ئه‌ڤرۆ:

وه‌زاره‌تا پێشمه‌رگه‌ ل هه‌رێما كوردستانێ ل سه‌ر ته‌قه‌كرنا چه‌كدارێن pkk ل هێزا پێشمه‌رگێ كوردستانێ به‌یاننامه‌ك ده‌ركر و تێدا ئاماژه‌كر كو ژ ئه‌گه‌رێ وان چه‌كداران هژماره‌كا مه‌زن یا وه‌لاتیان ئاواره‌ی ده‌ڤه‌رێن دی یێن هه‌رێما كوردستانێ بووینه‌.

د به‌یانناما دوهی 24 ته‌مووزێ یا وه‌زاره‌تا پێشمه‌رگه‌ دا هاتیه‌” چه‌كدارێن pkk  ل چیایێ مه‌تینی، ته‌قه‌ ل هێزێن پێشمه‌رگه‌ی كر” هه‌روه‌سا دیاركر” پێشمه‌رگه‌ هێزا پاراستنا هه‌رێما كوردستانێ یه‌، مافێ وی یه‌ ل هه‌ر جهه‌كێ هه‌رێما كوردستانێ هه‌رێمێ بپارێزیت”.

ژلاییچ خوه‌ڤه‌، فه‌ریق (جه‌مال محه‌مه‌د) سه‌رۆك ئه‌ركانێ وه‌زاره‌تا پێشمه‌رگه‌ گۆت” ئه‌ڤه‌ چه‌ندین جاره‌ pkk ته‌قێ ل هێزا پێشمه‌رگه‌ی دكه‌ت”.

گۆت ژی” ژ ئه‌گه‌رێ شه‌رێ د ناڤبه‌را pkk و توركیا دا، چه‌ندین گوند یێن هاتینه‌ چۆلكرن و هژماره‌كا مه‌زن یا وه‌لاتیان یێن ئاواره‌ی ده‌ڤه‌رێن دی یێن هه‌رێما كوردستانێ بووین”.

ل دووماهیا به‌یانناما وه‌زاره‌تا پێشمه‌رگه‌ دا هاتیه‌” pkk رێزێ ل ئاخا هه‌رێما كوردستانێ ناگریت و یا بوویه‌ هۆكاره‌ك بۆ سنووربه‌زاندنا له‌شكرێ توركی”.

ئه‌ڤرۆ:

سكرتێرا په‌رله‌مانێ كوردستانێ، راگه‌هاند، هه‌موو فراكسیۆنێن دناڤا په‌رله‌مانێ كوردستانێ دا بۆچوونێن خوه‌ ل سه‌ر نڤیسینا دستوورێ هه‌رێما كوردستانێ یێن گه‌هاندینه‌ ده‌سته‌یا سه‌رۆكایه‌تیا په‌رله‌مانی و بۆچوونێن هه‌ڤپشك ژی د زۆرن.

مونا قه‌هوه‌چی، سكرتێرا په‌رله‌مانێ كوردستانێ  گۆت” هه‌موو فراكسیۆنێن په‌رله‌مانێ كوردستانێ بۆچوونێن خوه‌ ل سه‌ر نڤیسینا دستوورێ هه‌رێما كوردستانێ یێن گه‌هاندینه‌ سه‌رۆكایه‌تیا په‌رله‌مانی”.

گۆت ژی” سه‌رجه‌م لایه‌نێن سیاسی بۆچوونێن جودا و هه‌ڤپشك یێن هه‌ین و هه‌مووژی ل گه‌ل وێ چه‌ندێ دانه‌ كو ل ڤێ خۆلا په‌رله‌مانی دستوورێ هه‌رێما كوردستانێ بهێته‌ نڤیسین”.

دیاركر” بریار ئه‌وه‌ ل ڤێ هه‌فتیێ ده‌سته‌یا سه‌رۆكایه‌تیا په‌رله‌مانێ كوردستانێ بۆ دانوستاندنێ ل سه‌ر گاڤێن نڤیسینا دستووری دێ كۆمبیت” .

ناڤبریێ ئاماژه‌ كر” ب پێدڤی دزانین د ڤێ خۆلا په‌رله‌مانێ كوردستانێ دا بشێین ببینه‌ خودانێن دستوورێ خوه‌، كو گرنگیه‌كا مه‌زن یا هه‌ی بۆ هه‌رێما كوردستانێ و هه‌موو پێكهات و ئایین و مه‌زهه‌بان و دێ بیته‌ پارێزه‌رێ قه‌وارێ هه‌رێما كوردستانێ و ئه‌و ده‌ستكه‌فتێن بده‌ستڤه‌ هاتین”.

ل 24/6/2009، په‌رله‌مانێ كوردستانێ پرۆژێ دستوورێ هه‌رێمێ په‌سه‌ند كربوو، به‌لێ ژ ئه‌گه‌رێ نه‌بوونا كۆده‌نگیێ، بۆ ده‌نگدانا وه‌لاتیان ل سه‌ر پرۆژه‌ی هێلابوو و پاشی بێده‌نگی لێ هاته‌ كرن، هه‌روه‌سا ل خۆلا چارێ یا په‌رله‌مانێ كوردستانێ، كۆده‌نگی ل سه‌ر 51 مادێن ره‌شنڤیسا دستووری هاتبوو كرن و ل خۆلا پێنجێ ژی دا گه‌هشتنه‌ 72 مادا، به‌لێ لایه‌نێن سیاسی ل سه‌ر هژماره‌كا ماده‌یان د ناكۆك بوون كو په‌یوه‌ندی ب ئایین و سیسته‌مێ سیاسی و ب رێڤه‌برنێ و به‌لاڤكرنا ده‌ستهه‌لاتان ڤه‌ هه‌بوو، ئه‌ڤێ چه‌ندێ ژی وه‌كر مادێن دی نه‌هێنه‌ تمامكرن و دستوور ژی بكه‌ڤیته‌ د ڤیچ خۆلا په‌رله‌مانی دا

ئه‌ڤرۆ:

وه‌زیرێ ده‌رڤه‌ یێ روسیا راگه‌هاند ده‌م یێ هاتی كو ئه‌مریكا هه‌موو هێزێن خوه‌ ژ سووریێ ڤه‌كێشیت، چونكو هه‌كه‌ ئه‌مریكا هێزێن خوه‌ ژ باكورێ سووریێ ڤه‌كێشیت وی ده‌می دێ ده‌لیڤه‌كا دی هێته‌ پێش دا كورد و شام ب رێیا دانوستاندنان پرسێن د ناڤبه‌را خوه‌ دا چاره‌سه‌ر بكه‌ن.

