به‌رخودان و شۆره‌شا كوردان چ وه‌خته‌كی نه‌یا گرێدای كه‌توارێ پارچه‌كریێ كوردستانێ بۆ چار پارچان بوویه‌، ل هه‌ر جهه‌كی ژ پێخه‌مه‌ت ئازادی و نه‌ته‌وه‌یی قوربانی هاتینه‌دان، هه‌كه‌ نه‌تێكه‌لیا خوینا كورێن هه‌رچار پارچێن كوردستانێ بایه‌ ب دل پشكداری خه‌ما هه‌ڤدو نه‌دبوون، شۆره‌شا ئیلونێ نموونه‌كا زیندیه‌ بۆ ده‌ربازكرنا وی كه‌توارێ كوردستان كریه‌ چار پارچه‌، كو ژ ده‌رڤه‌ی حه‌زێن كوردان بوویه‌ د ڤێ شۆره‌شێ دا چ سنوورێن ده‌ستكرد كاریگه‌ری نه‌كریه‌ ل سه‌ر پشكداریكرنا كورێن كورد و سه‌رخستنا شۆره‌شێ و ئارمانجێن وێ. نها ژی ژ ئه‌گه‌رێ ڤی بارودۆخێ هاتیه‌ پێش كوردستان پارچه‌كا گرنگ و خودان رۆله‌ د روو ب رووبوونا تیرۆرێ دا ل ده‌ڤه‌رێ، هه‌ر كورده‌ك ب هه‌ستا نه‌ته‌وه‌یی خوه‌ ب پێشمه‌رگه‌ دزانیت و به‌ره‌ڤانیێ ژ هه‌ر بهۆسته‌كا ئاخا كوردستانێ دكه‌ت، وه‌ختێ كورده‌كێ پارچه‌یه‌كا كوردستانێ ل باشووری خوینا خوه‌ پێكێش دكه‌ت بۆ پاراستنا ئه‌زموونا كوردستانێ، واتایه‌كا مه‌زنتر پێشكێی نه‌ته‌وه‌یی و ئارمانجێن نه‌ته‌وه‌یی دكه‌ت، ب هه‌مان شێوازی وه‌ختێ پێشمه‌رگێن باشوورێ كوردستانێ ب حه‌ماسه‌كا قه‌هره‌مانانه‌ سنوورێ دو وه‌لاتا دبڕن و به‌رب كۆبانێ ل رۆژئاڤایێ كوردستانێ دچن سه‌روه‌ریه‌كا مه‌زنه‌ بۆ نه‌ته‌وا مه‌.
د هه‌ڤدیتنا سه‌رۆكێ هه‌ریما كوردستانێ دا دگه‌ل وان پێشمه‌رگێن قاره‌مان ئه‌وێن ژ كۆبانێ ڤه‌گه‌ریاین سه‌رۆك بارزانی گۆته‌ وان ((هه‌وه‌ سه‌روه‌ریه‌كا مه‌زن بۆ خوه‌ و خێزانێن خوه‌ و وه‌لاتێ خوه‌ تۆمار كر، شه‌ره‌فا هاریكاریا خووشك و برایێن مه‌ ل پارچه‌یه‌كا دی یا كوردستانێ به‌رهه‌وه‌ كه‌فتیه‌ و ئه‌و سه‌روه‌ریه‌كا گه‌له‌ك مه‌زنه‌)) بێگومان مه‌زنیا ڤێ سه‌روه‌ریێ پشكه‌ك بۆ بریارا حه‌كیم و خه‌مخۆریا سه‌رۆك بارزانی ڤه‌دگه‌ریت، چونكی هنارتنا هێزا پێشمه‌رگه‌ی بۆ كۆبانێ ده‌رێخستنا مه‌زنترین بریار و مه‌زنترین وێره‌كی تێدابوو، مێژوویه‌كا هۆسا دروست كر هه‌می كورد ب ئێك ئاراسته‌ شانازیێ پێ بكه‌ن و ببیته‌ هێڤێنێ ئێكرێزیا نه‌ته‌وه‌یی و روو ب رووبوونا هه‌می نه‌حه‌ز و دوژمنێن كوردان. د وارێ سه‌ربازی دا. چوونا پێشمه‌رگه‌ی بۆ كۆبانێ دوژمنێن كوردان ب ره‌نگه‌كی بێ هیڤی كرن كو