NO IORG
نووترين نووچه

ئەڤرۆ، زنار تۆڤی:

رۆژا شەمبی 12/8/2023 دووماهی رۆژا نووكرنا تۆمارا دەنگدەران بوو بۆ هەلبژارتنێن جڤاتێن پارێزگەهێن ئیراقێ، دیسا ئەڤرۆ 13/8/2023 بۆ دەمێ مەهەكێ‌ تۆمارا دەنگدەران بۆ هەلبژارتنێن پەرلەمانێ كوردستانێ دێ هێتە نووكرن.
خالد عەباس، بەرپرسێ نڤیسینگەها دهۆكێ یا كۆمسیۆنا بلندا سەربخوە یا هەلبژارتنێن ئیراقێ بۆ رۆژناما ئەڤرۆ گۆت: «دوهی دووماهی رۆژا نووكرنا تۆمارا دەنگدەران بوو، بۆ هەلبژارتنێن جڤاتێن پارێزگەهێن ئیراقێ و بەغدا ئەو هایدار كرینە، كو ژ ئەڤرۆ وێڤە بۆ ماوێ مەهەكێ‌ دێ نووكرنا تۆمارا دەنگدەران دەست پێكەت، كو دێ یا تایبەت بیت ب پارێزگەهێن هەرێما كوردستانێ ڤە.
ناڤهاتی گۆتژی: «نوكە نووكرنا تۆمارا بایۆمەتری ل هەموو ئیراقێ راوەستیایە و ب تنێ ل هەرێما كوردستانێ بۆ دەمێ مەهەكێ‌ هاتە دریژكرن، ئەڤرۆ رۆژا ئێكشەمبی دێ دەست پێكەت هەتا 12ی مەها ئیلۆنێ، ئەڤ نووكرنا تۆمارا دەنگدەران بەرهەڤینە بۆ ئەنجامدانا هەلبژارتنێن پەرلەمانێ كوردستانێ، دیسا ژ دایكبوویێن سالا 2006 ێ ژی دێ هێنە تۆمار كرن، ل چەند رۆژێن بهێن دێ ناڤێن وان ژی هێنە تۆمار كرن، هەروەسا ل پارێزگەها دهۆكێ 887 هزار و 110 دەنگدەر هەنە».

ل ڕۆژا سێشەمبی 8/8/2023 ل سەلاحەدین، سەرۆك مەسعود بارزانی پێشوازی ل ستیڤن هیتچن، بالیۆزێ نوو یێ بریتانیا ل ئیراقێ كر.
د دیدارەكێ دا ب بەرهەڤبوونا ڕۆزی كەیڤ قونسۆلا بریتانیا ل هەولێرێ، باس ل ڕەوشا ئیراقێ و دەڤەرێ و دووماهی پێشهاتێن د ناڤ پڕۆسەیا سیاسی یا ئیراقێ دا و هەروەسا پەیوەندیێن د ناڤبەرا بەغدا و هەرێما كوردستانێ دا و سەرەدانا شاندێ پارتی دیموكراتی كوردستان بۆ بەغدا ژبۆ دانوستاندنێ ل گەل ئالیێن سیاسی یێن ئیراقێ هاتە كرن.
هەر د وێ دیدارێ دا دانوستاندن ل دۆر ڕەوشا سیاسی یا هەرێما كوردستانێ و دووپاتی ل پێدڤیا ئەنجامدانا هەلبژارتنێن هەرێما كوردستانێ هاتە كرن.
د پشكەكا دی یا وێ كۆمبوونێ دا، بالیۆزێ بریتانیا ل ئیراقێ خوەشحالیا خوە دیاركر بۆ وی ئەركێ پێ هاتیە سپاردن ل ئیراقێ کو ب باشی كار بكەت و د دەمێ كاركرنێ دا ل گەل سەركردایەتیا سیاسی یا هەرێما كوردستانێ دێ د پەیوەندیێ دا بیت.هەروەسا پشتەڤانیا وەلاتێ خوە ژی بۆ پڕۆسەیا سیاسی ل هەرێما كوردستانێ و ئەنجامدانا هەلبژارتنان و بەرفرەهكرنا پەیوەندیێن د ناڤبەرا هەردو ئالیان دا ب سەرۆك بارزانی ڕاگەهاند.

