NO IORG
نووترين نووچه
هه‌لبژارتى1

ئالان حه‌مه‌ سه‌عید وه‌زیرێ په‌روه‌رده‌یا حكومه‌تا هه‌رێما كوردستانێ د پرێسكۆنفرانسه‌كێ دا راگه‌هاند: رۆژا ئێكشه‌مبێ 7ى شواتێ دێ پرۆسه‌یا خواندنێ ده‌ستپێكه‌ته‌ڤه‌.

وه‌زیرێ په‌روه‌ردێ گۆت ژى: رۆژا شه‌مبی 6ى شواتێ مامۆستا و رێڤه‌به‌ریێن قوتابخانه‌یان دێ ده‌ست ب ده‌وامێ كه‌ن و دێ به‌رهه‌ڤیێ بۆ رۆژا دووڤدا  و ده‌واما قوتابییان كه‌ن.

ئالان حه‌مه‌ سه‌عید وه‌زیرێ په‌روه‌رده‌یا حكومه‌تا هه‌رێما كوردستانێ ئه‌ڤرۆ رۆژا چوارشه‌مبى 3-2-2021 ل دانێ ئێڤارى د پرێسكونفرانسه‌كى دا بریار دا كو ده‌رگه‌هێن خواندنگه‌هان دێ ل حه‌فتییا بهێت ل رۆژا ئێكشه‌مبى 7ى شواتێ هێنه‌ ڤه‌كرن، ئه‌و ژى ل دووڤ رێنمایێن خۆ پاراستنێ كو ئه‌ڤ رێنمایه‌ دێ گه‌له‌ك د توند بن.

ئالان حه‌مه‌ سه‌عیدى گۆت ژى: ئه‌ڤ بریارا وان ژى هات ل دووڤ وان داتایێن وه‌زاره‌تا ساخله‌میێ هات كو رێژا كورۆنایێ كێم بوویه‌، و ئه‌گه‌ر وان زانى دێ كۆرۆنانا د ناڤ خواندنگه‌هان دا زێده‌بیت دێ ب زوو ترین ده‌م ده‌رگه‌هێن خواندنگه‌هان گرنه‌ڤه‌ و دێ وان به‌دیلێن دى هه‌بن بۆ خواندنێ و ئارمانجا وان ژى ئه‌و كو پرۆسێسا خواندنێ یا به‌رده‌وام بیت.

د لایه‌كێ دیێ پرێسكۆنفرانسێ دا وه‌زیرێ په‌روه‌ردێ ئاماژه‌ ب هندێ دا: كو ل حه‌فتیا ئێكێ دایك و باب دشێن فۆرما داگرن بۆ زارۆكێن خۆ ئه‌وێن كو نه‌ڤێن زارۆكێن وان بهێنه‌ خواندنێ و ب ئه‌لكترونى بخوینن، دێ ب تنێ ل رۆژا ئه‌زموونان چنه‌ خواندنگه‌هێ، ئاشكرا ژى كر هه‌ر خێزانه‌كا تووشبوویه‌كێ كۆرۆنایێ د ناڤ مالا وان دا هه‌بیت بلا زارۆكێن خۆ فرێنه‌كه‌ خواندنگه‌هێ، ژبه‌ر ساخله‌میا قوتابیێن دى.

ناڤهاتى ئاماژه‌ ب هندێ ژى دا كو هه‌ر قوتابییه‌كێ د ناڤ پوله‌كێ دا تووشى كۆرۆنایێ بوو،  ئه‌و پۆل‌ هه‌موو دێ هێته‌ گرتن، و دێ لژنه‌ هێنه‌ دانان و دێ دووڤچوونا قوتابییان كه‌ن.

وه‌زیرێ په‌روه‌ردێ ل دۆر رۆژێن ده‌وامێ دیاركر: هه‌ر قوناغه‌ك د ناڤ باژێران دا دێ د هه‌فتیێ دا 3 رۆژان ده‌وامێ كه‌ن، و خواندنگه‌هێن حكومى و نه‌حكومى دڤێت سیسته‌مێ ته‌ناوب (نوره‌) په‌یره‌و بكه‌ن.

ئالان حه‌مه‌ ئاشكرا ژى كر: بۆ وان بریارێن نوكه‌ مه‌ داین دێ ل 23-2-2021ێ كومبین بۆ هه‌لسه‌نگاندنا وان بریاران.

هه‌ر ل گۆرێ وێ كۆنفرانسێ: فرۆشگه‌هـ ژى د ناڤ خواندنگه‌هان دا دێ هێنه‌ ڤه‌كرن و دێ ل دووڤ رێنمایان بن، و دێ هه‌ماهه‌نگى د ناڤبه‌را وه‌زاره‌تا په‌روه‌ردێ و وه‌زاره‌تا ساخله‌میێ دا هه‌بیت.

ل دووماهیێ وه‌زیرى سوپاسییا هه‌موو مامۆستا و رێڤه‌به‌ر و سه‌رپه‌رشتان كر، كو ب هیمه‌تا وان دێ پروسا خواندنێ یا به‌رده‌وام و سه‌ركه‌فتى بیت.

ئەڤرۆ:

ئەندامەکێ سەرکردایەتیا پارتی دیموکراتی کوردستان راگەھاند، بزاڤێن فرۆتنا سلێمانیێ یێن دەستپێکرین و مانشێتێن دوھی یێن رۆژناما فەرمی یا حوکمەتا عیراقێ دیاردکەت کو ھێشتا پیلانا ١٦ ئوکتۆبەرێ یا بەردەوامە.

د ھژمارا دوھی ١/٢/٢٠٢١ یا رۆژناما (الێباح) یا فەرمی یا عیراقی ل سەر زارێ (رێکەوت زەکی) ئەندامێ فراکسیۆنا ئێکەتی نیشتمانی کوردستان ل جڤاتا پارێزگەھا سلێمانیێ ھاتە ئاشکراکرن کو بزاڤەک یا ھەی بۆ وێ چەندێ ئەگەر ھەولێر و بەغدا نەگەھنە رێککەفتنێ، مادەک د قانوونا بودجا  عیراقێ بۆ سالا ٢٠٢١ بھێتە جھگیرکرن تاکو پارێزگەھا سلێمانیێ راستەوخوە رەفتارێ ل گەل بەغدا بکەت.

ل دۆر ڤێ چەندێ، نەجات حەسەن، ئەندامێ سەرکردایەتیا پارتی گۆت” ئەڤ بابەتێ رۆژناما (الێباح) یێ نوو نینە، چونکی ئەڤە بۆ بەری ١٦ ئۆکتوبەری دزڤریت و ئەڤ رێککەفتنە ھاتیە کرن بۆ رادەستکرنا کەرکووکێ و دەڤەرێن دی یێن کوردستانێ و ئەڤە بریارا سیاسیێن پشکەکا زۆنا کەسکە، د دەمەکی دا زیانەکا گشتی یە بۆ کوردستانێ”.

نەجات حەسەن رۆھنکر ژی” ل عیراقێ دستوورەک یێ ھەی ئەگەر نەھێنە پێشیل کرن، ئەو دستوورە دشێت چارەسەریا گرفتان دناڤبەرا بەغدا و ھەولێرێ دا بکەت” دیارکر ژی” بەغدا یا بەرپرسیارە و یا کەفتیە بن کارتێکرنا کۆتلان، جڤاتا نوونەران نەشێت بریارێن باش بدەت، بەلێ د بەرامبەر دا فاکتەرێن خێرێ ل کوردستانێ گەلەکن، رێ نادەن ئەو پیلانا ل زۆنا کەسک سەر بگریت”.

وی سەرکردێ پارتی ئاماژە کر”ئەوا دھێتە کرن فرۆتنا سلێمانیێ یە و رادەستکرنا وێ یە ب بەغدا، یا گرنگە حوکمەت بھێتە سەر خەت و رێ ل وێ پیلانێ بگریت، حوکمەتا ھەرێمێ بزاڤ بۆ چاکسازیێ ودابینکرنا مووچەی ئەنجام داینە، دڤێت پشتەڤانیا حوکمەتێ بکەین و ھزر د وێ چەندێ دا بکەین کو ئەڤ وەلاتە نەھێتە پارچەکرن”.

