دهۆك، له‌زگین جوقی

لقێ‌ 17 یێ‌ پارتی ل قه‌زا شنگال  به‌یاننامه‌یه‌‌ك ل سه‌ر كاره‌ساتا شنگال به‌لاڤكر و تێدا داخوازێ دكه‌ت رزگاربوویێن ئێزدی بهێنه‌ قه‌ره‌بوو كرن و هه‌موو هه‌ولدان بۆ رزگاركرنا ره‌ڤاندیێن ئێزدی بهێنه‌ كرن.

ئیدریس زۆزانی، به‌رپرسێ‌ نڤیسینگه‌ها ره‌وشه‌نبیری و راگه‌هاندنا لقێ‌ 17 یێ‌ پارتی دیموكراتی كوردستان ل شنگال ل دۆر به‌یاننامێ‌ بۆ ئه‌ڤرۆ نیوز دیاركركو جاره‌كا دی رۆژا ره‌ش 3/8 ل بیرا خۆ دئینن ئه‌و رۆژا وژدانێ‌ هه‌موو جڤاكا نێڤده‌وله‌تی و هه‌ر مرۆڤ دوسته‌كی هه‌ژاندی بوویه‌ برینه‌كا كویر وبه‌رده‌وام دێ‌ مینیت خاله‌كا ره‌ش وقرێژی دناڤ سه‌روچاڤێن دوژمنێن مرۆڤایه‌تیێ‌ ڤه‌ كو كاره‌ساته‌كا كێم وێنه‌ بوو دچه‌رخێ‌ بیست و ئێكی دا بڤێ‌ شێوه‌یێ‌ هۆڤانه‌ ودرندانه‌ ودوور ژ هه‌موو پره‌نسییب وبهایێن مرۆڤایه‌تێ خه‌لكێ‌ سڤیل وبێ‌ گونه‌هـ ژ ئافره‌ت و زارۆك و پیروكال ببنه‌ قوربانیا”.

ئاشكه‌را كركو هزروبیرێن وتوندره‌ویێن یێن قه‌له‌ره‌شكێن بیابانا عه‌ره‌بی ئارمانجا تیرۆرستان نه‌هێلانا ئێزدیان بوو وناسناما وان ئاینی ونه‌ته‌وه‌یێ‌ بوو لێ‌ خه‌یالا وان وان خاڤ بوو  خوراگری وبه‌رخوه‌دانا عه‌گید و مێرخاسێن شنگالێ‌ مل ب ملێن پێشمه‌رگه‌هێن قه‌هره‌مان ڤه‌ دهێته‌ هژمارتن ئێك ژ داستانێن هه‌ره‌ مه‌زن و میژویی ودێ‌ دیرۆك ب پیتێن زێرین دناڤ لاپه‌رێن خۆدا هه‌مبێزكه‌ت وچیایێ‌ شنگالێ‌ ژی دێ‌ مینت كه‌لها خۆراكری وبه‌رخۆدانێ‌ “.

زۆزانی، هه‌روه‌سا راگه‌هاند كو ب هه‌لگه‌ڤتا جینوسایدا شنگال خه‌لكێ‌ شنگال دخوازن هه‌ولێن جدی بینه‌ دان كو كاره‌ساتا شنگال لسه‌ر ئاستی ده‌وله‌تێن ئێكگرتی بببته‌ جینوساید هه‌روه‌سا ژی هه‌موو هه‌ول بینه‌ دان ژبۆ ڤه‌گه‌راندنا هه‌موو ره‌ڤاندیێن ئێزدی و هه‌موو رزگاربوویێن ده‌ستێ تیرۆرستێن داعش بهێنه‌ قه‌ره‌بوو كرن هه‌روه‌سا قه‌ره‌بوو كرنا هه‌موو خه‌لكێ‌ زه‌رمه‌ندێ شنگال بهێته‌ كرن هه‌موو قوربانێن كاره‌ساتا شنگال وه‌كو شه‌هید بهێنه‌ هژمارتن وده‌ست ب ئاڤه‌دانیێ و نوژه‌نكرنا شنگال بهێته‌ كرن و ئێدارا شنگال بزڤرته‌ شنگال و شنگال ببیته‌ پارێزگه‌هـ”.