ئەندامەكێ شاندێ بلند یێ پارتی دیموكراتی كوردستان ل دانوستاندنێن ل گەل ئالیێن سیاسی ل بەغدا ڕاگەهاند: د كۆمبوونان دا مە باس ل وێ چەندێ كر كو نابیت هەمان ئەزموونا بودجەی د پڕۆژەیێ قانوونا پەترۆلێ و غازێ دا دوبارە ببیت و بۆ وێ مەبەستێ حوكمەتا هەرێما كوردستانێ و حوكمەتا ئیراقێ دو لژنەیێن هەڤپشك پێكئیناینە و ل هەفتیا بهێت دێ دانوستاندنێن تایبەت ب وێ قانوونێ ڤە دەستپێكەن.
پشتیوان سادق، ئەندامێ مەكتەبا سیاسی یا پارتی و ئەندامێ شاندێ بلند یێ پارتی ل بەغدا د كۆنگرەیەكێ ڕۆژنامەڤانی دا گوت» د كۆمبوونا ل گەل چارچۆڤەیێ هەماهەنگیێ دوپاتی ل سەر مافێن دستووری یێن هەرێما كوردستانێ ب تایبەت مووچە و بودجەیا هەرێما كوردستانێ هاتە كرن و نابیت ئەو دو بابەتە ب هیچ بابەتەكێ دی ڤە بهێتە گرێدان و هەرێما كوردستانێ ژی هەموو پێگیریێن خوە یێن بجهئیناین».
پشتیوان سادق گۆت ژی» هەرێما كوردستانێ دو ڕێككەفتن ل گەل ئیراقێ هەنە، ئێك ژوان ئەو ڕێككەفتنەیە یا كو حوكمەتا ئیراقێ ب سەرۆكایەتیا محەمەد شیاع سۆدانی ل سەر هاتیە پێكئینان، هەروەسا ڕێككەفتنا دویێ ژی د ناڤبەرا هەردو سەرۆك وەیزرێن ئیراقێ و سەرۆكێ حوكمەتا هەرێما كوردستانێ مەسرور بارزانی هاتیە كرن و هەرێما كوردستانێ پێگیری هەردو ڕێككەفتنان بوو».
هەروەسا ئاماژە ب وێ چەندێ كر، شاندێ پارتی دیموكراتی كوردستان د كۆمبوونێن خوە دا دوپاتی ل سەر دانوستاندنێ و زمانێ تێكگەهشتنێ كریە ب تایبەتی ب پشتبەستن ب دستوور و پێگیریبوون ب سیستەمێ فیدرالی بۆ چارەسەركرنا بابەتێ شایستەیێن دارایی یێن هەرێما كوردستانێ و مووچەیێن فەرمانبەران و مادەیێ 140 ژ دستووری و پرسێن دی یێن هەلاویستی د ناڤبەرا هەردو حوكمەتان دا.
ب بۆچوونا پشتیوان سادقی» نابیت ڕێككەفتنا سیاسی و ئیداری هەبیت، بەلێ ل جڤاتا نوونەران ب شێوەیەكێ دی مامەلە ل گەل بهێتە كرن».
گوت ژی» كۆمبوون ب شێوەیەكێ گشتی د ئەرێنی بوون و ڕێكا دانوستاندنێ باشترین بژاردەیە بۆ چارەسەركرنا كێشەیان، و كۆمبوون ژ بلی چارچۆڤەیێ هەماهەنگیێ، دێ ل گەل ئالیێن سوننی و كەسایەتیان ژی ل بەغدا بەردەوام بن».

ئەندامێ مەكتەبا سیاسی پارتی دیموكراتی كوردستان، سەربەست لەزگینی ڕاگەهاند: دلتەنگی و تێبینیێن پارتی ل سەر سیاسەتا ئیراقێ د جهێ خوە دا بوون، لەوما ل سەر فەرمانا سەرۆك بارزانی سەرەدانا بەغدا هاتە كرن، ب ئومێدا گەهشتنێ ب ڕێككەفتنێ وژ پێخەمەت بجهئینانا داخوازیێن وەلاتیێن هەرێما كوردستانێ.
