NO IORG
نووترين نووچه
هه‌لبژارتى2

هه‌ولێر، قائید میرۆ

هێشتا لیژنا ڤه‌كۆلینێ ل هێرشا لسه‌ر هه‌ولێرێ ئه‌نجامێن دووماهیێ دیار نه‌كرینه‌ و شرۆڤه‌كاره‌كێ سیاسی ژی دبێژیت، به‌غدا یا لاوازه‌ هه‌مبه‌ر ڤان جوره‌ هێرشێن ئیرانێ و پێدڤیه‌ كار بهێته‌كرن بۆ ئاشكراكرنا ئه‌نجامێن دووماهیێ یێن هێرشا لسه‌ر هه‌ولێرێ هه‌روه‌سا ئاماژه‌كر، حوكمه‌تێن ئیراقێ ئیراده‌كا بهێز یا نیشتیمانی نه‌بوویه‌ ل هه‌مبه‌ر ده‌ستێوه‌ردانێن ده‌ره‌كی.

تارق سارمه‌می، شرۆڤه‌كارێ سیاسی بۆ رۆژناما ئه‌ڤرۆ دیاركر” روودانا هێرشا لسه‌ر هه‌ولێرێ یا دوور نینه‌ ژ ڤان روودانێن ل رووسیا و ئۆكرانیا هه‌ین، چونكه‌ هه‌كه‌ دده‌مێ نوكه‌دا ژی كاریگه‌ریێن ڤی شه‌ڕی لسه‌ر هه‌رێما كوردستانێ و ده‌ڤه‌رێ نه‌بن، دێ ل پاشه‌رۆژێ ئه‌و كاریگه‌ری ده‌ركه‌ڤن، نوكه‌ جیهان لسه‌ر هه‌ردوو به‌ره‌یێن رووسیا و ئه‌مریكا به‌لاڤبوویه‌، هه‌ر ئێك ژوان كار بۆ زێده‌كرنا هه‌ژموونا خوه‌ دكه‌ت و دخوازن ل جهێ ئێك ژوان لاوازبیت یان دشێت گڤاشتنان بكه‌ت، روودانا هێرشا لسه‌ر هه‌ولێرێ تێكدانا ئارامی و به‌زاندنا سه‌روه‌ریا ئاخا ئیراقێ و هه‌رێما كوردستانێ بوویه‌، ئه‌ركێ جڤاتا نوونه‌رێن ئیراقێ و ئالیێن  په‌یوه‌ندیدار ڤه‌كۆلینێن دروست لدۆر هێرشا لسه‌ر هه‌ولێرێ بكه‌ن، ئه‌ز باوه‌رم ئه‌گه‌رێ سه‌ره‌كیێ ده‌ستێوه‌ردانێن توركیا و ئیرانێ بۆ لاوازیا به‌غدا ڤه‌دگه‌ڕیت، مخابن هه‌موو حوكمه‌تێن ئیراقێ لاوازبووینه‌، ئالیێن ئیراقێ ژی كه‌فتینه‌ بن كاریگه‌ریا وه‌لاتێن ده‌ڤه‌رێ، ئه‌ڤه‌ژی ئه‌گه‌ره‌كێ سه‌ره‌كیه‌ بۆ وێ چه‌ندێ ئیراق خودان بڕیاره‌كا بهێز نه‌بیت، وه‌لاتێن جیران به‌هانه‌یێن جودا هه‌نه‌ بۆ هێرشكرنێ ل سه‌ر هه‌رێما كوردستانێ، فڕۆكه‌یێن توركیا هه‌ر وه‌لاتیێن مه‌ دكه‌نه‌ قوربانی، تۆپبارانێن ئیرانێ هه‌ر وه‌لاتیێن هه‌رێمێ دبنه‌ قوربانی ئه‌ڤه‌ هه‌موو بۆ هه‌لویستێ لاوازێ ئیراقێ ڤه‌دگه‌ڕیت، له‌وڕا پێدڤیه‌ حوكمه‌تا داهاتی یا ئیراقێ ئیراده‌یه‌كا نیشتیمانیا بهێز هه‌بیت”.

 

تارق سارمه‌می ئاماژه‌كر” پێدڤیه‌ بهێته‌ ئێكلاكرن كو ئایا راسته‌ ئیراق بویه‌ مه‌یدانا ده‌زگه‌هێن هه‌والگه‌ریێن وه‌لاتێن جیهانێ یان ژی هه‌ر پڕۆپاگنده‌نه‌، هه‌روه‌سا سنوره‌ك بۆ هێرشێن توركیا و ئیرانێ بهێته‌ دانان و جاره‌كادی نه‌بنه‌ ئه‌گه‌رێ تێكدانا ئارامیا هه‌رێما كوردستانێ، نابیت هه‌رێما كوردستانێ ژی پشكه‌ك ژ هه‌ڤڕكیێن دناڤبه‌را رووسیا و ئه‌مریكا دابیت، چونكه‌ نابیت هه‌رێما كوردستانێ ببیته‌ پشكه‌ك ژ ڤی شه‌ڕێ نوكه‌ ل ئۆكرانیا هه‌ی، ژئالیه‌كێ دی ڤه‌ هه‌رێما كوردستانێ نه‌بیته‌ ژێده‌رێ مه‌ترسیێ بۆ سه‌ر وه‌لاتێن جیران، ژبه‌ركو چه‌ندین كیلۆمه‌تر سنور مه‌ هه‌نه‌ دگه‌ل ئیرانێ و توركیا و چه‌ندین به‌رژه‌وه‌ندیێن هه‌ڤپشك هه‌نه‌ دناڤبه‌را هه‌رێما كوردستانێ و وه‌لاتێن جیران، ناهێته‌ ڤه‌شارتن شه‌ڕێ نوكه‌ ل جیهانێ شه‌ڕێ وزێ یه‌ و هه‌رێما كوردستانێ نه‌شێت ب تنێ كار بكه‌ت د بیاڤێ وزه‌ی دا و هه‌ر گاڤه‌كا پاڤێژیت دێ بیته‌ پشكه‌ك ژ هه‌ڤڕكیا نوكه‌ هه‌ی، به‌لێ دگه‌ل ئیراقێ ب هه‌ماهه‌نگی هه‌رێم دشێت گاڤێن دروست پاڤێژیت، به‌رژه‌وه‌ندیا هه‌رێما كوردستانێ و پاراستنا خه‌لكێ وێ دڤێت سه‌ر هه‌موو تشته‌كی بیت”.

