دوهی شێشەمبی 28/11/2023 ب بەرهەڤبوونا مەسرۆر بارزانی، سەرۆكێ حوكمەتا هەرێما كوردستانێ، ڕێوڕەسمەكێ تایبەت ب پڕۆژە و چالاكیێن ئاژانسا چایكا یا چاپۆنی ل هەولێرێ بڕێڤەچوو، د وی ڕێوڕەسمی دا سەرۆكێ حوكمەتا هەرێمێ پەیڤەك پێشكێشكر..

دەقێ پەیڤا سەرۆكێ حوكمەتا هەرێمێ :
كەلەك خوەشحال بووم كو ل گەل هەوە پشكدارم و گەلەك خوەشحالم كو بالیۆزێ چاپۆنێ ل گەل مە یێ پشكدارە، هەروەسا بەرپرسێ جایكا ل ئیراقێ و نوونەرێن دی یێن جایكا ل ڤێرێ نە، گەلەك خوەشحالم كو ئەڤ دەلیڤە ڕێكخست بۆ ڤێ هەلكەفتێ و ئەز ژی پشكدارم ل گەل هەوە.
خوەشحالم كو پشكدارم ل گەل هەوە بۆ وێ هەلكەفتێ بۆ دانوستاندنێ ل دۆر كار و چالاكی و پڕۆژەیێن ئاژانسا جایكا یا چاپۆنی و هاریكاری و هەماهەنگیا وێ ل گەل حوكمەتا هەرێما كوردستانێ كو ل سالێن بۆری ل چەندین پڕۆژەیێن گرنگ و جۆراوجۆر دا هاریكاریا حوكمەتا هەرێما كوردستانێ كریە.
ئاشكرایە دەولەتا چاپۆنێ ئەزموونەكا گەلەك زەنگین هەیە كو ل جیهانێ جهێ ڕێز و پێزانینێ و حێبەتیێ یە و ئەزموونەكە د شیاندایە ئەم ل هەرێما كوردستانێ مفای ژێ وەربگرین. خەلكێ چاپۆنێ ل چەرخێ بۆری د قۆناغەكا گەلەك دژوار دا دەربازبووینە وەكو خەلكێ كوردستانێ، شەڕ و كاڤلكاری و مالوێرانیەكا مەزن دیت، بەلێ سەرەرای ئەڤان هەموو نەخوەشی و كارەساتان، چاپۆنیان نموونەیەكا گەلەك سەركەفتی پشتی شەڕێ جیهانی نیشا جیهانێ دا. دەمێ پشتی ئەوان هەموو كاڤلكاریێن ب سەردا هاتین، دەست ب پڕۆسەیەكا بەرفرهە و هەمەلایەنی یا ئاڤەدانكرنا وەلاتێ خوە كر، ئەڤە ژی تنێ ب پشتەبستن ب هێزا مرۆڤی.
ئەڤرۆ چاپۆن ئێكە ژ مەزنترین و پێشكەفتیترین وەلاتێن جیهانێ د بوارێ پیشەسازی و تەكنەلۆژیایێ دا. لەوما ئەم دشێین بێژین كو ئەزموونا سەركەفتی یا چاپۆنێ بۆ مە ل هەرێما كوردستانێ گەلەك جهێ مفا ژێ وەرگرتنێ یە، ب تایبەت د بوارێ وەبەرئینانێ د سامانێ مرۆڤی و پێگەهاندنا نڤشێ نوو دا ل سەر داهێنان و كاركرن ب دلسۆزی و ڕێزگرتن ل دەم و خوەشتڤیا وەلاتی و پاراستنا ناسنامە و تایبەتمەندیا خوە.
مە ڕێز وپێزانینەكا مەزن بۆ خەلك و حوكمەتا ژاپۆنی و ب تایبەتی بۆ ئاژانسا جایكا هەیە كو ل چەند سالێن بۆری د چەندین بواراندا هاریكاریا هەرێما كوردستانێ كریە، ب تایبەتی د پشتەڤانیكرنا چەندین پڕۆژەیێن خزمەتگوزاری د بوارێن ئاڤێ و سۆلینان و كارەبێ و چاندنێ و هەروەسا پێشڤەبرنا شیانێن مرۆڤی و ڕاهێنانكرن ب بەرپرس و كارمەندێن حوكمەتا هەرێما كوردستانێ.
هیڤیدارم ئەو بەڕێزێن خولێن ڕاهێنانێ ل چاپۆنێ یان ل هەرێما كوردستانێ دیتین و ل سەر دەستێ پسپۆرێن چاپۆنی ڕاهێنان پێ هاتیە كرن، مفا ژ ئەزموونا زەنگین یا چاپۆنێ ببینن و ئەو شارەزایی و پسپۆریا بدەستڤەئینای بكاربینن و ڕۆلێ خوە د پڕۆسەیا گەشەپێدان و پێشئێخستنا ژێرخانەیا ئابۆری و كارگێریا هەرێما كوردستانێ بگێڕن.
سەرەرای دوبارە پێزانینان من بۆ هاریكاریێن ئاژانسا جایكا، هیڤیدارم هاریكاریێن وێ بۆ هەرێما كوردستانێ بەرفرەهتر ببن ژ ئەوا هەی، دخوازین ئەو هاریكاری و هەماهەنگیا ل گەل حوكمەتا هەرێما كوردستانێ هەی، زێدەتر پێشڤە بچیت، وەبەرئێنان و هاتنا كۆمپانیێن چاپۆنی بۆ هەرێما كوردستانێ بەرفرەهتر ببیت، بۆ وێ چەندێ هاریكارێن مە بن د پڕۆسەیا چاكسازیا هەمەلایەنە كو مە دەستپێكری تاكو مفای ژ ئەزموونا سەركەفتی و زەنگین یا چاپۆنێ د بوارێ ئاڤەدانكرنێ و گەشەپێدانێ و داهێنانێ دا ببینین.

دوهی دوشەمبی 27/11/2023، مەسرۆر بارزانی، سەرۆكێ حوكمەتا هەرێما كوردستانێ، پێشوازی ل عەلی ریزا گونەی، بالیۆزێ توركیا ل ئیراقێ كر.
د دیدارەكێ دا گورانكاری و پێشهاتێن ڕەوشا گشتی یا ئیراقێ و پێشڤەبرنا پەیوەندیێن دو قۆلی هاتنە باسكرن و دوپاتی ل پێشڤەبرنا پەیوەندیان د بوارێ بازرگانی و ئاسانكاریكرنێ بۆ هاتنوچوونێ و گەشتكرنێ د ناڤبەرا هەردو ئالیاندا هاتە كرن.
تەوەرەكێ كۆمبوونێ یێ تایبەت بوو ب دەستپێكرنا هنارتنا پەترۆلا هەرێما كوردستانێ، هەردو ئالی د هەڤڕابوون ل سەر گرنگیا دەستپێكرنا هنارتنا پەترۆلێ ب ڕێكا بەندەرێ جەیهان یێ توركی د زووترین دەم دا. سەبارەت وێ چەندێ بالیۆزێ توركیا بەرهەڤیا وەلاتێ خوە بۆ دەستپێكرنا پڕۆسەیا هنارتنا پەترۆلێ هەرێما كوردستانێ دیاركر.