ل هه‌مبه‌ر هه‌لویستێ وه‌زیرێ ده‌رڤه‌ یێ روسیا ژی جۆی هود جێگرێ وه‌زیرێ ده‌رڤه‌ یێ ئه‌مریكا راگه‌هاند كو هێزێن وان دێ ل سووریێ مینن و جارێ چو به‌رنامێ ئه‌مریكا بۆ هندێ نینن كو هێزێن خوه‌ ژ باكورێ سووریێ ڤه‌كێشیت، چونكو مه‌ترسیا داعشێ و رژێما به‌شاری ل سه‌ر خه‌لكێ كورد و نه‌ته‌وێن دی ل باكورێ سووریێ به‌رده‌وام دكه‌ت و هێزێن سووریا دیموكرات ژی د شه‌رێ ل دژی داعشێ دا گه‌له‌ك قوربانی داینه‌ و هه‌ڤپه‌یمانێ سه‌ره‌كی یێ ئه‌مریكا نه‌ ل سووریێ، ژ به‌ر هندێ ژی ئه‌مریكا هه‌ڤپه‌یمانێن خوه‌ ل سووریێ ب تنێ ناهێلیت و گۆت: (هاریكاریا مه‌ بۆ هێزێن سووریا دیموكرات دێ به‌رده‌وام بیت، چونكو داعش و گرۆپێن دی یێن تیرۆرستی ل باكورێ سووریێ خوه‌ ب رێكخستن دكه‌ن و دشێن جاره‌كا دی ده‌ست ب كریارێن تیرۆرستی ل دژی خه‌لكێ سڤیل بكه‌ن، ژ به‌ر هندێ ژی ئه‌مریكا جارێ هێزێن خوه‌ ژ سووریێ ڤه‌ناكێشیت).

ل دۆر هه‌لویستێ وه‌زیرێ ده‌رڤه‌ یێ روسیا ژی ناڤهاتی راگه‌هاند كو روسیا دڤێت مفای ژ ئالۆزیێن نها ژ سووریێ وه‌ربگریت، به‌ری نها گه‌له‌ك وه‌لاتێن رۆژئاڤایی بزاڤا هندێ كرن كو قه‌یرانا سووریێ ب رێیا دانوستاندنان بهێته‌ چاره‌سه‌ر كرن، لێ روسیا دڤێت ب ریێا هاریكاریێن نێڤده‌وله‌تی كو بگه‌هنه‌ سووریێ پێگه‌هێ خوه‌ ب هێز بكه‌ت و قه‌رێن كو به‌ری نها داینه‌ سووریێ ژێ وه‌ربگریت، ئانكۆ روسیا پتر بۆ به‌رژه‌وه‌ندیێن خوه‌ كار دكه‌ت و خه‌لكێ سووریێ دكه‌ته‌ قوربانی، روسیا كار بۆ ئاشتی و ئارامیێ ل سووریێ ناكه‌ت و روسیا ب پشته‌ڤانیا به‌شاری بوویه‌ ئه‌گه‌رێ هندێ كو ب هزاران وه‌لاتیێن سڤیل ببنه‌ قوربانی.

جێگرێ وه‌زیرێ ده‌رڤه‌ یێ ئه‌مریكا ئه‌و یه‌ك ژی نه‌ ڤه‌شارت كو ئه‌مریكا هه‌تا نها گه‌له‌ك كارێن گرنگ ل باكورێ سووریێ ئه‌نجام داینه‌ و ستراتیژیا ئه‌مریكا ل هه‌مبه‌ر كوردان ل سووریێ نه‌هاتیه‌ گوهۆرین و هاریكاریا ئه‌مریكا بۆ كوردان و هێزێن سووریا دیموكرات دێ به‌رده‌وام بیت.

ئه‌ڤرۆ:

پشكا رۆژنامه‌ڤانی یا سه‌ر ب ده‌زگه‌هێ ره‌وشه‌نبیری و راگه‌هاندنا پارتی دیموكراتی كوردستان به‌رسڤا داخۆیانیێن دۆران كالكان ئه‌ندامێ كۆمیتا ب رێڤه‌برنا pkk دده‌ت كو ل رۆژا 21 ڤێ مه‌هێ پێگه‌هێ (ANFNEWS) یێ سه‌ر ب pkk به‌لاڤكربوون.

د به‌رسڤا ده‌زگه‌هێ ره‌وشه‌نبیری و راگه‌هاندنا پارتی دا هاتیه‌” هه‌موو ئه‌و پێزانینێن كالكانی به‌حسكرین د شاشن و زێده‌تر وه‌كو راپۆرته‌كێ بۆ رازیكرنا ده‌ره‌كی بوون، كو ئه‌و پێزانینه‌ د نهێنی نه‌ و هیچ كه‌س و لایه‌نه‌ك د ئاگه‌هدار نینن ل سه‌ر و ئاشكراكرنا وان پارتی ئیحراج دكه‌ت! به‌لێ كالكان و pkk شاش ده‌رچوون، چونكه‌ ئه‌و ب خوه‌ ژ هه‌موویان باشتر دزانن، پارتی ب ئاشكرایی هه‌لویستی وه‌ردگریت و ب رۆهنی ئاخڤتنێن خوه‌ دكه‌ت.

هه‌روه‌سا تێدا هاتیه‌ ژی” جهێ سه‌رنجێ یه‌، كالكان، به‌رۆڤاژی هه‌ر داخۆیانیه‌كا 20 سالێن بۆری یێن سه‌رانێن pkk، ناڤێ كورد و كوردستان چه‌ند جاران دوباره‌كر، ئه‌ڤه‌ ژی بزاڤه‌كا دی یا چه‌واشه‌كرنا خه‌لكێ كوردستانێ یه‌، چونكه‌ ئه‌م هه‌موو دزانین چه‌ندین ساله‌ ناڤێ كورد و كوردستان د فه‌رهه‌نگ و ئه‌ده‌بیاتێن سه‌رانێن pkk دا نه‌مایه‌ و په‌یوه‌ندیا سه‌رانێن pkk ب كورد و كوردستانێ تنێ خوه‌سه‌پاندنا وانه‌ ب سه‌ر ئاخه‌كێ دا كو كوردستانه‌ و ئیستیغلالكرنا وان گه‌نجێن كورد یێن سه‌رانێن pkk كرینه‌ قوربانیێن شه‌رێن خوه‌”.

