسی و ده‌ستپێشخه‌ریێن نووی ێن گرێدای ب ئێكرێزیا كوردان ل به‌غدا”.

هه‌ر د وێ به‌یاننامێ دا هاتیه‌ ژی كو وه‌زیرێ سامانێن سروشتی ل هه‌رێما كوردستانێ، كه‌مال حه‌مید ئه‌ترووشی، راگه‌هاند كو دخوازن هاریكاریا هه‌ڤپشك ل گه‌ل وه‌زاره‌تا په‌ترۆلا ئیراقێ ب هێزتر ببیت بۆ وێ چه‌ندێ ببیته‌ ده‌رگه‌هه‌ك بۆ ئاسۆیه‌كێ نوو د په‌یوه‌ندیێن د ناڤبه‌را هه‌ردولا دا.

دیاركر ژی كو د چارچۆڤێ دیدارا خوه‌ دا ل گه‌ل وه‌زیرێ په‌ترۆلا ئیراقێ، ئه‌و بۆ دیاربوو كو به‌رهه‌ڤیه‌كا باش یا هه‌ی بۆ چاره‌سه‌ركرنا كێشێن هه‌لاویستی د ناڤبه‌را حوكمه‌تا فیدرالی و حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ دا و هه‌روه‌سا بجهئینانا رێككه‌فتنێن نوو كو د تایبه‌تن ب هاریكاریێ بۆ پێشخستنا پیشه‌سازیا په‌ترۆل و غازێ و پشته‌ڤانیكرن ل ئابوورێ نیشتمانی و گه‌شه‌پێدانا به‌رده‌وام.

ئه‌ڤرۆ:

به‌رپرسا پشكا په‌رله‌مان و حوكمه‌تا هه‌رێمێ ل باره‌گایێ بارزانی، د چارچۆڤێ وێبینارێن هه‌تیانه‌ یێن لقێ 6 یێ پارتی به‌حسێ  رۆلێ سه‌رۆك بارزانی دپرسا لێك نێزیككرنا لایه‌نێن كوردی ل رۆژئاڤایێ كوردستانێ و پرۆسا ئاشتیێ ل توركیا و پرۆسا ریفراندۆمێ ل هه‌رێما كوردستانێ كر.

ئامینا زكری،  به‌رپرسا پشكا په‌رله‌مان و حوكمه‌تا هه‌رێمێ ل باره‌گایێ بارزانی د بابه‌تێ خوه‌ دا ل وێبینارێ رۆناهی خسته‌ سه‌ر رۆلێ سه‌رۆك مه‌سعود بارزانی د لێك نێزیككرنا لایه‌نێن كوردێن رۆژئاڤا و ئیمزاكرنا رێككه‌فتنا هه‌ولێرێ یا ئێك و دو و رێككه‌فتنا دهۆكێ بۆ وێ چه‌ندێ ئه‌و واقعێ ل رۆژئاڤا دروست بووی ببیته‌ بنه‌مایه‌كێ باش بۆ ده‌ستكه‌فتێن مه‌زنتر ل پاشه‌رۆژێ و مافێن گه‌لێ كورد ل رۆژئاڤا بهێنه‌ بده‌ستڤه‌ئینان، ژلایه‌كێ دی ڤه‌ بریارا سه‌رۆك بارزانی ب هنارتنا هێزا پێشمه‌رگه‌ی بۆ رۆژئاڤا ده‌مێ پتریا كۆبانی كه‌فتیه‌ د ده‌ستێ تیرۆرستێن داعشێ داب ۆ شكاندنا وێ گرۆپا تیرۆرست و ئازادكرنا كۆبانی، هه‌ڤده‌م ئاماژه‌ ب رۆلێ مه‌زن یێ سه‌رۆك بارزانی دا بۆ ده‌ستپێكرنا پرۆسا ئاشتیێ ل توركیا و كۆمكرنا لایه‌نێن كوردی ل باكوور بۆ وێ چه‌ندێ ب رێیا دانوستاندنان ل گه‌ل حوكمه‌تا توركیا مافێن گه‌لێ كورد بهێنه‌ گه‌ره‌نتیكرن.

