ئه‌ڤرۆ نيوز، زه‌رى نه‌وزاد:
گه‌له‌ك خوارن يێن هه‌ين كو دبنه ئه‌گه‌رێ قه‌له‌ويێ ژ ژ وان ژى:
1- گوشت
2- چه‌ره‌سات، ژبه‌ر كو رێژه‌كا زور ژ دوهنى تێدايه
3-ئه‌و خوارنێن گه‌له‌ك نشا تێدا ب تايبه‌ت برنج
4- شرينى، ب تايبه‌ت به‌قلاوه
5- گوشتى قوديكا
6- جبس و فينكه‌ر ژبه‌ر كو د روينى دا دهێنه سوركرن
7-ڤه‌خوارنێن غازى، ژبه‌ر كو رێژه‌كا زور يا شه‌كرێ تێدايه
ئه‌ڤرۆ نيوز:
گەنجەکێ 28 سالی دلێ خوە بۆ ئەڤرۆ ڤەدکەت و دبێژیت: بو ماوێ دو سالا من ھەڤالینیا کچەکێ دکر لێ ب تنێ بۆ دەم بوراندنێ بۆ، من گەلەک بەحسێ وێ ب خرابی بۆ ھەڤالێن خوە دکر و من درەو ل گەلدا دکرن ژبەرکو باوەریا من پێ نەدھات پاش من زانی کو وێ گەلەک ئەز دڤێم و یا راستە ل گەل من ژبەر ھندێ من ژی ئێدی درەو ل گەل نەکرن و راست بووم ل گەل، لێ ژبەرکو من گەلەک بەحسێ وێ لنک ھەڤالێن خوەکر بۆ لەوا نەشیام بۆ خوە بخوازم، ئەو ژی نەچار بۆ شووکر، نھا رسقێ من ناھێت نزا بۆچی ئەڤجا ھوون چ دبێژن و ئەز چ بکەم؟
لاوێ ھێژا:
دڤێت گەنجێ مە خودان رەوشت بیت یێ راستگو بیت و یێ وەفادار بیت دا ھەردەم یێ سەرکەفتی بیت، ژبەرکو دبیت درەو ماوەکی برێڤە بچیت، بەلێ ل دووماھیێ دێ ئاشکرا بیت و ئەو کەس دێ ھەست ب کیماسیێَ کەت و باوەریا دەوروبەرا دێ ژ دەست دەت، لەوما یا باش ئەوە مرۆڤ یێ راستگو بیت ل گەل خوە و ھەڤالێن خوە نەخاسمە ل گەل وی کەسێ مرۆڤ حەزژێ دکەت، ئەڤجا ل خوە بزڤرە و رەفتارا خوە راست بکە و باوەریێ بدە خوە و دیتنێن خراب ژ مێشکێ خوە پاڤێژە و ل جھی َوان گەشبین بە و ب زەلالی سەرەدەریێ ل گەل دەوروبەرێن خوە بکە و یێ راست بە ل گەل خوە و ل گەل ھەموویان دێ گۆھورینەکا باش د ژیانا تەدا چێبیت.
ئه‌ڤرۆ نيوز:
رێڤه‌به‌ريا كه‌شناسى و بيڤه‌له‌رزێ ل دهۆكێ راگه‌هاند كو سوبه‌هى رۆژا ئه‌ينى رێكه‌فتى 29ى نيسانا 2016ێ ئه‌سمان دێ ژ ئه‌وره‌كێ كێم بۆ ئه‌وره‌كێ ته‌مام هێته گوهۆڕين و هنده‌ك بارانا هوور دێ ل هنده‌ك ده‌ڤه‌را باريت و ب شه‌ڤێ ئه‌ڤ ئه‌وره دێ به‌ر ب كێميێ ڤه چن.