دهۆك، له‌زگین جوقى:
رێڤه‌به‌رێ نه‌خۆشخانا هیڤى یا زارۆكان ل پارێزگه‌ها دهۆكێ دیاركركو :” رۆژا 2/2/2021ێ ل نه‌خۆشخانا هیڤی دهۆك یه‌كا چاره‌سه‌ریا هه‌لمێ بۆ تووشبوویێن ته‌نگه‌نه‌فه‌سێ هاته‌ ڤه‌كرن”.
د. نزار به‌كر یه‌حیا، رێڤه‌به‌رێ نه‌خۆشخانا هیڤى یا زارۆكان ل پارێزگه‌ها دهۆكێ ئاشكه‌را كر” ب پشته‌ڤانیا كۆمپانیه‌كا كه‌رتێ تایبه‌ت یه‌كا چاره‌سه‌ریا هه‌لمێ بۆ تووشبوویێن ته‌نگه‌نه‌فه‌سێ ل نه‌خۆشخانا هیڤى یا زارۆكان هاته‌ دروستكرن وئه‌ڤرۆ ب ئاماده‌بوونا د. ئه‌فراسیاب موسا یونس، رێڤه‌به‌رێ گشتى یێ ساخله‌میا پارێزگه‌ها دهۆكێ د رێ وره‌سمه‌كێ دا یه‌كا چاره‌سه‌ریا ته‌نگه‌نه‌فه‌سێ هاته‌ ڤه‌كرن دێ خزمه‌ته‌كا مه‌زن بۆ چاره‌سه‌ریا زارۆكان كه‌ت”.
ئه‌وژى راگه‌هاندكو:” یه‌كا چاره‌سه‌ریا ته‌نگه‌نه‌فه‌سێ ژ 10 كورسیكا پێك دهێت گه‌له‌ك رێك وپێك هاتیه‌ دروستكرن هه‌موو پێدڤیێن وان جۆداكرینه‌ دناڤ وێ یه‌كا هاتیه‌ دروستكرن ئه‌ڤه‌ دێ پتر خزمه‌تا نه‌خۆشان كه‌ت”.
د. نزار به‌كر، گۆت:” به‌رێ نوكه‌ چوو جهێن تایبه‌ت بۆ ژوورا ته‌نگه‌نه‌فه‌سى نه‌بوون لى نوكه‌ یه‌كه‌كا تایبه‌ت هاتیه‌ دروستكرن دێ وه‌رزى زڤستانێدا پتر خزمه‌تا نه‌خۆشان كه‌ت چونكو زڤستانێ دا پتر زارۆك پێدڤیى یه‌كا چاره‌سه‌ریا ته‌نگه‌ نه‌فه‌سى بن”.

ئەڤرۆ رۆژا دووشەمبی رێکەفتی ٢٠٢١/٢/١ د.عەلی تەتەر پارێزگارێ دهۆکێ پێشوازی ل شاندەکێ ئێکەتیا ئافرەتێن کوردستانێ ب سەرۆکاتیا “د.ڤیان سلێمان”سکرتێرا “ی.ئا.ک” کر.

درۆینشتنێ دا پشتی بخێرهاتنێ سکرتێرا “ی.ئا.ک”کوردستانێ دپەیڤەکێدا بەحسێ کاروبزاڤێن رێکخراوێ و بەرنامێ وان بۆ داهاتی و کاروچالاکیێن ئێکەتیا ئافرەتان و گرنگیا هەماهەنگیا کارکرنێ دگەل دام و دەزگەهێن حکومەتا هەرێما کوردستانێ بۆ پێشڤەبرنا رۆل و پێگەهێ ئافرەتێ کر.
پارێزگارێ دهۆکێ دیارکر: ئەم ل کارگێریا پارێزگەها دهۆکێ پشتەڤانین بو هەر کاروبزاڤەکێ خزمەتا پێشڤەبرن و هوشیاریا جڤاکی بکەت.

ئەڤرۆ:

ڤەکۆلەرەک د بوارێ ئیسلاما سیاسی ئاشکرا دکەت کو ھیچ جوداھیەک د ناڤبەرا ئایدیۆلۆژیا داعشێ و کۆمەلا ئیسلامی ل کوردستانێ نینە و ھەردو ل بن ناڤێ سەلەفیەتا جیھادی دا کار دکەن.

سۆران سێوکانی، ڤەکۆلەر د بوارێ ئیسلاما سیاسی دا گۆت” پێدڤیە حوکمەت مزگەفتان کونترۆل بکەت و ئاگەھدار ژی بیت چ رووددەت، د دنیایێ دا حوکمەت رێ نادەت مزگەفت ژ لایێ گرۆپێن سیاسی ڤە بھێنە بکارئینان، حوکمەت ب خوە سیاسەتا مزگەفتان دیار دکەت و گۆتاران رێک دئێخیت، نەکو ھەر کەسەک ب حەزا خوە سیاسەتا مزگەفتان دیار بکەت”.

سێوەکانی ئماژە کر کو د ناڤ ئیسلاما سیاسی و مەزھەب گەری دا، شیعە و سونە و سەلەفی و ئیخوان و ھەموو بال یێن پەیدا بووین ھەر لایەک ژ وان ب حەزا خوە ئیسلامێ شرۆڤە دکەن، ھزرا داعش ئێک ژ ھزرێن ھەرە مەترسیدار، بەلێ ئەوا بال و گرۆپێن توندرەوێن ئیسلامیێن سیاسی دکەن، ھەمان شێوێ داعشێ یە ب شێوێ جودا، لەوما دڤێت حوکمەت ئاگەھدار بیت ئێک ژ وان ئەگەرێن کو کەسێن توندرەو تێدا دیار دبن، پێک دھێت ژ پەروەردا مزگەفتان و ئەو مەلایێن ئاراستەیا ئیسلاما سیاسی ھەی”.

ب دیتنا وی ڤەکۆلەری” ھیچ جوداھیەک د ناڤبەرا ئایدۆلۆژیا داعشێ و ئایدیۆلۆژیا کۆمەلا ئیسلامی دا نینە، ھەردو دبن ناڤێ سەلەفیەتا جیھادی دا کار دکەن، کۆمەلا ئیسلامی پاشخانا سەلەفیا جیھادی یە، ئەو عەقلیەتە نەھاتیە گوھۆرین، نوکە نەشێن وێ بکەن، لەوکا کراسێ خوە یێ گوھۆری و ب شێوەکێ دی کار دکەن”.

دووپات کر ژی” کۆمەل گرۆپەکا سیاسی یا مەترسیدارە و ب عەقلیەتا داعشێ و سەلەفیەتا جیھادی مێشکێ گەنجان پەروەردە دکەت، ل دەمێ خوە ژی ژەند مەلا و سەرکردێن کۆمەلێ گەنجێن کوردستانێ ھانددان پەیوەندیێ ب داعشێ بکەن، ئەو عەقلیەتا نوکە یا کۆمەلێ، ھەمان ئەو چەکدار بوون ل خۆرمال و تەوێلە بوون و نوکە د ناڤ کۆمەلا ئیسلامی دانە”.

ئەڤرۆ رۆژا ئێک شەمبی ٣١/١/٢٠٢١ د.عەلی تەتەر پارێزگارێ دهۆکێ پێشوازی ل نۆشدارێ بەرنیاس د.جەگەر جاسم مامۆستایێ زانکۆیا کۆلورادو یا ئەمریکی کر.
دروونشتنەکێ دا بەحسێ دووماهی پێشڤەچوونێن زانستی ل دۆر نەخۆشیا کۆڤید ١٩ یا ژ ئەنجامێ ڤایرۆسێ کۆرنایێ بەلاڤ دبیت هاتەکرن و هەروەسا چەند بابەتێن دیێن گرێدایی زانستێ نۆشداریی دان و ستاندن ل دۆر کر..
ژ هەژی گۆتنێ یە “د.جەگەر جاسم” نۆکە پرۆفیسورێ هاریکارە ل زانکۆیا کۆلورادو، و هەلگرێ باوەرناما ماستەرێ یە دبیاڤێ پەتازانی یێ دا و دوو بورد دبیاڤێن ئێشێن هناڤان و بوردا ئێشێن خۆینێ ژ زانکۆیا “جونز هوپگنز” وەرگرتیە و نۆشدارەکێ چالاکە د هشیاریا جڤاکی دا ل دۆر بابەتێن ساخلەمیێ.