ئه‌ڤرۆ:

فراكسیۆنا پارتی دیموكراتی كوردستان و ژ سه‌رجه‌مێ 16 فراكسیۆنێن په‌رله‌مانێ كوردستانێ 11 فراكسیۆن ل گه‌ل ئه‌نجامدانا هه‌لبژارتنێن په‌رله‌مانێ كوردستانێ نه‌ د ژڤانێ خوه‌ دا و فراكسیۆنا پارتی پێشوازی ل مه‌رسوومێ سه‌رۆكایه‌تیا هه‌رێمێ و بریارا سه‌رۆكێ حوكمه‌تێ كر كو وه‌سا دیاردكه‌ن هه‌لبژارتن ل ژڤانێ خوه‌ بهێنه‌ ئه‌نجامدان ئه‌وژی ل ئێكێ چریا ئێكێ 2022.

نێچیرڤان بارزانی، سه‌رۆكێ هه‌رێما كوردستانێ رۆژا 1 چریا ئێكێ 2022 دیاركریه‌ بۆ ئه‌نجامدانا هه‌لبژارتنان و نوكه‌ ژی مه‌رسوومێ سه‌رۆكایه‌تیا هه‌رێمێ هنارتیه‌ بۆ په‌رله‌مانی.

زانا مه‌لا خالد، سه‌رۆكێ فراكسیۆنا پارتی ل په‌رله‌مانێ كوردستانێ گۆت” پارتی ل گه‌ل وێ دایه‌ هه‌لبژارتن ل ژڤانێ خوه‌ بهێنه‌ ئه‌نجامدان و مه‌ پێشوازی ل مه‌رسوومێ سه‌رۆكایه‌تیا هه‌رێما كوردستانێ و بریارا سه‌رۆكێ حوكمه‌تا هه‌رێمێ كو ئاماژێ دكه‌ن ب ئه‌نجامدانا هه‌لبژارتنان ل ئێكێ چریا ئێكێ، له‌وما ئه‌م وه‌كو نوونه‌رێن پارتی ل په‌رله‌مانی ب راستی رادگه‌هینین پێدڤیه‌ هه‌لبژارتن ل ژڤانی خوه‌ یێ دیاركری دا بهێنه‌ ئه‌نجامدان و ب هیچ شێوه‌كی پارتی زۆرینه‌یا په‌رله‌مانتارێن پارتی بكارنائینیت بۆ درێژكرنا ڤێ خۆلا په‌رله‌مانێ كوردستانێ”.

گۆت ژی” به‌رهه‌ڤی یێن هاتینه‌ كرن و مه‌رسووم ده‌رچوویه‌ و سه‌رۆكێ حوكمه‌تێ ئالیێن په‌یوه‌ندیدار یێن حوكمه‌تێ راسپیاردینه‌ پێدڤیێن لوجستی و دارایی به‌رهه‌ڤ بكه‌ نبۆ هه‌لبژارتنان، ئه‌وا مای چاره‌سه‌ركرنا گرفتا قانوونی یا كۆمسیۆنا هه‌لبژارتن و راپرسیانه‌ كو ئه‌ڤه‌ ئه‌ركێ په‌رله‌مانێ كوردستانێ یه‌”.

ئاماژه‌كر” وه‌كو فراكسیۆنا پارتی ل حه‌فت كۆمبوونێن بۆری دا مه‌ دانوستاندن ل گه‌ل ئالیێن سیاسی كرینه‌ ل سه‌ر بنه‌مایێ ئیستیحقاقێن هه‌لبژارتنان، چاوا ئه‌و كۆمسیۆنه‌ ل سالا 2014 دروست بوویه‌ و نوكه‌ ژی هه‌ر ل سه‌ر هه‌مان بنه‌مایێ هه‌لبژارتنێن په‌رله‌مانێ كوردستانێ ئه‌ڤ كۆمسیۆنه‌ بهێته‌ دروستكرن، به‌لێ ژ پێخه‌مه‌ت وێ ئێكێ كو هه‌لبژارتن ل ئێكێ چریا ئێكێ دێ هێنه‌ ئه‌نجامدان، مه‌ ل گه‌ل هه‌موو فراكسیۆنێن دی ل په‌رله‌مانی ده‌ستپێشخه‌ریه‌كا دی یا كری كو ئه‌ڤ كۆمسیۆنا هه‌ی وه‌كو خوه‌ بهێته‌ كاراكرن و پاشی ئه‌م بشێێن پارتی دناڤ كۆمسیۆنا هه‌لبژارتنان دا هه‌ی، تژی بكه‌ین”.

گۆت ژی” ئه‌م ل په‌رله‌مانێ كوردستانێ نوونه‌رایتا فراكسیۆنا خوه‌ دكه‌ین و مه‌ ده‌ستهه‌لاتا تمام ژ سه‌رۆك بارزانی یا هه‌ی بۆ هه‌ر بریاره‌كێ ل سه‌ر ڤی بابه‌تی”.

خویاكر ژی” ژ سه‌رجه‌مێ 6 فراكسیۆنێن په‌رله‌مانێ كوردستانێ ئه‌م 11 فراكسیۆن ل گه‌ل وێ چه‌ندێ نه‌ قانوونا هه‌لبژارتنان وه‌كو خوه‌ بیت و ده‌ستكاری تێدا نه‌هێته‌ كرن، پێنج فراكسیۆن ل گه‌ل وێ چه‌ندێ نه‌ گورانكاری د قانوونا هه‌لبژارتنان دا بهێنه‌ كرن، ژووان پێنج فراكسیۆنێن داخوازا گورانكاریان دكه‌ن تنێ فراكسیۆنا گۆران به‌ری ساله‌كێ پرۆژه‌ك هه‌بوو و نوكه‌ تنێ مه‌ چار رۆژ یێن ماین بۆ وێ چه‌ندێ كۆمسیۆنێ كارا بكه‌ین هه‌تا ل 1/10/2022 هه‌لبژارتن بهێنه‌ ئه‌نجامدان، فراكسیۆنێن دی هه‌تا نوكه‌ راتڤه‌كرنا قانوونێ وه‌كو پرۆژه‌یه‌ك پێشكێشی په‌رله‌مانی نه‌كریه‌”.

ئه‌ڤرۆ، عه‌زیز هه‌ورامی

پشتی هه‌لبژارتنێن گشتی ل ئیراقێ ل 10 چریا ئێكێ 2021 و ژ ئه‌گه‌رێ ناكۆكیێن دناڤ مالا شیعی و كوردی و سوننی هه‌تا نوكه‌ سه‌رۆك كۆمارێ نوو و سه‌رۆكێ نووی ێ حوكمه‌تێ نه‌هاتینه‌ ده‌ستنیشانكرن. سه‌رۆكا فراكسیۆنا پارتی ژی ل جڤاتا نوونه‌رێن ئیراقێ دبێژیت درژدین ل سه‌ر وه‌رگرتنا پۆستێ سه‌رۆك كۆماری و ب هیچ شێوه‌كی رێبه‌ر ئه‌حمه‌د ژی به‌ربژارێ پارتی بۆ وی پۆستی خوه‌ ڤه‌ناكێشیت.

ڤیان سه‌بری، سه‌رۆكا فراكسیۆنا پارتی دیموكراتی كوردستان ل جڤاتا نوونه‌رێن ئیراقێ بۆ رۆژناما (ئه‌ڤرۆ) گۆت” پارتی یا رژده‌ ل سه‌ر وه‌رگرتنا پۆستێ سه‌رۆك كۆمارێ ئیراقێ و رێبه‌ر ئه‌حمه‌د به‌ربژارێ پارتی یه‌ و بزاڤێن جدی دكه‌ین بۆ سه‌ركه‌فتنا وی”.

ڤیان سه‌بری گۆت ژی” نه‌شێم بێژم كیش رۆژێ د هه‌فتیێ دا دێ جڤاتا نوونه‌رێن ئیراقێ كۆمبیت بۆ هه‌لبژارتنا سه‌رۆكێ نووی ێ كۆمارا ئیراقێ كو هه‌تا نوكه‌ 45 كه‌سان بۆ وه‌رگرتنا پۆستێ سه‌رۆك كۆماری خوه‌ به‌ربژار كریه‌”.

دهێته‌ زانین بۆ جارا ئێكێ یه‌ د دیرۆكا نوو یا ئیراقێ دا پشتی ژناڤچوونا رژێما سه‌دام حسێنی، جڤاتا نوونه‌رێن ئیراقێ سێ جاران ده‌رگه‌هێ خوه‌ به‌ربژاركرنێ بۆ پۆستێ سه‌رۆك كۆماری ڤه‌كه‌ت، ئه‌وژی ژ ئه‌گه‌رێ رێكنه‌كه‌فتنا پارتی دیموكراتی كوردستان و ئێكه‌تی نیشتمانی كوردستانه‌ ل سه‌ر به‌ربژاره‌كی بۆ وی پۆستی كو ب گۆره‌ی عورفێ سیاسی و حوكمرانیا ئیراقێ پشتی سالا 2003 ئه‌و پۆسته‌ ب كوردان هاتیه‌ دان.

سه‌رۆكا فراكسیۆنا پارتی ل جڤاتا نوونه‌رێن ئیراقێ دبێژیت” به‌ربژارێ مه‌ وه‌كو پارتی بۆ پۆستێ سه‌رۆك كۆمارێ ئیراقێ تنێ رێبه‌ر ئه‌حمه‌ده‌ و ب هیچ شێوه‌كی خوه‌ ڤه‌ناكێشیت”.

ئاماژه‌كر ژی” دانوستاندن ل نه‌جه‌ف هه‌بوون د ناڤبه‌را ئالیێن سیاسی دا تاكو بگه‌هنه‌ دووماهی بریارا پێكئینانا حوكمه‌تا نوو یا ئیراقێ، ئه‌م ژی وه‌كو پارتی د به‌رده‌وامین ل سه‌ر دانوستاندنێ ل گه‌ل ئالیێن سیاسی بۆ كۆمكرنا زۆرینه‌یا ده‌نگان بۆ به‌ربژارێ خوه‌ بۆ پۆستێ سه‌رۆكێ كۆمارێ”.

پارتی دیموكراتی كوردستان ل گه‌ل ره‌وتێ سه‌دری و هه‌ڤپه‌یمانیا سیاده‌ یا سوننی رێككه‌فتن هه‌یه‌ بۆ پێكئینانا حوكمه‌تا زۆرینه‌یا نیشتمانی ب گۆره‌ی رێككه‌فتنا سێ قۆلی د ئێكه‌م روونشتنا خۆلا نوو یا جڤاتا نوونه‌رێن ئیراقێ دا سه‌رۆكێ نوو یێ جڤاتا نوونه‌ران و هه‌ردو جێگرێن وی هاتنه‌ هه‌لبژارتن، ئه‌ڤ هه‌فتیه‌ ژی دێ بیته‌ هه‌فتیا ئێكلاكه‌ر بۆ هه‌لبژارتنا سه‌رۆك كۆمارێ نوو و ده‌ستنیشانكرنا سه‌رۆك وه‌زیرێن نوو ل ئیراقێ.