پشكا پێشبينيان ل رێڤه‌به‌ريا گشتيا كه‌شناسى و بيڤه‌له‌رزێ ل هه‌رێما كوردستانێ د نڤيساره‌كێ دا كو دانه‌ك بۆ ئه‌ڤرۆ نيوز ره‌وانه كرينه راگه‌هاند كو ژ ئه‌نجامێ به‌رده‌واميا هاتنا فشارێن نزمێن ده‌ريا سپى ناڤه‌راست بۆ سه‌ر هه‌رێما كوردستانێ دهێته پێشبينيكرن ئه‌سمان ژ ئه‌وره‌كێ كێم بۆ ئه‌وره‌كێ ته‌مام هێته گوهۆڕين و هنده‌ك بارانا هوور دێ ل هنده‌ك ده‌ڤه‌را باريت و ب شه‌ڤێ ئه‌ڤ ئه‌وره دێ به‌ر ب كێميێ ڤه چن.
پشكا پێشبينيان دايه زايه زانين كو دێ ئاراستێ باى ژى دێ د گوهۆڕينێ دا بيت ب ره‌نگه‌كى د ناڤبه‌را 5 هه‌تا 15كم دا و هنده‌ك و ماوێ ديتنێ ژى دێ 8 بۆ 9كم بيت، پلێن گه‌رمێ ژى دێ د ناڤبه‌را (19 بۆ 23) پلان دا بيت.
ئەڤرۆ نیوز:
قائیمقامێ قەزا شنگال بۆ رۆژناما ئەڤرۆ دیار کر کو ژ بەر خەمساریا حوکمەتا عیراقێ بۆ پشت گوە ھاڤیتنا گۆرێن ب کۆم ل دەڤەرا شنگالێ و پووتە نەدانا حوکمەتا ناڤھاتی ب جینوسایدناساندنا کوردێن ئێزدی، ئیدارا شنگال ل سەر داخوازا وەلاتیێن دەڤەرێ دێ ب فەرمی داخوازەکێ ئاراستەی بان کی مۆن، سکرتێرێ گشتی یێ نەتەوەیێن ئیکگرتی کەن.
مەحما خەلیل، قائیمقامێ قەزا شنگال دیار کر کو ھەتا نوکە بەغدا چو بۆ شنگال نەکریە ژ بەر ڤێ چەندێ ئیدارا قائیمقامیا شنگال ل دووڤ داخوازیا وەلاتیێن دەڤەرا شنگال دێ ب فەرمی داخوازێ ژ بان کی مۆن سکرتێرێ گشتی یێ نەتەوەیێن ئیکگرتی کەن، مایتێکرنێ د ڤی بابەتی دا بکەن و فشارێ بێخنە سەر بەغدا دا کو ببیتە ئەندام د دادگەھا لاھای دا بەلگەیان کۆم بکەن بۆ جینۆسایدناساندنا کوردێن ئێزدی و گۆت: “د ھاتە چاڤەرێکرن ل ناڤەراستا ڤێ ھەیڤێ دەست ب ڤەکرنا گۆرێن ب کۆم ل شنگالێ بھێتەکرن، بەلێ ھەتا نوکە چو دیارنینە”.
ناڤبری ئاماژە دا وێ چەندێ کو 24 گۆرێن ب کۆم ل شنگال ھەنە ژ بەر ڤێ چەندێ ئەو داخواز دکەن بھێنە دیکیۆمێنکرن و ڤەکرن و د رێورەسمەکی دا ل گۆرستانەکا تایبەت بھێنە ڤەشارتن و گۆت: “ھەموو بزاڤان دێ کەین کو بان کی مۆن ل سەر جینۆسایدناساندنا کوردێن ئێزدی کار بکەت، چونکی ھەتا نوکە ئێک شاندێ بەغدا سەرەدانا شنگالێ نەکریە”.
ئه‌ڤرۆ نيوز:
رێڤەبەریا گشتیا بەرەنگاربوونا توندوتیژیا دژی ژنان ئاشکراکر، کو رێژەیا بەردانێ ل ھەرێما کوردستانێ دزێدەبوونێ دایە و ھەر سکالایەکا ھەڤژین ل سەر ئێک تۆماردکەن مۆبایل تێدا ھاتیە تۆمارکرن، گۆتژی داخوازیێن ژنا و قەیرانا دارایی ئەگەرن بۆ زێدەبوونا بەردانێ، راوێژکارێ بەرەنگاربوونا توندوتیژیێ دبێژیت: کچێن ڤی سەردەمی عاشقێن بەریکا کۆڕکێن نوکەنە و کۆڕان ژی ب تنێ لەشێ وان دڤێت.