ئامینا زكری گۆت ژی” سه‌رۆك بارزانی د هه‌موو دیدارێن خوه‌ دا ل گه‌ل لایه‌نێن سیاسی یێن كوردستانی ئه‌و داخوازیه‌ ژێكریه‌ كو د ئێكده‌نگ و د ئێك هه‌لویست بن ل سه‌ر پرسا ریفراندۆمێ و سه‌ربخوه‌یا كوردستانێ، هه‌روه‌سا هه‌موو جوداهیان بێخنه‌ لایه‌كی بۆ وێ چه‌ندێ مفای ژ وێ ده‌لیڤا دیرۆكی وه‌ربگرین و سه‌ربخوه‌یێ بۆ كوردستانێ بده‌ستڤه‌بینین، هه‌كه‌ ئه‌م هه‌موو پێكڤه‌ بین و د ئێك ده‌نگ و د ئێك هه‌لویست بین، دێ شێین پشته‌ڤانیا نێڤده‌وله‌تی بۆ سه‌ربخوه‌یا كوردستانێ بده‌ستڤه‌بینین”.

خویاكر” ل سالا 2014، سه‌رۆك مه‌سعود بارزانی داخواز ژ په‌رله‌مانێ كوردستانێ كر كو قانوونا كۆمسیۆنا سه‌ربخوه‌ یا هه‌لبژارتنان و راپرسیێ ل كوردستانێ ده‌رباز بكه‌ت و رۆژه‌كێ ده‌ستنیشان بكه‌ت بۆ ئه‌نجامدانا ریفراندۆما سه‌ربخوه‌یێ” گۆت ژی” ل سالا 2015 بۆ جارا ئێكێ بوو پرسا سه‌ربخوه‌یا كوردستانێ ژلایێ سه‌رۆك بارزانی ڤه‌ ل گه‌ل سه‌ركردێن وه‌لاتێن جیهانێ و سه‌رۆك وه‌زیرێن ئیراقێ بهێته‌ به‌حسكرن، ده‌مێ ل كۆنگرێ مینشن یێ ئاسایشی ل ئه‌لمانیا، سه‌رۆك بارزانی ب راشكاوانه‌ ب حه‌یده‌ر عه‌بادی سه‌رۆك وه‌زیرێن ئیراقێ یێ وی ده‌می راگه‌هاندی، پێدڤیه‌ ب ته‌وافوقێ و دانوستاندنێ بابه‌تێ سه‌ربخوه‌یا كوردستانێ ئێكلا بكه‌ین و دشایندایه‌ دو جیرانێن باش بین ل گه‌ل هه‌ڤدو”.

ئامینایێ پتر رۆهنكر” ریفراندۆم ب رێككه‌فتنا هه‌موو لایه‌نێن سیاسی یێن كوردستانێ هاته‌ ئه‌نجامدان و هیچ بریاره‌كا ئێكلایه‌نه‌ ل سه‌ر وێ پرسێ ژلایێ سه‌رۆك بارزانی نه‌هاتیه‌ دان، به‌لكو هه‌ر بریاره‌ك ل سه‌ر ریفراندۆمێ ب رازیبوونا نوونه‌رێن هه‌موو پارت و لایه‌نێن كوردستانێ هاتیه‌ دان و ل 2017 رێژا 93% ژ خه‌لكێ كوردستانێ ده‌نگ ب به‌لێ بۆ سه‌ربخوه‌یا كوردستانێ دا و هیچ كه‌س و لایه‌نه‌ك نه‌شێت ئه‌ندامێ ریفراندۆمێ بگوهۆریت”.