سەربەست لەزگینی گۆت ژی» ڕێككەفتنێن د ناڤبەرا بەغدا و هەولێرێ دا ل سەر بنەمایێ دستووری بوون، هەروەسا مەسرور بارزانی، سەرۆكێ حوكمەتا هەرێما كوردستانێ گەلەك یێ سەركەفتی بوو د ڕێككەفتنێ ل گەل بەغدا، هەڤدەم ئەو خالێن كو د ناڤبەرا بەغدا و هەولێرێ دا ڕێككەفتن ل سەر هاتیە كرن وەكو خوە نەهاتیە بجهئینان ژ ئالیێ بەغدا ڤە».
ئاماژەكر» هندەك ئالیێن سیاسی ل بەغدا دخوازن هەرێما كوردستانێ لاواز بكەن، هەروەسا دخوازن ئاستەنگان بێخنە بەردەم ڕێككەفتنا بەغدا و هەولێرێ».
سەربەست لەزگین دیاركر» نیگەرانیێن پارتی دیموكراتی كوردستان هەمان نیگەرانیێن خەلكێ هەرێما كوردستانێ نە و ئەم خوە شەرمزاری مللەتێ خوە ناكەین و پاراستنا هەرێما كوردستانێ ژی ب ئەركێ خوە دزانین».
هەروەسا گوت» كۆمبوونێن د ناڤبەرا شاندێ بلند یێ پارتی و ئالیێن ئیراقی دێ بەردەوام بن ب ئومێدا وێ چەندێ بگەهنە ئەنجامەكێ باش ژ پێخەمەت گرەنتیكرنا مافێن وەلاتیێن خوە، هەروەسا ڕەوشا ئیراقێ ب ئیدارەدانا هەڤپشك دهێتە چارەسەركرن» .
سەبارەت هەلبژارتنێن پەرلەمانێ كوردستانێ، سەربەست لەزگین دبێژیت» هەلبژارتنێن پەرلەمانێ كوردستانێ گەلەك د گرنگ و چارەنڤیسسازن، پێدڤیە د دەمێ خوە دا بهێنە ئەنجامدان، هەروەسا پێدڤیە هەموو ئالی پشتەڤانیێ ل ئەنجامدانا وان هەلبژارتنان بكەن» .

سەرۆكێ هەرێما كوردستانێ، نێچیرڤان بارزانی ب هەلكەفتا سالڤەگەرا 47 سالیا دامەزراندنا حزبا سۆسیالیستا دیموكراتا كوردستانێ، پەیامەكا پیرۆزباهیێ ئاراستەی سكرتێرێ حزبێ و سەركردایەتیێ و ئەندامێن وێ كر و ڕادگەهینیت: ڕۆل و پشكداریا حزبا سۆسیالیست د پڕۆسەیا سیاسی یا هەرێما كوردستانێ دا بلند د هەلسەنگینین.
د پەیاما سەرۆكێ هەرێما كوردستانێ دا هاتیە» ب گەرمی پیرۆزباهیێ ل محەمەد حاجی مەحمود، سكرتێرێ حزبا سۆسیالیستا دیموكراتی كوردستان، ئەندامێن مەكتەبا سیاسی، جڤاتا سەركردایەتیێ و هەموو ئەندام و لانگرێن وان دكەین».
نێچیرڤان بارزانی گوت ژی» ب ڕێز ڤە دنێڕینە خەبات و قوربانیدانا حزبا سۆسیالیستا دیموكراتی كوردستان بۆ ئازادی و ڕۆل و پشكداریا وێ د پڕۆسەیا سیاسی د هەرێما كوردستانێ دا بلند د هەلسەنگینین، وەكو بەردەوام دووپاتیێ ل تەبایی، ئێكڕێزی و هاریكاریێ د ناڤبەرا هەموو ئالیێن سیاسی دكەین بۆ پاراستنا ماف و دەستكەفتێن دستووری یێن هەرێما كوردستانێ».

