رۆژ دچن و زمان نا راوه‌ستیت و دیرۆك دنڤیسیت و جیهان دهێته‌ گوهۆرین، به‌ری سه‌د سالان ئانكو به‌ری چه‌رخه‌كێ جیهان د مه‌زنترین شه‌ڕ دا بوو ئه‌و ژی شه‌ڕێ جیهانیێ ئێكێ بوو. شه‌رێ جیهانی یێ ئێكێ (1914 ـ 1918) دهێته‌ هژمارتن ئێك ژگرنگترین روودانێن دیرۆكی، خرابیێن ڤێ شه‌ڕی گه‌هشتنه‌ سه‌رانسه‌ری جیهانێ و ب تایبه‌ت جیهانا ئه‌ورۆپی و رۆژهه‌لاتا ناڤین و هه‌تا ببووینه‌ گۆره‌پانێن شه‌ڕی، ڤی شه‌ڕی گوهۆرینێن مه‌زن خستبوونه‌ د ژیانا گه‌له‌ك گه‌لان دا.
سالێن به‌ری روودانا شه‌ڕێ جیهانی یێ ئێكێ هنده‌ك كێشه‌ییِن نێڤده‌ولی سه‌رهه‌لدان و د شیان دا بوو ئه‌ڤ كێشه‌ هاتبانه‌ چاره‌سه‌ركرن ئه‌گه‌ر ژی هزرا له‌شكری د وی سه‌رده‌می یا زال نه‌بوو ل ده‌ف سیاسه‌تا هنده‌ك وه‌لاتێن مه‌زن یێن ئه‌ورۆپا.
ب هه‌بوونا هنده‌ك كێشان به‌ری روودانا شه‌ڕی هه‌ر ژ (1870-1914) كو سیسته‌مێ په‌یوه‌ندیێن نهێنی یێن نێڤده‌وله‌تی هه‌بووینه‌ و ئه‌و ژی بووینه‌ ئێك ژ ئه‌گه‌رێن روودانا شه‌ڕی دیاركرین، ژ وان په‌یوه‌ندیێن (نه‌مسا و ئه‌لمانیا) (فره‌نسی و رۆسی) (ونێزیكبوونا بریتانی یابانی) و (بریتانی فره‌نسی) و.. . هتد.
هه‌ر وه‌سا هنده‌ك روودانێن دی یێن مێژووی هه‌بووینه‌ و كاریگه‌ر بووینه‌ و دهێنه‌ هژمارتن ژ ئه‌گه‌رێن نه‌ راسته‌وخوه‌ یێن شه‌ڕی وه‌ك (قه‌یرانا بولانج) و (كێشا دریڤۆس) هه‌روه‌سا داگیركرنا (ئه‌لزاس و لۆرین) ژ لایێ ئه‌لمانیا ڤه‌ كو دو ده‌ڤه‌رێن فره‌نسی بوون و داگیركرنا بۆسنه‌ و هڕسك ژ لایێ نه‌مسایێ ڤه‌ و كێشه‌یێن مه‌راكش و شه‌ڕێن به‌لقانێ و هه‌ڤركیا دروستكرنا چه‌كی و پێشكه‌فتنا هزرا نه‌ته‌واتی و سه‌رهه‌لدان و پێشكه‌فتنا هزرا له‌شكری و هه‌ڤڕكیێن داگیركرنێ هه‌تا رێژه‌كا مه‌زن، ئه‌ڤ چه‌نده‌ هه‌می دبنه‌ ئه‌گه‌رێن نه‌ راسته‌وخوه‌ یێن شه‌ڕی. جیهان د بارودۆخێن خراب دابوو هه‌تا راده‌كی جیهان د شه‌ڕێ ده‌روونی دا بوو، جیهان به‌س ل هیڤیا چریسكا شه‌ڕی بوو. كورێ شاهێ ئیمبراتوریا نه‌مسا (فردیناند وهه‌ڤژیناوی) قه‌ستا