سەرۆكێ هەرێما كوردستانێ، نێچیرڤان بارزانی دوهی سێشەمبی 25/7/2023 پێشوازی ل كاردینال لویس ساكۆ، پاتریارك و سەرۆكێ كەنیسەیا كلدانی ل ئیراقێ و جیهانی و شاندەكێ دگەلدا كر.

ل دەستپێكا ڤێ مەهێ سەرۆكایەتیا كۆمارا ئیراقێ بڕیارا ڤەكێشانا مەرسووما هەژمار 147 یا سالا 2013 ڕاگەهاندبوو و تێدا پلەیا پاتریاركێ كەنیسەیا كلدانی ل ئیراقێ و جیهانیچ ژ كاردینال لویس ساكۆ هاتە ستاندن.
د دیدارەكێ دا ل دۆر ڤەكێشانا فەرمانا سەرۆكایەتیا كۆمارا ئیراقێ یا تایبەت ب كەنیسەیا كلدانی، نێچیرڤان بارزانی دوپاتكر كو گرنگە ئیراق ب هەرێما كوردستانێ ڤە كۆمكەرا هەموو پێكهاتەیێن ئایینی و نەتەوەیی بمینیت و هیڤی خواست سەرۆك كۆمارێ ئیراقا فیدرال ب زووترین دەم وێ كێشەیێ چارەسەر بكەت.
سەرۆكێ هەرێما كوردستانێ دوپاتكر كو پێكڤەژیان و هەڤدوقەبوولكرن باوەری و پرنسیپە و جوانیا ئیراقێ د وێ چەندێ دایە وەلاتێ هەموو پێكهاتەیان بیت و تێدا مافێ هەموویان یێ پاراستی بیت.
ژ ئالیێ خوەڤە كاردینال لویس ساكو سوپاسی و پێزانین بۆ پشتەڤانیا نێچیرڤان بارزانی دیاركر و دوپاتكر كو هەرێما كوردستانێ ئەردێ پێكڤەژیان و هەڤدوقەبوولكرنێ یە و شانازیێ پێ دكەن و ئاماژەكر كو ئەو كێشەیە چو جاران ڕێكێ ل كار و ئەركێن وی ناگریت و دێ بەردەوام ل سەر بەرگریێ ژ ئیراقێ و پێكڤەژیانێ. هەر د وێ دیدارێ دا ڕەوشا دەشتا نەینەوا و چەندین پرسێن دی یێ گرێدای مەسیحیان ب گشتی، ئالیەكێ دی یێ دیدارێ بوو.

د درێژیێ وێبنارێن لقێ شەش یێ ئورۆپا یێ پارتی دیموكراتی كوردستان، وێبنارەك بۆ د. بەشیر حەداد، جێگرێ بەرێ یێ سەرۆكێ جڤاتا نوونەرێن ئیراقێ هاتە ڕێكخستن ل ژێر ناڤونیشانێ (هەولێر و بەغدا، ڕێككەفتن ل بن سیبەرا دستووری).

د. بەشیر حەداد، دیاركر» دستوور ڕێكخەرێ پەیوەندیایە و بنەما و دایكا قانوونایە و پێدڤیە هەموو ئالیەك ڕێزێ لێبگرن، بەلێ مخابن ل ئیراقێ ڕێز ل دستووری نەهاتیە گرتن و مادەیێن وی ب جۆرەكی دهێنە شرۆڤەكرن ل دژی بەرژەوەندیێن هەرێما كوردستانێ دهێنە بكارئینان، ئەڤە ژی ڤەدگەریت بۆ كەلتۆرەكێ سیاسی یێ كەڤن كو ل گەل دامەزراندنا دەولەتا ئیراقێ سەرهلدایە، ئەوژی دانپێدان نەكرن بوو ب مافێن گەلێ كورد».
زێدەتر گوت» د بەرامبەر دا خەباتا گەلێ كورد بۆ بەرهنگاریا ستەمێ و بدەستڤەئینانا مافێ چارەنڤیس هەتا نوكە یێ بەردەوامە و داگیران بۆ داگیركاریێ و خوەسەپاندنێ نەكریە. ل دەستپێكا دروستبوونا دەولەتا ئیراقێ، هەر دەمێ بەغدا لاواز بووی بەرهەڤی دیاركریە بۆ دانپێدانێ ب مافێن كوردان، بەرۆڤاژی هەر دەمەكی ژی ئیراقی پیچەك كەفتبیتە سەر پێین خوە، سۆزێن خوە پشت گوه هاڤێتینە و ل دژی مافێن ڕەوایێن گەلێ كورد ل ئیراقێ كاركریە».