سەرۆكێ هەرێما كوردستانێ، نێچیرڤان بارزانی دوهی دوشەمبی 27/11/2023 د دیدارەكێ دا ل گەل یان برێم، قۆنسلێ گشتیێ نوو یێ فڕەنسا ل هەرێما كوردستانێ، سەرەرای پیرۆزباهیێ بۆ دەستبكاربوونێ، هیڤیا سەركەفتنێ بۆ خواست و هەموو پشتەڤانیا خوە و ئالیێن پەیوەندیدارێن هەرێما كوردستانێ بۆ سەرئێخستنا ئەركێ وێ دەربری، هەروەسا خواستا هەرێما كوردستانێ بۆ پێشڤەبرنا پەیوەندیان ل گەل فڕەنسا، دوپاتكر.
ژ ئالیێ خوەڤە قونسلێ گشتیێ نوو یێ فڕەنسا خوەشحالیا خوە بۆ دەستبكاربوونا خوە دەربری و دوپاتكر كو دێ كار كەت بۆ وێ چەندێ دۆستایەتی و پەیوەندی و هاریكاریا هەڤپشك یا وەلاتێ خوە ل گەل هەرێما كوردستانێ د هەموو بواراندا بەرفرەهتر بكەت، هەروەسا دوپاتی ل پێگیربوونا فڕەنسا بۆ پشتەڤانیا هەرێما كوردستانێ كر.

نێچیرڤان بارزانی، سەرۆكێ هەرێما كوردستانێ دوهی دوشەمبی 27/11/2023 پەیامەك ل دۆر زڤڕینا شۆڕش ئیسماعیل بۆ كارێ خوە وەكو وەزیرێ پێشمەرگەی بەلاڤكر و تێدا ڕاگەهاند: پێنگاڤەكا گرنگە. هیڤیا سەركەفتنێ بۆ دخوازین و پشتەڤانیێ لێ دكەین.
دەقێ پەیاما سەرۆكێ هەرێما كوردستانێ:
پێشوازیێ ل زڤڕینا بەڕێز شۆڕش ئیسماعیل، وەزیرێ كاروبارێن پێشمەرگەی بۆ سەر كار و ئەركێ خوە ل وەزارەتێ دكەین، پێنگاڤەكا دروست و گرنگە و دێ هاریكار بیت بۆ بڕێڤەچوونا باشتر یا پڕۆسەیا چاكسازیێ و یەكخستنا پێشمەرگەی، هیڤیا سەركەفتنێ بۆ دخوازین و پشتەڤانیێ لێ دكەین.
ڕەوشا هەرێما كوردستانێ و ئاستەنگێن ل ئیراقێ و دەڤەرێ ب گشتی وەسا دخوازن ئالیێن سیاسی، ب تایبەتی پارتی و ئێكەتی، ئێكڕێزیێ د ناڤبەرا خوە دا ب هێزتر بكەن و بگەهنە تێكگەهشتنەكا هەڤپشك بۆ نەهێلانا ناكۆكیان و چارەسەركرنا كێشەیان. ژ پێخەمەت ڤێ چەندێ ئەم ل سەرۆكایەتیا هەرێما كوردستانێ دێ د بزاڤێن بەردەوام دا بین.

شیرەتكارەكێ سەرۆكێ حوكمەتا هەرێما كوردستانێ ئاشكراكر، كەركووك ژئالیێ بەغدا ڤە بوویە سەربازگەهەك و لەشكر یێ حوكمی ل كەركووكێ دكەت، هەرچەندە ئەز باوەرناكەم كار ب ئەنجامێن هەلبژارتنان بهێتەكرن، بەلێ وەلاتیێن كورد ل دەڤەرێن كوردستانی ب تایبەتی ل كەركووكێ بۆ پاراستنا سەنگا كوردایەتیێ دێ پشكداریێ د پڕۆسەیا هەلبژارتنێن هەیڤا بهێت یا جڤاتا پارێزگەهان دا كەن.
ڕێبوار تالەبانی، شیرەتكارێ سەرۆكێ حوكمەتا هەرێما كوردستانێ بۆ ڕۆژنامەیا (ئەڤرۆ) گوت» ئیراق ب شێوەیەكێ گشتی یا پێگیر نینە ب دەستووری و نە كاری ب ڕێككەفتنان دكەت ونە كار ب دەستووری دكەت، پێدڤیە ئەم چاڤەڕێ بكەین كار ب ئەنجامێن هەلبژارتنان نەهێتەكرن ل ئیراقێ، ب تایبەتی ل پارێزگەهەكا وەكو كەركووكێ، چونكە ئیراق دەولەتەكە گەلەك باوەری ب سیستەمێ دیموكراتی و فیدڕالی و پڕۆسەیا هەلبژارتنان نینە، نوكە كەركووك و دەڤەرێن كوردستانی یێن دەرڤەی ئیدارەیا حوكمەتا هەرێما كوردستانێ د ڕەوشەكا نە ئاسایی دا دەرباز دبن و باژێڕەكێ وەكو كەركووكێ بوویە سەربازگە و نوكە لەشكەر یێ حوكمی ل كەركووكێ دكەت و دەستهەلات هەیە بۆ بڕێڤەبرنا پارێزگەها كەركووكێ، ئەڤە د دەمەكی دایە ب گوڕەی دەستوورێ ئیراقێ نابیت لەشكەر بچیتە دناڤا باژێڕان دا و بۆ مەرەمێن ترساندنا خەلكی لەشكەر بهێتە بكار ئینان، لەو ئەز باوەرناكەم ئیراق كار ب ئەنجامێن هەلبژارتنان بكەت، هەرێما كوردستانێ ڕێككەفتن دگەل حوكمەتا ئیراقێ هەیە و ١٣ خالێن وێ ڕێككەفتنێ تنێ گرێداینە ب ڕەوشا كەركووكێ و دەڤەرێن كوردستانی یێن سنورێ مادەیێ 140 ڤە، بەلێ هەتا نوكە چو خالێن ناڤا ڕێككەفتنێ نەهاتینە بجهئینان و بەغدا یا پێگیر نینە ب ڕێككەفتنێ، بەلێ وەكو عورفەك پڕۆسەیا هەلبژارتنان بۆ جڤاتێن پارێزگەهان هەر دێ هێتە ئەنجامدان و كەركووك ژی مینا پارێزگەهێن دی دێ پشكداری هەبیت د ئەڤێ پڕۆسەیێ دا، بڕیار بوو بەری ڕوودانێن ١٦ی ئۆكتۆبەرێ ڕەوشا كەركووكێ بهێتە ئاساییكرن و دەستوور بهێتە بجهئینان، مخابن نەكو ڕەوشا كەركووكێ نەهاتە ئاساییكرن بەرۆڤاژی گەلەك ئالۆزتر بوو».
ڕێبوار تالەبانی گوت ژی» ئەز ب باوەرم دێ دەنگدەرێن كورد ل كەركووكێ و دەڤەرێن كوردستانی ب شێوەیەكێ بەرچاڤ پشكداریێ د هەلبژارتنێن هەیڤا بهێت دا كەن، ژ بەر كو وەلاتیێن كورد ل دەڤەرێن كوردستانی زێدەتر كوردایەتیێ دكەن و ناخوازن خەلكێ دی حوكمی ل كوردان بكەت، مە ل ئەڤان دەڤەرێن كوردستانێ ئاریشەیا نەتەوەیی هەیە و وەلاتیێن كورد ژی بۆ پاراستنا سەنگا كوردان دێ چنە سەر سندۆقێن دەنگدانێ، ب دیتنا من پێدڤیە كوردان پشكداریەكا كارا هەبیت د هەلبژارتنان دا، چونكە دێ بیتە ئەگەرێ دیاربوونا ڕێژەیا كوردان ل ئەڤان دەڤەران و نابیت ئەو دەلیڤە ژ دەست كوردان بچیت، ژ بەر كو هەر چ نەهێتەكرن دێ ڕێژەیا كوردان دیاربیت ل هەمبەر نەتەوەیێن دی ئەڤە ژی خالەكا گەلەك گرنگە بۆ پاشەرڕۆژا وان دەڤەران و ڤەگەڕیانا كوردان».