سەرۆكێ لژنەیا قانوونی ل جڤاتا نوونەرێن ئیراقێ دبێژیت: هندەك ژ تانێن سەرۆكێ حوكمەتا هەرێما كوردستانێ ژ ئالیێ دادگەها فیدرالی ڤە هاتنە پەسەندكرن و پشكەك ژی كو پێدڤی بوو بهێنە پەسەندكرن، هاتنە ڕەتكرن، هەروەسا دبێژیت: هەكە كێشە د ناڤبەرا پارێزگەهەكا هەرێمێ دا درستبوو، حوكمەتا فیدرال نەشێت ڕاستەخوە دەستێوەردانێ بكەت، بەلكو دێ حوكمەتێن هەرێمان بۆ چارەسەركرنا كێشەیێ ڕاسپێریت.
ڕێبوار هادی، سەرۆكێ لژنەیا قانوونی ل جڤاتا نوونەرێن ئیراقێ سەبارەت ب تانێن مەسرور بارزانی، سەرۆكێ حوكمەتا هەرێما كوردستانێ ل بڕگە و مادەیێن قانوونا بودجەیا فیدرالی و ئێكلاكرنا وان ژ ئالیێ دادگەها فیدرالی ڤە، گوت» شێوازێ تانەلێدانێ ل قانوونا بودجەی ل گەل تانەلێدان ل قانوونێن دی یا جودایە، چونكە د وێ پڕۆسەیێ دا سەرۆك وەزیرێن ئیراقێ و سەرۆكێ حوكمەتا هەرێما كوردستانێ و وەزیرێن حوكمەتا ئیراقێ دشێن تانێ ل وێ قانوونێ بدەن، بەلكو بۆ پەرلەمانتاران نینە تانەیەكا ب ڤی شێوەی ل قانوونێ بدەن».
هەروەسا ئاماژە ب وێ چەندێ كر، سەرۆكێ حوكمەتا هەرێما كوردستانێ تانە ل چەند بابەتێن دناڤ قانوونێ دابوون، ژ وان ژی ئەو گۆژمەیێ پارەیێ بۆ هەرێما كوردستانێ دهێتە دیاركرن ل دەمێ بلندبوونا بهایێ پەترۆلێ، ب شێوەیەكی هەموو پارێزگەهێن ئیراقێ بۆ هەبوو 30% ژ وی داهاتی بۆ بهێتە زێدەكرن، د دەمەكی دا ب گۆرەی مادەیا دوویێ ژ قانوونێ تنێ هەرێما كوردستانێ ئەو مافە نەبوو، بەلێ تانێ سەرنەگرت و ژئالیێ دادگەها فیدرالی ڤە نەهاتە پەسەندكرن، د دەمەكی دا ئەو مادە پێشێلكاریەكا دیارە بۆ مادەیێن 14 و 121 1 ژ دستووری ئیراقێ.
هەڤدەم باس ل وێ چەندێ ژی كر، سەبارەت ب تانا ل سەر مادەیا 11 یا تایبەت ب خەرجیێن ڕاستەقینە، كو داخواز هاتبوو كرن بەغدا ل سەر وان خەرجیێن ڕاستەقینە پشكا هەرێما كوردستانێ بهنێریت، هەروەكو پێشتر ژی ئەو بابەت د قانوونێن سالێن پێشتر دا نەبوو ، بەلكو د قانوونا بودجەیا سالا 2015 دا هاتە دانان، لەوما هەرێما كوردستانێ و قانوونزانان ژی بۆچوونا وان ئەوبوو ئەو مادەیە بەرۆڤاژی بڕگەیا سیێ ژ مادەیا 123 ژ دستووری یە و چاڤەڕێ بوون كو دادگەه تانا سەرۆكێ حوكمەتا هەرێمێ پەسەند بكەت، بەلێ پەسەند نەكر.
گوت ژی» تانا سەرەكی یا تایبەت بوو ب چاوانیا مامەلەكرنێ ب پەترۆلا هەرێما كوردستانێ وەكو د مادەیا 12 دا ژ دستووری هاتی، كو پێدڤیە ئەو شێوازە بیت ب گۆرەی دستووری و دڤێت وەكو دناڤ قانوونا بودجەی هاتی، لەوما بۆچوونا هەرێما كوردستانێ ئەوبوو كو پێدڤیە ئەو تانە ب گرنگ هاتبا وەرگرتن، بەلێ دادگەها فیدرالی ب گرنگە وەرنەگرت.