جه‌عفه‌ر سمۆ، رێڤه‌به‌رێ‌ كارۆبارێن ئێزدیان سه‌ر رێڤه‌به‌ریا گشتی یا كارۆبارێن ئێزدیان ل وه‌زاره‌تا ئه‌وقافێ هه‌رێما كوردستانێ‌ راگه‌هاند كو ئه‌ڤرۆ 3/8/2020ێ‌  سالڤه‌گه‌را جینوسایدا شنگال یه‌  ب ئه‌نجامدانا چالاكیێن ره‌مزی دهێته‌ ساخكرن نۆكه‌ ئه‌ڤ ساله‌ ژ ئه‌گه‌رێ‌ به‌لاڤبوونا ڤایرۆسا كۆرۆنایێ‌ چوو چالاكیێن فه‌رمێ‌ ناهێنه‌ ئه‌نجامدان.

جه‌عفه‌ر سمۆ هه‌روه‌سا راگه‌هاند كو بتنی وه‌كو رێزگرتن ل قوربانێن جینوسایدا شنگال هنده‌ك چالاكیێن ره‌مزی دهێنه‌ كرن ئه‌وژی ل كه‌مپێن ئاواران .

ده‌سته‌یا بلندا بنگه‌هێ‌ لالش یێ‌ ره‌وشه‌نبیری و جڤاكێ‌ ل دهۆكێ‌ به‌یاننامه‌ ك به‌لاڤكر وتێدا دیاركركو هیشتا دوو هزار و 800 ژن و زه‌لام و زارۆكێن ئێزدی بێ‌ سه‌روشوونن ب ده‌هان كه‌سێن دی ژبه‌ر پێشه‌رۆژه‌كا وندا كۆچبه‌ر ئوروپا و ئه‌مریكا و ئوسترالیا وده‌وله‌تێن دێ‌ یێن جیهانێ بووینه‌ ئه‌م وێ‌ باوه‌ری داینه‌ ده‌مێ‌ ده‌رگه‌هێ‌ كۆچبه‌ریێ‌ بۆ ئێزدیان بیته‌ ڤه‌كرن دێ ب هزاران ئێزدی كۆچبه‌ر بن ژبه‌ر ره‌وشا خراب ئێزدی تێدا ل شنگال بیروه‌ریا تراژیدیا شنگال دناڤ خوون و ئێش وبرینێن ئێزدیان دا دێ هه‌ر مینیت روو ره‌شی و سه‌رشۆری بۆ هه‌ر كه‌سێ‌ ئه‌نجامدایی ئه‌ڤ تاوانا دژی مرۆڤایه‌تێ‌.

ئاشكه‌را كركو ره‌وشا ئالوز ل شنگال و كومه‌لگه‌ه و چیایێ‌ شنگال وكیشه‌یا به‌لاڤبوون و هه‌لگرتنا چه‌كێن به‌رچاڤ دیار وهه‌بوونا چه‌نده‌ها ئالیێن چه‌كدار هه‌موو ل به‌رژه‌وندیێن خۆ دگه‌رن وبارزگانیێ‌ ب خه‌مێن ئێزدیان دكه‌ن وبتنێ دروشمێن ده‌ره‌و‌ گرنگیێ ب ئێزدیان ده‌ن ئه‌م به‌غدا ب ته‌مامی به‌رپرسیار دكه‌ین ژ ره‌وشا ئالوزا شنگال وبه‌غدا دڤێت هه‌موو تشت ب ئالوزی بمینیت”.

ده‌سته‌یا بلندا بنگه‌هێ‌ لالش گۆت:” داخوازێ ژ به‌غدا دكه‌ین چاره‌سه‌ریه‌كێ‌ بۆ كێشه‌یێن چه‌ك هه‌لگرتنێ‌ ل سه‌رانسه‌ری شنگال ببینیت و دوورخستنا ته‌ڤایا گرۆپێن چه‌كدار ژ ناڤ شنگال و لێك تێكه‌هشتن ناڤبه‌را به‌غدا و هه‌ولێر دا هه‌بیت ل دۆر چاوانیا ب رێڤه‌برنا كارۆباران ل شنگال و ب هه‌ماهه‌نگیه‌كا بلند لگه‌ل خه‌لكێ‌ شنگالێ‌ دگه‌ل نه‌هێلانا شاشیا كه‌سێن ل پوستێن ئیداری ژ قایمقام و رێڤه‌به‌رێن ناحیان هاتینه‌ دانان  ده‌رڤه‌ی سنووری عێراقی.