ھەولێر، قائید میرۆ

 

لایەنێن سیاسی پڕۆژە بۆ سیستەمێ لامەرکەزی بەرھەڤکرینە و بڕیارە کار بۆ بجھئینانا سیستەمێ لامەرکەزی بھێتەکرن ل ھەرێما کوردستانێ، سەرۆکێ فڕاکسیۆنا پارتی ل جڤاتا پارێزگەھا دھۆکێ ژی راگەھاند ، پارتی دگەل سیستەمێ لامەرکەزیا ئیداری و کارگێڕی یە ھەکە وەکی خوە بھێتە بجھئینان ھەروەسا دبێژیت، پارێزگەھا دھۆکێ دێ یا مفادار بیت ژ ڤی سیستەمی.

ھشیار فەریق، سەرۆکێ فڕاکسیۆنا پارتی دیموکراتی کوردستان ل جڤاتا پارێزگەھا دھۆکێ بۆ رۆژناما ئەڤرۆ گۆت” ئەم وەکی فڕاکسیۆنا پارتی ل جڤاتا پارێزگەھا دھۆکێ دگەل سیستەمێ لامەرکەزی نە، چونکە پارتی ژی دگەل سیستەمێ لا مەرکەزی یە ل ھەرێما کوردستانێ ئەوژی بۆ دابەزاندنا دەستھەلاتان ژبۆی پارێزگەھان، چونکە ھەکە دەستھەلات ب پارێزگا و یەکەیێن ئیداری بھێتەدان، بێگومان دێ وەلاتی زووتر شێت پەیاما خوە گەھینیت و ئاریشەیا خوە چارەسەر بکەت”.

ھشیاری زێدەتر گۆت” ئەم ب مەرجەکی ل گەل سیستەمێ لامەرکەزیا کارگێری و دارایی نە، کو ئەو سیستەمێ لا مەرکەزی وەکی خوە بھێتە چەسپاندن، نەکو ببیتە ئەگەرەک بۆ جوداکرنا ھەرێما کوردستانێ و چو زیان ژی بۆ پێگەھێ ھەرێما کوردستانێ نەبن، لەوڕا ژی د خۆلا دوویێ یا جڤاتا پارێزگەھێن ھەرێما کوردستانێ دا قانوونا ھژمار سێ یا جڤاتا پارێزگەھان یا سالا ٢٠٠٩ێ دەستپێکەک بوویە بۆ لامەرکەزیێ، ئەم ھەموو ببینە خودانێ ڤی پرۆژەی نەکو تنێ پارێزگەھەکێ ڤەگریت و ڤێ پارێزگەھێ ژ ھەرێما کوردستانێ ڤەقەتینیت، ھەکە پڕۆژێ لامەرکەزی ب شێوەیەکێ باش بکەڤیتە د بیاڤێ بجھئینانێ دا، چو گومان تێدانینە دێ ئێکسانیەکا جڤاکی ژی پەیدابیت”.

سەرۆکێ فڕاکسیۆنا پارتی ل جڤاتا پارێزگەھا دھۆکێ ئاماژەکر”ھەکە  پڕۆژێ سیستەمێ لامەرکەزی سەربگریت، پارێزگەھا دھۆکێ دێ مفادارترین پارێزگەھا ھەرێما کوردستانێ بیت،     ژ بەر کو ژ ھەموو لایەنان ڤە ئەم گەلەک د مەغدوورین، بەلێ ئەم دگەل بکارئینانا درووشمێن سیاسی و موزایەدێ نینین بۆ سیستەمێ لامەرکەزی، ئانکو ئەم دگەل لێدانا پێگەھێ ھەرێما کوردستانێ نینین بناڤێ چ سیستەم و پرۆژەیان، بەلکو ئەم دگەل نیەتەکا پاقژین بۆ زێدەتر خزمەتکرنا خەلکێ خوە”.

ھشیار فەریق دیارکر”پێدڤیە لیژنێن قانوونی ل جڤاتێن پارێزگەھان ل ھەرێما کوردستانێ و کەسێن شارەزا کار بۆ بەرھەڤکرنا پڕۆژە قانوونەکێ بکەن و کۆنفرانسەک بھێتە گرێدان، ھەتا ھەموو پشکداریێ بکەن و پڕۆژەیەکێ ئێکگرتی و سەردەمیانە بھێتە بەرھەڤکرن، پڕۆژە تنێ یێ سلێمانیێ نینە، ھەر ژدەستپێکا ڤێ خۆلا جڤاتێن پارێزگەھان داخواز ھاتیەکرن بۆ لامەرکەزیا ئیداری وەکی من ئاماژە ب وێ چەندێ کری ئەم وەکو پارێزگەھا دھۆکێ دێ ژ ھەموو پارێزگەھان مفادارتربین”.

دیدار، نیوار محەمەد سەلیم:

ئیحسان ئامێدی سەرۆکێ ناڤەندا خانی یا رەوشەنبیری و راگەھاندنێ د دیدارەکێ دا بۆ رۆژناما ئەڤرۆ راگەھاند کو ئەڤ رەنگە کارێن ئیران ئەنجام ددەت نابنە ئەگەرێ کێمکرنا رۆلێ سەرۆک بارزانی و چو ژ شکۆ و مەزناھیا وی نائیننە خوار و جیھان و ھەڤپەیمانیا ل دژی داعش دیدەڤانن ل سەر رۆلێ وی یێ مەزن د رزگارکرنا ھەرێما کوردستانێ و تێکدانا ئەفسانەیا داعش دا.

ئەڤرۆ: بۆچی ئیرانێ ماوە ماوە ھێرشان بکەتە سەر سەرۆک بارزانی یان تۆمەت و بەھانەیێن بەتال ددەتە پال؟

ئەڤرۆ: ئیران ئێک ژ دەولەتێن کەڤنێن دەڤەرێ بوویە و ھەر ژ کەڤن دا، پارچەکا ئەردێ کوردستانێ داگیرکریە و ھەردەم سیاسەتا وێ ئەو بوویە کو کوردان پشکەک ژ خەلکێ خوە بزانن و کوردستانێ ژی پشکەک ژ وەلاتێ خوە بزانن ژ بەر ھندێ ژی ھەموو رەنگێن شەری ل دژی کوردان ئەنجام داینە. ب ھەر رەنگەکێ ھەبیت ب تنێ کورد پێ ب ئێشن و لاواز بن. ھەکە ھندەک جاران ل ھندەک جھان ژی حوکمەتا ئیرانێ پشتەڤانیا کوردان کربیت نە ژ بەر کوردان بوویە، بەلکو مەرەم پێ ھەبووینە و ژ پێخەمەت وێ چەندێ بوویە ل گەل وان لایەنێن ئیرانێ ئاریشە ل گەل ھەین بووینە دا کو ل گەل ئیرانێ ل دژی دوژمنێن وێ ب راوەستن. سیاسەتا سەرانێن ئیرانێ لێدانا ھێمایێن کوردایە یان ژی ئەو کەسێن بەرەڤانیێ ژ مافێن کوردان دکەت.

ئەڤ کورتە فلمە ژی یێ کو ل ڤێ دووماھیێ چێکری، سڤککرنەکە ب کوردان و ھێمایێن کوردان و مللەتێ کورد و د راستی دا مەزنکرنەکە بۆ ڤی ھێمایێ کوردان کو یێ ئامادەیە د پێناڤی پاراستنا کوردان دا خوە پێدڤی ڤی لایەنی و ڤی لایەنی بکەت ب مەرەما رزگارکرنا مللەتێ کورد. ئەوان ھزر کر یێ ڤی ھێمایێ مەزن یێ کوردان کێم دکەن، لێ د راستی دا نیشا دا کو ئەڤ خەمخورێ مللەتێ کورد یێ ئامادەیە ھەر تشتەکی بکەت د پێناڤی رزگارکرنا مللەتێ کورد دا. بۆ وی بەرژەوەندا مللەتێ کورد ژ ھەر لایەنەک و تشتەکێ دی گرنگترە.