بەربژارێ هەژمار ل سەر لیستا 197 یا پارتی دیموكراتی كوردستان بۆ هەلبژارتنێن جڤاتا پارێزگەها نەینەوا دیاركر، ئارمانجا مە ئەوە خزمەتا ئێزدیان ل جڤاتا پارێزگەها نەینەوا بكەین ژ بەر كو گەلەك دەڤەرێن ئێزدیان سەر ب پارێزگەها نەینەوا ڤە هەنە و پێدڤی خزمەتكرنێ‌ نە.
هێمن فەرەج خەیری بەگ، بەربژارێ هەژمار 50 ل سەر لیستا 197 یا پارتی دیموكراتی كوردستان بۆ هەلبژارتنێن جڤاتا پارێزگەها نەینەوا ڕاگەهاند، مە باوەری ب خەلكێ‌ خوە هەیە كو ل ڕۆژا دەنگدانێ‌ بەربژارێن پارتی ولیستا 197 دێ‌ هەلبژێرن ژ بەر كو ئەڤ لیستە خزمەتا ئێزدیان دكەت و چەند بەربژارێن پارتی ب هێز بچنە د جڤاتا پارێزگەها نەینەوا دا ، دێ‌ پتر بەرگریێ ژ مافێن ئێزدیان كەن لەورا داخوازێ‌ ژ هەموو وەلاتیان دكەین ل ڕۆژا دەنگدانێ‌ بچنە سەر سندۆقێن دەنگدانێ‌ وبەربژار و لیستا پارتی دیموكراتی كوردستان هەلبژێرن چونكو دێ‌ پتر خزمەت هێتە كرن».
هێمنی پتر گوت» ب ڕێكا جڤاتا پارێزگەها نەینەوا دێ‌ كار كەین ئەو مەغدۆریا ل دەڤەرێن ئێزدیان هاتیە كرن نەهێلن ودەست ب خزمەتكرنا خەلكێ‌ خوە بكەین كو پتریا گوند و كۆمەلگەهێن ئێزدیان سەر ب پارێزگەها نەینەوا ڤە نە و پێدڤیە پارێزگەها نەینەوا سالانە گوژمەكێ‌ باش یێ پارەی تەرخان بكەت بۆ دەڤەرێن ئێزدیان و دێ‌ كاركەین ل دووڤ هەژمارا ئێزدیان پارە بۆ دەڤەرێن ئێزدیان بهێتە تەرخانكرن و پڕۆژە بهێنە بجهئێنان «.
ئاماژەكر» ل جڤاتا پارێزگەها نەینەوا دێ‌ كار ل سەر بجهئینانا مادەیێ‌ 140 یێ دەستورێ‌ ئیراقێ كەین كو ئەڤ مادەیێ‌ دەستوری چارەنڤیسێ‌ ئێزدیان ئێكلا دكەت و ئێزدی دخوازن سەر ب هەرێما كوردستانێ‌ ڤە بن هەروەكو ل ڕیفراندۆمێ‌ ئێزدیان دەنگ بۆ سەربخوەیا كوردستانێ‌ دای و ئەڤە بەلگەیە ئێزدی دخوازن سەر ب هەرێما كوردستانێ‌ ڤەبن داكو پتر خزمەتا هەموو دەڤەرێن ئێزدیان بهێتە كرن».

ئەندامەكێ بەرێ یێ جڤاتا نوونەرێن ئیراقێ ڕاگەهاند: بۆ چارەسەركرنا كێشەیێن د ناڤبەرا حوكمەتا هەرێما كوردستانێ و ئیراقێ دا بڕیارا بەغدا ل دەف هندەك ئالیێن سیاسی یە، نەكو حوكمەتا ئیراقێ.
دانا جەزا، ئەندامێ جڤاتا نوونەرێن ئیراقێ یێ بەرێ سەبارەت چارەسەركرنا كێشەیێن د ناڤبەرا حوكمەتا هەرێما كوردستانێ و حوكمەتا ئیراقێ گوت» ل بەغدا بڕیار ل دەف حوكمەتا ئیراقێ نینە بۆ چارەسەركرنا كێشەیان، بەلكو بڕیار ل دەف ئالیێن سیاسی یێن ئیراقی یە، ب تایبەتی ئەو بڕیارێن كو گرێدای بابەتێن ستراتیژی و گرنگ، ئەو ئالیێن سیاسی ل پشت پەردێ حوكمەتا ئیراقێ بڕێڤە دبەن و ئەوان كاریگەری ل سەر هەر پرسەكا گرێدای ب بڕیارێ بیت هەیە، لەوما پێدڤیە ژ ئەوان بپرسین كا نیاز هەیە بۆ چارەسەركرنا كێشەیان یان نە؟».
گوت ژی» نەشێین بێژین ل بەغدا نیازەكا سەد ژ سەدێ هەیە بۆ چارەسەركرنا كێشەیان، لەوما هەر دەمەكی ل سەر چەند دۆسێیان بگەهینە ڕێككەفتنێ ئەو دۆسێیێن دی دمینن، ئەڤە هەم دروستكرنا فشارێ یە ل سەر هەرێما كوردستانێ و هەم ژی مژوولكرنا جادەیێ یە، هەروەسا دخوازن بێژن كو ل بەغدا ب مەركەزی بڕیارێ ددەن».
دانا جەزا ڕۆهنكر ژی» نوكە ئیراق مەیدانەكا بەرهەڤە بۆ وێ چەندێ ل وەلاتێن دەڤەرێ و نێڤدەولەتی كێشەیێن خوە بینن وێ مەیدانێ، ئەو بابەتێن ڕوو ب ڕوویێ هەرێما كوردستانێ دبن، پشكەك گرێداینە ب وێ چەندێ كو ناكۆكی و بۆچوونێن جودا هەنە ل سەر دەستووری، كێشە هەنە ل سەر دۆسێیان و تێكگەهشتن نینە بۆ بابەتێ فیدرالیەتێ ل ئیراقێ، هەڤدەم پەشێمان بوونەك هەیە ژ لایێ هندەك ئالیێن ئیراقی كو ب دیتنا وان پێدڤی ئیراق یا فیدرالی نەبا، بەلكو وەكو پێشتر مەركەزی با و هەرێما كوردستانێ وەكو پارێزگەهەكێ با، لەوما نوكە ڕێگریێ ل سوننەیان دكەن هەرێمەكا دی ل ئیراقێ دروست بكەن، هەروەسا دەتێوەردانەكا هەرێمی هەیە ل ئیراقێ كار بۆ بەرژەوەندیێن خوە دكەن، دبیت بزاڤێن هندەك ئالیان بۆ وێ چەندێ بیت هەرێما كوردستانێ لاواز بكەن یان ڕێگریێ ل گەشەكرنا وێ بگرن».
باس ل وێ چەندێ ژی كر» بابەتێ بودجەی و مووچەی مافە و نەدبوو بچیتە د ناڤ هەڤكێشەیێن سیاسی دا، پشكەك ئالیان مفادارن ژ كێشەیێن ئیراقێ، دخوازن بەردەوام كێشەیێن سیاسی و ئەمنی هەبن، ئەڤە بوویە ئەگەر بۆ وێ چەندێ هندەك ئالی گرۆپێن جودا جودا دروست بكەن».