دیاركر ژی كو ئەو چەندە ژ بیرا دادگەها فیدرالی چوویە، جوداكرنا دەستهەلاتان د حوكمەتێن فیدرالی دا تنێ د ناڤبەرا حوكمەتا فیدرالی و پەرلەمانی و دەزگەهێن دی دا نینە، بەلكو هەتا د ناڤبەرا حوكمەتا فیدرالی و حوكمەتێن هەرێمان ژی دایە، ب شێوەیەكی بۆ دەستهەلاتا فیدرالی نینە دەستێوەردانێ د دەستهەلاتێن هەرێمان دا بكەت، وەكو د بڕگەیا هەشت ژ مادەیا 13 د قانوونا بودجەی دا هاتبوو كو دەمێ دروستبوونا كێشەیەكێ د ناڤبەرا پارێزگەهێن هەرێمان دا، حوكمەتا فیدرالی دەستێوەردانێ بكەت.
دیاركر ژی، سەبارەت ب بڕگەیا هەشت ژ مادەیا 13 ژ دستووری، ب وی شێوەی نینە كو هندەك ئالی باس لێ دكەن، كو دەمێ دروستبوونا هەر ناكۆكی و كێشەیەكێ د ناڤبەرا پارێزگەهێن هەرێمان دا، سەرۆكێ وەزیرێن حوكمەتا فیدرال دشێت دەستێوەردانێ بكەت، بەلكو هەكە پارێزگەهەك ژ هەرێمان سكالا ل سەر پشكا ڕاستەقینەیا خوە هەبیت، وی دەمی دێ پەنایێ بەتە بەر حوكمەتا فیدرالی و حوكمەتا فیدرالی ژی دێ حوكمەتێن هەرێمان ڕاسپێریت بۆ چارەسەركرنا وێ كێشەیا دروستبووی، ب وێ ڕامانێ نەشێت ب شێوەیەكێ ڕاستەوخوە دەستێوەردانێ بكەت و پارەی ب ڕێكا خوە بۆ وێ پارێزگەها هەرێمێ بهنێریت.

سەرۆكێ تیما ڕۆژنامەڤانی یا كۆمسیۆنا بلند یا سەربخوە یا هەلبژارتنان ل ئیراقێ ڕاگەهاند: ل هەفتیا بهێت خشتەیێ كارێ تایبەت ب هەلبژارتنێن پەرلەمانێ كوردستانێ دێ بەلاڤكەت. كو ژڤانێ تۆماركرنا هەڤپەیمانیان و بەربژاران ژی تێدایە. هەروەسا دبێژیت: دبیت نووكرنا تۆمارا دەنگدەرانژ ی بهێتە درێژكرن.
عیماد جەمیل، سەرۆكێ تیما ڕۆژنامەڤانی یا كۆمسیۆنا بلند یا سەربخوە یا هەلبژارتنان ل ئیراقێ ل دۆر بەرهەڤیێن تایبەت ل هەلبژارتنێن پەرلەمانێ كوردستانێ گوت» بەری دەركرنا مەرسوومێ سەرۆكایەتیا هەرێما كوردستانێ بۆ دیاركرنا ژڤانێ هەلبژارتنێن پەرلەمانێ كوردستانێ، كۆمسیۆنێ بەرهەڤی دەستپێكربوون، بەلێ پشتی مەرسوومێ سەرۆكایەتیا هەرێما كوردستانێ كارێن مە دێ چڕبن و بڕیارە ل هەفتیا بهێت خشتەیێ كارێن مە بۆ دەستپێكرنا پێنگاڤێن كریاری ڕابگەهینین».
عیماد جەمیل گوتژ ی» ڤەكرنا دەرگەهێ تۆماركرنا هەڤپەیمانیان و تۆماركرنا بەربژاران و ڕەفتارێن هەلبژارتنێ و هەوا هەلبژارتنان و چەندین كارێن دی دێ دناڤ خشتەیێن خوە ب گۆرەی دەم و ژڤانان و هووردەكاریان دیاركەین».
خویاكر» د دەمێن بهێت دا دێ دەست ب بەرهەڤبوونا بنگەهێن دەنگدانێ و بەرهەڤیێن پێدڤی و كەرەستەیێن دەنگدانێ و ڕێكخستنا عومباران و چەندین كارێن دی بۆ ئەنجامدانا هەلبژارتنێن پەرلەمانێ كوردستانێ، كەن».