ئیرانێ ھەردەم ڤیایە خەلکی بێشینیت و بێخیتە بن رکێفا خوە و ھەر چو نەبیت ھندەک جاران یاریان ب ھەستێ خەلکێ مە بکەت، ئەڤی کورتە فلمی نەرازیبوون یا ل سەر ئاستێ ھەر کوردەکی کریە یێ پیچەکا ھزرا نەتەوی ل دەف ھەبیت گەلەک تورە کریە و ل دەف مە کوردان ھێمایەکێ نەتەوی یە.

 

ئەڤرۆ: رۆلێ پێشمەرگە، ھەڤپەیمان، ئیرانێ چ بوویە د شەرێ دژی داعش دا؟

ئیسحان ئامێدی: د وێ ھێرشا ھۆڤانەیا سەر ھەرێما کوردستانێ دا، کوردان پێشبینیا شەرەکێ ژ وی رەنگی نەدکر، ژ بەر ھندێ تشتەکێ ژ نشکەکێ ڤە بوو، ژ بەر ھندێ ب ساناھی گەلەک دەڤەر ھاتنە ژ دەست دان، بەلێ ھەر زوو ب ھیمەتا سەرۆک بارزانی ھەر وەکو پێشمەرگەک د بەرەیێن شەری دا و ھەر ژی وەکو سەرۆکێ دبلۆماسی یێ مللەتێ کورد شیا سێ سەرکەفتنێن گرنگ د مەیدانا شەری دا ب دەست خوە ڤە بینیت؛ ئێک: سەرۆک بارزانی ب خوە د مەیدانا شەری دا بوو چ وەکو سەرکردە و چ ژی وەکو پێشمەرگە. دو: دبلۆماسیەتا وی و راکێشانا ھەڤپەیمانیا نێڤدەولەتی بۆ ھاریکاریکرنا پێشمەرگەی د شکاندنا داعش دا. سێ: راکرنا مۆرالا وەلاتیان کو دەما دیتی سەرۆک بارزانی ب خوە یێ ل پێشیا شەری، مورالا وان بلند دبوو، ئێدی خەلکەکێ خوەبەخش ژی قەستا بەروکێن شەری کر. ئەڤ ھۆکارە ھەموو ئەگەر بوون کو پێشمەرگە ب سەرۆکاتیا سەرۆک بارزانی و ب پشتەڤانیا ھەڤپەیمانیا نێڤدەولەتی سەرکەفتنێ تۆمار بکەت و ھەیبەتا داعش تێک بشکێنیت. ئیرانێ پشکداری یا د شەرێ داعش دا کری، بەلێ پشکداریەکا گەلەک و گەلەک کێم بوویە، ھەر ناھێتە ھژمارتن ژی، بەلێ ب پشتەڤانیا ب وەلاتێن ھەڤپەیمان ب سەرپەرشتیا ئەمریکا پێشمەرگە شیا ئەزموونا داعش ژ ناڤ ببەت. ب ھزاران پێشمەرگە بۆ ماوێ چار سالان و ب درێژاھیا ھزار و پێنجی کیلۆمەتران د سەنگەران دا بووینە. ئەو سەنگەرێ لەشکرێ ئیرانی ب چەند چەکدارێن کێم پشکداری تێدا کری، چەند کێلۆمەترێن کێم بووینە و ب چو رەنگان ل گەل پێشمەرگەی ناھێتە ھەڤبەر کرن، ھەر شەرمە بۆ وەلاتەکێ وەکو ئیرانێ بێژیت مە شەر یێ کری د پاراستنا ھەرێما کوردستانێ ل دژی داعش دا. بەلێ ئەو دشێن بێژین ب ئامادەبوون و سەرپەرشتیا سەرکردێ وان قاسم سلێمانی ئەوان یا ھێرشی سەر ھەرێما کوردستانێ کری و کەرکووک و شنگال یێن داگیر کری، ئەو ھێزا وان یا ھاتی پێ کوردستانێ داگیر بکەن سەدجارکی ھندی وێ ھێزێ بوو ئەوا ھاتی بەرەڤانیێ پێ ژ کوردستانێ بکەن.

 

ئەڤرۆ: وەلاتێ ئیرانێ ھەر ناڤبەر ناڤبەر رەنگە کارەکێ وەسان دکەت دڤێت وی رۆلێ مەزن یێ تێکشکاندنا ئەفسانا داعش بۆ خوە ب ھێلیت، بۆچی وەزارەتا رەوشەنبیری و لایەنێن شولەژێ کارەکێ ب رێک و پێک ئەنجام نادەن کو راستیا ڤی بابەتی نیشا ھەموو جیھانێ بدەن؟

ئیسحان ئامێدی: ئەم دشێین بێژین ب رەنگەکێ گشتی وەکو ھەرێم و وەکو دامودەزگەھێن رەوشەنبیری و راگەھاندنێ د کێم تەرخەم بووین بەرامبەر رۆلێ ڤی سەرکردەیێ مەزن د چاوانیا پاراستن و بەرسینگگرتن و رزگارکرنا ھەرێما کوردستان و تێکشکاندنا ئەزموونا داعش دا. د سەر ھندێ مە کۆمەکا مەزن یا فلمێن دێکیۆمێنتی و لڤین و پلانێن جەنابێ سەرۆک بارزانی یێن ھەین و دیسا ھاتنا شاندێن بیانی بۆ ھەرێما کوردستانێ و لایێ سەرۆک بارزانی وەکو سەرۆکێ فرەنسا کو ئەندامێ جڤاتا ئاسایشا نێڤدەولەتی ھاتیە ھەرێما کوردستانێ و ل گەل سەرۆکێ ھەرێما کوردستانێ دانوستاندن ئەنجام داینە و پێکڤە چووینە سەنگەران دا ژ نێزیک ھایداری رەوشا شەرێ ل دژی داعش ببن و ھەردیسا سەرۆک وەزیرێن نھا یێ بریتانیا کو ل وی دەمی وەزیرێ دەولەتێ بوو و سەرەدانا سەرۆک بارزانی کریە و پێکڤە چووینە سەنگەران. ئیران نەشێت ب فلمەکێ کێم یێ چەند دەقیقە شکۆ و مەزناھیا سەرۆک و بارزانی و پێشمەرگەی کێم بکەت، ھەڤدژی ڤێ چەندێ خەمخوریا سەرۆک بارزانی و پێشمەرگەی نیشان ددەت ل سەر پاراستنا بەرژەوەندیا کوردستانێ.

 

ئەڤرۆ: ئەم وەکو کورد ل ھەمبەر ڤان رەنگە ھێرشان چاوان رەفتارێ بکەین؟

ئیسحان ئامێدی: ھندەک تشت یێن ھەین گرێدایی رەوشتێن مرۆڤانە، دەما کو خەلک بێ رەوشتیەکێ نیشان بدەت نابیت مرۆڤ ژی وەکو وان خوە کێم و نزم بکەت، دڤێت ب ژیرانە سەرەدەریێ بکەین، ئەوان دڤیا سڤکیێ ب ھێمایێن مە بکەن. پێدڤیە نیشا بدەین کا ئەم کی نە و ئەو فلمێن دێکیۆمێنتی یێ ل بەر دەستێ مە ھەین ئەو سەرکردێن مە یێن ل دەمێ کاری بەری شەھید ببن و ھەبوونا ئەو قەھرەمانێن مە ھەین و ھەبوونا سەرۆکی ل بەرۆکێن شەری و ھەروەسا پەیوەندیا وی ل گەل جیھانێ و چێکرن و ئینانا ھەڤپەیمانیا نێڤدەولەتی ل دژی داعش ئەڤە ھەموو ب خوە بەرسڤێن ئارامن ئەم نیشا جیھانێ ھەموویێ بدەین و بکەینە فلمێن ب رێک و پێک و وەرگێرینە سەر زمانێن جیھانی ئەڤە ب خوە دێ بنە بەرسڤ و نیشان دەت کو سەرۆک دلسۆزێ دۆزا خوە بوویە و پێشمەرگەی قەھرەمانیێن مەزن تۆمار کرینە.