دوهی سێشەمبی 21/11/2023 ل دوەمین ڕۆژا كۆڕبەندێ چاری یێ ئاشتیێ و ئاسایشا ڕۆژهەلاتا ناڤین (مێپس 2023)، دیدارا مەسرور بارزانی، سەرۆكێ حوكمەتا هەرێما كوردستانێ، ل پانێلا سییێ یا كۆڕبەندی، ل گەل مریەم موشیری، ڕۆژنامەڤانا ب ناڤودەنگا كەنالێ بی بی سی بڕێڤەچوو.

ئەڤا ل خوارێ پشكەكە ژ ئاخڤتن و بەرسڤێن مەسرور بارزانی، سەرۆكێ حوكمەتا هەرێما كوردستانێ یە:

-وەكو دزانین نوكە ئاستەنگ ل دەڤەرێ هەنە و پتریا وەلاتێن دەڤەرێ ژ شەڕێ ئیسرائیلێ و حەماسێ د دلتەنگن، هەوە چ هەیە بۆ ڤێ ڕەوشێ؟

مەسرور بارزانی: ئەم وەكو مللەتەكێ گەلەك شەڕ و نەهەماتی دیتین، دزانین شەڕ چەند یێ وێرانكەرە. لەوما ئەم دژی شەڕی نە، نابیت بۆ چارەسەریا كێشەیان پەنا بۆ شەڕی بهێتە برن. دڤێت ئەم پرسیارەكا دی بكەین. هەكە سەحكەینە ڕەوشا غەززە، ئایا ئەو خەلكێ ل وێرێ، نوكە ڕەوشا وان یا خوەشە، یان بەری 7 ئۆكتۆبەرێ؟ ب دیتنا من بەرسڤ گەلەك یا ڕۆهنە؟ خەلكێ سڤیل و بێتاوان باجەكا گەلەك گران ددەن. ئەم شەڕی شەرمزار دكەین. پێدڤیە چارەسەریەكا ئاشتیانە بۆ هەر ململانێیەكا هەبیت كو ل ڕۆژهەلاتا ناڤین هەی. گەلەك جهێ دلتەنگێ یە كو دبینین ململانێیەكا دەهان سالان یا پشت گوه هاڤێتیە تاكو گەهشتیە شەڕی. پێدڤیە ئەم چارەسەریان بۆ كێشەیان ببینین بەری بگەهینە ڕوو ب ڕووبوونا لەشكری. دەمێ شەڕ دەستپێدكەت، ناهیچتە زانین دێ كەنگی ب دوماهی هێت. بەلێ تشتەك هەیە دزانین كو قوربانی خەلكێ سڤیل و بێتاوانن. پێدڤیە خەلكێ سڤیل بهێتە پاراستن، ئەم هەموو د دلتەنگین بۆ بەرفرەهبوونا ڤی شەڕی.

-ب دیتنا تە دێ ئیراقێ ڕۆل هەبیت د چارەسەركرنا وێ كێشەیێ دا؟

مەسرور بارزانی: ب دیتنا من باشترین تشت كو ئیراق بكەت ئەوە خوە ژ وێ ململانێ دووربكەت، ئیراقێ پشكا خوە كێشە هەنە. هەكە ڕێكەك هەبیت كو هاریكاریێن مرۆڤایەتی بگەهینیت ئەو تشتەكێ باشە. مە ژی ل حوكمەتا هەرێما كوردستانێ ب ڕێكا دەزگەهێ خێرخوازی بزاڤكریە هاریكاریێن مرۆڤایەتی بگەهیننە وان كەسێن كو پێدڤی پێ هەی. مخابن هەتا نوكە ئەو دەلیڤە نەبوویە و دەستهەلاتدارێن وێری. ئیراق دشێ چ دەروازە نە ڤەكرینە تاكو هاریكاریان بگەهینین. ئیراق دشێت ناڤبەریا ئاشتیێ بكەت یان هاریكاریێن مرۆڤایەتی بگەهینیت، ئەڤە دێ كارەكێ باش بیت، بەلێ درووشم هاریكارێن وی خەلكی نابن كو وان پێدڤی ب دەرمان و خۆراكی و ئاسایشێ یە. درووشم د بێ مفانە و كریار د پێدڤی نە.