د. بەشیر حەداد بڕیارێن نە دستووری یێن دادگەها فیدرالی ب دژایەتیكرنا هەرێما كوردستانێ د هەژمێریت، هەڤدەم بزاڤێن دناڤ جڤاتا نوونەرێن ئیراقێ دا ب دەستكاریكرنێ د بڕگەیێن تایبەت ب هەرێما كوردستانێ ڤە د بوجەیا گشتی یا ئیراقێ دا ب مەبەستا قالبدان و بچووككرنا هەرێما كوردستانێ هەژمارت و گوت» ئەو ئاماژەیا ڕۆهنا مەرەم و نیازێن وان بوو بەرامبەر هەرێما كوردستانێ».
سەبارەت ب بنەمایێ پێكئینانا حوكمەتا ئیراقێ، د. بەشیر حەداد گوت» حوكمەتا محەمەد شیاع سودانی ب ژانەكا دژوار ژدایكبوویە، چونكە ڕەوشا ئیراقێ بەر ب ئاراستەیەكێ نەدیار دچوو، دوماهی جار هەڤپەیمانیا چارچۆڤەیێ هەماهەنگیێ یا شیعی و كورد و سوننەیان ڕێككەفتنا ئیدارەیا دەولەتی ئیمزاكر بۆ پێكئینانا حوكمەتێ و هەموو سۆز ب كوردان دان ل سەر پێدانا مافێن وان، بەلێ د پرسا پڕۆژەیێ قانوونا بودجەی دا بۆمە دیاربوو ئەو ئالی و ب تایبەت پەرلەمانتارێن وان ڕێككەفتنا حوكمەتا فیدرالی ل گەل حوكمەتا هەرێما كوردستانێ پەسەند ناكەن و زۆر ب نە دستووری ب ڕێكا لژنەیا دارایی ل جڤاتا نوونەران دەستكاری د پڕۆژەیێ قانوونا بودجەی دا كر، د دەمەكی دا حوكمەتا محەمەد شیاع سودانی ڕاستگویانە ل سەر بنەمایێ ڕێككەفتنا هەردو حوكمەتێن هەرێما كوردستانێ و حوكمەتا فیدرالی پڕۆژە قانوونا بودجەی داڕێشتبوو».
جێگرێ بەرێ یێ سەرۆكێ جڤاتا نوونەرێن ئیراقێ دیاركر ژی» د سیاسەتا ئیراقێ دا ئاراستەیەك هەیە بۆ نەهێلانا قەوارەیێ هەرێما كوردستانێ و دخوازن دەولەتا ئیراقێ ژ دەولەتەكا فیدرالی بزڤرینن بۆ دەولەتەكا ناڤەندی و ئەو ب خوە ب شێوەیەكێ ناڤەندی حوكمڕانیێ ل هەموو ئیراقێ بكەن و پێدڤیە كورد ڕوو ب ڕوویێ ڤێ مەترسیێ ببن و پێدڤیە د ئێكگرتی بن و ناڤمالا كوردی بهێتە ڕێكخستن بۆ پاراستنا قەوارەیێ هەرێما كوردستانێ كو بەرهەمێ 100 سالێن خەباتا گەلێ مەیە كو سەدان هزار شەهید ل سەر ڤێ ئاخێ داینە».