باژێرێ سراییفۆ پایته‌ختێ بۆسنه‌ كربوون و د 18/7/1914 هاتنه‌ كوشتن ل سه‌ر ده‌ستێ كه‌سه‌كێ ب ناڤێ (جفریێلۆ پیرسیب) خه‌لكێ بۆسنه‌ بوو و د كۆمه‌لا (ده‌ستێ ره‌ش) یا سڕبی دابوو، نه‌مسا داخواز ژ ئه‌لمانیا كر شه‌ڕه‌كێ تۆلڤه‌كرنێ بكه‌ت دژی سڕبیا و هه‌ڤالێن وێ. ب ڤێ چه‌ندێ چریسكا شه‌ڕێ جیهانی یا ئێكێ سه‌رهه‌لدا و شه‌ر ده‌ستپێكر و ئه‌ڤه‌ دبیته‌ ئه‌گه‌رێ سه‌ره‌كی یێ شه‌ڕی. ئه‌ڤ شه‌ڕه‌ بۆ ده‌مێ چار سالان ڤه‌دكێشیت ژ 1914 تا 1918، بدووماهیك دهێت ب سه‌ركه‌فتنا هێزێن هه‌ڤپه‌یمان و سنۆره‌ك بۆ ئه‌لمانیا و هه‌ڤالێن وێ دهێته‌ دانان د كۆنگرێ ئاشتیێ دا ل پاریسێ ل سالا 1919، هه‌روه‌سا ده‌وله‌تا ئوسمانی نامینیت پارچه‌ پارچه‌ دبیت و گه‌له‌ك ده‌وله‌تێن نوو ژی دروست دبن.

ل سالێن هه‌شتیان رژێما به‌عسا فاشست ب ده‌رخستنا خێزانێن كورد ژ جه و وارێن وان ده‌ست ب عه‌ره‌بكرنێ كر، هه‌ر وه‌سا گرتن و كوشتن و ده‌سته‌ر و بلۆككرنا سامانێ (حجز و مصادره‌ ممتلكات) وان، ژ پێخه‌مه‌ت كێمكرنا رێژه‌یا كوردان ل هنده‌ك ده‌ڤه‌ران عه‌ره‌بكرن دژوارتربوویه‌، من نه‌ڤێت گه‌له‌ك بچمه‌ ناڤ بابه‌ت و درێژیێ بده‌مێ ژ به‌ر كو ئه‌م هه‌می وێ چه‌ندێ باش دزانین كا بۆچی ئه‌ڤ چه‌نده‌ دكرن و مه‌ره‌م ژێ چ بوو؟ به‌لێ مه‌به‌ستا من ئه‌وه‌ كو بێژم ئه‌رێ ئێدی من چ باوه‌ریێ ب وان كه‌سێن كو خودان باوه‌رنامه‌یا زانكۆیێ نه‌ هه‌بیت، بوورن من به‌حسێ كورێن دهۆك و ده‌وروبه‌رێن وێ نینن نه‌خێر، تكایه‌ كه‌س شاش تێنه‌گه‌هیت، به‌لكو به‌حسێ یێن دی دكه‌م و هوون باش دزانن به‌حسێ كێ یه‌، هه‌ستێن نه‌ته‌وه‌ی ل جه‌م وان نه‌بیت و هه‌كه‌ هه‌بیت ژی ناگه‌هیته‌ ئاستێ مروَڤه‌كێ نه‌خوانده‌ڤان!؟ ره‌نگه‌ بێژین ئه‌ڤ كابرایه‌ بۆچی ڤێ ئاخفتنێ دبێژیت؟ چونكو هێشتا هه‌ستا نه‌ته‌وه‌یی لاوازه‌ ل ده‌ف ئه‌و كه‌سێن كو خوه‌ دانن ره‌وشه‌نبیر هههه‌.. . نۆشداره‌كێ گه‌نج د وێ باوه‌رێ دایه‌ كو ڕێژا كوردان ل كه‌ركووكێ 35% یه‌!؟ ئه‌ڤه‌یه‌ هه‌ستا نه‌ته‌وه‌ی؟ ژ به‌ر كو من چ هه‌ستا نه‌ته‌وه‌یی ژێ نه‌دیت ئه‌و براده‌ر هه‌ر ب زمانێ عه‌ره‌بان دئاخفت و گۆت ((های المزایدات السیاسیه‌)!!!؟ به‌لێ جه‌نابێ دكتۆری، تو راستی و ئه‌ ز كورێ ئه‌وی باژێرێ خه‌له‌تم ومن ئا گه‌ه ژ ڤێ چه‌ندێ نه‌بوو، به‌لێ باش بوو ته‌ گۆته‌ من ماڵا ته‌و بابێ ته‌ ئاڤابیت بۆ وێ هه‌ستا ئاست بلند یێ ل ده‌ف ته‌و هندی ئێكی وه‌كی ته‌!. من دڤێت بێژمه‌ جه‌نابێ دكتۆرێ ره‌وشه‌نبیر هه‌كه‌ هه‌ستێن ته‌ ب ڤی ئاوای بن و كوڕێن هه‌ژار ژی هه‌رده‌م سینگێ خوه‌ دده‌نه‌ به‌ر گولله‌یا دوژمنی ته‌نانه‌ت ژ بۆ په‌یداكرنا ئارامی و سه‌ربه‌خوه‌كرن و پاراستنا نامووسێن هه‌ر تاكه‌كێ كورد و نه‌خاسمه‌ مالباتا ته‌ ژی ئێكه‌ ژ ملله‌تێ كورد من، نه‌ڤێت چو دی بێژم خۆزی ب ته‌نێ (5) رۆژان تو ل گه‌ل تیمه‌كا دكتوران ل ناڤ شه‌ری دا بای و هه‌تا هینگینێ ته‌ هزر ل خوه‌ و پێشمه‌رگه‌ی دكر ئه‌و ده‌م بۆ ته‌ دیاردبوو، ئه‌و كینه‌ ئارامیێ بۆ ته‌ په‌یدا دكه‌ن و ب ئاوایه‌ی، به‌لێ تو ژی هه‌قی و نا هه‌قیێ ل ته‌ ناگرم چونكو د خۆشترین ژ یان دا دژی، نه‌ یا وه‌كی ژیانا پێشمه‌رگه‌یه‌، به‌لێ هندی ئێكێ وه‌كی ته‌ هه‌یه‌ ل گۆری ساته‌كێ پێشمه‌رگاتیێ بن.

ئێمناهی و ئاسایێش ب هه‌می جۆرێن خوه‌ڤه‌ ئێكه‌ ژ گرنگترین پێداویستیێن مرۆڤی و تیۆرێن تایبه‌تێن هه‌ین كه‌ د فه‌رهه‌نگا سایكۆلۆژی و رێبازێن جودایێن وێ ته‌كه‌زیێ ل سه‌ر دكه‌ن. ئێمناهی و ئاسایێشا سایكۆلۆژی پێكدهێت ژ هه‌ستا هندێ كو جڤاك دانی ب مرۆڤی بدده‌ت و ڕێزێ ل وی دگریت و وی ب پشكه‌ك ژ خو دهژمێریت. ئانكۆ ژێنگه‌ها جڤاكی هه‌ڤاله‌كێ گرنگه‌ د ژیانا وی تاكێ هه‌ست ب ئێمناهی و ئاسایێشێ دكه‌ت و به‌روڤاژی وێ ژی دروسته‌. چه‌ند خوارن و ڤه‌خوارن بۆ ژیانا مرۆڤی پێدڤینه‌ هند ژی ئێمناهی و ئاسایێش بۆ وه‌رارێ و گه‌شه‌كرنا مرۆڤی و ساخله‌میا سایكۆلۆژیا تاكی فه‌ر و گرنگه‌. ئه‌ڤ جۆرێ ئێمناهی و ئاسایێشێ به‌ری هه‌ر تشته‌كی ژ خێزانێ و جێگیری و نه‌گۆهۆڕیا وێ و هه‌بوونا ئێمناهییا خێزانێ ده‌س پێدكه‌ت. هه‌كه‌ زارۆك د ناڤ خێزانێ دا هه‌ست ب ئێمناهی و ئاساێشێ نه‌كه‌ت، دێ چاوا ب دروستی و باشی هێته‌ په‌روه‌رده‌كرن و پێگه‌هاندن؟ دێ چ جۆره‌ مرۆڤه‌ك ژ وی دوروست بیت؟ ئه‌رێ هه‌كه‌ تاكه‌ك د خێزانه‌كا پڕ ئێمناهی په‌روه‌رده‌ ببیت و تێدا هه‌ست ب ئێمناهی و ئاسایێش و ئارامیێ بكه‌ت و ببینیت هه‌می یان گه‌له‌ك ژ پێدڤیێن وی ل سه‌ر ده‌ستێ خێزانێ دهێنه‌ دابینكرن، بزاڤێ ناكه‌ت ڤێ هه‌ستێ ل سه‌ر ژینگه‌ها جڤاكیا ده‌رڤه‌ ژی پیاده‌ و جێبه‌جێ بكه‌ت و د وێ ژینگه‌ها مرۆڤی دا ژی هه‌مان هه‌ستا ئێمناهیێ ل جه‌م وی دروست ببیت؟ ئه‌رێ هینگی وه‌سا نابینیت كو كه‌سێن د وێ جڤاكی دا ژێده‌رێن باش یێن چاكیێ ل گه‌ل وی و ڤیانا وی و هاریكاریكرنا وینه‌؟ ئه‌رێ هینگی هه‌ست ناكه‌تن ئه‌ڤ ژینگه‌ها مرۆڤی یا ده‌وروبه‌ری وی دپه‌ژرینیتن و قه‌بوول دكه‌ت؟ په‌ژراندنا جڤاكی وه‌كی پشكه‌ك ژ هه‌ستكرن ب ئێمناهی و ئاسایشا سایكۆلۆژی ئێكه‌ ژ گرنگترین پێدڤایان بۆ هه‌ر مرۆڤه‌كی. پشتی ڤێ هه‌ستێ تاكی دێ باوه‌ری ب خوه‌ هه‌بوون ل جه‌م په‌یدا بیت و ئه‌ڤ باوه‌ری بخوه‌بوونه‌ و باوه‌ری ب ژینگه‌ها جڤاكیا ده‌وروبه‌رێ خوه‌ هاتن بۆ ژیانێ و مانێ فه‌ر و پێدڤیه‌. ئه‌م ب ڤێ ئێكێ پێدڤی ب هندێنه‌ كو ل ده‌مێ رووب رووبوونا كاودان یان گیانه‌وه‌ره‌ك مه‌ترسیدار یان نه‌ساخیه‌كێ ئاسایشه‌ك بۆ مه‌ هه‌بیت. به‌لێ كه‌سه‌كێ ژ ئێمناهی و ئاسایشا خودێ خوه‌ و یا سایكۆلۆژیك دووربیت به‌رده‌وام یێ د دودلی و گۆمان و ترسێدا. ئه‌ڤ ترسه‌ دێ وی پالده‌ت بۆ هندێ ژ خودێ خوه‌ پشتڕاست نه‌بیت، چونكی هه‌ست ب مه‌ترسیه‌كێ ل سه‌ر خۆدێ خوه‌ دكه‌ت و چ گومان تێدا نین ئه‌ڤ مه‌ترسیه‌ كارتێكرنێ ل سه‌ر هه‌می لایه‌نێن وی یێن سایكۆلۆژی و جڤاكی و فیزیكی ژی دكه‌ت. ژ لایه‌نێ فیزیكی ڤه‌ دێ تووشی ئاریشێن جه‌سته‌یی بیت و ژ لایه‌نێ سایكۆلۆژیڤه‌ د كاودانه‌كێ خرابێ ده‌روونیدا ژیت و جۆره‌ها قه‌یران و ئێش و ئازارێن ده‌روونی بۆ وی دروست بیت. پێدڤیی ب ئێمناهی و ئاسایشا سایكۆلۆژی تاكی پالدده‌ت بۆ هندێ كو تێكه‌لی مرۆڤێن دیترێن د جڤاكێدا ببیت یان بزاڤێ بكه‌ت كو ژ لایێ ڤێ جڤاكی ڤه‌ بهێته‌ په‌سه‌ندكرن چونكی ئه‌ڤ په‌سنده‌ بۆ وی گرنگه‌ و هه‌كه‌ ئه‌ڤ قووناغه‌