سه‌رۆك مه‌سعود بارزانی په‌یوه‌ندیه‌كا ته‌له‌فۆنی ل گه‌ل موقته‌دا سه‌در رێبه‌رێ ره‌وتێ سه‌دری ئه‌نجامدا و تێدا سه‌ره‌رای پیرۆزباهی ل به‌یانناما فراكسیۆنا زۆرینه‌ (رزگاریا نیشتمانی)، به‌حس ل پرسا به‌ربژارێن سه‌رۆكایه‌تیا كۆمارێ و سه‌رۆكایه‌تیا جڤاتا وه‌زیران هاته‌ كرن.

هه‌روه‌سا سه‌رۆك بارزانی و شێخ خه‌میس خه‌نجه‌ر سه‌رۆكێ هه‌ڤپه‌یمانیا (سیاده‌) یاسوننی د په‌یوه‌ندیه‌كا ته‌له‌فۆنی دووماهی پێشهاتێن دناڤ پرۆسا سیاسی یا ئیراقێ به‌حسكر.

سه‌رۆك بارزانی ده‌ستخوه‌شی ل پێكئینانا هه‌ڤپه‌یمانیا رزگاریا نیشتمانی كر و ئه‌و پێشهاته‌ ب گاڤه‌كا گرنگ هه‌ژمارت و هیڤی خواست ئه‌و گاڤه‌ ببیته‌ ئه‌گه‌رێ بده‌ستڤه‌ئینانا داخوازیێن وه‌لاتیان و هه‌روه‌سا سه‌قامگیریێ و ڤه‌ژاندنێ بۆ هه‌موو ئالیه‌كی په‌یدا بكه‌ت.

ئه‌ڤرۆ ، زنار تۆڤی:

سه‌رۆكێ‌ په‌یمانگه‌ها ڤه‌كۆلینێن ئه‌مریكی – كوردی، كارۆخ خوشناو، د دیداره‌كێ‌ دا بۆ رۆژناما (ئه‌ڤرۆ) راگه‌هاند، ئێك ژ سامانێن نیشتیمانی ل هه‌رێما كوردستانێ‌، كو سازش ل سه‌ر ناهێته‌ كرن، پێكهاتیه‌ ژ وی پێگه‌هێ‌ سه‌قامگیری یێ‌ هه‌رێمێ‌ ل ڤێ‌ ده‌ڤه‌را پری ئاریشه‌ دا هه‌یی، ب ره‌نگه‌كێ‌ كو قه‌وارێ‌ هه‌رێما كوردستانێ هه‌رده‌م پشكه‌كا گرنگ بوویه‌ ژبۆ بده‌ستڤه‌ئینانا ئارامی و ئاسایشا ڤێ‌ ده‌ڤه‌رێ‌، هه‌روه‌سا چو جاران هه‌رێما كوردستانێ‌ نه‌بوویه‌ گه‌ف بۆ سه‌ر وه‌لاتێن جیران، به‌رۆڤاژی هه‌رێما كوردستانێ‌ ب سه‌قامگیریا خوه‌ هاتیه‌ جوداكرن ژ ئیراقه‌كا ئالۆز و نه‌سه‌قامگیر، ئه‌ڤ سامانێ‌ نیشتیمانی هه‌رده‌م جهێ‌ شانازیا خه‌لكێ‌ كوردستانێ‌ و هنارتیێن دبلۆماسی و رێكخراوێن ناڤده‌وله‌تی بوویه‌، چونكی ل ژێر سیبه‌را ڤی پێگه‌هێ‌ سه‌قامگیر دا نه‌ ب تنێ‌ خه‌لكێ‌ كوردستانێ‌، به‌لكو ب سه‌دان هزار ئاواره‌ ل ناڤه‌راست و ژێریا ئیراقێ‌ و پارچێن دیتر یێن كوردستانێ‌ ڤه‌حه‌واندینه‌، له‌وما ئاسایشا هه‌رێما كوردستانێ‌ ب ره‌نگه‌كێ‌ گشتی و ئاسایشا هه‌ولێرا پایته‌خت ب تایبه‌تی هێلا سۆرن و نابیت ب چو ره‌نگان رێ ب چو وه‌لات و گرۆپ و میلیشیان بهێته‌ دان، ل ژێر هه‌ر به‌هانه‌كێ‌ هه‌رێما كوردستانێ‌ بكه‌نه‌ مه‌یدانا ئێكلاكرنا ململانیێن ناڤخوه‌یی و هه‌رێمایه‌تی و ناڤده‌وله‌تی، هه‌روه‌سا ئه‌ڤه‌ جارا نه‌هێ یه‌ ب مووشه‌كان هێرشێ‌ دكه‌نه‌ سه‌ر هه‌ولێرا پایته‌خت، به‌لێ‌ هێرشا مووشه‌كی یا ڤێ‌ جارێ‌ راسته‌وخوه‌ ژ ئالیێ ئیرانێ‌ ڤه‌ هاتیه‌ ئه‌نجامدان، ب به‌هانه‌یا هه‌بوونا باره‌گایێن مۆسادا ئیسرائیلی ل هه‌ولێرێ‌، ئه‌ڤ به‌هانه‌ ژی یا دووره‌ ژ راستییێ‌.