 

ئەڤرۆ: بۆچی د ڤێ رەوشا ئابووری یا خرابا دەڤەر تێدا دبۆریت، ئیران خوە ب کارەکێ وەسان ڤە مژیل دکەت؟

ئیحسان ئامێدی: کۆمەکا فاکتەران ھەنە کو د ناخێ خوە دا پێ دئێشیت کو دبیتە ئەگەر ئیران ڤان رەنگە کاران بکەت؛ ژ وان پێگەھێ سەرۆکێ یە ل سەر ئاستێ رۆژھەلاتا ناڤەراست و ئەو سەروەریا سەرکەفتنا گەلێ کوردستانێ بۆ جیھانێ و قارەمانێ وێ یێ مەیدانی سەرۆک بارزانی بوویە. سەرۆک بارزانی ھەبوونا خۆ ل سەر ئاستێ ھەموو جیھانێ ھەیە و دەرکەفتن و سەرکەفتنا دۆستێ سەرۆک بارزانی جۆ بایدن وەکو سەرۆکێ مەزنترین وەلاتێ جیھانێ کو وی ب خوە گۆتیە سەرۆک بارزانی ئەز و تو پێکڤە دێ سەربەخۆیا کوردستانێ بینین. ژ بەر ڤان ئەگەران ئیران گەلەک پێ دئێشیت ژ بەر ھندێ ژی دڤێت ھەر ناڤبەر ناڤبەر ھندەک کارێن ژ ڤی رەنگی ئەنجام بدەت و ئیرانێ ب خوە ب خوە ژی ھندەک ئاریشە د ناڤ خوە دا ھەنە نە خەلکێ وێ باوەری پێ دھێت و نە ئەمانەت ھەیە و رەوشا وێ یا ئابووری ژی یا خرابە. یا مایتێکرنێ د چەندین وەلاتان دا دکەت و ملیاران دۆلاران د مەزێخیت و خەلکێ وێ یێ بریسی یە، ئیرانێ ئاریشە و ھەڤرکی ل گەل پتریا وەلاتێن جیھانێ ھەنە، دا کو خەلکی مژیل کەت ھندەک جاران ڤان رەنگە کاران دکەت. رەوشا ئیرانێ یا خرابە و بەر ب خراببوونێ ڤە دچیت.

 

ئەڤرۆ: تو نابینی کو دەمێ ئیرانێ ئەو پشتەڤانیا کێم یا ھەرێمێ کری ژی، ب تنێ ڤیایە بەرژەوەندیێن خوە ب پارێزیت نە کوردان؟

ئیحسان ئامێدی: ئیران تشتەکی بۆ ئێکی ناکەت، ھەکە بەرژەوەندیێن وێ یێن تایفەگەری یان یێن ئابووری تێدا نەبن، ئیران نەھاتیە کوردان ب پارێزیت وەکو مە گۆتی ل چەند کیلۆمەترێن کێم ب ھاریکاریەکا گەلەک کێم ل دژی داعش راوەستیایە. مە دەستخۆشی ل سەر وی کاری ل وان کریە، بەلێ ھەژی ھندێ نینە کو ئیران بێژیت مە کارەکێ کری. شەرەکێ چار سالی ب درێژاھیا ھزار و ٥٠ کیلۆمەتران، ١٠٠ ھزار پێشمەرگە بەردەوام ل سەنگەران، ١٧٥٠ شەھید و ١١ ھزار بریندار، ب ٥٠ چەکدار و ١٠٠ گولەیێن ھاونی دێ چ کەن؟ ھەلبەت د ھاوکێشێن لەشکری دا چو رامانێن خوە نینن.

ئەوا ھاوکێشا شەری گوھۆڕی و داعش شکاندی ئەفسانا پێشمەرگەی بوو ب سەرۆکاتیا سەرۆک بارزانی و ل عەسمانان ژی ھێزێن ھەڤپەیمانان. ھەڤکاریا ھەردو لایەنان بوویە ئەگەرێ سەرکەفتنێ و رۆلێ ئیرانێ ب تنێ یێ خرابکرنێ بوویە، ڤیایە دەستێوەردانێ د رەوشێ دا بکەت. بەلێ ئەو تشتێ ئەو بۆ ھاتین و وان ڤیایی ب دەست ڤە بھێت ب دەست ڤە نەچوو. باشترین گرۆڤە ژی ل سەر گۆتنێن مە ئەوە کو ھەڤپەیمانیا نێڤدەولەتی ئەوا ژ ٦٠ دەولەتێن جیھانی بۆ ژناڤبرنا داعش ھاتیە پێک ئینان قەبوول نەکر ئیران ببیتە پشکەک ژ وێ ھەڤپەیمانیێ. رۆلێ ئیرانێ د ھاوکێشا ل دژی داعش و تێکشکاندنا داعش (چنە) بوویە.

 

ئەڤرۆ: گەلەک مالپەرێن ئەلکترۆنی یێن ئەنترنێتێ ل ھەرێما کوردستانێ ئەڤ فلمە بۆ ھێرشکرنا سەر سەرۆک بارزانی ب دەلیڤە دیت و ئەڤ ڤیدیۆیە سپۆنسەر کر ب تایبەت ئەو میدیایێن خوە ب و بێ لایەن دبینن؟

ئیحسان ئامێدی: یا ئێکێ، فلم دەولەتەکا داگیرکەرا کوردستانێ ل دژی کوردستانێ یێ چێکری، ھەر کوردەک پێدڤیە دژی رەوفتارێن دەولەتێن داگیرکەرێن کوردستانێ ب راوەستن، ژ بەر ھندێ ئەو مالپەرێن ل پەیجێن خوە یێن تۆرێن جڤاکی سپۆنسەریا ڤی کورتە فلمی دکەن و بەلاڤ دکەن، خزمەتا دوژمنێن کوردستانێ یە. ئەڤە تشتەکە دژی بەرژەوەندا نەتەوی یە. ئەڤە دکەڤنە د خانا دوژمن و غائینان دا.

یا دویێ ژی ھەکە ھەر کوردەکێ تەماشەی فلمی کربیت ب تنێ وژدانا وی ب لڤلڤیت دێ بینیت سڤکاتی پێکرنە ب نەتەوەکی، بەلێ ھەکە ژ لایەکێ دژی ڤە تەماشەی ڤی فلمی بکەین دێ بینین کو سومبۆلەکێ نەتەوی کو سەرۆک بارزانی یە چەندێ ب لەزە کارەکێ ب لەز بھێتە کرن ھەرێم بھێتە پاراستن، ئەڤە ژی مەزاناتیا سەرۆکی دیار دکەت. یێ لەزێ دکەت و خزمەتێ دکەت و خوە پێدڤی ئیران، ئەمریکا، ئورۆپا دکەت سەرۆک بارزانی یە و ئەڤە ژی مەزناتیەکا گەلەک مەزنە بۆ جەنابێ سەرۆکێ کو ئەوا وی کری بۆ خاترا کورد و کوردستانێ بوو.

د ھەر کارەکێ لەشکری ژی دا، سەرەدەری ل گەل ئەنجامی دھێتە کرن، د ئەنجام ژی دا ھەرێما کوردستانێ ھاتە پاراستن، داعش شکەستن و بارزانی و پێشمەرگەی سەرکەفتن ئینا.