دروست ببیت دێ تاك ژی د ناڤ ڤێ جڤاكێدا هه‌ست ب بوونا خوه‌ كه‌ت و ئه‌ڤ په‌یوه‌ندیا دولایه‌نه‌ وه‌كی جاده‌كا دو ساید كو تێدا دانوستاندن یا د ناڤبه‌را تاكی و جڤاكی دا هه‌ی و وه‌ریسێ وێ ژی ئێمناهی و ئاسایش و ئارامیا هه‌ر دو لایه‌نان و باوه‌ریا وانه‌ ب خودێ خوه‌ و ب یێ به‌رامبه‌ر. ب ڤێ ئێكێ ژی كاركرن بۆ گه‌هشتن ب ئارمانجێن تایبه‌ت و گشتی و نه‌ته‌ویی ژی دێ ئاسانتر و بله‌زتر هێنه‌ بده‌ستڤه‌ ئینان.

كورد ڤێجارێ پێدڤی یه‌ دوور هزربكه‌ت، پێدڤیه‌ هزرا پۆست ـ داعش بكه‌ت. هێزه‌ك ژ داعشێ ژی دڕنده‌تر یا برێڤه‌ بۆ گیانێ كوردان، هێشتا ب دروستی خوه‌ تاقینه‌كریه‌ بۆ هێرشكرنا سه‌ر ملله‌تێ كورد. ئه‌و هێرشێن د سه‌دسالیا چووییدا ل ئیراقێ هاتینه‌ ئه‌نجامدان ل دژی كوردان پرانیا وان هێرشێن سووننه‌ ـ دارشتی بوون. تا نها ئه‌و هێرشێن به‌رفره‌هێن داعشێ ئه‌نجامداین هه‌ر په‌نجه‌موورێن سوونیێن ئیراقێ ل سه‌ر مووركرینه‌. لێ ژ ئه‌ڤرۆ و پێدا هێزه‌ك دن یێ خوه‌ بۆ گیانێ كوردان ئاماده‌ دكه‌ت، ئه‌ڤ هێزه‌ خودان پشته‌ڤانیه‌كا هه‌رێمی یه‌، هه‌روه‌سا ئه‌و هێزه‌ نه‌ك تنێ خودان پشته‌ڤانیه‌، لێ به‌لێ یا بوویه‌ به‌شه‌ك ژ ستراتیجیا وێ پشته‌ڤانیا هه‌رێمی، ئه‌م دشێین بێژین یا بوویه‌ پشكه‌ك ژ كیانێ وێ پشته‌ڤانیێ. وێ هێزێ هه‌می پێدڤی یێن ئابووری بوو هاتینه‌ دابینكرن، هه‌می فاكته‌رێن جیۆپۆلیتیك ژی ژێره‌ یارمه‌تیده‌رن، ئه‌و هێزه‌ پشكه‌ك گرنگ پێكدئینیت د به‌لانسا هێزا سه‌ربازیا سه‌رده‌ست ل رۆژهه‌لاتا ناڤه‌راست دا. ئێدی كوردۆ باش هزربكه‌، پێدڤیه‌ ژ ئیرۆ پێدا خۆ ئاماده‌ بكه‌ن بۆ جه‌نگێ پۆست ـ داعش، چونكی جه‌نگێ پۆست داعش چێدبیت جه‌نگه‌ك وێرانكه‌ر بیت، جه‌نگێ مان و نه‌مانێ بیت بۆ سته‌تیویا كوردی، ده‌ركه‌فتنا ڤێ هێزێ دوباره‌كرنا