كارۆخی ئه‌وژی گۆت” ده‌مێ‌ سه‌ره‌دانا مسته‌فا كازمی سه‌رۆك وه‌زیرێن ئیراقێ‌ بۆ هه‌ولێرا پایته‌خت، ب بێمنه‌تی هه‌ردو سه‌رۆكاتیێن هه‌رێما كوردستانێ‌ و حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ‌، داخوازا پێكئینانا لژنه‌كا ڤه‌كۆلینان كریه‌ بۆ راستی و دروستیا وان به‌هانه‌یێن ئیرانێ‌، یا روهن و ئاشكرایه‌، كو مه‌ره‌ما ئیرانێ‌ ژ هێرشا ڤێ‌ جارێ‌ چه‌ند ئارمانجه‌ك یێن هه‌ین، ژ وانا: داكو فشارێ‌ بێخیته‌ سه‌ر هه‌رێما كوردستانێ‌، ب مه‌ره‌ما تێكدانا وێ‌ بالانس و هه‌ڤسه‌نگیا هه‌رێما كوردستانێ‌ راگرتی ل سه‌ر ئاستێ‌ ناڤخوه‌یا ئیراقێ دناڤبه‌را شیعه‌ و سوننه‌یان دا، هه‌روه‌سا ل سه‌ر ئاستێ‌ وه‌لاتێن ڤێ‌ ده‌ڤه‌رێ‌، دیسان فشارێ‌ بێخیته‌ سه‌ر هه‌رێما كوردستانێ‌ داكو وه‌به‌رئێنانێ‌ د بیاڤێ‌ گازا سروشتی دا و پركرنا پێدڤیێن بازارێ‌ ئورۆپی دا نه‌كه‌ت”.

سه‌رۆكێ‌ په‌یمانگه‌ها ڤه‌كۆلینێن ئه‌مریكی – كوردی ئه‌و ژی ئاشكرا كر” ده‌مێ‌ ڤێ‌ هێرشێ‌ په‌یامه‌كه‌ بۆ ئیدارا سه‌رۆكێ ئه‌مریكی جۆ بایدنی ، كو ئیران خوینا قاسم سلێمانی و ئه‌بو مه‌هدی موهه‌ندس ژبیر ناكه‌ت، هه‌روه‌سا تێركرن و رازیكرنا جادا شیعی یا ئیراقێ و ئیرانێ‌ یه‌، دیسان ئه‌زموونه‌كه‌ بۆ ئیدارا جۆ بایدنی، داكو بزانن هه‌تا چو راده‌ ئه‌مریكا دێ‌ به‌رگریێ‌ ژ هه‌رێما كوردستانێ‌ كه‌ت، ب تایبه‌تی د نوكه‌ دا، كو ئه‌مریكا و جیهان مژوولی شه‌رێ‌ رووسیا و ئۆكرانیا نه‌، هه‌روه‌سا هێرشا مووشه‌كی یا ئیرانێ‌ بۆ سه‌ر هه‌ولێرا پایته‌خت، فشاره‌كه‌ بۆ سه‌ر ئه‌مریكا داكو ڤه‌گه‌ریته‌ڤه‌ ناڤ رێككه‌فتنا ئه‌تۆمی ” 5+1″، كو ئه‌ڤه‌ چه‌ند رۆژن دانوستاندنێن ڤیه‌نا راوه‌ستاینه‌، له‌وما ئیرانێ‌ ئه‌ڤ هێرشه‌ ئه‌نجامدایه‌”.

 

هه‌لكه‌فتا 52 سالیا رێككه‌فتنا 11 ئادارێ كو ده‌ستكه‌فته‌كا گرنگ یا بزاڤا رزگاریخوازا گه‌لێ كوردستانێ بوو ب بلندی ساخ دكه‌ین.

ژ ئه‌نجامێ پێداگیری و خۆراگریا گه‌لێ كوردستانێ و شۆره‌شێ، ب رێبه‌ریا بارزانیێ نه‌مر، رژێما ئیراقێ هاته‌ نه‌چاركرن كو ل 11 ئادارا 1970 بۆ جارا ئێكێ و ب شێوه‌كێ فه‌رمی دانپێدانێ ب پشكه‌ك ژ مافێن گه‌لێ مه‌ بكه‌ت.

11 ئاداریا 1970، به‌لگه‌یه‌كا رۆهنه‌ ژ سه‌ركه‌فتنا شۆره‌شێ و ئیرادا ره‌وا یا گه‌لێ كوردستانێ ب سه‌ر نه‌حه‌زێن گه‌لێ كوردستانێ و بزاڤێن وان بۆ ژناڤبرنا گه‌لێ مه‌. رێككه‌فتنا 11 ئادارێ به‌رهه‌مێ خه‌بات و قوربانیدانا پێشمه‌رگه‌ی و هه‌موو ته‌خ و چین و پێكهاتێن ئاینی و نه‌ته‌وی ییچن كوردستانێ بوو، ئه‌و خه‌باتا ژ پێخه‌مه‌ت به‌رقه‌راربوونا پێكڤه‌ژیانێ و هه‌ڤپشكیێ و دادپه‌روه‌ریێ وئاشتیێ دا به‌رده‌وام بوو و گه‌هشته‌ ئه‌نجام.

راسته‌ پشتی رێككه‌فتنا 11 ئادارێ رژێما رژێما ئیراقێ رێیا په‌یمانشكینیێ گرته‌به‌ر به‌لێ ئیرادا گه‌لێ مه‌ بۆ به‌رده‌وامیا خه‌باتێ و خوه‌ ب ده‌ست نه‌دانێ هه‌ر یا به‌رده‌وام بوو و بۆ ئه‌گه‌رێ بده‌ستڤه‌ئینانا ده‌ستكه‌فتێن مه‌زنتر.

د سالیادا رێككه‌فتنا 11 ئادارێ دووپاتیێ ل په‌یاما ئاشتیخوازانه‌ و پێكڤه‌ژیانا گه‌لێ كوردستانێ دكه‌ین و وێ چه‌ندێ ژی دووپات دكه‌ین كو دبن هه‌ر فشاره‌كێ دا ئیرادا گه‌لێ كوردستانێ ناشكێت و كوردستان ده‌ست ژ ئازادی و مافێن ره‌وا یێن خوه‌ به‌رناده‌ت.