ئامینایێ ئاماژه‌ دا كو سه‌رۆك بارزانی به‌رده‌وام دووپاتی ل سه‌ر وێ چه‌ندێ كریه‌ كون ابیت چاڤه‌رێی وێ چه‌ندێ ببین وه‌لاتێن جیهانێ سه‌ربخوه‌یێ ب دیارێ پێشكێشی مه‌ بكه‌ن، به‌لكو پێدڤیه‌ ئه‌م ب خوه‌ د ئێك ده‌نگ و د ئێك هه‌لویست بین و خه‌باتێ بۆ سه‌ربخوه‌یا كوردستانێ بكه‌ین.

ئه‌ڤرۆ، هۆشه‌نگ تاجر:

چاڤدێره‌كێ سیاسی یێ رۆژهه‌لاتێ كوردستانێ دیار كر كو بلندكرنا ئالایێ كوردستانێ ل ته‌هرانێ د ده‌مێ پێشوازیا ل سه‌رۆكێ هه‌رێما كوردستانێ دا نیشانا بهێزبوونا پێگه‌هێ هه‌رێما كوردستانێ یه‌ و ئه‌و یه‌ك سه‌ركه‌فتنه‌كا مه‌زنه‌ بۆ هه‌موو كوردان و دڤێت كوردێن پارچێن دی یێن كوردستانێ ژی شانازیێ ب ده‌ستكه‌فتێن كوردان ل هه‌رێما كوردستانێ بكه‌ن.

مه‌حمود مورادی چاڤدێرێ سیاسی یێ رۆژهه‌لاتێ كوردستانێ ل باژێرێ خوێ یێ رۆژهه‌لاتێ كوردستانێ بۆ رۆژناما ئه‌ڤرۆ دیار كر كو بلندكرنا ئالایێ كوردستانێ ل ته‌هرانێ بۆ مه‌ كوردێن رۆژهه‌لاتێ كوردستانێ ژی رامانه‌كا خوه‌ یا دیرۆكی هه‌یه‌، چونكو ده‌مێ قازی محه‌مه‌د ئالایێ كوردستانێ راده‌ستی بارزانیێ نه‌مر كری وی ده‌می دیار كربوو كو ئالایێ كوردستانێ د ده‌سته‌كێ ئه‌مین دایه‌ و ئه‌ڤرۆكه‌ هه‌مان ئالا ل ته‌هرانێ هاته‌ بلند كرن، ئه‌و یه‌ك ژی سه‌ركه‌فتنه‌كا گه‌له‌ك مه‌زنه‌ بۆ كوردان و گۆت: (بێگومان ئیرانێ د ماوه‌یێ چه‌ندین سالێن بۆری دا ب هه‌موو ره‌نگه‌كێ دژبه‌ریا هه‌رێما كوردستانێ كر، ئیرانێ ب رێیا گرۆپێن شیعه‌ ل به‌غدا دخواست رێگریێ ل بهێزبوونا هه‌رێما كوردستانێ بگریت و ئیرانێ گه‌له‌ك ئاریشه‌ بۆ هه‌رێما كوردستانێ ژی دروست كرن، لێ هه‌ری دووماهیێ ئیران ژی گه‌هشتیه‌ ڤێ باوه‌ریێ كو باشتره‌ په‌یوه‌ندیێن خوه‌ ل گه‌ل هه‌رێما كوردستانێ باشتر لێ بكه‌ت).