وێ هندابوونا دیرۆكیا وێ یه‌، ئه‌ڤرۆ هێدی هێدی یا ده‌ردكه‌ڤیته‌ڤه‌ د ناڤ مه‌یدانا ململانێیه‌كا دژوار دا، لێ یا ب به‌رنامه‌ دارێشتیه‌ و خوه‌دان ئارمانجه‌، ئه‌ڤرۆ ڤێ هێزه‌ هه‌بوونا خوه‌ ل سه‌ر ئه‌ردی سه‌لماندیه‌، له‌ورا هه‌می چه‌مكێن سه‌ربازی، ئه‌وله‌كاری، سیاسی و ئیداری د ده‌ستێ خوه‌ دا گرتینه‌، دبیت وه‌ك پێدڤی عه‌قلانیه‌تیا بزاڤا سیاسیا كوردی هزر بۆ ڤێ هێزێ نه‌كربیت. د ناڤا ڤێ هێزێ دا چه‌ندین ڕه‌وتێن توندڕه‌و، ره‌یسست و دوژمنكارانه‌ په‌یدابووینه‌، ئێدی وه‌لێ هاتیه‌، كورد، پێدڤی ناكه‌ت گومانێ بێخته‌سه‌ر ڤێ هێزا توندڕه‌و. بۆ به‌رهنگاربوونا ڤێ هێزێ، بزاڤا سیاسیا كوردی هه‌رچو زووه‌ پێدڤی ب لێكۆلین و لێگه‌ریانێن عه‌قلمه‌ندانه‌ هه‌یه‌. هه‌ڵوێستێن سیاسی یێن گشتگیر و هه‌م یێن تایبه‌ت ل ئیراقێ دهێنه‌ نه‌خشاندن په‌ی بیرو بۆچوونێن ڤێ هێزا تۆندڕه‌و. ب پشتیه‌ڤانی و رێنمایێن هیزا هه‌را مه‌زنا هه‌رێمی ڤێ هێزێ ده‌ستكاریا تێگه‌هێن سیاسی و جڤاكی بو ره‌وشا رۆژهه‌لاتا ناڤێن ل دووڤ به‌رژه‌وه‌ندیێن خوه‌ بۆ په‌یوه‌ندیێن جڤاكی و سیاسی و ئابووری و نیشتیمانی ل عیراقێ داڕشتینه‌. دیسا ڤێ هێزێ خالێن لاوازێن بزاڤا سیاسیا كوردی ده‌ستنیشان كرینه‌ و به‌رده‌وام یا ئه‌كتیڤه‌ بۆ پتر لاوازكرنا په‌یوه‌ندیان د ناڤ رێزێن بزاڤا سیاسیا كوردیدا و هه‌تا ڕادده‌یه‌ك مه‌زن سه‌ركه‌فتی بوویه‌. ئه‌ڤ هێزه‌ یا سه‌ركه‌فتی بوو د ده‌مێ چه‌ند سالێن بووریدا بۆ مۆنۆپۆلكرنا قانوون و ریسایێن تایبه‌ت و گشتی، مۆنۆپۆلكرنا سامانێ گشتی، هیزا چه‌كداری و سیاسه‌تا گشتی ل عیراقێ.
پێدڤییه‌ ژ نها پێڤه‌ بزاڤا سیاسیا كوردی خوه‌ ل ئاست ڕوودان و پێشهاتیاندا ببینیت، كاره‌ك دل ئێشه‌ كو هه‌تا نها بزاڤا سیاسی ب تنێ یا ل پاش ڕوودانان دبه‌زیت، قه‌ت پێش ڕوویدانا نه‌كه‌تیه‌، ژ ئه‌ڤرۆ پێدا پێدڤیه‌ عه‌قلێ ستراتیجیا بزاڤا سیاسیا كوردی د بنه‌ره‌تدا بێهته‌ گهوڕین بۆ ئاسته‌كێ كو گرێدایی بیت ب پێشهاتیێن ناڤچه‌یی و نێڤده‌وله‌تی ڤه‌.