دوهی دوشەمبی 7/8/2023، مەسرور بارزانی، سەرۆكێ حوكمەتا هەرێما كوردستانێ ل گەل ڤۆلكەر تورك، كۆمسیارێ بلند یێ un بۆ مافێن مرۆڤی و شاندەكێ دگەلدا كۆمبوو.
د وێ كۆمبوونێ دا، سەرۆكێ حوكمەتا هەرێما كوردستانێ ئاماژە ب وێ چەندێ كر كو گەلێ كوردستانێ ب درێژاهیا دیرۆكێ تووشی چەندی كۆمكوژی و جینۆساید و پێشێلكرنا مافان بوویە و قوربانیەكا مەزن ژ پێخەمەت بدەستڤەئینانا مافێن خوە یێ ڕەوا دایە، لەوما گەلەك ب گرنگی دنێریتە پرەنسیپێن پاراستنا مافێن مرۆڤی و بهایێن ئازادیێ و دیموكراسیێ.
د وێ دیدارێ دا مەسرور بارزانی داخوازكر پێشێلكرنا مافێن گەلێ كورد ب دوماهی بهێت و جڤاكێ نێڤدەولەتی هاریكاریا هەرێما كوردستانێ بكەت بۆ دەستەبەركرنا «مافێن مە یێن ڕەوا وپێدڤیە ڕێكێ بگریت ل دوبارەبوونا كارەسات و جینۆسایدكرنا خەلكێ كوردستانێ».
هەروەسا سەرۆكێ حوكمەتا هەرێما كوردستانێ د كۆمبوونێ دا كوتیەك ل دۆر چاكسازیێن حوكمەتا هەرێما كوردستانێ بەرچاڤكر، ب تایبەتی پلانا پەسەندكری یا پێنج سالی یا حوكمەتا هەرێمێ یا تایبەت ب پاراستنا مافێن مرۆڤی و بەهنگاریا توندوتیژیێ و توندڕەویێ و ب تایبەتی توندوتیژیا دژی ئافرەتان.
مەسرور بارزانی د وێ دیدارێ دا دوپاتكر كو پاراستنا مافێن مرۆڤی و پێشڤەبرنا كەلتوورێ پێكڤەژیانا ئاشتیانە دناڤبەرا پێكهاتەیێن جودا دا، پشكەكا گرنگە ژ كارنامەیا كابینەیا نەهێ یا حوكمەتا هەرێما كوردستانێ.
ژ ئالیێ خوەڤە كۆمسیارێ بلند یێ un بۆ مافێن مرۆڤی، سوپاسیا هاریكاری و هەماهەنگیا ئالیێن پەیوەندیدارێن حوكمەتا هەرێما كوردستانێ كر ل گەل un ب تایبەتی د بوارێ پاراستنا مافێن مرۆڤی دا.
بەرهنگاربوونا دەرئەنجامێن نەرێنی یێن هەمەلایەن یێن گوهۆڕینا سەقای ل سەر ژیانا مرۆڤی و زێدەكرنا بەلاڤكرنا هشیاركرنا ژینگەپارێزی، تەوەرەكێ دی یێ دانوستاندنێن كۆمبوونێ بوو.

ئەندامەكێ خولا پێنجێ یا پەرلەمانێ كوردستانێ ژ فراكسیۆنا پارتی دیموكراتی كوردستان سەبارەت ب ڕێككەفتنا هەرێما كوردستانێ و بەغدا دبێژیت: هەكە بەغدا پێگیری ڕێككەفتنان نەبیت دێ هەرێما كوردستانێ بژاردەیا خوە هەبیت.
ڕێبوار بابكەیی، ئەندامێ خولا پێنجی یا پەرلەمانێ كوردستانێ ژ فراكسیۆنا پارتی دیموكراتی كوردستان سەبارەت ب سەرەدانا شاندەكێ بلند یێ پارتی دیموكراتی كوردستان بۆ بەغدا، گوت» سەرەدانا شاندێ بلند یێ پارتی بۆ بەغدا، ئارمانج ژێ باس ل پرسێن سیاسی و ڕێككەفتنا سیاسی نینە، چونكە ئەو قۆناغە یێن دەرباز بووین، بەلكو بۆ وێ چەندێ یە پەیاما سیاسی یا هەرێما كوردستانێ بگەهینیتە ئالیێن سیاسی ب تایبەتی ئالیێن شیعی كو نوكە زۆرینەنە».