-ل دۆر ناكۆكیێن ناڤخوەیی، محەمەد حەلبووسی ژ كاری وی هاتە لادان وەكو سەرۆكێ جڤاتا نوونەران، ب دیتنا تە دێ ئاستەنگ زێدەتر بن؟

مەسرور بارزانی: ب دیتنا من دەم یێ شاش بوو، ئەز باسێ بڕیارێ ناكەم، بەلێ دەم بۆ ئیراقێ یێ باش نەبوو، چونكە گەلەك كێشەیێن جودا مە هەنە، هەموو ڕۆژهەلاتا ناڤین نوكە ڕوو ب ڕوویێ ڤێ قەیرانێ بووە، مە كێشەیێن دی هەنە كو پێدڤیە چارەسەر بكەین. ئەڤە قەیران و كێشەیەكا نە خوازراو بوو، نە دبوو ڕوو بدەت، هەكە ڕێكەك هەبا بۆ چارەسەركرنا ڤێ كێشەیێ، پێدڤی بوو ب كەنالێن جودا ئەڤ كێشەیە هاتبا چارەسەركرن، پێدڤی بوو جڤاتا نوونەران هاتبا ئاگەهداركرن و ئەو خوە بڕیارێ بدەت، بەلێ تە دەزگەهەك هەبیت ل سەر هەموو تشتەكی بیت، بڕیارەكا تاكلایەنە بدەت بێی هزركرن د ئەنجاما وێ دا كا دێ چ بیت؟ ڕەوش ب گشتی ل ئیراقێ یێ هاریكار نینە. ئەڤە كێشەیەكە كو مە دزڤرینیت بۆ پرەنسیپێن سەرەكی یێن هەڤپشكیێ د ئیراقێ دا. چەند پێكهاتەیەك یێن د ئیراقێ دا هەین. سوننە ئێك ژ وان پێكهاتەیانە كو پێدڤیە ڕێز لێ بهێتە گرتن و ڕێز ل نوونەرێن وان ژی بهێتە گرتن، هەر گوهۆڕینەكا بهێتە كرن، پێدڤیە ب ڕێكا كەنالێ خوە بهێتە كرن كو یێ قەبوولكری بیت ژ ئالیێ حوكمەتێ و ژ ئالیێ وی پێكهاتەی ژی ڤە.
بلا باسێ هەماهەنگیان بكەین ل دۆر ئاستەنگ و ناكۆكیێن دەڤەرێ، هندەك كەس كێشەیان د ناڤبەرا هەرێما كوردستانێ و ئیراقێ دبینن ل دۆر دۆسێیا پەترۆلێ، تو چ دبێژی؟

مەسرور بارزانی: ئەڤە كێشەیەكە كو بۆ چەند سالێن بەری نوكە دزڤریت. ململانێیا بەغدا و هەولێرێ ل سەر پەترۆلێ ژ ئەگەرێ وێ چەندێ یە كو دەستوور وەكو هاتیە نڤیسین بجهنەهاتیە. كوردستانێ چەند ماف یێن د دەستووری دا هەین كو مخابن هاتینە پشت گوه هاڤێتن. ئەو ماف ژی مافێن دەرئێنان و بەرهەمئێنان و فرۆتنا پەترۆلێ یە. مخابن چەند سال بوون ململانێ و كێشە د ناڤبەرا بەغدا و هەولێرێ دا هەبوون. پرسیارا سەرەكی ئەوە كو گەلەك یا ڕۆهنە، ئایا ئەم وەلاتەكێ فیدرالی نە، یان بەغدا وەلاتەكێ ناڤەندگەریە؟ ئەڤەیە كێشەیا سەرەكی. ب دیتنا مە پێدڤی د وەلاتێ فیدرالی دا دەستهەلات بهیچنە بەلاڤكرن و دەستهەلات ب دەڤەران بهێتە دان وەكو د دەستووری دا باس لێ هاتیە كرن. مخابن عەقلیەتەك ل بەغدا هەیە ( ئەز نابێژم هەموو) كو قورخكارە و دخوازیت هەموو تشتەك ل سەنتەری بهێتە كۆنترۆلكرن. ئەڤەیە جوداهی. هەكە ب هووری سەحكەیە كێشەیا پەترۆلێ ژی، ئەم دبینین كو حوكمەتا هەرێما كوردستانێ هەموو تشتەك كریە ژ یا پێدڤی و دەستووری داخوازكری، مە هەموو ئەركێن خوە بجهئیناینە، بەلێ هیچ دەمەكی مە مافێ خوە وەرنەگرتیە وەكو ئەوا د دەستووری دا ئاماژە پێ هاتیە دان. كوردستان یا پێگیرە ب دەستووری و مە كاركریە ل گەل حوكمەتا فیدرالی ل سەر پەترۆلێ و پرەنسیپێن بەرهەمئینانێ و فرۆتنا پەترۆلێ، بەلێ مخابن مە ئەو پشتەڤانیا كو مە پێدڤی پێ هەی ژ دەزگەهێن فیدرالی نە گەهشتیە مە. تاكو ب ڕۆهنی ب ئاخڤم، مە گرێبەست ل گەل كۆمپانیێن نێڤدەولەتی یێن بوارێ پەترۆلێ هەنە، ئەڤ گرێبەستە د قانوونی و بەركارن. ب پشتڕاستی ڤە ئەم ل حوكمەتا هەرێما كوردستانێ ڕێزێ ل وان گرێبەستان دگرین. بەلێ بەرهەمئینانا پەترۆلێ تێچوو هەیە. ئەو كۆمپانیێن وەبەرئێنان د بوارێ پەترۆلێ دا كری. وەكو بەغدا نینە، كومپانیان ل ڤێرێ وەبەرئێنان كریە، بەلێ ل بەغدا وەسا نینە. بودجەیا وەبەرئێنانێ و تێچوویا وێ ب پشتڕاستی ڤە ل گەل گرێبەستێن ئەوان جودایە. بهایەك هەیە دبێژنێ بهایێ تێچوویێ بەرهەمئینانا پەترۆلێ، مخابن بەغدا باس ل هەژمارەكێ دكەت ب ڕاستی واقعی نینە. شەش دۆلار دانایە بۆ تێچوویا هەر بەرمیلەكێ پەترۆلێ كو دهێتە دەرئینان، هندەك بیر هەنە بۆ نموونە ل گەیارە، تێچوویێ بەرهەمئینانا ئێك بەرمیلا پەترۆلێ 34 دۆلارن. دبیت ل بیرەكا دی شەش دۆلار بیت، بەلێ جوداهی ژ جهەكی بۆ جهەكێ دی هەیە ! دەمێ ئەم دبێژینێ، ئەو دبێژن ئەڤە تێكرایا وێ یە، چونكە ل پشكەكا دی یا وەلاتی ئێم دۆلار تێ دچیت. ڕاستە بەغدا ژی ڕاست دبێژیت، بەلێ پرسیار ئەوە، دەمێ بەغدا پارەیێ تێچوویێ ڤێ بەرمیلا پەترۆلێ ددەت بۆ هەر بیرەكا پەترۆلێ، ئایا شەش دۆلاران ددەتە هەر كۆمپانیەكێ یان ژی 34 دۆلار ل ڤێرێ و دۆلارەك ل وێراهە؟ مخابن هەتا نوكە تێچوویێ پەترۆلێ ل هەرێما كوردستانێ دیارنەكریە و نزانن چەندە. لەوما دڤی حالەتی دا گەلەك یا گرنگە و مە دانوستاندن ل گەل بەغدا كریە، چونكە حوكمەتا هەرێما كوردستانێ خودانا وان ڕێككەفتنایە كو ل گەل كۆمپانیێن پەترۆلێ كرین، ئەڤە ماغەكە كو حوكمەتا هەرێما كوردستانێ هەی و ب هیچ شێوەیەكی دەست ژێ بەرنادەین. لەوما ل گەل حوكمەتا ل بەغدا مە ئاخڤتیە، ئەم دشێین ل گەل كۆمپانیێن پەترۆلێ كار بكەین و بزانین تێچوویێ پەترۆلێ چەندە؟ كو ئەڤە تمام بوو، وی دەمی هنارتنا پەترۆلێ دێ ب ساناهی بیت، چونكە ب گۆڕەی بەرهەمی هنارتن نابیت. دەمێ مە بەرهەمئینان هەبیت دێ چینە قۆناغا داهاتی، ئەوژی هنارتنا پەترۆلێ یە بۆ توركیا.

