ئەڤرۆ نيوز‎:‎

یا‎ ‎ب‎ ‎زەحمەتە‎ ‎ھندەک‎ ‎مرۆڤدەست‎ ‎ژ‎ ‎کەلوپەلێن‎ ‎خوە‎ ‎یێن‎ ‎کەسایەتی‎ ‎بەردەن،‎ ‎ھندەک‎ ‎ڤەکولەر‎ ‎ژی‎ ‎دبێژن‎ ‎ھەکە‎ ‎مرۆڤ‎ ‎بۆ‎ ‎دەمەکێ‎ ‎درێژ‎ ‎کەلوپەلێن‎ ‎خوە‎ ‎بگریت‎ ‎رەنگە‎ ‎کارتێکرن‎ ‎ل‎ ‎ساخلەمیا‎ ‎مرۆڤی‎ ‎بھێتە‎ ‎کرن‎.‎

پتریا‎ ‎ڤەکولەوران‎ ‎ل‎ ‎گەل‎ ‎وێ‎ ‎چەندێ‎ ‎نە‎ ‎کو‎ ‎پێدڤیە‎ ‎مرۆڤ‎ ‎خوارنەکا‎ ‎ساخلەم‎ ‎بخوت‎ ‎و‎ ‎وەرزشێ‎ ‎ئەنجام‎ ‎بدەت‎ ‎داکو‎ ‎ساخلەمیا‎ ‎مرۆڤی‎ ‎یا‎ ‎باش‎ ‎بیت،‎ ‎بەلێ‎ ‎دبیت‎ ‎کلیلا‎ ‎ساخلەمیێ‎ ‎د‎ ‎وێ‎ ‎چەندێ‎ ‎دا‎ ‎بیت‎ ‎کو‎ ‎دەست‎ ‎ژ‎ ‎ھندەک‎ ‎کەلوپەلێن‎ ‎خوە‎ ‎یێن‎ ‎کەسایەتی‎ ‎بەردەت‎ ‎و‎ ‎ژ‎ ‎گرنگترین‎ ‎تشتێن‎ ‎مرۆڤ‎ ‎دەست‎ ‎ژێ‎ ‎بەردەت‎ ‎ئامانێن‎ ‎پلاستیکینە،‎ ‎چونکو‎ ‎ئەو‎ ‎ل‎ ‎گەل‎ ‎خوارنێ‎ ‎تێکەل‎ ‎دبن‎ ‎و‎ ‎ھندەک‎ ‎کەرستێن‎ ‎کیمیاوی‎ ‎یێن‎ ‎ب‎ ‎مەترسی‎ ‎بەرھەم‎ ‎دئینن‎ ‎و‎ ‎ب‎ ‎شێوەیەکێ‎ ‎راستەوخو‎ ‎کارتێکرنێ‎ ‎ل‎ ‎ساخلەمیا‎ ‎مرۆڤی‎ ‎دکەن‎.‎

ھەروەسا‎ ‎دڤێت‎ ‎خوە‎ ‎ژ‎ ‎ێابوونا‎ ‎دژی‎ ‎بەکتریا‎ ‎ژی‎ ‎بۆ‎ ‎دەمێن‎ ‎درێژ‎ ‎دوور‎ ‎بکەت‎ ‎و‎ ‎ل‎ ‎شوونا‎ ‎وێ‎ ‎ئاڤێ‎ ‎و‎ ‎ێابوونا‎ ‎سروشتی‎ ‎ب‎ ‎کاربینیت،‎ ‎ڤەکولین‎ ‎دبێژن‎: ‎گەلەک‎ ‎ب‎ ‎کارئینانا‎ ‎کەرستێن‎ ‎ب‎ ‎ڤی‎ ‎رەنگی‎ ‎بۆ‎ ‎ساخلەمیا‎ ‎مرۆڤی‎ ‎باش‎ ‎نینە‎.‎