 

ئەڤرۆ: تو نابینی ئەڤە دێ کارتێکرنێ ل پەیوەندیێن ھەرێما کوردستانێ و ئیرانێ کەن ھەکە خوە د ئاستەکێ لاواز ژی دابن؟

ئیحسان ئامێدی: چو پێ نەڤێت ھەکە لایەنەک ھەبیت سکڤاتیێ ب پیرۆزیێن لایەنێ دی بکەت یان بۆ نەخۆش کەت دێ بیتە ئەگەر لایەنێ دژی کارڤەدانێن خوە ھەبن، ژ بەر ھندێ ژی کرێتە بۆ دو وەلاتێن ھەڤسۆ کارەکێ ژ ڤی رەنگی بکەت ب تایبەت بۆ دەولەتەکا مەزن یا وەکو ئیرانێ کو ھەڤرکیا ئەمریکا دکەت خوە بینیتە رێزا ھەرێما کوردستانێ و کارەکێ ژ وی رەنگی کو ب ٥٠ کەسان بۆ دەمەکێ کێم ل رووبەرەکێ کێم بەرەڤانی کریە، د ئێک ھێرشا ئەسمانی یا ئسرائیل دا بەری چەند رۆژان زێدەتری ٥٠ چەکدارێن ئیرانێ ھاتنە کوشتن بێ کو وان چو کارڤەدان ھەبن، مەزنترین سەرکردێ وێ یێ لەشکری قاسم سلێمانی ل نیڤا بەغدا ھاتە کوشتن ئیران نەشیا چو بکەت، وەکو کارڤەدان ھندەک مووشەک ل دەوروبەرێن بەردەرەش دان یا ژ وان ڤە ئەمریکا یا ل وێری.

 

ئەڤرۆ: ھەکە تە ل دووماھیێ تشتەک ھەبیت بێژی؟

ئیحسان ئامێدی: گەلێ مە و پێشمەرگەی ب سەرۆکاتیا سەرۆک بارزانی چەندین سالان خزمەت یا کری بۆ پاراستنا ئەزموونا ھەرێما کوردستانێ. فلمەک یا راپۆرتەک یان گۆتنەک نەشێت سڤکاتیێ ب وێ قوربانیدانا گەلێ کوردستانێ و ھێمایێ وێ بکەت. پێشمەرگە ژی سمبۆل و ھیمایێ گەلێ مەیە و شیایە ھەرێما کوردستانێ ب پارێزیت و ل قووناغێن بھێت ژی خەلکێ مە دێ ل ژێر ئالایێ سەرۆک بارزانی بەردەوامیێ ب خەباتا خوە دەت ژ پێخەمەت پاراستنا ھەرێما کوردستانێ دەڤەرێن مایین ژی دێ ھێنە رزگار کرن و سەرشوری ژی بۆ دەولەتا ئیرانێ و رژێما یا کو ڤان کارێن چەپەل دکەت و بۆ دیڤەلانکێن وێ یێن کو پشتەڤانیا ڤان کاران دکەن.