ناڤهاتی ئه‌و یه‌ك ژی دیار كر كو هنده‌ك مالپه‌رێن كوردی وه‌سا دیار كرینه‌ كو وه‌زاره‌تا ده‌رڤه‌ یا ئیرانێ دیار كریه‌ كو شاشیه‌ك د پروتوكولێ دا هه‌بوو و ب شاشی ئالایێ كوردستانێ هاتیه‌ بلند كرن، چو راستی بۆ هندێ نینن و ئیران وه‌لاته‌ك وه‌سا نینه‌ كو شاشیه‌ك وه‌سا بكه‌ت، ره‌نگه‌ هنده‌ك به‌رپرسێن ئیرانێ داخۆیانیه‌ك وه‌سا دابن كو ئه‌ز وه‌سا دبینم ئه‌و یه‌ك بۆ دلخوه‌شكرنا وان گرۆپێن شیعه‌ یێن عیراقی بن، چونكو ئیرانێ دڤێت وان بۆ مه‌ره‌مێن خوه‌ بكار بینیت دا كو د ده‌مه‌كێ وه‌سا دا ئه‌و خوه‌ ژ ئیرانێ دوور نه‌كه‌ن، لێ راستیه‌ك هه‌یه‌ كو ئالایێ كوردستانێ ب فه‌رمی هاته‌ بلند كرن و وه‌كو سه‌رۆكێ وه‌لاته‌كێ پێشوازی ل نێچیرڤان بارزانی سه‌رۆكێ هه‌رێما كوردستانێ هاته‌ كرن، ئه‌و یه‌ك ژی بۆ هه‌رێما كوردستانێ و هه‌موو كوردێن جیهانێ سه‌ركه‌فتنه‌كا مه‌زنه‌، چونكو ئیرانێ د ناڤ ئاخا خوه‌ دا دانپێدان ب هه‌بوونا كوردان كر و گۆت: (بێگومان ئیرانێ گه‌له‌ك به‌رژه‌وه‌ندی ل گه‌ل هه‌رێما كوردستانێ هه‌نه‌ و هه‌روه‌سا هه‌رێما كوردستانێ ژی به‌رژه‌وه‌ندیێن ئابووری و سیاسی ل گه‌ل ئیرانێ هه‌نه‌، وه‌كو كوردێن رۆژهه‌لاتێ كوردستانێ مه‌ پێ باشه‌ كو هه‌رێما كوردستانێ په‌یوه‌ندیێن بهێز ل گه‌ل ئیرانێ هه‌بن، چونكو بهێزبوونا په‌یوه‌ندیێن هه‌رێما كوردستانێ و ئیرانێ بۆ پرسا كوردی ل رۆژهه‌لاتێ كوردستانێ ژی تشته‌كێ باشه‌ و هه‌روه‌سا هه‌رێما كوردستانێ دشێت ب رێیا په‌یوه‌ندیێن دبلۆماسی وه‌سا بكه‌ت كو هه‌لوه‌ستێ ئیرانێ ل هه‌مبه‌ر كوردان ژی بهێته‌ گوهۆرین).

چاڤدێرێ سیاسی یێ رۆژهه‌لاتێ كوردستانێ ئه‌و یه‌ك ژی دیار كر كو هه‌ر ده‌مێ په‌یوه‌ندیێن ئیرانێ و هه‌رێما كوردستانێ باش بن وی ده‌می دێ به‌رپرسێن به‌غدا ژی نه‌چار بن كو هه‌لوه‌ستێ خوه‌ ل هه‌مبه‌ر هه‌ولێرێ نه‌رم بكه‌ن، چونكو ئاشكرایه‌ به‌غدا ب ته‌مامی ل ژێر كۆنترۆلا ئیرانێ دایه‌ و ئیرانێ ب رێیا به‌غدا هه‌تا نها گه‌له‌ك ئاریشه‌ بۆ هه‌رێما كوردستانێ دروست كرینه‌، ژ به‌ر هندێ ژی ئه‌ز وه‌سا دبینم كو ب سه‌ره‌دانا ڤێجارێ یا سه‌رۆكێ هه‌رێما كوردستانێ بۆ ئیرانێ دێ گه‌له‌ك گوهۆرین روو ده‌ن، هه‌كه‌ كورد شاره‌زا بن دشێن مفایه‌كا باش ژ هه‌لوه‌ستێ ئیرانێ وه‌ربگرن و گۆت: (سه‌رۆك كۆمارێ نوو یێ ئیرانێ ب ره‌نگه‌كێ فه‌رمی دیار كر كو وان دڤێت ل گه‌ل هه‌رێما كوردستانێ ده‌ست ب قۆناغه‌كا نوو بكه‌ن، ئه‌و یه‌ك ژی بۆ هه‌رێما كوردستانێ گه‌له‌ك گرنگه‌، چونكو دڤێت ژبیر نه‌كه‌ین یێن ل به‌غدا حوكمێ دكه‌ن چه‌ندین سالن ب پشته‌ڤانیا ئیرانێ ئاسته‌نگیێن گه‌له‌ك مه‌زن بۆ هه‌رێما كوردستانێ دروست كرینه‌، نها ده‌م یێ هاتی كو هه‌رێما كوردستانێ ب رێیا باشتركرنا په‌یوه‌ندیێن خوه‌ ل گه‌ل ئیرانێ گه‌له‌ك كارتێن فشارێ ژ ده‌ستێ گرۆپێن شیعه‌ ده‌رخینیت).