ھەروەسا‎ ‎دڤێت‎ ‎ھەر‎ ‎دو‎ ‎ھەتا‎ ‎سێ‎ ‎ھەیڤا‎ ‎جارەکێ‎ ‎مرۆڤ‎ ‎فرچێن‎ ‎خوە‎ ‎ددانا‎ ‎ب‎ ‎گوھۆریت،‎ ‎ب‎ ‎کارئینانا‎ ‎فرچا‎ ‎ب‎ ‎زێدەھی‎ ‎دبیتە‎ ‎ئەگەرێ‎ ‎کێم‎ ‎کاریگەریا‎ ‎وان‎ ‎د‎ ‎پاقژکرنا‎ ‎ددانان‎ ‎دا‎.‎

دەربارەی‎ ‎کەرستێن‎ ‎جوانکاریێ‎ ‎ژی،‎ ‎زانا‎ ‎دیاردکەن‎ ‎کو‎ ‎پێدڤیە‎ ‎پشتی‎ ‎دو‎ ‎ھەتا‎ ‎ھەیڤا‎ ‎ژن‎ ‎ماسکاران‎ ‎ب‎ ‎گوھۆرن،‎ ‎و‎ ‎ھەر‎ ‎شەش‎ ‎ھەیڤا‎ ‎جارەکێ‎ ‎سۆراڤا‎ ‎لێڤان‎ ‎ب‎ ‎گوھۆرن‎ ‎داکو‎ ‎چو‎ ‎بەکتریا‎ ‎کارتێکرنێ‎ ‎ل‎ ‎وان‎ ‎کەن،‎ ‎چونکو‎ ‎زێدە‎ ‎ب‎ ‎کارئینانا‎ ‎وان‎ ‎دبیتە‎ ‎ئەگەر‎ ‎نەخوشی‎ ‎بھێنە‎ ‎ڤەگوھاستن‎.‎

نوشدار‎ ‎شیرەتان‎ ‎دکەن‎ ‎کو‎ ‎نابیت‎ ‎ئامیرێن‎ ‎ئەلکترۆنی‎ ‎رۆژانە‎ ‎پتر‎ ‎دو‎ ‎دەمژمێرا‎ ‎بھێنە‎ ‎ب‎ ‎کارئینان،‎ ‎چونکو‎ ‎دبنە‎ ‎ئەگەرێ‎ ‎ڤەقەتیانێ‎ ‎ژ‎ ‎جڤاکی‎ ‎و‎ ‎پەیوەندیێن‎ ‎جڤاکی‎ ‎ژی‎ ‎کارتێکرنەکا‎ ‎مەزن‎ ‎ل‎ ‎سەر‎ ‎خۆشی‎ ‎و‎ ‎ساخلەمیا‎ ‎مرۆڤی‎ ‎ھەیە‎.‎

ئه‌ڤرۆ نيوز:

سەنتەرێ‎ ‎زانین‎ ‎یێ‎ ‎ساخلەمیا‎ ‎قوتابخانەیان‎ ‎کو‎ ‎بەرپرسە‎ ‎ژ‎ ‎ساخلەمی‎ ‎و‎ ‎پشکنینا‎ ‎قوتابیان‎ ‎ل‎ ‎سەرانسەری‎ ‎پاریزگەھا‎ ‎دھوکێ‎ ‎ب‎ ‎ھەمی‎ ‎قەزا‎ ‎و‎ ‎ناحیێن‎ ‎خوڤە،‎ ‎کو‎ ‎ھەر‎ ‎قوناغا‎ ‎باخچەی‎ ‎ھەتا‎ ‎زانکۆیێ‎ ‎کو‎ ‎نامیلەک‎ ‎بۆ‎ ‎دھێتە‎ ‎دروست‎ ‎کرن‎ ‎ھەمی‎ ‎زانیارێن‎ ‎ساخلەمیا‎ ‎قوتابی‎ ‎تێدا‎ ‎دھێنە‎ ‎تومارکرن‎.‎