-ئەم هەموو دبینین كو ئەڤ ئاستەنگێن ئابۆری یێن هەین، ئایا هوون د بەرهەڤن دەست ب بەرهەمئێنانێ بكەن؟

مەسرور بارزانی: ئەم ل وەزارەتا سامانێن سروشتی ل حوكمەتا هەرێما كوردستانێ ئەڤرۆ د بەرهەڤین، بەلێ تەپە ل مەیدانا بەغدایە، ئایا ئەو دێ تێچوویێ بەرهەمئینانا پەترۆلێ ژ ئالیێ كۆمپانیان ل هەرێما كوردستانێ دەن؟ هەكە بشێین ئەو دێ دەست ب بەرهەمئینانێ كەن و ئەم ژی وەكو حوكمەتا هەرێما كوردستانێ دێ بەرگریێ ژ مافێن خوە یێن دەستووری كەین و ب پشتڕاستی ڤە دێ بەرگریێ ژ وان كۆمپانیان كەین كو باوەری ب مە هەبووە و وەبەرئێنانێ ل هەرێما كوردستانێ دكەن. دەمێ ڕێز ل ئەڤان ڕێككەفتنان هاتە كرن و حوكمەتا فیدرالی پارەیێ ئەوان كۆمپانیان دا، ب پشتڕاستی ڤە پەترۆل هەیە بۆ هنارتنێ. مە شاند هەیە سەرەدانا بەغدا كریە، ل حەفتیا بۆری ژ بەغدا هاتینە هەرێما كوردستانێ، مە كۆمبوونەكا باش ل گەل وەزارەتا پەترۆلا ئیراقێ كریە، چەند جاران ل گەل سەرۆك وەزیرێن ئیراقێ ژی كۆمبووینە و وی ژی تێگەهشتنەكا باش هەیە و وەزارەتێ ژی تێگەهشتنەكا باش هەیە، لەوما هیڤیدارم ب شێوەیەكی ژ شێوەیان بگەهینە ڕێككەفتنەكێ كو بشێین دەست ب بەرهەمئینانێ و هنارتنێ بكەین بەلێ نزانم كەنگی.

-كەنگی حوكمەتا هەرێما كوردستانێ دێ شێت ئابۆرێ خوە هەمەجۆر بكەت؟

مەسرور بارزانی: ئەڤە یا گرنگە، كوردستانێ ئاخەكا باش هەیە، مە گەلەك دەڤەر هەنە كو دشێین كاری تێدا بكەین و ئابۆرێ خوە هەمەجۆر بكەین، ژێدەرێن داهاتی زێدەتر بكەین. ل دەستپێكا ڤێ كابینەیێ من بزاڤكریە ڤی كاری بكەم. بەلێ مە پەترۆل هەیە كو دشێین بهنێرین و مفای ژێ وەرگرین، بەلێ ئەو داهاتێ كو ژ سێكتەرەكێ بدەستمە دكەڤیت، دشێین د سێكتەرێن دی دا وەبەرئێنانێ تێدا بكەین و ژ سێكتەرێن دی دا دێ داهاتێ مە باشتر كەت. من گەلەك ب جدی كار ل سەر سێكتەرێن گەشتوگوزارێ و چاندنێ دا كریە و هزر د وێ چەندێ ژی دا دكەین د پەروەردێ و ساخلەمیێ ژی دا كار بكەین. هەر ژ دەستپێكا ڤێ كابینەیێ كو كۆڤید هات، بهایێ پەترۆلێ هاتە خار، بودجەیا مە ل بەغدا هاتە بڕین، بەلێ ئەم شیاین سەربكەڤین، چونكە مە چەند كارەك ئەنجامدان، ژوان مە پەیوەندیێن باش ل گەل كەرتێ تایبەت دروستكرن، دەلیڤەیێن گەلەك باش مە دانە كەرتێ تایبەت تاكو هەماهەنگیێ بكەن و كاری ل گەل حوكمەتێ بكەن بۆ وێ چەندێ ئابۆر بەردەوام بیت و شكەستنێ نەئینیت. د هەمان دەمدا مە بزاڤكر د چارچۆڤەیێ چاكسازیێ دا مەزاختیێن حوكمەتێ كێم بكەین. ئەڤێ چەندێ دەم بۆ دڤیا تاكو ئەنجامێن وان كاران ببینین كو ژ دەستپێكا ڤێ كابینەیێ مە دەستپێكری، بەلێ نوكە دبینین مفایێن وێ چەندێ دیاربوون. هنارتنا بەرهەمێن مە یێن ناڤخوەیی یێن چاندنێ بۆ كەنداڤی و ئۆرۆپا دەستپێكریە، ئەڤە جوتیاران هانددەت بۆ وێ چەندێ بەر ب زەڤیێن خوە بچن و دەست ب كاری بكەن، دبینین بەرهەمێن وان یێن چاندنێ زێدەبووینە و داهات ژی زێدەبوویە. لەوما دێ هەموو كارەكێ كەین تاكو داهاتێ خوە هەمەجۆر بكەین، ئەڤە پشكەكە ژ چاكسازیێن مە. دخوازم بێژم شۆڕەش ژ ڤەگوهاستنا كوردستانێ بۆ قۆناغەكا باشتر ،چونكە ئەڤە تنێ باسێ هەمەجۆركرنا ئابۆری نینە، بەلكو ئەڤە ب دیجیتالكرنا سیستەمێ مەیە و خزمەتگوزاریان ل ڤێ كابینەیێ.