ناڤهاتی د دووماهیا ئاخڤتنا خوه‌ دا ئه‌و یه‌ك ژی نه‌ڤه‌شارت كو د سیاسه‌تێ دا هه‌ر هێزه‌ك و وه‌لاته‌ك بۆ به‌رژه‌وه‌ندیێن خوه‌ كار دكه‌ت، بێگومان ئیرانێ ژی گه‌له‌ك داخوازی ژ هه‌رێما كوردستانێ هه‌نه‌، لێ دڤێت ئه‌م ژبیر نه‌كه‌ین كو به‌ری نها هه‌رێما كوردستانێ ژ ئالیێ به‌غدا، ئیرانێ و توركیا ڤه‌ هاتیبوو دۆرپێچ كرن و وان هه‌ر سێ ئالیان دخواستن قه‌وارێ سیاسی یێ هه‌رێما كوردستانێ ژناڤ ببه‌ن، لێ هه‌رێما كوردستانێ شیا هه‌م قه‌وارێ خوه‌ بپارێزیت و هه‌م ژی پێگه‌هێ خوه‌ بهێز بكه‌ت، ژ به‌ر هندێ ژی گرنگه‌ هه‌رێما كوردستانێ مفای ژ سیاسه‌تا نوو یا ئیرانێ وه‌ربگریت و په‌یوه‌ندیێن خوه‌ ل گه‌ل به‌غدا ژی باشتر لێ بكه‌ت، چونكو د ره‌وشا نها دا به‌ری هه‌ر تشته‌كێ دڤێت هه‌رێما كوردستانێ كار بۆ بهێزكرنا ژێرخانا خوه‌ یا ئابووری بكه‌ت و بۆ هه‌ر كه‌سه‌كێ ژی ئاشكرایه‌ هه‌كه‌ په‌یوه‌ندیێن هه‌رێما كوردستانێ و به‌غدا باش بن ئه‌و یه‌ك دێ بیته‌ ئه‌گه‌رێ‌ بهێزبوونا بارێ‌ ئابووری یێ‌ هه‌رێما كوردستانێ‌.

ئه‌ڤرۆ:

قایمقامێ قه‌زا شنگالێ ره‌خنه‌ ل جڤاتا نوونه‌رێن ئیراقێ گرت كو هه‌تا نوكه‌ كۆمه‌لكوژیا ئێزدیان ب جینوساید نه‌هژمارتیه‌ و راگه‌هاند كو حوكمه‌تا ئیراقێ ژی هه‌تا نوكه‌ هیچ بزاڤه‌ك بۆ قه‌ره‌بووكرنا ئێزدیان و ئاڤه‌دانكرنا شنگالێ نه‌كریه‌.

مه‌حما خه‌لیل، قایمقامێ شنگالێ گۆت” سه‌ره‌رای وێ چه‌ندێ شنگال ل چریا دویێ 2015 ژ تیرۆرستێن داعشێ هاتیه‌ ئازادكرن، به‌لێ هێشتا شوونوارێن وێرانكاری ب 85% ل سه‌نته‌ر قه‌زایێ و ده‌وروبه‌رێن وێ یێن ماین، هه‌روه‌سا هه‌شت هزار و 150 خانی ل شنگالێ و ده‌وروبه‌رێن وێ یێن هاتینه‌ وێرانكرن”.