د‎.‎نورەدین‎ ‎عبدولا‎ ‎کتانە،‎ ‎رێڤەبەرێ‎ ‎سەنتەرێ‎ ‎زانین‎ ‎یێ‎ ‎ساخلەمیا‎ ‎قوتابیان‎ ‎بۆ‎ ‎ئەڤرۆ‎ ‎گوت‎: ‎سەنتەرەکێ‎ ‎تایبەتمەند‎ ‎ساخلەمیا‎ ‎قوتابخانا‎ ‎کو‎ ‎سەنتەرێ‎ ‎پارێزگەھا‎ ‎دھوکێ‎ ‎ھەمی‎ ‎کارێن‎ ‎پەیوەندی‎ ‎ب‎ ‎پەروەردێ‎ ‎ڤە‎ ‎بۆ‎ ‎ڤی‎ ‎بنگەھی‎ ‎دھێن،‎ ‎دگەل‎ ‎وێ‎ ‎چەندێ‎ ‎ژی‎ ‎دەمێ‎ ‎ھەر‎ ‎ئاریشەک‎ ‎ل‎ ‎کەرتەکێ‎ ‎ھەبیت‎ ‎بۆ‎ ‎ڤی‎ ‎بنگەھی‎ ‎دھێتە‎ ‎رەوانەکرن‎.‎

سەبارەت‎ ‎ب‎ ‎پشکنینا‎ ‎گوت‎: ‎کارێن‎ ‎ڤی‎ ‎بنگەھی‎ ‎دبنە‎ ‎چوار‎ ‎قوناغ،‎ ‎ئەو‎ ‎ژی‎ ‎ل‎ ‎دومەھیا‎ ‎ھەیڤا‎ ‎ھاڤینێ‎ ‎ژ‎ ‎ھەیڤا‎ ‎ھەشت‎ ‎ھەتا‎ 10 ‎ئەو‎ ‎ژی‎ ‎پشکنین‎ ‎بۆ‎ ‎وان‎ ‎قوتابیایە‎ ‎دەست‎ ‎ب‎ ‎خواندنێ‎ ‎دکەن‎ ‎ژ‎ ‎قوناغا‎ ‎باخچەی‎ ‎و‎ ‎پولا‎ ‎ئێکێ‎ ‎بنەرەتی‎ ‎دھێتە‎ ‎کرن‎ ‎ھەتا‎ ‎دچیتە‎ ‎قوناغا‎ ‎حەفتێ‎ ‎بنەرەتی‎ ‎و‎ ‎دەھێ‎ ‎ئامادەیی‎ ‎و‎ ‎زانکو‎ ‎و‎ ‎پەیمانگەھان‎ ‎ئەڤە‎ ‎پشکنینا‎ ‎دەستپێکی‎ ‎دھێتە‎ ‎ھژمارتن‎.‎

ئاشکرا‎ ‎کرژی‎: ‎لسەرانسەری‎ ‎پارێزگەھا‎ ‎دھوکێ‎ ‎ب‎ ‎ھەمی‎ ‎قەزا‎ ‎و‎ ‎ناحیێن‎ ‎خوڤە‎ 311 ‎ھزار‎ ‎و‎450 ‎قوتابی‎ ‎دێ‎ ‎پشکنینا‎ ‎ساخلەمیێ‎ ‎وەرگرن‎. ‎بەردەوام‎ ‎ورک‎ ‎شوپ‎ ‎و‎ ‎خولێن‎ ‎ساخلەمیێ‎ ‎ئەنجام‎ ‎ددەن‎ ‎ب‎ ‎تایبەتی‎ ‎ل‎ ‎کەمپا‎ ‎کو‎ 9 ‎ورک‎ ‎شوپ‎ ‎بو‎ ‎ھەمی‎ ‎بەرپرس‎ ‎و‎ ‎کارمەندێن‎ ‎بنگەھێن‎ ‎ساخلەمیێ‎ ‎و‎ ‎ھاتنە‎ ‎ڤەکرن‎ ‎ب‎ ‎ھاریکاریا‎ ‎رێکخراوا‎ (‎جی‎ ‎ئای‎ ‎زێد‎) ‎و‎ (‎پی‎ ‎دەبیلو‎ ‎جەی‎) ‎خول‎ ‎ل‎ ‎پرانیا‎ ‎کەمپا‎ ‎ھاتیە‎ ‎ئەنجام‎ ‎دان،‎ 500 ‎ھزار‎ ‎نامیلکە‎ ‎و‎ 30 ‎ھزار‎ ‎شامپویێن‎ ‎سپیھا‎ ‎دێ‎ ‎ژلایێ‎ ‎رێڤەبەریا‎ ‎گشتی‎ ‎ساخلەمیا‎ ‎دھوکێ‎ ‎ڤە‎ ‎ھێنە‎ ‎دابین‎ ‎کرن‎.‎