سەبارەت ب پەیاما سیاسی یا هەرێما كوردستانێ، ڕێبوار بابكەیی باس ل وێ چەندێ كر، پەیام ئەوە، هەكە ئالیێن سیاسی یێن ئیراقی و حوكمەتا ئیراقێ پێگیر نەبن ب وێ ڕێككەفتنا كو دناڤبەرا حوكمەتا هەرێما كوردستانێ و حوكمەتا ئیراقێ دا ل سەر قانوونا بودجەیا گشتی یا ئیراقێ و پڕۆژەیێ قانوونا پەترۆلێ و غازێ هاتیە كرن، دێ هەرێما كوردستانێ بژاردەیا خوە هەبیت.
هەروەسا گوت ژی» بژاردەیێن هەرێما كوردستانێ دێ كاریگەریا خوە هەبیت ل سەر هەڤكێشەیێن سیاسی یێن ئیراقێ».
ب باوەری ڕێبوار بابكەیی» بزاڤەك هەیە بۆ لێدانا پێگەهی دستووری یێ هەرێما كوردستانێ».
وی پەرلەمانتارێ خولا پێنجی یا پەرلەمانێ كوردستانێ دیاركر ژی» هندەك ژ ئالیێن سیاسی یێن ئیراقێ بۆچوونا وان ئەوبوو كو نەرمیا حوكمەتا هەرێما كوردستانێ دەلیڤەیە بۆ لێدانا پێگەهێ هەرێما كوردستانێ، بەلێ پێدڤیە وێ چەندێ بزانن ئەڤ نەرمیە ڕامانا تەسلیم بوونێ نینە ب ئیرادەیا سیاسی یا وان، چونكە ژێدەرێ ئیرادەیا مە دزڤڕیت بۆ خەلكێ كوردستانێ و هەلوەستێن سەرۆك بارزانی».
شاندێ پارتی دیموكراتی كوردستان ب سەرۆكایەتیا فازل میرانی، بەرپرسێ دەستەیا گارگێریا مەكتەبا سیاسی دوهی دوشەمبی 7/8/2023 گەهشتبوو بەغدا و بڕیارە هەژمارەكا كۆمبوونان ل گەل ئالیێ سیاسی ل بەغدا ئەنجام بدەت.

دادگەها بلند یا فیدرالی ل ئیراقێ بەرسڤا سكالایەكا مەسرور بارزانی، سەرۆكێ حوكمەتا هەرێما كوردستانێ دایە و بڕیارا ب نە دستووری بوونا دو بڕگەیێن مادەیێن 11 و 13 و دستووری بوونا چەند بڕگە و مادەیێن دی ژ هەمان قانوونێ دا.
دوهی دوشەمبی 7/8/2023، دادگەها بلند یا فیدرالی ل ئیراقێ ل دۆر سكالایەكا مەسرور بارزانی، سەرۆكێ حوكمەتا هەرێما كوردستانێ ل سەر هەژمارەكا بڕگە و مادەیێن قانوونا بودجەیا گشتی یا ئیراقێ ل دژی محەمەد حەلبووسی، سەرۆكێ جڤاتا نوونەرێن ئیراقێ كۆمبوو و بڕیارا ب نە دستووری بوونا دەستەواژەیا ( ب ڕازیبوونا سەرۆك وەزیرێن ئیراقێ) د بڕگەیا ئێك ژ مادەیا 11 ژ قانوونا بودجەیا گشتی یا ئیراقێ و دەستەواژەیا ( ل دەمێ چارەسەرنەكرنا كێشەیان، جڤاتا نوونەرێن ئیراقێ دێ بڕیارا پێدڤی) د بڕگەیا حەفت ژ مادەیا 13 د هەمان قانوون دا.