دیدار: نیوار محەمەد سەلیم:
قادر قەچاخ، بەرپرسێ لقا ١٧ یا پارتی دیموکراتی کوردستان د دیدارەکێ دا بۆ رۆژناما ئەڤرۆ ئاشکەرا کر کو ھەکە دەنگدان ل ناڤ شنگال ب تنێ بھێنە کرن و خەلکێ ناڤ کەمپان دەنگێ خۆ نەدەت، دانپێدانێ پێ ناکەین و دا زانین ژی ھندی حەشد ھەیە ئەو بوھوستەکێ ژ دەڤەرێن ماددێ ١٤٠ بەرنادەن. پەکەکە ژی ب پارتیەکا تیرۆرست ب ناڤ کر و دا زانین کو ئەو بۆ پرۆژێ ھەیڤا شیعی کار دکەن و گۆت: ئەو کچ و ژنێن یێن پەکەکێ برین پترن ژ یێن داعش برین
ئەڤرۆ: نھا رەوشا شنگال ب چ رەنگە؟
قادار قەچاخ‏: شنگال یا داگیرکریە ژ لایێ حەشدا شەعبی و پەکەکێ ڤە. ڤالاتیەکا ئەمنی و ئیداری یا ھەی، چو خزمەتگۆزاری بۆ ناھێتە ئەنجام دان، ل خالێن گۆمرکی یێن وێ دەڤەرێ ژمارەکا زۆر یا ھێزان یێ ل وێرێ. نھا ژبلی حەشدا شەعبی گەلەک ھێزێن دی یێن ل وێرێ ھەین، پەکەکە و ھندەک حزبێن خۆ فرۆش و ھندەک ئێزدیێن خۆ فرۆش. ئەو تڤەنگ یێ ب ملی ڤە دا بەرەڤانیێ ژ شنگال بکەن، بەلێ یێ ب وان تڤەنگان شنگال د فرۆشن و یا دھێتە ب عەرەبکرن. حوسێنی یێ دھێنە ئاڤاکرن. وێنێن سەرکردێن شیعان یێ دھێنە بەلاڤکرن. یێ عەرەبان ل گوندێن ئێزدیان بنەجە دکەن.
ل دەمێ خۆ دا قایمقام و جڤاتا شەرعی یا شنگال ڤەگەرن، پەکەکێ چەک کرە د سینگێ وان دا و رێ نەدایێ بچن، بەلێ نھا چ ب سەرێ خەلکێ شنگال و گۆند و خەلکێ وێ بھێت ئەو د رازی نە. ب تایبەت ئەو پارتێن خۆ فرۆش یێن وێرێ. ل ڤێ دووماھیێ ھێزێن حزبولا یا لوبنانی یێن ئیناینە وێرێ، دیسا عەسائیب ئەھلولحەق ژی چەکدارێن خۆ یێن ئیناینە وێرێ و یێ بنگەھێن ئاینی ل وێرێ چێ دکەن و عەرەبکرنێ ل دەڤەرێ دکەن. عەرەبکرن ژی ھەردەم ب رێیێن ئاینی ھاتیە کرن.
رێکەفتنا ھەڤپشکا د ناڤبەرا ھەرێمێ و بەغدا ب ناڤبەریا یو ئێنێ ئێک پێنگاڤ ژی نەھاتیە بجە ئینان، خرابتر یا لێ ھاتی و باش نەبوویە.
ئەڤرۆ: ئەگەرێ بجە نەئینانا ڤێ رێکەفتنێ چنە؟
قادار قەچاخ‏: ئەو بجە نائینن، حەشدا شەعبی رێ نادەت، ھەکە حوکمەتا عیراقێ پێ خۆش ژی بیت حەشد ناھێلیت. حوکمەتا عیراقێ ژی وێ ھێزێ بکار نائینیت بۆ وێ مەرەمێ. ھەر ژ سەردەمێ مەدحەت پاشای و ھەتا نھا بزاڤێن وێ چەندێ دھێنە کرن کو شنگال ژ کوردستانێ بھێتە دابڕین.
ئەڤرۆ: حوکمەتا عیراقێ نەشێت یان حەز ناکەت؟
قادار قەچاخ‏: نەخێر، نەشێت. نیەتا وێ ژی یا زەلال نینە، چونکو دەما رێکەفتن د ناڤبەرا ھەرسێ لایەنان دا ھاتیە کرن، پێدڤی بوو ھەرسێ لایەن د پشکدار بان د ب جھئینانێ دا، ئەوان گۆت نەخێر، ئەم ب تنێ دێ بجە ئینین. ئەوان ژی دو ھێزێن پۆلیسێن فیدرال ئینان کو ھەموو شیعە نە و ئەو بوون یێن دەڤەرا کەرکووک داگیرکری. ب تنێ بۆ وێ چەندێ بوو ل خالێن گۆمرکی ئەو ژی بۆ خۆ پارەکی وەربگرن. نھا ل گۆمرکێن وێرێ، ھێزێن حەشدا شەعبی و لەشکرێ عیراقێ و پۆلیسێن فیدرال و چەکدارێن پەکەکێ یێن تێدا و ڤێ دووماھیێ ھندەک ھێزێن حبزبولا یا لوبنانی و عەسائیب ئەھلولحەق یێن ھاتینە تێدا. ئەڤە ژبلی وان حزبێن ئێزدیان یێن خۆ فرۆش کو جەحشکێن وانن.
ئەڤرۆ: بۆچی یو ئێن دووڤچوونا رێکەفتنێ ناکەت؟
قادار قەچاخ‏: نوونەرا یو ئێن چوو شنگال ژی، بەلێ جھێ داخێ یە نەھاتە بجھئینان و باوەر ژی ناکەم بھێتە بجھئینان، چونکو چو ھێز نینن وێ رێکەفتنێ بجە بینن. ئەم ل وێ باوەریێ نە کو ئەڤە ئەو پرا ھاریکاریێ یە یا د ناڤبەرا عیراق و وەلاتێن ھەڤسۆ بۆ دروستکرنا ھەیڤا شیعی.
ئەڤرۆ: سەرۆک وەزیرێن عیراقێ د پەیوەندیەکا تلەفۆنی دا ل گەل سۆپاسالاری لەشکرێ تورکیا راگەھاند کو ھەکە پێدڤی بکەت ئەو دشێن ب ھێزێ ئەزموونا پەکەکێ نەھێلن. وەزیرێ بەرگریا تورکیا ژی سەرەدانا بەغدا و ھەرێمێ کر؟
قادار قەچاخ‏: ئەز باوەر ناکەم. یا حوکمەتا عیراقێ و کازمی ب تنێ دەڤە. حوکمەتا عیراقێ ژی چو تورکیا، بەلێ چو نەھاتە کرن، ھەکە ئەڤە ب ڤی رەنگی بمینیت دبیت تورکیا پێنگاڤەکا ژ ڤی رەنگی ب ھاڤێژیت. پەکەکێ پێ خۆشە حەشدا شەعبی، لەشکرێ عیراقێ، تورکیا، ئیران ھەر جھەکێ ھەبیت تێدا بیت، ب تنێ د دەستێ ھەرێما کوردستانێ دا نەبیت.
ئەڤرۆ: ھەکە حوکمەتا عیراقێ یان ژی تورکیا شەر ل دژی پەکەکێ ل شنگال راگەھاند، دێ ھەلویستێ پارتی چ بیت؟
قادار قەچاخ‏: حوکمەتا ھەرێمێ چاڤەرێ یە رێکەفتن بھێتە بجھئینان. ئەو نەکارێ مەیە، پەکەکە ب مە نەھاتیە وێرێ، پەکەکە داگیرکەرە، نەشیایە گۆندەکی ل باکوور رزگار بکەت. مالا خۆ یا فرۆتی و یا ھاتی ب بێژیتە برایەکێ خۆ، مالا تە مالا منە. مالا وان یا وایە و یا مە یا مەیە، بلا مالەکێ بخۆ ئاڤا کەت دێ پیرۆزباھیا وێ ژی کەین و دیاریا ژی بۆ بەین، بەلێ یا ھاتی ل ھەرێما کوردستانێ کو شەرعیەتەکا قانوونی یا ھەی دژاتیا وێ دکەت.
ئەڤرۆ: ئێزدیان دەردەسەریێن مەزن دیتن دا خۆ رادەستێ داعش نەکەت ژ بەر بیروباوەرێن ئاینی، نھا ئەم یێ دبینین گەلەک ب ساناھی یێ سازشێ بۆ حەشدا شەعبی دکەن و یێ ب کەیفا خۆ حوسێنیاتان ئاڤا دکەن؟
قادار قەچاخ‏: بەلێ، ئەڤە یا ئەڤرۆ نینە، دەستپێکێ ب شیر و تیر و رۆما عەرەب و تورک و فارس ھاتن، پاشان ب توپ و تەیاران و کیمیا بارانی و نھا ژی ب ناڤێ داعش و حەشدا شەعبی ب تنێ ناڤی د گوھۆڕن چو جوداھی د ناڤبەرا وان دا نینە. زانایەکێ دینی دبێژیت: “عەرەب و تورک و فارسان ئاین یێ بخۆ کریە دەوار و مە ژی یێ کریە بار”. دینی دکەنە رێیەک بۆ گەھشتنا ئارمانجێن نەتەوی. ئەڤە ھەر یا وەسا بوویە. خالا کوردان یا لاواز ژی ئاینە. ھەر دەما ئاین ھات ئەو خۆ رادەست دکەن. ھندی کو ئاینە دبێژیت مرۆڤ ل سەر ئەرد و مال و ژنا خۆ بھێیە کوشتن شەھیدە، ئەڤە ب رێیا ھندەک رێبەرێن ئاینی و سەرۆک عەشیرەتان مەرەمێن خۆ یێن نەتەوی ل دەڤەرێ بجە دئینن. ئەڤێن ھاتین و دەڤەر داگیرکری و ھاتینە کوشتن مە یێن کرینە مەزار و ئەوێن ل سەر دەڤەرێ شەھید بووین و بەرەڤانی کرین مە یێن کرینە دوژمن.
ئەڤرۆ: خەلکێ شنگال دژی داعش دەڤەر بجە ھێلا و د رازی نەبوون، بەلێ بۆ حەشدێ د رازی نە؟
قادار قەچاخ‏: ھندەک د رازی نە، نە ھەموو ل ھەموو جھان ژی خۆ فرۆش یێن ھەین و ل کەرکووک ژی ھەبوون و ل ھەموو جھان ژی یێن ھەین. جەحشکاتی یە، بەلێ ل بن پەردا حزبەکێ ڤی کاری دکەن.
ئەڤرۆ: نھا ل خانەسۆرێ پەکەکە یا ب رێیا قوتابخانان کار ل سەر مێشکێ گەنجان دکەت، ھەوە پێزانین ل سەر ڤی بابەتی ھەنە؟
قادار قەچاخ‏: قوتابخانا ڤەکەن بۆ ھندێ یە، پەیڤێن نھا ب گوھۆڕن و بیروباوەرێن خۆ بکەنە د سەرێ گەنجان دا و ھزرێن وان ب گوھۆڕن.
ئەڤرۆ: نێزیکی ٢٨ ھزار کەسان دێ بێ بار بن ژ ھەلبژارتنان ژ بەر کو بایۆمەتری ل دھۆکێ یا کری و پلێتا ئاھێن خوارنێ یێ ل نەینەوا؟
قادار قەچاخ‏: بایومەتری یا بەردەوامە و سێ پشکێن وێ یێن ھاتینە کرن و ھەلبژارتن ھاتنە پاش ئێخستن، بایومەتری نابیتە ئاریشەکا مەزن. بەلێ وان وەسا زانی کو رێکەفتن یا ھاتیە کرن و خەلک دێ ڤەگەریتە شنگال، بەلێ ئەڤە چێ نەبوو دڤێت ل کەمپان سندوقێن دەنگان بدانن چونکو ٧٥ ھەتا ٨٠% خەلکێ مە ئەوە یێ ل کەمپان. ئەوان چو رێیێن دی نینن دڤێت بدانن.
ئەڤرۆ: رێبوار تەلەبانی سەرۆکێ شەرعی یێ جڤاتا پارێزگەھا کەرکووک دبێژیت ھەلبژارتنێن ل دەڤەرێن ماددێ ١٤٠ د شەرعی نابن؟
قادار قەچاخ‏: دڤێت د ھشیار بین چونکو یا وان پێ چێ ببیت دێ کەن، جارا دژی سندوقێن مە سۆتن دا ئەوێن وان دڤێت ب دەرکەڤن و بێژن ئەڤە نوونەرێن مە ل وان دەڤەران دەرکەفتن و خەلکی ئەم دڤێین و ئەوا وان بڤێت بکەن.
ئەڤرۆ: ھەکە ھەلبژارتن د ڤان کاودانان دا ل شنگال بھێنە کرن، ھوون دێ دانپێدانێ پێ کەن؟
قادار قەچاخ‏: ھەکە دەنگدان ل ناڤ شنگال ب تنێ بھێنە کرن و خەلکێ ناڤ کەمپان دەنگێ خۆ نەدەت، دانپێدانێ پێ ناکەین، بەلێ ھەکە ل ھەردو جھان بھێتە کرن درستە و دێ دانپێدانێ پێ کەین.
ئەڤرۆ: ژڤانەک ھاتیە دیارکرن، پارتی ڤەگەریتە شنگال؟
قادار قەچاخ‏: ھەکە رێکەفتن ھاتە بجھئینان و حەشد و پەکەکە دەرکەفتن و شنگال ب سنورێن خۆ ڤە کەفتە دەست پێشمەرگەی و پۆلیسێن فیدرال یێوێن دێ ژ خەلکێ کەمپان ھێنە دامەزراندن، پارتی دێ ڤەگەریت. ھەکەر ژی بجە نەھێت ئەم ناچینە بن ئالایێ حەشدێ و پەکەکێ. دێ د بەردەوام بین ھەتا بجە بھێت چونکو ٩٦% ژ خەلکێ شنگال و دەڤەرێن وێ دەنگێ دایی ل گەل ھەرێما کوردستانێ بن.
ئەڤرۆ: ھزر ل ھندێ ناھێتە کرن د ڤێ قووناغێ دا شنگال ببیتە ئیدارا سەربەخۆ یان پارێزگەھەک؟
قادار قەچاخ‏: ب رەنگەکی ببیتە پارێزگەھەک سەر ب ھەرێما کوردستانآ ڤە بیت. مە پێ باشە یان شنگال ببیتە ئیدارەکا سەربەخۆ یان پارێزگەھەک، بەلێ سەر ب ھەرێما کوردستانێ ڤە بیت، ھندی رێکەفتن نەھێتە بجھئینان پشتەڤانیا چو کارێن ژ ڤی رەنگی ناکەین.
ئەڤرۆ: نھا ھوون ل لقا ١٧ یا شنگال چ بۆ وەلاتیان دکەن؟
قادار قەچاخ‏: ئەم سەرەدانا ھەر ١٣ کەمپێن ئاواران دکەین و خزمەتا وان سێ ھزار کچێن رزگار بوویی دکەین و ھاریکاری و خزمەتا ھەر کەسەکی دکەین کو سەرەدانا مە دکەت و پێدڤی ب مە دبن.
ئەڤرۆ: ژمارەکا زۆر یا کچ و ژنێن ئێزدی د ناڤ رێزێن پەکەکێ دا وەکو چەکدار شەری پێ دکەن؟
قادار قەچاخ‏: بەلێ، ئەڤێن پەکەکێ برین پترن ژ ئەوێن داعش برین، یێن داعش برین، ئەم شیاینە ھندەکان بینینە ڤە و ھندەک یێن شەھید بووین و ھندەک ژی د بەرزە نە، بەلێ ئەڤێن پەکەکێ برین چوون و ناڤەگەرنە ڤە ئەو چوون و کەس نزانیت چ لێ ھاتن، وان چ ژ دەستێ داعش رزگار نەکرینە، بەلێ ئەڤێن رەڤین و رزگار بووین و ھاتین وان دیتین یێن برین ل گەل ژی ھندەک یێن ژ ناڤ شنگال برین و ھەموویان د بەن بۆ مەرەما خۆ بکار دئینن و شەری پێ دکەن.
ئەڤرۆ: تو دبێژی بۆچی پەکەکە ڤی تشتی دکەت؟
قادار قەچاخ‏: پەکەکە دژی کوردینی یێ یە، کوردی د سەرێ وان دا نینە. تیرۆرستن. دووری قانوونێ کار دکەن. یێن بووینە ئەگەر ل باکوور دژی ئاڤاکرنا ھەر پارتەکا کوردی نە و ل رۆژھەلات ژی پەژەکە چێکر دا کو خەباتا چەکداری نەھێتە کرن و ل رۆژئاڤا ژی دیسا چو پارتەک نەھێلا و رەوش ئالۆز کر و ل ڤێرە ژی یا ژێ بھێت یا کری، ئەوا نەکری نەشیایە بکەت.
ئەڤرۆ: تو دبێژی بۆچی پەکەکێ و حەشدێ فوکسا خۆ دانایە سەر دەڤەرا شنگال؟
قادار قەچاخ‏: ژ بەر ھەیڤا شیعی یە، دڤێت ئیرانی و سوریا بگەھینیتە ئێک بۆ وێ چەندێ یە ھەکە شەر ناڤبەرا ئیران و ئسرائیل و ئەمریکا چێبوو بشێت ل وێرێ ھێرش بکەنە سەر ئسرائیل. بۆ ئیرانێ باشترە ھێزێن نێزیکی وان و سەر ب وان ڤە ل وێرێ بن ژ ھێزەکا دی.
ئەڤرۆ: تو پاشەرۆژا دەڤەرا شنگال چاوان دبینی؟
قادار قەچاخ‏: ھندی حەشد ھەبیت شنگال ئارام نابیت و دێ رەوش وەسا بیت، ھەتا حەشەد نەمینیت، چونکو نھا شیعە و شیعە یێ د ھەڤرکیێ دا و شیعە و سونە یێ د ھەڤرکیێ دا. ھندی حەشد ھەیە ئەو بوھوستەکێ ژ دەڤەرێن ماددێ ١٤٠ بەرنادەن.
ئەڤرۆ: ھەکە ل دووماھیێ تە بڤێت تشتەکی بێژی؟
قادار قەچاخ‏: دێ د بەردەوام بین ھەتا دستوورێ عیراقێ دھێتە بجھئینان و شنگال رزگار ببیت و ڤەگەرینە شنگال و خزمەتا دەڤەرێ بکەین.