ئێدی نه‌شێن د ئێخستنا دوبه‌ره‌كیێ د ناڤ كوردان دا سه‌ركه‌فتی بن، چونكی پێشمه‌رگه‌ی و شه‌رڤانان پێكڤه‌ سه‌ركه‌فتنا كۆبانێ تۆماركر و ب ئێك ده‌نگ به‌رسڤا تیرۆرستان و نه‌حه‌زێن كوردان دا. ئه‌ڤ سه‌روه‌ریا مه‌زنا كو سه‌رۆك بارزانی ئاماژه‌ پێدای، هه‌ژی هندێ یه‌ ببیته‌ هۆكاره‌كێ دی یێ بهێزكرنا ئێكرێزیا هه‌می لایه‌نێن كوردستانێ ل هه‌ر پارچه‌یه‌كا كوردستانێ بن و نه‌خشێ سه‌ركه‌فتنا مه‌زن ل پێنگاڤا ئێكرێزی و ئێكده‌نگی و قه‌بوولكرنا هه‌ڤدو گه‌شتر بكه‌ن.

گومان تێدا نینه‌ د هه‌ر كاودانه‌كێ له‌شكری دا ده‌ما رزگاركرنا هه‌ر جهه‌كێ پلانێن توكمه‌ نه‌بن د ئه‌نجامدا ڤه‌رێژ و شكه‌ستن دێ یا مسۆگه‌ر بت هه‌لبه‌ت ل ده‌مێن بووری، ده‌مێ هاتنا چه‌كدارێن توندره‌وێن ده‌وله‌تا ئیسلامی ل عێراقێ و شامێ شه‌ڕ د گه‌ل پێشمه‌رگه‌یی كری مه‌زنترین شاشی هاتنه‌ ژ ئه‌نجامێ نه‌ رێكوپێكیا پێشمه‌رگه‌یی، دیسا راگه‌هاندنه‌كا شاش كوپتر خزمه‌تا چه‌كدارێن داعش دكر، ل ڤێره‌ راستیه‌ك نه‌ڤه‌شارتی راسته‌ مێرخاسی و چاڤنه‌ترسیا پێشمه‌رگه‌یی ناڤوده‌نگێ خوه‌ هه‌بوویه‌ و داستانێن مه‌زن توماركرینه‌ لێ هه‌كه‌ ب پشته‌ڤانیا هێزێن هه‌ڤپه‌یمان نه‌بایه‌ ره‌نگه‌ زیانێن مه‌زن ب پێشمه‌رگه‌یی كه‌فتبان و بالانس هاتبا گوهۆرین، مه‌ گه‌له‌ك نموونه‌ ژ وان چوونا پێشمه‌رگه‌یی بۆ كۆبانێ چڕكه‌ چڕكه‌ مه‌دیا كوردی ب ره‌نگه‌كێ راسته‌وخوه‌ ڤه‌دگوهاست هه‌لبه‌ت ئه‌و پێشوازیا ل باشۆر و باكۆر بۆ پێشمه‌رگه‌یی هاتیه‌ كرن هه‌سته‌ك نه‌ته‌وی بۆ دیسا پالپشتیه‌ك مه‌زن بوو ژبۆ مورالا پێشمه‌رگه‌یی لێ شاشیه‌كه‌ مه‌زن بوو ده‌ما ژ سنۆرێ روهایێ به‌ر ب كۆبانێ ڤه‌ چووین پرانیا كه‌نالان و سازیێن راگه‌هاندنێ راسته‌ راست ڤه‌دگوهاست هه‌لبه‌ت مه‌زنترین شاشیه‌ ل هه‌مبه‌ر قانوونا له‌شكری دا كو نهێنیێن وان بهێنه‌ به‌رچاڤكرن كو ده‌م و جه و چوون بهێنه‌ ئاشكه‌را كرن چونكو ڤێ چه‌ندێ خزمه‌تا لایه‌نێ به‌رامبه‌ر دهێته‌ كرن و د زانیاریێن له‌شكری دا ب هیچ ره‌نگه‌كێ نابیت ئه‌ڤ چه‌نده‌ بێته‌ به‌حسكرن، ئه‌ڤجا ژ به‌ر ڤێ چه‌ندێ پێدڤیه‌ وه‌زاره‌تا پێشمه‌رگه‌یی ل سه‌رده‌مێن بووری بۆ خوه‌ بكه‌ته‌ ئه‌زمۆنه‌ك و بكه‌ته‌ د قووناغاپراكتیكی دا داكو بشێن بێ كو