د به‌رسڤێ دا هاتیه‌ ژی” دیاره‌ كالكان وهه‌اڤلێن خوه‌ یێن گه‌هشتینه‌ وێ راستیێ ئێدی درووشم ب سه‌ر خه‌لكی دا ده‌رباز نابن، ئه‌و رۆژه‌ ژی هند نه‌مایه‌ كو پێدڤیه‌ سه‌رانێن pkk به‌رسڤا پرسیارێن دایك و بابێن هزاران قوربانیێن ده‌ستێ خوه‌  بده‌ن: رۆلێن مه‌ ل پیناڤی چ دا كرنه‌ قوربانی؟ كور و كچێن مه‌ چ دكه‌ن ل گاره‌ و مه‌تین و باتیفا و شنگالێ و ماوه‌ت و شارباژێر و پنجوین؟”.

د پشكه‌كا دی یا به‌رسڤێ دا هاتیه‌” كالكان چه‌ندین جاران به‌حسێ هاریكاریێ بۆ هه‌رێما كوردستانێ دكه‌ت، جارێ خه‌لكێ كوردستانێ باش دزانن pkk ژ جوگرافیا راسته‌قینه‌ یا چالاكیێن خوه‌ یا ره‌ڤی، نه‌ ئه‌م و نه‌ چ لایه‌نه‌ك، نه‌ نوكه‌ و نه‌ ل ده‌مێن بۆری، داخوازا هاریكاریێ ژ pkk نه‌كریه‌، ئه‌و ژ رۆژا ئێكێ و هه‌تا نوكه‌ تنێ بارگرانی و جهێ سه‌رئێشێ و شه‌ر و شوریێ بوون بۆ خه‌لكێ كوردستانێ، ب سه‌دان جاران هاتینه‌ ئاگه‌هداركرن كو نه‌بنه‌ بیانوو ب ده‌ستێ ڤی و یێ دی تاكو ئاخا كوردستانێ توپباران و داگیر بكه‌ن، به‌لێ ژ به‌ركو ئه‌و رێكخراوه‌كا ئایدیۆلۆژی یا داخستی یه‌، به‌رده‌وام ب دفن بلندی به‌رسڤ ددان”.

ئاماژه‌كر” كالكان به‌حسێ هاریكاریا pkk دكه‌ت د شه‌رێ حه‌فته‌نینێ دا، لێ دیاره‌ یێ بێ ئاگه‌هه‌ ژ وێ چه‌ندێ كو چ جاران هێزێن حوكمه‌تا ئیراقێ ل وێ ده‌ڤه‌رێ نه‌بوون، تاكو شه‌ره‌ك دروست ببیت و pkk هاریكاریا پێشمه‌رگه‌ی كربیت و پارتی چ جاران كارێن هه‌ڤپشك ل گه‌ل pkk نه‌كرینه‌ و ئه‌و شه‌رێن كالكان د ده‌مێ 40 سالان دا به‌حس وان دكه‌ت، هه‌ر هه‌موو دژی بزاڤا رزگاریخوازا كوردستانێ و پاشی دژی به‌رژه‌وه‌ندیێن خه‌لكێ هه‌رێما كوردستانێ و ده‌زگه‌هێن وێ یێن شه‌رعی و كێمترین شه‌رێن وان ل مه‌یدانا راسته‌قینه‌یا یا وان بوو”.

هه‌روه‌سا دیاركریه‌” ئه‌م نزانین ب چ مه‌نتقه‌كی كالكان چه‌ندین جاران دوباره‌ دكه‌ت كو ئه‌و بۆ ئازادیا كوردستانێ یێن هاتینه‌ ڤێرێ؟ به‌لكو گه‌له‌ك جاران و هه‌تا ئه‌ڤرۆ هاریكاریا حوكمه‌تا ئیراقێ دكه‌ن، سه‌رانێن pkk ل دووماهیا سالێن هه‌شتیان شه‌ش كادرێن لقێ ئێكێ پارتی راده‌ستی حوكمه‌تا به‌عس كرن ، نوكه‌ ژی سه‌رانێن pkk هه‌ڤپه‌یمانێن هێزێن نه‌یارێن كوردستانێ نه‌ ل شنگالێ و جهێن دی”.

د ئالیه‌كێ دی یێ به‌رسڤێ دا هاتیه‌” كالكان به‌حسێ وێ چه‌ندێ كریه‌ كو سه‌رانێن pkk دخواست سه‌رۆك بارزانی بكه‌نه‌ سه‌رۆكێ نه‌ته‌وی!! ئه‌م هه‌موو دزانین pkk د وی ئاستی دا نینه‌ و مافێ وێ چه‌ندێ ژی نینه‌ كه‌سه‌كی بكه‌ته‌ سه‌رۆكێ نه‌ته‌وی، به‌لكو خه‌لكێ كوردستانێ بریارێ ل سه‌ر وێ چه‌ندێ دده‌ت”.

دلایه‌كێ دی دا ئاماژێ ب داخۆیانیێن وی ئه‌ندامێ كۆمیتا ب رێڤه‌برنا pkk دكه‌ت كو تێدا به‌حسێ رێككه‌فتنه‌كێ دكه‌ت ل هه‌یڤا كانوونا ئێكێ 1996، ئه‌ڤ به‌حسه‌ وێ هێرشا به‌ربه‌لاڤ یا pkk دئینیته‌ بیر كا چاوا د ئێك شه‌ڤ دا هێرشی 25 بنكه‌ و باره‌گایێن پێشمه‌رگه‌ی كر و چه‌ندین پێشمه‌رگه‌ شه‌هید و برینداركرن و ئاگرێ شه‌ری هه‌لكر و ب رێیا هاتنا دناڤ شه‌ری دا، درێژی ب شه‌رێ ناڤخوه‌یی دا”.