حاجی عزەدین، راوێژکارێ رێڤەبەریا گشتیا بەرەنگاربوونا توندوتیژیا دژی ژنان ل ھەولێرێ بۆ رۆژناما ئەڤرۆ گۆت” رێژەیا بەردانێ ل ھەرێما کوردستانێ سال بۆ سالێ یا دزێدەبوونێ دایە و ھەتا نوکە جڤاتا دادوەریا ھەرێما کوردستانێ تنێ ئامارا بەردانێ یا نەھە ھەیڤێن سالا بۆری بەلاڤکریە و ئامارێن دووماھیا سالا بۆری و چوار ھەیڤێن ئەڤ سالە بەلاڤ نەکریە، پێدڤی بۆ دووماھیا سالێ ئامار بەلاڤکربان، تنێ د نەە ھەیڤێن سالا بۆری دا 6882 حالەتێن بەردانێ ل ھەرێما کوردستانێ ھاتینە تۆمارکرن د ھەمبەردا 31988 حالەتێن ھەڤژینیێ ھەنە، گۆتژی گۆرەی ئەڤێ ئامارا فەرمی سالا بۆری ھزار حالەتێن بەردانێ زێدەتر بووینە ژ سالا 2014 ێ، بێگومان ئەڤ سالە ژی ئەگەر ئامار بھێنە بەلاڤکرن دێ رێژەیا بەردانێ زێدەتر بیت ژ سالێن بۆری، مە ھەوێن ھشیارکرنێ ھەنە، لێ مخابن ژبەر قەیرانا دارایی ھەوێن ھشیارکرنێ رێڤەنەچووینە، پتریا حالەتێن بەردانێ ئەو کەسن یێن د ژیەکێ زوودا ھەڤژینی پێکئینای، بۆ نموونە 35%ێ بەردانا وان ھەڤژینایە یێن دژیێ 15 سالیێ دا بۆ سەری، دیارکر ژی کو ژلایێ قانوونیڤە ئەگەر کچەک گەھشتە ژیێ 16 سالیێ ب رازیبوونا کەس و کارا دێ ھێتە مەھرکرن، لێ ئاریشە ئەوە وێ شیانێن بەرپرسیاریا رێڤەبرنا مال و مێرا نینن.
زێدەتر گۆت: ئەگەرێن بەردانێ ل ھەرێما کوردستانێ زۆرن، بەلێ یێن سەرەکی پێکھاتینە ژ قەیرانا نوکە یا دارایی کو کاریگەری کریە سەر رەوشا ژیانا وەلاتیان و داخوازیێن ژنان بۆ زەلامی د مشەنە ئەڤە ژی ئەگەرن بۆ جۆدابوونا ھەڤژینان، چۆنکو دڤێ رەوشێ دا زەلام نەشێن وەکو پێدڤی داخوازیێن ژنا بجە بینن. ناڤھاتی ئاشکراکر ژی کو ھەر سکالایەکا دھێتە تۆمارکرن چو گومان تێدا نینە ناڤێ مۆبایلێ تێدایە و ھەردولا ئێکودو تاوانبار دکەن ب ئەگەرێن بکارئینانا مۆبایلێ.
راوێژکارێ رێڤەبەریا گشتیا بەرەنگاربوونا توندوتیژیا دژی ژنان دا زانین ژی کو خالەکا زۆرا گرنگ بۆ جۆدابوونا ھەڤژینان بۆ دەستێوەردانا کەس و کارێن وانا ڤەدگەڕیت، چونکو د بنەڕەتدا زۆلم ل ئەڤان کچ و کۆڕان دھێتەکرن یێن دژیەکێ زوودا دچنە د پڕۆسێسا ھەڤژینیێ دا و کەس و کار ددەمێ ھەبوونا ئاریشان دەستێ خوە تێخن ناڤا ژیانا وان، گۆتژی نوکە ئاریشەکا دی پەیدابوویە ئەو ژی جۆداھیا ژینگەھا ھەڤژین تێدا مەزن بووین، مخابن کچێن ڤی سەردەمی عاشقێن بەریکا کۆڕکێن نوکەنە و کۆڕان ژی ب تنێ لەشێ وان دڤێت.