ئەو‎ ‎ژی‎ ‎گوت‎: ‎لسەرانسەری‎ ‎ئیراقێ‎ ‎و‎ ‎ھەرێما‎ ‎کوردستانێ‎ ‎تنێ‎ ‎پارێزگەھا‎ ‎دھوکێ‎ ‎ل‎ ‎بنگەھێ‎ ‎وان‎ ‎نامیلکەیەک‎ ‎ھەیە،‎ ‎کو‎ ‎رەنگێ‎ ‎شین‎ ‎بۆ‎ ‎رەگەزێ‎ ‎نێر‎ ‎و‎ ‎رەنگێ‎ ‎پیڤازی‎ ‎بۆ‎ ‎رەگەزێ‎ ‎مێیە‎ ‎کو‎ ‎ھەمی‎ ‎زانیاریێن‎ ‎ساخلەمیا‎ ‎قوتابی‎ ‎ژ‎ ‎پشکنینێت‎ ‎وەرارا‎ ‎زارۆکی،‎ ‎چاڤا،‎ ‎ددان،‎ ‎درێژی،‎ ‎ھەستیاریا‎ ‎دەرمانا،‎ ‎نیشتەگەریەک‎ ‎بۆ‎ ‎ھاتبیتە‎ ‎کرن،‎ ‎نەخوشیێن‎ ‎دومدرێژ،‎ ‎ھەر‎ ‎نەخوششیەکا‎ ‎دی‎ ‎بیت‎ ‎پاشان‎ ‎دێ‎ ‎بریار‎ ‎ھێتە‎ ‎دان‎ ‎کا‎ ‎ئەو‎ ‎قوتابی‎ ‎دی‎ ‎پولێن‎ ‎یاسایی‎ ‎یان‎ ‎پولێن‎ ‎پەروەردا‎ ‎تایبەت‎ ‎یان‎ ‎پەیمانگەھێن‎ ‎نەخوشیێن‎ ‎تایبەت‎ ‎دێ‎ ‎ھێتە‎ ‎وەرگرتن‎ ‎و‎ ‎ھەمی‎ ‎زانیاری‎ ‎دھێنە‎ ‎تومارکرن‎ ‎ھەر‎ ‎ژ‎ ‎باخچەی‎ ‎ھەتا‎ ‎دگەھیتە‎ ‎زانکوی‎ ‎ئەڤ‎ ‎نامیلکە‎ ‎دێ‎ ‎دگەل‎ ‎دابیت‎. ‎

دیارکرژی‎: ‎قوناغا‎ ‎دی‎ ‎ئەوە‎ ‎کو‎ ‎تیمێن‎ ‎ھەمی‎ ‎بنگەھێن‎ ‎ساخلەمیی‎ ‎ل‎ ‎ھەر‎ ‎کەرتەکێ‎ ‎ساخلەمیێ‎ ‎سەرەدانا‎ ‎قوتابخانا‎ ‎دکەن‎ ‎بۆ‎ ‎پشکنینا‎ ‎قوتابیان‎ ‎لێ‎ ‎مخابینە‎ ‎پشتی‎ ‎قەیرانا‎ ‎دارایی‎ ‎گەلەک‎ ‎ئاستەنگ‎ ‎ھەبووینە‎ ‎کو‎ ‎ب‎ ‎دروستی‎ ‎ئەڤ‎ ‎کارە‎ ‎نەھێتە‎ ‎ئەنجام‎ ‎دان‎.‎