هه‌روه‌سا تێدا هاتیه‌ كو سه‌ره‌رای وێ چه‌ندێ هه‌موو پێزانینێن كالكانی د راست نینن، ته‌رحێن وی ژی د لۆژیكی نینن، ده‌مێ دپرسیت: هێزێن پێشمه‌رگه‌ی چ دكه‌ن ل چیایێ مه‌تین و بۆچی هاتینه‌، د ده‌مه‌كی دا چیایێ مه‌تینی دناڤ جه‌رگێ هه‌رێما كوردستانێ دایه‌، پێشمه‌رگه‌ ژی هێزا قانوونی و فه‌رمی یا ڤێ هه‌رێمێ یه‌ و پرسیار دكه‌ین كێ ئه‌و ماف دایه‌ كالكانی پێشمه‌رگه‌ی ل ئاخا خوه‌ یا ره‌سه‌ن قه‌ده‌غه‌ بكه‌ت؟. Pkk ژ وان جهێن ژێ دره‌ڤیت شه‌ری ناكه‌ت، به‌لێ ل وان جهێن بۆ دره‌ڤیت، نه‌كو هه‌ر شه‌ری دفرۆشیت و پێشمه‌رگه‌ی شه‌هید دكه‌ت، بگره‌ وه‌كو حاكم خوه‌ د سه‌پینیت”.

ل دووماهیا به‌رسڤا خوه‌ دا، ده‌زگه‌هێ ره‌وشه‌بنیری و راگه‌هاندنا پارتی دبێژیت” سه‌ره‌رای كو ئاخڤتنێن دۆران كالكان هه‌موو جه‌واشه‌كاری نه‌، دووپاتكه‌رێن واقعه‌كێ ته‌حلن كو سه‌رانێن Pkk د رژدن ل سه‌ر دژایه‌تیا هه‌رێما كوردستانێ و حوكمه‌ت و ده‌زگه‌هێن وی یێن شه‌رعی و به‌رژه‌وه‌ندیێن خه‌لكێ هه‌رێما كوردستانێ، د وی پیناڤی ژی دا د به‌رهه‌ڤن هه‌موو ره‌فتار و جه‌واشه‌كاری و رێككه‌فتنێن ژێر ب ژێر بكه‌ن، به‌لێ پێدڤیه‌ دو راستیان ل به‌رچاڤ وه‌ربگرن، خه‌لكێ هه‌رێما كوردستانێ ب گشتی، ب درووشمێن ئایدیۆلۆژی یێن ده‌م ب سه‌ر ڤه‌چووی یێن Pkk ناهێته‌ سه‌ردابرن و ب قه‌ناعه‌ت داكۆكیێ ل قه‌وار و ده‌ستكه‌فت و ئاخا خوه‌ دكه‌ت، یا دوویێ ژی، روو ب رووبوونا سه‌رانێن Pkk ل گه‌ل وان گه‌نجێن دناڤ Pkk دا كو ب ناڤێ كورد و كوردستانێ ب دووڤ وان كه‌فتین، لێ ئه‌و شه‌رێ كورد و كوردستانێ ب وان گه‌نجان دكه‌ن، گه‌له‌ك یا نێزیكه‌”.

شیره‌تكارێ سه‌رۆكێ هه‌رێما كوردستانێ بۆ كاروبارێن له‌شكری راگه‌هاند، حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ ل گه‌ل حوكمه‌تا ئیراقێ ل دۆر ده‌ڤه‌رێن سنووری ل سه‌ر هێلێ یه‌ و حوكمه‌تا ئیراقێ بریار دایه‌ هێزێن پاسه‌وانێن سنووری زێده‌ بكه‌ت و چه‌ك و پێدڤیێن زێده‌تر بۆ دابین بكه‌ت، بۆ وێ چه‌ندێ بشێن ده‌ڤه‌رێن سنووری كونترۆل بكه‌ن.

بابه‌كر زێباری، شیره‌تكارێ سه‌رۆكێ هه‌رێما كوردستانێ بۆ كاروبارێن له‌شكری، گۆت” چاره‌كرنا كێشان ل گه‌ل pkk گه‌له‌ك یا ب زه‌حمه‌ته‌، چونكه‌ خوه‌ د سه‌پینیت و دكه‌ته‌ خودانا هه‌موو جهه‌كی، له‌وما ب ڤی جۆرێ هزركرنێ گه‌له‌ك یا ب زه‌حمه‌ته‌ دانوستاندن ل گه‌ل بهێنه‌ كرن بۆ چاره‌كرنا كێشان، چونكه‌ نه‌كو تنێ ده‌ڤه‌ران داگیر دكه‌ن، به‌لكو رێ ناده‌ن خه‌لكێ هه‌رێما كوردستانێ بچیته‌ سه‌ر ده‌ڤه‌رێن خوه‌ ژی”.

بابه‌كر زێباری زێده‌تر گۆت” دو لیوایێن پاسه‌وانێن سنووری یێن هه‌ین، ئه‌و ب سه‌ر ئیراقێ ڤه‌نه‌، به‌لێ هژمارا وان یا كێمه‌، له‌وما حوكمه‌تا هه‌رێمێ ل گه‌ل به‌غدا ل سه‌ر هێلێ یه‌ و حوكمه‌تا ئیراقێ سۆزت زێده‌كرنا هێزێن پاسه‌وانێن سنووری دایه‌، كو پێدڤیێن له‌شكری و چه‌ك ژی بۆ وان هێزان زێده‌تر بهێنه‌ دابینكرن، بۆ وێ چه‌ندێ بشێن رۆلێ خوه‌ ببینن د پرسا پاسه‌وانیا سنووران دا، چونكه‌ ئه‌و هێزێن هه‌ین، د كێمن و پێدڤی ب هێزێن زێده‌تره‌”.

زێباری به‌حس ل وێ چه‌ندێ ژی كر، pkk كۆمه‌كا ئه‌جیندایێن ده‌ره‌كی بجه دئینیت و چه‌كێ كرێ گرتی نه‌، له‌وما ئه‌و هه‌ر دێ مینن و هه‌كه‌ ب شه‌ری نه‌بیت، كو ئه‌وژی د به‌رژه‌وه‌ندیا هیچ كه‌سه‌كی دا نینه‌، به‌لێ مخابن زمانێ دانوستاندنێ نزانن”.