-زێدەتر بێژە من سەبارەت ب سیستەمێ بانكی وەكو دزانین هەوە سیستەمێ دیجیتالی دامەزراندیە؟

مەسرور بارزانی: مخابن نەكو تنێ ل هەرێما كوردستانێ، بەلكو ل هەموو ئیراقێ ژی، ئابۆری پشتبەستن ب كاش كریە، ئابۆرەكێ پشت بەستنێ ب كاش بكەت، یێ سنووردارە و نەشێی گەلەك گەشێ پێ بدەی. ئەو سیستەمێ مە ل هەرێما كوردستانێ و ئیراقێ ژی هەی، مخابن گەلەك چالاك نەبوون و ب شێوەیەكێ ستاندار نەبوون. ئەوا مە بزاڤكری ل هەرێما كوردستانێ ئەنجام بدەین، ژ وانا ژێرخانەیەكێ دانین كو پێدڤیە بۆ وەلاتیان، چونكە د كابینەكا من دا وەلاتی سەنتەرێ حوكمەت و كابینەیا منە و دێ هەموو خزمەتگوزاریەكێ دابین كەین بۆ وێ چەندێ پشتڕاست بین ژ وێ چەندێ وەلاتی پتریا مفای ژێ وەرگرن، لەوما پێدڤیە ئەڤان خزمەتگوزاریان بۆ وەلاتیان د بەردەست بن. ئانكو بانك پێدڤیە و دڤێت حوكمەت پشتەڤانیا وان بكەت و ڕێكاریان بۆ دابنیت و مافێن وان بهێنە پاراستن. بەلێ د هەمان دەم دا وەلاتی ژی چاڤ ل وێ چەندێ یە حوكمەت بپارێزیت و مفایێ زۆر ژێ نەهێتە وەرگرتن. ئانكو حوكمەت ب شێوەیەكێ ئۆتۆماتیكی دڤێت گەشەیەكا بەردەوام ب دووڤ خوە دا بینیت. دەمێ ئەم داخواز ژ بانكان دكەین قەران ب وەلاتیان بدەن، بۆ وێ چەندێ بشێن خانی و ترۆمبێلان بكڕن.

-بانك دێ وێ چەندێ كەن؟

مەسرور بارزانی: بەلێ نوكە مە پڕۆژەیەك دەستپێكریە ب ناڤێ (هەژمارا من) كو ئارمانجا مە هەتا دوماهیا سالا 202، هیڤیدارم كو زێدەتر ژ ئێك ملیۆن فەرمانبەرێن حوكمەتێ بهێنە دناڤ وی پرۆگرامی دا و بهێنە تۆماركرن. من دڤێت بۆ خەلكێ دهۆكێ و سلێمانیێ بێژم كو ل ڤێ مەهێ ل دهۆكێ و سلێمانیێ ژی دێ دەستپێكەت. ئەم دێ هەموو فەرمانبەرێن حوكمەتێ ئێخینە د ناڤ ڤی پرۆگرامی دا، كەرتێ تایبەت ژی ب هەمان شێوە دێ هێتە دناڤ پرۆگرامی دا ب كاركرن ل گەل بانكان. دەنگوباسێ خوەش ئەوە كو هەر بانكەكا بهێتە دناڤ ڤی پرۆگرامی دا، گەلەك بلەز دێ بیتە مەزنترین بانك ل ڤی وەلاتی، دێ مفایەكێ باش ژی كەن و وەلاتی ژی دێ قازانج كەن، ب پشتڕاستی ڤە دێ مە ژێرخانەیەك هەبیت. مە نوكە هزار (ئەی تی ئێم) ل هەرێما كوردستانێ داناینە و 40 هزار جه مە داناینە بۆ پێدانا پارەی، خەلك ژی كو ژ دەرڤە دهێن دشێن مفای ژێ ببینن و كرێدت كارتێن خوە بكاربینن ل شوونا وێ چەندێ كاش بكاربینن.
-دا باسێ گەندەلیێ بكەین، هندەك كەسان چاڤ ل وێ چەندێ یە بەرەو پێشڤەچوون د ڕوو ب ڕووبوونا گەندەلیێ دا هەبیت، هوون بۆ ئەڤێ چەندێ دێ چ كەن؟
مەسرور بارزانی: شێوازێ من بۆ ڕوو ب ڕووبوونا گەندەلیێ، ڕاگرتنا وێ یە، پێدڤیە سیستەمەك هەبیت كو خەلكێ گەندەل نەشێت مفای ژێ ببینیت، دەمێ تە سیستەمەكێ شەفاف هەبیت، گەلەك ب باشی كار بكەت، ئەڤە ب دیاركری مە بابەتێ ب دیجیتالكرنا خزمەتگوزاریێن حوكمەتێ و پێدانا پارەی بۆ وێ چەندێ یە كو هەموو تشتەك دێ شەفاف بیت ودێ گەلەك ب زەحمەت بیت كو خەلكەك بشێت گەندەلیێ ئەنجام بدەت. پێدڤیە تاك ژی بەرپرسیار بن ل بەرامبەر كارێن خراب. مە دەستپێكریە، گەندەلێ تنێ ئەو نینە كو خەلك فێلان ل تە بكەت و پارەیان ل تە ببەت. ب هەدەركرنا دەمی ژی گەندەلی یە، دەمێ فەرمانبەرەكێ حوكمەتێ پارە پێ هاتە دان بۆ وێ چەندێ خزمەتێ بكەت، بەلێ ڕوونشتیە و هیچ نەكەت، ئەڤە ژی گەندەلی یە. مە ل دەسپتێكا ڤێ كابینەیێ دەستپێكریە، ئەڤە پڕۆسەیەك نینە ڕۆژا پاشتر ئەنجام هەبیت، هندەك دەم بۆ دڤێت، بەلێ ئەم یێن ل سەر ڕێكا ڕاست.

-گوهۆڕینێن سەقای كاریگەری ل سەر خەلكی هەبوو، ب تایبەتی كێم ئاڤیێ، هوون چ دبێژن؟

مەسرور بارزانی: ئەم د دلتەنگین، نە ژ بەر كێم ئاڤیێ ب تنێ، ڕاستە ئاڤ فاكتەرێ سەرەكی یە، مە پلان هەیە كو بەنداڤێن مەزن دروست بكەین بۆ وێ چەندێ ئاڤێ ڕابگرین و ب شێوەیەكێ باشتر نفای ژێ وەربگرین ل وەرزێن جودا، ئێدارەدانەكا باش یا ژێدەرێن ئاڤی ئێكە ژ پلانێن مە و كاری ل سەر دكەین. ب هەمان شێوە غاز كو ژ بیرێن پەترۆلێ دهێتە دەرڤە، مە ل هەرێما كوردستانێ ئەو كار كریە كو مە غاز كریە كارەب، وەزارەتا سامانێن سروشتی دبێژیت كۆمپانییچن بەرهەمئینانا پەترۆلێ ژ وێ غازا دهێتە دەرڤە، جارەكادی بێخنە ژێر ئەرد تاكو بكەنە كارەبا، ئەڤە كارێ مە ب تنێ نینە، بەلكو بەرپرسیارەتیەكا گشتگیرە ژ ئالیێ جڤاكێ نێڤدەولەتی ڤە..

وەزیرەکێ بەرێ یێ ئاکپارتیێ دیار دکەت، نها پەیوەندیێن تورکیا د بیاڤێن ئابووری و بازرگانی دا ل گەل هەرێما کوردستانێ گەلەک باشن و تورکیا گرنگیەکا مەزن ددەتە هەرێما کوردستانێ، لێ دڤێت د بیاڤێ سیاسی دا ژی پەیوەندیێن هەر دو ئالیان باشتر و بهێزتر ببن.