ئه‌ڤرۆ، عه‌زیز هه‌ورامی:

بسپۆره‌كێ قانوونا دستووری دبێژیت، پێدڤیه‌ دادگه‌ها فیدرالی ل هه‌ر وه‌لاته‌كی پێگیریێ ب ده‌قێن دستووری بكه‌ت، هه‌كه‌ دادگه‌هه‌ك یان هه‌ر ئالیه‌ك به‌رۆڤاژی دستووری كاركر و بریار دا، هه‌تا هه‌كه‌ دادگه‌ها بلند یا فیدرالی ژی بیت، دێ تووشی ره‌خنه‌ گرتنێ بیت، بۆ نموونه‌ دادگه‌ها فیدرالی یا ئه‌مریكا بریار ده‌ركر بۆ دووباره‌ سه‌ركه‌فتنا جۆرج بۆش بۆ پۆستێ سه‌رۆكێ ئه‌مریكا نه‌هاته‌ بجهئینان، چونكه‌ دژی رێنمایێن دستووری یێن ئه‌مریكا بوو.

رێبین سه‌لام، بسپۆره‌ێ قانوونا دستووری و چاڤدێرێ سیاسی بۆ رۆژناما (ئه‌ڤرۆ) گۆت” دادگه‌ها فیدرالی یا ئیراقی ب گۆره‌ی بریارا 30 یا حاكمێ مه‌ده‌نی یێ ئیراقێ پشتی 2003 هاتیه‌ دروستكرن، وی ده‌می ئیراقێ حوكمه‌كێ ناڤه‌ندی هه‌بوو و هێشتا بنه‌مایێ حوكمرانیا فیدرالی نه‌هاتبوو چه‌سپاندن و ئیراق خودان دستوور نه‌بوو، بۆ وێ چه‌ندێ كو هه‌لبژارتن بهێنه‌ په‌سه‌ندكرن، مادێ 92 ژ دستووری فه‌رمان دكه‌ت ب دامه‌زراندنا دادگه‌ها فیدرالی، هه‌تا نوكه‌ نه‌هاتیه‌ بجهئینان و ئه‌ڤ چه‌نده‌ پێشێلكرنا دستووری یه‌.

رێبین سه‌لام گۆت ژی” سه‌رۆكێ حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ، مه‌سرور بارزانی، نموونه‌كا مه‌زن و بێ وێنه‌ نیشاندا بجهئینانا قانوونا پێدانا پێزانینان یا هه‌ژمار 11  یا سالا 2013 ل هه‌رێما كوردستانێ، ب گۆره‌ی وێ قانوونێ پێدڤیه‌ ل سه‌ر حوكمه‌تێ پێزانینان بده‌ته‌ وه‌لاتیان، ئه‌و چه‌نده‌ ژی یا گرنگه‌ كود ووریا د ناڤبه‌را وه‌لاتی و ده‌ستهه‌لاتێ دا ناهێلیت زێده‌باره‌ی نه‌هێلانا گه‌نده‌لیێ، ئه‌م ده‌وله‌تا چارێ نه‌ ل ده‌ڤه‌رێ پێزانینان دده‌ینه‌ وه‌لاتیان”.

ئاماژه‌ كر” حوكمه‌تا نوكه‌ یا هه‌رێمێ ب هووری كار ل سه‌ر چاكسازیێ و نه‌هێلانا گه‌نده‌لیێ كریه‌، پێزانینێن هوور ل سه‌ر به‌رهه‌مێ په‌ترۆلێ و دابه‌شكرنا داهاتێ وێ ل سه‌ر سیكته‌ران دا بۆ وه‌لاتی هاتیه‌ رۆهنكرن ژئالیێ سه‌رۆكێ حوكمه‌تا هه‌رێمێ ڤه‌ و ئێدی وه‌لاتی دزانن داهات چه‌نده‌ و بۆ كیرێ دچیت”.

هه‌ولێر، قائید میرۆ

پرسا ئه‌نجامدانا هه‌لبژارتنێن په‌رله‌مانێ كوردستانێ هاته‌ ئێكلاكرن و شیره‌تكاره‌كێ په‌رله‌مانێ كوردستانێ ژی رادگه‌هینیت، هنده‌ك ئالیێن سیاسی دگه‌ل ئه‌نجامدانا هه‌لبژارتنان د ئه‌ڤساله‌دا نینن و دبێژیت، هه‌كه‌ ئیراده‌یه‌كا جدی هه‌بیت پێدڤیه‌ هه‌لبژارتن دده‌مێ خوه‌دا بهێنه‌ ئه‌نجامدان و فه‌رمانا سه‌رۆكێ هه‌رێما كوردستانێ ب ئه‌نجامدانا وان یا ده‌رچووی.

د. وه‌عدی مزیری، شیره‌تكارێ په‌رله‌مانێ كوردستانێ بۆ رۆژناما (ئه‌ڤرۆ) گۆت” رۆژ بۆ رۆژێ ده‌م یێ به‌ر ب كێمبوونێ دچیت بۆ پرسا ئه‌نجامدانا هه‌لبژارتنێن په‌رله‌مانێ كوردستانێ و ژئالیێ قانوونی ڤه‌ دڤێت شه‌ش هه‌یڤان به‌ری ئه‌نجامدانا پڕۆسا هه‌لبژارتنان سه‌رۆكێ هه‌رێما كوردستانێ ژڤانێ هه‌لبژارتنان دیار بكه‌ت، ل حه‌فتیا بۆری سه‌رۆكێ هه‌رێما كوردستانێ فه‌رمانا هه‌رێمی بۆ ئه‌نجامدانا هه‌لبژارتنان ده‌ركریه‌ و بڕیاره‌ ل ئێكێ هه‌یڤا ئۆكتۆبه‌را ئه‌ڤساله‌ هه‌لبژارتنێن په‌رله‌مانێ كوردستانێ بهێنه‌ ئه‌نجامدان”.