خویاكر ژی” pkk ل ڤێرێ نه‌شێت چ بكه‌ت، ئه‌ڤجا چاوان ل باكوورێ كوردستانێ، له‌وما ئه‌و بۆ خه‌باتێ نه‌هاتینه‌ و تنیچ بۆ تێكدانا ره‌وشا هه‌رێما كوردستانێ یێن هاتین”.

ئه‌ڤرۆ ، زنار تۆڤی:

بسپۆره‌كێ زانستێن سیاسی ل زانكۆیا سه‌لاحه‌دین ل هه‌ولێرێ‌، بۆ رۆژناما راگه‌هاند، ل سالێن نۆتان ل سه‌دێ‌ بۆری له‌شكرێ توركی چه‌ندین ئۆپه‌راسیۆن ل دژی pkk  ل سه‌ر ئاخا هه‌رێما كوردستانێ‌ ئه‌نجامداینه‌ و ل سالا 1995 توركیا ئۆپه‌راسیۆنه‌كا مه‌زن ب ناڤێ‌ ” پیلا “، ل دژی په‌كه‌كێ‌ ئه‌نجامدا و ل وی ده‌می نێزیكی 35 هزار سه‌ربازێن توركی ئه‌و ئۆپه‌راسیۆنه‌ ئه‌نجامدا و نێزیكی 35 كیلۆمه‌تران هاتنه‌ د ناڤا ئاخا هه‌رێمێ‌ دا، د دووڤدا چه‌ندین ئۆپه‌راسیۆنێن دیتر ئه‌نجامداینه‌، نوكه‌ ژی ئۆپه‌راسیۆنێن توركی ل سه‌ر گوند و ده‌ڤه‌رێن هه‌رێما كوردستانێ‌ د به‌رده‌وامن و چه‌ندین گوند ژی ژ ئه‌نجامێ‌ ئۆپه‌راسنیۆنێن توركی هاتینه‌ چۆلكرن.

د نه‌وزاد هێتوتی، بسپۆرێ زانستێن سیاسی و مامۆستا ل زانكۆیا سه‌لاحه‌دین بۆ رۆژناما (ئه‌ڤرۆ) گۆت” ژ سالا 2015 وێڤه‌ سیاسه‌تا توركیا ل هه‌مبه‌ری هه‌رێما كوردستانێ‌ گوهۆرین ب سه‌ر دا هاتن، ڤێ‌ چه‌ندێ‌ هژماره‌كا فاكته‌رێن ناڤخوه‌یی هه‌نه‌، كو توركیا دڤێت ئۆپه‌راسیۆنان دناڤا ئاخا هه‌رێمێ‌ دا ئه‌نجام بده‌ت و ئارمانج ژ وان ئۆپه‌راسیۆنان ئه‌وه‌، ل سالا 2023 دێ‌ هه‌لبژارتن ل توركیا هێنه‌ ئه‌نجامدان، ل سه‌ر ئاستێ‌ ناڤخوه‌یی ده‌ستهه‌لاتا akp لاواز بوویه‌ و دڤێت ب  ڤێ‌ چه‌ندێ‌ پشته‌ڤانیا خه‌لكێ‌ بۆ خوه‌ ب ده‌ستڤه‌ بینیت، دیسان بریارا ناساندنا جینۆسایدا ئه‌رمه‌نان ژ لایێ‌ ئه‌مریكا ڤه‌ شكه‌ستنه‌كا مه‌زن بوو بۆ حوكمه‌تا akp ، دیسان ئابوورێ‌ توركیا ژی گه‌له‌ك لاواز بوویه‌ و بۆ ڤه‌شارتنا ڤان شكه‌ستنێن خوه‌، ئه‌ردۆگانی دڤێت ڤان ئۆپه‌راسیۆنان ل هه‌رێما كوردستانێ‌ و رۆژئاڤایێ‌ كوردستانێ‌ ئه‌نجام بده‌ت، دیسان هه‌تا راده‌كێ‌ مه‌زن ژی pkk به‌هانه‌ دایه‌ توركیا كو ئۆپه‌راسیۆنان ل دژی وان دناڤا ئاخا هه‌رێمێ‌ دا ئه‌نجام بده‌ت، هه‌ر چه‌نده‌ pkk ئه‌و شیان و هێز نه‌ماینه‌ هێرشێ‌ بكه‌ته‌ سه‌ر له‌شكرێ توركی، دیسان توركیا دشێت سه‌دێ‌ سه‌د سنۆرێن خوه‌ بپارێزیت و پێدڤی ب ڤان ئۆپه‌راسیۆنان نه‌بیت، لێ‌ ژ بلی pkk توركیا هنده‌ك ئارمانجێن دیتر هه‌نه‌.