ئه‌م هه‌می دزانین كو د دژوارترین و تاڵترین كاودان و كاره‌ساتدا ب درێژاهیا سه‌د سالیا بیستێ هه‌تا سالا ٢٠٠٣ چو حوكمه‌ته‌ك ابه‌غدا بریارا مووچه‌ بڕین و قوتكرنا بووجێ گشتی نه‌دابوو و ئه‌و هه‌نگاڤ نه‌نابوون، لێ به‌ره‌ڤاژی هه‌می وان گۆتگۆتكێن د ده‌مێ بیست هه‌تا سی سالێن چوویدا ده‌رباره‌ی هێزێن شیعی بوومه‌ ڤه‌دچڕاندن كو ئه‌و هه‌ڤپه‌یمانێن مه‌نه‌، دوستێن مه‌نه‌، په‌یمانێن سیتراتیجی مه‌ بهه‌ڤرا هه‌نه‌ و دوستێن مه‌یێن ڕوژێن خه‌باتێ بوون دژی سه‌ددامێ گۆڕبگۆڕ. ل نازكترین و هه‌ستیارترین ده‌مدا، دوست و برایێن مه‌یێن شیعه‌ ئه‌و كاره‌ كرن كو هێشتا سه‌ددامێ گۆڕبگۆر ب هه‌می دوژمنداری و دڕندایه‌تیا خوه‌، هزرژی ژوێ چه‌ندێره‌ نه‌كربوو ئه‌نجام بده‌ت به‌رانبه‌ر ملله‌تێ كورد، ژ ٢٠٠٣ یێ تا نها هه‌می حكومتێن شیعی ل ئیراقێ هه‌می هه‌وڵداینه‌ بو پێشێلكرنا هه‌می مافێن گشت نه‌ته‌وه‌ و گرۆپێن ئه‌تنیكی ل ئیراقی، هه‌ر وه‌خته‌ك بو وان ده‌رفه‌تك په‌یدا ببیت بێی ئێكودو ده‌ستێ خوه‌ وه‌شاندیه‌ دژی به‌رژه‌وه‌ندیین هه‌می نه‌ته‌وه‌ و ئایین و مه‌زهه‌بێن ل ئیراقێ دژین، ئه‌ڤ ده‌ستوه‌شاندنێن هه‌ د هه‌می بواراندا بوویه‌، د وارێ سیاسی و ئابووری، ئه‌وله‌هی، یاسایی و سیخوری و له‌شكری دا.. .. هتد.
ئه‌وا من دڤێت ئه‌ز بدمه‌ خۆیاكرن ،ئه‌وه‌، كو هه‌می هێزێن شیعی، چه‌پڕه‌و و ڕاستڕه‌و، دیندار و عه‌لمانی، ره‌شنبیر و خێله‌كی، مه‌ده‌نی و عه‌سكه‌ری، یه‌كده‌نگن، هه‌ریه‌ك بجوره‌كی دژ ب هه‌می سروشته‌ ـ مافێن گشت گرۆپێن دی ل ئیراقێ، نه‌خاسمه‌ ملله‌تێ كورد. د ده‌مێ چه‌ند حه‌فتی و مه‌هێن بووریدا، ب تایبه‌تی ئه‌و هێزێن ملیشایی یێن شیعه‌ هاتینه‌ ده‌ڤه‌رێن كه‌ركووك و دیاله‌، چه‌ندین كار و چالاكیئه‌نجامداینه‌ دژی به‌رژه‌وه‌ندی و دژی وان هه‌لویست و ساخله‌تێن ئه‌م وه‌ك ملله‌ت ل سه‌ر دهاتینه‌ تێگه‌هاندن كو دوستێن سروشتێ ملله‌تێ كوردن. رێگه‌گرتن ل چوونا كوردان و ئوتومبێلێن وان بۆ ناڤچه‌یێن دی یێن عیراقێ، چه‌ندین كورد ب بارمه‌ته‌ گرتینه‌ و هنه‌ك ژ وان شه‌هیدكرینه‌ و چاره‌نڤیسێ گه‌له‌كان ژی نه‌دیاره‌. ئه‌ڤ هێزێن شیعه‌ مه‌زهه‌ب چه‌ندین جارا ڕۆبرۆبووینه‌ ل گه‌ل هێزێن پێشمه‌رگه‌هی ل وان ده‌ڤه‌ران، چه‌ندین جاران بریندار داینه‌، چه‌ندین پێشمه‌رگه‌ تا نها ده‌سته‌سه‌رن د ده‌ستێ وان هێزێن شیعی دا.