ئه‌ڤرۆ سپێدێ 25/1/2021 ل كوچكا پارێزگه‌هێ ب ئاماده‌بوونا د.على ته‌ته‌ر پارێزگارێ دهۆكێ وماجد سه‌ید صالح جێگرێ پارێزگارێ دهۆكێ ب وه‌كاله‌ت رێ ورسمه‌كێ رێزگرتنێ یێ تایبه‌ت بۆ هه‌ردو ده‌ڤه‌ردارێن خانه‌نشینبووین ( بوتان محسن )و(حسین خالد) هاته‌ سازكرن.
پارێزگارێ دهۆكێ دپه‌یڤه‌كێدا گوت: بناڤێ حكومه‌تا هه‌رێمێ وكارگێریا پارێزگه‌هێ ده‌ستخوشى و پیرۆزباهى ل هه‌ر هه‌ردو ده‌ڤه‌ردارێن خانه‌نشیبووین كر كو ل ساڵێن ده‌ربازبوى وسه‌ره‌رایى هه‌بوونا چه‌ندین قه‌یرانا كاره‌كێ سه‌ركه‌فتى و خزمه‌ته‌كا گرنگ پێشكێشكریه‌ وگوت: كار وخزمه‌تا هه‌وه‌ ئه‌نجامداى جهێ رێزگرتن وسوپاسیێ یه‌ وداخازا ژییه‌كێ درێژ وته‌ندورستییه‌كا باش بۆ هه‌ردو یان خواست.
پاش جودا جودا بوتان محسن وحسین خالد په‌یڤێن خو پێشكێشكرن وسوپاسیا حكومه‌تا هه‌رێمێ وپارێزگارێ دهۆكێ كر ل دور ئه‌و رێ ورسمێن رێزگرتنێ یێن بۆ وان هاتینه‌ ئه‌نجامدان هه‌روه‌سا سوپاسیا وان هه‌موو لایه‌ن وستافێ كارى كر یێن كو ل سالێن خزمه‌تكرنێ هه‌ڤكارى دگه‌ل وان كرى و ته‌كه‌زكرن كو ئه‌و كار وخزمه‌تا وان ل سالێن ده‌ربازبوى ئه‌نجامداى ل دووڤ یاسا ورێنمایێن حكومه‌تا هه‌رێما كوردستانێ وپارێزگه‌ها دهۆكێ هاتینه‌ پێشكێشكرن .
هه‌روه‌سا ئه‌ركه‌كێ مروڤایه‌تى و نیشتمانى بوو وداخازا لێبورینێ ژهاولاتیان كر كو هه‌كه‌ نه‌شیابن هه‌موو داخازیێن وان یێن ره‌وا بجه بینن.
پاش خه‌لاتێن رێزلێنانێ ل سه‌ر هه‌ردوو ده‌ڤه‌ردارا هاتنه‌ به‌ڵاڤكرن.
website security
WP Facebook Auto Publish Powered By : XYZScripts.com