ئه‌ڤرۆ نیوز:

وه‌زاره‌تا كاره‌با حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ راگه‌هاند ب ئه‌گه‌رێ ئێسگه‌هێ 300 میگاواتیا هه‌لمی ل خه‌بات ب هه‌موو شیانێن خوه‌ بۆ به‌رهه‌م ئینانێ ده‌ستپێكریه‌، ئاستێ به‌رهه‌م ئینانا كاره‌بێ ل هه‌رێما كوردستانێ گه‌هشته‌ 3400 بۆ 3500 میگاواتان، بڤێ رێژه‌یێ ژی كاره‌ب ب ته‌ڤایا 20 بۆ 21 ده‌مژمێران هاتیه‌ دان ب وه‌لاتیان.

وه‌زاره‌تا كاره‌با حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ د راگه‌هاندنه‌كێ دا به‌لاڤكریه‌، كۆ ب سه‌رپه‌رشتیا وه‌زیرێ كاره‌بێ ئێسگه‌هێ 300 میگاواتی یێ هه‌لمی ل خه‌بات ب ته‌ڤایا شیانێن خوه‌ ده‌ست ب به‌رهه‌م ئینانێ كر، بڤێ چه‌ندێ ئاستێ به‌رهه‌مئینانا كاره‌بێ ل هه‌رێما كوردستانێ گه‌هشته‌ 3400 بۆ 3500 میگاواتان، شیان بۆ 20 بۆ 21 ده‌مژمێران كاره‌بێ بده‌نه‌ وه‌لاتیان.

ئێسگه‌هێ هه‌لمی یێ خه‌بات جودایه‌ ژ ئێسگه‌هێن دی یێن كاره‌بێ و ب پرۆژه‌یه‌كێ مه‌زن و ستراتیژی دهێته‌ دانان، بۆ جارا ئێكێ یه‌ ل سه‌ر ئاستێ كوردستانێ ب ته‌كنولوژیه‌كا بلند و ب كێمترین مه‌زاختن مفایه‌كی زۆرێ ئابوورێ هه‌یه‌.

ئه‌ڤرۆ نیوز:

گه‌شتێن ئاسمانی ل فرۆكخانه‌یێن هه‌رێما كوردستانێ دێ ده‌ست پێ كه‌ن، د ئه‌ڤێ هه‌فتیێ دا بده‌هان فرۆكه‌یان گه‌شتیاران ڤه‌ گۆهێزن.

ئانو جه‌وهه‌ر وه‌زیرێ ڤه‌گۆهاستنێ و گه‌هاندنێ یا حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ راگه‌هاند بریاره‌ د ئه‌ڤێ هه‌فتیێ دا 120 گه‌شت ژ هه‌ردو فرۆكخانه‌یین هه‌ولێرێ و سلێمانیێ بهێنه‌ ئه‌نجام دان.

تاهر عه‌بدلا رێڤه‌به‌رێ فرۆكخانه‌یا سلیمانیێ راگه‌هاند پێدڤیه‌ گه‌شتیار پێگیری ئه‌وان رێكارێن ساخله‌میێ بن، كۆ هاتینه‌ دیاركرن، هه‌فتیا بوری ته‌ڤایا كۆمپانیێن فرۆكه‌ڤانیی هاتینه‌ ئاگه‌هداركرن كو ده‌ست ب بجهكرنا ته‌ڤایا رێنمایێن لژنا بلندا به‌رهنگاربوونا كورونایێ ل هه‌رێمێ و رێنمایێن حوكمه‌تا عیراقێ بكه‌ن.

ئه‌ڤرۆ نیوز:

سه‌رۆك مه‌سعود بارزانی  د په‌یامه‌كێ دا راگه‌هاند داخازێ ژ لایه‌نێن سیاسی یێن كوردستانێ دكه‌م، د پێخه‌مه‌تا به‌رژه‌وه‌ندیێن بلندێن وه‌لاتی بۆ چاره‌كرنا گرفتان و ده‌ربازكرنا ئاریشان ل گه‌ل ئێك دانوستاندنێ بكه‌ن.

سه‌رۆك بارزانی د په‌یامه‌كێ دا ب هه‌لكه‌فتا چه‌ژنا قوربانێ به‌لاڤكریه‌ و تێدا هاتیه‌ ئه‌ركێ هه‌مو لایه‌كی یه‌ ب‌ ئاراسته‌یا ته‌بای و برایه‌تیێ پێنگاڤان ب هاڤێژن.