نه‌وزادی زێده‌تر گۆت” توركیا دڤێت ده‌ڤه‌ره‌كا دابرایی ژ هه‌رێما كوردستانێ‌ دروست بكه‌ت، وه‌كو ئه‌وا ل رۆژئاڤایێ‌ كوردستانێ‌ دروست كری، توركیا نوكه‌ ل ده‌ڤه‌رێن چیایی رێیان دگریت و لبه‌ره‌ ده‌ڤه‌ره‌كا ژێك دابرایی ل سنۆرێ‌ خوه‌ هه‌تا دچیته‌ قه‌ندیلی، دیسان ل گه‌ل رۆژئاڤایێ‌ كوردستانێ‌ ژی دروست بكه‌ت، وان ده‌ڤه‌ران هه‌موویان كونترۆل بكه‌ت، ئه‌ڤه‌ ئێك ژ ئارمانجێن توركیا یه‌، ئه‌و ده‌ڤه‌ره‌ د گرنگ و ستراتیژی نه‌ بۆ توركیا، هه‌ر چه‌نده‌ هه‌تا نوكه‌ توركیا نێزیكی 40 پێگه‌هێن له‌شكری دناڤا ئاخا هه‌رێما كوردستانێ‌ دا هه‌نه‌، توركیا دشێت ب ساناهی ب رێیا وان بنگه‌هێن له‌شكری فشاران ل سه‌ر ئیراقێ‌ و هه‌رێمێ‌ دروست بكه‌ت، دیسان توركیا دڤێت لسه‌ر ئاستێ‌ ڤێ‌ ده‌ڤه‌رێ‌ ژی خودان هێزه‌كا مه‌زن بیت، نوكه‌ ئیران و توركیا هه‌ردو یێ‌ هه‌ڤركیێ‌ ل سه‌ر ئیراقێ‌ دكه‌ن، توركیا ل هه‌مبه‌ری هه‌ژموونا ئیرانێ‌ ل ئیراقێ‌ بێده‌نگ نابیت، دیسان توركیا وێ‌ هزرێ‌ دكه‌ت، هه‌كه‌ هات و ئیراق دابه‌ش ببیت، یان ئه‌مریكا هێزێن خوه‌ ژ وی وه‌لاتی ڤه‌كێشیت و ره‌وشا ئیراقێ‌ گه‌له‌ك ئالۆز ببیت، ئیران كونترۆلێ‌ ل سه‌ر پشكه‌كا ئیراقێ‌ بكه‌ت، ل وی ده‌می دێ‌ توركیا ژی كونترۆلێ‌ هه‌تا باژێرێ‌ مووسلێ‌ كه‌ت، ل سه‌ر ئاستێ‌ ڤێ‌ ده‌ڤه‌رێ‌ ئه‌ڤ چه‌نده‌ یا هه‌ی، نوكه‌ بنگه‌هه‌كێ له‌شكری یێن توركی ل به‌عشیقه‌ یێ هه‌ی، هه‌ر چه‌نده‌ ڤێ‌ ئێكێ دوور دبینم، چونكی هه‌رێما كوردستانێ‌ قه‌وارێ‌ خوه‌ یێ هه‌ی، دیسان د وارێ‌ ئابووری و بازرگانی و ڤه‌دیتنا مه‌عده‌نی و برینا داران دا، توركیا ڤیایه‌ ئۆپه‌راسیۆنان ل سه‌ر ئاخا هه‌رێمێ‌ ئه‌نجام بده‌ت و ئه‌ڤه‌ ژی ئێكه‌ ژ ئارمانجێن وێ‌”

ناڤهاتی ئه‌و چه‌ند ژی خویاكر” توركیا دخوازیت په‌یوه‌ندیێن هه‌رێمێ‌ ل گه‌ل كوردێن رۆژئاڤا تێكبچن، هه‌موو بزاڤان دكه‌ت، چو رێككه‌فتن د ناڤبه‌را كوردێن رۆژئاڤا دا نه‌هێنه‌ كرن، دیسان توركیا دێ‌ هه‌موو بزاڤان كه‌ت، رێیا قه‌ندیلی ژی بگریت، پاشی بهێته‌ شنگالێ‌ و دیسان ده‌روازێ‌ ئۆڤاكوی ل گه‌ل ئیراقێ‌ ڤه‌كه‌ت و ب ڤێ‌ چه‌ندێ‌ توركیا دڤێت ئابوورێ‌ هه‌رێمێ‌ لاواز بكه‌ت و ئه‌ڤ چه‌نده‌ مه‌ترسیه‌كا مه‌زنه‌ ل سه‌ر هه‌رێما كوردستانێ‌، هه‌روه‌سا توركیا دڤێت هه‌موو ده‌ڤه‌رێن چیایی یێن بلند كونترۆل بكه‌ت و بنگه‌هێن له‌شكری لێ‌ دانیت و كوردێن هه‌رێمێ هه‌موو قه‌ستا ده‌شتێ‌ و باژێران بكه‌ن و ب ڤی ره‌نگی كورد دێ‌ مه‌زنترین دۆستێن خوه‌ ژ ده‌ست ده‌ن، ئه‌و ژی چیانه‌، تورك دێ‌ شێن ب ساناهی فشاران ل سه‌ر هه‌رێما كوردستانێ‌ دروست كه‌ن، دیسان د نوكه‌ دا دڤێت pkk خوه‌ ژ هنده‌ك ده‌ڤه‌ران ڤه‌كێشیت، ب تایبه‌تی وان ده‌ڤه‌رێن توركیا ئۆپه‌راسیۆنان لێ‌ ئه‌نجام دده‌ت،  هه‌كه‌ پێشمه‌رگه‌ بچنه‌ وان ده‌ڤه‌ران، توركیا نه‌شێت ئۆپه‌راسیۆنان ل هه‌موو ده‌ڤه‌ران ئه‌نجام بده‌ت، دیسان نابیت ب چ ره‌نگان گوند بهێنه‌ چۆلكرن، هه‌ر چه‌نده‌ هه‌كه‌ ئه‌و ئۆپه‌راسیۆنێن توركی چه‌ند ب هێز ژی بن، دڤێت خه‌لك گوندێن خوه‌ چۆل نه‌كه‌ن، هه‌كه‌ گه‌له‌ك مه‌ترسی كه‌فته‌ سه‌ر ژیانا خه‌لكی، بلا ژن و زارۆیان ژ گوندان ده‌ربێخن و ب تنێ‌ زه‌لام بمینن تێدا، چونكی هه‌كه‌ گوند هاتنه‌ چۆلكرن، ئێدی ئه‌و گوند و ده‌ڤه‌ر دێ‌ كه‌ڤنه‌ ژێر ده‌ستێ‌  توركان و ژێ‌ ده‌رناكه‌ڤن”.

د. نه‌وزاد هێشتا دبێژیت ژی” دڤێت هه‌رێم فشاران ل سه‌ر به‌غدا دروست بكه‌ت، چونكی به‌غدا سه‌روه‌ریا خوه‌ هه‌یه‌ و دشێت مایێ‌ خوه‌ دڤی بابه‌تی بكه‌ت و نه‌هێلیت تورك ئۆپه‌راسیۆنێن له‌شكری ل سه‌ر ئاخا هه‌رێمێ‌ ئه‌نجام بده‌ن، هه‌روه‌سا دڤێت هه‌رێم سه‌ره‌ده‌ریه‌كا نه‌رم ل گه‌ل ڤی بابه‌تی بكه‌ت، چونكی دروستبوونا هه‌ر شه‌ره‌كی دێ‌ مه‌ترسیان ل سه‌ر هه‌رێمێ‌ په‌یدا كه‌ت، ب تایبه‌تی ژی د ڤێ‌ قووناغێ‌ دا، هه‌ر چه‌نده‌ pkk گه‌له‌ك به‌هانه‌ داینه‌ ده‌ستێ‌ توركیا، كو ئه‌ڤان ئۆپه‌راسیۆنان دناڤا ئاخا هه‌رێما كوردستانێ‌ دا ئه‌نجام بده‌ت، لێ‌ ڤێ‌ جارێ‌ هه‌ر ده‌ڤه‌را توركیا گرت، ئێدی ژێ‌ ناڤه‌كێشیت”.