هەروەسا ڕۆهنكر ژی كو مافێ دادگەها فیدرالی نینە دامودەزگەهێن هەرێما كوردستانێ هەلوەشینیت، وەكو ئاماژەیەك بۆ بڕیارا دادگەها ناڤبری ب نەدستووری بوونا درێژكرنا دەمێ خۆلا پەرلەمانێ كوردستانێ و گوت ژی» دەستهەلاتا هەرێمێ ب خوەیە ب تنێ وان جۆرە بڕیاران بدەت نەكو ئالیەكێ دەرڤەی هەرێمێ، چونكە ب گۆرەی دستوورێ ئیراقی یێ بەردەوام ل دەمێ هەبوونا هەر جیاوازیەكێ، دێ كار ب قانوونێن هەرێما كوردستانێ هێتە كرن نەكو قانوونێن بەغدا. ژ مێژ وەرە بزاڤ هەنە بۆ ڕاستڤەكرنا دستوورێ ئیراقێ، سیاسەتا وان ئەوە وان قوفلان بشكێنن كو د دستوورێ ئیراقێ دا هاتینە دانان بۆ پاراستنا سیستەمێ فیدرالی ل ئیراقێ و گرەنتیگرنا مانا سیستەمێ فیدرالی».

دوهی دوشەمبی 24/7/2023، سەرۆك مەسعود بارزانی ل سەلاحەدین پێشوازی ل شاندەكێ بلند یێ هەڤپەیمانیا نیشتمانیا حەسم ب سەرۆكایەتیا ئوسامە نوجەیفی سكرتێرێ گشتیێ هەڤپەیمانیا نیشتمانیا حەسم كر.
بارەگەهێ بارزانی سەبارەت وێ دیدارێ بەلاڤكر» د كۆمبوونەكێ دا باس ل دووماهی پێشهات و گوهۆڕینێن د ناڤ پرۆسەیا سیاسی یا ئیراقێ دا و بەرهەڤیان بۆ هەلبژارتنێن جڤاتێن پارێزگەهێن ئیراقێ و هەروەسا گەف و ئاستەنگێن ل بەردەم پێكڤەژیانێ و ئاشتەواییێ هاتە كرن».
ئاماژەكر ژی» هەر د وێ دیدارێ دا دوپاتی ل پێدڤیا پەیدابوونا ڕوانگەهەكا نیشتمانی یا هەڤپشك د ناڤبەرا ئالیێن سیاسی یێن ئیراقی و پێگیریبوون ب بنەمایێن هەڤپشكیا ڕاستەقینە و هەڤسەنگیێ و لهەڤهاتنێ د ڕێڤەبرنا وەلاتێ دا هاتە كرن».
دیاركر» هەروەسا باسكرنا ڕەوشا ژیارێ ل پارێزگەهێن ئیراقێ و هەماهەنگی و كارێ هەڤپشك د ناڤبەرا ئالیان تەوەرەكێ دی یێ وێ كۆمبوونێ بوون» .

نڤیسینگەها سەرۆك وەزیرێن ئیراقێ د بەیاننامەیەكێ دا ڕاگەهاند: هەر چار سەرۆكایەتیێن ئیراقێ د كۆمبوونەكێ دا دوپاتی ل بجهئینانا هەموو مادەیێن قانوونا بودجەیا فیدرالی دكەن كو تایبەتن ب هەرێما كوردستانێ ڤە، ژ وان ژی مەزاختنا شایستەیێن دارایی.
د بەیاننامەیا نڤیسینگەها سەرۆك وەزیرێن ئیراقێ دا هاتیە» محەمەد حەلبووسی، سەرۆكێ جڤاتا نوونەران، ل بارەگەهێ خوە مێهڤانداریا كۆمبوونەكێ كر كو تێدا لەتیف ڕەشید، سەرۆك كۆمار، محەمەد شیاع سۆدانی، سەرۆكێ وەزیران و فایق زێدان، سەرۆكێ جڤاتا بلند یا دادوەریێ ل ئیراقێ پشكداربوون بۆ وێ چەندێ دانوستاندنێ ل دۆر ڕەوشا وەلاتی و هەژمارەكا پرسێن گرنگ».
سەبارەت بودجەیا هەرێما كوردستانێ و پەترۆلێ، بەیاننامەیێ ئاماژەكر» هەر چار سەرۆكایەتیان دوپاتی ل بجهئینانا مادەیێن قانوونا بودجەیا گشتی یا فیدرالی كر ب هەموو ئەو هووردەكاریێن كو د پەیوەندیدارن ب داهاتێ پەترۆلی و نە پەترۆلی و مەزاختنا شایستەیێن دارایی یێن هەرێما كوردستانێ».