زیان و زانیاری بگه‌هنه‌ لایه‌نێ به‌رامبه‌ر وه‌كی دیار جاده‌یا كوردی و راگه‌هاندن ل ڤان رۆژان گه‌له‌ك به‌حسا رزگار كرنا مووسل و ده‌ڤه‌رێن ده‌ردورا وێ مینا شنگال و ده‌ڤه‌رێن ب سه‌رڤه‌ دهێته‌ كرن بوویه‌ ده‌نگوباسێ رۆژانه‌ هه‌تا ل بازار و د ناڤا مالان دا دبیت هنده‌ك لایه‌ن یان هه‌تا سه‌ركرداتیا كوردی ژی د گه‌ل هندێ دا نه‌بن پێشمه‌رگه‌ دگه‌ل سوپایێ عێراقێ پشكدای رزگاركرنا مووسلێ بن لێ د یا حوكمه‌تا عه‌باددی یا رژده‌ هه‌كه‌ پێشمه‌رگه‌ پشكداری شه‌رێ رزگاركرنا مووسلێ نه‌بیت دبیت حوكمه‌تا ناڤه‌ندی هه‌رێمێ وه‌كی جاران به‌هرا هه‌رێمێ ژبودجه‌یا گشتی ببریت و تووشی قه‌یرانا دارایی ببیت و ژ لایه‌كێ دیڤه‌ ئه‌م یێ دبێژن مووسل یا كوردانه‌ پرانیا مێژوونڤیسان ئه‌ڤ چه‌نده‌ دوپاتكریه‌ و به‌رپه‌رێن مێژوویێ ئاماژه‌یێ ب كوردبوونا مووسلێ دده‌ن ئانكو ئه‌ڤ چه‌نده‌ كوردان و پێشمه‌رگه‌یی نه‌چار دكه‌ت پێشمه‌رگه‌ پشكدارببیت ل ڤێره‌ گه‌له‌كا گرنگه‌ وه‌زاره‌تا پێشمه‌رگه‌یی یا ل سه‌رخوه‌ بت ب تایبه‌تی د بیاڤێ راگه‌هاندنێ دا پێدڤیه‌ ژۆرێن راگه‌هاندنێ بێنه‌ دروستكرن و كه‌سێن بسپۆر د بیاڤێ میدیایێ دا و بسپۆر د له‌شكری دا بهێنه‌ دانان و ب تنێ وان ماف هه‌بیت داخویانیان بده‌ن بۆ سازیێن راگه‌هاندنێ ب هیچ ره‌نگه‌كێ نه‌هێلن زانیاریێن له‌شكری بهێنه‌ ئاشكه‌را كرن و بۆ كه‌سێن سڤیل و ده‌زگه‌هێن میدیایێ پێدڤیه‌ وه‌زاه‌رتا پێشه‌مه‌رگێ هه‌ماهه‌نگی هه‌بیت ل گه‌ل كۆمپانیێن بازرگانی و حكومی یێن ته‌له‌فونان و هێلێن ئنته‌رنێتێ و بكارئینان ته‌كنولوژیایێ و موبایلێ ل به‌ره‌یێن شه‌ری ب ئێكجاری بێته‌ قوتكرن و توماركرنا دیمه‌نێن جه و ده‌ڤه‌رێن شه‌ر و پێكدادان لێ هه‌بیت بێنه‌ قه‌ده‌غه‌كرن ژبه‌ركو گه‌له‌ك جاران هنده‌ك دیمه‌ن دێ كارتێكرنه‌كا نیگه‌تیڤ د چاڤێن نه‌ته‌ویێن ئیگگرتی و رێكخراوێن جیهانی یێن مافی مرۆڤ دا ل سه‌ر كوردان و پێشمه‌رگه‌یی بنه‌ مال، بۆ پێشڤه‌چوون و لڤینێن له‌شكری بلا هه‌می پێشمه‌رگه‌ نه‌زانن دێ چ ده‌م پێشڤه‌چوونێ كه‌ن ب تنێ هه‌والگێری یا له‌شكری ببیته‌ جهێ بریارێ ژ به‌ر كو زۆربه‌یا جاران ل ده‌مێن بووری دا مه‌ ل مال دزانی كا پێشمه‌رگه‌ دێ گه‌نگێ چیته‌ شه‌ری و كه‌نگی د ئاماده‌باشیێ دایه‌ ئه‌ڤجا هیڤیدارین ژ وه‌زاره‌تا پێشمه‌رگه‌یی هه‌كه‌ پشكداری شه‌ڕێ رزگاركرنا مووسلێ ببیت ب به‌رنامه‌یه‌كێ رێكوپێك و ب پراكتیك ره‌فتار و لڤینێن له‌شكریانه‌ بكه‌ت نه‌خاسمه‌ د گه‌ل راگه‌هاندنێ هه‌كه‌ به‌روڤاژی بیت ره‌نگه‌ قوربانیه‌ك مه‌زن شكه‌ستنه‌كا نه‌چاڤه‌رێ كری بهێته‌ پێش و مه‌ باوه‌ریه‌كا مه‌زن ب پێشمه‌رگه‌یی هه‌یی.

كه‌سێن بیانی ئه‌ڤێن كو عه‌ره‌بیێ نوزانن، نه‌شێن جوداهیێ بێخنه‌ د ناڤبه‌را سترانا تركی و كوردی و مسری دا، ل ڤێره‌ هه‌ڤبه‌ندییه‌ك د ناڤبه‌را وان هه‌میان دا هه‌یه‌، ل ڤێ دووماهیێ من گوهێ خوه‌ دا سترانبێژه‌كێ كورد، ناڤێ وی (محه‌مه‌د عارفێ جزیری) یه‌، دێ هه‌ست پێكه‌ی هه‌ر ب وێ كارتێكرن و ڤیانا ته‌ گوهێ خوه‌ دایه‌ (محه‌مه‌د عه‌بدولوه‌هاب)ییه‌.
ب راستی من نه‌دزانی چ دبێژیت، به‌لێ هه‌سپێكرن نه‌پێدڤی ب زانینا زمانییه‌، كوردان و توركان ب ره‌نگه‌كێ تایبه‌تی كارتێكرنه‌كا گه‌له‌ك مه‌زن ل مسرێ كرییه‌ و كارتێكرنا كوردان به‌رییا وان بوو. چونكی ده‌وله‌تا (صلاح الدین ئه‌یوبی) ده‌وله‌ته‌كا خۆسه‌ر بوو، هه‌روه‌سا ده‌وله‌ته‌كا توركا چار چه‌رخان ل مسرێ ژیایه‌ و مسریان دگۆتنێ (ده‌وله‌تا ڕۆمیان)، ل بن سیبه‌را ده‌وله‌تا توركان بزاڤا شعر و ئه‌ده‌بیاتان هاته‌ ڤه‌مراندن، به‌لێ بزاڤا ستران و سه‌مایێ گه‌له‌ك گه‌ش ببوو، هژمارێن مه‌زن ژ سترانبێژان په‌یدا بوون، ژ بلی پتر زێده‌بوونا سه‌ماكه‌ران ـ یێن ژن ـ ئه‌وێن سه‌ما دكرن و ب پێچه‌ و عه‌با بوون. سه‌ما زكی(رقص البگن) نه‌یا ب شه‌رم بوو، به‌لێ خوه‌یاكرنا سه‌روچاڤان، هه‌كه‌ زانیبا یا ب فهێتی و گونه‌هه‌كا مه‌زن بوو، به‌لێ محه‌مه‌د عارفێ جزیری، ڤێ ل ڤێ دووماهیێ من گوهێ خوه‌ ددایێ، كورده‌كێ عیراقییه‌، ل جه‌م ته‌ڤ كوردێن توركیا و ئیرانێ یێ ب ناڤوده‌نگه‌، هه‌ر چه‌نده‌ ب كوردی سترانان دبێژیت، به‌لێ یێ خۆشتڤی یه‌ ل جه‌م هه‌می گوهدارێن عه‌ره‌ب و تورك، هه‌روه‌سا وێ میۆزیكا سترانێ ل سه‌ر دبێژیت، میۆزیكه‌كا رۆژهه‌لاتیه‌، هه‌ر وه‌ك ژ دانانا (عه‌بدولوه‌هاب)ی بیت، یانژی ژ دانانا (فرید الاگرش)ی، ده‌نگێ وی ژی گه‌له‌ك وه‌كهه‌ڤیه‌كا ده‌نگێ (محه‌مه‌د ئه‌مین) ی خودانێ سترانا (نور العیون یا شاغلنی) تێدا هه‌نه‌.