مەهدی ئەکەر وەزیرێ بەرێ یێ حوکمەتا ئاکپارتیێ راگەهاند، نها د بیاڤێن ئابووری و بازرگانی دا پەیوەندیێن هەرێما کوردستانێ و تورکیا گەلەک باشن، هەرێما کوردستانێ بۆ تورکیا گەلەک گرنگە و تورکیا هەتا نها پەیوەندیێن باش ل گەل هەرێما کوردستانێ هەبووینە، لێ دڤێت د بیاڤێ سیاسی دا ژی پەیوەندیێن هەرێما کوردستانێ و تورکیا باشتر ببن و گۆت: (وەکو تورکیا وان دڤێت هەولێر و بەغدا ئاریشێن هەی د ناڤبەرا خوە دا چارەسەر بکەن، ئەو یەک بۆ تورکیا ژی گرنگە، چونکی ئاریشێن نها د ناڤبەرا هەولێر و بەغدایێ دا کاریگەریا خوە ل سەر پەیوەندیێن وان ل گەل تورکیا ژی کریە، بابەتێ هنارتنا پەترۆلا هەرێما کوردستانێ ژی نها بوویە ئاریشەکا مەزن، تورکیا پێ باشە هەر دو ئالی ئانکۆ هەولێر و بەغدا دەست ب قۆناغەکا نوو بکەن، ئەو یەک ژ بۆ ئارامیا ئیراقێ ب گشتی ژی دێ یا باش بیت).
ناڤهاتی ئەو یەک ژی دیار کر، د سەردەمێ دەستهەلاتا ئاکپارتیێ دا پەیوەندیێن تورکیا و هەرێما کوردستانێ گەلەک باش بووینە، لێ دڤێت هێشتا ژی باشتر ببن، ئەو یەک ژ بۆ هەر دو ئالیان گرنگە و گۆت: ( باشبوونا پەیوەندیێن هەرێما کوردستانێ و تورکیا ژ بۆ هەر دو ئالیان و هەروەسا بۆ دەڤەرێ ژی گرنگە، چونکی هەر دو ئالی پێدڤی هەڤدو نە و د چەند سالێن بۆری دا د بیاڤێ بازرگانی دا پێشڤەچوونێن باش د ناڤبەرا هەر دو ئالیان دا دروست بووینە و ئەو یەک دشێت د پاشەرۆژێ دا باشتر ژی ببیت).
ئەو یەک د دەمەکێ دایە کو بەری نها هژمارەک ژ چاڤدێرێن سیاسی ل تورکیا و باکورێ کوردستانێ ئاماژە ب هندێ کربوون دڤێت دەستهەلاتا نها یا تورکیا سیاسەتا خوە ل هەمبەر کوردان و هەرێما کوردستانێ بگوهۆڕیت، دەستهەلاتا نها یا تورکیا نەشێت ب رێیا سەربازی و شەری پرسا کوردی چارەسەر بکەت، بەلکو دڤێت ژ بۆ چارەسەرکرنا پرسا کوردی ل تورکیا دەست ب قۆناغەکا نوو بهێتە کرن، ژ بۆ ڤێ یەکێ دڤێت تورکیا پەیوەندیێن خوە یێن سیاسی ل گەل هەرێما کوردستانێ باشتر بکەت، چونکی نها پەیوەندیێن سیاسی یێن د ناڤبەرا هەولێر و ئەنقەرە دا گەلەک د باش نینن، هەروەسا تورکیا دشێت ژ بۆ چارەسەرکرنا پرسێن نها د ناڤبەرا هەولێر و بەغدایێ دا ژی رۆلەکا ئەرێنی بگێریت، ئەو یەک ژ بۆ تورکیا ژی دێ ئەنجامێن خوە یێن باش هەبن.

ب بەرهەڤبوونا نێچیرڤان بارزانی، سەرۆكێ هەرێما كوردستانێ و مەسرور بارزانی، سەرۆكێ حوكمەتا هەرێما كوردستانێ و هەژمارەكا مەزن ژ كەسایەتیێن سیاسی و ڤەكۆلەر و ئەكادیمیێن ناڤدارێن هەرێما كوردستانێ و ئیراقێ و ڕۆژهەلاتا ناڤین و ئۆرۆپا و باكوورێ ئەمریكا، كۆڕبەندا ئاشتیێ و ئاسایشا ڕۆژهەلاتا ناڤین (MEPS) سەر ب زانكۆیا ئەمریكی كوردستان ل دهۆكێ‌ دوهی دەست ب كارێن خوە كر و بۆ دەمێ دو ڕۆژان دێ بەردەوام بیت.
ل دەستپێكا كۆڕبەندێ، مەسرور بارزانی، سەرۆكێ دەستەیا ئەمیندارێن زانكۆیا ئەمریكی كوردستان و سەرۆكێ حوكمەتا هەرێما كوردستانێ پەیڤەك پێشكێشكر و د پشكەكا وێ پەیڤێ دا دیاركر» پێدڤیە د بەرهەڤ بین بۆ دانپێدانێ ب وێ چەندێ كو هندەك ژ وان كێشەیێن دێ ل ڤێرێ دانوستاندن ل سەرهێتە كرن، ل سەر مە هەموویان مەترسینە.
سەرۆكێ حوكمەتێ‌ ئاماژە ژی كر كو نوكە نە دەمێ خوە ڤەدزینێ یە ژ بەرپرسیارەتیێ و پێدڤیە ژ پێخەمەت بەرژەوەندیا گشتی كار بكەین و ئەگەر بڕیارێن تاكلایەنەیێن ئیراقێ بەردەوام بن، هەستێ نەدادپەروەریێ دێ زێدەتر بیت و گۆت:(شێوازەكێ گشتگیر و هەمەلایەن بۆ بڕێڤەبرنا ئیراقێ پێدڤیەكا بلەزە).
هەروەسا سەرۆكێ هەرێما كوردستانێ، نێچیرڤان بارزانی د چارچۆڤەیێ كۆڕبەندێ ئاشتیێ و ئاسایشا ڕۆژهەلاتا ناڤین (MEPS) دا راگەهاند، نوكە دەمێ وێ چەندێ یە ئیراقێ بكەینە مەیدانا چارەكرنا كێشەیان، نەكو مەیدانا شەڕ و ئالۆزیان ل دەڤەرێ و گۆت:(چارەكرنا كێشەیێن هەرێما كوردستانێ كلیلا سەقامگیریا ئیراقێ یە).
ل دۆر رەوشا ناڤخۆ، سەرۆكێ‌ هەرێمێ‌ راگەهاند، چو كێشەیێن هند ئالۆز د ناڤبەرا پارتی و ئێكەتیێ دا نینن كو نەهێنە چارەكرن.
ئاماژە ب وێ‌ چەندێ‌ ژی كر كو شەڕی د ناڤبەرا حەماس و ئیسرائیلێ دا سەلماند كێشە ب گیرۆكرنێ و تەپەسەركرنێ ناهێنە چارەكرن.