گۆت ژی”مخابن پاشخستنا هه‌لبژارتنان ل هه‌رێما كوردستانێ بوویه‌ نه‌ریته‌ك و عورفه‌ك هه‌رده‌م ب به‌هانه‌یێن جودا هه‌لبژارتن دهێنه‌ پاشخستن و دده‌مێ قانوونی دا ناهێنه‌ ئه‌نجامدان، به‌لێ سه‌رۆكێ هه‌رێما كوردستانێ دخوازیت هه‌ر چاوابیت هه‌لبژارتن د ئه‌ڤساله‌دا بهێنه‌ ئه‌نجامدان ، راسته‌ ئاسته‌نگ ل هه‌مبه‌ر ئه‌نجامدانا هه‌لبژارتنێن هه‌رێما كوردستانێ یێن هه‌ین، چونكه‌ راسته‌ ئالیێن سیاسی ب ئاشكرا دبێژن ئه‌م دگه‌ل ئه‌نجامدانا هه‌لبژارتناینه‌ دده‌مێ قانوونی دا، به‌لێ ب شێوه‌یه‌كێ نهێنی بزاڤان دكه‌ن هه‌لبژارتن نه‌هێنه‌كرن، ژبه‌ر كو ره‌وشا وان یا باش نینه‌، ب تایبه‌تی پشتی هه‌لبژارتنێن جڤاتا نوونه‌رێن ئیراقێ جه‌ماوه‌رێ هنده‌ك ئالیێن سیاسی به‌ر ب كێمبوونێ چوویه‌ و مه‌ترسی لسه‌ر وان هه‌یه‌ وه‌ك پێدڤی نه‌شێن ده‌نگان بده‌ستڤه‌ بینن، له‌وڕاژی هنده‌ك ئالیێن سیاسی دگه‌ل ئه‌نجامدانا هه‌لبژارتنان نینن، بێگومان ئه‌گه‌رێن دی ژی یێن هه‌ین بۆ نموونه‌ ئاریشا د ناڤبه‌را ئالیێن سیاسی لدۆر پۆستێ سه‌رۆك كۆمارا ئیراقێ و پێك نه‌ ئینانا حوكمه‌تا ئیراقێ كاریگه‌ری لسه‌ر هه‌لبژارتنێن هه‌رێما كوردستانێ هه‌یه‌، هه‌روه‌سا پرسا گۆهۆڕینا قانوونا هه‌لبژارتنان ل هه‌رێما كوردستانێ”.

شیره‌تكارێ په‌رله‌مانێ كوردستانێ ئاماژه‌كر” بڕیار بوو ل دوماهیا هه‌یڤا بۆری ئالیێن سیاسی خوه‌ ئێكلا بكه‌ن به‌لێ نه‌گه‌هشتن چو ئه‌نجامان، لێ دیاره‌ خوه‌ ئێكلاكریه‌ و ئالیێن سیاسی بڕیاردایه‌ هه‌لبژارتن بهێنه‌ ئه‌نجامدان، هه‌كه‌ ئیراده‌یه‌كا بهێز هه‌بیت، بێگومان دێ هه‌لبژارتن ل ژڤانێ خوه‌ یێ دیاركری دا هێنه‌ ب رێڤه‌برن و دێ ب ئاسانی ئالیێن سیاسی گه‌هنه‌ رێككه‌فتنێ لدۆر ئاریشه‌یێن هه‌ین، تنێ دێ ژلایێ په‌رله‌مانێ كوردستانێ ڤه‌ كۆمسیۆنا سه‌ربخوه‌یا هه‌لبژارتن و راپرسیان هێته‌ كاراكرن، ئه‌وژی تنێ پێدڤی ب دو هه‌تا سێ كۆمبوونێن په‌رله‌مانی هه‌یه‌ و كۆمسیۆن دێ هێته‌ كاراكرن، سه‌رۆكێ حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ ازیبوونا خوه‌ بۆ مه‌زاختنا بودجێ هه‌لبژارتنان دیاركریه‌ و ئاریشه‌ لسه‌ر بودجێ هه‌لبژارتنان نه‌ماینه‌، به‌لێ وه‌كی هنده‌ك ئالیێن سیاسی دخوازن قانوونا هه‌لبژارتنان بهێته‌ راستڤه‌كرن ئه‌ڤه‌ كاره‌كێ ب زه‌حمه‌ته‌ و ده‌م نه‌مایه‌ بۆ راستڤه‌كرنا قانوونا هه‌لبژارتنان، ئه‌ز باوه‌رم پێدڤی ب راستڤه‌كرنا قانوونا هه‌لبژارتنان ناكه‌ت، چونكه‌ دێ گیرۆبیت و ڤێڕا ناگه‌هن راستڤه‌كرنێ بكه‌ن”.

شیره‌تكارێ سه‌رۆكێ هه‌رێما كوردستانێ، زیره‌ك كه‌مال، راگه‌هاند، پرۆژه‌ك هاتیه‌ به‌رهه‌ڤكرن كو سه‌رۆكایه‌تیا هه‌رێمێ و ئالیێن سیاسی و حوكمه‌ت ل دۆر چه‌ندین خالان كۆمببن، ژوان په‌یوه‌ندیێن هه‌رێمێ و به‌غدا و بریارێن دادگه‌ها فیدرالی، چونكه‌ ئه‌و بریار ب كریار هه‌رێم بجهنائینیت و ئه‌و پرسه‌ژی تنێ گرێدای هه‌رێمێ ڤه‌ نینه‌، به‌لكو گرێدای چه‌ندین وه‌لاتێن دی یه‌، له‌وما هه‌رێمێ به‌رهه‌ڤیا خوه‌ نیشان دایه‌ ب دانوستاندنێ هه‌ر چ كێشه‌ك هه‌یه‌ بهێته‌ چاره‌سه‌ركرن، هه‌ڤده‌م نیه‌تا هه‌رێما كوردستانێ ئه‌وه‌ ب جۆره‌كی بهێنه‌ چاره‌سه‌ركرن كو د به‌رژه‌وه‌ندیا هه‌ردو ئالیان دا بیت، له‌وما مافێ سه‌رۆكایه‌تیا هه‌رێما كوردستانێ یه‌ ده‌م بۆ ده‌می ل گه‌ل ئالیێن سیاسی كۆم ببیت.