ب هزرا من كه‌ڤنه‌ پیره‌مێرین گوندان هه‌تا نوكه‌ ژی حه‌ز ژ ده‌نگێ وی دكه‌ن و سترانێن وی دئیننه‌ بیرا خوه‌، به‌لێ من ل كیڤه‌ گوهێ خوه‌ دایه‌ محه‌مه‌د عارفێ جزیری. د گه‌ریانا خوه‌ یا دووماهیێ دا بۆ یه‌مه‌نێ من گوهێ خوه‌ دایێ، ل وێرێ گۆته‌ من كورد یه‌مه‌نی نه‌، زمانێ وان زمانێ (حومیری) یێن كه‌ڤنه‌، ژ وان عه‌شیره‌تانه‌ ئه‌ڤێن كو پشتی هه‌ڕافتنا (سكرێ مه‌ئره‌ب) به‌ر ب ژۆرییا وه‌لاتی چۆین و ل وان پارچێن ل پشت مه‌ ل سه‌ر توخیبێن عیراق و توركیا و ئیرانێ ئاكنجی بوون.
ئه‌و براده‌رێ یه‌مه‌نی، ئه‌ڤێ كو من ل نك وی گوهێ خوه‌ دایه‌ محه‌مه‌د عارفێ جزیری، ژ به‌ر وی ده‌نگێ زه‌لال، دله‌رزی، ژ ڕاستگۆیێ دكره‌ هه‌وار، ژ ئێش و ژانا تێك دچوو، پاشی بۆ من ئاشكرا بوو كو ئه‌و ژی وه‌كی من په‌یڤه‌كێ ژ زمانێ كوردی نزانیت، به‌لێ هونه‌ری چ زمان نینن و چ ناسنامه‌ ژی نینن، داكو ل توخیبان پێ ده‌رباز ببیت.

تێبینی
ئه‌ڤ نڤیسینه‌ ل رۆژنامه‌یا (السیاسه‌) یا كوه‌یتی هژمار (7859) یا رۆژا 16/6/1990ێ دا هاتیه‌ به‌لاڤكرن، نڤیسه‌رێ وێ برایێ هونه‌رمه‌ندێ ناڤدار (صه‌لاح ئه‌لسه‌عده‌نی) یێ مسریه‌، كو ب گۆتنا وان خوه‌ ب كورد دهژمێرن، د سالێن هه‌شتیان دا ل فیسته‌فالا (مه‌ربه‌د) ئه‌وا ل به‌سرا دهاته‌ گێران د دیداره‌كێ دا ل گه‌ل رۆژناما (هاوكاری) هونه‌رمه‌ندێ ناڤبری گۆتبوو ئه‌م كوردین ژ باژێرێ سلێمانیێ ینه‌.. . !!
ب هه‌لكه‌فتا بیرهاتنا وه‌غه‌ركرنا هونه‌رمه‌ندێ ناڤدار (حه‌مه‌د عارفێ جزیری)، مه‌ ب فه‌ر دیت و جاره‌كا دی ڤێ گوتارێ به‌لاڤ بكه‌ینه‌ڤه‌ چونكی به‌ری (19) سالان مه‌ ل هه‌فتیناما (په‌یمان) به‌لاڤكر بوو.
وه‌رگێر