ئەڤرۆ نیوز:
ھەمی دەمان حەبێن زارۆنەبوونێ وەکو ھوویەکا کارا بۆ راگرتنا دوگیانیێ، و گیرۆکرنا زترۆبوونێ، بەلێ ھندەک ژن دترسن وان حەبان بکاربینن و وەسا ھزر دکەن کو ئەو دبنە ئەگەرێ گەلەک نەخۆشیان، ئەڤرۆ دێ ھندەک راستیێن ل دۆر ڤان جۆرێن حەبان بێژین دا راستیان بزانین.
حەبێن زارۆنەبوونێ دبنە ئەگەرێ قەلەویێ. درەوە، ڤەکۆلینێن زاسنتی دوپات کریە کو قەلەوبوون ھندەک حالەتێن تەکن.
حەبێن زارۆنەبوونێ دبنە ئەگەرێ پەنجەشێرێ. درەوە، ڤەکۆلینان دوپات کریە کو حەبێن زارۆنەبوونێ دەلیڤا تووشبوونا ژنان ب پەنجەشێرا رەحمی و قولونێ کێم دکەن و ژ تووشبوونا وان جۆرێن نەخۆشیان ھەتا 15 سالان دپارێزن.
حەبێن زارۆنەبوونێ باندۆر ل بوونا زارۆیان دکەن: درەوە، ڤەکۆلینێن زانستی دوپات کریە کو ئەو ژنێن حەبێن زارۆنەبوونێ بکاردئینن دشێن ب دوگیان بکەڤن و زارۆ ببن پشتی وان حەبان بۆ دەمێ چار حەفتیان دھێلن.
حەبێن زارۆنەبوونێ باندۆرێ ل گێولێ مرۆڤی دکەن: درەوە، چونکو رەوشا گێولی یا گرێدایی ھورمۆنێ “بروجیستیرۆن” ئەوێ ل دەمێ عادا ھەیڤانە دھێتە بەردان، ھەروەسا ھندەک وەسا ھزر دکەن کو دەرزیکێن زارۆنەبوونێ باندۆرێ ل وەرا سۆریلانکی دکەن بەلێ چ ڤەکۆلینێن زانستی نینن ڤێ چەندێ دوپات بکەن.
ئەڤرۆ نیوز:
دەمێ ژن رەنگێ گونجای یێ جلکان د ھەلبژێریت ل دووڤ رەنگێ دێمێ خوە، سەروبەرەکێ جوان دەتێ و پتر باوەریا وێ ب وێ دھێت، رەنگ دبیتە فاکتەرێ سەرنج راکێشانا دەوروبەران. زوربەیا ژنان رادبن ب کرینا جلکان بێ کو رەنگێ دێمێ خوە و پرچا خوە بەرچاڤ وەربگرن. ھەلبژارتنا رەنگێ گونجای دێ ھاریکار بیت بۆ دیارکرنا جوانیا دێمێ تە و چاڤێن تە و سەروبەرێ تە ژی پێ ماقوول دبیت.
ــ دێمی سپی: کچێن دێمێ وان سپی باشترە جلکێن رەنگێ پیڤازی و سوور و شین لبەر خوە بکەن و ھەر رەنگەکێ تێکەل یێ گونجای بو وان، ژ رەنگێن پێتی دوورکەڤە وەکو زەری و قەھوایێ ڤەبووی.
ــ دێمێ رەنگێ گەنمی دەت: کچێن دێمێ وان ب ڤی رەنگی دشێن جلکێن رەنگێ موور و پیڤازی و کەسک و زەری ژی لبەر خوە بکەن دێ دێمەکێ رۆھن ب دەست کەڤیت، دیسا رەنگێ سوور و سپی ژی یێ گونجایە ل گەل دێمێ وان.
ــ دێمێ ئەسمەر: خودانێن دێمێ ئەسمەر رەنگێ موور و پرتەقالی ب ھەلبژێرن دێ دێمەکێ بریقەدار ب دەست ھەوە کەڤیت، جلکێن رەنگێ رەش لبەر خوە نەکەن چونکو رەنگێ دێمی تاری دکەن.