د بڕگەیا ئێك ژ مادەیا 11 ژ قانوونا بودجەی دا هاتیە: هەكە بەغدا و هەولێر ل دۆر چارەسەركرنا كێشەیێن تایبەت ب بودجەی ڤە نەگەهشتنە ڕێككەفتنێ، سەرۆك وەزیرێن ئیراقێ ( محەمەد شیاع سۆدانی) دێ لژنەیەكا تایبەتمەند بۆ چارەسەركرنا كێشەیان پێكئینیت، بەلێ ب گۆرەی بڕیارا دوهی یا دادگەها بلند یا فیدرالی ل ئیراقێ، ئەو بڕگەیە یا دستووری نینە.
هەڤدەم ب گۆرەی بڕگەیا حەفتی ژ مادەیا 13 ژ قانوونا بودجەی، هەكە هەردو حوكمەتێن ئیراقێ+ و هەرێما كوردستانێ ل دۆر هنارتنا شایستەیێن دارایی یێن هەرێما كوردستانێ نەگەهشتنە ڕێككەفتنێ، جڤاتا نوونەرێن ئیراقێ بڕیارا پێدڤی سەبارەت وێ چەندێ دێ دەت، ب هەمان شێوە ب گۆرەی بڕیارا دادگەها بلند یا فیدرالی ل ئیراقێ ئەو بڕگە ژی یا دستووری نینە و پێدڤیە ناكەت هەولێر و بەغدا بۆ چارەسەركرنا وێ كێشەیێ ڤەگەرن بۆ جڤاتا نوونەرێن ئیراقێ.
هەر د كۆمبوونا خوە یا دوهی دا، دادگەها فیدرالی بڕیارا ب نە دستووری بوونا مادەیێن (2/ئێك/ب) و (11/دو) و (12/دو/أ، ب، ج، د، ه) و (13/هەشت/ب) ژ قانوونا بودجەیا گشتی یا ئیراقێ بۆ سالێن دارایی 2023، 2024 و 2025 دا.
سكالایا مەسرور بارزانی، سەرۆكێ حوكمەتا هەرێما كوردستانێ ڕۆژا 15/7/2023 ل دژی (بڕگەیێن ئێك و دو ژ مادەیا 11، سێ خالێن بڕگەیا دو ژ مادەیا 12، بڕگەیا حەفت ژ مادەیا 13، خالا (ب) ژ بڕگەیا هەشت، لقێ (ب) ژ خالا پێنج ژ بڕگەیا ئێك یا مادەیا دو) هاتبوو تۆماركرن.
قانوونا بودجەیا گشتی یا ئیراقێ بۆ سێ سالان (2023، 2024 و 2025) ل ڕۆژا 12/6/2023 ب پتریا دەنگێن ئەندامێن جڤاتا نوونەران هاتە پەسەندكرن، ل ڕۆژا 26/6/2023 ئەو قانون ل ڕۆژنامەیا وەقائیعا ئیراقی هاتە بەلاڤكرن، سەرجەمێ گشتی یا پارێ قانوونێ 198,9 ترلیۆن دینارن و پشكا هەرێما كوردستانێ تێدا ب ڕێژەیا 12,67% كو دبیتە 16 ترلیۆن دینار، هاتیە دیاركرن.
ل ڕۆژا شەمبیا بۆری 5/8/2023 ژێدەرەكی ژ وەزارەتا دارایی ڕاگەهاندبوو، پێشبینی دهێتە كرن ل چەند ڕۆژێن داهاتی ڕێنمایێن بجهئینانا قانوونا بودجەیا گشتی یا ئیراقێ بۆ سێ سالێن داهاتی 2023، 2024و 2025 بۆ دەستە و وەزارەتێن ئیراقێ بهێنە كرن، و دوهی دوشەمبی 7/8/2023 ئەو ڕێنما د ڕۆژنامەیا وەقائیعا ئیراقی یا فەرمی هاتنە بەلاڤكرن.
ل گەل بەلاڤكرنا ڕێنمایێن قانوونا بودجەی دهێتە پێشبینیكرن ئەڤرۆ سێشەمبی وەزارەتا دارایی یا ئیراقێ نڤیسارەكێ ئاراستەی هەموو وەزارەت و پارێزگەهان و هەرێما كوردستانێ بكەت كو كاری ب بڕگەیێن قانوونا بودجەیا گشتی یا ئیراقێ بكەن.

website security
WP Facebook Auto Publish Powered By : XYZScripts.com