 

هه‌ولێر، قائید میرۆ

بڕیارا دادگه‌ها فیدڕال دژی باده‌كا نه‌فت و گازا هه‌رێما كوردستانێ سیاسیه‌ و شیره‌تكارێ ئابوریێ په‌رله‌مانێ كوردستانێ ژی ئاشكراكر، شانده‌كێ هه‌رێما كوردستانێ بمه‌ره‌ما ئێكلاكرنا باده‌كا په‌ترۆلێ و غازێ دێ سه‌ره‌دانا به‌غدا كه‌ت و دبێژیت، هه‌ردو حوكمه‌ت دێ گه‌هنه‌ رێككه‌فتنێ و قانوونه‌كا ئێكگرتی بۆ پرسا په‌ترۆلێ و غازێ دێ هێته‌ ده‌ركرن.

د. ئه‌رشه‌د ته‌ها، شیره‌تكارێ ئابوریێ په‌رله‌مانێ كوردستانێ بۆ رۆژناما (ئه‌ڤرۆ) گۆت” د سه‌د سالێن بۆری دا حوكمه‌تێن ئیراقێ هه‌موو بڕیارێن وێ دژی كوردان بووینه‌ و هه‌ر خواستینه‌ كورد لاوازبن، ل ده‌مێ نڤیسینا دستوورێ ئیراقێ ژی سالا ٢٠٠٧ێ چه‌ندین سۆز ب كوردان هاتبوونه‌ دان ئه‌و سۆز نه‌هاتینه‌ بجهئینان، بتایبه‌تی ده‌ركرنا قانوونا په‌ترۆلێ و غازێ، به‌لێ ب بۆرینا چه‌ندین سالان حوكمه‌تا ئیراقێ یا به‌رهه‌ڤبوو قانوونه‌كا ئێكگرتی بۆ پرسا په‌ترۆلێ و غازێ ده‌ربكه‌ت، له‌وڕاژی هه‌رێما كوردستانێ پشتی بێ ئومێدبووی ژ به‌غدا، ده‌ست ب پڕۆسا ده‌رئینان و فرۆتنا په‌ترۆلێ كری، سالا ٢٠١٢ێ سكالایه‌ك لسه‌ر هه‌رێما كوردستانێ ل دادگه‌ها فیدڕالی هاته‌ تۆماركرن، به‌لێ هه‌ر ژ وی ده‌می هه‌تا نوكه‌ دادگه‌ها فیدڕالی بێده‌نگی هه‌لبژارت و ئه‌و ئێك به‌رچاف كر، كو پێدڤیه‌ هه‌ردو حوكمه‌ت بگه‌هنه‌ رێككه‌فتنه‌كێ و ئاریشا په‌ترۆلێ و غازێ چاره‌سه‌ر بكه‌ن، مخابن ڤێ دوماهیێ پشتی پڕۆسا دیاركرنا سه‌رۆك كۆماری و حوكمه‌تا نوو گه‌رم بووی، دادگه‌ها فیدڕالی ئه‌و سكالا دوباره‌ نووكر و بڕیاره‌ك دژی هه‌رێما كوردستانێ ده‌ركر، ئه‌ڤه‌ژی بۆ ئه‌گه‌رێ ئالۆزكرنا ره‌وشێ و دیاره‌ دادگه‌ها فیدڕالی كه‌فتیه‌ بن كاریگه‌ریێن سیاسی”.

د. ئه‌رشه‌د ته‌های گۆت ژی” ئه‌ز باوه‌رم هه‌رێم و به‌غدا دێ گه‌هنه‌ رێككه‌فتنێ ل دۆر قانوونا په‌ترۆلێ و غازێ و من پێزانین یێن هه‌ین كو هه‌رێما كوردستانێ دێ شانده‌كێ پێك ئینیت و پشتی پڕۆسا پێكئینانا حوكمه‌تێ دێ سه‌ره‌دانا به‌غدا كه‌ت، هه‌تا باده‌كا په‌ترۆلێ و غازێ بهێته‌ ئێكلاكرن، له‌وڕاژی دێ رێككه‌فتن هێته‌كرن، هه‌تا ئێك ژ خالێن بڕیارا دادگه‌هێ ژی ئه‌وه‌ هه‌ردو حوكمه‌تێن هه‌رێمێ و به‌غدا دانوستاندنان بكه‌ن بۆ چاره‌سه‌ركرنا بابه‌تێ په‌ترۆلێ و غازێ، ئه‌ز باوه‌رم بڕیارا رۆژێن بۆری یا دادگه‌ها فیدڕال چو كاریگه‌ری لسه‌ر پڕۆسا په‌ترۆلێ هه‌رێما كوردستانێ نابن و كۆمپانیێن په‌ترۆلێ و غازێ یێن ل هه‌رێما كوردستانێ كار دكه‌ن كۆمپانیێن مه‌زن و بیانی نه‌ كو وان شیره‌تكارێن خوه‌ یێن هه‌ین بێی شیره‌ت و به‌رچاڤ روهنی چو گرێبه‌ستان ئیمزا ناكه‌ن، مخابن ژ هه‌یڤا بۆری وه‌ره‌ دادگه‌ها فیدڕالی حه‌فت بڕیار ده‌ركرینه‌ كو چار ژوان دژی هه‌رێما كوردستانێ بووینه‌، ئه‌ڤه‌ژی نیشانا وێ چه‌ندێ یه‌ دادگه‌ها فیدڕال كه‌فتیه‌ بن كاریگه‌ریێن سیاسی”.

website security
WP Facebook Auto Publish Powered By : XYZScripts.com