ئه‌ڤرۆ، عه‌زیز هه‌ورامی

ئه‌ندامه‌كێ په‌رله‌مانێ كوردستانێ راگه‌هاند، هه‌بوونا دستووری بۆ ب رێڤه‌برنێ و حوكمرانیا وه‌لاتی یێ پێدڤیه‌ وه‌كو بلندترین به‌لگه‌ناما قانوونی و دستوور ل سه‌ر هه‌موو قانوونایه‌ و دبیته‌ چه‌تره‌ك بۆ چاره‌سه‌ركرنا هه‌موو كێشان، وه‌لاتێن جیهانێ خودانێن دستوورێ خوه‌نه‌ و هه‌رێما كوردستانێ ژی مافێ وێ چه‌ندێ یێ هه‌ی كو خودانا دستوورێ خوه‌ بیت.

وه‌یسی سه‌عید وه‌یسی، ئه‌ندامێ په‌رله‌مانێ كوردستانێ ژ فراكسیۆنا پارتی دیموكراتی كوردستان بۆ رۆژناما (ئه‌ڤرۆ) گۆت” پێدڤی بوو هه‌رێما كوردستانێ ژمێژه‌ خودانا دستوورێ خوه‌ با، ژ به‌ر كو دستوورێ به‌رده‌وام یێ ئیراقێ ماف دایه‌ هه‌رێما كوردستانێ دستوورێ خوه‌ هه‌بیت، د ده‌مێن بۆری دا گه‌له‌ك بزاڤ بۆ نڤیسینا دستوورێ هه‌رێما كوردستانێ هاتینه‌ كرن، ل خۆلا چارێ یا په‌رله‌مانێ كوردستانێ دانوستاندن ل سه‌ر 70 مادێن دستووری هاتینه‌ كرن و هاتینه‌ نڤیسین ژلایێ لژنه‌كا تایبه‌ت ڤه‌، به‌لێ ململانێیا سیاسی و نه‌بوونا كۆده‌نگیێ  كارێن تمامكرنا دستووری راوه‌ستاندن”.

وی په‌رله‌مانتاری ئاماژه‌ كر ژی كو ل سه‌ر ئاستێ سه‌رۆكایه‌تیا هه‌رێمێ و په‌رله‌مانی، بزاڤ هاتینه‌ كرن بۆ نڤیسینا دستووری، تاكو ب رێیا وی دستووری هه‌موو ئه‌و كێشێن هه‌ین یان دروست دبن بهێنه‌ چاره‌سه‌ركرن، لایه‌نێن سیاسی ژی ل سه‌ر وێ ئێكێ د هه‌ڤرانه‌ كو پێدڤیه‌ هه‌رێما كوردستانێ ببیته‌ خودانا دستوورێ خوه‌، ژ به‌ر كو ژ ئه‌گه‌رێ نه‌بوونا دستووری ڤالاتیه‌كا قانوونی یا مه‌زن یا هه‌ی و پێشڤه‌برن و په‌ره‌سه‌ندنا دیموكراسیه‌تێ بێ دستووری یا ئه‌سته‌مه‌”.

ناڤبری دیاركر ژی” د هه‌وا حزبان دا بۆ خۆلا پێنجێ یا په‌رله‌مانێ كوردستانێ، سۆز دابوونه‌ خه‌لكێ هه‌رێما كوردستانێ كو نڤیسینا دستووره‌كێ هه‌ڤچه‌رخ دێ ئێك ژ كارێن سه‌ره‌كی یێن وان بیت، له‌وما پێدڤیه‌ كۆده‌نگیه‌كا نیشتمانی هه‌بیت بۆ نڤیسینا دستووری، ره‌هندێن نیشتمانی ژی یێن هه‌ین كو دستوور بۆ هه‌موو خه‌لكێ هه‌رێما كوردستانێ یه‌ بێ جوداهیا ئایینی و نه‌ته‌وی”.

پتر رۆهنكر” ده‌لیڤه‌ یا هه‌ی و بزاڤ ژی د كارانه‌ كو د ڤێ خۆلا په‌رله‌مانی دا هه‌رێما كوردستانێ ببیته‌ خودان دستوور و ئه‌و دستوور ببیته‌ بنه‌مایه‌ك كو هه‌موو ره‌نگێن جودا و ئایین و نه‌ته‌وێن جودا ب خوه‌ڤه‌ بگریت و حه‌ز و خواستێن كوردستانیان بجهبینیت و رێزێ ل هه‌موو ئایین و نه‌ته‌وان بگریت و نابیت ژی رێ بهێته‌ دان بۆ دروستكرنا ناكۆكیێن سیاسی ل به‌رده‌م دستووری”.

ل دووماهیێ گۆتژی” هه‌بوونا دستووری گره‌نتیا بۆ پاراستنا قه‌وارێ هه‌ریچما كوردستانێ و ل سه‌ر ئاستێ نێڤده‌وله‌تی ژی پێگه‌هێ هه‌رێما كوردستانێ ب هێز دكه‌ت”.

ئه‌ندامه‌كێ سه‌ركردایه‌تیا ئه‌نجوومه‌نێ نشتیمانی یێ كوردی ل سووریێ راگه‌هاند كو شانده‌كێ ئه‌مریكا چه‌ند رۆژن ل رۆژئاڤایێ كوردستانێ ل گه‌ل وان و ئالیێ دی ئانكۆ ته‌ڤده‌مێ ده‌ست ب دانوستاندنان كرینه‌ و ئه‌و ژی داخواز ژ ته‌ڤده‌مێ دكه‌ن كو چو ئاسته‌نگیان ل هه‌مبه‌ر دانوستاندنان دروست نه‌كه‌ن.