سەبارەت قانوونا بودجەیا فیدرالی یا ئیراقی، هەر چار سەرۆكایەتیان باس ل گرنگیا تمامكرنا ڕێنمایێن قانوونا بودجەی و چاڤدێریكرنا پڕۆژەیان و كوالێتیا وان و تەرخانكرنا پارەی ب گۆرەی كارێن سەرەكی بۆ بجهئینانا پرۆگرامێ حوكمەتێ، كر.
هەروەسا ڕۆهنكر كو هەر چار سەرۆكایەتیان دوپاتی ل سەر گرنگیا داڕێشتنا وان قانوونان كر كو د كارنامەیا حوكمەتێ و كارنامەیا ڕێككەفتنا سیاسی دا هاتین، كو هێزێن سیاسی ل سەر ڕێككەفتین، ژ وان قانوونا لێبۆرینا گشتی، قانوونا پەترۆلێ و غازێ، قانوونا جڤاتا فیدرالی ل گەل هەژمارەكا پڕۆژە قانوونێن دی كو ژ ئالیێ سەرۆكایەتیا كۆمارێ ڤە هاتینە بەرهەڤكرن و دێ هێنە هنارتن بۆ جڤاتا نوونەران ئەوژی قانوونا زڤراندنا سامانێ ئیراقێ و قانوونا مادەیێن هوشبەر.

سەرۆكێ پارتا سۆشیال دیموكراتا كوردستانێ ڕادگەهینیت: پەیمانا لۆزان ب خوەنیشادان و ئیمزایان ناهێتە هەلوەشاندن و پێدڤیە عیبرەت و وانەیان ژ قۆناغێن بۆری وەربگرین.
محەمەد حاجی مەحموود، سەرۆكێ پارتا سۆشیال دیموكراتا كوردستانێ گوت» پێدڤیە وانەیات ژ هەموو قۆناغێن بۆری یێن نەخوەش وەربگرین، تنێ ب خوەنیشادان و ئیمزایان پەیمانا لۆزان ناهێتە هەلوەشاندن، بەلكو ب ئێكگرتنێ و ئێكڕێزیێ و ئێك هەلوەستیا سیاسی یا خەلكێ كوردستانێ دێ ئەو پەیمانە هەلوەشیت».
گۆت ژی» دەمێ بیرئینانا وێ پەیمانێ دكەین كو كاریگەریەكا مەزن هەبوو ل سەر كوردستانێ، كو وی دەمی پتریا وەلاتێن زلهێز ئێك هەلوەستبوون بۆ خوە ڕێكسختنا خوە و توركیا ژی ئەو چەندە قەبوولكر تنێ ژ پێخەمەت هەلوەشاندنا پەیمانا سیڤەر».
دیاركر ژی» ڕەوشا نوكە یا گرنگ و هەستیارە و پێدڤی ب ئێكڕێزیا سیاسی و گەلێ مە هەیە».

ئەندامەكێ جڤاتا نوونەرێن ئیراقێ ژ فراكسیۆنا پارتی دیموكراتی كوردستان ڕادگەهینیت: هەكە ڕێككەفتن د ناڤبەرا هەردو شاندێن حوكمەتا هەرێما كوردستانێ و حوكمەتا فیدرالی دا هاتە كرن، پێدڤیە ئێكسەر حوكمەتا فیدرالی شایستەیێن داریی یێن هەرێما كوردستانێ بهنێریت و نابیت ئەو پڕۆسەیە گیرو ببیت.
د. خەلیل غازی، ئەندامێ جڤاتا نوونەرێن ئیراقێ ژ فراكسیۆنا پارتی دیموكراتی كوردستان و ئەندامێ لژنەیا دارایی ل جڤاتا ناڤبری باس ل چەندین تەوەران دكەت ژوان بجهئینانا قانوونا بودجەیا گشتی یا ئیراقێ بۆ سالێن 2023، 2024 و 2025، سەرەدانا شاندێ حوكمەتا هەرێما كوردستانێ بۆ بەغدا و هنارتنا پشكا هەرێما كوردستانێ ل قانوونا بودجەیا گشتی یا ئیراقێ ژ ئالیێ بەغدا ڤە.