پێدڤیه‌ ئه‌م كورد خوه‌ بۆ جه‌نگێ پوست ـ داعش به‌رهه‌ڤك بكه‌ین، ب بۆچوونا من جه‌نگێ پۆست ـ داعش جه‌نگه‌ك گه‌له‌ك دژوارتره‌ ژ جه‌نگێ دژی داعش، وه‌ گه‌له‌ك به‌رفره‌هتر و چاره‌نڤسسازتره‌. ئه‌و جه‌نگه‌ژی، جه‌نگێ شێعه‌ ل به‌رامبه‌ر كوردان، هێزێن شیعه‌ ژ مێژوه‌ره‌ خوه‌ بۆ ڤی جه‌نگی به‌رهه‌ڤ دكه‌ن. جه‌نگێ كورد و شیعه‌ جه‌نگه‌كێ حه‌تمیه‌ و چ بیانوو نین كو بزاڤا سیاسیا كوردی هه‌ر ژنها ئاماده‌كاری و پێداویستیێن وی جه‌نگی به‌رهه‌ڤ نه‌كه‌ت. ئه‌م هه‌می دزانین كو ئه‌و هه‌نگاڤێن هێزێن شیعی هاڤێتین دژی كوردان، برینه‌ك گه‌له‌ك دژوار خستینه‌ د ناڤ جه‌رگێ دپلۆماسیه‌تا كوردیدا، ئه‌م هه‌می ماینه‌ حه‌یری كا چاوا ب چ ووژدان هێزێن شیعی ئه‌و كاره‌ دژی دۆستێن خوه‌ یێن دێرین ئه‌نجامدان، لێ تشتێ ژ وێژی حێبه‌تیتر ئه‌وه‌، كو چاوا بزاڤا سیاسیا كوردی هزرا روژه‌كا وه‌سا نه‌دكر، چاوا ئاماده‌كاری و هه‌نگاڤێن عه‌قلانی بۆ ڤان جۆره‌ هه‌لویستێن نه‌مه‌ردانه‌ نه‌ دارشتن بوون، ئه‌م هه‌می دزانین كو ده‌روبه‌رێن ملله‌تێ كورد پڕن ژ ناحه‌ز و فێلبازان. پێدڤیه‌ ستراتیجیا دپلوماسیا كوردی دارشتنه‌ك عه‌قلانی و ئه‌كادیمی بۆ بێهته‌ كرن، سیاسه‌تا گشتی یا ڤێ بزاڤێ ل په‌ی ڤان به‌رژه‌وه‌ندیان بێهته‌ دارشتن، مه‌ كوردان پێدڤی ب دامه‌زراندنا ده‌زگه‌هێن ستراتیجی بۆ لێكۆلێنێن هزری، سیاسی، ئابووری، عه‌سكه‌ری، په‌روه‌رده‌یی و ب پله‌یه‌ك ئیداره‌یی هه‌نه‌، ئه‌ڤ ده‌زگه‌هێن هه‌ ل ژێر چه‌تره‌كا زانستیدا بێهنه‌ كومكرن، ئه‌و چه‌تره‌ رابیت ب داڕشتنا سیاسه‌تێن گشتی یێن كوردستانی ل گۆر به‌رژه‌وه‌ندیێن كوردستانیان، نه‌ك تنێ كوردان، به‌لكو كوردستانییان.