ــ دێمێ وەستیای: رەنگێ گەلەک گونجای بۆ کچێن ئەڤ دێمە ھەی سپیێ تەیسوکە، ل گەل رەنگێ سپی دشێن رەنگێن تاوی لبەر خوە بکەن مینا پیڤازی و شین، دیسا دشێن رەنگێ رەش ژی لبەر خوە بکەن.
ئەڤرۆ نیوز:
ل گۆر راپۆرتەکا ئاژانسا رویتەرز یا نووچەیان سەرۆکێ روسیا ڤیلادەمیر پۆتین داخوازا رژێما سووریێ یا بۆ کرینا موشەکێن (س ٣٠٠) رەت کریە و بەرھەڤ نینن چەکێن مودێرن و پێشکەفتی بدەنە سووریا و ئێک ژ بەرپرسێن سەربازیێ یێن روسیا ب ناڤێ ئەلیکساندیر فۆمین ژی دیار کریە کو د بەرنامێ روسیا دا نینە چەکێن مودێرن و موشەکێن پێشکەفتی بدەنە سووریا و ئەو داخوازیا دو سال بەری نھا یا رژێما سووریێ بۆ کرینا وان موشەکێن مودێرن ژی ھاتیە رەت کرن.
بەرپرسێ سەربازی یێ روسیا ئەو یەک ژی دیار کریە کو وەلاتێ مە ل گۆر بەرنامەکێ دارێتی سەرەدەریێ ل گەل رەوشا نھا یا سووریێ دکەت و مە نەڤێت ل ژێر ناڤێ شەری ھەموو چەکەکێ بدەینە سووریا و ژ بۆ ژناڤبرنا داعشێ روسیا ھەموو جۆرە چەکەکێ بکار دئینیت.
ل ئالیێ دی پاتریک کۆکبۆرن بسپۆرێ کاروبارێ رۆژھەلاتا ناڤین د داخۆیانیەکێ دا بۆ بی بی سی ئەو یەک دیار کریە کو روسیا ئێدی نەڤێت باجا رەوشا نھا ل سووریا بدەت و پۆتین بزاڤێ دکەت کو بۆ سووریا نوو ئەو بەرھەڤ بن و بەرەڤانیێ ژ بەرژەندیێن خوە بکەن، چونکو روسیا وەک بەرێ گەشبین نینە ب مانا بەشاری ل سەر دەستھەلاتێ و ژ بەر ھندێ ژی نھا بەرھەڤ نینە چو چەکێن مودێرن بدەتە رژێما بەشاری.
ئەڤرۆ نیوز:
ل گۆر راپۆرتەکا ئاژانسا فرانس پرێس ژ بەر قەیرانا ئابووری و ھەروەسا مەترسیا تیرۆرێ وەلاتێن ئورۆپا نەشێن وەک بەرێ ھاریکاریا وان کەسان بکەن یێن کو نھا وەک پەنابەر ل گەلەک وەلاتێن ئورۆپا بنەجە بینە و ھەروەسا ئەو ھاریکاریا کو بەرێ بۆ پەنابەران دھێتە کرن دێ ب رێژەکا بەرچاڤ ھێتە کێم کرن، چونکو پرانیا وەلاتیێن ئورۆپا نەرازیبوونا خوە ل ھەمبەر سیاسەتا نھا یا وەلاتێن خوە دیار دکە رادگەھینن کو نابیت حوکمەت ب پارێ وان خەلکەکێ دی خوەدان دکەت و خزمەتگوزاریان کێم بکەن.
د بەردەوامیا راپۆرتێ دا ئەو یەک ژی ھاتیە دیار کرن کو پارتێن ھشکباوەر ژی ل ئورۆپا رۆژ ب رۆژێ ب ھێز دکەڤن و ئەو مفایێ ژ دەنگێ نەرازیبوونا خەلکی ب تایبەتی ژی سەبارەت ب پرسا پەنابەران وەردگرن و دەستھەلاتدارێن نھا ل ئورۆپا ژی ژ بەر بەرژەوەندیێن خوە دێ نەچار بن کو سیاسەتا خوە ل ھەمبەر پەنابەران بەر چاڤان دەرباز کەن و ئەو یەک دێ کارتێکرنەکا خراب ل ژیانا وان کەت.
نيشاندان