وی ئەندامێ لژنەیا دارایی یا جڤاتا نوونەرێن ئیراقێ ب پێدڤی دزانیت چەند لژنەیەك د ناڤبەرا هەردو حوكمەتێن ئیراقێ و هەرێما كوردستانێ دا بهێنە پێكئینان ب مەبەستا ڕێككەفتنێ ل سەر هنارتنا مەهانە یا پشكا هەرێما كوردستانێ ژ بودجەیا گشتی یا ئیراقێ و پێدانا وان ماف و شایستەیێن دارایی یێن هەرێما كوردستانێ كو د قانوونا بودجەیا گشتی دا ئاماژە پێ هاتیە كرن.
ب دیتنا د. خەلیل غازی ژ ئەگەرێ وێ چەندێ تێگەهشتن د هەژمارەكا بڕگە و مادەیێن قانوونا بودجەیا گشتی یا ئیراقێ دا یا ئالۆزە، دانوستاندنێن د ناڤبەرا هەردو حوكمەتێن ئیراقێ و هەرێما كوردستانێ ب ساناهی نابن و دبێژیت» قانوونا بودجەیا گشتی یا ئیراقێ ژ دەستێ جڤاتا نوونەرێن ئیراقێ دەركەفتیە و نوكە حوكمەتا ئیراقێ یا پێگیرە ب وێ چەندێ كو وێ قانوونێ بجهبینیت».
سەبارەت هنارتنا شایستەیێن دارایی یێن حوكمەتا هەرێما كوردستانێ ژ ئالیێ حوكمەتا فیدرالی ڤە، د. خەلیل غازی دبێژیت» پشتی كو هەردو شاندێن حوكمەتا هەرێما كوردستانێ و حوكمەتا فیدرالی دگەهنە ڕێككەفتنێ، پێدڤیە ئێكسەر شایستەیێن دارایی یێن هەرێما كوردستانێ بهێنە هنارتن و نابیت پڕۆسە بهێتە گیروكرن و تێكهەلی ناكۆكیێن سیاسی بهێتە كرن».

وەزیرێ دارایی و ئابۆری ل هەرێما كوردستانێ ڕاگەهاند: ب داهاتێ ناڤخوەییێ هەرێما كوردستانێ نەشێین مووچەیێ مەهانە یێ فەرمانبەرێن هەرێمێ بدەین، چونكە پێشتر مەهانە 720 ملیار دینار ژ داهاتێ پەترۆلا هەرێما كوردستانێ دهات و نوكە ئەو پارە نینە.
ئاوات شێخ جەناب، وەزیرێ دارایی و ئابۆری ل هەرێما كوردستانێ» ب داهاتێ ناڤخوەیی نەشێین موچەی دابین بكەین، ل دەمێ خوە مەهانە 720 ملیار دینار ژ داهاتێ پەترۆلێ دهات كو دبوو 80% ژ پارێ مووچەی و ئەوا دما ژ داهاتێ ناڤخوە دهاتە دابینكرن، نوكە داهاتێ ناڤخوەیی ب گۆرەی قانوونا بودجەی پێدڤیە ب تنێ 50% وەربگرین و داهاتێ پەترۆلێ نەمایە، لەوما نوكە ل گەل ئیراقێ ل سەر هێلین بۆ وێ چەندێ ل سەر داهاتێ پەترۆلێ و نە پەترۆلێ و بابەتێن دی هەموویان ئێكلا بكەین».
قانوونا بودجەیا ئیراقێ بۆ سالێن 2023، 2024 و 2025 و قەبارەیێ وێ بۆ هەر سالەكێ 198 ترلیۆن و 910 ملیار و 343 ملیۆن و 590 هزار دینارن، ژ وی گۆژمەی 16 ترلیۆن و 609 ملیار و 639 ملیۆن و 162 هزار دینار پشكا هەرێما كوردستانێ یە.
ل هەفتیا بۆری شاندەكێ حوكمەتا هەرێما كوردستانێ ل بەغدا، پشتی كۆمبوونێ ل گەل شاندێ حوكمەتا ئیراقی، ل ڕۆژا پێنجشەمبی 20/7/2023، ئومێد سەباح، سەرۆكێ دیوانا جڤاتا وەزیرێن هەرێما كوردستانێ ب بەرهەڤبوونا هەموو ئەندامێن شاندێ هەرێمێ، كۆنگرەیەكێ ڕۆژنامەڤانی ڕێكخست و گوت» ل گەل ئالیێن فەرمی یێن حوكمەتا ئیراقێ د كۆمبوونان داینە ل دۆر بجهئینانا قانوونا بودجەیا گشتی یا ئیراقێ، تێدا مە دوپاتی ل سەر دو بابەتان كر، یێ ئێكێ: پاراستنا مافێن دستووری یێن هەرێما كوردستانێ، یێ دویێ: گرەنتیكرنا پشكا بودجەیا هەرێما كوردستانێ و هەموو شایستەیێن دارایی یێن هەرێمێ».