قایمقامێ شنگالێ ئاماژه‌ ب وێ چه‌ندێ ژی كر كو ژ ئه‌گه‌رێ هێرشا تیرۆرستێن داعشێ ل سه‌ر شنگالێ ل ته‌باخا 2014، هزار و 292 كه‌س هاتنه‌ كوشتن و شه‌ش هزار و 417 كه‌س ژی هاتنه‌ ره‌ڤاندن و هه‌تا نوكه‌ سێ هزار و 530 ئێزدی ژده‌ستێ داعشێ یێن هاتینه‌ ئازادكرن”.

خویاكر ژی” یا جهێ دلته‌نگیێ ئه‌وه‌ سه‌ره‌رای كو هه‌ر ئێك ژ په‌رله‌مانێ كوردستانێ، جڤاتا نوونه‌رێن ئه‌مریكا، په‌رله‌مانێ بریتانیا، په‌رله‌مانێ ئورۆپی، په‌رله‌مانێ ئه‌رمینیا ، په‌رله‌مانێ سكوتلاندا، په‌رله‌مانێ ئوسترالیا، په‌رله‌مانێ پورتۆگال، په‌رله‌مانێ به‌لجیكا، په‌رله‌مانێ هولاندا و په‌رله‌مانێ فره‌نسا، كۆمه‌لكوژیا ئێزدیان ب جینوساید هژمارتیه‌، به‌لێ هه‌تا نوكه‌ جڤاتا نوونه‌رێن ئیراقێ ئه‌و كۆمه‌لكوژیه‌ ب جینوساید نه‌هژمارتیه‌ و حوكمه‌تا ئیراقێ هه‌تا نوكه‌ هیچ بزاڤه‌ك ژی بۆ قه‌ره‌بووكرنا ئێزدیان و ئاڤه‌دانكرنا شنگالێ نه‌كریه‌”.

قایمقامێ شنگالێ داخواز ژ حوكمه‌تا ئیراقێ كر كو سه‌قایه‌كێ گونجای بۆ ڤه‌گه‌راندنا ئاوارێن ئێزدی و دووباره‌ ئاڤه‌دانكرنا شنگالێ په‌یداكه‌ت و بزاڤێن جدی بۆ ئارمانجا لێگه‌ریان و دیتنا ره‌ڤاندیێن ئێزدی بكه‌ تكو هه‌تا نوكه‌ چاره‌نڤیسێ وان یێ دیار نینه‌، هه‌روه‌سا داخوازێ ژ حوكمه‌تا ئیراقێ دكه‌ین بزاڤێن خوه‌ بۆ ژناڤبرنا شانێن نڤستی یێن داعشێ كو ل ده‌وروبه‌رێن شنگالێ خوه‌ حه‌شاردایه‌، زێده‌تر بكه‌ت، هه‌روه‌سا دووماهیێ ب هه‌بوونا گرۆپێن چه‌كداری یێن ژ ده‌رڤه‌ی قانوونێ و pkk  ل شنگالێ بینیت و قانوونێ ل شنگالێ ب سه‌پینیت، ب تایبه‌تی هه‌بوونا pkk ل شنگالێ بوویه‌ جهێ نه‌ سه‌قامگیریێ و رێگرتنێ ل ڤه‌گه‌راندنا ئاواران بۆ جهێن خوه‌”.

ناڤبری دووپاتی ل سه‌ر وێ چه‌ندێ كر كو ب بجهئینانا وێ رێككه‌فتنا د ناڤبه‌را حوكمه‌تا ئیراقی و حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ هاتیه‌ ئیمزاكرن، دێ ره‌وشا شنگالێ ئاسایی بیت.

ئه‌ڤرۆ:

سه‌رۆكێ حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ راگه‌هاند، ژ ڤێ هه‌یڤێ دێ ده‌ست ب به‌لاڤكرنا مووچێن فه‌رمانبه‌رێن هه‌رێما كوردستانێ ب تمامی و بێ لێبرین دێ هێته‌ كرن.