گوتژی‎: ‎قوناغا‎ ‎سیێ‎ ‎وەرزێ‎ ‎دووێ‎ ‎خوادنێ‎ ‎یە‎ ‎کو‎ ‎تێدا‎ ‎دووپاتی‎ ‎لسەر‎ ‎روشنبیریا‎ ‎ساخلەمیێ‎ ‎دکەن‎ ‎کو‎ ‎بابەتێن‎ ‎تایبەت‎ ‎ب‎ ‎ژیێ‎ ‎قوتابیڤە‎ ‎ھەیە‎ ‎ژ‎ ‎بابەتێن‎ ‎پاقژی‎ ‎و‎ ‎نەخوشیێن‎ ‎ڤەگر‎ ‎و‎ ‎قوناغا‎ ‎بالقبوون‎ ‎و‎ ‎ھندەک‎ ‎جاران‎ ‎ژی‎ ‎ھندەک‎ ‎نەخوشی‎ ‎پەیدا‎ ‎دبن،‎ ‎ئێکسەر‎ ‎تیمێن‎ ‎ساخلەمیێ‎ ‎کار‎ ‎دکەن‎ ‎بۆ‎ ‎نەھێلانا‎ ‎وێ‎ ‎نەخوشی‎ ‎و‎ ‎بەلاڤکرنا‎ ‎ھشیاری‎ ‎و‎ ‎مەترسی‎ ‎نەخوشیێ‎.‎دەمێ‎ ‎تیمێن‎ ‎ساخلەمیێ‎ ‎سەرەدانا‎ ‎قوتابخانا‎ ‎دکەن‎ ‎گەلەک‎ ‎گرنگی‎ ‎ب‎ ‎سێ‎ ‎تشتان‎ ‎ددەن‎ ‎ژوانا‎ ‎ژی‎ ‎تەوالێت‎ ‎و‎ ‎فرۆشگەە‎ ‎و‎ ‎ژێدەرێ‎ ‎ئاڤێ‎ ‎بۆ‎ ‎قوتابخانێ‎ ‎ژبەرکو‎ ‎ئەڤەنە‎ ‎دبنە‎ ‎ئەگەرێ‎ ‎پەیدابوون‎ ‎و‎ ‎بەلاڤبوونا‎ ‎نەخوشیێَ‎.‎

دیار‎ ‎کرژی‎: ‎قوناغا‎ ‎چوارێ‎ ‎پێک‎ ‎دھێت‎ ‎کارێن‎ ‎جواروجورن‎ ‎ئەگەر‎ ‎چالاکیەک‎ ‎بھێتە‎ ‎کرن‎ ‎ژ‎ ‎ئاھەنگ‎ ‎،‎ ‎پێشانگەە،‎ ‎کومبوونا‎ ‎ماموستایان‎ ‎دگەل‎ ‎سەمیانێت‎ ‎زاروییان‎ ‎بیت،‎ ‎ھندەک‎ ‎جاران‎ ‎ئەم‎ ‎دھێنە‎ ‎ئاگەھدار‎ ‎کرن‎ ‎کو‎ ‎ئەم‎ ‎حەز‎ ‎دکەین‎ ‎بەردەوام‎ ‎مە‎ ‎ئاگەھدار‎ ‎بکەن‎ ‎داکو‎ ‎شیرەتێن‎ ‎ساخلەمیێ‎ ‎پێشکێش‎ ‎بکەن‎.‎
دەربارەی‎ ‎مولەتا‎ ‎قوتابی‎ ‎و‎ ‎ماموستایان‎ ‎گوت‎: ‎نوکە‎ ‎ھەماھەنگیەکا‎ ‎باش‎ ‎دناڤبەرا‎ ‎سەنتەرێ‎ ‎زانین‎ ‎ساخلەمی‎ ‎و‎ ‎رێڤەبەریا‎ ‎پەروەردێ‎ ‎ھەیە،‎ ‎ھەر‎ ‎مولەتەکا‎