عەزیز هەورامی:

پارتی دیموكراتی كوردستان داخوازا ئەنجامدانا هەلبژارتنێن پەرلەمانێ كوردستانێ دكەت و سەرۆكێ هەرێما كوردستانێ ژی داخواز ژ كۆمسیۆنا بلند یا سەربخوە یا هەلبژارتنان ل ئیراقێ كریە كو هەلبژارتنێن پەرلەمانێ كوردستانێ بڕێڤەببەت، هەڤدەم بەرپرسەكێ حزبا زەحمەتكێشێن كوردستانێ دبێژیت: پشتەڤانیێ ل وی ئالی دكەین ئەوێ داخوازا ئەنجامدانا هەلبژارتنان دكەت.
گۆران جەلال، ئەندامێ مەكتەبا سیاسی یا حزبا زەحمەتكێشێن كوردستانێ بۆ رۆژنامەیا (ئەڤرۆ) گوت» ئەم وەكو حزبا زەحمەتكێشێن كوردستانێ ل گەل وێ چەندێ بووین هەلبژارتنێن پەرلەمانێ كوردستانێ ل دەمێ خوە بهێنە ئەنجامدان و ل گەل درێژكرنا ژیێ پەرلەمانی نەبووین، مە وەكو حزبێن چەپ یاداشتەك دابوو هەرسێ سەرۆكایەتیێن هەرێما كوردستانێ و مە داخوازكربوو هەلبژارتن نەهێنە گیروكرن، ئەوبوو پشتی درێژكرنا ژیێ پەرلەمانی دادگەها فیدرالی یا ئیراقی هەلوەشاندن و هەرێما كوردستانێ تووشی ڤالاهیا دستووری كر، وێ چەندێ ژی زیان بۆ پرۆسەیا سیاسی ل كوردستانێ هەبوو».
گۆران جەلال گوت ژی» حزبا زەحمەتكێشان و لژنەیا هەڤپشك یا هێزێن چەپێن كوردستانێ دووپاتكر كو هەلبژارتن نەهێنە پاشئێخستن و هەر هێز و ئالیەكێ سیاسی پێنگاڤان بۆ ئەنجامدانا هەلبژارتنان ب هاڤێژیت دێ پشتەڤانیێ لێكەین و داخوازێ ژ حزبێن دی یێن كوردستانی دكەین پشتەڤانیێ ل ئەنجامدانا هەلبژارتنان بكەن و ئێدی زێدەتر هەرێما كوردستانێ تووشی ڤالاهیا دستووری نەهێتە كرن».
خۆیاكر ژی» د داخۆیانیێن مەكتەبێن سیاسی وسەركردایەتیێن حزبان باس ل وێ چەندێ دكەین ل گەل ئەنجامدانا هەلبژارتنانە، بەلێ دەمێ هەلبژارتن نەهێنە كرن چەندین ئەگەران بۆ دئینن، هەلبژارتن مافەكێ تمام یێ وەلاتیانە و شەرعیەتێ ب دەستهەلاتێ ددەن و ئەنجامدانا هەلبژارتنان پێگەهێ حوكمڕانیێ ب هێز دكەت».

پارتێن کوردی یێن باکورێ کوردستانێ ل باژێرێ ئامەدێ د داخۆیانیەکێ دا دیار کرن، سەد سال ل سەر پەیمانا رەش یا لۆزانێ دەرباز دبن، د سەد سالێن بۆری دا هێزێن داگیرکەرێن کوردستانێ هەموو رێ بۆ ژناڤبرنا کوردان بکارئینان و نەشیان کوردان ژناڤ ببەن، نها دەم یێ هاتی یێن بووینە ئەگەرێ پارچەبوونا کوردستانێ داخوازا لێبۆرینێ ژ گەلێ کورد بکەن.