ئه‌ڤه‌ ژی ده‌قێ په‌یاما سه‌رۆك بارزانی یه‌:

ب هه‌لكه‌فتا چه‌ژنا پیرۆزا قوربانێ گه‌رمترین پیرۆزباهیێن خو ئاراسته‌ی موسلمانێن كوردستانێ و عیراقێ و هه‌موو جیهانێ دكه‌م.

پیرۆزباهیێ ل كه‌س و كارێن بلندێن شه‌هیدان و پێشمه‌رگه‌یێن قاره‌مان و هه‌موو وه‌لاتیێن خوشتڤی دكه‌م و هیڤی دارم ئه‌ڤ چه‌ژنه‌ ب بیته‌ جهێ خوشیێ و به‌ره‌كه‌تێ و ئاشتیێ ل كوردستانێ و عیراقێ و ده‌ڤه‌رێ.

د ده‌مه‌كی دا پێشوازیێ ئه‌ڤێ چه‌ژنا پیرۆز دكه‌ین، كۆ گه‌لێ مه‌  گه‌له‌ك ته‌حه‌دایێن مه‌زنێن سیاسی و ئابووری و ساخله‌میێ دیتی نه‌، ئه‌و ته‌حه‌دانه‌ ژٍێده‌رێ وان ئاریشه‌ و گرفتانه‌ كۆ ئارامیا سیاسی و باروگۆزه‌رانا خه‌لكی دكه‌نه‌ ئارمانج.

د پێخه‌مه‌تا ده‌ربازكرنا ته‌حه‌دایان و ئه‌و ره‌وشا گران، ئه‌ركێ هه‌موو لایه‌نایه‌ كۆ ب ئاراسته‌یا ته‌بای و برایه‌تێ و كارێ هه‌ڤبه‌ش و فه‌رهه‌نگا پێكڤه‌ژیانێ پێنگاڤان ب هاڤێژین، زێده‌باری ئه‌وێ چه‌ندێ سوپاس گۆزارێ خۆراگریا خه‌لكێ كوردستانێ مه‌ كۆ ل هه‌موو قوناغێن گران ته‌حه‌مولا ته‌حه‌دایان كریه‌، چه‌ژنا پیرۆزا قوربانێ ب ده‌لیڤه‌ دزانم كۆ داخازێ ژ لایه‌نێن سیاسی یێن ‌كوردستانێ بكه‌م، د پێخه‌مه‌تا به‌رژه‌وه‌ندێن بلندێن وه‌لاتی بۆ چاره‌كرنا گرفتان و ده‌ربازكرنا ئاریشان ل گه‌ل ئێك رینه‌ خوارێ.

ئه‌و چه‌نده‌ هه‌رده‌م د هزرا مه‌دا بیت كۆ ته‌بایی و ئێكرێزی ئاریشان باشتر چاره‌ دكه‌ت و د بن سیبه‌را ئێكرێزیێ ده‌ستكه‌فتێن مه‌زن بۆ گه‌لێ مه‌ بده‌ستڤه‌ هاتینه‌، پشت راستم خه‌لكێ كوردستانێ هه‌ر وێ ژ لایه‌نێن سیاسی چاڤه‌رێ دكه‌ن، له‌ورا داخازێ ژ هه‌موو لایه‌نێن سیاسی ل ئاست چاڤه‌رێكرنا خه‌لكێ كوردسانێ بن و د هه‌مان ده‌م دا لبه‌رچاڤوه‌رگرتنا فه‌رهه‌نگا بلندا ده‌وله‌مه‌ندیا كورده‌واریێ بكه‌ن، خو ژ گوتارێن زڤر و ئالوز نه‌ هه‌ژی هه‌مبه‌ر ئێك ب پارێزن.

د ڤێ هه‌لكه‌فتا پیرۆز دا جهێ خویه‌ سوپاسیا ماندوبوونا كارمه‌ندێن ساخله‌میێ و پێشمه‌رگه‌ی و ئاسایش و پولیس و راگه‌هاندنێ بكه‌م، كۆ ژ وی ده‌می ڤایرۆسێ كورونایی ریب ری هه‌رێما كوردستانێ بووی، هاریكاریا خه‌لمی و بجهكرنا رینمایین ساخله‌میێ و هشیاریا ساخله‌مێ ئه‌رك ه‌ ماندوبونه‌كا زۆر كێشایه‌.

چه‌ژنا هه‌موو لایه‌كی پیرۆز بیت و هیڤیا خوشیێ و به‌خته‌وه‌ریێ بۆ هه‌وه‌ دخوازم

مه‌سعود بارزانی

30ـی 7ـی 2020