سلێمان ئۆسۆ ئه‌ندامێ سه‌ركردایه‌تیا ئه‌نجوومه‌نێ نشتیمانی یێ كوردی ل سووریێ راگه‌هاند كو د ماوه‌یێ چه‌ند رۆژێن بۆری دا شانده‌كێ ئه‌مریكا ب سه‌رۆكاتیا جێگرێ نوونه‌رێ تایبه‌ت یێ ئه‌مریكا بۆ كاروبارێن سووریێ ل گه‌ل ئه‌نجوومه‌نێ نشتیمانی یێ كوردی ل سووریێ و هه‌روه‌سا ته‌ڤده‌مێ ژی كۆمبوویه‌ و د كۆمبوونێ دا شاندێ ئه‌مریكا دیار كریه‌ كو دڤێت جاره‌كا دی هه‌ر دو جڤاتێن كوردی یێن رۆژئاڤایێ كوردستانێ ده‌ست ب دانوستاندنان بكه‌ن و گۆت: (د كۆمبوونا شاندێ ئه‌مریكی یا ل گه‌ل سه‌ركردایه‌تیا ئه‌نجوومه‌نێ نشتیمانی یێ كوردی ل سووریێ دا مه‌ بۆ وان دیار كر كو دڤێت ته‌ڤده‌م و هێزێن دی یێن سه‌ر ب په‌یه‌دێ هه‌لویستێ خوه‌ ب گوهۆرن و هێرشێن نه‌ ره‌وا یێن ل دژی ئه‌نجوومه‌نێ نشتیمانی یێ كوردی بده‌نه‌ راگرتن، بێگومان ئه‌مریكا ده‌ست ب بزاڤه‌كا نوو كریه‌ و ئه‌ز وه‌سا دبینم كو نها ره‌وشه‌كا گونجای بۆ دانوستاندنان هاتیه‌ پێش).

ناڤهاتی ئه‌و یه‌ك ژی دیار كر كو ژ به‌ر هه‌لویستێ خراب یێ په‌یه‌دێ و هێرشێن وان یێن ل دژی ئه‌نجوومه‌نێ نشتیمانی یێ كوردی ل سووریێ به‌ری نها وان بریار دابوون كو دانوستاندنێن ل گه‌ل ته‌ڤده‌مێ بده‌نه‌ راگرتن، لێ نها ئه‌مریكا ده‌ست ب بزاڤه‌كا نوو كریه‌ و شاندێ ئه‌مریكا سۆز دایه‌ كو دێ یا پێدڤی كه‌ت دا چو ئاسته‌نگی ل هه‌مبه‌ر دانوستاندنان نه‌مینن و گۆت: (بێگومان هه‌تا نها ته‌ڤده‌م و په‌یه‌دێ ئاسته‌نگی دروست كرینه‌، ده‌ست ب هێرشێن نه‌ ره‌وا ل دژی ئه‌نجوومه‌نێ نشتیمانی یێ كوردی و پارتێن دی یێن نه‌ته‌وی ل رۆژئاڤایێ كوردستانێ كرینه‌، ژ به‌ر وان هێرشان ژی مه‌ وه‌كو ئه‌نجوومه‌نێ نشتیمانی یێ كوردی ل سووریێ دانوستاندنێن خوه‌ ل گه‌ل ته‌ڤده‌مێ دانه‌ راگرتن، نها ره‌وشه‌كا گونجای هاتیه‌ پێش لێ دیسان ژی دوپات دكه‌م كو دڤێت ته‌ڤده‌م هه‌لویست و گۆتارا خوه‌ ب گوهۆریت و ئاسته‌نگیان ل هه‌مبه‌ر ده‌ستپێكرنا قۆناغه‌كا نوو دروست نه‌كه‌ت).

ئه‌ندامێ سه‌ركردایه‌تیا ئه‌نجوومه‌نێ نشتیمانی یێ كوردی ل سووریێ ئه‌و یه‌ك ژی دیار كر كو گه‌له‌ك جاران وان دیار كریه‌ كو ژ بۆ هه‌ڤگرتنا هێزێن كوردی و چاره‌سه‌ركرنا ئاریشێن نها یێن ل رۆژئاڤایێ كوردستانێ ئه‌و به‌رهه‌ڤن گه‌له‌ك فیداكاریان بكه‌ن، لێ مخابن هه‌لویستێ ته‌ڤده‌مێ و په‌یه‌دێ گه‌له‌ك خراب بوو، ب جهێ كو ئه‌و ژی هه‌لویستێ خوه‌ ب گوهۆرن و ژ بۆ چاره‌سه‌ركرنا ئاریشێن نها ل رۆژئاڤایێ كوردستانێ كار بكه‌ن، وان ده‌ست ب هێرشێن نوو ل دژی ئه‌نجوومه‌نێ نشتیمانی یێ كوردی ل سووریێ و پارتێن دی یێن نه‌ته‌وی كرن كو ژ به‌ر هندێ ژی ره‌وش گه‌له‌ك خراب بوو و گۆت: (نها ئه‌مریكا ده‌ستێوه‌ردان كریه‌ و شاندێ ئه‌مریكی ژی دیار كر ئه‌و دێ یا پێدڤی كه‌ن دا دانوستاندن جاره‌كا دی ده‌ستپێ بكه‌ن، چونكو ئه‌مریكی ژی باش دزانن ته‌ڤده‌م و په‌یه‌ده‌ نه‌شێت ئاریشێن نها ل رۆژئاڤایێ كوردستانێ چاره‌سه‌ر بكه‌ن و دڤێت ئیداره‌كا نوو بۆ رۆژئاڤایێ كوردستانێ بهێته‌ دانان و هه‌روه‌سا دڤێت پێشمه‌رگێن رۆژ ژی ڤه‌گه‌رنه‌ ڤه‌ رۆژئاڤایێ كوردستانێ، ژ به‌ر هندێ ژی هه‌لویست و بزاڤێن ئه‌مریكا گه‌له‌ك ئه‌رێنی نه‌، ره‌وشه‌كا گونجای ژی نها هاتیه‌ پێش و هه‌كه‌ ته‌ڤده‌م و هێزێن سه‌ر ب وێ چو ئاسته‌نگیان دروست نه‌كه‌ن دێ ده‌ست ب قۆناغه‌كا نوو ل رۆژئاڤایێ كوردستانێ هێته‌ كرن).