هژمارەک زێدە ژ پارتی و هێزێن سیاسی یێن باکورێ کوردستانێ ل باژێرێ ئامەدێ کۆمبوون و پشتی کۆمبوونێ ژی د پرێس کۆنفرانسەکێ دا هەلوەستێ خوە ل هەمبەر دەربازبوونا سەد سالان ل سەر پەیمانا لۆزانێ دیار کرن و راگەهاندن، گەلێ کورد چو دەمەکێ پەیمانا لۆزانێ ناس نەکریە و ناکەت، چونکی پەیمانا لۆزانێ بێی داخوازیا کوردان هاتە ئیمزا کرن و پەیمانا لۆزانێ بۆ ئەگەری پارچەکرنا کوردستانێ و کوردان ژی ل هەمبەر پەیمانا لۆزانێ ل هەر چار پارچان دەست ب خەبات و بەرخوەدانێ کرن و ب هزاران قارەمانێن کوردستانێ جانێ خوە فیدا کرن و ئەڤرۆکە ئێدی چو رامانا وێ پەیمانێ نەمایە.
د ڤێ دەربارێ دا بایرام بۆزیەل سەرۆکێ گشتی یێ پارتیا سوسیالیست یا کوردستانێ ژی راگەهاند، کوردان چو دەمەکێ پەیمانا لۆزانێ ناس نەکریە، خەبات و قوربانیدانا گەلێ مە ل هەر چار پارچێن کوردستانێ ل دژی پەیمانا لۆزانێ و ئەنجامێن وێ بوویە، ئەڤرۆکە یێن بووینە ئەگەرێ وێ پەیمانێ و پارچەکرنا کوردستانێ دڤێت نها ب فەرمی داخوازا لێبۆرینێ ژ گەلێ مە بکەن، هەروەسا دڤێت نەتەوەیێن ئێکگرتی و وەلاتێن ئێکەتیا ئۆرۆپا ژی هەست ب بەرپرسیاریا خوە یا دیرۆکی بکەن و پشتەڤانیێ ل مافێن رەوا یێن گەلێ کوردستانێ بکەن، چونکی ژ بەر وێ پەیمانێ سەد سالن زۆلم و زۆرداری ل گەلێ کورد دهێتە کرن و ئەڤرۆکە گەلێ کورد، گەلێ هەری مەزنە ل ڤێ جیهانێ کو خوەدانا دەولەتا خوە نینە، ئەو یەک ژی شەرمەکا مەزنە بۆ هەموو جیهانێ و یێن کو بەحسێ مافێن مرۆڤی دکەن.
پشکداربوویێن کۆنفرانسێ هەروەسا داخواز ژ هەموو هێزێن سیاسی یێن کوردستانێ ژی کرن، ئێدی پێکڤە دەست ب قۆناغەکا نوو بکەن، چونکی چو رامانا پەیمانا لۆزانێ نەمایە و پێدڤیا کوردان ب ئێکگرتنێ یا هەی، سەدسال ل سەر پەیمانا لۆزانێ دەرباز بووینە و نها چو رامانا وێ پەیمانێ نەمایە، کوردان پەیمانا لۆزانێ ناس نەکرینە و ناکەن ژی، ژ بەر هندێ نها پتر ژ هەر دەمەکێ دڤێت هەموو هێزێن سیاسی یێن کوردستانێ ل هەر چار پارچێن کوردستانێ پێکڤە دەست ب قۆناغەکا نوو بکەن، پێدڤیا هێزێن کوردستانێ ب ستراتیژیەکا هەڤپشک یا نەتەوی هەیە، چونکی سەد سالێن بۆری سەلماندن هەتا کورد ئێکگرتی و بهێز نەبن نەشێن بگەهنە مافێن خوە یێن رەوا.