‎ژلایێ‎ ‎مە‎ ‎ڤە‎ ‎نەھێتە‎ ‎پەسەند‎ ‎کرن‎ ‎رێڤەبەریا‎ ‎پەروەدێ‎ ‎پەسەند‎ ‎ناکەت‎. ‎ھندەک‎ ‎جورێن‎ ‎نەخوشیان‎ ‎ھەنە‎ ‎ژوانا‎ ‎نەخوشیێن‎ ‎بنگوھک،سورک،‎ ‎ھەودانا‎ ‎میلاکا‎ ‎رەش‎ ‎ڤایروسی،‎ ‎تیفو،‎ ‎تایا‎ ‎مالتا‎ ‎یان‎ ‎ھەر‎ ‎نەخوشیەکا‎ ‎ڤەگر‎ ‎بیت‎ ‎بھیتە‎ ‎ھەر‎ ‎کەسەکێ‎ ‎د‎ ‎قوتابخانێ‎ ‎دا‎ ‎ژ‎ ‎رێڤەبەرێ‎ ‎ھەتا‎ ‎قوتابی‎ ‎پشتی‎ ‎پشکنینی‎ ‎دیار‎ ‎بیت‎ ‎دێ‎ ‎مولەتا‎ ‎نەچاری‎ ‎بۆ‎ ‎ھێتە‎ ‎دەرکرن‎ ‎ل‎ ‎گورەی‎ ‎نەخوشی‎ ‎دێ‎ ‎مولەت‎ ‎پێ‎ ‎ھێتەدان،بێ‎ ‎کو‎ ‎پێدڤی‎ ‎ب‎ ‎لیژنا‎ ‎نوشداری‎ ‎بیت‎.‎

‎ ‎گوت‎ ‎ژی‎: ‎ئاریشەک‎ ‎ھەیە‎ ‎ئەو‎ ‎ژی‎ ‎دەمێ‎ ‎وەزارەتا‎ ‎ساخلەمیا‎ ‎ئیراقێ‎ ‎یان‎ ‎وەزارەتا‎ ‎ساخلەمیا‎ ‎ھەرێمێ‎ ‎پلانا‎ ‎سالانە‎ ‎فرێکەن‎ ‎ل‎ ‎دووف‎ ‎وێ‎ ‎پلانێ‎ ‎دڤێت‎ ‎مە‎ ‎لەشکەرەک‎ ‎کارمەندێ‎ ‎ساخلەمیێ‎ ‎ب‎ ‎ھەمی‎ ‎تایبەتمەندیێت‎ ‎خوڤە‎ ‎ھەبیت‎ ‎و‎ ‎ھەمی‎ ‎پێدڤی‎ ‎بەردەست‎ ‎ھەبن،‎ ‎ئەڤە‎ ‎ژی‎ ‎ھەمی‎ ‎بەردەست‎ ‎نینە‎ ‎دا‎ ‎کو‎ ‎ل‎ ‎دووف‎ ‎وێ‎ ‎پلانێ‎ ‎کار‎ ‎بھێتە‎ ‎کرن،‎ ‎گوتژی‎: ‎ئاریشەکا‎ ‎دی‎ ‎ئەوە‎ ‎کو‎ ‎ھندەک‎ ‎نوشدار‎ ‎ل‎ ‎کلینیکێن‎ ‎خوەیێن‎ ‎تایبەت‎ ‎دێ‎ ‎مولەتێ‎ ‎بۆ‎ ‎ماموستا‎ ‎یان‎ ‎قوتابی‎ ‎نڤیسین‎ ‎کو‎ ‎ب‎ ‎چو‎ ‎رەنگەکێ‎ ‎نابیت‎ ‎داخاز‎ ‎دکەین‎ ‎ئەڤ‎ ‎کارە‎ ‎نەھێتە‎ ‎کرن،‎ ‎بەس‎ ‎نوشدار‎ ‎دشێت‎ ‎وەک‎ ‎پشنیار‎ ‎ئاماژە‎ ‎لێ‎ ‎بکەت‎ ‎پاشان‎ ‎ئەو‎ ‎حالەت‎ ‎دێ‎ ‎ژلایێ‎ ‎سەنتەرێ‎ ‎زانین‎ ‎ساخلەمیێ‎ ‎ڤە‎ ‎دێ‎ ‎بریار‎ ‎لسەر‎ ‎دەن‎ ‎کا‎ ‎مولەت‎ ‎بۆ‎ ‎بھێتە‎ ‎دان‎ ‎ئەگەر‎ ‎ژ‎ ‎پێنج‎ ‎رۆژان‎ ‎زێدەتر‎ ‎نەبیت،‎ ‎یان‎ ‎ژی‎ ‎دێ‎ ‎ھێتە‎ ‎رەوانەکرن‎ ‎بۆ‎ ‎لیژنا‎ ‎نوشداری‎ ‎ئەو‎ ‎دێ‎ ‎دەمێ‎ ‎مولەتێ‎ ‎بۆ‎ ‎دیارکەن