مه‌سرور بارزانی، سه‌رۆكێ حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ و قوباد تاله‌بانی جێگرێ سه‌رۆكێ حوكمه‌تێ، دوهی ئێكشه‌مبی 25 ته‌مووزێ ب شێوێ ئۆنلاین ل گه‌ل جڤاتا بلند یا ئابووری ل هه‌رێما كوردستانێ كۆمبوون، پشتی كۆمبوونێ، مه‌سرور بارزانی سه‌رۆكێ حوكمه‌تا هه‌رێمێ د گۆتاره‌كا ته‌له‌ڤزیۆنی دا راگه‌هاند، مووچێ ڤێ هه‌یڤێ بێ لێبرین دێ هێته‌ به‌لاڤكرن.

مه‌سرور بارزانی د گۆتارا خوه‌ یا ته‌له‌ڤزیونی دا گۆت” من پێخوه‌شه‌ ب مووچه‌خۆرێن هه‌رێما كوردستانێ رابگه‌هینم كو بریارا جڤاتا بلند یا ئابووری و بریارا جڤاتا وه‌زیران ژی یه‌ كو ژ ڤێ هه‌یڤێ لێبرینا مووچه‌ی نامینیت و بێ لێبرین دێ مووچه‌ هێته‌ به‌لاڤكرن”.

سه‌رۆكێ حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ ئاماژه‌ ب وێ چه‌ندێ دا كو ئه‌ركێ سه‌ره‌كیێ حوكمه‌تێ دابینكرنا مووچه‌ی بوو و هه‌كه‌ حوكمه‌تا فیدرالی ژی به‌رده‌وام بیت ل سه‌ر بجهئینانا سۆزا خوه‌ و هنارتنا وێ پشكا بودجه‌ی كو د چارچۆڤێ قانوونا بودجا فیدرالی ل سه‌ر رێككه‌فتین، دێ حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ ژی به‌رده‌وام بیت ل به‌لاڤكرنا مووچان ل ده‌مێ خوه‌ و ب تمامی.

به‌لاڤكرنا مووچه‌ی بێ لێبرین بۆ هه‌یڤێن داهاتی، وه‌كو مه‌سرور بارزانی به‌حس كری” دێ پتر مینیت ل سه‌ر وێ ئێكێ كو ئایا حوكمه‌تا فیدرالی دێ سۆزا خوه‌ بجهئینیت یان نه‌” گۆت ژی” هیڤیدارین بشێین ل پاشه‌رۆژێ بێ لێبرین مووچه‌ بهێته‌ به‌لاڤكرن”.

هه‌ر د گۆتارا خوه‌ یا ته‌له‌ڤزیۆنی دا، مه‌سرور بارزانی ل دۆر كورۆنایێ ئاخڤت و گۆت” تووشبوون یا زێده‌بووی” داخواز ژ وه‌لاتیێن هه‌رێما كوردستانێ ژی كر” پێگیریێ ب رێنمایێن ساخله‌میێ بكه‌ن و فاكسینێ ژی بدانن”.

سه‌رۆكێ حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ گۆت ژی” ئه‌ڤه‌ ئه‌ركه‌كه‌ و داخوازێ ژ هه‌وه‌ دكه‌م ب جدی وه‌ربگرن و له‌زێ د فاكسیندانانێ دا بكه‌ن” هه‌روه‌سا داخواز ژ وه‌زاره‌تا ساخله‌میێ كر ب له‌ز فاكسینێ دابین بكه‌ن بۆ وێ چه‌ندێ هه‌كه‌ هه‌موو خه‌لكێ هه‌رێما كوردستانێ ژی نه‌بیت، پتریا خه‌لكی فاكسینێ وه‌ربگرن.

خوه‌پاراستن ژ كورۆنایێ، وه‌كو مه‌سرور بارزانی گۆتی” ئه‌ركه‌كێ هه‌ڤپشكه‌ و تنێ گازندێ ژ حوكمه‌تێ نه‌كه‌ن و پێدڤیه‌ هوون ب خوه‌ وێ به‌رپرسیاره‌تیێ ل ستۆ بگرن”.