هەولێر، قائید میرۆ

دوماهیا حەفتیا بۆری وەزیرێ هێزێن چەكدارێن فرەنسا سەرەدانا هەرێما كوردستانێ كرو هەژمارەكا دیداران ئەنجامدا، شرۆڤەكارەكێ سیاسی ژی دبێژیت، سەرەدانا وەزیرێ هێزێن چەكدارێن فرەنسا و دیدارا نافهاتی دگەل سەرۆك بارزانی بۆ دەڤەرێ یا گرنگ بوو هەروەسا ئاشكراكر، كوردان دیرۆكەكا درێژ دگەل فرەنسا هەیە و سەرۆك بارزانی ژی ڕۆل ل پەیوەندیێن د ناڤبەرا كورد و فرەنسا دا هەبوویە.
د. نەژدەت ئاكرەیی، شرۆڤەكارێ سیاسی بۆ ڕۆژنامەیا (ئەڤرۆ) گوت « سەرەدانا وەزیرێ هێزێن چەكدارێن فرەنسا بۆ هەرێما كوردستانێ وێ راستیێ خۆیا دكەت، كو هێشتا هەرێما كوردستانێ پێگەهەكێ تایبەت هەیە ل دەف فرەنسا و هەڤپەیمانێن نێڤدەولەتی، سەرەدانا وەزیرێ فرەنسی گرێدایی لڤینێن تیرۆرستێن داعشێ و هندەك لڤینانە كو ل دەڤەرێ پەیدابووینە، چونكە نوكە دەڤەرێ هندەك لڤین بخوەڤە دیتینە و دەڤەرەكا گەرمە، هەرێما كوردستانێ بەردەوام فاكتەرێ سەقامگیریێ بوویە بۆ دەڤەرێ و وەلاتێن دەوروبەر، فرەنسا ژی ئێكە ژوان ئەندامێن كاریگەرێن جڤاتا ئاسایشا نێڤدەولەتی و ئێكەتیا ئەورۆپا و یا ئاشكرایە فرەنسا سیاسەتەكا نەرم هەیە ل جیهانێ، سێباستیان لوكۆغنوا وەزیرێ هێزێن چەكدارێن فرەنسا ژی پۆستەكێ گرنگ هەیە و بەری نوكە ژی چەندین پۆستێن گرنگ هەبووینە ل فرەنسا، بیگومان نوكە هەرێما كوردستانێ دەڤەرەكا تەنایە و ڤێ سەقامگیریا هەرێمێ كارتێكرن ل سەر ڕەوشا ئیراقێ و دەڤەرێ ژی هەیە، ئەڤەژی بوویە ئەگەر وەلاتێن جیهانێ و یێن بهێز وەكو فرەنسا و بریتانیا و ئەلمانیا پێداچوونێ ب بادەكا دەڤەرێ بكەن و سەرەدانێن دهێنە ئەنجامدان بۆ هەرێما كوردستانێ، ب دیتنا سەرەدانا چەند ڕۆژێن بۆری یا وەزیرێ هێزێن چەكدارێن فرەنسا بۆ هەرێمێ گرنگیا خوە هەیە بتایبەتی كۆمبوونێن وی دگەل سەرۆك بارزانی و سەرۆكێ هەرێما كوردستانێ».
د. نەژدەت ئاكرەیی گۆت ژی» د سەرەدانا خوە دا بۆ هەرێما كوردستانێ، وەزیرێ هێزێن چەكدارێن فرەنسا دگەل سەرۆك بارزانی كۆمبوویە، ئەڤەژی بۆ وێ چەندێ ڤەدگەڕیت سەرۆك بارزانی وەك مەرجەع بۆ كوردستانێ چو پڕۆژە و بڕیار بێی وەرگرتنا بۆچوونا سەرۆك بارزانی سەرناگرن و ژبلی كو سەرۆك بارزانی مەرجەعە بۆ هەرێما كوردستانێ ژئالیەكێ دیڤە زێدەتری پێنجی سالان سەرۆك بارزانی ئەزموونا سیاسی هەیە ل دەڤەرێ، لەوڕاژی پرس كرن ب سەرۆك بارزانی و وەرگرتنا بۆچوونا سەرۆكی بۆ شارەزاییا سەرۆك بارزانی ڤەدگەڕیت د سیاسەتا جیهانێ و دەڤەرێ دا، كوردان دیرۆكەكا درێژ یا پەیوەندیان دگەل وەلاتێ فرەنسا هەیە و جهێ دەستێن سەرۆك بارزانی ژی یێ دیارە د پەیوەندیێن د ناڤبەرا كورد و فرەنسا دا».